Covarrubias y Leyva: Opera Omnia - The School of Salamanca

CAPVT V.

Solet nōnon infrequẽterinfrequenter ambigi, quāquam interpretationẽinterpretationem, quemúe sensum habeāthabeant testamẽtatestamenta, donationes aliiq;aliique contractus, quibus bona q̃dāquidam alicui deferuntur, vt ea obtineat iure, & titulo maioratus, & primogenij, non expressis aliis clausulis, nec conditionibus. Et sanè illud hac in re est omninò considerandũconsiderandum, hanc dictionẽdictionem, Maioratus, in quibuscunq;quibuscunque dis

1

*positionibus ita intelligendam fore, vt secundum eam significationem, quæ cōmunicommuni vsu, legibus & Prouinciæ constitutionib. recepta sit, eius sensum interpretemur: in his etenim quæ dubia sunt canon is est obseruandus, vt ea iuxta communem vsum, leges, & regionis statuta, ad praxim, & intelligentiāintelligentiam deducamus. Hoc probatur authoritate iurisconsulti in l. librorũlibrorum. §. quod tamen Cassius. ff. de leg 3. vbi glo. notat Bart. in l. talis scriptura. ff. de leg. 1. in principio, vbi scriptũscriptum est, & frequẽtissimofrequentissimo omniũomnium calculo receptum, communem vsum intelligendi & loquendi præferendum esse ꝓpriæpropriæ significationi. idem probatur in l. 3. §. vl. ff. de supellect. leg. l. non aliter. ff. de legat. 3. l. cũcum de lanionis. §. asināasinam. ff. de fundo instruct. l. vxori. in prin. ff. de legat. 3. c. ex literis. in 1. de sponsal. gl. in. ca. nonnulli. ver. vltra duas de rescript. tradũttradunt Ias. in l. si auiæ colu. vlt. C. de suc. edict. Rom. con. 179. col. 1. Bar. per tex. ibi in l. Labeo. ff. de sup. leg. idem Bar. in rub. ff. de noui oper. nun. & ibi Rom. Ale. & omniũomnium latiss. Fran. Nicon. nu. 196. Fel. in ꝓœmioproœmio Decret. 4. col. vers. modo his decursis. opt. Curti. Iunior. in con. 5. nu. 12. ꝙquod aũtautem diximus esse verba intelligẽdaintelligenda iuxta constitutiones & leges ꝓuinciæprouinciæ asseruit, Bar. in l. si ꝗdquid earũearum. ff. de legat. 3. in prin. & in l. si ꝗsquis filiab. ff. de testa. tut. Bar. & omnes in l. omnes popul. in 3. q. Sextæ q. Princ. ff. de iust. & iure. Ale. in con. 26. nu. 11. li. 3. quo in loco respōditrespondit, nōnon ꝓbatoprobato cōmunicommuni vsu loquẽdiloquendi, cōmunisq́;communisque interpretationis sensu, omninò verba esse intelligenda secundũsecundum legũlegum, & iuriũiurium significationem. addit & ipse Alex. testamenta, contractus, similesq;similesque hominũhominum dispositiones vulgari sermone ꝓlatasprolatas vel scriptas, esse interpretandas iuxta vulgarẽvulgarem significationẽsignificationem, ꝙquod Bal. scripserat in l. lege. vlt. col. C. de leg. hære. quibus equidem fit, vt si quis aliqua bona ꝓprioproprio testamen

2

*to vel donationẽdonationem in Titium detulerit, ita quod ea obtineat & habeat titulo & iure maioratus, hæc ipsa bona, & si alias cōditionesconditiones institutor huius primogenij non adiecerit, naturānaturam, ꝓprietatemproprietatem, & alios effectus habebunt, quos apud Hispanos, apud eam prouinciāprouinciam bona primogeniorum & maioratuũmaioratuum ex consuetudine, moribus, legibus, & cōstitutionibusconstitutionibus habere solent. Hoc etenim adeò est consonum voluntati instituentis primogenium, ꝙquod nihil ei refragari valeat: atq;atque ideò possent plura ab hoc themate deduci, è quibus aliquot obiter, & breuiter attingam, vt constet, rem istam non inutiliter hoc in capite traditam fuisse.

Primùm, vbi constiterit, fundum, villam, vrbem aut castrum aliquod iure maioratus in aliquẽaliquem deferri, hinc manifestum esse colligitur, eas res ad vnum tātumtantum ex successoribus, & maiorem, ac indiuiduas absque vlla diuisione pertinere,

3

*sicuti in specie adnotarunt hac in q. Io. Lup. in rub. de donatio. int. vir. & vx. §. 69. numer. 21. & Rode. Xuares in q. de maioricatu. col. 5. quibus suffragatur quod scripsere Ang. cons. 281. & Areti. consi. 164. idem Roder. Xuares in l. quoniam in prioribus. C. de inof. testa. extẽsioneextensione 10. col. 20. asserentes, quod vbi ad vnum ex successoribus aliqua bona deferẽdadeferenda sunt, vt ea is habeat indiuidua, tunc ea deferũturdeferuntur primogenito, & maiori iure primogenij & maioratus. Sic etenim qui voluerit, & statuerit, fundum TitianũTitianum deferendum fore post eius obitum Sempronio iure primogenij, & maioratus, voluisse omnino censendum est, si huius dictionis communem interpretationem accipiamus, quod fundus absque vlla diuisione post mortem Sempronij maiori & primogenito, vni tantum & absque vlla diuisione ex pluribus successoribus deferatur, & competat.

Secundo ex his apparet, erroneum esse, ac manifestissimèfalsum, quod in Io. Lup. in c. per vestras. de don. int. vir. & vxo. 3. notab. §. 26. col. vlt. opinatur existimāsexistimans, ita condito testamẽtotestamento, |

p. 355

vt pater aliquot bona legauerit filio suo maiori, hoc expressim addito, quod ea is habeat iure maioratus, mortuo filio maiore horum bonorum possessore, ea bona diuidenda esse inter eius hæredes & filios, aut saltem eorum æstimationem, si maior & primogenitus ea voluerit obtinere. Hæc siquidem opinio apertissimè refragatur voluntati testatoris, qui tacitè, & sensim statuit, bona prædicta absq;absque vlla diminutione, in solidum vni & maiori ex successoribus competere. Item contraria est communi huius prouinciæ, & Hispaniarum interpretationi, ex qua ius maioratus hoc dictat, vt res eodem iure possessæ, in vnum & maiorem omninò deferantur, absq;absque vlla diminutione, siue hoc ius instituatur ex authoritate Regis, siue propria ipsarum legum concessione, atq;atque ita Ioan. Lup. dubius quidem huius opinionis definitionẽdefinitionem cogitandam reliquit.

Tertiò eadem ratione opinor, bona ita vinculo maioratus sub missa, sicuti modò ꝓposuimusproposuimus, nullis expressis propositionibus nec clausulis, non posse alienari, nec à 1. nec à 4. nec ab 8. successore: imò prohibitionem tacitam alienatio

4

*nis perpetuam esse, quod dictat ipsa testatoris mens, docet ipsa cōmuniscommunis horũhorum verborũverborum interpretatio: quāuisquamuis idẽidem Io. Lu. d. §. 26. nu. vlti. itidẽitidem satis dubius sentiat, hāchanc ꝓhibitionẽprohibitionem vltra primũprimum successorẽsuccessorem minimè extendi: qua in re oportet expendere tex. in Auth. de resti. fideic. §. Nos igitur. colla. 9. à quo Accur. ver. voluisse, deduxit, prohibitionem alienationis extra familiāfamiliam non egredi primũprimum ex familia successorẽsuccessorum: & ideò quāuisquamuis primus familię successor alienare non possit bona, alienari extra familiāfamiliam prohibita, poterit nihilominus vlterior ex familia successor ea alienare: quẽadmodũquemadmodum quidāquidam opināturopinantur. Ego verò primũprimum ex d. §. nos igitur. & ex Accur. colligẽdumcolligendum esse censeo, prohibitionem alienationis, factāfactam filio, non censeri factāfactam nepoti, quod inibi tenent Bart. Iac. de bel. vi. & Ang. idẽidem Bar. in l. filiusfam. §. diui. q. 9. ff. de leg. 1. quāquam cæteri cōmunitercommuniter sequũtursequuntur præsertim Ias. nu. 109. in 1. lect. in 2. nu. 146. & Ferd. Loazes, nu. 489. tradit Dec. cōsilconsil. 377. col. 2. ex quib. #constat, hanc opi. Commu. esse. Huius sanè decis. rationem, etsi videāvideam eam à iuris Cæsarei interpretibus oscitanter omissam, esse censeo, quod in specie proposita in d. Nouel. cōstitutioneconstiutione testator filios hæredes instituit, eosq́;eosque grauauit, vt si sine liberis decessissent, fratribus hæreditatẽhæreditatem & bona hæreditaria restituerẽtrestituerent, eaq́;eaque causa alienationẽalienationem bonorũbonorum prohibuerit: nam decedentibus filijs cũcum liberis, cessat omninò causa fideicommissi, & ob id alienationis prohibitio, quæ in nepotibus filiorũfiliorum filijs nequaquam obtinet. Quam ob rem nōnon video, cur passim Nouellam constitutionẽconstitutionem Doct. miris laudibus ad huius conclusionis probationem extollant, cùm manifesta sit eius ratio. Causa igitur probationis non tantùm in filijs, sed in nepotibus & pronepotibus adhuc vigẽtevigente, ad eos prohibitio facta filijs etiam extenderetur, sicuti colligitur ex Bart. in l. pater filiũfilium. §. fundum. ff. de legat. 3. gl. in l. quoties ab omnib. C. de fideicom. Dec. consi. 182. col. 2. & consi. 23. col. 3. Iason in d. §. diui. lectione 2. num. 146. & q. 10. Ioanne Crotto, & Ferdinando Loazes, q. 9. Hinc apparet, quòd fideicommissum foret iniunctum non solũsolum filijs, sed & eorum liberis, nepotibus & pronepotibus, prohibitio alienationis facta filijs, etiam censeretur facta eorum filijs, nepotibus, & pronepotib. quibus & fideicommissum extat iniunctum à testatore.

Secundum, quod ex dicto §. nos igitur. adnotari potest, illud verè asseuerat, nempe prohibitionem alienationis factam extra familiam, vt eadem bona perpetuo in familia maneant, & à familia possideantur, vltra quartam generationẽgenerationem effectum, & vim non habere, quasi visum fuerit Iustiniano, voluntatem testantis hac in prohibitione nōnon perpetuam esse, sed tantùm ad quatuor vsque generationes obtinere. text. sing. & ibi Docto. in dicto §. nos igitur. Alexand. & Iason in d. §. diui. quæstio. 11. 2. lectio. nume. 155. idem Ias. in l. voluntas. C. de fideicommiss. & est omnium concors sententia, quæ tamen non erit admittenda, vbi testator prohibitionem hāchanc alienationis indixerit hæredibus, ea ratione adiecta, quòd velit bona hęreditaria perpetuo manere penes eius descẽdentesdescendentes, aut posteros. Hoc etenim casu ex eius voluntate deducitur ob dictionũdictionum istarum vim, prohibitio, quæ quartam, quintam & alias generationes egreditur, secũdũsecundum Iacob. & Ange. in d. §. nos igitur. ex text. in l. vltim. C. de suis & legit. l. cognoscere. §. vlt. ff. de verb. signific. l. Iurisconsultus. §. parentes. ff. de gradib. & in Auth. de hæredib. ab intestat §. 1. idẽidem notant Bart. in Auth. de restit. §. 1. Ias. in d. §. diui. 2. lect. nume. 155. & in prima lect nume. 113. & ibi Loazes nume. 493. Iason in l. vlt. numero 5. C. de hæredib. instit. Decius consilio 516. nume. 16. & consilio 635. & consilio 364. Socin. consil. 43. lib. 3. Didacus à Segura in l. filius. ff. de verb. oblig. num. 108. Roderic. Xuares in l. quoniam in prioribus. C. de inoff. test. in 3. limitatione legis Regiæ. col. vltim. Alex. consil. 56. nume. 2. lib 1. quorum opinio absq;absque dubio Communis est. Mihi verò sicuti perquàm durum videtur, quod Iustinianus in d. §. nos igitur. respondit, & id aduersus testatoris mentem tacitam, tantùm non expressam: ita isthæc doctorum interpretatio contraria omninò apparet Iustiniani ipsius responso, quo palàm probatur, prohibitionẽprohibitionem alienationis factāfactam ex ea causa, vt res perpetuò maneat in familia, nec eam egrediatur, vtq́;vtque de nomine testatoris minimè exeat, non extendi, nec habere vim vltra quartam generationem. Video etenim testatorem prohibuisse alienationem rerum, quia volebat eas manere perpetuò in eius familia, & nomi|

p. 356

ne: & ideò me hercle nōnon possum percipere, qua ratione aliud dicendum sit eo casu, quo prohibuerit testator alienationem, eò quòd perpetuo voluerit res alienari prohibitas, manere apud eius descendentes. Quòd si dixeris, appellatione descendentium, plures generationes comprehendi, quàm sub nomine & familia, lege obsecro iurisconsultum in l. Pronunciatio. §. iure enim proprio. ff. de verb. signifi. ita respōdentemrespondentem. Iure enim proprio Familiam dicimus plures personas, quæ sunt sub vnius potestate, aut natura, aut iure subiectę, vtputa patrẽfamiliâspatrefamiliâs, matremfamiliâs, filiũfamiliâsfiliumfamiliâs, filiāfamiliâsfiliamfamiliâs, quique deinceps vicem illorum sequuntur, vt nepotes & neptes, & deinceps. Rursus idem Iurisconsultus scribit, sub familia contineri omnes, qui ab vltimi genitoris sanguine proficiscuntur, vt Familiam Iuliam intelligamus dici quasi à fonte quodam memoriæ, omnes, qui à Iulio descendunt, à Iulio inquam primo eius nominis, quem vltimum Iurisconsultus appellat: quibus profectò responsis constat, propriè quoscunq;quoscunque descendentes familiæ nomine cōtinericontineri, etiamsi quintæ vel sextæ sint generationis. Nec iure probari potest, maiorem esse descendentium, quam familiæ appellationem, præsertim quia & nominis appellatio eos omnes vltra sextũsextum gradum continet qui ex eadẽeadem domo, agnatione & gente prodierunt. tex. in d. l. pronunciatio. §. cōmunicommuni iure. Nam & sub familia liberi continentur, quod nemo negat, & probatur in l. vlt. C. de verb. signi. & tamen liberûm appellatione nepotes, pronepotes, abnepotes, & deinceps cæteri descendentes veniũtveniunt. l. liberorum. ff. de verbo signifi. vnde qui fatentur communem sequuti, prohibitionem alienationis ex eo factam, quod testator velit rẽrem perpetuo in familia remanere, non habere vim vltra quartāquartam generationem, itidẽitidem fateri iure cogũturcoguntur aduersus cōmunemcommunem, idem esse, si testator adiecerit eam causam prohibitioni, quod velit, rẽrem manere perpetuò apud eius descẽdentesdescendentes. Nec magis probatur in dicta l. vlti. C. de suis & leg. locisq́ue similibus, appellatione descendentium plures gradus, quàm appellatione familiæ comprehendi. Sic & Paul. Castrens. in consilio 383. lib. 1. respondit, ad legatum familiæ & relictum admittendos esse, quoscunq;quoscunque de familia, modò sint intra decimum gradum.

Verùm Iustiniani constitutionem in d. §. nos igitur. ipse minimè seruandam fore reor, quoties aliquot coniecturis possimus percipere, testatorem eāeam prohibitionem perpetuam esse voluisse: & cùm iuxta communem huius regni praxim, & vinculorum ac primogeniorum & fideicommissorum institutiones, atq;atque instituẽtiuminstituentium voluntatem, ea volũtasvoluntas satis manifesta sit. Sancitum est lege Taurina 27. hac in controuersia, vincula & prohibitiones perpetuas esse, nulla facta distinctione quartæ, vel quintæ generationis. Quin & hinc opinor Iustiniani constitutionem omninò ea lege sublatam esse, quod manifestè deducitur, cùm sub distinctione inibi statutum sit, vincula, prohibitiones & fideicommissa, perpetua esse, & perpetuo valida, vel ad tempus à testatore definitum, nulla habita distinctione quartæ, vel quintæ generationis. Ex quibus verbis constat, non esse necessarium, vt vincula perpetuo durent, etiāetiam vltra quintam generationẽgenerationem, quod id expressim testator declarauerit: sed satis esse prohibitiones, & vincula ab eo simpliciter instituta fuisse, modò non explicuerit, ad tempus ea duratura, & fore valida.

Quartò ex his falsum esse videtur, quod voluit probare Rodericus Xuares in d. l. quoniam in prioribus. C. de in off. testa. in repetitione l. Regiæ. 2. limit. col. vlti. scribens, instituto primogenio, expressa vocatione, ad res vinculo submissas, maioris & primogeniti, iniuncta tamen alienandi prohibitione filio, cui primo loco maioratum defert, non extendi prohibitionem hāchanc ad nepotes. ex glo. in d. §. nos igitur. cuius opinionem in hac specie procul dubio falsam esse censeo, propter mentẽmentem & voluntatẽvoluntatem testatoris.

Quintò hinc examinari poterit opinio eorum, qui censent, fideicōmissumfideicommissum à testatore ita relictum familiæ, vt deferatur gradatim proximiori masculo, esse intelligendum in his proximioribus, qui ad intestati successionem iure ciuili admittuntur, nempe intra decimum gradum tantùm, non quidem remotioribus. Institut. de succes. cognat. §. penulti. l. vltim. C. vnde legit. notatur in l. 1. C. vnde vir & vxor. atque ita huius opinionis authores sunt Anchar. consil. 94. col. 2. Bald. consil. 334. lib. 3. Deci. eleganter. cōsilioconsilio 321. nume. 2. qui hanc sententiam alibi explicans, eam non esse admittendam censet, in domibus Regum, Marchionum, ducum & comitum, in quibus etiam vltra decimum gradũgradum defertur successio proximioribus, sic ipse Deci. in consilio 85. col. 2. Curti. in tract. de feudis. 3. parte. §. successiue expedito. post Bald. Aluarot. & Mart. Laudens. in cap. 1. ad finem, de feudo March. secundum quos & feudi successio in descẽdentesdescendentes primi vasalli etiāetiam vltra decimũdecimum gradum transmittitur, cap. 1. §. 1. de nat. success. feudi. quod communiter receptũreceptum est. Idem ipse arbitror omninò dicendum in successionibus iure primogenij, & maioratus apud Hispanos ab aliquo testatore institutis: nam ex cōmunicommuni & recepta interpretatione, quæ à iure Regio & voluntate testantis deducitur, tales successiones etiam deferuntur his, qui decimum gradum egrediuntur, quamuis testator ipse nullis expressis gradibus, nullis appositis nec adscriptis clausulis id tantùm statuerit, bona nempe illa velle deferri Titio & eius liberis, ac descendentibus titulo & iure Maioratus. Quin & in casu, cuius Deci. Anchar. & alij meminerunt, eorum responsa minimè esse obseruanda, æquis|

p. 357

simè defendi poterit, inspecta testatoris voluntate, simul & considerata hac communi horum fideicommissorum interpretatione.

Sextò ex his definiri iure debet, quod vidi semel maximè controuersum iudicum, & aduocatorum non vulgari contentione. Petierat quidāquidam bona quædam post mortẽmortem alterius ex eo, quod ipse esset proximior defuncto cognatus masculus, & bona illa essent iam ab antiquis temporibus iure maioratus, & primogenij ad vnum tantùm deuoluta, & eo titulo possessa, eumq́;eumque titulum testibus & plurium annorũannorum, quasi possessione probauit, ita quidem, vt licet constaret, ea

5

*bona absq;absque vlla diuisione iure maioratus, ad eam familiam pertinere, non tamen apparebat, quibus conditionibus, & clausulis ipse maioratus à primo testatore esset institutus: ècontrario siquidem instabat fœmina quædam, eiusdẽeiusdem cum masculo gradus & lineæ, nempe actoris soror maior ætate & primogenita, quæ petebat, maioratum sibi competere, iudicum sentẽtiasententia pronunciari. quæsitum & tractatum est, anà masculo minori fœmina maior eiusdem gradus & lineæ excludenda foret? pluribus denique rationibus probari iure poterit hac in controuersia, marem eiusdem gradus & lineæ, quāuisquamuis minor sit & secundo genitus, præferendum esse fœminę maiori ac primogenitę, sicuti apud Hispanos frequentissimè obtentum est, in maioratibus & primogenijs expressim ita statui. Sed idem esse, vbi simpliciter res aliquot sint iure primogenij & maioratus posteris delatæ, ostenditur sequentibus.

Primùm, hoc ipsum constat, quia vbi bona aliquot lege vel consuetudine deferuntur primo genito, ad ea non admittitur filia primogenita, excluso masculo postremo genito, imò is fœminę præfertur, quod expressim adnotârunt Petrus Perticensis, & Iacob. ab Arenis in l. pater. §. quindecim. ff. de legat. 3. Bald. in l. in mutis. ff. de stat. homi. Idem Bald. in l. 1. ff. de Senato. Roma. consi. 98. Soci. cons. 90. li. 1. in fine. Ioan. Lupi. in rub. de donat. int. vir. & vxor. §. 69. nu. 24. Paul. Parisius consi. 72. nume. 80. lib. 4. Idem erit, si ex cōtractucontractu bona primogenito deferantur, vel ex pactione causa matrimonij inita, vel ex donatione secundum Iacob. & Petrum in d. §. quindecim. Guidonem Papæ q. 506. & singulari. 522. & Andræ. Tiraquell. lib. de primogenijs. q. 10. nu. 16. & 18. & q. 11. nu. 2.

Secundò, hæc pars iustior apparet ex eo, quod etiam seclusa proxima ratione communis, & omnium consensu recepta est apud nos ea interpretatio, vt maioratum, seu primo genium masculus secundo genitus obtineat, exclusa fœmina primogenita, quod proximum est testatoris voluntati, præsertim cùm & verba sint intelligenda iuxta communem, & vulgò receptam significationem.

Tertiò, eadem opinio potissimum instruitur à ratione, qua primogenia & maioratus liciti censentur, nam & si res ista dubia sit, quemadmodum longè lateq́;lateque tradit præter alios Andræas Tiraquel. de primogenijs. quæst. 4. tractans de iustitia consuetudinis, deferentis bona primogenito, mihi semper placuit, institutiones maioratuum & primogeniorum licitas esse, atq;atque itidem consuetudines & leges, quibus primogenitis bona omnia deferuntur: quod probaui in Epitome de matri. 2. part. capit. 8. §. 6. numero 5. idq́;idque magis communiter probatum est, sicuti constat ex citatis à Tiraquell. dicta quæstione 4. numero 13. Quibus accedit, quòd Italiæ statuta, quibus fœminæ nequaquam succedunt extantibus masculis, non alia ratione iusta censentur, quàm quod ex eis familiæ conseruentur, néue diminutionem extenuato patrimonio ob paupertatem patiantur, quod facilimè contingeret, si fœminis liceret parentum res & patrimonium ad exteram familiam secum ferre: hac etenim ratione hæc statuta iusta censeri, tenent Cyn. in l. 1. C. de adulterijs. Bald. & Imol. in l. vlt. ff. de hæred. instit. Alberic. in auth. itaq;itaque C. communi. de success. quos eam sententiam cōmunemcommunem esse asseuerans, sequitur Albertus Brunus in tract. de statutis exclu. fœ. ar. 3. colu. 2. Eadem siquidem ratione primogenia & maioratus licitos esse adserit Præpo. in cap. ius naturale. colu. 3. distinct. 1. cùm ex maioratuum institutione patrimonia indiuisa, integra & illæsa penes familias maximo cũcum Reipublicæ cōmodocommodo conseruentur, quæ alioqui per filiorum diuisiones attenuantur, ad nihilumq́;nihilumque exinanita reducuntur, quod minimè expedit nec familijs, nec ipsi Reipublicæ: quæ horum primogeniorum ratione, viros nobiles, ac diuites habet, promptiores quidem, vt ei in bello & pace subseruiant & ministrent. Nulli autem dubium est, quin familiæ conseruentur, potius per masculos, quàm per fœminas. l. pronunciatio. §. Familiæ. ff. de verb. signif. l. Iurisconsultus. ff. de gradi. l. cùm legitimæ. ff. destatu homi. Igitur ad primogenia fœminæ admittendæ non sunt exclusis masculis secundo genitis. Quod verò diximus, Reipublicæ expedire, familias diuites conseruari, & integras ad ipsius Reipub. ornamentum, etiam probatur in l. 1. §. denunciare. versi. publicè. ff. de ventre inspicien. l. super statu. C. de quæstio. adnotauimus & nos in cap. Rainucius. de testa. in princ. nu. 23. & prætereà Ange. in §. sed hæc quidẽquidem. Instit. de exhære. lib. Georgius Natan in cap. quāuisquamuis pactum. col. 28. de pact. in 6.

Quartò ad huius partis confirmationem argumentor. Nam quo pacto succeditur in regno & prouinciæ capite, supremaq́;supremaque dignitate, eodem planè successio admittenda & constituenda est in inferioribus dignitatibus, primogenijs & maioratibus ipsius Regni & prouinciæ, argum. capit. cùm non liceat. de præscript. l. 1. §. |

p. 358

cùm vrbem. ff. de offi. præf. præt. vrbis. glo. in l. ex ea. ff. de postul. sed in Regia dignitate apud Hispanos masculus secundo genitus, pręfertur fœminę primogenitæ, sicuti notissimum est, & probatur in l. 2. tit. 15. par. 2. Ergo idẽidem erit in alijs inferioribus maioratibus, & primogenijs. Hac etenim argumentatione vtitur in specie Paul. Castr. in consi. 164. col. 1. lib. 2. incipit. In præsenti causa, quæ vocatur Maioriæ Hispalensis.

Quintò, Feuda & maioratus similia sunt authoribus, Bal. in l. cum antiquioribus. colum. 6. C. de iure delib. Archidia. & Præp. in cap. quàm periculosum. 7. q. 1. Socin. consilio 47. libro 3. numero 4. Paul. dicto consilio 164. Quorum hi duo posteriores hac similitudine & comparatione vtuntur expressim: alij verò sensim eam præmittere videntur: sed in feudis regulariter fœmina excluditur, masculis admissis etiam remotioribus. capit. 1. §. hoc autem notandum. qui. feud. dare poss. igitur & in maioratibus idem erit obseruandum.

Sextò alia item ratione id probatur: siquidẽsiquidem maioratus dignitas quædam est, secundum Bald. in d. l. cum antiquioribus. colum. 6. Archid. & Præpo. in d. cap. quàm periculosum. & Ioan. Cirier. de primogenitura: q. 1. quæ defertur in gradu pari potius masculis, quàm fœminis. Bal. in l. ex hoc iure. ff. de iusti. & iur. Abb. in cap. dilect. col. 3. de arbi. Paul. Paris. consil. 72. num. 70. lib. 4. quo in loco alios citat idem asseuerantes: nam in dignitatib. verius est, quod in pari gradu præferatur masculus etiam minor ex multis, quæ adducit Deci. in l. 2. ff. de regu. iur. num. 47. & notatur in l. 1. ff. de Senatoribus.

Septimò ad idem probandum plurimum conducit, quòd etiamsi feudum ex conuentione partium deferatur masculis & fœminis: Hæc contentio hoc ordine est intelligenda, vt deficientibus masculis fœminæ admittantur, non aliàs. textus in cap. 1. §. quin etiam Episcop. vel Abb. in lib. Feudo. vnde licet concedamus, Maioratum fœminis etiam deferri, id erit intelligendum masculis non extantibus, cùm feudũdeudum, & Maioratus maximè sint similia, & pari iure censeantur, nisi vel ex conuentione, institutione, aut moribus regionis aliquod obtentum sit inter hæc duo discrimen. His tandem effectum est, vt veram simplicis Maioratus conditionem ad iuris & prouinciæ morum interpretationem deducamus.

Rursus Septimò principaliter ex huius capit. prima adnotatione infertur, quòd maioratus simpliciter constitutus nullis expressis clausulis, fœminæ defertur non extante masculo eiusdem gradus, quamuis in remotiori masculus non deficiat: sic sanè censent Bald. in dicta l. in multis. Petrus Perti. in dict. §. 15. Roma. dict. cōsilconsil. 98. Ioan. Lupin. in dict. rubr. §. 69. numer. 24. Deci. in l. 3. ad finem, versi. 4. quæritur. ff. de reg. iur. Guliel. Benedict. in cap. Rainucius. de testament. verb. in eod. testamento. in 1. numer. 173. Bald. consilio 275. lib. 2. col. 3. nu. 6. Curti. in tract. feudo. in 2. par. q. 1. limit. 15. Ex quibus dum Petri Perticensis opinionem sequuntur, ipse colligo, fœminam proximiorem ei, qui vltimo maioratum obtinuit, præferendam fore masculo remotiori, & qui eiusdem lineæ particeps non est simul & gradus: & ideò licet Andræ. Tiraq. in dict. q. 10. num. 23. de hac sententia Baldi dubitauerit, existimans, nunquam fœminam ad bona primogeniorum admittendam esse, etiāetiam deficiente masculo: tamen hæc opinio, quam in hac septima illatione probamus, verior est, ac magis cōsonaconsona testatoris, seu instituentis maioratum voluntati, & apud nos moribus ac cōsuetudineconsuetudine recepta, quo casu ipse Tiraq. nōnon dubitat, eam admittendam fore. Quam ob rem ita tenendum erit, nisi expressim aliud cautum sit in prima primo geniorum institutione.

Octauò hinc oritur vera interpretatio ad Regiam constitutionem, quæ ex Taurinis legibus est quadragesima quinta, qua sancitum est, mortuo possessore maioratus, statim possessionem omnium rerum ad primogenium id pertinentium, transire absq;absque aliqua vera, vel ficta apprehensione in ipsum proximiorem agnatũagnatum, cognatúmue, qui ex institutione maioratus vocatus iure censeatur: etiamsi possessio rerum ad maioratum pertinentium sit ab alio propria authoritate, vel ex traditione vltimi possessoris eo viuente occupata, atq;atque inibi appellatur

6

*hæc possessio legis authoritate translata, ciuilis & naturalis. Est etenim eadem constitutio admittenda, non tantùm vbi ex maioratus institutione expressim cōstetconstet, quis vocatus sit ad primogenium post obitum vltimi possessoris: sed & quoties nullæ fuerint adiectæ clausulæ maioratui: imò is simpliciter fuerit institutus apposito bonorum vinculo iure primogenij. NāNam & in hac specie possessio ratione legis Regiæ translata censebitur in eum, qui iuxta superiùs adnotata ad id primogenium iure vocatus videbitur. Nec oberit, quod quibusdam visum est, Taurinam decisionem tantùm obtinere in primogenijs constitutis authoritate & licentia Regis: non autem in his, quæ absq;absque Regia authoritate iure alioqui permittente priuatim statuta fuerint: quia & si solitum sit hac in re dubitari, & varias à diuersis tribunalibus pronunciari sentẽtiassententias, dubitaueritq́;dubitaueritque Ioan. Lupi. in l. Tauri. 27. ad finem, frequentiori calculo in praxi receptum est, Taurinam constitutionẽconstitutionem etiam obtinere in maioratibus propria authoritate iure permittẽtepermittente priuatim institutis. quod probatur primò, quia indistinctè lex ipsa loquitur, nōnon magis in maioratu instituto licentia Regis, quàm priuata authoritate stabilito. Secundò ex eo, quod maioratus absq;absque licentia princĩpisprincipis institutus, propriè maioratus dicitur: nam maior succedit & primogenitus, quod est, vt ex |

p. 359

propria significatione maioratus dici valeat, & tamen in quacunq;quacunque materia propria significatio admittenda est, etiamsi sit odiosa, exorbitans, & iuris communis correctoria, l. cũcum lege. vbi Aretin. ff. de testam. Ergo ipsa lex 45. Tauri. & in hoc maioratu intelligenda erit. Deinde & tertiò ex l. 41. & 44. Tauri apparet, institutionẽinstiututionem hanc primogenij absque regis licentia factam, maioratum dici, & statim in maioratibus statuitur. l. 45. Igitur signum maximum est, eius legis conditores eam decisionem intellexisse etiam in maioratibus, quorum leges proximiores meminerant. Quartò hanc opinionem probare conabor ab eadem cōstitutionisconstitutionis ratione, quæ ea est, vt melius res vinculo maioratus submissę conseruentur per istam transmissionem: hæc verò ratio adhuc militat in maioratibus absq;absque Regia licentia institutis. Vnde ob eandem rationem par est, & in his eidem legi locũlocum fore. Quartò hanc sententiam probo authoritate Roderici Xuares in allegat. 19. versic. prætereà omnia ista, quo in loco maximus ille apud Hispanos in forensibus controuersijs, alioqui vir insigni eruditione præditus, hanc opinionem veriorem esse censet.

Cæterùm, quò ad ipsam legem Regiam oportet inquirere, an iustè potuerit statui, possessionẽpossessionem ciuilem & naturalem in successorem transferri, absq;absque aliquo actu apprehensionis vero vel ficto? Nam Francis. Areti. in l. 1. nume. 23. ff. de acquir. possess. scribit, statuto, lege & consuetudine posse induci, vt possessio in successorem trāseattranseat: & item in hæredem, statim ipso iure. Quia id intelligitur per actum sit traditionis & apprehensionis ab ipsa lege inductum, quem & ipsa lex tacitè fingit, licet expressim fictionem non induxit. At si statutum, vel lex statuerit, possessionem in hæredem transmitti sine aliquo actu vero vel ficto: tunc existimat Aretin. id à lege nec à principe fieri posse, cùm sit aduersus ius naturale, quod requirit actum naturalem apprehensionis ad adquirendam possessionem. l. 1. in princi. & l. 3. ff. de acquirend. possess. l. ea quæ ciuiliter. ff. de acquiren. rerum domi. Ex quo satis periclitatur Regia constitutio, qua statutum est, possessionem ciuilem & naturalem transferri absq;absque aliquo actu apprehensionis. Sed & ante Aretinum idem asseuerat Bal. in l. 1. notab. 1. C. communi. de legat. quibus tamẽtamen refragantur idem Bal. in l. vlt. nu. 8. C. de sacros. eccle. Angel. Imol. & alij in l. qui vniuersas. §. item quod mari. ff. de acquiren. posses. Roman. in l. 1. in princip. numero 22. ff. eodem titu. Bertrachinus in tractat. de Episcopo. 3. lib. 1. part. nume. 78 quorum opinio Communis est secundum Ias. in dicta l. 1. numero 7. C. commu. delegatis. Claudium in l. 1. ff. de acquirend. possess. in princip. nume. 29. & Ripam inibi. nume. 37. qui constanter asserunt, posse lege, vel statuto induci, vt possessio in aliquem transferatur, absq;absque actu vero vel ficto, & absq;absque aliqua apprehensione. quin & idem Bald. in dict. l. 1. C. commu. de leg. 1. notab. fatetur hanc opinionẽopinionem CōmunemCommunem esse, quam & verissimam debere censeri, ostendam manifestissimè, & præsertim Aretinum omninò hallucinatum fuisse in hac controuersia. Quam ob rem illud erit prænotādumprænotandum, iure naturali eo tempore, quo dominia rerum nondum fuêre distincta, necessariam fuisse naturalem, & veram apprehensionem ad adquisitionem illarum rerum, quæ eodem iure primo occupātioccupanti adijciebantur, sicuti probatur in d. l. 1. in princi. ff. de acquiren. posses. in §. ferę. Instit. de rerum diuisio. ita quidem, vt eo tempore, & nunc in rebus cōmunibuscommunibus, quæ in nullius bonis sunt, sed primo occupantis iure naturali fiunt, necessaria sit vera & naturalis apprehensio ipsarummet rerum.

Ex hoc verò non sequitur, in rebus iam adquisitis, quarumq́;quarumque dominia distincta sunt, esse iure naturali necessarium actum apprehensionis ad adquirẽdamadquirendam possessionem, cùm nullibi id cōstetconstet, imò humana lege fieri potest, vt possessio transmittatur ab vno in alterum, etiam absque vllo actu apprehensionis, quod manifestissimè probatur: quia iure naturali ea transmissio prohibita nōnon est, & ideò lege ciuili induci poterit, si ita visum fuerit legumlatoribus. Et prætereà quod à iure naturali deducitur in d. l. 1. in princ. & in l. 1. ff. de acqui. rerum domi. pertinet ad corporalem detentationem, quæ, sicuti alibi dicetur, plurimũplurimum differt à possessione naturali & ciuili: corporalis etenim detentatio rei adquiri non potest aliter, quàm per ipsam occupationem & actũactum corporis. Et ideò ab hac non rectè infertur ad possessionis adquisitionem. Imo & si iure naturali, quo dominia rerũrerum nondũnondum erant distincta, res communes, & quæ in nullius potestate erant, adquirebantur primo occupanti, nōnon per hoc censetur eodem iure vetitum, aliāaliam à lege humana induci formam adquisitionis, & planè cùm id fuerit omissum à iure naturali, saltem non prohibitum, mihi dubium nōnon est, posse lege humana ex causis Reipublicæ vtilibus, & hominum conuictui cōmodiscommodis, statui, eas res, vtpote feras, & indomita animalia, fluminum & maris pisces, etiam sine occupatione in alicuius dominium & possessionem transferri, ac omninò transire. Denique quantum valeat Aretini distinctio, apparet satis euidenter ex eo, quòd si iure naturali præcisè ad possessionẽpossessionem adquirendam sit necessarius actus corporeus, vel apprehensio ipsius rei, nulla ratione defendi potest, quod ipse Aret. opinatur, admittens statutum & legem humanam, qua possessio alicui adquiratur per actum fictum, absq;absque vero occupationis & apprehensionis actu. Nam si per legem naturalem actus corporis necessarius est, non potest per legem hominis is actus fingi, qui verè non præcesserit, cùm ex ea fictione |

p. 360

iuri naturali derogetur: cui quidem iuri naturali minimè satis fit, nisi actus verus, ab eoq́;eoque requisitus, ad hanc adquisitionem præcesserit, alioqui facilimum foret legibus humanis ea tollere, quæ iure naturæ sunt ad aliquid necessaria: constituta fictione iuris, quod, ni fallor, absurdum est, nec probari vllo pacto potest. Requiritur etenim lege naturę domini consensus, vt res in alium, quo ad dominium transferatur. Possetne lex humana statuere fictione illius consensus præmissa aduersus veritatem dominium illius rei, absq;absque vero consensu domini in aliquem transferri? minimè profecto.

Quòd si dixeris, eam legem ex iusta causa cōstituiconstitui posse, ad interpretationem legis naturalis: ipse libenter respondeo, ex eadem iusta causa posse absq;absque vlla fictione à lege idem fieri, & dominiũdominium in alium, sine domini consensu, transferri.

Et prætereà aduersus Aretinum plures textus adduci possunt, & præsertim l. quod meo. ff. de ad quir. posses. l. clauibus. ff. de contrahen. empt. l. quisquis. C. de donationib. capit. 2. de consuet. l. 1. C. de donationib. Quibus expressim probatur, absque corporali apprehensione per actum fictum, aut per alium à lege vel consuetudine ad hunc effectum approbatum, possessionem adquiri alicuius rei etiam corporeæ. Igitur constat, quandoque sine actu vero nec ficto, authoritate legis humanæ possessionem rei apprehensam & adquisitam censeri. Dices forsan cum Aretino, in omnibus his casib. quorum dictæ leges meminerint, actum præmitti ad possessionis adquisitionem, nempe, constitutum, traditionem clauium, reseruationem vsusfructus: & item illum, cuius in dicto cap. 2. de consuet. mentio fit. Et ideò non omninò his decisionibus improbari Aretini sententiāsententiam, hoc sanè commentitium est, & futile: nam si à iure naturali actus occupationis, & corporalis ipsius rei apprehensionis necessarius est, nec huic legi humana constitutio derogare potest, constat planè, non esse has leges validas, cùm actus in eis probati non pertineant ad corporalem rei apprehensionem & occupationem, nec per aliquem ex his actib. legi naturali satisfactum esse, verè dici poterit. Et sanè sicuti ex iusta causa humana lex potest sancire ex his actibus fictis, & minimè ad veram apprehensionem pertinentibus, possessionem rerum in aliquem transmitti, ita ex iustis itidem causis statuere, quod in aliquem transeat possessio naturalis, & ciuilis absq;absque aliquo apprehensionis actu vero, nec ficto. Ex quibus Regia constitutio defenditur, item & Gallorum consuetudo, qua receptum est, possessionem defuncti in eius hæredem etiam extraneũextraneum transire, absq;absque aliquo apprehensionis actu. meminêre huius consuetudinis Bal. in l. vlti. C. de manumis. & plæriq;plærique alij, quos referunt Chassanæ. in cons. Burg. rub. 7. §. 1. & Guliel. Bened. in c. Rainuci. verb. mortuo itaq;itaque Testatore. in 2. num. 72. Nico. Boêrius in consuet. Bituricensibus. tit. de testam. §. 6. in gloss. 1. Bald in rub. de caus. poss. & propriet. col. 2. Faber in §. in Summa Inst. de interdict. Tiraq. de retract. libro 1. §. 26. numero 31. Aymon in cōsuetuconsuetu. Aruerniæ, titu. 12. artic. 1. extat & de hoc text. in consuet. Burdeg. tit. de test. §. 21. Est tamẽtamen circa has consuetudines & leges considerandum, ex eis minimè impediri interdicta possessoria, quæ à iure instituta sunt ad adipiscendam possessionem. Nam & possidentes authoritate legis absq;absque actu apprehensionis, poterunt agere his interdictis ad adquirendam corporalem detentionem, quod visum est Bal. in Auth. defuncto. q. 3. C. ad Tertul. Alex. in consil. 37. li. 1. colu. 1. & in l. cùm hæredes. in princi. ff. de acqui. poss. Deci. consi. 84. col. 1. Chassanæ. & Boêri. vbi supra. & Parisi. consil. 41. numero 8. libr. 1. Idemq́;Idemque probatur ex Regio Caroli Cæsaris decreto Madricij, dato anno millesimo, quingentesimo, quadragesimo tertio, die vicesima septima Februarij, quod typis excusum est anno quadragesimo quarto.

Item & hic possessor sola legis authoritate poterit agere interdicto vti possidetis, retinendæ possessionis causa. Ioan. Faber in § 1. Institut. de hæred. qualit. & diff. idem in §. 1. Instit. de interdict. Guido Papæ. q. 552 Chassanæ. in d. §. 1. nume. 7. Et Boërius in dict. §. 6. glo. 1. quorum opinio Communis est.

Sic & interdicto recuperandæ hic possessor vti poterit, secundum Ioan. Fabrum in §. sui autem. numero 1. Instit. de hæred. qua. & diffe. Guido. dicta quæstion. 552. Nicola. Boëri. in dicta glo. 1. Bald. in rubr. de caus. posses. col. 2. & ibi Ripam, num. 24. Deci. consi. 84. Gulielm. BenedictũBenedictum in dict. verb. mortuo itaque testatore. l. 2. nume. 72. Socinum in l. rem quæ nobis. 5. quæstione. ff. de adquiren. possess. Ripam in lib. 1. resp. cap. 1. nu. 85. & Chassanæ. in dicto §. 1. vbi nume. 2. scribit, hanc opinionem seruari in regno Franciæ, cui adstipulatur, quòd & si hæc possessio absque actu apprehensionis veræ adquiratur, & peractum fictum: vera tamen possessio est, nec differt in effectu à ciuili & naturali possessione, secũdumsecundum Alexand. & ibi Vincent. nume. 74. in l. 1. in princi. ff. de adquir. possess probat text. elegans in capi. contingit. vbi Bald. de dolo & cōtumcontum. & text. in l. certe. ff. de precario. Bartol. in l. ab emptione, col. vlt. ff. de pactis. & alij plures, quos retulit, hanc opinionem dicens Communem esse, Tiraquell. de constituto. 2. part. ampliat. 1. vbi de eius veritate disputat. eam item probat pulcher text. in dicta l. 45. Tauri. quæ hanc possessionem ita translatam appellat naturalẽnaturalem, & ciuilem. Et licet Bal. in dicta Authent. defuncto. quæstione 3. Abb. in cap. 2. de consuetu. Alexand. in consilio 37. numero 5. lib. 1. Idem consilio 83. lib. 2. Ias. in l. si sorori. C. de iure deliber. numer. 2. Ripa in l. 1. numero 37. de adquir. |

p. 361

posses. teneant contrarium asserentes, ex hac possessionem minimè competere interdictũinterdictum recuperandæ possessionis: & eorum opinionem sequuti testentur communem esse AlexāAlexan. in l. in suis. nu. 9. ff. de libe. & posthu. Alciat. de præsump. 3. part. numero 7. verior tamen videtur prior sententia, vbi post obitum defuncti alter quāquam hæres ingressus fuerit possessionem: nōnon enim possumus negare, quin hæres, vel successor per hanc occupationem spoliatus fuerit possessione sibi authoritate legis adquisita. Nisi velis probare hanc possessionẽpossessionem minimè trāsmittitransmitti, quoties statim post mortẽmortem possessoris alter quàm eius hæres, actu possessionem rerum acceperit: quod Alexan. probat in dicto consil. 83. lib. 2. & Ias. in dicta l. si sorori. col. vlt. idem Ias. post Cumanum in l. Pomponius. §. quæsitam. ff. de adquir. posses. Soci. qui parum sibi constans in consil. 49. lib. 3. colum. 4. Baldum in dicta Authent. defuncto. sequitur: in cuius comprobationem adducit Ias. gl. in l. cum miles, verb. quasi. ff. ex quib. caus. maior. quam dicit ab aliis hac in re adductam non fuisse: & tamen eam in dicto consil. Bartho. Soci. adducit. Ea etenim probatur, cōtinuationemcontinuationem possessionis defuncti in successorem quo ad effectum vsucapionis iure inductam, & fictam omninò impediri, si alter eam possessionem apprehenderit, priusquam successor eam actu adquisierit. Possessio, inquit Iabolenus, testatoris ita hæredi procedit, si medio tempore à nullo possessa est. l. possessio. ff. de vsucapio. l. Pomponius. in dict. §. quæsitum. interrumpitur etenim vsucapio per possessionem alterius quāquam testatoris, & hæredis. Nec hic quo ad vsucapionem tractamus: an statim mortuo testatore transeat in hæredem possessio: sed quod possessio testatoris, & ea, quæ eo mortuo vacans fuerit accedat & adiungatur possessioni apprehensæ, & verè adquisitæ, & detentæ per hæredem. dicta l. Pomponius. §. non autem. Et ideò possessio extranei intermedia hanc continuationem impedit. At in hac specie, quam modo expendimus, tantum agitur de cōtinuationecontinuatione possessionis testatoris, & defuncti in successorem, & hæredem: ita, vt ratione, & vi legis verè hæres possideat: quam ob rem etsi possessio per aliũalium occupetur, negari nequit, quin illo momento temporis post obitum defuncti ante illam extranei apprehensionem hæres & successor possessionem adquisierit: quo fit, vt possessio nullo vnquam tempore vacua fuerit, atque ita is, qui eam non vacantem occupauit, planè hæredem, & successorem iure tũctunc possidentẽpossidentem expoliat: saltem si eum nōnon admittat ad possessionẽpossessionem. Et tamen in casu dicti §. quæsitum. & dict. glo. in l. cũcum miles. vacua erat possessio eo tempore, quo per extraneũextraneum apprehensa fuit. Quam ob rem incōgrueincongrue infertur ex ea decisione ad quæstionem istam, quāquam tractamus. Sic tandẽtandem AlexāAlexan. dubitat, an vera sit Cumani sententia in l. cum hæredes, in princ. ff. de adquir. posses. & mihi ea falsa videtur: idemq́;idemque video probari aduersus Cuma. à Ferrono in consuet. Burdeg. dicto §. 21. vnde praxim, qua Galli vtuntur, iure probatissimam esse opinor. Pręsertim vbi lex possessionem interim ab alio occupatam, & apprehensam irritam esse censeat, sicuti Taurina lege fit, & in specie adnotauit Parisi. dicto consi. 41. num. 9. lib. 1. Quod si viuente testatore, aut præcessore, alius quam hæres & successor possessionem habuerit, eamq́;eamque obtineat tempore mortis, tunc non esse locum statuto verissimũverissimum est: cùm defunctus tempore mortis transmittere minimè potuerit possessionem, quam nōnon habebat, in hæredem, aut successorem: quod in hac quæstione asserit Guliel. Bened. in dict. verb. mortuo testatore. in ij. nume. 78. quāuisquamuis & Taurina constitutio etiam in hac specie statuerit, possessionem transmitti eo ipso in successorem maioratus. etiam si alter non vocatus ad primogenium viuente eius vero possessore, eam apprehenderit propria authoritate, vel ex consensu possessoris.

Huic Regiæ decisioni plurimum videtur adstipulari sententia Baldi, qui in l. cum antiquioribus. C. de iure deliberand. nume. 11. versic decimo, scribit: in feudis filium adhuc viuo patre inuestitum censeri, & possidere: & ob id in eũeum transire possessionem mortuo patre absque alia apprehensione, & inuestitura. idem notat Iason in l. quoties. C. de rei vendicat. num. 31. per text. in capt. 1. in fine de feudi cognit. quib. accedunt Ioannes Sainson in consuetud. Turo nensibus. titul. de homagiis. articul. 1. & Chassanæ. in dicta rubr. 7. §. 1. numer. 6. Aluar. in capit. 1. §. si facta. Si controuers. fuerit int. dom. & agnat. & in ca. 1. quid sit inuestit. Sed hæc opinio minimè probatur in dicto capitulo primo, de feud. cognit. vt manifestum erit cuicunq;cuicunque, qui eius literam legerit: & licet gloss. inibi hoc senserit: ea tamen innititur opinio. glos. in l. in suis. ff. de liber. & posthum. & in dicta l. cum hæredes. quæ asseuerant, in filium suum non tantum dominium, sed & possessionem mortuo patre transmitti, quod frequentissimo omnium consensu reprobatur. Et ideò iure cōmunicommuni Romanorum etiam in feudis dicendum est, mortuo patre non transire possessionem in filium, secundum Ias. in dicta l. si sorori. C. de iure deliberand. Gulielm. Benedict. in dict. verb. mortuo testatore. in secundo. numero 75. Zasium in tracta. de feudis. parte 6. capit. qualiter feud. constituantur. versicu. Secundùm. idem præmittunt Massuerus in Practica. titul. de feudis. nume. 16. & quisquis is est, qui Parisiensis Parlamenti stylum cōcinnauitconcinnauit. rubr. de feudis. §. item de consuetudine. dum scribunt, ex generali consuetudine apud Gallos in successorem feudi, qui filius sit, aut proxi|

p. 362

mior agnatus ab intestato, transire possessionẽpossessionem absque apprehensione generaliter: at in extraneum eam tantum transire cōtracontra eos, qui directum feudi dominium non habeant. Sic sanè quod scribitur, filium patre viuente adhuc possidere: quemadmodum gloss. in dicto capit. 1. senserat, id accipiendum est in hunc sensum, vt propter spem illam certissimam consequendi res paternas, quasi dominus, & possessor dicatur. Eo dem item pacto possessor appellatur mortuo patre, etiam nondum apprehensa possessione, quia ratione dominij iura possessoris habet. argum. gloss. in l. assiduis. C. qui. pot. in pig. habent. verb. possidet.

Hinc constat, Regiam, & Taurinam legem iuri cōmunicommuni, & antiquiori contrariam esse. Nam & ea ex Baldi decisione minimè deduci potuit: cùm falsa sit: nec item à lege Regia Partitarum: quemadmodum ipse probaui lib. 1. harũharum Resolutionum capitul. 14. in principio. Potuit tamen ex eo statui, quod apud Hispanos morib. & consuetudine receptum esset id, quod eadẽeadem constitutione sancitum est.

Nonò ex supra explicitis colligitur vera interpre

7

*tatio legis item Taurinæ 46. qua constitutum est, ædificia, & meliorationes in rebus maioratus per ipsum possessorem facta, ita ad primogenij successorem pertinere, vt nec æstimationis partem teneatur is fratribus, matri, aliisúe cohæredibus, aut vxori defuncti soluere. Hoc etenim etiam obtinet in eo patrimonio, quod iure primo genituræ, & maioratus delatum est, tametsi non fuerint in eius institutione expressa vincula, nec cæteræ conditiones, quæ solẽtsolent expressim apponi: sed tantum constet de simplici primogenio: cùm & verè hoc patrimonium ad maioratum pertineat, & ideò eius iura proculdubio habeat.

Decimò ab eadẽeadem radice procedit legis 40. ex eisdem Taurinis sanctionibus intellectus. apparet siquidem aliquam rem, aliquod patrimonium iure primogenituræ, & maioratus cuidācuidam

8

*familiæ, cuidam genti deferri, nec tamen constat, quibus conditionibus, quibusue legibus facta fuerit huius maioratus institutio. Quæritur an eò seruanda sit dicta constitutio, quæ in successione maioratuum, & primogeniorum præferendum esse censet nepotem minorem natu, filium tamen primogeniti viuo parente defuncti, ipsi patruo, qui maior natu est. Et sanè ipse opinor in hac specie, & in hoc casu idẽidem seruandum fore ex his, quæ in initio huius capitis tradidimus, ipsa verò Regia decisio originem duxità l. 2. titul. 15. par. 2. quæ in Regia dignitate nepotẽnepotem patruo præferendũpræferendum esse statuit. Et generaliter in quocunq;quocunque primogenio ita respōderuntresponderunt Oldra. con. 224. Albe. in proœmio. ff. §. discipuli. versi. decimo in ista materia. Paul. Castren. consil. 164. lib. 2. Anch. Card. & Abb. in capit. licet, de voto. Bald. consil. 386. lib. 2. qui hanc opinionem communem esse fatetur, sicuti & plures alij idem asseuerant, quorum meminit Andræ. Tiraquell. in li. de primogeniis. q. 40. num. 11. vbi. nu. 12. scribit, hanc sententiam consuetudine totius ferè orbis Christiani receptam esse. idem fatentur Car. Mol. in Alexa. con. 4. lib. 4. Alciat. lib. 8. Parerg. cap. 15. Et Thomas Grammaticus decisio. 1. tradit & Ioan. Cirier lib 1. de primogenit. quæst. 25. & 26. Sed omnium latissimè ex iuris vtriusque decisionibus, & earum interpretibus, atque ex Chronicis quęstionem istam inter patruum & nepotẽnepotem disputauit Tiraquel. dicta quæst. 40. apud quẽquem leges omnia ferè, quæ hac de re à veteribus tradita fuêre. Sunt etenim & plures authores, qui pluribus rationibus, patruum esse nepoti præferendum, probare conantur: quorum itidem opinionem sequuntur eam communem esse asserentes Alexand. in dicto consi. 4. num. 11. lib. 4. Deci. consilo 443. & Matthæus Afflictus in Rubri. de succes. feudi. num. 88. lib. feudorum. quam Oldra. sibi contrarius probare videtur consil. 94. col. 5.

Cæterùm ea, quæ in hoc capite ab vnica ratione deduximus, eodem iure admittenda sunt, vbi ex verbis alicuius sententiæ in iudicio latæ cōstaretconstaret, patrimonium aliquod iure maioratus familiæ, nomini, aut alicui deferri. Nam & verba sententiæ, qua pronunciatum fuerit, & bona titulo maioratus ad aliquem pertinere, omnino interpretanda sunt iuxta huius capitis resolutionem. Non enim inficior, iudicum sententias esse strictè interpretandas. l. 1. C. si plures vna sent. l. si iudex. ff. de his, qui sunt sui vel alie. iur. notant. Bartol. in l. Iulianus. nu. 5. ff. de condi. indeb. Deci. consi. 83. num. 4. optimus text. in l. diui. ff. de liberali caus. l. si à te. ff. de excep. rei iudic. idem Bart. in l. si expressim. 2. col. ff. de appel. Cæpola in Rubr. ff. de verbor. signific. nume. 151. sed tamen, etiam in his, quæ strictam habẽthabent interpretationem, admittenda est propria verborum significatio. text. elegans. vbi hoc adnotauit Aretin. in l. cùm lege. ff. de testament. Calderi. consi. 1. de consang. & affinit. Decius in cap. cum ordinem. colum. 2. & in c. sedes. de res criptis. idem in l. 2. num. 59. & in l. factum. §. in pœnalibus. num. 10. & in l. semper in obscuris. num. 11. ff. de regulis iuris. idem Decius optimè in capit. at si clerici. §. 1. colum. vltim. de iudic. Angelus in l. vltima. colum. 2. ff. de constitut. Princip. Abb. in capit. ex parte. vltima. 2. notabili de decimis.

Covarrubias ...: Opera Omnia

ARGVMENT. CAP. V.

SVMMARIA.