Avendaño: Thesaurus Indicus - The School of Salamanca

back | | continue

SECTIO XV.

SECTIO XV.

Circa Capitulum Sede vacante casus peculiaris ad Dimissoriam spectans facultatem.

Circa Capitulum Sede vacante casus peculiaris ad Dimissoriam spectans facultatem.

140

*NVper vacante Sede Metropolitana

Casus proponitur de dispensato circa ætatem.

accessit ad Capitulum Diœcesanus, qui à Sede Apostolica rescriptum obtinuerat, vt ante ætatem pro Sacerdotio requisitam posset ordinari, & Dimissorias intra vacationis annum postulauit: quod an fieri posset meritò est dubitatum stante Decreto Concilij Tridentini Seßione 7. Cap. 10. & Sessione 23. eodem Capite, de Reformat. vbi habetur absoluta prohibitio, & sola exceptio pro eo, qui Beneficij Ecclesiastici recepti, siue recipiendi occasione arctatus fuerit, quæ sunt verba Concilij. Cumq́ue is, de quo agebatur, eo modo arctatus non esset, iure potuit circa licitam Dimissoriarum præstationem dubitari.

141

*Et Nauarrus quidem Consilio 18. in antiquis

Nauarri sententia negans facultatem etiam ad Testimoniales.

& 27. in nouis Tit. de temporibus Ordinan. quem secutus Fr. Emmanuel Tomo 2. Summæ Cap. 14. n. 6. satis strictè in hac est locutus materia, existimans eum, qui rescriptum à Legato Sedis Apostolicæ in Hispania obtinuerat, vt posset ab alieno Episcopo ordinari cum testimonio idoneitatis ab Ordinario accepto, ordinari non potuisse, nisi solus Episcopus testimonium exhiberet: & ita intra annum vacationis neque Capitulum, neque illius Vicarium testimoniales litteras posse conferre, neque in eo legatum dispensare: quia Concilium Capite 8. citatæ sessionis 23. id videtur clarè statuisse, sic enim ibi: Quòd si quis ab alio promoueri petat, nullatenus id ei, etiam cuiusuis generalis aut specialis rescripti, vel priuilegij prætextu, etiam statutis temporibus permittatur, nisi eius probitas & mores, Ordinarij sui testimonio commendentur. Sic ibi. Generalis autem rescripti nomine, etiāetiam à Sede Apostolica obtentũobtentum venire, declarauit Sacra Congregatio apud Barbosam in eum locum n. 3. Nomine enim Ordinarij debere Episcopum intelligi, ex eo probat Nauarrus, quia neque Capitulum, neque eius Vicarius nomine Ordinarij censeri possunt, |

quandoquidem iuxta eiusdem Concilij dispositionem, de qua citato Cap. 10. quoad hoc nihil intra annum possunt; sublata enim facultate, nequit Ordinarius dici, qui neque etiam dici potest delegatus. Ex qua resolutione euidenter constat eum, de quo agitur, dimissorias à prædictis minimè accipere potuisse, quod plus multò est.

142

*Sed P. Molina Tract. 5. Disput. 11. n. 4.

Opposita ex bonis proponitur patronis.

vers. Quamuis, non dubitat affirmare Nauarrum proculdubio ita sentientem errare (cùm tamen id clarum visum fuerit Auctori tanto) quia contra illum est praxis receptissima, & Capitulum, ac eius loco Vicarius, nomine Ordinarij veniunt, de quo & dictum à Nobis in Thesauro Tit. 12. nu. 317. & 318. & ita etiam tenent P. Thomas Sancius apud Barbosam de potestate Episcopi Allegat. 7. nu. 14. reuera ita sentiens Lib. 7. Consil. moral. Cap. 1. Dub. 26. Barbosa ibidem, & Tractatu de Canonicis & Dignitatibus Cap. 42. nu. 122. quamplures adducens: pro quo & Diana Parte 5. Tract. 10. Resolut. 46. in fine. Et hoc est quod ad summum communiter concedere videntur Auctores, ex quo ad licentiam nequit fieri argumentum, cùm adeò diuersæ sint, vt Nauarrus obseruat suprà nu. 1.

143

*Vnde & apparet in casu dicto non po

Verosimilior circa casum propositum resolutio.

tuisse Capitulum, aut eius loco Vicarium, licentiam pro Ordinatione concedere, quandoquidem eam postulans non erat, vt diximus, Beneficij recepti aut recipiendi occasione arctatus, neque vigore rescripti eam potuit obtinere. Rescriptum siquidem eum non releuabat ab obligatione licentiam petendi & obtinendi, quæ clausula semper in rescriptis apponitur, vt tradunt Barbosa citata Allegat. nu. 15. & Diana vers. Tertiò dico. Neque ex eo quòd aliàs gratia à Pontifice facta inutilis redderetur, aliqua in præfatis resultat obligatio: Nam in primis etiamsi Ordinandus anni complementum expectaret, suum gratia effectum habuisset, quandoquidem eo etiam completo, plures ipsi menses ad ætatem pro Sacerdotio requisitam defuissent. Deinde frequenter accidit vt gratiæ huiusmodi suo effectu ex accidentium incursione fraudentur, quia scilicet Episcopi desunt, quod præsertim in partibus Indiarum est frequens, aut quia impediti, vel quia ij, quibus est facta gratia, non semper valent ad Episcopos alienos commodum habere recursum. Et pro eodem facit id, quod Nauarrus suprà num. 3. asserit, cùm rescripti Auctor gratiam circa hoc præstat, semper velle, vt ea, quæ sunt à Concilio Tridentino disposita, & pro quibus nihil contrarium expressè conceditur, ad vnguem obseruentur. Et hoc quidem satis videtur verosimile, regulariter expediens, & magis Iuri conforme.

144

*Videtur tamen oppositum in adducta à

Opposita vnde possit verosimili coniectura fundari. Barbosa.

Barbosa citato Cap. 42. nu. 123. ex bonis Auctoribus doctrina posse verosimili coniectura fundari: sic enim ibi: Ante lapsum anni vacationis Sedis poterit Capitulum obtinenti facultatem à Sede Apostolica de suscipiendo Ordines cum licentia sui Ordinarij huiusmodi licentiam subordinatam concecedere, vt docent Nauarrus Consilio 19. in antiquis, aliàs Consil. 27. in nouis sub titulo de temporib. Ordin. Piasecius d. p. c. 1. nu. 13. vers. Capitulum pag. 30. Ego ipse d. p. 2. allegat. 7. nu. 14. Sic ille, qui in citatione Nauarri hallucinatus, Consilio enim 19. nihil habet circa casum præsentem: in 18. autem, pro quo etiam error nu. 122. sicut & in Allegatione, nihil tale asserit, sed id potiùs, quod iam vidimus. Quidquid de hoc sit, in doctrina præfata, vt dixi, potest fauorabilis pro Ordinando sententia fundari: nam de eo, qui dispensationem obtinuit, videtur procedere; si enim dispensatione non opus illi esset, ad quid pro licentia ad Sedem Apostolicam recurrisset? Vt ergo dispensatio locum habere plenè possit, pro eo facultatem in Capitulo meritò dicitur residere. Et ita etiam tenet Diana suprà citato vers. Tertiò dico. Pro quo etiam Barbosa citato nu. 14. adducit P. Thomam Sancium citato loco Consiliorum; vbi tamen in terminis non dirimit quæstionem, sed id habet, quod diximus nu. 142. ex quo visum fuit Auctori præfato id colligi, quod suo asserto firmauit; quamquam non infrequens apud ipsum minùs exacta citatio.

Pro Regularibus assertum quoddam minime virtuti consonum impugnatur.

Pro Regularibus assertum quoddam minimè virtuti consonum impugnatur.

145

*DOm. Barbosa citato Cap. 42, nu. 121.

Non posse Capitulum S. V. licentiam concedere pro ordinatione Regularium ex Barbosa.

ita scribit: Tertiò colligitur non posse idem Capitulum dicto durante anno dare licentiam Episcopo commoranti in Ciuitate vel diœcesi, vt Ordinet Regulares etiam præuio examine per ipsum Vicarium facto, vt tenet Ragucius de voce Canon. q. 39. nu. 4. Sic ille; qui tamen Allegat. citata nu. 14. ex P. Thoma Sancio contrarium statuit, sic enim ibi: Sanchez in Opuscul. moral. lib. 7. Cap. 1. Dub. 26. vbi

Oppositum ex eodem & alijs.

resoluit Capitulum Sede vacante ante annum elapsum posse licentiam concedere alicui Episcopo, vt in ea diœcesi ad Ordines promoueat alienos habentes Dimissorias proprij Episcopi, aut sui Prælati Regularis, vel personas eiusdem diœcesis habentes Dimissorias Episcopi mortui, vel Nuncij Apostolici, vt à quocumque Antistite ordinentur. Sic ille quod quidem ita refert, vt minimè improbet; immò cum alijs ab eôdem Scriptore citatis prorsus admittat: quibus potiùs standum, quàm Ragucio, pro cuius asserto nullum affertur fundamentum ab Auctore citato.

146

*Sed extat illud in citato Cap. 10. Seßionis

Obiectio ex Tridentini dispositione.

7. de Reformat. Sic enim ibi: Non liceat Capitulis Ecclesiarum, Sede vocante, infra annum à die vacationis, Ordinandi licentiam, aut litteras dimissorias, seu reuerendas, vt aliqui vocant, tam ex iuris communis dispositione, quàm etiam cuiusuis priuilegij aut consuetudinis vigore, alicui, qui beneficij Ecclesiastici recepti, siue recipiendi occasione arctatus non fuerit, concedere. Hæc Concilium, vbi non solùm concessio Dimissoriarum prohibetur, sed ordinandi licentia; & prætereà solùm pro ijs, qui arctati fuerint Ecclesiastico beneficio, facultas conceditur, & exceptio firmat regulam in contrarium. Vrget etiam Cardinalis Bellarminus in Obseruatione circa dictum Caput, vel quisquis est illius, & aliarum auctor, vers. An Capitulum ex Cap. 8. Sessionis 23. cuius verba dedimus n. 141. siquidem præcipitur Episcopis ne aliquos dimittant, nisi probatos. Et dimissi etiam à suis Superioribus examinandi sunt quoad scientiam ab Episcopo ordinante, in cuius locum & ius succedit Capitulum.

Efficaciter depulsa.

147

*Verùm ista non obstare satis potest effi|

caciter demonstrari. Nam quod de licentia dicitur, ad Dimissorias est referendum, ut constat ex Cap. 10. Seßione 23. vbi cum dispositionis huius fiat mentio, solum Dimissoriæ proferuntur. Verba illius sunt: Qui contra huius Sanctæ Synodi sub Paulo Tertio decretum, à Capitulo Episcopali, Sede vacante, litteras dimissorias impetrant &c. Vnde citatus Scriptor post oppositionem adductam ita subdit: Nisi restringamus hunc textum ad casum

Concilium Trident.

Cap. 10. infra Sessione 23. vbi nil dicitur contra ordinantes, vel concedentes licentiam, vel litteras commendatitias, sed tantùm contra concedentes Dimissorias sub pœnis suspensionis. Sic ille: nil inquam dicitur, quia Dimissoriarum mentione inducta, quidquid de licentia dictum fuerat, est satis declaratum.

148

*Deinde quod Concilium ait de non danda

Concilij tenor elucidatus.

ordinandi licentia, ad Episcopum nequit referri, vt ex verborum tenore constat, sic enim iungenda: Non liceat ordinandi licentiam alicui, qui beneficij Ecclesiastici &c. neque aliter construi aptè possunt. Et quidem si vis in eo facienda est, ex eo fiet non solùm pro Regularibus licentiam non posse concedi Episcopo, sed neque pro alijs cum Dimissorijs à suis Episcopis, aut Capitulis elapso vacationis anno venientibus: quod falsum cùm sit, ex eo habemus id, quod de licentia dicitur, explicatione adducta temperandum.

149

*Quod insuper de arctatis Ecclesiastico

De Beneficio arctatis vt accipiendum.

beneficio dicitur, nullius momenti est: nam etiam qui arctati taliter non sunt, possunt ad titulum patrimonij, aut pensionis ordinari, iuxta dispositionem Concilij eiusdem Sessione 21. Cap. 2. de Reformat. & si cum Dimissorijs veniant, pro eo Capitulum Episcopo dare licentiam potest in ciuitate aut diœcesi commoranti. Ergo & pro Regularibus, qui à suis Prælatis Dimissorias habent, ne que debent esse peioris conditionis, & itinerum incommoda pro obtinendis Ordinibus exantlare. Et huiusmodi quidem sensum circa citata Concilij verba praxis receptissima reddidit manifestum.

150

*Iam quod de Episcopo dicitur, in cuius

Ius Capituli non ad Dimissorias.

locum & ius succedit Capitulum, vt proptereà ad illud spectet Regulares probatos quoad scientiam dimittere, si de dimissione per dimissorias litteras sermo sit, ex eo apertè refellitur, quod in citato Cap. 8. Session. 23. nullum dimissionis ha

Vide Bordonum Tomo 4. Decisione 1.

beatur verbum: nec de Religiosis sermo sit, quandoquidem requiritur vt qui promoueri desiderat, non aliter id obtineat, nisi eius probitas ac mores Ordinarij sui testimonio commendentur. Capitulum autem, sicut neque Episcopus, Regularium Ordinarius non est, stante exemptione, nec possum circa morum probitatem inquirere, vt sic eos valeant commendare.

151

*Vnde standum potiùs legitimo Cardi

Cardinalis Bellarmini auctoritate resolutio præfata roboratur

nalis Bellarmini discursui, qui citato §. sic locutus: Videtur quòd non per hunc textum, per quem prohibetur non solùm dimissoria, sed commendatitia, ac etiam omnis licentia ad Ordines suscipiendos infra annum à die vacationis Sedis Episcopalis: sed valde dubito, nam Concilium videtur loqui de sæcularibus diœcesanis, dum se fundat in ratione beneficij acquisiti vel acquirendi, quæ ratio non militat in Regularibus, quibus non conferuntur beneficia, cùm ordinentur ad titulum professionis: & cùm eorum superior cum his dispenset vt ordinentur propter Religionis suæ necessitatem, eosque approbet, nihil habet Capitulum gerendi in hoc casu, quod ad eius munus pertineat, nisi licentiam dare ad Ordines suscipiendos. Sic ille, post Cardinalem Toletum qui Lib. 1.

Et etiam Cardin. Toleti.

Instructionis Sacerdotum Cap. 49. vers. Quinta habetur, qui solùm de Clericis sæcularibus procedere Concilij decretum attestatur.

152

*Extat Decretum Clementis VIII. (cuius

Decretum Clem. VIII. vt nequeant Regulares nisi à Diœcesanis ordinari.

tenorem exhibet Barbosa citata Allegat. 7. nu. 18.) præcipientis vt Regulares Ordines suscipiant ab Episcopo, in cuius diœcesi degant, ad quem Superiores debent Dimissorias concedere: Etsi Diœcesanus abfuerit, vel non esset habiturus Ordinationes, ad quemcumque alium Episcopum, dum tamen ab eo Episcopo, qui Ordines contulerit, examinentur quo ad doctrinam: & in eis caussam absentiæ Diœcesani Episcopi, vel Ordinationum ab eo non habendarum, exprimendam esse &c. Vbi quidem de Capitulo S. Vacante mentio nulla: Quia verò in locum & ius Episcopi succedit, videtur ex eo fieri aliquem erga ipsum respectum habendum, & sine ipsius licentia Ordines non esse recipiendos, vbicumque illi recipiendi sint, ex quo & poterit vrgeri, vt suprà nu. 146.

153

*Ad quod dico, ex prædicto Decreto ni

Ex eo nihil contra resolutionem traditam euinci.

hil contra resolutionem præfatam haberi, sed posse potiùs confirmari, quandoquidem ex eo habetur Regulares posse absente Episcopo Diœcesano Dimissorias concedere, vnde etiam eo mortuo, idque sine vlla à Capitulo dependentia: neque enim maior ab eo habenda est, quàm ab Episcopo, quo absente, aut non facturo Ordinationes, possunt superiores Dimissorias cōcedereconcedere ad quemcumque Diœcesanum. Non ergo habet Capitulum in quod possit ius succedere, quia neque Episcopus, stantibus circumstantijs prædictis, habet illud. Vt enim aduertit Barbosa suprà adductis pro eo Auctoribus, sufficit si Prælatus de absentia Diœcesani, vel quòd nolit habere Ordinationes, in litteris dimissorijs testetur, nec esse necessarium ex Curia Episcopali authenticum instrumentum. Quòd si in ciuitate, in qua est

Quid si in ciuitate, in qua Cathedralis Episcopo licentia conferatur, à Capitulo.

Capitulum, Episcopus adsit, ex illius licentia Ordinationes facturus, idem profectò dicendum, scilicet nullum specialem ad illud habendum ex necessitate recursum, quia Diœcesanus non est, & perinde se habet illius præsentia, ac si per longa spatia distaret.

154

*Quod quidem videtur etiam dicendum

Quid si ab Episcopo Ecclesiæ eiusdem.

pro casu, quo Diœcesanus non habens Ordinationes committeret alicui Episcopo per suam diœcesim transeunti, vt illas habeat. Quam difficultatem indecisam reliquit Lezana Tomo 3. in Mari magno Prædicatorum n. 19. & illi quidem se inuicem citantes cum distinctione loquuntur dicentes, quô disi Diœcesanus absens facultatem concederet, tunc possent Regulares suo iure vti: nam hoc decretum est contra eorum priuilegia, vnde strictè interpretandum est, nec vltra casus expressos ampliandum: secus autem si præsens concederet licentiam Episcopo transeunti Ordinationes celebrandi: quia decretum istud solùm indulget Religiosis, vt possint à quoquo maluerint Episcopo Ordines suscipere, Diœcesano absente, vel Ordinationes non habente: at si Episcopus Diœcesanus præsens, licet non per se, ta|

men per alium Ordinationes haberet, censeretur ipse ordinare: nam qui per alium facit, per se ipsum facere videtur reg. qui per alium, de regul. iur. in 6. sic Tamburinus Tomo 2. de Iure Abbatum Disput. 2. Quæs. 18. n. 3. & 4. & Peyrinis circa Constitutionem 2. Sixti IV. nu. 34. sed quidem pro distinctione dicta non est solidum fundamentum, quia decretum odiosum est, & ita strictè interpretandum, cùm nequeat propriè dici Episcopum Ordinationes habere in sensu ipsius decreti, iuxta quem Ordinationes habere idem est ac Ordines conferre, vt legenti constabit. Et verò si regula illa de faciente per alium vim aliquam continet, etiam de Episcopo absente, & concedente licentiam, pariter dici posset, cùm illa sine limitatione procedat, & multa per absentes fiunt, quæ alijs, qui per eos faciunt, tribuuntur. Cumque id in præsenti casu stare nequeat, neque illud, quod Auctores dicti contendunt, quamuis eorum sententia non sit probabilitate destituta.

155

*Et quidem stante casu dicto de celebrante

Notanda doctrina vt Decretum non vrgeat.

Ordines Episcopo cum licentia in eadem ciuitate degentis, dimissio Regularium ad alium iure suo vti volentium, sine caussa momenti alicuius, nec sanè leuis, non videtur posse contingere: quando autem ita accidit, etiamsi Diœcesanus per se ipsum Ordinationes sit habiturus, id fieri posse tenet Lezana Tomo 3. in Mari magno PP. Prædica

Lezana.

torum nu. 19. vbi ita scribit: Vnde aliter facientes peccarent mortaliter, quia in re graui contraueniunt præcepto Papali, & præiudicant Diœcesano Episcopo. Nisi bona fide, vel rationabili aliqua caussa moti id facerent; vt puta si Diœcesanus esset malè affectus Regularibus, & nimis rigidus in eis examinandis, aut approbandis ad Ordines. Sic ille citans pro eo Peyrinum referendo num. 4. quæ est satis confusa

Peyrinis.

citatio, cùm dici debuisset Tomo 2. Quæst. 3. de Prælato Cap. 7. num. 4. Qui & circa præcedentem resolutionem, de possibili scilicet absolutè dimissione ad alium Episcopum, siue absens siue præsens sit Episcopus Diœcesanus, citari etiam debuisset; ita enim tenet, licet sibi contrarius, citata Quæst. 3. Cap. 7. num. 8. ita concludens: & ex ea vlteriùs concluditur, quòd nec etiam astringuntur Regulares suscipere Ordines ab alieno Episcopo de licentia proprij Episcopi etiam præsentis. Sic ille post adductam quamdam Ioannis Gutierrez doctrinam, & reiectam friuolam quamdam Declarationem Cardinali Pamphilio, posteà Innocentio X. mendaciter attributam.

156

*Id autem quod habet circa citatam Sixti

Ex illius tenore amplior comprobatio.

Constitutionem num. 33. ère maximè nostra facit; siquidem tenorem Decreti Clementis VIII. proferens, de quo Nos num. 152. post illa verba: Vel non esset habiturus Ordinationes, hæc subdit, Vel Sedes Episcopalis vacaret, dicens sic: Quod vltimum addidi ex declaratione huius Decreti ab ipsamet Congregatione facta apud Naldum loco citato. Sic ille: locus autem citatus est in Summa verb. Ordo num. 26. vbi nihil habet: sed num. 25. Decretum præfatum apponit, sed sine additione dicta, quæ forsitan in alia extat editione.

Loading...

back | | continue