Covarrubias y Leyva: Opera Omnia - The School of Salamanca

CAPVT X.

INNOCENTIVS Tertius pius, eruditusq́;eruditusque Pontifex, moribus & doctrina maximè illustris lib. 1. Decretalium titulo de consuetudin. cap. Quanto. confirmationis materiam attingens scribit, huius Sacramenti episcopos non presbyteros, ministros adeò esse, vt nec moribus confirmandi ius alijs, quàm episcopis conuenire queat, satius esse asseuerans, Sacramentum istud fidelibus Christi fidem baptismate professis non conferri, quàm à presbyteris non episcopis ministrari. Quam quidem epistolam decretalem iuris pontificij Interpretes, & si diligenter examinauerint, plura tamen omiserunt, quæ ipse operæ precium duxi ad eius tutiorem cognitionem & intellectum colligere, ex ipsius capitis decisione, tria aut quatuor deducens.

Primùm, confirmationem nouæ legis sacramen

1

*tum esse, quo per baptismum resurgentes, erectiq́;erectique sustentamur & confirmamur, ne ab hostium impetu rursus impetente labamur, in hoc mundo tota ætate inter inuisibiles hostes & pericula victuri, atque in baptismo regeneramur ad vitam, post baptismum roboramur, in baptismo milites Christi recipimur, & veluti tyrones sub eius vexillo pugnaturi nomen ædimus, in confirmatione ad prælia huius mundi armis competentibus instruimur, viriumq́;viriumque augmentum ad gratiam accipimus ab Spiritu sancto, qui super aquas baptismi salutifero descenderat illapsu, in fonte pulchritudinem tribuens ad innocentiam. capi. 1. de consecration. distinct. 5. Non enim satis visum est humani generis redemptori nobis in baptismo spiritum innouantem impartiri, nisi & per confirmationem atque frontis chrismate consignationem, per impositionem manus Episcoporum largiretur sanè spiritum tuentem, ac defendentem. Vnde Lucæ vltimo dicitur discipulis iam baptizatis: Sedete in ciuitate, quoad vsque induamini virtute ex alto. Ad horum manifestam comprobationem duo apertissima sacræ scripturæ loca sunt animaduertenda. Primus Actorum 8. Cùm autem audissent Apostoli, qui erant Hierosolymis, quòd recepisset Samaria verbum Dei, miserunt ad eos Petrum & Ioannem, qui cùm venissent, orauerunt pro ipsis, vt acciperent Spiritum sanctum, nondum enim in quenquam illorum venerat, |

p. 78

sed baptizati tantùm erant in nomine Iesu: tunc imponebant manus super illos, & accipiebant Spiritum sanctum. Rursus Actorum capite 9. His auditis, baptizati sunt in nomine Iesu, & cùm imposuisset illis manus Paulus, venit Spiritus sanctus super eos. Ecce igitur, quod post baptismum erat signum sensibile impositio manuum, quo conferebatur gratia Spiritus sancti, & ita erat Sacramentum; sicuti probat textus in capit. vnico. §. penultimo. de sacra vnctio. & capit. vnico. de sacrament. non itera. & concilium Florentinum sub Eugenio Quarto. Hoc ipsum indubitatum esse satis apparet ex ipsius Catholicæ ecclesiæ authoritate, quæ sacrosancta est, & firmiter recipienda, potissimum in his, quæ ad fidem & religionem pertinent. Nam quoties siue de scripturis, siue de veritate quauis alia ad catholicam fidem spectante controuersia adsit, sufficiens est ipsius ecclesiæ potestas iudiciaria, ad eam dubitationem dissoluendam, penitusq́;penitusque rescindendam, quandoquidem nullus penitius, rectiúsue scripturāscripturam aliquam interpretabitur, quàm is, qui spiritum & mentem scriptoris habet. Ecclesia ergo spiritum Dei habens, errare nequit in diuinis testimonijs interpretandis, quippe quæ ab ipso Christo eius sponso regatur & doceatur, eam enim Christus dilexit, & seipsum tradidit pro ea, vt illam sanctificaret. Paulus ad Ephesios 5. idem Paulus ad TimotheũTimotheum. 3. Ecclesia Dei, quæ est fundamentum & columna veritatis, & Matthæi capit. 28. dicit Dominus: Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, vsq;vsque ad consummationem seculi. Primum ergo principium rerum ad fidem pertinentium, ipsius ecclesiæ authoritas est, vt vniuersalis ecclesiæ traditiones in pertinentibus ad fidem non minoris authoritatis sint, quàm ipsa sacra scriptura, etiamsi eius testimonium desit ad probationem eius, quod ecclesia tradiderit, vt præter alios satis eruditè tradunt, Roffensis contra Lutherum 3. veritate, Ioannes Driedo. libro 4. de eccles. dogmat. capit. 2. Albertus Pighius libro 1. de eccles. Hierar. & libro controuersiarum capite 3. Alfon. à Castro de hæresibus. capit. 5. & libro 1. de iust. hæretic. punit. capite 4. Quo fit, vt licet sacræ scripturæ authoritate non posset probari, confirmationem sacramentum esse, quod tamen ex ea catholicè intellecta manifestissimum est, satis profectò sit ab ecclesia id ita definitum fuisse, vt firmiter credamus, confirmationem sacramentum esse nouæ legis, & ea ratione gratiam conferre, quemadmodum catholici aduersus Lutherum & profitentur, & probant post Magistrum Thomam, & communem Theologorum sententiam in 4. sentent. distinctione 7. eundem Thom. 3. parte. quæstion. 72. articul. 1. Melchiadem Papam in epistola ad Hispaniarum episcopos, & Eusebium Romanum Pontificem, epistola 3. ad episcopos Thusciæ. c. de his. c. manus. de consecrat. distincti. 5. Hieronymum, Augusti. Clementem, Bedam & alios, quos diligenter citant, concilium Coloniense in Enchiridio Christianæ institutionis cap. de Sacramento confirmationis. Ioan. Eckius Tomo 4. homilia 24. Meminit etiam huius sacramenti Dionysius Pauli discipulus, cap. 4. de ecclesia. hierar. quo quidem loco scripsit, sacramentum hoc appellatum fuisse ab Apostolis τελετὴν, id est perfectionẽperfectionem sanctificationis. Quòd si ab ipso ecclesiæ Christianæ exordio, ab ipsa Apostolorum ætate sacramentum istud apud Christi fideles receptissimum semper fuit, quid obsecro quæris? dum disputas à quo fuerit institutum, nónne scis? nec refragari potes hoc

3

*Sacramentum esse. Deinde Sacramenta nec ab Ecclesia, nec ab Apostolis, nec ab alio quam à Christo institui posse? Id enim catholici theologi præmittunt, & maximè Thom. d. articulo 1. idem latius 3. part. q. 64. articu. 2. cui in hoc frequentiori consensu cæteri suffragantur, & probatur euidenter ex eo, quòd gratia, quæ per Sacramenta confertur, à solo Deo Iesu Christo, sicut & gloria dari potest. Idem probat diuus Ambrosius libro 4. de sacramentis, capit. 4. ex Iunioribus eruditissimè ac diligenter Melchior à Cano, qui Salmanticæ theologiam primario munere omnium maximo applausu profitetur, in relectione de Sacramentis. Quinta eius parte. Igitur palàm est, hoc confirmationis sacramentum à Christo institutum fuisse, ab Apostolis verò eius discipulis promulgatum. His suffragatur concilium Tridentinum, sessione 7. cap. 1. dum pronunciat, anathema esse eum, qui dixerit, sacramenta nouæ legis à Christo non fuisse instituta. Nec refert aliquo Euangeliorum loco apertè hanc institutionem non probari, siquidem multa alia signa fecit Iesus, quæ nōnon sunt scripta in libro hoc, Ioannis vltimo. Satenim est hoc sacramento Apostolos vsos fuisse, vt seclusa dubitatione intrepidè credendum sit, ab ipso Iesu institutum fuisse. Sunt equidẽequidem plura, quę Christus voluit nobis per Apostolos eius insinuare, quorũquorum apud Euangelistas nulla mentio est, quod ita esse Augustinus fatetur libro 2. de visitatione infirmorum, scribens: Sacram vnctionem infirmorum institutam à Domino Iesu fuisse per Iacobum Apostolum eius, Iacobi cap. 5. His diuus Cyprianus accedit, sermone de ablutione pedum. Sicut par est, inquit, Spiritui sancto, & Christo diuinitas, ita in suis institutis æqua est authoritas & potestas, nec minus ratum est, quod dictante Spiritu sancto Apostoli tradiderũttradiderunt, quàm quòd ipse tradidit, & in sui cōmemo| p. 79rationemcommemorationem fieri præcepit. Hactenus Cyprianus, quem & alios in huius rei testimonium aduocant, Roffensis contra Luth. 9. veritate. & Io. Driedo. lib. 4. de dogma. cap. 5. 1. & 2. eius partibus. Quin & plura ecclesia catholica circa sacramenta, religionẽreligionem & fidem tradidit, q̃quam nec ex sacra scriptura constant, nec ex scriptis ApostolorũApostolorum traditionib & tamen verbo ab Apostolis recepit, vel ipsa totius eccles. consuetudine lumine S. sancti constituta & stabilita sunt. Paulus sanè id asserit 2. ad Thes. cap. 2. Ergo fratres state, & tenete traditiones nostras, quas edocti estis, siue ꝑper sermonem, siue ꝑper epistolāepistolam nostram. AugustinꝰAugustinus de Baptismo paruulorũparuulorum contra Pelagianos: paruuli, inꝗtinquit, baptizati in numero credentium ponunt̃ponuntur, & hęc solum ex consuetudine ecclesiæ antiqua, canonica, fundatissima. Possem ꝓfectòprofecto plura in huius rei comprobationẽcomprobationem adducere, q̃quam missa facio, eo ꝙquod apud Roffens. veritate 10. Driedonem d. c. 5. par. 4. obuia sint. Colligere ꝗdemquidem ex eis possumus antiquam consuetudinem à temporib. Apostolorum custoditam, per vniuersas ecclesias sufficiens esse argumentum ad demonstrandum, hanc sumpsisse originem ab Apostolorum traditione.

Hinc infertur, nimis superstitiosam esse dubitationem eorum, ꝗquod confirmationis sacramentum ex eo suggillant, ꝙquod nullibi appareat, Apostolos chrismatis vnctione vsos, quib ego respondendum esse censeo, ab ApostolorũApostolorum ætate ecclesiam hac vnctione, pro ritu huius Sacramenti vsam fuisse, vt testatur Dionysius c. 4. de eccles. Hierarchia. diuus etiāetiam August. lib. 2. contra literas Petiliani c. 104. ita ad hoc scribit: In hoc vnguẽtovnguento sacramentum chrismatis vult interpretari, ꝙquod quidem in genere visibilium signaculorum sancrosanctũsacrosanctum est, sicut ipse baptismus. Quibus verbis Augustinus confirmationem ipsam SacramentũSacramentum appellat, & id ꝑper vnctionem chrismatis conferri palàm asserit. Imò esse necessariam vnctionẽvnctionem chrismatis, admistis oleo & balsamo ad confirmationem, ita vt sine ea Sacramentum non sit, adserunt Thom. 3. par. q. 72. art. 2. & 3. idem post Magistrum in 4. dist. 7. & ibi cæteri præsertim Duran. ac Palud. q. 1. art. 2. Hadria. in materia de confirmat. ar. 2. Quorum sententia cōmuniorcommunior est, nam cùm hæc sit materia huiꝰhuius sacramenti, sicut aqua baptismi, patet manifestè nec baptismum sine aqua, nec confirmationem sine chrismate conferri, & ꝓbaturprobatur in c. 1. §. penult. de sacra vnct. & in c. nouissimè. de consecra. dist. 5. Cui assertioni fortiter refragat̃refragatur text. in cap. 1. de Sacram. non iter. vbi Innoc. Tertius ad quæstionem, vtrum confirmationis Sacramentum in eo debeat iterari, qui per errorem fuit, non chrismate sed oleo delinitus, in hunc modum respondet. Ad quod breuiter duximus respondendum, quòd in talibus non est aliquid iterandum, sed cautè supplendum, quòd incautè fuerit prætermissum. Quibus equidem verbis conuincitur, confirmationem sola vnctione olei celebratam Sacramentum esse, ergo ex necessitate præcisa Sacramenti non exigitur vnctio chrismatis, nam si hæc exigeretur, non esset confirmatio cum sola olei vnctione, Sacramentum, & ideo nec satis esset suppleri quod defuit, sed esset Sacramentum istud ita conferendum, ac si nunqnam collatum fuisset, nec vlla fieret iteratio, quandoquidem nullum Sacramentum confirmationis præcesserit. Huic obiectioni respondent quidam ingenuè concedentes, confirmationem cum sola vnctione olei Sacramentum non esse, & ideo cum vnctione chrismatis denuò celebrandam, & tamen ex hoc non repeti iterum Sacramentum, cùm nullum præcesserit, atq;atque hoc ipsum esse opinantur, quod Decretalis asseuerat, dum præcipit, non esse Sacramentum iterandum, id est, per celebrationem huius Sacramenti, qùæ denuò cum chrismate fit, nihil iterari, huius expositionis authores fuêre Palud. & Durand. d. quæst. 1. articul. 2. & Hadria. in tract. de confirmationis Sacramento art. 2. Cardinalis à Turre Cremata in c. nouissimè. de consecrat. distinct. 5. art. 2. numero 6. Quæ quidem interpretatio dubio procul violenta est, siquidem ab eius capitis proprio sensu nimis aliena apparet, si quis etenim Innocentij Tertij responsionem animaduertat, videbit planè satis extraneum ab eius sensu hunc intellectum esse. Esto sanè confirmationem denuò cum vnctione chrismatis celebrandam esse, omniaq́,omniaque solenniter agenda, ac si nullus confirmationis actus præcessisset, nec ex hoc vllam fieri Sacramenti repetitionem, quid, obsecro, significant illa verba, quæ Innocentius vir doctissimus addidit, cautè supplendum esse, quod incautè fuerat prætermissum, vbi manifestè de suppletione potius, quàm de solenni celebratione agit. Deinde, si vera esset præfata expositio, non diceret summus Pontifex, non esse aliquid iterandum, sed nihil iterari, nihil sanè repeti per huius Sacramenti nouam & solennem collationem. Quam ob rem mihi satis placet, quod Caieta. opinatur in 3. par. quæst. 72. articul. 2. dicens, vnctionem olei esse materiam huius sacramenti, & ideo de necessitate præcisa requiri, vt sacramentum sit, chrisma verò, id est, vnguen tum ex oleo & balsamo, esse de necessitate pręcepti. Quo fit, vt confirmatio olei vnctione celebrata, verum sit sacramentum, sicut Baptismus aquæ aspersione, & tamen postea vnctio chrismatis fieri debet, nec ipsa confirmatio repetenda est, atq;atque hic videtur planus prædictæ Decretalis sensus maximè cōueniensconueniens Canonistarum interpretationibus. Nam quod antiqui |

p. 80

sanctissimiq́ue viri scribunt de vnctione chrismatis, ad hoc Sacramentum conferendum, nihil impedit veritatem huius intellectus, cùm chrisma vnctionem significet, quæ referri potest ad olei sancti consignationem. Ex his deducitur, quod primo loco adnotauimus, confirmationem Sacramentum esse ab ipso Iesu Deo optimo maximo institutum, quod vnctionem pro eius materia & necessitate exigit.

Secundo loco ex eadem Innocentij Tertij decisione colligit̃colligitur, confirmationis Sacramentum non

5

*esse præcisè de necessitate salutis, atque in hoc differre à Baptismo, qui præcisè necessarius est ad salutem, & hoc ipsum probatur, dum text. dicit, tutius esse hoc Sacramentum sine periculo omitti, quàm ab his, quibus id conferre non licet, ex temeritate adsumere, quod Panormitanus & cæteri communiter aduertunt, & Thomas præmittit. 3. part. quæstio. 72. articul. 8. dum scribit, infantes baptizatos etiam sine hoc Sacramento saluos fieri, idem Thomas quæst. 65. articul. vlti. & in 4. distinctio. 7. quæstio. 1. articul. 1. ad secundam quæstionem, cuius opinio à Theologis frequentissimo omnium calculo recipitur, vt fatetur Hadrianus articu. 1. Est tamen dubium, an hoc Sacramentum sit necessarium ex Dei, vel Ecclesiæ præcepto, ita vt mortale crimen sit eius adsumptionem omittere, & videtur ita dicendum esse. Primò ex cap. vt ieiunij. de consecrat. distinct. 5. Est enim ibi à concilio Aurelianensi capite 3. definitum, non esse Christianum, qui episcopali confirmatione chrismatus non fuerit. Secundò est text. in eadem distinctio. cap. de his. vbi Melchiades Papa Hispaniarum episcopis scribit, Sacramentum Baptismi, & confirmationis ita coniuncta esse, vt vnum sine altero ritè perfici non possit. Tertiò Gratianus eadem distinct. in principio ex Vrbano Papa tradit, omnes fideles per manus impositionem Episcoporum Spiritum sanctum post Baptismum recipere debere, vt pleni Christiani inueniantur. Vnde quidam existimant, Sacramenium istud accipiendum esse ex necessitate præcepti Ecclesiæ semel in vita, cuius opinionis censentur Palud. in 4. distinct. 7. quæst. 1. Florenti. 3. part. tit. 14. cap. 14. §. 5. Syluest. verbo, confirmatio diuina. 2. colum. dicentes, etiam esse hoc sacramentum in præcepto, vbi Christiano baptizato immineret periculum belli spiritualis, aut persequutionis, quo ad fidem, quam esset coram tyranno ꝓfessurusprofessurus, defensurusq́;defensurusque, sicuti sacramentum Eucharistiæ est in præcepto ei, qui in periculo mortis corporalis constitutus est, quod notatur in cap. cùm infirmitas. de pœnit, & remi. Hoc tamen Eucharistiæ sacramentum est in præcepto ex institutione diuina iuxta illud. Hoc facite in meam commemorationem. & docet Thomas in 3. part. quastioquaestio. 80. articul. 11. Theologi in 4. distinct. 9. vbi præ cæteris Gabriel quæst. 1. quidquid Caietanus in contrarium scripserit dicta quæstio. 89. articul. 11. & in summa: verbo, communio. versic. tertium tempus. Sic sanè Christianus Sacramentum confirmationis omittens, vel in periculo mortis spiritualis, vel tempore opportuno, quo verisimiliter auxilio Spiritus sancti in fide confirmantis indiget, mortaliter peccat. Quod etiam nititur probare Cardinalis à Turre Cre. in princ. de consecr. distinct. 5. dicens, Sacramentum confirmationis esse necessarium ex institutione Ecclesiæ, opposita sententia verior ꝓfectòprofecto est: siquidem nec ex præcepto Dei, nec ex præcepto Ecclesiæ tenemur sacramentũsacramentum istud accipere, tametsi idmaximè vtile sit, & ideo à Christi fidelib. summoperè, solertiq́,solertique diligentia expetendum, & ꝓcurandumprocurandum, ac pręcipuè cauendum est, ne per contemptum omittatur, esset enim contemptus is, graue & mortale crimen. Hæc verò propositio ex eo probatur, quòd si esset hoc præceptũpræceptum diuinum, oporteret hoc ipsum Sacramentum ministrare existentibus in periculo mortis, continuoq́;continuoque ab hoc seculo transituris, modò discretione præditis, sicuti constat eadẽeadem ratione de Eucharistiæ sacramento, maximo etenim periculo tentationum dæmonis obijcit̃obijcitur, qui mortis agone constringitur, at præcepta diuina de sacramentis suscipiendis, tunc potissimum vinculum obligationis habent, quando fidelis ob grauem necessitatem eis indiget, sicuti apud Theologos receptissimum est, & tamen continuò transmigraturus ab hac vita non tenetur sacramentum confirmationis accipere, vt probatur in cap. 2. de consecr. dist. 5. Cæterùm Ecclesia nusquam iniunxit Christianis confirmationem, sed tantum eis aperuit vim, & effectum eius ad corroborationem fidei, & ad perfectam vitæ consumationem, vt tandem instructiores simus ad luctam, & pugnam cum dęmonib. subeundam. ad quam Baptismatis vi satis sufficienter armamur, ex authoritate Magistri in 4. sent dist. 1. Atq;Atque in hunc sensum sunt accipienda, q̃quam, Palud. & sequaces in ꝓpriæpropriæ opinionis comprobationem adducunt, quod patet ex notatis ab Hadriano in tract. de confirmat. articu. 1. post Thomam dict. quæst. 1. & gloss. dicto cap. vt ieiunij. Colligitur ergo, confirmationis sacramentum non esse præcisè necessarium ad salutem, nec ex præcepto Dei, nec Ecclesiæ fidelibus iniungi, & ideo, si absque contemptu omittatur, mortale crimen minimè cōmitticommitti, licet ex sacro testimonio, authoritatibus sanctorum patrum necessarium esse probetur ad gratiæ augmentum, ac fidei corroborationem, vt eam instructiores profiteamur.

p. 81

Tertium, quod ex eodem Innocentij Tertij responso adnotari solet, eam habet difficultatem, Quis sanè sit huius Sacramenti minister? qua in quæstione constat, Episcopum, non alium

6

*huius esse sacramenti ministrum, & id apparet, eo, quòd statim post Christi ascensionem nunquam isthæc manuum impositio facta est, nisi per solos Apostolos, quibus successère episcopi, nec facta fuit à discipulis, quos presbyteri repręsentant. Sic Damasus Papa in epistola de coepiscopis ait. Quòd autem solis Apostolis, eorumq́;eorumque successoribus proprij sit officij tradere Spiritum sanctum, liber Actorum Apostolorum docet, pręsertim cum nullus ex septuaginta discipulis, quo rum isti, scilicet presbyteri in ecclesia speciem gerunt, legatur donum SpiritꝰSpiritus sancti per manuumimpositionem, vt prædictũprædictum est, tradidisse. Idem docent InnocentiꝰInnocentius primus in epistola ad Decentium Eugubinum cap. 3. Melchiades Papa ad Episcopos Hispaniarum, Eusebius ad Episcopos Thusciæ epistola 3. Rabanus de instit. cleri. lib. 1. cap. 30. quorũquorum mentio fit à Gratiano de consecrat. distinct. 5. cap. 2. 3. & sequentibus, hoc ipsum definitum est in concilio Hispaniensi. 2. cap. 7. & in Constantiensi. 28. errore Vuiclefh. & in Florentino sub Eugenio quarto, & in Coloniensi synodo, tit. de sacram. confirm. ad finem, & in Tridentina generali synodo sub Paulo Tertio, titu. de sacramentis. Tradunt & id Theologi in 4. distinct. 7. Thom. 3. par. quæst. 72. artic. 11. Alfonsus à Castro de hæresib. verb. confirmatio. Ioan. Eckius in Enchiridio cap. 7. nostrates in dicto cap. quanto. illius decisionis authoritate hanc sententiam comprobantes.

Verùm enimuero ancipiti controuersia disputari solet hoc in tractatu, an ex Romani Pontificis commissione simplex Sacerdos sit huius sa

7

*cramenti minister, possitq́;possitque id conferre Christi fidem baptismate professis, nam quibusdam placet, Episcopum ita esse huius Sacramenti ministrum, vt nullo pacto etiam ex Papę dispensatione id ministrari queat à presbyteris, non Episcopis, & hoc præcipuè, quod huius Sacramenti, sicut & aliorum minister, sit ex institutione diuina ab ipso Deo designatus, & ideo nequeat à Romano Pontifice mutari, quod ꝓbaturprobatur. Nam ita ad Sacramenti essentiam pertinet minister, sicut materia & forma, quę tamen non possunt à Papa mutari: Igitur nec minister. Hoc profectò manifestius fit, si consideremus, ministrum formam, & materiam Sacramentorum non posse ab alio, quàm à Deo institui, ipse eten im est Sacramentorum institutor, cui soli competit definire, quæ sint ad illa Sacramenta necessaria. Thom. 3. par. q. 60. art. 5. Quam ob rem sicut Papa non posset statuere, quòd laicus consecraret Christi corpus, nec ꝙquod Sacerdos absque pane sub alia materia conficeret idem corpus Christi, nec quòd absque aquæ elemento Baptismus ministraretur, nec item aliquem sacris ordinibus insigniri posse ab eo, qui Episcopus non est, ita eadem ratione concluditur, nec permittere summum Pontificem posse, nec delegatione committere, vt simplex sacerdos Sacramentum confirmationis ministret, Quòd si dixeris, sacerdotem simplicem ex institutione diuina etiam esse huius Sacramenti ministrum, duabus rationib. hæc diluitur propositio. Prima ex eo, ꝙquod hoc ipsum reprobatum extiterit frequenti omnium assensu. Secunda, quòd si ita verum hoc esset, Papa non potuisset hanc facultatem confirmand. ex diuina institutione presbyteris simplicib. conuenientem ab eis auferre, & ob id possent adhuc hoc sacramentum ministrare, quod nemo doctus admittet. Scribit enim Paulus 1. ad Cor. c. 4. Sic nos existimet homo, vt ministros Christi & dispensato res ministeriorum Dei. Ergo quibus Christus dedit potestatem, non potest homo auferre, cum hoc ipsi Deo optimo maximo

8

*tantum competat. Hinc sacerdos vtcunq;vtcunque solenniter degradatus, conficit Eucharistiæ Sacramentum, etiam si is hæreticus sit gl. in cap. 2. de cleri. excom. mi. vbi Abb. Card. & Doct. communiter tex. optimus in c. quod quidam. 1. quæst. 1. Thom. 3. par. quæst. 82. art. 8. Doct. in c. accedens. 50. distinct. Alfon. à Castro lib. 2. de iusta hæret. punit. c. 21. licet gl. in d. c. accedens. & in c. degradatio. de pœnis in 6. & in summa. 9. quæst. 1. contrarium maximo errore dixerint. Potestas siquidem ordinis est corpus Christi verum, nec ab alio, quàm ab ipso Deo ob eius excellentiam dari potest, & ideo semel data indelebilis est, quod & Thom. asserit 2. 2. quæst. 39. artic. 3. Sic sanè minister sacramenti ab ipso Deo institutus, tolli ab Ecclesia non potest ad hunc effectum, vt si post Ecclesiæ prohibitionem minister à Christo statutus Sacramentum ministret, verum non sit Sacramentum istud. Inde fit, vt liceat prohibitum sit extra necessitatis tempus laicos Baptismi sacramentum ministrare, tamen si illud ministrent, tenet Baptismus, vt scribit Thom. in 3. par. q. 67. artic. 3. Nam baptizare quamuis ad ordinem sacerdotalem spectet, secundum id, quod decet, & solenne est: non tamen ex necessitate Sacramenti: Apparet igitur, si vera huius Sacramenti confirmationis Episcopus minister est ab ipso Deo institutus, vt constat, non posse sacerdotib. simplicib. hoc ministeriũministerium cōmitticommitti, sicut si ijdẽijdem sacerdotes ministri fuissent à Christo decreti, nōnon potuisset RomanꝰRomanus Pontifex hoc ius ab eis tollere. Ex quo manifestè conuincit̃conuincitur, falsum esse, ꝙquod Inno. Panor. & alij in d. c. quātoquanto. scribunt, dicentes, posse PapāPapam potestatẽpotestatem istāistam mi|

p. 82

nistrandi sacramentum confirmationis, episcopis competentem ab eis tollere, ita vt si ministrarent illud, nihil agerent, quod periculosum est, nec vlla ratione defendi valet, vt animaduertunt Alex. de Hales. 4. par. quæst. 35. memb. 6. Io. Maior in 4. dist. 7. Hadri. in tract. de confirma. art. 3. Bernard. Anto. Imol. col. 3. Barb. col. 12. in præd. c. quanto. postgl. in c. manus. de consecr. dist. 5. Quin Abb. & aliorum sententiam hæreticam esse probat. Alfons. à Ca. lib. 2. de iust. hæret. punit. cap. 22. qui tres ad hanc rem proponit assertiones verissimas sanè, & omninò vtiles, quarum prima habet, Papam non posse tollere ab episcopis potestatem conferendi illa Sacramenta, quæ sunt episcopis reseruata, vt confirmatio, ordo: ita, vt illorum sacramentorum collatio ex hac Papæ prohibitione irrita sit. Secunda, summum Pontificem posse prohibere episcopis executionem ordinis episcopalis circa sacramenta, siue particulari, siue generali prohibitione ad effectũeffectum istum, vt post hanc prohibitionem episcopus ordinans, aut confirmans peccet, quanuis ea, quæ fecerit, sint rata, & firma, nec iterum repetenda. Tertia, Papam posse ab episcopis eam potestatem ordinis, quam habent circa sacramentalia auferre, vt puta circa consecrationes altarium, calicum, vestimentorum benedictiones in hunc sensum, vt actum ab eis contra hanc prohibitionem minimè valeat, cùm hæc potestas potius iure humano quàm diuino eis competat. Ex hac igitur prima ratione, q̃quam fortissimè stringit, videt̃videtur, commissiōecommissione Romani Pontificis sacerdotẽsacerdotem simplicẽsimplicem, minimè posse sacramentũsacramentum istud confirmationis ministrare. Secundò, vt alias rationes omittam, hoc idem probatur, cum ea, quæ ordinis sunt, committi nequaquam possint ei, qui ordine illo caret. text. in c. vlti. de consecrat. Ecclesiar. vel alta. Sed ministerium huius sacramenti pertinet ad Episcopos ratione ordinis, seu potius ratione consecrationis episcopalis: Ergo committi non potest his, qui episcopi non sint. Et si dixeris, non posse hanc commissionem fieri ab Episcopis, vt prædicta Decretalis loquitur: posse tamen fieri ab ipso summo Pontifice, respondetur, in his, quæ ad ordines & sacramenta pertinent, non habere maiorem potestatem summum Pontificem, quàm habeat Episcopus in propria diœcesi, licet quo ad causarum decisionem, maiorem potestatem habebeat ipse Papa, quàm Episcopi. His quidem & alijs fundamentis, non posse ex delegatione Papæ simplicem sacerdotem confirmationis sacramentorum ministrare, asserunt Durand. Scotus, Maior & Adria. in 4. dist. 7. de sacramento confirma. artic. & q. vlti. Alfonsus à Cast. lib. de hæresib. verb. confirmatio. idem lib. 2. de iust. hæret. punit. cap. 21. & 22. Sed Contrariam sententiam, imò posse simplicem sacerdotem ex Romani Pontificis commissione Sacramentum confirmationis ministrare, multi ex eo defendunt, quòd ex commissione Papæ possit sacerdos simplex minores ordines

9

*conferre, cùm hi non habeant immediatam relationem ad corpus Christi verum. Thom. in 4. dist 25. q. 1. art. 1. quem cæteri ibi sequunt̃sequuntur Collectari. Ab. & alij communiter in dict. cap. quanto. Ergo etiam poterit Papa delegare simplici sacerdoti ministerium Sacramenti confirmationis, cùm hoc Sacramentum non habeat immediatam relationem ad corpus Christi verum, & ita hac ratione Thom. dicta disti. 7. q. 3. vtitur, cuius opinionis authores omninò consentiunt. Verùm hæc ratio tollitur ea consideratione, qua distinguuntur minores ordines à maioribus, & sacris, vt licet maiores ordines sint Sacramentum, & diuino iure instituti, quod satis compertum est: minores verò nec sint Sacramentum, nec diuino, sed potius humano iure statuti, sicuti Durand. distinct. 24. quarti Sententiarum opinatur: Atq,Atque ita præmissa hac Durandi sententia Alfonsus à Castro dict. cap. 22. primam rationem, quam adduximus, dilu

10

*ere conatur. De prima quidem tonsura hic non agimus, ea etenim conferri potest quandoque ab Abbatibus, qui episcopi non sunt, nam & non esse eam tonsuram ordinem quidam existimant, sicuti à nobis adnotandum est in capit. quia nos. num. 3. de testament. posse verò eam conferri ab Abbatibus eorum monachis, probat text. in cap. cùm contingat. de ætate & qualita. Ego sanè video, in his periculosum esse, ab his discedere sententijs, quæ frequentiori authoritate doctissimorum virorum probant̃probantur. Deinde non dubito, Durandi sententiam communi Theologorum iudicio improbatam esse, hi etenim in 4. sentent. distinct. 24. tenuerunt, minores ordines esse Sacramentum, & præcipuè Thom. q. 2. artic. 1. ad finem. & artic. 3. in vltimis verbis. Palud. & Maior q. 1 Caiet. item in opusculo 27. quæstionum. q. 23. dum probat, esse necessarium contractum corporalem in Sacramento ordinis, & subdit exemplum de traditione libri, & Clauium, apertè huius est sententiæ, vt existimet hos minores ordines esse Sacramentum, & cum ordo Sacramentum sit, ac sub eo passim à tempore Apostolorum constituantur hi minores ordines, vt tradunt ex Ignatio, Dionysio & alijs quotquot aduersus Lutherum hac ætate scripsêre, & præ cæteris concilium Col. ti. de sacra. ord. Castro de hæresib. dictione, ordo, consequit̃consequitur hos ordines Sacramentum esse, tametsi non desint, qui Durandi opinionem ꝓbabilemprobabilem esse censeant, nam & ipse Caieta. in q. de modo tradendi ordines. art. vnico. fol. 43. asserit, hos minores ordines |

p. 83

potius esse sacramentalia, quàm Sacramenta. Idem ipse senserat 3. par. q. 64. ar. 6. versi. in responsione ad primum. Et Magister sent. in dicta dist. 24. idem insinuat, dum hos minores ordines procedente tempore ab Ecclesia esse institutos opinatur. Vnde colligitur, Sacramenta non esse, cùm ab Ecclesia, aut ab alio, quàm à Christo institui nequeant. Quòd si hæc Durandi sententia recipienda est, prima hæc ratio de Presbyteris simplicib. ex commissione Papæ ministrantib. minores ordines, parum, aut nihil ad ꝓpositampropositam dubitationem ꝑtinetpertinet. Verùm si reijciatur Durandi opinio admissa contraria, q̃quam certior est, nullo pacto defendi poterit, ꝙquod præmisimus, imò dicendum erit, nec ex commissione Papę simplices Sacerdotes posse minores ordines conferre, ꝙquod Adrianus d. art. 3. expressim tenet. Nisi dixerimus, Sacramenti ordinis ministrum ordinarium esse Episcopum, posse tamen esse simplicem Sacerdotem ex delegatione Romani Pontificis, sicuti statim dicemus in Sacramento confirmationis, ꝙquod tamen, vt ingenuè fatear, mihi satis dubium est, & incertum.

Secunda ratio, quæ videtur persuadere, simplicem Sacerdotem ex commissione Papæ, posse ministrare Sacramentum confirmationis, deducitur ex eo, quòd simplex sacerdos nullos habens subditos, non potest quenquam à peccatis absoluere, nec ei Sacramentum pœnitentiæ ministrare, adeò, vt si tentet, nihil actum sit. At si hu

11

*ius Sacramenti minister esset, absolutio teneret, & tamen cùm minister non sit, ex delegatione Episcopi, aut Romani Pontificis poterit hoc pœnitentiæ Sacramentum ministrare, ꝙquod passim conceditur, nec negari poterit. Igitur ex Papæ commissione, qui minister non est Sacramenti confirmationis, poterit id optimè ministrare. Verùm & ista argumentatio parum ꝓdestprodest, cùm à dissimilibus fiat. Etenim Romanus Pontifex, cùm simplici Sacerdoti delegat ministerium Sacramenti confirmationis, non ei concedit, nec tradit episcopalem ordinem, aut potestatem, quæ ꝗdemquidem episcopalis ordinis potestas necessaria est ad ministerium huius sacramenti, & ꝗdemquidem iure diuino, sed cum idem Pontifex aut Episcopus simplici Sacerdoti subditos commendat & tradit, aut cum delegat illi absolutionem Sacramentalem, non facit absolutè ministrum eum, qui non est minister huius Sacramenti pœnitentiæ, sed ei concedit iurisdictionis potestatem, quæ iure diuino necessaria est ad hoc ministerium, & quæ simplici sacerdoti deerat, vt esset huius Sacramenti minister. Etenim verò licet simplex sacerdos eo tempore, quo ad Sacerdotium fuit assumptus, habuerit, & acceperit potestatem ordinis, quę necessaria est ad absolutionẽabsolutionem sacramentalem, non tamen habuit, nec accepit alteram potestatem, quæ iurisdictionem exigit. Nam præter potestatem ordinis, simul necessaria est potestas iurisdictionis ad ministrandum pœnitentiæ Sacramentum, non tantum iure humano, sed & diuino: Itaq;Itaque Sacerdos simplex, minister non est Sacramenti pœnitentię, donec habeat iurisdictionis potestatem, vtraq;vtraque etenim necessaria est. Iurisdictio autem traditur, cùm Sacerdoti simplici, vel datur ordinaria animarum cura, vel delegata. Nec sufficit potestas ordinis absque potestate iuris dictionis, quod eleganter & eruditè adnotârunt Thomas in 4. distinct. 17. q. 3. articu. 3. q. 4. idem in distinct. 18. q. 1. art. 1. q. 2. ad 2. distinct. 19. q. 1. artic. 2. ad 3. quæstionem. Adrianus in tractatu, de confessione. q. 5. fol. 6. Cardin. a Turre Cremata lib. 1. de Ecclesia. cap. 96. Alfonsus à Castro lib. 2. de iust. hæred. punit. cap. 21. Melchior à Cano in relect. de pœnitentia. 5. parte. fol. 133. & probatur authoritate concilij Florentini, quo definitum est, Sacramenti pœnitentiæ ministrum esse Sacerdotem, habentem authoritatem absoluendi ordinariam, vel delegatam. idem tradit & probat Caieta. in q. vnica. de ministro pœnitentiæ.

Tertiò probatur, simplicem Sacerdotem posse ex Romani Pontificis dispensatione. Sacramentum hoc confirmationis ministrare, authoritate diui Gregorij, qui lib. 3. Epistolarum c. 26. ad Ianuarium Carolitanum scribens permittit, & verè concedit licentiam presbyteris, vbi desint Episcopi, ministrandi confirmationis Sacramentum. Quòd si id fieri iure non posset, vir doctissimus & sanctissimus minimè permisisset, huius authoritatis Gratianus meminit 95. distin. c. 1. Sed Durand. & Maior, videntes Gregorium summum Pontificem hoc fecisse, quo propriam opinionem audacter tutarentur, respondent audacius, Gregorium hominem fuisse, & ideo potuisse errare, atq;atque hac in re palàm errasse. Quæ sanè responsio dura nimis & impia censetur, nam licet hoc in tractatu non oporteat discutere, fueríntne aliqui Romani Pontifices hæretici, aut in fide errauerint, cùm id alibi latissimè tractetur à Canonistis in c. si Papa. 40. distinct. & cap. Anastasius 19. distinct. doctissimè ab Alberto Pighio libro 4. de Eccles. Hierarc. cap. 8. Alfonso à Castro lib. 2. de iusta hæret. punit. cap. 23. verè tamen asseuerandum est, summum Pontificem in his, quę ad fidem pertinent, vt personam pu

12

*blicam & Ecclesiæ caput aliquid definientem, minimè errare posse, quod probatur Matthæi capite 16. vbi apertè ostenditur ex illa promissione Christi dicentis ad Petrum. Super hanc petram ædificabo Ecclesiam meam, & portæ inferi, hoc est, Hæreses, non præualebunt aduersus eam. Ostenditur, inquam, fidem synce|

p. 84

ram, & inuiolabilem permansuram esse in Petro, & eius successoribus. De inde testimonio Lucæ cap. 22. dilucidè apparet, rogasse Christum pro fide Petri, vt pro aliorum confirmatione ea maneret integra. Sic enim inquit Iesus: Ego rogaui pro te, ne deficiat fides tua, tu autẽautem conuersus confirma fratres tuos. Qua obsecro, ratione deficiet Petri, aut successorum fides, illo pro ea rogante, qui semper exauditur? Præterea definitio Romani Pontificis certum nobis exhibet in pertinentibus ad fidem Canonem, quo instructi in fide, minimè errabimus. cap. maiores. de baptismo. capit. significasti. de electio. cap. sic omnes. 19. distin. cum alijs, quæ ad hanc rem adduci possent, facilimè ex Gratiano. 24. quæst. 1. & maximè in capit. memor. & in capitu. quoties. & capitu. hæc est fides. Sed si Papa errare posset in fide, eius Decretum non esset nobis Christi fidem profitentibus certum, imò periculosum. Quo fit, vt Catholicam, & veram propositionem esse constanti animo testemur, Papam non posse in pertinentibus ad fidem quidquam, vt Ecclesiæ summum rectorem definire, quod erroneum sit. quod adserunt Thomas, & Caieta. 2. 2. quæst. 1. artic. 10. & quæstio. 11. artic. 2. ad tertium. Florenti. 3. part. tit. 22. capitul. 6. §. 17. idem Caietanus in tractat. de concilijs cap. 9. & 11. Thomas quodlibe. 9. articul. vltimo. Cardinalis à Turre Cremata in dicto cap. hæc est fides. & in tractat. de Ecclesia libro 2. cap. 109. & sequentib. Syluester verbo. Ecclesiast. 1. quæ. 3. Albertus Pighius lib. 4. de Ecclesiast. Hierar. cap. 3. & sequentibus. Alfonsus à Castro de iusta Hæreticorum punitione, libro 1. cap. 4. & c. 6. Verùm si quid summus Pontifex, non vt totius Ecclesiæ Christianæ rector, sed vt priuata persona, vel docendo, vel scribendo asseruerit, quod ipse minimè vult vti vniuersale Decretum apud omnes censeri, nolens ad id recipiendum, aut credendum quenquam obligari, errare quidem poterit, cum priuata tunc vtatur authoritate, non publica. Nam & si Papa errare possit, vt priuatus, non tamen permittet Deus, vt id, quod prauè sentit, & contra Catholicam fidem, toti Ecclesiæ veluti eius pastor, officio Vicarij Christi fungens, credendum præcipiat. Nec hoc in loco tractare modò vacat, an in rebus fidei definiendis & examinandis, alijsq́ue negotijs arduis expediendis teneatur summus Ecclesiæ Præsul, Cardinalium, vel saltem iuris diuini peritorum consilium exigere ad iudicij consultationem, & deliberationem: Etenim hoc obiter examinat Cardinalis à Turre Cremata in dicto lib. 2. cap. 102. versic. ad sextum. Cui adde locum illum Deuteronomij capit. 17. cuius meminit Romanus Pontifex in cap. per venerabilem. qui filij sint legitimi. item ea, quæ scripta sunt Exodi cap. 18. & 24. & Actuum cap. 15. Ex nostris Lector poterit Felinum, & Ripam legere in Rubri. de constitut. Iasonem in l. placet. C. de sacrosanctis Ecclesijs. 2. colum. Abb. in cap. 2. de cleric. non resident. & alibi passim. Barbat. de præst. Cardinal. part. prima, quæstio. secunda colum. 7. Iacobatium de concilio lib. 7. artic. 5. sat nunc erit, certam esse suprascriptam opinionem, ex qua & illud deduci potest, Papam non posse in Canonizatione sanctorum errare, quam præuia diligenti examinatione, maturoq́ue prudentum consilio, vti Ecclesię summus

13

*Præses decreuerit. Siquidem vt tradit Cardinalis à Turre Cremata de consecratione distinctio. 3. in principio. nume. 22. res ista potissimum spectat ad fidei Christianæ religionem, cuius negocia ipse Ecclesiæ caput Christus gerere dignatus est, eaq́;eaque ratione minimè permittet in re tanta ipsius Vicarium falli, quemadmodum in hac specie adserunt diuus Thomas dicto quodlibeto 9. artic. vltimo. Florenti. 3. parte. titu. 12. capit. 8. §. 2. Ioannes à Neapoli, quodlibeto 11. Cardinalis à Turre Cremata. in tracta. de Ecclesia. quæst. 51. ex septuaginta tribus quæstionibus. Idem hoc præmittit lib. 2. de Ecclesiast. cap 110. Syluester verb. Canonizatio. Latiùs cæteris Catharinus in huius quæstionis peculiari libello, tametsi contrariam sententiam in hoc tenere tentauerint, gloss. in cap. vnico. de reliquijs, & veneratio. sanctor. in 6. Felinus in capitu. venerabili. de testibus. Et Caietanus in tractatu, de Thesauro indulgent. capitu. 8. Quorum opinio ea ratione solet defendi, ꝙquod Romanus Pontifex errare possit in his iudiciis, quæ ad particularia facta pertinent, quale hoc esse videtur, cùm Canonizatio, vel relatio alicuius in sanctos, pendeat ex particulari eius vitæ probatione. Et præterea ad est vulgaris titulo diui Augustini authoritas, in hæc verba passim tradita. Multorum corpora veneramur in terris, quorum animæ cruciantur in infernis. Harum obiectionum prior tollitur, & meritò, si consideremus, hoc iudicium Canonizationis alicuius sancti, & si à peculiari eius vitæ testimonio pendeat, ad vniuersalem tamen totius Christianæ religionis statum pertinere, cùm ea sit quædam quasi professio fidei, & ideo credendum piè est, summum Pontificem in perscrutandis eius, qui in sanctos referendus est, miraculis & gestis ab ipso Spiritu sancto, qui omnia scrutatur, instrui.

Quòd autem posteriori loco ex Augustino refertur, & si verè eius authoris nomine censendum sit, quod negamus, nihil contrariam opinionem iuuare videtur, non enim dixit Augustinus: multa corpora eorum, qui ab Ecclesia canonizati fuerunt, nos falsò venerari, cùm eo|

p. 85

rum animæ in infernis crucientur, sed nos multa corpora in terris venerari, quæ existimamus esse eorum, qui ab ecclesia fuerint in sanctos, & diuos relati, cùm tamen verò eorum non non sint, sed potius hominum damnatorum, qui in infernis cruciantur, forsan infidelium, Sicariorum, Piratarum aut latronum, qui ab humanis discessere publico apud omnes deprauatæ vitæ testimonio, & tamen fallit nos, non equidem Ecclesiæ iudicium, sed rerum vicissitudo, ex qua Christiana Respublica tot bellis Maurorum, Turcarúmue tyrannide oppressa, has illusiones patitur circa sanctorum corporum venerationem, censet sanè Ecclesia venerandum & colendum, vt sanctum diuũdiuum Hieronymum: at non ita decreuit proprio iudicio corpus hoc, quod nos diui Hieronymi esse existimamus, verè corpus illius esse, sic etiam definiuit maxima veneratione Ioannem Baptistam colendum esse. Non ex hoc sequitur iudicio Ecclesiæ certum esse, caput hoc, quod putamus esse diui Ioannis, proculdubio illius esse, forsan enim alterius est. Quòd si & hoc Ecclesia præuia cognitione, & diligenti examinatione censeret, dicendum quidem esset, non permissurum Deum optimum maximum, summum Pontificem in hoc falli, nosq́;nosque eius iudicio decipi. Et tamen constanter asserimus, venerationem exhibendam esse hoc in dubio, his reliquijs, quæ vel ex Communi Christianorum opinione, vel tacito prolatorum consensu, sanctorum esse censentur. Nam & si in hoc error posset contingere, is præsumendus non est in re adeò graui, & ad religionem pertinenti. Qua ratione etiamsi glo. Felini & Caietani sententia vera esset, quod negamus, nempe Romanum Pontificem in canonizatione sanctorum errare posse, ex hoc nulla profectò iusta causa, nec ansa datur hæreticis, vt adserant, non esse venerandas sanctorum virorum reliquias. Impia etenim, hæretica & nefanda est horum sententia, sicuti aduersus eius adsertores satis ostendunt ex concilijs vniuersalis ecclesiæ, ex sacræ scripturæ locis, & veterum patrum authoritatibus Clichthouæus, Castro, & alij Catholici Doctores. Nam licet Summus Pontifex in sanctorum canonizatione errare posset, pro eius tamen iudicio præsumendum est, donec error pateat, & ideò interim viri catholici tenemur iudicio summi pręsulis, & stare & credere. Igitur quò instructiores simus ad has extirpandas hæreses, néue ipsi hæretici, qualem qualẽqualem occasionem captent, ex verè Christianorum opininiobus ad eorum errores contumaci & proterua audacia tutandos, tutiores sententias eligamus, existimantes in his Papam errare minimè posse. Nec oberit gloss. in dicto cap. à recto. 24. quæstio. 1. dicens, Papam errare posse etiam in pertinentibus ad fidem, nam vel est falsa, vel intelligenda, quando Papa, vt priuatus homo, non vt vniuersalis Ecclesiæ rector, quidquam decreuerit. Ex quibus opinor minimè tutum esse dicere, diuum Gregorium in præfata epistola, dum commisit presbyteris simplicibus ministerium Sacramenti confirmationis, errasse. Sed & alias responsiones, quas Hadrianus & alij comminiscuntur, nequaquam conuenire video diui Gregorij Decreto. Nec mirum est, planè ipsum præmissam delegationem fecisse, existimantem, Romanum Pontificem id facere posse, quod etiam censuerunt diuus Thomas in 4. sententi. distinction. 7. quæstio. 3. articul. 3. & ibi Paul. quæstio. 4. articul. 3. Florentinus 3. parte. titul. 14. capit. 14. §. vltimo. Caietan. 3. parte. quæstion. 72. articul. 11. Cardin. à Turre Cremata in capit. manus. de consecration. distinctio. 5. articul. 2. post gloss. ibi. Syluester verbo, confirmatio diuina. gloss. in dicto capitulo quanto. & ibi Innocent. Composte. Ioannes Andræas Collectarius. Anchara. Cardina. Henric. Abb. Imol. & alij communiter, vt fatetur Præpo. in dicto capitu. peruenit. numero 7. Et licet prior sententia fortissimis rationibus innitatur, ita vt difficilimum existimem eas dilui posse: opinor tamen posteriorem esse magis tutam, quòd frequentiori calculo probetur, & omnium grauissima concilij Florentini sub Eugenio Quarto authoritate in hæc verba? Legitur tamen, aliquando per Apostolicæ sedis dispensationem ex rationabili & vrgente admodum causa simplicem sacerdotem, chrismate per episcopum confecto, hoc administrasse confirmationis Sacramentum. Quibus me herclè verbis manifestum fit, diuum Gregorium hac in re dispensatione vsum, vt simplex sacerdos hoc Sacramentum ministraret. Sed quòd idem sit in quolibet clerico, etiam non Sacerdote, vt ei Romanus Pontifex hoc committere possit, falsissimum est, quamuis id opinentur, gloss. Innocent. Antoni. & Abb. in dicto capitulo quarto. Quorum opinio ab omnibus planè refellitur, & meritò, cùm diui Thomæ sententia satis dubia sit, & ea ratione potius est restringuenda, quàm extendenda. Consequitur tandem ex his, huius Sacramenti ministrum ordinarium solùm esse episcopum, ratione ordinis & officij episcopalis: simplicem verò Sacerdotem ratione delegationis tantùm. Extat & de hac re Canon Sacrosanctæ Synodi Tridentinæ, titu. de Sacramentis, his quidem verbis: Si quis dixerit sanctæ confirmationis ordinarium ministrum nōnon esse solùm episcopum, sed quemuis simplicem sacerdotem, Anathema sit.

p. 86

Ex quo in fertur, hoc ministeriũministerium nec ex consuetudine, vt scribit Romanus Pontifex in dicto cap. quanto. nec ex immemoriali præscriptione,

14

*adquiri posse presbyteris, cùm hi, nisi ex delegatione Papæ, huius ministerij sint incapaces. Plura etenim iura, quæ competunt episcopis possunt ab his, qui episcopi non sunt, præscriptionis titulo adquiri, sicuti probatur in capitu. auditis. & in capitu. cùm olim. de præscription. & in capit. auditis. de in integrum restitutio. & in capit accedentibus, de excessib. pręlat. ea tamen munera, quæ episcopo ratione ordinis episcopalis competunt, & quæ værè exigunt illam indelebilem episcopi consecrationẽconsecrationem, nequaquānequaquam adquiri poterunt ab alijs, quàm episcopis, quacunque etiam immemoriali præscriptione. Nam ad episcopale munus pertinent aliquot, quæ nec ex Papæ dispensatione, non episcopis possunt delegari, & hæc, nulli dubium esse potest, nec vllo temporis iure adquiri, non episcopis posse: Alia verò, quæ licet episcopalem ordinem requirant, delegatione tamen & priuilegio Papæ possunt, non episcopis competere, adhuc temporis titulo minimè valent alicui conuenire, siquidem in his priuilegium principis, & immemorialis præscriptio paria non sunt, ex eo, quòd non episcopi, secluso Romani Pontificis priuilegio, in capaces sint horum munerum, & ideò nōnon habet immemorialis præscriptio parem vim cum priuilegio: Ioannes Mona. in capit. 2. de præbend. in 6. & ibi Doctores communiter, quos Philippus Probus allegat numero 7. Abb. Felin. & alij in capit. causam. de præscriptio. idem Felin. in cap. accedentes. eo. tit. idem in cap. cùm contingat de foro compet. nume. 4. Hippo. Singul. 80. Francis. Balb. de præscriptio. 5. part. princ. quæstion. 7. Idem in 2. parte 3. partis princip. quæstione 6. Et in hac specie, quam tractamus, Panormitanus in dicto capitul. quanto. Cardin. consilio 131. columna secunda, idem Balbus 5. parte principa. quæstion. 11. sic intelligentes ea iura, quæ probant præscriptionem immemorialem, parem esse priuilegio principis. l. 3. §. ductus aquæ. ff. de aqua quotidia. & æstiua. capitulo primo. §. vltimo. de præscript. in 6. capitul. super quibusdam de verborum significatione. quæ commendant Roma. Singul. 289. Abb. in capit. cùm nobis. de præscripti. idem in capit. per venerabilem. qui filij sint legitim. 3. colum. Iaso. in l. is, qui putat. 2. colu. ff. de adquir. hæreditate.

Dixi autem superius episcopatum esse ordinem, non quòd censeam verè esse ordinem distinctũdistinctum ab alijs, quatenus ordo Sacramentum est, & characterem imprimit, sed quia episcopatus

15

*iuxta veriorem sententiam, ordo est, quatenus ordo dicitur officium quoddam, & potestas respectu quarundam sacrarum actionum, quæ sacerdoti non conueniunt, ex Thoma in 4 sentent. distinction. 24. quæstion. 3. articul. 2. & ibi Richardo Palud. quæstion. 7. Syluest. verb. ordo. columna 2. Caietan. 2. Tomo opusculorum. quæstion. 1. de ordine. Abb. in cap. ex literis. de exces. prælat. Quorum sententia receptior est apud Theologos: Non enim habet episcopus maiorem aut distinctam potestatem supra corpus Christi verum, quàm Sacerdos simplex, & ideò episcopatus propriè ordo non est distinctus à sacerdotio. Est tamen eius potestas per consecrationem adquisita indelebilis, & si verè character non sit. Nam quod scribitur in capit. 1. de ordin. ab episc. qui renuncia. epi. non probat episcopatum characterem imprimere, sed potestatem episcopalis officij esse indelebilem: tametsi episcopatum verè esse ordinem & sacramentum, ac characterem imprimere, teneant gloss. in proœmio Sexti, verb. episcopus. Abb. in cap. aqua. de consecrat. eccle. idem Abb. & alij in d. c. 1. Almain. & Maior. distinct. 24. quæst. 1.

Hinc & illud deduci poterit, num is, qui presbyter non est, possit in episcopum consecrari, ita

16

*vt verè episcopus sit, & potestatem indelebilem adquirat? & glo. in capit. 1. de clerico per salt. promot. & in d. c. ex literis. & ibi Abb. tenent eum, qui presbyter non sit, verè non posse in episcopum consecrari, per text. in d. cap. ex literis. Sed contrarium quibusdam apparet, cùm episcopalis potestas indelebilis sit, & ab alijs officijs distincta: tametsi eam exercêre nōnon possit, qui presbyter non sit, secundum Ioan. Andr. & alios in d. cap. 1. quos sequitur Iacobatius de concilio, lib. 10. artic. 7. & est communis opinio, vt adserit Abb. in d. cap. 1.

Cæterùm si potestas episcopalis indelebilis est, vt modò diximus, distincta ab alijs ordinibus, & verè ordo non est, licet episcopus consecratus, cùm nondum presbyter esset, exercêre non valeat officium episcopale, & tamen illud exerceat, malè aget, ac peccabit mortaliter, sed tenebit quidem, quod ab eo fuerit celebratum, modò ex necessitate res presbyteratum non exigat. Quo fit vt sacramentum confirmationis teneat, collatio verò ordinis presbyterij minimè, cùm eius ordinis minister non sit, qui eo caret: non enim potest potestatem supra corpus Christi verum concedere is, qui eam non habet, sicuti constat ex notatis in dicto capitulo 1. de cleric. per Salt. promoto.

Covarrubias ...: Opera Omnia

ARGVMENT. CAP. X.

SVMMARIVM.