Covarrubias ...: Opera Omnia

 Legal Information & Privacy

Ex Cap. Tua.

Ex Cap. Tua.

SVMMARIVM.

  • 1 Religiosi quonam pacto possint esse executores vltimarum voluntatum, & an electio possit eis committi?
  • 2 Executio facta à religioso, eo casu, quo non potest esse executor, an valeat?
  • 3 Fœmina potest esse executrix vltimarum voluntatum.
  • 4 Minor vigintiquinque annis, maior decem & septem potest esse executor testamentarius.
  • 5 Distributio iniuncta à testatore post diem certũcertum, an possit ante diem fieri?
  • 6 Testator non potest derogare potestati Episcopo competenti circa executionem vltimarum voluntatum.
  • 7 Voluntas testatoris sola Principis autoritate mutari potest, nec sufficit consensus Episcopi.
  • 8 Episcopus excludi nōnon potest à cura Ecclesiæ alicuius, etiamsi patronus tempore cōstructionisconstructionis hoc expressim disposuerit.
CAPVT, TVA.
DE executoribus vltimarũvltimarum voluntatum diximus aliqua in c. 3. & in c. si hæredes. ist. tit. præter quæ & illud considerandum est, non oportere
1
† cuiuis negociũnegocium hoc cōmitticommitti, tametsi Canon hic religiosos, Clericos seculares, & Laicos, ad hoc munus absque vlla distinctione admittat. Nam & Monachi executores vltimarum voluntatum esse nequeunt, nisi impetrata superioris licentia. c. 2. hoc titu. in 6. & Clem. 1. tit. eod. ex qua cōstitutioneconstitutione monachi suscipientes hanc exequendi prouinciam coram ordinarijs iudicibus conueniri possunt de fraude & culpa, atque vt rationem reddant administrationis. Hi verò monachi, qui sunt ex ordine minorum, ab hoc arcentur officio. Cle. exiui. §. verum. de ver. sign. quāuisquamuis designari possint in testamẽtistestamentis ad consiliũconsilium exhibẽdumexhibendum executoribus vltimarum voluntatum, ex eadem Clem. constitutione. Quo in loco asserit Cardina. præfatis monachis nec ius eligendi pauperes committi posse, cùm isthæc electio sit executionis pars. idem Anchara. ibi. numer. 23. Domin. & Francisc. in dicto capit. 2. in princip. quibus Bartol. refragatur in tract. minor. lib. 3. c. 4. dicens, hanc electionem cōmitticommitti posse his religiosis, cùm ea sit facti potiùs quàm iuris, & quæ fieri possit per eum, qui huius muneris capax nōnon sit. l. cùm pater. §. hæreditatem. ff. de lega. 2. l. ex facto. §. si quis rogatus. ff. ad Trebel. idem notat expressè Rom. consi. 409. colum. 2. sensit Bald. in Authen. ingressi. 2. col. C. de sacros. Eccles. idem in l. quod pauperibus. colum. 3. C. de Episcop. & Cleri. quo|
p. 770
rum opinio mihi magis arridet ex eo, quòd ratio d. §. verum. cesset in hac electione facienda. Imò arbitror, posse eadem ratione committi huic monacho electionem exequutorũexequutorum, quāuisquamuis Domi. & Franc. in d. c. 2. contrarium teneant, ex eo, quòd exequutor debet esse certus. Ioan. And. & Docto. in c. 1. ad finem. de proc. in 6. quorum ratio friuola est, quia certitudo in alterius voluntatem confertur. Paul. Cast. in l. 1. col. pen. ff. de procur. Bal. in d. l. id, quod pauperibus. numer. 15.
Quid autem erit dicendum, si religiosus ex alio, quàm Minorum ordine, non obtenta superioris licentia exequutoris munus assumat, valebit ne id, quod ipse gesserit?
Et Freder. consilio 293. ad finem respondet, exequutionem
2
† factam per monachum, non impetrata superioris licentia validam esse, modò non præcesserit superioris contradictio. idem Roma. consilio 49. 2. colu. & in sing. 242. nam & miles procurator esse non potest, & tamen si à iudicio non repellatur, tenent actus per eum gesti. l. filiusfamiliàs. §. veterani. ff. de procurat. Eandem Frederici sententiam sequitur Deci. in l. in ambiguis. §. non est. ff. de regu. iur. & Feli. in c. 2. columna 1. de iudic. atque eadem decisio passim intelligitur etiam in exequutione testamenti, facta per religiosum ordinis Minorum, ex quibus hęc opinio magis communis est, secundum Deci. consilio 494. columna vltima. & eundem consilio 499. numero 12. vtrobique tamen ab ea recedit ea ratione, quòd actus regulariter factus contra iuris prohibitionem est nullus. l. non dubium. C. de legib. nec procedit argumentatio à milite, exercente officium procuratoris, quia in monachis est prohibitio magis stricta. quod constat ex Panormit. in capit. in nostra. colum. vltim. de procurat. optimus text. in ca. sed nec. ne Cler. vel monachi. quem Dec. commendat in c. 2. de iudic. numer. 8. vnde opinio Frederici non potest recto iure procedere, à qua etiam discedit Franc. in d. c. 2. in princi. ist. tit. in 6. illum tex. ad hoc inducens, cùm ibi dixerit illa decisio: Religiosus exequutor esse nōnon potest. Hæc verò verba actum in contrariũcontrarium gestum, nullum esse, manifestè ostendunt glo. in reg. 1. de reg. iur. in 6. communiter ibi recepta. & in l. Gallus. in princ. ff. de lib. & postu. Igitur non probatur iure prima opinio, etiamsi communis sit.
Fœmina verò non excluditur
3
† ab hoc munere exequendi vltimas voluntates. l. à filio. in princip. vbi Barto. ff. de alimen. & cibar. lega. text. in argumentum in c. nos quidem. ist. tit. gloss. in cap. 2. in princ. hoc tit. in 6. Ioan. Oldendor. de exequut. vltim. volunt. tit. 5. Bart. & ibi Deci. num. 21. in l. 2. ff. de reg. iur. Bal. in l. id quod pauperibus. 2. colum. C. de Epis. & Cler. Ioan. Andr. & Docto. in d. c. 2. quorum opinio cōmuniscommunis est. & eam seruari cōsuetudineconsuetudine notat Speculat. tit. de instrum. edit. §. nunc verò. nu. 76. Imò vxor relicta exequutrix à marito in testamento, non amittit ius executionis, etiamsi contrahat secundas nuptias. Bart. in d. l. à filio. Dec. in dict. l. nume. 21. idem consil. 91. Bald. in Authen. eisdem pœnis. C. de secun. nupt. ad finem. Oldendorp. d. c. 5. licet tutelam amittat. not. in Authen. matri & auiæ. C. quand. muli. tut. offi. fungi potest. Scribit tamen Bal. in c. ad audientiam. in 1. de rescript. relicta, aut commissa à testatore executione testamenti proprijs fratribus, non cẽsericenseri sororibus delegata, ob imperfectum fœminarum consilium. l. vlt. C. de leg. tuto. idem asserit Ias. in l. ex facto. columna penultima. ff. de vulgari & pupilla. substitutio.
Minor verò vigintiquin que
4
† annis, maior verò decem & septem, poterit esse executor testamenti, ex ratione text. in c. qui generaliter. §. vlt. de procur. in 6. vbi statuitur, minorem habentem decem & septem annos, posse constitui procuratorem ad negotia. Regia l. 19. titu. 5. part. 3. quæ insigniter probat opinionẽopinionem Pauli Castrens. in l. 1. §. pupillus. ff. de acquir. possess. dicentes, minorem decem septem annis, non posse nec ad negocia procuratorem cōstituiconstitui. quamuis Franc. in dict. §. vltim. dixerit, minorem etiam decem & septem annis, procuratorem posse legitimè cōstituiconstitui extra iudicium. l. sed si quis. §. vltim. ff. de instit. & idem communiter est receptum, secundum Alexan. in l. exigendi. C. de procura. & Ias. in dict. §. item acquirimus. num. 36. Vnde fit, vt text. in d. §. vlti. dicens, maior decem & septem annis, procurator ita sit intelligendus, vt non excludat minorẽminorem doli capacem. Verùm huic opinioni Regia lex aduersatur manifestè, nec probatur in dict. l. sed & si quis. cōmuniscommunis assertio. id etenim tantùm ibi deciditur, pupillum institorem obligare eum, qui ipsum pręposuit: quoniam sibi imputare debet, qui eum præposuerit. Nec obstat Paulo Castrensi d. §. pupillus. quia loquitur in seruo impubere, acquirente possessionẽpossessionem domino. Ex quibus mallem ipse intelligere textum in d. ca. qui generaliter. eo pacto, quo Regia lex intellexit. At in hac specie, minorem vigintiquinque annis, posse designari executorem, si maior sit decem & septem, sensit glo. ibi recepta communiter in dicto c. 2. in princi. ist. titulo. in 6. Nec enim alicubi prohibitũprohibitum est minoribus hoc executionis officium. Licet dubitet Speculator dict. §. nunc verò. num. 75. & contrarium potiùs probauerit Oldendorpi. in dicto tractatu de execution. vltim. volunta. cap. 4.
Colligitur præterea
5
† ex hoc Canone, executores debere omninò diligenter sequi testatoris voluntatem, & id adeò verum est, vt executor nequaquam possit præuenire diem ab ipso testatore designatam ad executionem vltimæ voluntatis. Bar. per textum ibi in l. cùm pa|
p. 771
ter. §. à filia. ff. de lega. 2. Nam si restituenda sunt ex iussione defuncti centum post quatuor menses pauperibus, restitutio ante illud tempus facta præiudicium infert pauperibus post illum diem futuris. idem Angel. & Alexan. in l. stipulatio ista. §. si quis dolum. ff. de verbo. obliga. col. 2. Iaso. dicens, hanc sententiam communem esse in l. post mortem. C. de fideicom. idem fatetur Deci. in lege, cùm tempus. ff. de reg. iur. ab ea tamen diuertens his rationibus. Prima, quòd testator ita disponens potiùs salutem animæ respexit, quàm tempus executionis, quod fortè adiecit, existimans, ante illud non posse absque detrimento rei familiaris hanc distributionem fieri. Item, quòd non magis futuros pauperes, quàm præsentes dilexerit, aut considerauerit: siquidẽsiquidem & in pręsentes pro animæ salute censetur pia isthæc distributio. Et præterea, diem à testatore constitutum præueniri, conducibilius est, ipsi animę testatoris, quàm eādemeandem diem expectari. Idem asserit Anchar. consilio 202. Abba. consilio 11. 1. dubio. volum. 2. quibus accedit decisio text. in l. vxorẽvxorem. §. Scæuola. ff. de leg. 3. vbi post mortem rogatus, restituere hæreditatem, poterit viuens, cùm voluerit, eam restituere. idem probat text. in dict. l. post mortem. Vnde nisi aliud ex coniecturis possem à voluntate testantis colligere, libentissimè vltimæ opinioni accederẽaccederem. atque ita effugio Iurisconsulti verba in dicto §. à filia.
Hæc verò conclusio,
6
† quam ex hoc c. collegimus, procedit, quando voluntas testantis licita est, quòd si illicita sit, seruanda non est. gl. hîc, quæ secundum Abb. in hoc text. probatur, dum dicit, executores testamentarios esse cogendos, exequi vltimam defuncti voluntatem per Episcopum, etiamsi testator interdixerit Episcopo hanc coactionem. Ea etenim prohibitio illicita est, & ideò non est seruanda. ex quo Bald. scripsit in l. Lucius. in 2. §. vltim. ff. de legat. 2. minimè derogari potestati Episcopi, ad quem ex negligentia erat deuoluta executio testamenti paterni, etiamsi filius patris hæres in proprio testamento mandauerit, vltimam patris voluntatem per quosdam certos executores ad effectum deduci. quod Bald. probat ex §. Damæ. eiusdem l. Lucius. imò nec potest testator prohibere, Episcopum exequi vltimam voluntatem, negligentibus executoribus, & elapsa dilatione iuris, ea eadem ratione per istum text. quem in hac specie notat Barb. hîc. numero 4. contra Anchar. quamuis Abb. in legatis, quæ pia non sunt, idem asserat, quod Anchar. posset tamen testator euitare Episcopi iurisdictionem in executione vltimæ voluntatis, si in casum negligentiæ alios executores prioribus & negligentibus substituerit, sicuti ipse notaui in capitulo 3. huius titu. idem erit, quando testator expressim voluit tẽpustempus datũdatum executoribus à iure, eis minimè obesse, nec currere, sed liberam eis executionem relinquat, vt cùm voluerint, exequantur eius vltimam voluntatem. Bald. in l. 1. ff. de legat. 1. idem Bald. in l. nulli. C. de Episcop. & Cleric. Abb. in c. nos quidem. ist. tit. 2. colum. Barb. in c. Ioannes. ist. tit. colu. vltim. Gualdens. de arte testandi. tit. de execu. caut. 6. facit in argumentum, leg. sed si ante. ff. ad Trebell. Sic etiam testator poterit executoribus dilationem datam à iure prorogare. Bal. consilio 301. volum. 2. & Franc. à Rip. in l. nemo potest. vlt. col. ff. de lega. 1. sed & si testator. in specie designauerit, ꝗdquid sit agendum de pecunia, aut re legata, eo casu, quo prima eius iussio non fuerit ob negligentiam executorum ad effectum deducta, nec possit modò in eandem causam expendi, minimè poterit Episcopus illam voluntatem mutare. Barto. in l. liberto. §. Lucius. ff. de annu. lega. non enim ita temerè mutanda est testantis voluntas, cùm à solo Romano Pontifice, aut supremo Principe,
7
† possit derogari vltimis voluntatibus. Clem. quia contingit. de religio. domi. l. legatam. ff. de administr. rer. ad ciuita. pertinen. Imò à Tyberio non potuit im petrari, vt legata pecunia Trebianis in opus noui Theatri, ad munitionem viæ transferretur, vt scribit Suetonius in Tyberio capit. 31. tradunt ad hæc plurima Felin. numero 17. & Deci. numero 11. in c. cùm accessissent. de consti. Rochus de iure patro. verbo, construxit. qu. 11. & verbo, honorificum. numero 7. & 8. Nec sufficiet consensus hęredis, vt mutetur in totum vltima testatoris voluntas per Episcopum, etiam in alicuius Ecclesiæ constructione, aut erectione constituta. Card. quæst. 5. Imo. colu. 4. in di. Cle. quia contingit. Feli. in dict. c. cùm accessissent. numero 19. Rochus dicto verbo, cōstruxitconstruxit. q. 14. optimus tex. in l. si ego. ff. de iure doti. Sunt sanè qui opinentur, autoritate Episcopi posse vltimāvltimam voluntatem testatoris mutari, si nondum est executioni mandata: plura enim licent ante executionem actus, quæ post eam minimè permittentur. lege, patre furioso. ff. de his, qui sunt sui vel alien. in c. quemadmodum. de iureiuran. qua ratione in hac specie asserunt hanc conclusionem Imo. in l. 1. colum. 3. ff. de condi. instit. Hippo. singul. 194. Felin. in c. super his. col. 2. de accusat. Ioan. Lupi. in repeti. Rubr. de donatio. §. 47. colum. 4. quibus hic Canon obstat, quo iniunctum est Episcopis munus compellendi executores testamentarios ad seruandam exactissimè defuncti voluntatem. Ecce igitur, qualiter ante eius executionem ad Præsulis curam spectat obseruare testantium voluntates, non mutare. & idem colligo ex his, quæ adnotauit Guido Papæ decision. 556. Nec tamen inficior, decreto & autoritate Episcopi posse pecuniam à testatore in certum vsum pium, non ita necessarium destinatam expendi in alium itidem pium vsum, magis Reipublicę Christia|
p. 772
næ, ac religioni necessarium, cui necessitati aliunde subueniri nequeat, absque maxima difficultate. text. in l. penultim. ff. de oper. public. quem ad hoc ipsum eleganter induxit Ioannes ab Imola in dict. colum. 3. quo pacto possunt intelligi plura, quæ congessit Bertachi. in tracta. de Episco. 4. parte. 4. lib. numero 52. & sequen. & plerique alij eandem tractantes controuersiam.
His verò, quæ paulò antè notauimus
8
† ex huius c. decisione, concinit & illud, quod in Ecclesia aut oratorio autoritate Pręsulis constructo, ac deinde dotato, Episcopus institutionẽinstitutionem ministrorum, curam & regimen habet. c. præterea. cap. relatum. & alibi sæpissimè. de iure patro. text. in cap. 1. 16. quæstione 5. quem dicit vnicum esse Feli. in ca. cùm venerabilis. de except. numero 32. tex. in c. vno. de iure pat. in 6. c. nullus. 16. q. 7. Abb. in c. cùm Ecclesia Vulterana. de elect. colu. 3. Abb. in c. cùm ex iniuncto. de hæret. etiamsi testator, aut oratorium constituens prohibeat Episcopi curam, aut institutionem prædictam. quod in hoc text. optimè probatur. & expressim adnotârunt Innoc. in c. in Lateranensi. de præb. Abb. in c. requisisti. hoc titu. colum. pen. idem in capi. nobis. de iure patro. Barto. in l. quoties. §. vltim. ff. de ad mi. tuto. Felin. in dict. c. cùm venerabilis. numero 33. optimus text. in c. sic quidam. 10. q. 1. nec quicquam oberit, si testator ipse velit, bona illa, aut dotem oratorij in alium pium vsum expendi, eo casu, quo Episcopus eius prohibitioni renitatur. Rota Antiq. 868. Felin. d. numero 33. Rochus de iure patro. verbo, pro eo, quod. quæst. 12. Cuius quidem quæstionis nos meminimus in Epito. de sponsal. 2. par. capi. 3. §. 1. numero 20.
Glossa, in verbo, pijs voluntatibus. duo tractat, quorum primum in c. 3. alterum in c. si hæredes. ist. tit. explicuimus.
Dum gloss. vltima dicit, infrà titulo proximo. voluit citare text. in cap. proximo.
Loading...