AD Quartum sic procedi
tur. Videtur, quòd contumelia non oriatur ex ira,
quia dicitur
Prouerb. 11. Vbi superbia, ibi contumelia. Sed ira est
vitiũ
vitium
distinctum à superbia. Ergo contumelia non oritur ex ira.
¶ 2 Præterea.
Prouerbiorum 20.
dicitur, Omnes stulti miscentur
cō
tumelijs
contumelijs
. Sed stultitia est vitium oppositum sapientiæ, vt suprà
habitũ
habitum
est
. Ira autem opponitur mansuetudini. Ergo contumelia
nō
non
oritur ex ira.
¶ 3 Præterea. Nullum peccatum
diminuitur ex sua causa. Sed peccatum contumeliæ diminuitur, si ex
ira proferatur. Grauius enim peccat qui ex odio
cōtumeliam
contumeliam
infert,
quàm qui ex ira. Ergo contumelia
non oritur ex ira.
SED contra est, quod
Grego. 31.
Moralium
dicit,
ꝙ
quod
ex ira oriuntur
contumeliæ.
RESPONDEO dicendum,
quòd cùm vnum peccatum possit
ex diuersis oriri, ex illo tamen dicitur principalius habere originem,
ex quo frequentius procedere consueuit propter propinquitatem ad
finem ipsius. Contumelia autem
magnam habet propinquitatem ad
finem iræ, qui est vindicta. Nulla
enim vindicta est irato magis in
promptu, quàm inferre contumeliam alteri. Et ideo contumelia maximè oritur ex ira.
AD primum ergo dicendum,
ꝙ
quod
contumelia non ordinatur ad
finẽ
finem
superbiæ qui est celsitudo, & ideo
non directè contumelia oritur ex
superbia. Disponit tamen superbia
ad contumeliam,
inquātum
inquantum
illi qui
se superiores
æstimāt
æstimant
, facilius alios
cōtemnunt
contemnunt
, & iniurias eis
irrogāt
irrogant
.
Facilius enim irascuntur, vtpotè reputantes indignum quicquid contra eorum voluntatem agitur.
AD secundum dicendum, quòd
secundùm
Philosophum in septimo Ethicorum
, ira non perfectè audit rationem. Et sic iratus
|
patitur rationis defectum, in quo
conuenit cum stultitia. Et propter
hoc ex stultitia oritur contumelia
secundùm affinitatem, quam habet
cum ira.
AD tertium dicendum, quòd
secũdùm
secundùm
Philosophum in 2. Rhet.
iratus intendit manifestam offensam, quod
nō
non
curat odiens. Et ideo
contumelia, quæ importat manifestam iniuriam, magis pertinet ad
iram, quàm ad odium.
¶ Conclusio est affirmatiua.