RESPONDEO
dicendũ
dicendum
,
ꝙ
quod
sicut suprà
dictũ
dictum
est
Arti.
pracedenti
præcedenti
.
, verba inquantum sunt soni quidam, non sunt in
nocumentum aliorum, sed inquantum significant aliquid, quæ
quidẽ
quidem
significatio ex interiori affectu procedit. Et ideo in peccatis
verborũ
verborum
maximè considerandum videtur,
ex quo affectu aliquis verba proferat. Cùm ergo conuitium vel contumelia de sui
ratiōe
ratione
importet
quā
dam
quandam
dehonorationem, si intentio
proferentis ad hoc feratur, vt aliquis per verba quæ profert,
honorẽ
honorem
alterius auferat, hoc propriè & per
se est dicere conuitium vel contumeliam, & hoc est peccatum mortale non minus, quàm furtum vel
rapina. Non enim homo minus amat suum
honorẽ
honorem
, quàm rem possessam. Si verò aliquis verbum conuitij vel contumeliæ alteri dixerit,
non tamen animo
dehonorādi
dehonorandi
, sed
fortè propter
correctionẽ
correctionem
, vel propter aliquid huiusmodi, non dicit
conuitium vel
cōtumeliam
contumeliam
formaliter & per se, sed per
accidẽs
accidens
& materialiter,
inquantũ
inquantum
scilicet dicitur
|
id, quod potest esse conuitium, vel
contumelia. Vnde hoc potest esse
quandoq;
quandoque
peccatum veniale,
quandoq;
quandoque
autem
absq;
absque
omni peccato. In
quo tamen necessaria est discretio,
vt moderatè homo talibus verbis
vtatur, quia posset esse ita graue
cō
uitium
conuitium
, quod per incautelam prolatum auferret honorem eius, contra quem proferretur, & tunc posset homo peccare mortaliter,
etiā
etiam
si
nō
non
intenderet dehonorationem
alterius. Sicut etiam si aliquis incautè alium ex ludo percutiens grauiter lædat, culpa non caret.