Avendaño: Thesaurus Indicus

back | | continue

CAPVT V.

p. 269
CAPVT V.

Quid circa congruitatem sustentationis obseruare Indici debeant Præbendarij.

*DIctum de hoc Titulo 13. num. 72. & seqq. & specialiter num. 75. cùm de Episcopis ageremus: ibi enim dicta ad Præbendarios sunt, proportione personarum ac reddituum seruatâ, penitus aduocanda. Sed vt aliquid magis speciale pro eisdem adijciamus

Export TEI

Dico primò. Præbendarij Indici non pos

Export TEI

Assertio 1. Quæ vanitatem sæculi redolent, non posse in CōgruaCongrua computari & quæ illa.

sunt ad Congruam referre, quæ sæculi redolent vanitatem, qualia sunt vestes holosericæ magni pretij, aut earum varietas; serui multiplices, & eorum pretiosus ornatus, quem & in Episcopis damnat Dom. Villaroël, & ipse Episcopus Parte 1. Quæst. 2. Art. 3. num. 14. Qui & pro eorumdem conuiuiis videndus Quæst. 3. Artic. 1. & Parte 2. Quæst. 14. Artic. 4. num. 36. Lecti curiositate mirabiles, & operimentis planè regiis; currus vrbani nobiliorum curribus exæquandi; aulæa similis qualitatis: mensæ ex auro & argento singulariter spectabilis apparatus, & quotidiana fercula illius instar, qui epulabatur quotidie splen

Export TEI

Lucæ 16. v. 19.

didè, consequenter ad illud: Qui induebatur purpurâ & abysso. Lucæ 16. vers. 19. Sic enim fiet vt multi Lazari sint, qui neque micam pro tolerandâ fame, neque malagma pro curandis, aut panniculum pro leniendis vlceribus assequantur. Et hæc quidem satis comperta sunt; cùm Principes potiùs deceant, quam Christi ministros, & Christianæ moderationis exemplaria, quibus commendati pauperes, quibus pia opera demandata: pro quibus Fideles in sudore vultus sui terram colunt, non vt sæculi pompas nutriant, sed vt decentem & honestam viuendi rationem, talibus adiuti præsidiis cum omni tranquillitate complectantur. Ideo contra huiuismodi meritò Diuus Bernardus inuehitur Epist. 42. Col. 3. ita

Export TEI

D. Bernardi præclara declamatio.

scribens: Clamant verò nudi, clamant famelici, conqueruntur, & dicunt: Nobis frigore & fame laborantibus quid conferunt tot mutatoria, vel extensa in perticis, vel plicata in manticis? Nostrum est quod effunditis, nobis crudeliter subtrahitur quod inaniter expenditis. Et nos Dei plasmatio, & nos Sanguine Christi redempti sumus. Nos ergo fratres vestri: videte quale sit de fraterna portione pascere oculos vestros. Vita nostra cedit vobis in superfluas copias. Nostris necessitatibus detrahitur quidquid accedit vanitatibus vestris. Duo ergo mala de vnâ prodeunt radice cupiditatis, dum & vos vanitando, & nos spoliando perimitis. Huc accedit, quòd hæc omnia nec negotiationis studio, nec proprio manuum exercitio vobis laborastis: sed nec iure hereditario poßidetis: nisi & fortè vos in corde vestro dixeritis: Hereditate poßideamus Sanctuarium Dei, Psalm. 82. v. 15. & hæc pauperes modò quidem coràm Deo tantùm, cui corda loquuntur. Ceterùm in futuro stabunt in magna constantia aduersus eos, qui se angustiauerunt. Sap. 5. v. 1. Stante quidem pro eis Patre orphanorum, & iudice viduarum. Psalm. 67. v. 5. Ipsius enim tunc vox erit. Quamdiu non fecistis vni de istis minimis, nec mihi fecistis. Matth. 25. vers. 45. Hæc ille, & alia, ad quæ Præbendariorum debet attentio commoueri, & conscientiæ remorsus fideli eorum exauditione; non Scriptorum quorumdam nimis laxa doctrina sopiri. Pro quo & Auctores quamplures congerit Alfonsus de Valdes in Tractatu de Eleëmosyna pag. 42. Col. 2. & seqq.

Export TEI

*Dico secundò. In vrbibus præcipuis In

Export TEI

Assertio 2. Quid in vrbibus præcipuis. Vbi præsertim de curribus honorariis.

diarum, vbi currus sunt honorarij in vsu, poterunt Præbendarij iis vti, si pro necessitate magis, quàm pro vanitate videantur adhiberi, quod eorum structura & ornatus facient manifestum. Nouimus aliquos ex primariis Dignitatibus, qui numquàm vt illis vterentur, adduci potuerunt. Neque erat illud pusillo animo tribuendum; sed quia superfluum existimabant, quibus vna erat terenda via, à domo scilicet in Ecclesiam; vel si quæ rarior alia, pedibus similiter decurrenda, vel si libeat, mulâ decenter instratâ. Nihilominùs id dandum consuetudini, & aliquali necessitati cum moderatione dicta: sic enim multi timoratæ conscientiæ, & doctrinæ non vulgaris faciunt; idque sine scandalo. Si non sit notabilis in ornatu excessus, peccatum erit aliquod, quia & aliquid in eo vanitatis; sed non mortale; cùm aliàs sumptus iste quotidianus non sit: quod & de sellis gestatoriis, aut currilibus, ac similibus pariter asserendum. Vbi & personarum dignitas attendenda: nam vt benè ait P. Bauny in Praxi Beneficiorum

Export TEI

Dignitatem attendendam personarũpersonarum.

Disput. 15. Quæst. 24. quæ per errorem typographiæ est 23. post dicta ab eodem Quæst. 16. vbi alios magis in speciali loquentes inducit: plura Decano licent, quàm simplici Canonico: vt enim ille meritis ac dignitate pręstatpraestat; ita & splendidior decet agendi ratio; vnde & consequenter plura licent Canonico, quàm Portionario, & huic etiam plura, quàm dimidiam habenti portionem. Pro quo & P. Molina Disput. 145. §. Primum est. & seqq. & P. Thomas Sancius Lib. 2. Consiliorum Cap. 2. Dub. 41. num. 1. & 9. ex quibus & aliis D. Machadus Tomo 2. pag. 62. n. 4. Sed ille est Indiarum abusus, vt esse omnes pares

Export TEI

Indiarum abusus.

velint: & illi, quorum parentes mechanico sunt opificio noti, vbi dignitatis aliquid in Ecclesia sunt adepti, primarios pergant dignitate & sanguine Præbendarios exæquare. Sed sua sit multis laus, qui Propheticum illud audientes: Sta in gradu tuo. Dan. 10. v. 11. in eo contenti, & iuxta illius qualitatem agentes, nihil insolentiæ permittunt, nihil deferunt vanitati.

Export TEI

*Dico tertiò. In Præbendariis Indicis plus

Export TEI

Assertio 3. In quibus plus aliquid splendoris licet.

aliquid splendoris licet quàm in Europâ, vbi fides altas egit radices; & ratione illius plus etiam ad congruam sustentationem assumi potest. Id ex eo ostenditur, quia apud Indos splendor iste peculiarem auctoritatem inducit, & reuerentiam parit, quæ & apud Europæos necessaria est, ne in regionibus istis ex illius defectu grauia incommoda subsequantur. Sic colligitur ex Ferdinando Zurita in Enchiridio Indico Quæst. 32. Proposit. 1. qui tamen Proposit 2. addit id intelligendum

Export TEI

Sed morāmoram splendore illustrandus.

nisi pauperes grauiter egeant. Sed certè quod inde piis operibus detrahitur, singulari est morum honestate supplendum, & eorum splendore exterior ille splendor superandus. Pro quo D. Bernardus Epistola citata sic habet: Vos autem absit vt in talibus honorificandum putetis ministerium vestrum. |

p. 270

Videntur quidem honorifica, sed oculo, qui videt in fa

Export TEI

D. Bernardus.

cie, non qui videt in abscondito. Nam quæ videntur in abscondito nullis apparent fucata coloribus: spectabilia sunt tamen. Nullis condita saporibus; prædulcia sunt tamen. Nullis eleuata culminibus; excelsa tamen. Castitas, charitas humilitas, nullius quidem coloris sunt; sed non nullius decoris. Nec mediocris decoris, qui diuinos quoque delectare poßit aspectus. Sic ille. Quomodo autem pro augendo splendore nouis dignitatibus, congruam non liceat augere, benè explicat. Card. Lugo in Resp. moral. Lib. 5. Dub. 11.

Export TEI

*Dico quartò. Circa pia opera id de

Export TEI

Assertio 4. Pia opera vbi exercenda.

PrębendariisPraebendariis dicendum, quod de Episcopis Titulo 13. num. citatis. vbi an debeant in loco Beneficij fieri, an possint esse vltramarina? & pro hoc vltimo pugnat P. Bauny Disput. 15. citata Quæst. 23. Dub. 6. arguens Primò, quia de voluntate oppo

Export TEI

Non esse necessariũnecessarium vt in loco Beneficij, probat P. Bauny tripliciter.

sita Papæ litteris scriptis non constat, aut Canonibus. Vbi enim illi? Quando, & à quibus Beneficiariis promulgata? Secundò. Ex Ecclesiæ in omnes pari ardore charitatis. Tertiò, Ex communi omnium sensu, & receptâ vbique consuetudine, quam erroris arguere, non paruæ fuerit in Politicis imprudentiæ. Sed ad primum & tertium de

Export TEI

Fit satis 1. & 3. rationi.

consuetudine, ex dictis citato loco potest facilè responderi. Nec verum absolutè est sic omnium sensum habere, cùm sint qui secus sentiant, habeatque illud non leue in sacris Canonibus fundamentum. Et ijs, quæ citato loco adduximus, addi

Export TEI

Extrau. Execrabilis.

potest id, quod in Extrauag. Execrabilis, de Præbendis & dignitatibus, ait Ioannes XXII. dum inter inconuenientia, quæ ex Beneficiorum pluralitate sequuntur, illud recenset, quòd hospitalitas in ipsis Beneficiis debita non seruatur. Non vrget autem magis hospitalitas, quàm aliæ Ecclesiarum aut pauperum necessitates, quas in Beneficiorum loco, de quibus agimus, non occurrere est moraliter impossibile. Vnde & P. Molina ad Diœcesim tantùm huiusmodi facultatem admittit, & in casu rarò extra illam asserit prorogari. Et Glossa circa citatum locum verb. Debita, sic habet: Intellige, solita & congruens iuxta quantitatem prouentuum Beneficij. Sic illa ex Hostiensi in Cap. De Monachis, de Præbendis. Pergit autem sic dicens: Pro hoc autem quòd dicit, Debita, videtur quòd ne

Export TEI

Glossa.

ceßitatis, non tantùm voluntatis est hospitalitas. Et in Beneficiatis hoc certum est. Cap. Florentinum 85. dist.

Export TEI

Hospitalitas quomodo debita.

& 42. dist. §. 1. Hæc Glossa. Ex quibus apparet quantùm vrgeat obligatio dicta, vel qualis sit obligationis huiusmodi fundamentum. Ad secundum autem dici potest affectum Ecclesiæ ar

Export TEI

Secunda ratio eliditur.

dentem esse erga omnes filios; illis tamen sufficienter ab eadem prouisum, cùm in omni Christianâ diœcesi sint ex illius dispositione, qui possint subuenire, quòd si non ita fiat, sed contrarium arbitrio Præbendariorum relinquatur, minor eius apparet affectus, quia sic multi possunt remedio opportuno destitui, Beneficiariis ad extraneos inclinatis & quidem in Europæ Prouinciis faciliùs id possit admitti, quia si Beneficiarij vnius Diœcesis in aliam per pia opera sunt propensi, sperari potest vt & Beneficiarij alterius pro illa opera pietatis instituant, sicque inter omnes compensatio reperiatur. Quod tamen in Indiis non accidit: nullus enim in Europa degens de Indiis curat, vt subueniat indigentibus, aut pia opera pro communi vtilitate constituat. Nihilominùs videatur moderatio exposita Titulo 13. numer. 83.

back | | continue

p. 269 CAPVT V.

p. 269
CAPVT V.