Avendaño: Thesaurus Indicus

474

*IN Præfatione Passum pro Paßim.

Errorum finis.

Num. 855. col. 1. Devastationi pro Devastationes. num. 860. col. 2. Versatur pro Versetur. num. 866. col. 2. Velit heredibus pro Velut. num. 872. col. 2. Affectum pro Affectuum. num. 888. col. 2. Habeamus pro Habemus. num. 893. col. 1. Concidunt pro Coincidunt. num. 898. col. 2. Regamus pro Rogamus. num. 904. col. 2. Illud Hugonem deest Apud. num. 906. col. 2. Locus pro Locutus. Num. 911. col. 2. ανταλλαγμα. num. 913. col. 2. Erant tunc pro Eant. nom. 914. col. 1. Dicebamur pro Dicebamus. Oblata pro Ablata. Contrario penitus significato, & id quidem unius tantum litteræ mutatione, circa quod aliàs discursus efformati. Modò id percontari juvat, an stare ritè possit, ut res aliqua ablata & oblata sit? circa quod utiliter discurrendum. Et in primis stat

Export TEI

Ex ablatis appetitui grata Deo oblatio.

equidem ut quod ab appetitu aufertur, Deo offeratur, id quod Deo gratissimum est. Satis est celebre illud Davidis libamen, cùm aquam de cisterna Bethlehem adducta magno trium militięmilitiæ principum periculo libavit Domino. Tempus erat messis ferventissimum quidem: Desi

Export TEI

2. Reg. 23. v. 15. & 16.

deravit ergo David, & ait: O si quis mihi daret potum aquæ de cisterna, quæ est in Bethlehem juxta portam. 2. Reg. 23. v. 15. & quid ad hæc tres illi dicti? Irruerunt ergo tres fortes castra Philisthinorum, & hauserunt aquam de cisterna Bethlehem, quæ erat juxta portam, & attulerunt ad David. v. 16. Habebat ergo jam vehemens ille appetitus aquam desideratam sub regia, & cui resistere nullus valeat, potestate. Sed irrumpit tribus fortior David sua etiam castra, & ab appetitu desideratum levamen aufert, & Deo offert: At ille noluit bibere: sed libavit eam Domino. Ibidem. Ecce rem & ablatam & oblatam. Quod ad ablationem attinet suis proprijs ter

Export TEI

Abulensis.

minis exposuit Abulensis Quæst. 23. In citatum Caput ita scribens: Noluit tamen David bibere de illa, quia voluit sibi inferre quamdam abstinentiam auferendo desiderium suum, quòd habita aqua non biberet de illa. Sic ille: qui & inferiùs circa libationem sic ait: Voluit enim David honorare Deum: nam valde honoratur, cùm ea, quæ nobis gratißima sunt, ei offerimus: erat autem gratißimum bibere aquam de Bethlehem, quam jam habebat, ideo in reverentiam Dei voluit se privare hoc |

p. 174

desiderio effundendo aquam coram Deo. Hæc magnus ille magister, ex quo habemus & ablatum & oblatum posse prædicta ratione componi. Simile aliquid habetur in vita S. Petri de Alcantara, cui in extrema infirmitate ex febris ardoribus æstuanti oblata frigida aqua in vase nitido à devoto oppidano, quam noluit bibere memor sitis Domini in Cruce, volens eum etiam in agone positus imitari.

Export TEI

475

*Deinde stat oblatum & ablatum in

Export TEI

Idem in ablatione somni ob spiritualia exercitia.

ijs, qui tempus ablatum somno, Deo offerunt spiritualibus exercitijs occupatum. Pro quo afferri possent innumeri: sed præclarum illud in Rege Vate sic de se testante: Media nocte surgebam ad confitendum tibi super judicia iustificationis tuæ. Psal. 118. v. 62. Mirum hoc in Rege, ex cujus magisterio mos receptissimus

Export TEI

Psal. 118. v. 62.

in Ecclesiam devenit, ut multi ex Patribus tradunt visi à Cardinali Bellarmino, ut de visis à nobis taceamus. Et de excluso somno pro insistendo æmulationi illi cœlestis officij sępèsæpè alibi, ut D. Ambrosius eloquitur circa Psal. 36. v. 30. ubi ita scribit: Vince naturam diligentia, exclude corporis somnum. Naturam nobis formare

Export TEI

D. Ambrosius.

non possumus, possumus diligentiam. Homo erat David, indulgebat aliquid somno per noctem, sed excludebat somnum, lavans per singulas noctes lectum suũsuum, & lacrymis irrigans stratum. Ideò memor

Export TEI

Psal. 6. v. 7. 62. v. 7. Ephes. 5. v. 14.

erat in stratu suo semper Domini sui, & in ipso meditabatur, ut diluculum præveniret, & in tenebris ei illucesceret Christus dicens: Surge, qui dormis. Non in omnibus hæc gratia est, sed potest esse & in pluribus diligentia. Hæc & alia Doctor Sanctus. Est autem in hac oblatione à præcedenti diversitas: in illa siquidem quod fuit ablatum in oblationem religiosam transijt, & sacrificale libamen: in hac autem excluso somno, & ab appetitu naturæ violenter ablato, nihil restat quod possit offerri; quod enim non est, nullas habet proprietates, unde neque esse oblatio potest. Sed verò & oblatio ibi habere locum potest, dum quod esse poterat, & erat in promptu juxta naturæ indigentiam, & naturalem propensionem Deo generosè mactatur. Sic Religiosus renuntians hereditati paternæ vivente patre, rem quidem grandem præstat, & oblationem Deo gratissimam peragit: cùm tamen hereditas nihil in rerum natura sit, clamantibus juribus, viventis non esse hereditatem: ob jus tamen illud conditionale, si supervivat patri, magni apud Deum oblatio talis æstimatur. Sic ergo & somnus offerri Deo potest, non quidem reipsa existens, sed ad imperium ejus, qui dormire voluerit extiturus. Sic & stat illud Eccli. 31. v. 10. Qui potuit transgredi, & non est

Export TEI

Eccli. 31. v. 10.

transgressus, facere mala, & non fecit. Ubi & id, quod non est, pronuntiatur laudabile, & ita digna Dei oblatio. Quidquid sit de quæstione illa, an pura Omissio possit esse meritoria, in qua ego negativam partem sum in scholis amplexus, quæ receptissima est, licet nonnulli ex Novioribus reluctentur, sed parùm solido fundamento.

Export TEI

476

*Consimilis præcedenti est ablati &

Export TEI

In Scriptoribus præfata connexio.

oblati connexio in ijs, qui scribendi munus assumunt, & ut functioni adeò præstantis momenti vacent, non solùm de somno decerpunt, sed de multis alijs, quibus & corporis commodis & alterius generis non uni possent insistere voluptati. Eccli. 38. v. 15. sic habemus: Sapien

Export TEI

Eccli. 38. v. 25.

tia Scribæ in tempore evacuitatis. Ubi antiquissima Lectio, & in Glossis obvia, sic: Sapientiam scribe in tempore vacuitatis. Quod licet non sit Græco textui conforme, affirmat tamen P. Cornelius eôdem redire utriusque lectionis sensum, ut scilicet sacer Scriptor ad id muneris sibi persuadeat necessarium esse tempus vacuitatis, seu tempus vacuum, liberum videlicet ab extraneis occupationibus. Sed parum illud: alia enim est adhibenda vacuitas, illa inquam, de qua dictum, commodorum & voluptatum. Unde Nicolaus de Lyra ad jejunium & pau

Export TEI

Singularis in Ordinibus Mendicantibus. Lyranus.

pertatem sensum revocavit, cum verissima observatione, quòd scilicet à multo tempore Religiosi Mendicantes plura scripserunt in Theologia, quæ est vera sapientia, quàm alij. In illis paupertas & abstinentia præ ceteris floruerunt, & in Religiosis ipsis Mendicantibus, qui celebres Scriptores extiterunt, ultra communes leges suorum Ordinum, severiorem secessum affectarunt, pro quo eorum historiographi: quod & in nostro præclarissimis potest exemplis demonstrari. Ex illis unus & se & alios verissimè

Export TEI

Et Societate IESV ex illis uno.

expressit, cùm dixit: Prætervehuntur aliquando ultra modum sapientium vigiliæ & lucubrationes, & ne sapientiæ desint, desunt valetudini curandæ, desunt sibi ipsis, ac vitæ necessarijs desunt. Dicere ergo possunt nobiliori spiritu id quod apud Senecam quidam, quibus & se accenset ille Libro de Vita beata Cap. 28. Vsque ad ultimum Vitæ

Export TEI

Seneca.

finem in actu erimus; non desinemus communi bono operam dare, adjuvare singulos, opem ferre etiam inimicis, eniti manu. Nos sumus qui nullis annis vacationem damus: & quod ait ille Vir disertißimus (Virgilius lib. 9. Æneid,) Canitiem galea premimus. Nos sumus apud quos usque eo nihil ante mortem otiosum est, ut, si res patitur, non sit ipsa mors otiosa. Sic ille, qui ad hujus vitæ genus invitans Paullinum Libro de brevitate vitæ Cap. 18. ita

Export TEI

Idem.

scribit: Excerpe itaque te vulgo, Paulline carißime. Nec te ad segnem aut inertem quietem voco, non ut somno, & caris turbæ voluptatibus, quidquid est in te indolis vivæ, demergas &c. In his ergo genio, naturæ, & vitæ ipsi detractis, & violenter, aut valenter potiùs, ablatis, est quod offerri Deo, utpotè gratissimum, queat. Unde & in citato Ecclesiastici loco id habemus expressum juxta veterem lectionem: Sapientiam scribe in tempore vacuitatis. Cujus hortamenti sensum, qui Spiritus sancti est, jam vidimus minimè à Vulgata discordare. Quomodo enim non placeant Deo æterni præcones veritatis? Hinc est ut Doctoribus præter commune cum alijs beatitudinis præmium sua cum Martyribus & Virginibus respondeat Aureola, de qua dictum à Nobis Tomo 2. Auctarij.

Export TEI

477

*Pergamus ultra, & certissimum ne

Export TEI

Ablata ut queant per eleemosynas Deo offerri.

xum inter ablata & oblata præmissis adjiciamus. Gratissima Deo potest oblatio constare, si quis à dominio imperiosæ cupiditatis auferat, quæ in subsidium egentium Christiana miseratione dispenset. Stat enim quemque respectu suimet ipsius pium esse raptorem. |

p. 175

Impendamus virtuti, quod subtrahimus voluptati.

Export TEI

D. Leo.

Verba sunt Divi Leonis Sermone 2. de Iejunio Decimi mensis. Ubi subtrahere idem quod auferre est èex medio, juxta Grammaticalem proprietatem. Iuxta quod accipiendum est quod ait Divus Valerianus Homil. 9. Nemo claudum refugiat, nemo surdum non audisse se fingat, nemo

Export TEI

D. Valerianus.

debili manum subtrahat, quia omnia ista in retributione consistunt. Et in fine: Vnde, dilectißimi, moneo ut nemo partem divitiarum Deo subtrahat, qui justis laboribus non difficilem boni operis fructum reportat. Sic ille. Sic autem subtractum & ablatum quàm sit Deo gratum Scripturæ Sacræ proclamant, & Sanctorum Patrum ita est contestatione firmatum, ut circa illud magni possent, & interminabiles discursus efformari. Inter omnia autem nihil ita veritatem istam ostendit, ut Christi illud luculentissimæ pietatis effatum Matth. 25. v. 40. Amen dico vo

Export TEI

Matth. 25. v. 40.

bis: Quamdiu fecistis uni ex his fratribus meis minimis, mihi fecistis. Circa quod allatus dudum D. Valerianus sic ait: Tanta est enim apud Dominum nostrum cura miserorum, ut sibi præstitum putet quidquid egentibus erogatio miserata contulerit. Sic Divus hic Pater, qui eloquentissimus & disertissimus cùm esset, adducto citato loco, nihil habuit speciale, quo posset rem tantam explicare. Unde ad Epiphonama confugit, dicens: Tanta est. Sic enim in rebus supra ponderationem eximijs agi solitum:

Export TEI

Tantæ molis erat Romanam condere gentem.

Export TEI

Virg. 1. Æneid.

Tanta est fiducia formæ.

Export TEI

Exodi 23. v. 20. & 21. sic locutus Dominus:

Export TEI

Exodi 23. v. 20. & 21.

Ecce ego mittam Angelum meum, qui præcedat te, & custodiat in via, & introducat in locum, quem præparavi. Observa eũeum, & audi vocem eius, nec contemnendum putes, quia non dimittet, cùm peccaveris: & est nomen meum in illo. Ubi multa cùm dici possint, unum aut alterum expendendum. Et in primis quærit Abulensis quisnam Ange

Export TEI

D. Michael Dei nomine loquentis mysterium.

lus iste fuerit? Et respondet Quæst. 81. in citatum Caput fuisse D. Michaelem. Sed cur talis ac tantus cœlestis militiæ Princeps? Ideo quidem, quia, ut sequitur, erat nomen Dei in illo, quia ejus nomine loquebatur, ut legatus regis sui nomine loqui solet, dum Mosi quæ essent facienda Deum consulenti dictabat. Vide jam pauperum prærogativam, dignitatemq́ue sublimem, in quibus non solum Christi nomen, sed Christus ipse misericordiam exhibituris fidelibus exhibetur: Mihi fecistis.

Export TEI

478

*Audiamus jam ipsum Christum, ut

Export TEI

Excellentia præmij benignorum.

mysterium hoc nominis ampliùs calleamus: Qui recipit prophetam in nomine prophetæ, mercedem prophetæ accipiet. Matth. 10. v. 41. Quomodo autem id stare queat, ut recipiens prophetam pari cum illo mercede congaudeat, doctè explicat Abulensis Quæst. 114. in citatum

Export TEI

Matth. 10. v. 41.

Caput. Et affirmat revera accipiendum ut sonat, quòd scilicet mercedem accipiat prophetæ, similem inquam, licet non penitus æqualem, quia dum adjuvat temporali subsidio, id ipsum ministerium exequitur, quod ad munus prophetæ, ministri inquam Evangelici pertinebat. Tunc sic: Ergo qui recipit Christum, mercedem Christi accipiet. Videtur legitima consequentia. Et quod de receptione dicitur, ad quodlibet est temporale subsidium referendum. Cùm autem modò juvare nequeamus Christum mercedem pro ministerio aliquo recepturum, id videtur ad statum ejus moralem advocandum, ut scilicet similem, qui eum recipit, mercedem accipiat, illi, quæ theandricis ipsius operibus responderet. Atqui illa est infinita secundùm aliqua, pro quo non est huc fusior Theologia ad hoc pertinens, convehenda. Ergóne talis recipienti Christum? Non equidem: sed talis ut recepto respondeat secundùm mensuram ipsi tantùm notam: ut stet consequentiæ vis, dum ex recipiente prophetam in nomine prophetæ, ad recipientem pauperem in nomine Christi præstat arguisse. Et quòd recipiens pauperem, mercedem pauperis accipiat faciliùs intelligitur, quia eum ita juvat, ut beneficio ipsius vivat. Cùm autem in paupere Christus sit, quodammodo etiam per eum vivit, qui vitam pauperi pia largitione contribuit. Inde ergo mercedis est præstantia deducenda, ex qua & quàm sit Deo gratum obsequium hujusmodi colligendum. Bene ergo ubi de Angelo, in quo Dei nomen, ab ipso agebatur, dictum pariter: & introducat in lo

Export TEI

Pauperes introductores benefactorum in cælum.

cum, quem præparavi: ut inde ad pauperes argumentum derivemus. Verè enim illi in locum à Deo paratum sibi beneficos introducunt. Venite benedicti Patris mei, poßidete paratum vobis regnum à constitutione mundi: Esurivi enim &c. Matth. 25. v. 34. & 35. Ecce paratum locum: ecce introductores esurientes, sitientes &c. Introductor præcipuus Christus, sed & introductores pauperes. Et ego vobis dico: Facite vobis

Export TEI

Lucæ 16. v. 9.

amicos de mammona iniquitatis, ut, cùm defeceritis, recipiant vos in æterna tabernacula, Lucæ 16. v. 9. Sunt ergo in hoc pauperes feliciores & excellentiores illo, qui Dei populum in terram promissionis introduxit, quantum æterna tabernacula à terrena illa inhabitatione diversa comperiuntur.

Export TEI

479

*Et quidem quod de receptione in

Export TEI

Et etiam conductores.

æterna tabernacula dicitur, non est ita accipiendum, ut solùm circa hospitale officium felicium pauperum cura versetur, ita ut circa conductionem ad illa nihil fuerint operati. Siquidem quod est in hoc negotio præcipuum, illud profectò est, ut pauperes benefactores suos ad paratum disponant regnum, conducant, & introducant. Id quod ex eo potest manifestè convinci, quòd Christus amicos facere de mammona iniquitatis hortetur, ut sic illi verè & fideliter amicitięamicitiæ leges observent, & ita in eo, quod ipsis est magis necessarium advigilent. Quis autem non videat misericordiam impendentibus ex mammona, qualiscumque illa sit, magis esse necessariam opem pro felici exitu. quàm pro hospitali receptu ab ijs, quibus est misericordia prærogata, pro illo enim deesse nequeunt, cùm sint gloriosa in patria complures, in quibus regnans charitas erga novos incolas officiosa obsequia solicitat. His addendum eos qui de indigentibus benè mereri student, eosdem sæpè in mortis oppetitione præcedere, & ita non posse ab ipsis in æternis tabernaculis recipi. Cùm tamen Christi debeat assertio præfata salvari, & ita ad sensum con|

p. 176

venientem adscisci, ut & qui in tabernaculis æternis nondum sunt, recipere dicantur illos, quatenus ipsos eò dirigunt, & anticipata quadam admissione recipiunt; cùm in prædestinationis ordine aliquem habere prioritatis gradum videantur. Cùm ergo aliquo modo in prædestinatione præcedant; jam habent aliqualem tabernaculorum æternorum possessionem, & ita etiamsi eos, quibus benefecere, non præcedant, sed subsequantur, dici possunt eos recipere in æterna tabernacula, quorum jam sunt prædestinationis certitudine possessores. Pro quo felicitatis gradu id observandum, quod ibidem audimus: Nec contemnendum pu

Export TEI

Amaritudo pauperis vitanda, sicut Angeli.

tes. Ubi juxta Hebraicam originem, quam Docti admittunt, sic legendum: Nec ad amaritudinem provoces. Quod contingit, si rebellis & inobediens sis ei, juxta docti Interpretis expositionem. Id autem pro pauperibus commodissimè cadit, pro quibus Eccli. 4. v. 2. Sic consonus sibi Spiritus sanctus: Animam esurien

Export TEI

Eccli. 4. v. 2. & 6.

tem ne despexeris, & ne exasperes pauperem in inopia sua. Ubi idem est ac Ne in amaritudinem provoces, ut ex versu 6. constat: sic enim ibi: Maledicentis enim tibi in amaritudine animæ eius exaudietur deprecatio. Ubi benè P. Cornelius Glossam post vocem Amaritudine interponit, dicens: Quam tu tua avaritia, duritia, & ira, iniquè concitasti. Ubi quod comminationis attexitur, comminatoriæ illi sententiæ respondet. Quia non dimittet, cùm peccaveris, scilicet impunitum. Unde Santes Pagninus, & Arias Montanus sic legunt juxta Hebraica: Quia non parcet prævaricationi vestræ. Obediendum ergo vocibus pauperum, sicut voci Angeli, & Angelorum Principi. Id quod erat satis ad fidelium pietatem commovendam. Sed plus est aliquid pro hujusmodi commonitione. Obediendum ut petenti Christo, & sua petenti, à quo quod negatur, aufertur: Vt nemo partem divitiarum Deo subtrahat, quod jam ex D. Valeriano datum. n. 507.

Export TEI

480

*Est adhuc & aliud, in quo ablata &

Export TEI

Gloria ut possit esse ablata & oblata.

oblata possunt magno cum fructu componi: si videlicet gloriam à nobis ablatam Deo humiliter, sincerè, & amanter offeramus, dicentes cum Regio Vate: Non nobis Domine, non nobis,

Export TEI

Psal. 113. v. 9.

sed nomini tuo da gloriam. Psal. 113. v. 9. In quo Dei magnalia, quæ in liberatione fidelis populi ex Ægyptiaca servitute patrarat Dominus, juncto miraculo eductæ aquæ de petra; ex quibus poterat ille, sic amatus, sic protectus, sic honoratus, ut videbatur, non immeritò gloriari. Pro quo Moses jam olim præiverat. Sic cygnea clausula vale, & benè vates divinus enuncians Deuteron. 33. v. 29. Beatus es

Export TEI

Deuter. 33. v. 29.

tu Israel: quis similis tui popule, qui salvaris in Domino? Scutum auxilij tui, & gladius gloriæ tuæ: negabunt te inimici tui, & tu eorum colla calcabis. Nihilominùs Vates Rex, quod jam audivimus Stentoreâ voce, ut totus Orbis posset audire concinuit: Non nobis Domine &c. circa quod sic

Export TEI

Genebrardus.

Genebrardus: Non nobis, quos tam honorificè & potenter eduxisti ex Ægypto, & populo barbaro, de istis miraculis gloriosis da gloriam, sed tibi. Hæc nobis non sint gloriosa, sed tuo nomini. Non propter ista laudemur, sed tu, ô Domine: nempe propter tuam misericordiam & fidem. Sic ille. Et quidem Deum eorum, qui ipsi fideles existunt, gloriāgloriam accurare, ex illius promissione compertum habemus. 1. Reg. 2. v. 30 Quicumque glorificaverit

Export TEI

1. Reg. 2. v. 30. Vt stet recusari gloriam à Deo venientem.

me, glorificabo eum. Cur ergo Vates gloriāgloriam hujusmodi ita amolitur, ut in solius divini nominis commendationem velit redundare? Cur non se circa hoc præstat divinæ voluntati conformem? Neque enim hîc de gloria ab hominibus occupanda agitur, quæ vana communi vocis usurpatione vocatur, sed de gloria à Dei ordinatissimo judicio veniente: Vanam siquidem exploratum est non esse à Deo conferendam, cujus statim veritas prædicatur: Super misericordia tua, & veritate tua &c. v. 10.

Export TEI

481

*Ad quæ quidem dicendum revera ita

Export TEI

Commoda explicatio.

esse ut Deo cura sit glorificandi eos, qui pro ipso glorificando fideli solicitudine perurgentur. Neque hoc Vates ignorare potuit, qui id præfato in loco legebat, & ut non legisset, cum alijs Divinitatis arcanis exploratissimum retinebat, ut frequenter audivimus: Incerta & oc

Export TEI

Psal 50. v. 8.

culta sapientiæ tuæ manifestasti mihi. Psal. 50. v. 8. Sed fidelissimo affectu, & magno illo spiritu digno, id & optabat & petebat, ut quidquid gloriæ ab ipso in populum emanaret suum, in ipsum gloriæ fontem sine cunctatione recurreret, ut hujusmodi sensum postulatio fidelis haberet: Non nobis Domine gloriam tribuas, quæ in suum non sit reversura principium. Si quam es daturus, talis sit, ut nominis tui glorificationi deserviat. Nolumus aliam, si fortè à te venire illa potest, qui quandoque tibi etiam non fideles propter arcanos tuæ providentiæ fines non refugis honorare. Præterea. Nolumus gloriam, quam amicis soles amicorum omnium fidelißimus impendere, quia nimis honorificati sunt amici tui, Deus. Psal. 138.

Export TEI

Psal. 138. v. 17.

v. 17. Nolumus inquam quatenus gloria nostra est, sed quatenus tuæ subservire potest, ut in nobis, & per nos nominis tui majestas, agnoscatur, prædicetur, protendatur. Et hæc quidem explicādiexplicandi ratio instituto est præsenti percommoda, ubi de ablata, & oblata gloria agimus, quod ita convenienter, & dignè, juxta sublimem Vatis spiritum explicatum. Ad quod revocari potest Cardinalis Bellarmini brevis, sed medullata commentatio sic se habens: Precatur Propheta

Export TEI

Cardinalis Bellarmin.

Deum nomine totius populi, ut non respiciat demerita populi, sed gloriam suam, & pergat protegere cultores suos. Non nobis, inquit, non nobis, id est, non meritis nostris, quæ nulla sunt, gloriam, sive laudem petimus; sed nomini tuo da gloriam, id est, propter gloriam nominis tui protege nos, non propter merita nostra. Sic ille: juxta quem, ubi non agnoscuntur merita, neque gloria postulatur, juxta dicta: divinæ tamen ne demerita impediant, digna precatio est in populo fideli, si de præteritis doleat, & meliora sincero corde promittat. Ex quo licet reddendus sit ille gloriosus, adhibita protectione: pro eo non est attentio directa, in Dei gloriam penitus concitata, unde & stare potest illud: Non nobis semel & iterùm pronuntiatum, ut non vocetenus, sed ex corde prorumpere dignoscatur.

Export TEI

482

*Quem spiritum Divus parens Igna

Export TEI

Spiritus Societatis Gloriæ Dei militare.

tius Societati suæ hereditaria quasi successione reliquit: ut scilicet Dei gloriam ejus filij, |

p. 177

posthabita, immò & profligata propria, conquirant, de quo dictum alibi. Et quidem si non ita agant, sublimi Dei scopo in ejus fundatione minimè facient satis. Contra Lutherum, & ejusdem temporis hæreticos instituta est, ex constanti omnium sensu, qui & Pontificio comprobatus oraculo, ut in Sacris habetur officijs: In prædictis autem malitiæ portentis, nulla divinæ gloriæ cura, sed propriæ nimis quantùm affectata prætensio. Videatur expositio Psalmi 11. in Discursu Isagogico à n. 51. & seqq. Quibus illud Christi apprimè congruit Joan. 12. v. 43. Dilexerunt enim gloriam homi

Export TEI

Ioan. 12. v. 42. 43. & 44.

num magis, quàm gloriam Dei. Quod de ijs dictum, pro quibus sic præmissum: Verumtamen & ex principibus multi crediderunt in eum, sed propter Pharisæos non confitebantur, ut èex Synagoga non ejicerentur. vers. 42. post quæ sic, Jesus autem clamavit, & dixit &c. Adeò etenim est indignum, absurdum, & turpe gloriam vanam hominum anteponi gloriæ Dei, ut Regem gloriæ Christum clamare compellat, indignitatem, absurditatem, & turpitudinem ejusmodi admirantem, horrescentem, condemnantem. Absit ergo illa à Societatis legitimis filijs, quibus èex cælo clamat cœlestis Pa

Export TEI

Galat. 5. v. 25. & 26.

rens: Si spiritu vivimus, spiritu & ambulemus. Non efficiamur inanis gloriæ cupidi. Gal. 5. v. 25. & 26 Ambulare in spiritu phrasis illius est, dum alloquitur filios in Examine Cap. 4. §. 44. Sic qui

Export TEI

D. Ignatius.

procedunt in spiritu, nam procedere ambulare est, & in textu Græco non quomodocumque, sed cum aliquo ordine: quod pro negotio præsenti ritè cadit: & pro Societate mirificè, in qua ordinatissimè sunt omnia constituta, & pariter peraguntur. Sic ergo convenienter subditur, quod ad vanæ gloriæ expunctionem spectat, qua subintrante nihil esse ordinatum potest, cùm sit illa inordinatio maxima, dum vanæ divina posthabetur, unde D. Joannes Chrysostomus additamentum illud quasi par

Export TEI

D. Chrysost.

tem textus posuit: Quæ est caussa omnium malorum. Sicut enim Christus Dominus contra vanam gloriam clamavit, ita & D. Ignatius pro eliminanda penitus illa à Societate Jesu, & sua, pariter & clamavit & clamat, & à filijs bonus Pater auditur. Pro quo exempla possem quamplurima cumulare. Sed quia illud instituti præsentis non est, unum tantùm rarissimum sanè proponam, ex quo quàm altè sit spiritus iste cœnodoxiæ propulsator in cordibus Jesuiticis defixus poterit conjectari. Extat illud apud P. Joannem Nadasi in Anno dierum

Export TEI

Rarum vitati honoris exemplum.

memorabilium Societatis Jesu, die 28. Augusti, ubi de P. Laurentio Bartilio Polono agens sic Auctor: de Societate Fratrum non nemo Smolensci occasione usus, ad fornicem, ubi mortui requies

Export TEI

P. Nadasi.

cunt, descendit, & èex capillis P. Laurentij aliquid ad venerationem decerpsit. Sed nocte proxima P. Laurentius per quietem illi adfuit, & vultu severo reprehensum jußit reponere quod accepisset. Neglexit id, phantasma somniantis ratus Coadjutor: at ecce sibi in nocte altera severiorem P. Laurentium iterùm arguentem, & reponi accepta urgentem, simulque addentem: Nescis, mi frater, quantis ego mortificationibus à Domino obtinuerim ne ulla mei particula in veneratione esset. Recepit se facturum hic, at postea capillos non reperit. Sic ille, & quis audivit unquam talia? Utinam & talia, & aliena non admiratione solùm, sed æmulatione pretiosi hujus Charismatis Societati congenei prosequamur. Pro quo hæc pauca modò satis, sunt & pro recognitionibus Amphitheatri, ut ad alia gressus utiles dirigamus.

RECOGNITIO QVINTA Partis Quartæ AMPHITHEATRI MISERICORDIÆ. §. Unicus.