Covarrubias y Leyva: Opera Omnia - The School of Salamanca

CAPVT SECVNDVM.

PRincipaliter ex hoc c. in summa deducitur, Abbatissam non posse testamentum facere, etiam vt de patrimonio disponat, licet habitum monasticum non acceperit. Cui conclusioni obstant duo. Primum, quòd in prælatum monasterij non potest assumi is, qui eandem religionem expressè professus non sit. text. in c. nullus. de electio. in 6. Secundum quod ingressus monasterium potest liberè testari, interim dum non profitetur. Auth. ingressi. Auth. si qua mulier. C. de sacrosan. eccle. & not. in l. generali. C. eo. tit. & in c. beneficium. de reg. in 6.

His verò obiectionibus quidam respondet,

1

^† hanc fœminam ex eo, quòd consensit seipsam in Abbatissam eligi, professionem tacitè fecisse. c. vidua, de regula, quia se immiscuit actui professionem exigenti, & qui solis professis conueniebat, quod etiam probatur in cap. 1. de regul. in 6. in princip. quo cautum est, in monasterio vbi habitus professorum, & nouitiorum sunt indistincti, professionem factam censeri ab eo, qui per annum integrum habitum illius religionis gesserit, neque impedit hanc professionem distinctio latens ipsius habitus. text. in Clem. final. de regulari. sufficit tamen distinctio latens ad inducendam professionem, quæ tacitè facta censetur ab eo, qui scienter professorum habitum per triduum gesserit in ea religione, quam ante annum probationis profiteri quis potest. capit. constitutionem ad finem. de regu. in 6. neque requiritur ad hanc professionem inducendam distinctio patens in ipsis vestibus monachorum: nempè in scissura, colore, vel forma. & licèt hunc articulum confusè tractet Sylue. verbo, religio. 3. §. 19. glo. communiter recepta in d. Clem. fina. verbo, deinceps. hoc ipsum probat, & latiùs explicat.

Hæc tamen solutio non procedit, quia professio tacita non sufficit, sed expressa requiritur, vt quis eligi possit in Abbatem alicuius monasterij. text. in d. c. nullus. & idem quoad Abbatissam. tex. in c. indemnitatibus. de elect. in 6. Et ideò Ioan. Andr. Abb. & Doct. hîc magis communiter tex. in d. c. nullus. intelligunt in electione. Hunc autem textum in prouisione, collatione, aut postulatione. Nam is, qui expressè professus non est religionem, eligi non potest in Abbatem, postulari tamen potest aut per collationem, seu prouisionem ad hanc dignitatem assumi. idem notat Selua. in tracta. de beneficio. 3. par. q. 51. Oportet ergo fateri, in hac decretali hanc dignitatem nōnon esse ex his, quæ solent per electionem dari: nānam tunc solus Romanus Pontifex posset eam concedere alicui in electorum præiudicium. Potest etiam dici non incongruè, tempore capitis potuisse in Abbatem eligi presbyterum secularem, aut diaconum, vel subdiaconum, licèt electionis tempore professio minimè cōtigeritcontigerit. ex Greg. Epist. 11. lib. 3. Epist. cuius meminit Grati. in c. presbyteros. 16. q. 1. tametsi postea statutum fuerit contrarium in c. nullus. & c. indemnitatibus, de elect. in 6. & in c. cùm ad nostram. c. officij. eo. tit. suprà. & in Clem. 1. de elect. Vnde beneficia regularia secularibus Clericis non sunt conferenda. text. in Cle. ne in agro. §. sanè in 2. de stat. monach.

2

^† Aegid. à Bellame. decis. 76. optimus text. in c. cùm de beneficio, de præben. in 6. probans, rescriptum Romani Pontificis Clerico seculari concessum, vt prioris dignitatem obtineat, esse intelligendum de prioris dignitate, quæ secularis sit, non de regulari. Solet tamen beneficium regulare seculari Clerico concedi à Romano Pontifice in commendam ad certũcertum tempus, intra quod religionem profiteatur, & secuta professione illud habeat in titulum: sicuti testatur Io. Staph. de liter. grat. & iustit. fol. 21. col. 1. Lud. Gomez. in reg. de infirmis re sig. q. 13. nu. 7. idem in tract. de expecta. nu. 71. Sic èconuerso beneficia secularia nōnon sunt concedenda

3

^† religiosis. d. c. cùm de beneficio. c. 2. de stat. monac. c. in noua actione. 16. q. 7. c. monachus. & c. placuit. 16. q. 1. quod procedit in beneficijs simplicibus: nam ad episcopatum religiosus eligi potest. c. 1. 18. q. 1. c. si Abbatem. c. si religiosus. c. quorundāquorundam. de elect. in 6. Cle. 1. de elect. in fi. in quo omnes conueniunt. ItẽItem ad ecclesiāecclesiam parochialem assumi potest religiosus, modò id fiat suadente vtilitate, nec passim nec temerè, & ex licentia prælati ipsius monachi. text. quem ita intelligunt glo. & Doct. in cap. quòd Dei timorem, de stat. monach. cap. parochia. vbi gl. 16. q. 1. & esse hanc communẽcommunem opinionem asserunt Abb. in d. c. quod Dei timorem. col. 2. & Selua. 3. par. de benefi. q. 70. Verùm decisio Rotæ in nouis 483. contrariam sententiam probat, dicens, non posse beneficium seculare conferri monacho, aut religioso absque dispensatione Romani Pontificis, vel episcopi, cui monachus ille subditus est. idem notat Alexand. cons. 70. ad fin. vol. 3. imò nec solet frequenter id concedi, vt scribunt Ioan. Staph. de lite. grat & iusti. fol. 20. col. 2. & Lud. Gomez. in tract. de expec. nu. 70. tametsi idem Staph. primam & communem sententiam sequatur in eodem lib. fol. 76. col. 1. & 2. His accedit tex. in cap. beneficium. de regula. in 6.

Secunda autem obiectio ex eo cessat, quòd professione secuta monachus testari non potest. Auth. ingressi. C. de sacrosan. eccle. Auth. si qua mulier. C. eodem tit. glo. hîc vlt. Profes|

p. 661

sio verò tacitè facta fuit à Sirica, cuius hîc fit mentio, per assumptionem huius dignitatis, postquam solenni more Abbatissa ab episcopo fuit ordinata, quod manifestius constat ex epistola

4

^† diui Gregorij ad Ianuarium Episcopum Caralitanum, lib. epist. 7. epist. 7. à qua. c. quia ingredientibus. 19. q. vlti. & istud, assumpta fuêre, concisè nimis: siquidem à Gregorio huius rei series longiori narratione tractatur. Cæterùm, ingressus monasterium ante professionem testari potest: imò & si testamentum ante ingressum fecerit, per professionem non rescinditur, neque rumpitur. Auth. de monachis. §. illud. §. nunc autem. sub cap. si qua mulier. 19. quæst. vl. Auth. nunc autem. C. de epis. & cle. & in Authen. si qua mulier. C. de sacros. eccl. vbi probatũrprobatur, monasterium portionem legitimam obtinere, in bonis profitentis, etiam qui filios habeat, quando is ante ingressum de bonis proprijs minimè disposuerat: qua ratione, testamentum ante professionem

5

^† factũfactum ab eo, qui cogitauit, & animo conceperat ingressum religionis, per professionẽprofessionem non rumpitur, nec monasterio aliqua in eius patrimonio portio competit. Bart. in d. Auth. si qua mulier. num. 7. Bal. 2. col. Paul. Cast. post Iac. Butri. ibi. quorum opinionem dicit esse veriorem Imo. in l. 1. ff. isto tit. num. 12. vbi Aretin. num. 5. eandem approbat Anto. Rosel. in d. Authen. ingressi. num. 16. Abb. num. 52. & ibi Dec. nu. 61. in cap. in præsentia, de proba. & esse hanc opinionem communẽcommunem fatentur Dec. consil. 31. col. 2. & Ripa in l. si vnquam. C. de reuo. dona. q. 35. Sunt tamen qui existiment, testamentum vtcunque factum professione religionis rumpi tanquam agnitione posthumi. l. posthumorum. ff. de iniust. testam. Monasteriũmonasterium etenim loco posthumi censetur. Auth. nisi rogati. C. ad Treb. Vnde oportet ne hoc testamentum rumpatur, portionẽportionem legitimam titulo institutionis monasterio relinqui, vt notat Frederi. consil. 165. gl. in d. Auth. si qua mulier. & in d. §. illud. & in d. capit. si qua mulier. Pet. Cyn. & Raph. Fulg. in d. Auth. si qua mulier. quorum opinio communis est, secundum Imo. in d. l. 1. ff. ist. tit. nu. 11. & Ias. in d. Auth. si qua mulier. nu. 17.

Sed hæc sententia iure non probatur, quia testari potest ex legis permissione ingressurus religionem, vt in d. §. illud. & in d. c. quia ingredientibus. igitur lex ipsa expressim statuit tale testamentum rumpi non posse per ingressum religionis: alioqui vana foret testandi licentia, quæ volenti religionem profiteri liberrimè à legibus & Canonibus conceditur ex his quæ tradit Constantinus Harmenop. libro 5. titul. 4. nec valet argumentum ab agnitione posthumi, quia monasteriũmonasterium non sortitur filij, vel successoris locum, in his bonis, quæ monachus ante professionem proprio testamento distribuerat. Auth. si qua mulier. quibus rationibus refellitur præfata opinio, atque ex eisdem minori negotio tollitur hac in re quod Saly. in d. Auth. si qua mulier. probare nititur, dicens testamentum etiam factum ab eo, qui cogitauerat religionis professionem etiāetiam portione legitima monasterio titulo institutionis dimissa, per professionem rumpi: quasi per capitis diminutionem. l. conficiuntur. §. post testamentum. ff. de iure codicil. §. alio autem modo. & §. seq. Inst. quib. mod. testa. infir. Nam & si testator se in adoptionem alteri dederit, & in ea mortem obierit, irritum fit eius testamẽtumtestamentum: quod ibidem probatur, & Regia l. 18. tit. 1. par. 6. eandem opinionem existimat esse veriorem Fulg. col. 7. & Ias. num. 21. in dict. Auth. si qua mulier. & defendit eam Rom. consil. 237. Huius verò sententiæ ratio apertissimè tollitur ex eo quòd constat iure Ciuili hanc capitis diminutionem, quæ per religionem contingit, irrita non facere testamenta. tex. in d. §. illud. & in d. Auth. si qua mulier. Vnde in hac controuersia frequentius recipitur Bart. distinctio, quam primò retuli, ita vt si nulla religionis cogitatione testamentum conditum fuerit, secuta professione reuocetur, quasi ex noua voluntate. arg. l. sancimus. C. ist. tit. eandem Bar. distinctionem Dec. defendit in cap. in præsentia. de probat. num. 61. vbi Imol. fin. colum. dicit eam esse veriorem, & ab ea non est recedendum in iudicando, nec in consulendo, secundum Fulgo. & Ias. in d. Authen. si qua mulier. num. 21. licet Anto. Abb. nu. 52. & Felyn. num. 54. teneant, minimè reuocari testamentum per professionem, etiamsi fiat ab eo, qui nullam præmisit religionis cogitationem. Nec l. sancimus. Bartol. opinionem probat, quam & Aret. reprobat in l. 1. ff. isto titu. num. 4. nouaq́ue adducta Leonis constitutione Viglius in princi. quib. mod. testa. infirmentur. Ipse verò, quamuis videam Bar. distinctionem magis communiter recipi, mallem Abb. & Areti. conclusionem defendere, aut Bart. sequi ad effectum, vt testamentum factum ab eo, qui religionis professionem minimè cogitauerat, professione secuta rumpatur solum, quoad legitimam portionem monasterio cōpetentemcompetentem, quod placuit Anto. in d. c. in præsentia. His verò addendum in dubio ex interuallo temporis à testamento ad religionis professionem, præsumi iudicis arbitrio religionis professionem testatorem præmeditatum fuisse vel non, quod ab omnibus probatur. Sed & illud erit obseruandum, testamentum factum ab ingresso religionem, tamen ante professionem, etiam sine consensu prælati, validum esse, nec professione reuocari, vtpote factum eo tempore, quo testator liberam habuit testandi potestatem: in cuius conclusionis probationem est textus optimus in capitulo 4. de regulari. in. 6. quamuis contrarium teneat Roderi. Xuares in allegatio. 20. |

p. 662

col. vlt. post Aret. in c. nunc autem. 19. quæst. tertia. Sic etiam facto testamento, quòd

6

^† per professionem rumpi non possit, statim ipsa facta professione bona hæreditaria ad institutum pertinere, si monasteriũmonasterium sit bonorum incapax, quòd si capax sit bonorum, ipsam hæreditatem morte naturali ipsius monachi ad hæredem pertinere, in eius verò vita ad monasterium. 5. notant Anto. Abb. nu. 8. & Deci. 97. in d. c. in præsentia. Imo. in d. l. 1. vbi Aretin. nume. 6. dicit hanc opinionem esse communem. & idem notat Anto. Rube. consil. 155. Alexan. cons. 13. volum. 3. dicens hanc opinionem communem esse. Bar. numer. 9. & alij, quos ibi retulit Ias. nume. 26. in Authen. si qua mulier. idem Bar. in l. res vxoris. C. de donatio. inter vir. & vxor. idem in simili quæstione in tracta. minori. 3. part. versi. isti hæredes. Socin. consil. 92. volum. 1. dicens fideicommissum relictum sub illa conditione, si institutus decesserit sine liberis, statim deberi fideicōmissariofideicommissario, eo quòd institutus profitetur religionem, quæ etiam communium bonorum incapax sit: atque ita est intelligendus text. in Auth. nisi rogati. C. ad Trebellia. & capit. in præsentia, de proba. vbi hæc est communis sententia, quam tuetur eleganter Fortu. in l. Gallus. §. & quid si tantum. ff. de liber. & posthum. colum. 32. ex quibus constat prima communis sententia, quæ probatur in l. statuis. §. Cornelio. ff. de iure fisci. quam Bartol. vbique ad eandem conclusionem inducit. eandem opinionem scribit communem esse Roderi. Xuares in d. allega. 20. col. 7. Igitur si monasterium capax bonorum est in vita monachi, excluso hærede instituto, bona

7

^† hæreditaria possidebit, adeò, vt quibusdam placuit, in vita patris religionem profitentis filio legitimam bonorum portionem minimè deberi, nec monasterium cogi posse eandem partem filio post professionem patris, eo viuente tradere. gloss. Bart. & Doctor. in dict. Authentic. si qua mulier. per tex. ibi. quo probatur, post mortem patris filium posse legitimam portionem à monasterio petere, si pater ante obitum bona propria non diuiserat inter filios. quam opinionem testantur esse magis communem Saly. & Ias. in d. Authen. si qua mulier. colum. 14. Deci. dict. cap. in præsentia. numer. 67. & esse veriorem Abba. in capit. cum simus, de regul. Alexan. in l. si cùm dotem. numer. 13. ff. solut. matrimo. & Felin. in dict. c. in præsentia. num. 56. Quibus refragatur tex. in d. c. cùm simus. quo probatur, tradendātradendam esse filio portionem legitimam ex bonis patris religionem professi, statim nōnon expectata patris morte. Nec oberit, si quis dixerit in eo cap. patrem mortuum esse, cùm de eius successione mentio fiat. Nam monacho viuenti successio datur. c. fin. 30. quæst. 3. & ex integra decretali constat, patrem viuere eo tẽporetempore, quo portio legitima filio tradenda erat. Vnde tex. in dicto capit. cùm simus. probat hanc secundam opinionem, & est singul. secundum Abb. ibi: commendat Bald. in dicta Authentic. si qua mulier. colum. final. idem Ioan. Andre. & Doctores in dicto capit. cùm simus. gloss. quæ alibi non est, secundum Abb. ibi in capit. trāsmissætransmissæ. qui filij sint legitimi. singularis secundum Aretinum in l. 1. numero 6. ff. ist. titu. quam opinionem defendit Corset. in singu. verbo, legitima Anani. in c. 2. col. penu. de delict. puero. Pyrrhus post consuetudines Aureli. c. 2. col. 4. Bal. Nouel. de dote. part. 1. colu. 3. dicens hanc opinionem communem: pro qua induci potest text. in dicta Authenti. si qua mulier. qui permittit patri religionem professo portiones legitimas filijs assignare: quod minimè permitteretur, si bona illa à monasterio patre viuente, quoad legitimas filiorum portiones, auferri non possent. Nec inficior rem dubiam esse, fateor tamen opinionem vltimam æquiorem esse, & vtroque foro seruari oportere, propter maximam æquitatem, cui innititur isthæc opinio, vt fatetur præter alios Abb. in dicto capit. in præsentia. numer. 59. Potest etenim text. in dict. Authentic. si qua mulier. dum innuit expectandam fore mortem patris religionem professi intelligi, vt loquatur enunciatiuè, quasi mortuo patre non facta inter filios diuisione bonorum, nec ab ipsis filijs petita, sit à monasterio danda filijs portio legitima. Quòd si Nostrates in hac sententia non falluntur, in simili quæstione erit dicendum, vsumfructum, quem pater

8

^† religionem professus habuit in bonis filij familiâs ratione patriæ potestatis, ad ipsum monasteriũmonasterium nōnon transire, sed statim professione secuta ad proprietatem redire: cùm sit patria potestas extincta. Martinus Silima. Salyc. q. 7. Ias. col. fin. in Authen. ingressi. C. de sacros. eccles. Cynus & Alber. in Authentic. idem est. C. de bonis quæ liber. Hippo. singu. 668. & hæc est communis opinio, autore Salyceto in dicta Authen. idem est. Tametsi glos. ibi teneat, vsumfructum ad monasterium viuente patre pertinere, quam sequũtursequuntur ibi Bald. Pau. & Corne. ac Deci. in di. c. in pręsentia. numer. 66. & Bartol. in dict. Authen. ingressi. in repet. nume 49. Anto. Rosellus illic. num. 18. Guid. Papæ q 595 Augustinus Beroius in dict. capit. in præsentia. numero 158. Ioan. Lupi, in Rubric. de donatio. §. 52. & Fulgos. dubius tamen in d. Authentica idem est. Nam & idem Bart. in d. Authentic. idem est. asserit, dimidiam vsusfructus partem ad monasterium pertinere, alteram verò dimidiam ad filium. arg. l. cùm oportet. §. cùm autem. C. de bon. quæ lib. idem notat Abb. in d. c. in præsentia. num. 57. & in d. c. cùm simus. Ego equidem non video, cur integrè vsusfructus ad filium nōnon pertineat, statim facta professione, cùm & ipse filius ex patris bonis petere possit legitimam portionem |

p. 663

adhuc viuente patre, ac si is mortem obijsset. Qua ratione in prima, & secunda huius operis editione conatus sum Silimani opinionem probare, non ignarus, eam dubiam esse, certus tamen æquitatem quandam præ se ferre, quæ iure quidem posset, saltem Pontificio defendi. Cæterùm Arius Pinellus Lusitanus, cuius diligentiam & candorem in aliorum scriptis perscrutandis non possum non mirari in l. 1. C. de bonis quæ libe. 1. par. num. 47. egregio ꝓfectòprofectò, & eruditissimo examine quæstionem istam expendens glos. opinionem sequitur in dicta Authen. idem est. Silimani sententia reprobata. Quæ fortassis aliorum authorum suffragio, nec omninò destituitur, nec prorsus repulsam patitur. Existimo etenim distinguendam esse opinionem gl. in d. Auth. ingressi. ab illa, quam gl. expressim tradit in d. Authen. idem est. Siquidem prior verum esse contendit, per ingressum religionis, vsumfructum, quem monachus habebat, minimè fuisse extinctum, imò eundem monasterio quoad vtilitatem deberi, & acquiri. Quod ipse fateor rectissimi iuris esse, sequutus gl. Cyn. nu. 12. Alber. nu. 22. Bart. nu. 42. & alios in d. Auth. ingressi. Inno. in d. c. in pręsentia. nu. 5. Imo. in l. cum filio. nu. 8. ff. de le. 1. quorum opinio communis est, secundum Abb. in c. vlt. col. 2. de pignori. Socinum consilio 10. libr. 1. in 6. q. & Ioan. Crottum in l. Gallus. §. & quid si tantùm, num. 30. ff. de liber. & posthu. Qui denique authores Silimani sententiam non vidẽturvidentur omninò improbare, quum nec de ea in specie tractauerint. Sed nec ipse Silimanus communem hanc opinionem negat: imò eam admittit in vsufructu, quem quis alia ex causa, quam iure patriæ potestatis habet eo tempore, quo religionem profitetur. Quo tendunt omnia, quæ à præcitatis authoribus traduntur, posterior autem gl. censet, vsumfructum patri iure patriæ potestatis competentem, si pater ipse religionem profiteatur adhuc ipso viuente quoad vtilitatem monasterio acquiri, non filio: quod Silimanus, & qui eũeum sequuti sunt, negant, tametsi gl. opinio recepta fuerit ab his, quorum paulò antè mentionem fecimus, dũdum adduximus gl. in d. Auth. idem est. reliqui verò authores, ni fallor ipse, Silimano minimè refragantur. Nam Cyn. & Albe. in d. Authen. idem est. Silimani distinctionẽdistinctionem referunt, lectoremq́;lectoremque remittunt ad ea, quæ ipsi scripsere in d. Authen. ingressi. quo in loco ipsi gl. illius constitutionẽconstitutionem, quæ Silimano non obstat, simpliciter sequuntur, atq;atque ideò potiùs videntur Silimani distinctionem admisisse, quàm reprobasse. Sed & Alex. in cons. 139. libr. 2. num. 5. atque item Cæpol. consil. 22. nu. 4. quamuis meminerit gl. in d. Auth. idem est. eorum tamen rationes generalem quæstionem attingunt, quæ ab Accur. in d. Auth. ingressi. fuit expedita. Id verò, quod post Bar. & communem diximus, monasterium viuente monacho, qui ante professionem hæredẽhæredem alium instituerat, bona testatoris obtinere, iusteq́;iusteque possidere, & eis vti & frui posse, est intelligendum, nisi testator expressim in testamento cauerit, velle hæredem institutum bona accipere, eisq́ue vti & frui statim post religionis ingressum. Nam tunc monasterium, etiam viuente monacho testatore excluditur: authore Imol. in l. 1. num. 14. ff. de testa. idem probat eo non citato Lud. Gozadi. cons. 41. nu. 11. & 17.

His etiam adiungere libet, testamentum

9

^† factum ante professionem, post eam mutari aut reuocari non posse: siquidem professus testari non valet, etiam si professus fuerit eam religionem, quæ communia bona habere possit. quod hîc probatur. & in d. c. quia ingredientibus. & in Aut. de monach. §. illud. & in specie notat Abb. in d. c. in præsentia nu. 61. Imo. & Ange. in l. 1. ff. ist. titul. Ias. in d. Auth. si qua mulier. nu. 17. contra Bart. ibi. cuius opinionem & Deci. reprobat in d. c. in præsentia. nu. 68. & Rube. consi. 155. colum. final. tradit latè August. Bero. in dict. cap. in præsentia. nu. 537. qui Bar. sententiam falsam esse censet. rursus & idem Dec. in d. Auth. ingressi. nu. 13. à Bar. discedit. etiamsi opinionem Bar. sequuti fuerint Are. nu. 5. in d. l. 1. Roder. Xuar. in alleg. 20. fol. pen. Anto. à Rosel. in d. Auth. ingressi. col. vlti. Ant. Butrig. in d. cap. in præsentia. nu. 34. & in consil. 79. Guli Bene. in c. Rainutius. de testam. verb. mortuoq́ue testatore. in primo. nu. 297. & sequentibus, quorum authoritate non possum, à priori sententia nec transuersum, quod aiunt, digitum discedere, quippè qui existimem Bart. maximè aduersari iuris Pontificij, & Cæsarei constitutionibus, earumq́ue veris, & proprijs rationibus. Vnde licet reuocatio testamenti fiat in fauorem monasterij, ea minimè valebit, nec iure subsistet: quod expressim August. Bero. adnotauit ex eorum mente qui priorem opinionem probarunt. tametsi Ias. in d. Authen. si qua mulier. nu. 33. post Bal. ibi. nu. 8. & Pau. Castren. colu. pen. Deci. in d. c. in præsentia. nu. 8. respondeant, testamentum factum ante professionem, etiam præuia cogitatione ingressus, posse ab ipso monacho reuocari post professionem, in fauorem tamen monasterij: iuxta decisionem, quæ traditur in d. Authen. si qua mulier quæ tantum abest ab huius opinionis probatione, vt minimè dignum sit, eam induci ad propositæ quæstionis diffinitionem: cùm in propria specie, & casu sit seruanda, nẽpènempe cũcum inter proprios liberos legitimos, & naturales, quibus pater nocere non potest, monachus testari vult, & propria bona inter eos diuidere. His etenim nusquam potuit pater præiudicare quoad portionem legitimæ debitam. Monasterio autem potuit per testamentum factum cogitatione pręmissa ipsius ingressus præiudi|

p. 664

care, etiam tacitè instituendo extraneum ante professionem. Quod non impedit d. Auth. si qua mulier. nec Regia lex. ei similis in l. 17. tit. 1. part. 6.

Solet tamen Romanus pōtifexpontifex

10

^† monachis concedere ius testandi, ita vt modica quantitas eorum testamento distribuatur, etiam ad hoc accedente prælati monachorum consensu: sicuti asserit Ioan. Stap. de lite. grat. & iust. fol. 188. col. 1. Potest enim Papa licentiam testandi religiosis concedere. argum. l. si quando. in princ. C. de inoffic. testa. & respondit Soci. consi. 13. vol. 1. Fran. in Rub. ist. tit. in 6. col. pe. Ias. & alij. per eum adducti in Auth. ingressi. 2. col. C. de sacro. eccl. Bal. in d. l. si quando. Barb. in c. cùm in officijs. ist. tit col. pen. Bapt. de S. Seuerino in tract. de pensionibus. q. 19. in fi. quibus accedit illa ratio, quòd Papa potest monachum à voto continentiæ eximere propria dispensatione. Inn. Io. And. & alij in c. cùm ad monasterium, de stat. mo. vbi Abb. 3. colum. & Soc. d. consil. 13. nu. 19. asserunt hanc opinionem esse communem, quam Caie. profitetur. 2. 2. q. 88. artic. 11. Ioan. Mai. in 4. d. 38. q. 14. & ibi Duran. q. 2. Palu. q. 4. art. 4. conclus. 11. & Card. à Turrecrem. in dict. c. de illo Clerico. 32. d. & probatur pluribus rationibus, quas adducit Tho. hanc partem secutus in dis. 58. q. 1. arg. 4. & hæc est magis communis opinio secundum Fel. in c. si quando. col. 3. de rescript. qui plures authores huius sententiæ diligenter congessit. & idem fatetur Paris. consil. 68. vol. 4. num. 148. semper enim in his votis autoritas Romani pontificis excepta censetur. c. 1. c. debitores. c. venientes. de iure iu. gl. vbi latè Fel. in c. constitutus, de rescript. Abb. in c. quanto. de iureiu. post glo. ibi. Tho. 2. 2. q. 89. artic. pen. Poterit ergo Romanus Pontifex, si id viderit expedire Reipublicæ, aut animarum saluti voti obligationem remittere, quoad continentiam, ergo & quoad paupertatem. Anto. Rube. consil. 147. Nec

11

^† me latet diuum Tho. 2. 2. q. 88. artic. 11. præuia maxima deliberatione asserere, RomanũRomanum Pontificem non posse propria dispensatione continentiæ solenne monachorum votum tollere, ex authoritate capit. cùm ad monaster. de statu monach. in fine. vbi Papa profitetur, non posse ipsum voti obligationem tollere, dum dixit: contra castitatem, aut paupertatem monachorum Romanum pontificem licentiam indulgere non posse. idem glos. in ca. sunt quidam. 25. q. 1. glos. in d. c. cùm ad monasterium. & Altisiod. lib. 3. tract. 22. Card. à Turrecrem. in libello septuagintatrium quæstionum. q. 35. Almain in tracta de potest. Papæ. c. 15. Sylue. verbo, votum. 4. §. 5 & Ambro. Cathar. contra Caie. lib. 6. c. 2. & diligenter Rober. Arbor. Episcopus in tract. pro tuendo sacerdotum cœlibatu. 4. tomo. ex eo etiam, quòd seruare solenne votũvotum, quo quis seipsum tradidit religioni, sit iuris diuini: cui propria dispensatione non potest Romanus Pontifex derogare: & eadem ratione, quæ ex dicta Decretali colligitur, idem erit dicendum in voto paupertatis. hanc opinionem diui Thomæ defendit optimè, ac probat Domini. Soto. lib. 8. de iust. & iure. q. 4. artic. 2. Qui ex eodem Thom. & alijs deducit, hanc dispensationem permitti super continentia sacerdotum. Oportet tamen primam opinionem defendere, ne quæ passim fiant, euertantur omninò, licet rei publicæ Christianæ maximè conueniat, summum ecclesiæ Principem hisce iuribus rarò, & ex euidenti vtilitate Catholicæ religionis vti. Sed verba illa cap. cùm ad monasterium. vel procedunt manente ipso voto, non enim posset Papa monacho indulgere, vt existens monachus vxorem duceret: posset tamẽtamen eum eximere à voto, & religione, vt sic exemptus vxorem ducere valeat, & proprium patrimonium habere, & testari: vel intelligenda sunt ex modestia Romani Pontificis, ad conuincendum illum Abbatem, ne existimaret seipsum monachis licentiam concedere posse aduersus votum paupertatis. Id verò, quòd

12

^† dicitur voti obligationem esse iuris diuini, atque ideo non posse tolli per Principem ecclesiæ, non procedit, quia hæc obligatio prouenit ex voluntate humana, licet ex iure diuino sit executioni tradenda: actus verò humani Principibus subijciuntur, vt constat. Hinc etenim fit, votum filij parentis iudicio submitti, qui id potest irritum facere. Nimirum ergo si Romano Pontifici votum subijciatur, vt is possit eius obligationem, si id viderit expedire Reipublicæ: sicuti probat Ioan. à Medina in tractat. de confessione. c. de dispensatione super reuelanda confessione. Prætereà iuris diuini est obligatio voti in communi & generali obligatione, quia tenemur vota seruare iure diuino, non tamen peculiare quodlibet votum est iuris diuini. Sic obedire legibus præceptum est à Deo, & lege diuina, non tamen quælibet lex humana est ius diuinum, qua ratione passim omnium consensu receptum est, posse licitè & iure dispensare Romanum Pontificem in voto simplici, etiam continentiæ, & religionis. Quod & idem Domi. Soto. in d. q. 4. art. 1. longius explicat & probat.

Covarrubias ...: Opera Omnia

Ex capite secundo.

SVMMARIVM.