Avendaño: Thesaurus Indicus

127

*VT non liceat, videtur facere prohi

Concessio Iulij 2.

bitio, de qua citato num. 154. quæ iuxta concessionem Iulij Secundi procedit. Ecclesia de nouo ædificata verè noua Ecclesia est, nec quidem parua. Quòd si ex loco publico pro ampliatione quidquam assumatur, ea obstant quæ in Iure habentur de noui operis

Export TEI

Prohibitio ædificandi in loco publico, & cum alterius incommodo. Baldus. Tuschus.

nuntiatione, quæ competit omnibus aduersus ædificantem in loco publico, & ijs præsertim, qui ex eo incommodum aliquod patiuntur, vt ex Baldo Consil. 464. habet Cardinalis Tuschus Tomo 5. lit. N. Conclus. 122. Quod & in Ecelesiarum ædificatione locum habet, quæ ædificari nequeunt, quando ex earum ædificatione magnum aliquod incommodum respectu alicuius sequeretur: immo nec ampliari, ex adductis ab Illustris

Export TEI

Barbosa.

simo Barbosa in Votis decisiuis & consultiuis Tomo 2. voto 102. n. 46. & seqq. Quòd si damnum ratione publici loci sit, quia vel platea, vel via, aut quid aliud ad decorem aut commodum ciuium spectans, & etiam ratione alicuius priuati, id videtur manifestius. Et Proregem non posse pro eo licentiam concedere, quia numquam illis in præiudicium tertij potestas videtur concedi, vt ex Rebuffo & Auendaño tradit Dominus Solorzanus Tomo 2. Lib. 4. Cap. 10. num. 74. Id quod maiorem videtur difficultatem habere si Ecclesia talis sit Religiosa, adnexa scilicet Religiosorum habitationi, quia pro eo speciales prohibitiones extant, de quibus dictum citato Thesauri loco.

Export TEI

128

*Dico Primò. Noua Ecclesia intra am

Export TEI

Assertio 1. Nouam Ecclesiam pro veteri in eodem loco posse ædificari.

bitum, in quo vetus Ecclesia erat, absolutè loquendo ædificari potest sine noua ad id necessaria facultate. Id constat, quia pro eo nulla apparet prohibitio: & sicut domum suam potest quisque in meliorem formam redigere, erigere, & ampliare, vbi nullum bono publico nocumentum infertur, etiamsi respectu priuatorum esse contingat, dum vtitur iure suo, pro quo Doctores apud P. Thomam Sancium Tomo 1. Consil.

Export TEI

P. Thomas Sancius. Barbosa.

moral. Lib. 1. Cap. 5. Dub. 9. & apud Barbosam supra n. 52. ita etiam de Ecelesia, & potiori quidem ratione dicendum.

Export TEI

129

*Dico Secundò. Intra idem oppidum li

Export TEI

Assertio 2. Idem statuens in eodem oppido.

cita est Religiosæ Ecclesiæ mutatio pro maiori vtilitate, & necessitate, etiam sine peculiari Proregis, aut Episcopi licentia. Ita de solis Episcopis mentione inducta Diana Parte 2 Tract. 2. Resolut.

Export TEI

Diana.

vltima. adducens Mirandam, Portel, & Hieronymum Rodriquez. Lezana Tomo 1. Parte 1.

Export TEI

Lezana.

Cap. 9. num. 35. cum Laurentio de Peyrinis de priuileg. Minimorum circa Constitut. 6. Gregorij XV. |

p. 37

P. Pellizarius Tomo 2. Tract. 8. Sect. 7. num. 91. qui & videndus Cap. 5. num. 64. vbi specialiter de Ecclesiæ Patrono cum Barbosa. Fundamentum desumi potest tum ex priuilegijs, tum ex ratione, quia mutatione tali nihil fit, quod Reipublicæ incommodare possit ob multiplicatas eleemosynas; aut Religiosis alijs ob eamdem rationem; nisi fortè ratione minoris distantiæ, quod tamen non curandum stantibus pro eo priuilegijs. Quæ quidem ostendunt, neque respectu Proregis necessariam esse licentiam: quamuis expediat ad vitandas controuersias & illum & Episcopum de mutationibus talibus admonere.

Export TEI

130

*Dico Tertiò. Si Ecclesia ad iurisdictio

Export TEI

Assertio 3. Circa Ecclesiam de iurisdictione Episcopi.

nem Episcopi pertineat, non est circa illam quidquam notabile ab eo, qui ipsam proximè administrat, sine ipsius beneplacito disponendum. Res videtur extra dubium, quia administrator præcipuus est Episcopus: & sicut in profano ædificio nihil tale fieri potest administratore præcipuo non præmonito, ita & in Sacro, in quo plures sunt attendendæ rationes.

Export TEI

131

*Dico Quartò. Prorex potest licentiam

Export TEI

Assertio 4. Proregem posse licentiam concedere cum quibusdam limitationibus.

concedere pro nouo ædificio cum aliqua amplificatione, etiamsi pro ea sit quidquam de publico assumendum, in quo notabile non recognoscatur incommodum, sicut & priuati alicuius, quando pro ædificatione magna resultat in publicum bonum vtilitas. Probatur. Quia nullibi hoc prohibitum reperitur: licet enim prohibitio extet circa ædificationem in loco publico: sed quòd pro aliquali ædificatione id nequeat concedere, nullibi prohibitum inuenietur. Et quidem prohibitio dicta ex eo habetur quòd talibus fabricis commoditas vsus publici, & oppidorum venustas impediatur: Atqui in casu nostro nihil tale accidit, quia quod ex loco publico desumitur, non est notabile, & ita neque commoditas neque decor possunt pati detrimentum: quod quidem & si aliquale sit, aliunde compensatur, vtilitate inquam magna spirituali, & prætereà ædificij maiestate. Pro quo Illustrissimum Barbosam audijsse

Export TEI

Dom. Barbosam.

iuuabit suprà num. 42. & seqq. sic loquentem: Ita etiam pro erectione Campanilis poterit Ecclesia cogere vicinos ad vicinam domum vendendam, stante quod illud dicitur pars Ecclesiæ: & argumentum à toto ad partem validum est. l. Quæ de tota. ff. de rei vendicat. Euerardus in Topicis legalibus loco 80. cum alijs per me citatis in locis communium argument. iuris. loco 114. Ex quibus ita in terminis resoluit Ioannes Maria Nouarius qq. forens. par. 2. q. 1. num. 6. & 11. & rationem præstat ibi n. 16. quia campanile in Ecclesia ædificare respicit publicam vtilitatem, vt benè ait Carolus Maranta Controuersiarum iuris vtriusque, responsionum parte 2. respons. 22. n. 17. Campanariæ Sacræ hæ turres in Ecclesijs vt fiant non parùm interest Reipublicæ Christianæ. Ergò à fortiori nullus vicinus poterit turris huiusmodi ædificationem impedire, etiam si ex aliqua parte incommoditatem reciperet peculiarem, cui publica præferri debet commoditas. Cap. Bonæ 3. vbi Glossa de postulat. Prælat. Cap. licet 18. de Regular. l. vtilitas. C. de primipilis lib. 12. Franciscus Antonius Costa Consilio 28. num. 5. & 6. volum 1. Tum quia fauor dilatationis, & augmentum cultus diuini, etiam in præiudicium antiquioris Ecclesiæ & vicinorum iuxta habitantium præualere debet, ad tx. in Cap. Ad audientiam 3. de Eccles. ædificat. Seraphinus Decis. 847. num. 3. Rota Decis. 676. num. 10. par. 1. recentiorum. Sic ille addens statim quod ex ipso dedimus de non magno incommodo & præiudicio: quod quidem in casu, de quo agimus, ita euenire supponimus.

Export TEI

132

*Et licet de loco publico non videantur

Export TEI

Etiam cum aliquali detractione loci publici id stare.

dicta procedere, iam ex dictis constat pro eo ratio, quia parùm pro nihilo reputatur: constat etiam ex fundamento à Doctoribus præfatis adducto de publica vtilitate, quæ præferenda est, quando agitur de caussa pietatis: non ergo contra bonum publicum tenditur, quando sic agitur, sed pro eo potiùs militatur, dum parùm vtile in aliud commutatur vtilius & excellentius, tum ratione boni spiritualis, tum etiam politici: quandoquidem Ecclesiarum decoræ fabricæ ad splendorem conferunt ciuitatum. Vnde dubitari nequit, cùm res sic se habent posse Proregem licentiam concedere, iuxta omnium allegatorum mentem, qui Magistratum posse officium impartire suum affirmant: quod cum magno grano salis faciendum admonet Stephanus Gratianus

Export TEI

Stephanus Gratianus.

Disceptat. forensium Tomo 4. Cap. 742. num. 26. ne scilicet magnum præiudicium ratione exiguæ necessitatis in Ecclesia se opponentibus inferatur.

Export TEI

133

*Quòd si contingat ex Senatus sententia post agitatam caussam inter partes, prohibitam fuisse ædificationem, vt in casu, de quo Dom. Solorzanus supranum. 77. id quidem nihil obstat: nam semel fundata Ecclesia, vt reuera fundata est, facultate concessa ab Excellentissimo Dom. Comite de Chinchon Peruuiano Prorege, & à multis retro annis in pacifica est erectionis suæ possessione; iam circa illam doctrinæ præfatæ procedunt. Immò ex fabrica tali validum potest argumentum desumi: Nam si Prorex dictus fa

Export TEI

Excellentissimus Comes de Chinchon laudatus.

cultatem dictam præbens id non esse bono publico aut priuato contrarium iudicauit, aut si aliquale erat, abundè vtilitate maioris momenti compensari (& erat ille maturi ac meditati iudicij, atque ad omnia prudentium solitus adhibere consilium) multò id potiùs in paruo additamento dicendum, arguendo de toto ad partem, sicut ex Euerardo vidimus argui posse, & Barbosa, qui cum plurimis locuti.

Export TEI

134

*Neque obstare debet, Ecclesiæ huius

Export TEI

Obiectio depulsa de Religiosa domo Ecclesiæ adnexa.

modi fabricam eò videri tendere, vt iuxta illam Religiosa domus erigatur: quod quidem fieri sine Regia licentia nequit: nam quidquid de Scopo tali sit, de quo, cùm occultum sit, Ecclesia non iudicat, sicut neque ciuilia tribunalia, ex eo fabrica impediri nequit; nam in illa, etiamsi domus Religiosa, quæ peculiarem familiam cum suo Prælato contineat, non habeat annexam, possunt multa ad diuinum cultum spectantia, & singularem ciuium in Christiana obseruantia profectum, exerceri, vt exercentur modò; vnde stare sine domo Religiosa potest, quæ formam prædictam habeat: licet pauci quidam ibi habitent quasi custodes celeberrimi Virginis sanctuarij, superiori domus primariæ subiecti: idque annuente Illustrissimo Archipræsule, & Excellentissimis Proregibus non conniuentibus modò, sed & fauentibus ac fouentibus, immò & postulantibus ardentissima pietate. A diuersis ergo non benè ar|

p. 38

guitur, & diuersonumdiuersorum diuersum debet esse iudi

Export TEI

L. Inter stipulationem. Stephanus Gratianus. Barbosa.

cium. l. Inter stipulationem §. Sacram. ff. de verbor. obligat. Stephanus Gratianus Marchiæ Decis. 32. num. 8. & Decis. 42. num. 10. & Barbosa Tractatu de locis commun. argumentor. iuris. loco 37. Iuxta hæc ergo, quæ initio adducta sunt, non vrgere constat, & rem hanc adeò esse perspicuam vt non videatur circa illam posse rationabiliter dubitari. Vnde in casus contingentia modò occurrentis appellatio interposita contra sententiam Proregis vt friuola reiecta est, re ad Regium Consilium auocata, interim pergente Ecclesiæ fabrica.

SECTIO VI.