ARTICVLVS IIII.Vtrùm furtum & rapina sint peccata differentia specie.

Source
AD Quartum sic procedi
tur. Videtur, quòd furtũ furtum & rapina non sint peccata differentia specie. Furtum enim & rapina differunt secundum occultum & manifestum. Furtum enim importat occultam acceptionem, rapina vero violentam & manifestam. Sed in alijs generibus peccatorum, occultum & manifestum non diuersificant speciem. Ergo furtum & rapina non sunt peccata specie diuersa.
¶ 2 Præterea. Moralia recipiunt speciem à fine, vt suprà
dictum est. Sed furtum & rapina ordinantur ad eundem finem, scilicet ad habendum aliena. Ergo non differunt specie.
¶ 3 Præterea, Sicut rapitur aliquid ad possidendũ possidendum , ita rapitur mu lier ad delectandũ delectandum . Vnde &
Isidorus dicit in lib. Etymolog. quod raptor dicitur corruptor, & rapta dicitur corrupta. Sed raptus dicitur, siue mulier auferatur publicè siue occultè. Ergo & res possessa rapi dicitur, siue occultè, siue publicè rapiatur. Ergo non differũt differunt furtũ furtum & rapina.
SED contra est, quod
Philosophus in 5. Ethic. distinguit furtum à rapina, ponens furtum occultũ occultum , rapinam verò violentam.
RESPONDEO dicendum, quòd furtum & rapina sunt vitia iustitiæ opposita, inquantum aliquis alteri facit iniustum. Nullus autem patitur iniustum volens, vt probatur in 5.
Ethic. Et ideo furtum & rapina ex hoc habẽt habent rationem peccati, quòd acceptio est inuoluntaria ex parte eius cui aliquid subtrahitur. Inuoluntarium autem dupliciter dicitur, scilicet per ignorantiam, & violentiam, vt habetur in 3.
Lib. 3. ca. 1. tom. 4.
Ethic. Et ideo aliam rationem peccati habet rapina, & aliā aliam furtũ furtum . Ergo propter hoc differũt differunt specie.
AD primum ergo dicendum, quod in alijs generibus peccatorum non attenditur ratio peccati ex aliquo inuoluntario, sicut attenditur in peccatis oppositis iustitiæ. Et ideo vbi occurrit diuersa ratio inuoluntarij, est diuersa species peccati.
AD secundum dicendum, quòd finis remotus rapinæ & furti idem est. Sed hoc non sufficit ad identitatem speciei, quia est diuersitas in finibus ꝓximis proximis . Raptor enim vult per propriam potestatem obtinere, fur verò per astutiam.
AD tertium dicendum, quòd raptus mulieris non potest esse occultus ex parte mulieris, quæ rapitur. Et ideo etiam si sit occultus ex parte aliorum, à quibus rapitur, adhuc remanet ratio rapinæ ex parte mulieris, cui violentia infertur.
Commentary

SVMMA ARTICVLI.

COnclusio est affirmatiua. De hac materia est nobis communis disputatio cum Iurisperitis vtriusque iuris in suis titulis de furtis. Vide Soto libr. 5. de Iustitia. q. 3.
COMMENTARIVS.

COMMENTARIVS.

PRO explicatione definitionis furti arguitur primo. Ex. l. 1. ff. de furtis. vbi Paulus Iurisconsultus aliā aliam definitionem assignat, scilicet furtum est contrectatio fraudulosa lucri faciendi gratia, vel ipsius rei, vel possessoris eius, vel vsus illius. Eandem definitionem assignat Iustinianus, Instituta de obligationibus quæ ex delicto nascuntur. Item Theologi communiter addunt illi definitioni, inuito domino. Ergo definitio Diui Tho. diminuta est. ¶ Secundò qui iustè rem alienam accipit commodato, etiam si postea iniquè detineat, non dicitur fur neque punitur vt fur, ergo secunda conclusio tertij articuli falsa est. Tertio. Vsura vel iniqua emptio vel venditio non est furtum: & tamen est acceptio occulta rei alienæ: ergo mala est definitio.
Vltimo arguitur. Ex. l. si vendidero. ff. de furtis. & ex Augustino in sermone 19. de verbis Apostoli, & libr. 2. quæstionum Exodi quæstione 71. cuius verba habentur 14. quæstione 5. cap. si quid inuenisti. & capit. pœnale. Ex quibus locis habetur, quòd rapina est furtũ furtum & pars subiectiua illius, hoc est specifica, & tamen non est occulta: ergo mala est definitio rapinæ & furti. Respōdetur Respondetur , definitionem D. Tho. esse optimam, & magis secundum artem quam definitionem Iurisconsulti. Et probatur. Nam particula illa, fraudulosa, non pertinet formaliter ad rationem furti, sed ad quoddā quoddam vitium imprudentiæ, per quod aliquis vtitur simulatis vijs in factis ad intentionem suam exequendam. Cæterum in furto sufficit occultatio, neque opus est simulatione. Item illa particula lucri faciendi gratia, denique aliæ duæ particulæ, scilicet possessio & vsus rei, sufficienter intelliguntur nomine rei. Definitionem etiam D. Tho. ponit Isidorus, lib. 5. Etymologiarum, cap. 26. Sed loco illius particulæ occulta ponit clādestina clandestina . Quod autẽ autem Theologi solent addere, inuito domino, magis faciunt explicandi gratia, quam necessitatis: quia per se loquendo, non est occulta acceptio quando fit voluntario domino saltem interpretatiuè. Et per hoc patet ad primũ primum argumentũ argumentum . ¶ Ad secundũ secundum respondetur, quod iniqua detentio rei alienæ ignorante domino, peccatum est furti apud Deum in foro conscientiæ: quanuis in foro exteriori non puniatur vt fur, nisi quando accipit occultè. ¶ Ad tertium respondetur, quod vsura & emptio vel venditio iniqua, non necesse est quod fiat ignorante domino, sed sæpe fit domino sciente. Cæterum quādo quando fuerit occulta habebit malitiam etiam furti. ¶ Ad quartum respondetur, quod sæpe apud Latinos ista duo confunduntur, scilicet furtum & rapina, & alterum pro altero accipitur. Cæterum quod D. August. inquit in loco citato, quod per furtum intelligitur rapina in septimo præcepto Decalogi, quasi à parte totum, ita erit explicandũ explicandum , quia per furtũ furtum intelligitur etiā etiam omnis iniqua acceptio, & quicquid continetur sub iniqua acceptione sicut continetur rapina.
Loading...