Covarrubias y Leyva: Opera Omnia - The School of Salamanca

CAPVT XXXVIII

QVAMVIS testatores, & hi, qui agnationis, familię nominisq́;nominisque gẽtilitijgentilitij causa, maioratus & primogenia instituere decreuerint: multis eisdemq́;eisdemque cautissimis clausulis vtantur, quo vllo vsquam tempore inter eorum posteros de ea re minimè cōtrouerticontrouerti possit: id tamen negotij vel morbo grauati, vel peritorũperitorum consilio destituti, aut tandẽtandem præ nimia festinatione impediti, & quia humana iudicia non omnibus futuris casibus consulere valent, nōnon ita cautè possũtpossunt expedire, quin super primogeniorum eorundẽeorundem successione nōnon rarò mille pateat locus quæstionib. & his frequentissimè maxima ex parte difficilibus.

Idcircò pręter alia multa, quæ hac in re ab alijs hactenus fuêre adnotata, & passim adnotari solent, interpretari conabor, pro publica iuris vtriusq;vtriusque professorum vtilitate, Iurisconsulti responsum in l. cùm ita legatur. §. in fideicommisso. ff. de lega. 2. is etenim ita scribit. In fideicommisso, quod familiæ relinquitur, hi ad petitionem eius admitti possunt, qui nominati sunt, aut post eos omnes extinctos, qui eo nomine fuerint eo tempore, quo testator moreretur, & qui ex his primo gradu procreati sunt, nisi specialiter defunctus ad vlteriores voluntatẽvoluntatem suāsuam extenderit. Hæc Modestinus ex lectione Pandectarum FlorentinarũFlorentinarum, & Gregorij HoloādriHoloandri. Nam vulgaris lectio habet loco: primo gradu, ꝓximoproximo gradu, quod non admodum refert. Maior est ad huius loci interpretationem dubitatio, & practicis vtilior, quia sæpè tractatur de primogenijs, aut fideicōmissisfideicommissis ita familiæ, agnationi, vel genti relictis, vt primò quidam no

1

*minati vocentur, & his extinctis proximior agnatus, aut de familia. Quæritur etenim, an censeatur vocatus proximior vltimi possessoris, & nominati, an proximior ipsemet testatori? Et sanè videtur hac de re text. elegans in d. l. cùm ita legatur. §. in fideicommisso. dum Iurisconsultus respondet. Et qui ex his primo gradu. Nam hinc probatur, vocatum censeri ad fideicōmissumfideicommissum proximiorẽproximiorem ipsi grauato, & vltimo possessori, licet sit alius proximior testatori, vel maioratus institutori. Atq;Atque ita eius loci authoritate hanc opinionem primus omnium palàm asseuerauit veram esse Barth. Soci. in l. si cognatis. nu. 40. ff. de reb. dub. idem in l. hęredes mei. §. cùm ita. colum. 6. ff. ad Trebel. & idem Soc. in cons. 73. lib. 4. nu. 14. & vers. 86. col. 6. ver. aliquādoaliquando. & 4. & cons. 43. colum. 2. lib. 3. & consi. 51. numer. 31. libr. 4. & consi. 249. lib. 2. col. 13. versi. circa secundam difficultatem. Corneus consil. 22. lib. 2. col. 3. idem Corne. consi. 96. lib. 1. colum. 6. Curt. Iunior cons. 125. numer 4. Anton. Rubeus consil. 36. & 37. & consil. 38. omnium latissimè Soc. Iunior cons. 126. li. 1. vbi scribit, hāchanc opinio|

p. 238

nem communem esse: idem fatetur eam secutus Ludo. Gozadinus consi. 4. numer. 31. qui & num. 17. eandem tradiderat. Huic opinioni suffragatur, vt quibusdam placet tex. in c. 1. de natura success. Feud. vbi iuxta communem intellectum in Feudi successione consideratur persona vltimi possessoris, non primi eiusdem feudi authoris, quo ad proximitatem. Sed ille tex. procedit in feudo hæreditario: non autem in eo feudo, quod hæreditarium non est: in quo primus eius author, à quo ius oritur, attendendus est. tex. in c. 1. §. vlt. ti. de succes. fratrum, vel de gradib. success. & ibi Bal. idem Bal. in c. 1. colu. 1. & illîc Laudensis co. 2. de eo qui sibi, & suis hæred. tradunt hanc distinctionẽdistinctionem Calder. cons. 13. ti. de feudis. Angel. cons. 110. Card. cons. 124. Rubeus cons. 85. ad fin. Andr. Tiraque. de vtroque retractu. lib. 1. §. 11. gloss. 1. num. 19. qui hac in controuersia, & opinione per Socinum, & sequaces probata non audet certam sententiam eligere.

Sed & pro Socini opinione adducitur sententia Bartoli in l. re coniuncti. colum penult. versicu. Tertiò quæro. ff. de legat. 3. vbi examinat quæstionem quādamquandam Dini & eius opinionem, qua asseuerat, repudiante vno ex fratribus hæreditatem patris, ad eius partem admittendos esse fratres, vtrinq;vtrinque coniunctos, & pręferendos esse fratribus non ita coniunctis: tandẽtandem ad eius intellectum scribit Bartol. hanc opinionẽopinionem falsam esse in substitutione vulgari, & in iure accrescẽdiaccrescendi, & deinde quoties succeditur testatori: quia in hisce casibus omnes admittũturadmittuntur: quippè qui pari gradu, & nexu eidem testatori coniungantur: veram aũtaunt esse opin. Dini, vbi agatur de substitutione pupillari, ex qua succeditur pupillo ex testamento patris, nōnon autem patri testatori. Etenim tunc præferendus est frater vtrinq;vtrinque cōiunctusconiunctus.

Priorem autem Barto. opinionem contra Dinum tenent, & sequuntur idem Barto. Imo. Alexan. Aretin. Iason, & omnes in l. Lucius. ff. de vulgari. Alberic. in repet. rubr. ff. e. titu. quæst. 16. Bart. qu. 5. Angelus, Salyce. & Romanus in l. in testamento. C. de testam. milita. textus optimus in l. vnic. §. ijs autem. C. de cadu. toll. idem adnotârunt Dec. consilio 304. Ioan. Crottus in d. l. re coniuncti. ad fin. super q. Bart. quorum opinio Communis est, vt fatentur eam sequuti AlexāAlexan. consilio 30. libr. 2. colum. 2. Imola in c. Raynuti. de testament. in materia reciprocæ substitutionis. Ripa in dicta l. Lucius. colum. vlti. Aymon Sauilli. consilio 43. Curtius Iunior consi. 25. colum. 1. vbi diligenter expendit tex. in l. vlt. ff. ad Trebelli. pro huius probatione conclusionis: quam & Corn. tradit in consi. 248. lib. 2. Et hæc mihi videtur verior opinio: licet multis rationibus conetur eam euertere Ludouicus Villalonga Hispanus in dicta lege re coniuncti. folio 57.

Posteriorem verò Bar. opinionem, quæ admittit sententiam Dini in substitutione pupillari, à plerisq;plerisque video receptam fuisse. Nam & eam sequuntur Bart. Soci. in d. l. si cognatis. nu. 38. ver. quarta conclusio. & Curtius Iunior in d. consil. 125. nu. 3. quibus suffragatur, quod notant Bald. 2. notabili. & ibi Paulus in leg. vltim. C. de verborum significatione. Sed & Iason in d. l. Lucius. non audet discedere à Bartolo propter eius magnam authoritatem. Imò & Antonius Rubeus in l. Gallus. §. quidam rectè. colu. 15. ff. de liberis & posthum. licet dubitet de opinione Bartoli, asserit tamen, ipsam esse tenendam & non semel, sed ter asseuerat, communem esse. Verum Franciscus Aretinus in dict. l. Lucius. & illîc Ripa colum. vltima Ioan. Crottus in d. l. re coniuncti. colum. 51. Aymon in dict. consil. 43. hanc posteriorem Bartoli sententiam improbant, existimantes, etiam in substitutione pupillari admittendos esse ad successionẽsuccessionem pupilli omnes fratres non tantùm vtrinque coniunctos. Quod procedit propter voluntatem ipsius patris testantis, quæ consideranda est, nōnon voluntas pupilli præsumpta. l. Papinianus. §. sed nec impuberis. ff. de inofficio. testamen. idem in specie tenent Bald. cōsilioconsilio 424. lib. 5. & Anto. Rubeus consilio 126. colum. vlti. qui scribit, hanc opinio. communem esse. Idem Anto. Rubeus in d. §. quidam rectè. fol. 10. col. 1. minimè dubius huic opinio. Aretini accedit contra Bart. quem aliquot rationib. expugnat. Ex quibus ipse opinor, nōnon satis diligenter communẽcommunem censeri opinionem Bartoli.

Sed & duabus rationibus nōnon rectè adducitur Bartol. opinio ad intellectum Iurisconsulti in d. §. in fideicommisso. Primò, quia eius opinio falsa videtur. Secundò, quia etiam si vera esset, agitur illîc de pupillari substitutione, ex qua succeditur pupillo, nōnon testatori. Idcircò pro Socini sentẽtiasententia solet adduci alia & tertia ratio, quę ita quidem concipienda est, in fideicommisso familiæ, vel agnationi nomine collectiuo relicto, successio ex præsumpta testatoris volũtatevoluntate secũdumsecundum ius cōmunecommune, & eius regulas deducta, obseruanda est eo modo, quo inter cōpræhensoscompræhensos sub nomine collectiuo ab intestato iure seruari, & admitti debet, quemadmodum probat text. celebris in d. l. vlt. C. de verbor. sig. cuius authoritate ferè omnes vtũturvtuntur, qui Socinum secuti sunt. Et præterea Paulus Parisi. latè cōsilconsil. 30. consil. 36. & consil. 37. & seq. lib. 2. sensêre Bartol. numer. 4. Angel. Imol. Cuma. & Paul. CastrẽsCastrens. per textum ibi in d. l. hæredes mei. §. cũcum ita. Vnde par est, quod ad fideicommissum post vltimum possessorem admittatur, qui eidem proximior est, & ea ex causa successor à lege constituitur ipsi ab intestato decedenti: licet is non sit proximior ex omnibus agnatis testatori. Hæc tamen ratio non omninò cōuincitconuincit: quia & si sit seruandus modus successionis ab |

p. 239

intestato iure communi constitutus: poterit quispiam dicere, hanc successionem ab intestato censendam esse, & considerandam respectu testatoris, cui succeditur ex fideicommissaria. l. cohære di. §. cùm filiæ. ff. de vulgari. & ideò admittendus erit proximior ipsi testatori, nōnon proximior vltimo possessori. Hoc deniq;denique id ipsum est, quod manifestè constat in dict. l. vltim. C. de verborum significat. iuxta ea, quæ ibi notantur à Paulo Castrensi, & à Decio consilio 1. Etenim ipse libentissimè deduxerim ab eiusdem decisionis responso, seruandum esse in his fideicōmissisfideicommissis ordinem à iure datum successioni ab intestato: respectu tamen ipsius testatoris, non respectu grauati. Quia si succeditur primo testatori, illius persona est consideranda, & successio erit secundum illam deferenda. Quamuis & huic rationi quidam conentur satisfacere, ea quidem ratione, quòd & si successio detur, & deferatur ex ordine, ac voluntate, & institutione primi testatoris ad ipsius patrimonium: quod in d. §. cùm filiæ. probatur: non tamen ita propriè ipsi testarori succeditur, sicuti vltimo possessori & grauato, cui immediatè subrogatio fit & succeditur verè. Huic tamen responsioni voluntas obuiat primi testatoris, quam obseruare tenemur omninò: & hæc potius proximiori sibi agnato, quàm remotiori suffragatur, etiamsi vltimo possessori sit proximior hic agnatus, qui à primo testatori remotior est. Deinde quia text. in dict. §. in fideicōmissofideicommisso. adducitur pro Socini sententia, & censetur expressus: oportet expendere, quid illîc Iurisconsultus responderit. Nam mihi potius probat Iurisconsultus opinionem contrariam: tantũtantum abest, vt eidem adstipuletur. SiquidẽSiquidem illîc relicto fideicom misso familiæ: primò admittũturadmittuntur nominati expressim à testatore, qui grauati sunt, & post eos omnes extinctos non admittuntur proximiores his grauatis & nominatis: sed proximiores ipsi testatori: vt ibidem constat. Igitur apparet, IuriscōsultumIurisconsultum non admittere communem interpretationem, imò contrariam probare.

Non obstat, quod illîc dicitur: & qui ex his primo gradu, est etenim aduertendum, ne quem decipiat Iurisconsulti locus. Mortuo enim testatore nominati admittuntur, & his omnibus extinctis: qui tempore mortis testatoris erant de nomine, & familia ipsi testatori proximiores. Ecce quòd tunc proximiores testatori, & non proximiores grauato, admittuntur. Deinde post hos inquit Iurisconsultus, qui ex his primo gradu, ex his scilicet, proximioribus testatori, non ipsis nominatis: secundum intellectum gloss. ibi verbo. & qui. in vltima eius interpretatione, quæ magis communiter recepta videtur, & verior est. Hi verò proximiores sunt testatori: quia si secundo loco admissi erant proximiores testatori: his deficientibus & extinctis, qui primum gradum obtinent etiam respectu illorum, iam sunt testatori proximiores. Proximior etenim gradus testatori admissus fuit, & eo deficiente subintrat sequẽssequens gradus, & primus post proximiorem, vel secundus ab illo respectu testatoris. Ergò deficiente gradu proximiore, & primo, secundus gradus subintrat, & est proximior ipsi testatori. Fit igitur ex his manifestum, semper attendi personam testatoris: non autem ipsius vltimi possessoris, vel grauati. Sic sanè aduersus opinionem Socini, Cornei, & aliorum cōtrariumcontrarium probare conantur Iason in consili. 215. libr. 2. & consilio 159. libr. 4. Dec. consil. 546. colum. vltim. Ioannes Crottus in l. filius familiâs. §. diui. fol. penultim. versicul. quartò quæritur. ff. de legat. 1. & ibi Ferdinandus Loazes numer. 545. & Ripa nume. 31. idem Ripa in l. Lucius. ff. de vulgari. colum. vltim. magis in specie idem in l. ex facto. in prin. num. 6. ff. ad Trebell. Anto. Rubeus consi. 126. idem Rubeus consi. 38. colu. vlti. licet illîc asseueret, non esse recedendum in consulendo, aut iudicando ab opinione Socini. quam & ipse Rubeus rursus reprobat in dicta l. Gallus. §. quidam rectè. fol. 9. colum. 4. versicu. sexta, & vltima conclusione. Quo in loco propositis duabus conclusionibus, quarum prior falsa est, non satis rectè videtur intellexisse Iurisconsultum in d. §. in fideicommiss. licet eandem distinctionem repetat in consilio 82. colum. vlt.

Prior enim est secundum eum conclusio. Quoties testator fideicommissum Titio, & Petro specialiter nominatis ac familiæ reliquerit: proximiores ipsis nominatis admittendi sunt, ac præferendi ipsis proximioribus primo testatori. Atque in hac specie loquitur Iurisconsultus in d. §. in fideicōmissofideicommisso. vt ipse censet. quod falsissimum est ex ipsius Iurisconsulti verbis & contextu.

Secunda conclusio, Vbi testator familiæ nullis nominatis fideicommissum reliquerit, successio ita est obseruanda, vt proximiores ipsi testatori, præferantur proximioribus ipsi grauato, & vltimo possessori. Ego verò hanc vltimam conclusionem veram esse opinor, etiāetiam in primo casu aduersus Socin. Corne. & alios: nisi ex volũtatevoluntate testatoris vel expressa, vel tacita contrariũcontrarium deduci valeat. Est etenim maximè obseruandũobseruandum in vltimis voluntatibus, quid testator ipse voluerit. Præsertim in hac quæstione adnotanda erit, ac menti tenenda decisio, & responsio Iurisconsulti in l. cùm auus. ff. de cōditcondit. & demonstra. & in l. generaliter. §. cùm autem. C. de institut. & substitu. Nam ex ea poterit obtinere frequenter opinio Socini: quam alio qui falsam esse censeo, extra casum ibi à Iurisconsulto, & Cęsare decisum: ac rursus in l. cũcum acutissimi. C. de fideicom. Nam & contra Socinum optimè cōducitconducit, quod Bartolus scribit. in l. peto. §. fratre. |

p. 240

in princip. ff. de lega. 2. & in l. si cognatis. col. vl. ff. de reb. dub. versi. quæro hic dicitur, quod legauit. asseuerans, in dubio censeri à testatore vocante agnatos post aliquẽaliquem nominatũnominatum, vocatos fuisse potius agnatos ipsiusmet testatoris, quàm illius grauati, & nominati.

Ex his poterit perpendi veritas gloss. in d. §. in fi

4

*deicommisso. quæ in verb. proximo. asserit, in fideicommisso relicto familiæ sub nomine collectiuo, filios fratris præmortui admitti simul cum fratribus, eisdemq́;eisdemque patruis. Quam sententiam sequuntur ibidem Imol. Paul. Castr. & Angel. de Periglis colum. vlt. Alex. consi. 88. libr. 1. Bald. consi. 488. lib. 3. Paul. de Castro. & Corne. in l. vlt. C. de verb. signifi. ac plures alij, quorum diligenter meminit Andr. Tiraquel. in tract. de primogenijs. q. 40. nume. 184. & sequ. maximè num. 188. vbi nume. 189. eandem opinionem sequitur, quam asserunt magis communem esse Alex. consi. 26. libr. 3. num. 13. & illîc Carol. Molinæus in additio. Ludouic. Gozadinus consi. 4. num. 31. Anton. Rubeus in d. §. quidam rectè. fol. 10. colum. 3. Eandem opinionem seruādamseruandam esse in praxi scribit Corne. in d. l. vlt. & æquiorem esse profitetur Angel. de Periglis in d. §. in fideicommisso.

Huic verò sententiæ suffragatur potissimum ea ratio, qua constat, testatorem fideicommissum relinquentem familiæ, vel agnationi, tacitè ad huiusmodi fideicommissum vocare agnatos, & alios de familia eo ordine succedendi, qui à lege datus est, & constitutus ab intestato. Sed à iure filius fratris admittitur simul cũcum patruo, ad successionem, & hæreditatem patrui intestati auth. cessante. C. de legit. hęredibus. l. 5. ti. 13. parti. 6. l. 8. Tauri. Ergò conclusio gloss. vera est, cùm id, quod præmisimus probetur in d. l. vltim. C. de verb. signific. Sed hæc ratio tantùm obtinet in casibus, quibus iure communi, & lege filius fratris admittitur simul cum patruis, & subintrat locum patris. Vnde illis casibus exceptis non esset admittenda. etiam in fideicōmissofideicommisso opinio gloss. in d. §. in fideicommisso. Sic sanè conclusionem ab eadem gloss. deductam reprobant Bal. & Cuma. ibi Deci. consi. 1. & consil. 217. Iason & Deci. in l. si auiæ. column. 2. C. de success. edict. idem Dec. in l. 1. nume. 14. C. de secund. nupt. Alex. consi. 204. num. 6. lib. 2. & consi. 4. num. 10. lib. 4. idem consi. 129. num. 4. libr. 5. Angel. Areti. in §. cùm filius. Inst. de hæreditat. quæ ab intest. deferun. colum. 1. Curt. Iunior. in tract. de Feud. 2. parte, colum. penu. idem latius in consi. 22. num. 9. & pleriq;plerique alij nominatim ab Andr. Tiraquello citati in d. quæst. 40. nu. 185. Anto. Rube. cons. 36. & Ias. inter eiusdem Rubei responsa. col. 37. rursus ipse Rubeus consil. 38. & ibidem statim Ioan. Crot. consil. 39. & illîc Carolus Ruinus consi. 40. Paul. Castr. consi. 30. num. 61. & cons. 37. num. 70. Rursus idem cons. 39. & consi. 40. num. 37. lib. 2. Cuma. consi. 106. quorum opinio Communis est, vt fatentur Iason in d. cons. 27. num. 5. Ioan. Crottus in d. consil. 39. nume. 4. Paulus Parisius in d. cons. 37. nume. 74. Deci. cons. 1. colum. penul. Curti. Iunior in l. 2. numer. 11. C. de succe. edict. vbi Dec. num. 6. & consil. 408. colum. 2. inquit, Romæ in prætorio Rotæ secundum hanc opinionẽopinionem iudicatũiudicatum fuisse.

Huic opinioni aduersus conclusionem à glos. deductam accedit iuris ciuilis regula, quæ probat, regulariter filium quo ad successionem nōnon repræsentare patris personam: nisi vbi agitur de successione ascendentium. §. cùm filius. Institu. de success. quæ ab intesta. defer. aut de successione patrui. §. reliquum. in auth. de hæret. quæ ab intest. in d. Authent. cessante. in alijs siquidem casibus manet ius vetus illæsum, secũdumsecundum quod filius non subintrat locum patris. §. si plures. Instit. de legit. agnato. success. notātnotant Barto. in Auth. post fratres. C. de suis & legiti. hæredib. Angel. in d. §. reliquum. Hæc tamen ratio non omninò sufficiens est ad impugnationem gloss. in d. §. in fideicommiss. imò eius opinio saltem erit vera, quoties fideicommissum sit relictum ab aliquo ascendentium, vel à patruo: quia tunc obtinebit sententia gl. ex pręmissa ratione: sicuti & plures opinantur ex his, qui à gl. discessere.

Secundò contra gloss. est alia ratio. Nam in fideicommissis succeditur testatori. l. cohæredi. §. cúm filiæ. ff. de vulgar. testator autem maiorem dilectionem, & affectionem præsumitur habere erga proximiorem. quàm erga remotiorem. §. si plures. Institu. de legit. agnat. successo. l. 3. §. si duo. ff. de legi. tuto. l. hæredes mei. §. vlt. ff. ad Trebel. Igitur frater tanquam proximior testatori excludit filium fratris, ex voluntate præsumpta testatoris, quod confirmatur ex eo, ꝙquod vbi vocatur ad aliquam rem proximior, nusꝗ̈nusquam præfertur nepos ex fratre ipsi patruo, imò patruus erit præferendus nepoti. quemadmodũquemadmodum tradit eleganter Paulus Castr. consi. 164. colu. 7. lib. 2. versic. ad secundum respondetur. Sed & hæc ratio facilimè tollitur. Nam Doctores, etiam reprobantes glo. passim fatentur fideicommissum relictum familiæ sub nomine collectiuo, esse interpretandum secũdumsecundum ordinem succedendi in testatis qui à iure datus est: vt superius probauimus. Hic autem ordo filios fratris præmortui admittit cum fratre. Igitur & in fideicommissis erit idem ordo admittendus. Sic licet iure communi, aut lege vocetur ad hæreditatem proximior ipsi defuncto intestato: nihilominus admittuntur filij fratris cũcum fratre. Quod manifestum fit ex legibus & authoritatib. paulò anteà nominatim adductis. Nec dubitari poterit, ab intestato præferri proximiorem remotiori. l. vlt. C. de verbor. signifi. Auth. post fratres. C. de legiti. hæred. §. reliquũreliquum. in Auth. de hæredi. quæ ab intest. defer. & ideò |

p. 241

licet ab intestato vocetur à lege proximior, adhuc filius ad hanc successionem subintrat locum patris, & filius fratris præmortui admittitur cum fratribus, eisdemq́ue sibi patruis. QuāQuam ob rem Pauli Castrensis considerationem reprobat Tiraquell. in d. q. 40. nu. 157. post Socin. consi. 252. lib. 2. col. 14. versi. ego respondeo.

Ex quibus infertur, ac deducitur, quanti sit æstimanda sententia Bal. & Cuma. in d. §. in fideicōmissofideicommisso. distinguentium inter dispositionem hominis, & dispositionem legis. Nam ipsi opinantur, filium fratris non esse admittendum cum patruo, quoties agitur de successione ex dispositione hominis: benè tamẽtamen admitti, quoties agitur ex dispositione iuris, & legis: Quam opinionem ferè omnes sequuntur, qui gl. in d. §. in fideicommisso. reprobant, pręsertim Alex. consi. 129. col. 2. lib. 5. & Dec. consi. 1. Etenim hæc differentia non subsistit, nec defendi potest. Ex eo siquidem tollitur, quòd dispositio hominis, quæ tractat de successione, vel de vocatione proximiorum, aut cognatorum ad fideicommissum, est intelligenda secundum ius commune: vt fatentur omnes: iure autem communi admittitur filius fratris. Ergo & ex dispositione hominis idem erit, quod ex lege: cum dispositio hominis sit iuxta legem, & ius commune interpretanda, & prætereà, si fideicommissum familiæ nomine collectiuo relictum, ita est intelligendum secundum omnes, vt proximiores admittantur. l. vlti. C. de verb. signifi. l. si cognatis. ff. de rebus dub. l. peto. §. fratre. ff. de legat. 2. l. 1. C. de secund. nupt. cur obsecro eadem hominis dispositio non erit iuxta iuris regulas interpretanda in eo modo, & ordine, qui à iure datur circa proximiores admittendos: qui ita admittuntur, vt filius subintret locum patris proximioris iam defuncti. Qua ratione differentiam Baldi, Cuman. & aliorum reprobat, & in hoc optimè Andræ. Tiraquellus in d. q. 40. num. 187.

Verum ad huius quæstionis resolutionem plura erunt adnotanda, & diffinienda in specie, quāquam hactenus confusè nimis fuerint ab alijs tradita, variè siquidem & olim, & nũcnunc hac in refuit, & est controuersum.

Primùm, in d. §. in fideicommiss. & vniuersaliter, quoties fideicommissum est relictum familiæ, sub nomine quidem collectiuo, non admittuntur simul omnes de familia, nec cessat fideicōmissumfideicommissum proximioribus admissis. Imò adhuc integrum ius eius permanet, vt ex fideicommissaria substitutione gradatim cæteri de familia admittantur, & vocentur successiuè. Hoc notat expressim Paulus Castrensis in dicto §. in fideicommisso. Cuius opinio Communis est, sicuti nos tradidimus in cap. Raynutius. de testament. §. 2. numer. 7. Nec est necessaria alia prohibitio alienationis ad hoc fideicōmissumfideicommissum: quod mihi satis probatur in dicto §. in fideicōmissofideicommisso. & in l. peto. §. fratre. ff. eodem tit. in l. vltim. C. de verborum signification. quicquid alij dixerint.

Secundò adnotandum est, quod Bald. in dicto §. in fideicommisso. scribit, quoties fideicommissum relinquitur familiæ, quibusdam tamen nominatis, vt prædilectis, nominatos esse præferendos, & primo admittendos, non tamen omnes simul, sed ex eis primò proximiores ipsi testatori. & hoc placet Baldo ex verisimili testatoris voluntate. Quam opinionem sequitur Bartolom. Socinus in l. si cognati. num. 40. ff. de rebus dub. quib accedere videtur opinio Bar. in l. Gallus. §. quidam rectè. ff. de liber. & posthu. cuius ipse memini d. §. 2. in princip. illîc tamen ex frequentiori doct. sententia hanc opinionem improbaui: & ideò nunc censeo Baldi opinionem falsam esse, sequutus Aretin. & Socin. columna tertia. in dict. §. quidam rectè. & ibi Lancel. Deci. columna secunda. Galiaulam num. 65. Quorum opinio magis Communis ex eo mihi videtur, quod & aduersus Barto. cuius authoritate sententia Baldi plurimum instruebatur, & defendi poterat, omnes ferè, saltem frequentiori suffragio scripserint. tametsi quod Bal. adnotauit procedere valeat in duobus casibus à me in d. §. 2. traditis. 2. & 3. conclusio.

Tertiò ad intellectum gloss. est obseruandum, quod vbi ad fideicommissum relictum familiæ vocantur à testatore expressim proximiores, filius fratris, vt quidam opinantur, non admittitur cum fratre, & patruo, nec filius repræsentat personam patris prædefuncti. Hanc conclusionem facilimè admittent Bal. & alij, qui glo. reprobârunt, constituentes differentiam inter dispositionem legis, & hominis: quæ in hac specie obtinere videtur: nempè cùm ab homine vocantur proximiores, non autem vbi tantum apponitur nomen collectiuum: tunc enim ordo datus à lege omninò seruandus est. Nam etiamsi à lege vocentur proximiores, & eadem vocatione præmissa filius admittendus sit in locum patris per repræsentationem simul cum patruo, id mirum non erit, quia & tunc agitur de interpretatione legis, non de interpretatione hominis, qui expressim vocauerit proximiores: Quo casu aperta est eius voluntas in hoc, quòd verè proximior admittatur non is, qui per fictionem proximior censetur. Siquidem per fictionem & repræsentationem filius fratris in locum patris admittitur ad successionem cum patruo: vt explicat Baldus in authenti. cessante. C. de suis, & legiti. hæredi. col. vlti. qui scribit, hanc vocationem, & admissionem fieri per fictionem iuris. Hæc verò non est admittenda in fideicommisso ab homine relicto: Quia in fideicommissis veritas non fictio attendenda est. l. fideicōmissumfideicommissum. ff. de conditio. & demonstra. l. Statius Florus. §. Cornelio Fœ|

p. 242

lici. ff. de iure fisc. Huic opinioni accedit quod paulò antè ex Paulo Castrensi adnotauimus versi. secundò contra. glo. item quod notat Bal. in l. iubemus. §. vltim. iuncto principio C. ad Trebellian. scribens, quòd licet aliâs quandoquè sequens in gradu repræsentet proximiorem: tamen vbi in dispositione hominis fit mẽtiomentio de gradu, non comprehenditur sequens in gradu: quamuis, vt dixi, talis fit, qui iure repræsentet proximiorẽproximiorem. Ad idem optimè conducit text. in l. si libertus præterito. §. si libertus. ff. de bon. libertor. Igitur quamuis ex legis interpretatione, vbi fideicommissum familiæ relinquitur, admittendi sint proximiores: & quoties lege proximior admittitur, filius quibusdam casibus repręsentet patrem præmortuum: hoc ita verum est, quia in hac specie verba legis loquentis de proximiore interpretamur Non tamen idem erit, quoties dispositionem hominis proximiorem vocantis interpretabimur: cùm ea sit propriè, ac iuxta veritatem seclusa fictione interpretanda. Ex quo poterit etiam dissolui ratio quædam, quæ adduci solet contra conclusionem istam, quam hoc in loco probare conamur. Nam statuto vocante proximiorem, filius patrem repræsentat, & in eius locum admittitur: secundum Alexand. consi. 88. libro primo. Iason consi. 159. col. 4. lib. 4. Deci. cons. 484. colum. 2. & in leg. 1. nota. 14. C. de secund. nupt. Tiraq. in tract. de primogenijs, quæst. 40. numero 20. Etenim licet statuta sint strictè interpretanda: nihilominùs recipiunt interpretationem passiuam ex regul. iur. communis. l. 1. §. 1. ff. ad leg. Falcid. Bart. & alij in l. si quis seruo. C. de furt. Sed & principalis conclusio ex eo maximè deducitur, quod cùm alioqui, vbi testator grauauerit filium fideicommissi, legis interpretatione id fideicommissum cesset, si filius decesserit relictis liberis. l. cùm auus. ff. de cond. & demonstrat. l. cùm acutissimi. C. de fideicom. & hæc legis interpretatio sit intelligenda de liberis legitimis, & naturalibus. leg. generaliter. §. cùm autem. C. de instit. & substit. Attamen fideicommissum ita expressim à testatore conceptum: si sine liberis institutus decesserit: intelligitur de liberis naturalibus tantùm: licet non sint legitimi. leg. ex facto. §. si quis rogatus. ff. ad Trebellia. & illîc gloss. communiter recepta. Vnde non immeritò constitui potest ad intellectum gloss. in dict. §. in fideicommisso. distinctio ista, ex qua palam deducitur hæc tertia conclusio, quam in hac specie adnotârunt, & tenuerunt hi doct. quorum ad probationem quartæ & statim sequentis conclusionis mentio fiet: ac prætereà Paulus Parisius consi. 30. numero 58. & sequen. & consi. 37. numero 57. & 70. atque iterum consi. 40. num. 25. libro 2. His accedit text. optimus in authen. post fratres. C. de legi. hære. vbi post fratres, & fratrum filios, qui proximior est, admittitur: & tamen post fratrum filios, non repræsentat filius personam patris: vt receptum est. Ergo nōnon alia ratione, quàm, quòd tunc propriè, & verè sit proximior admittendus. Idcircò hæc tertia interpretatio gloss. in dict. §. in fideicommisso. videtur iure cōgruacongrua & vera: eò præsertim quòd opinio glo. propter multa difficilis sit, ac multis displiceat: tametsi Iason in consi. 159. libro quarto. eandem glo. sententiam etiam in casu huius tertiæ conclusionis probet, & admittat, post Bal. in consi. 488. lib. 3.

Quartò, vbi fideicommissum relinquitur à quocunque testatore sub nomine familiæ hac apposita conditione, & clausula: vt ad id admittantur qui sint de familia, salua gradus prærogatiua: tunc filius non obtinet locum patris, nec eius personam repræsentat: quemadmodum probatur in authen. defuncto. C. ad tertulli. ex propria illius decisionis ratione: vbi Paulus de Castr. hoc sensit, & expressim asserit Dec. in d. consi. 1. colum. 3. Paulus Paris. in dict. responsis præsertim in consi. 37. nume. 57. libro 2. Corne. in dict. auth. defuncto. colum. 2. post Fulgo. ibi, Curt. Iunior in l. 2. C. de success. edict. nu. 15. & Decius iterum consi. 408. numero 12. licet & in hac specie opinionem glo. sequatur Soci. Iunior in cons. 128. lib. 1. nu. 11.

Quintò idem erit ferè eadem ratione, quoties testator ad fideicommissum relictum familiæ certum gradum nominatim vocauerit. Nam eo casu sequens in gradu, idest, qui sequentem gradum obtinet, nōnon admittitur per repræsentationem in locum patris præmortui, qui fuerat ex gradu priori. Quod videntur notare, qui duas proximas conclusiones tenuerunt: & in specie Curt. Iuni. consi. 22. nu. 7. 8. & 11. Idem in l. 2. numero 14. C. de success. edict. Paul. Paris. cons. 37. num. 53. & 57. lib. 2. Carol. Molin. in Alex. consi. 204. lib. 2. & in consi. 26. lib. 3.

Sextò constat ex his, & ex dictis in vers. secundò. Quod in specie, & casu d. §. in fideicommisso. ex duobus nominatis & prædilectis à testatore, altero mortuo non obtinere eius filium locum patris ad obtinendum fideicommissum. Alter etenim solus nominatus illud obtinebit: siquidem illi nominati grauati censentur, vt vnus alteri post mortem restituat: secundum Paul. Castr. & communem ibi. Quod deduci poterit ex eodem §. in fideicommisso. vbi est text. optimus ibi: & post eos omnes notat latè Paris. in d. consi. 37. nu. 49. & seq. quam opinionem ipse censeo communem esse.

Septimò hinc constat, quòd si testator ad fideicommissum vocauerit filios, & nepotes: deniquè vocauerit filios, vt constituentes vnicum tantùm gradũgradum à sequenti, & nepotibus distinctum: ita quidem, quòd appellatione filiorum non comprehendantur nepotes, mortuo vno ex filijs, eius filius non obtinebit per repræsentationem locum patris, nec admittetur |

p. 243

simul cum patruis. Et hoc sanè duplici ratione. Prima ex eo, quod tradidimus superiùs. vers. 5. Secunda ex eo, quod notauimus proximo versic. 6. Etenim quo ties filij vocantur ita, vt gradum vnum constituant, nec contineant nepotes: nominati censentur vocati, & ideò filius in hoc casu non subintrat locum patris. Atque ita tenent Cuman. & Alex. in l. hæredes mei. §. vltim. ff. ad Trebell. iunct. glos. Curt. Iunior in d. l. 2. num. 14. & idem in d. consil. 22. Paul. Paris. & alij modò citati.

Octauò est aduertendum, quòd etiamsi fideicommissum instituatur à testatore, qui expressim vocauit plures sub nomine collectiuo, salua tamen gradus prærogatiua admittendos seruato ordine successionis ab intestato, vel à iure tradito: tunc filius repræsentabit personam patris, & in locum eius admittetur ad fideicommissum, quod reliquerit ascendentiũascendentium aliquis, patruus, amita, vel matertera. Quemadmodum in specie Dec. probat, & respondet in consil. 79. col. 2.

Nonò, seclusis hisce casibus erit admittenda opinio gloss. in fideicommissis, & filius personam patris repræsentabit, vt cum patruo illud obtineat fideicommissum, quod familiæ delatum fuerit, quoties fideicommissum est relictum ab auo, vel ascendente, aut à patruo, amita vel matertera, etiam si simpliciter vocata fuerit familia sub nomine collectiuo. Hæc etenim est propria intentio gl. in d. §. in fideicommisso. quam in hoc sensu intelligunt, & sequuntur Dec. consil. 1. colum. 2. & cons. 79. optimè, atque in specie idem Dec. consil. 217. Carolus Ruinus inter consil. Rubei consil. 40. num. 4. & ipse Rubeus consil. 82. col. vltim. Curt. Iunior in l. 2. num. 11. C. de succes. edict. Caro. Molin. in additio. ad Alex. consil. 26. libro 3. vbi sensit, ita esse intelligendum responsum Alex. ibi qui dixit, communiter approbari gloss. in dict. §. in fideicommisso. Quin & in hoc sensu descripsit, hanc esse Communem opinionem Parisi. consil. 36. colum. 2. lib. 2. eandem tenent in specie ita gloss. interpretati. Bartho. Socin. consil. 51. lib. 4. numer. 19. Aretin. consil. 164. colum. penultim. Imola in dict. §. in fideicommisso. Denique omnes, qui gloss. sequuntur ita eam intellexêre, & præterea Curtius Iunior consil. 128. num. 11. pulchrè Iason consil. 125. lib. 2. & consil. 159. lib. 4. Sed & Socin. Iunior consil. 126. num. 10. libro 1. asseuerat, hoc sine dubitatione verum esse. Hi verò authores non satis aperiunt, an in successione ascendentiũascendentium descendentes omnes etiam vltra pronepotes admittantur per re

5

*præsentationem. Id etenim est hactenus satis controuersum. Nam text. in §. cùm filius. Insti. de hæreditat. quæ ab intesta. defer. tantùm de pronepotibus tractat, & statuit, hos esse per repræsentationem admittendos ad successionem proaui. Et ideò sunt qui teneātteneant, vltra pronepotes non esse admittendam repręsentationem, vt filius locum patris præmortui omninò teneat. Hoc sanè, etiam si locus mendosus appareat, tenet Faber in dict. §. cùm filius. & illic Angelus Aretin. column. j. idem Angelus in §. multis. Instit. de successi. liber. col. j. latissimè omnium Sigismundus Lofredus in Paraphrasibus feudalibus titu. de natura successi. feudi fol. 51. citatur pro hac parte Bart. in l. j. §. sed si quis. ff. de sui. & leg. hære. qui de pronepotibus fatetur, non tamen negat de vlterioribus. Idem Bartol. in dict. auth. post fratres. scribit, repræsentationem tantum esse admittendam, vbi agimus de successione patrui, vel aui: non tamen excludit successionem abaui. sicut nec posset excludere successionẽsuccessionem proaui. Ego quidem & si videam non posse hanc controuersiācontrouersiam deduci in praxim: quia rarò pronepotes agũtagunt de proaui successione: eam verò esse omninò necessariam ad interpretationẽinterpretationem fideicommissi ab abauo, & alijs vlterioribus relicti & instituti, quo ad præsentem quæstionem opinor: & deinde censeo, Contrariam sententiam veriorem esse. Idcircò mihi potiùs placet, vltra pronepotes esse locum repræsentationi, etiam in decimo gradu. quod expressim tenet gloss. & illîc Ioan. Faber in dict. §. multis. verb. ad quintum. Rolan. in tract. de success. ab intesta. 11. colum. versicu. Sed si cum filijs. Cynus in tract. de success. ab intesta. licet Sigismundus neget, illud opus esse Cyni. Eandem opinionem repetit ipse Faber in §. cæterùm. Institut. de legit. agna. success. numero tertiò. Saly. in authen. in successione. in fin. C. de suis, & legit. lib. Eguinarius Baro in dict. §. cum filius. quorum opinio probatur in §. item vetustas. versicul. ita tamen. Institu. de hæredita. quæ ab intestato deferunt. Vbi in successione hæreditatis ascendentium succedunt nepotes, pronepotes, & aliæ personæ descendentes ex masculo, vel fœmina, in stirpes, & non in capita. Idem ferè traditur in d. authen. in successione. Quod si vlteriores personæ post pronepotes succedunt ascendentibus in stirpes, vt constat: planè sequitur, filios admitti in locum parentum præmortuorum per repræsentationem: alioqui non datur successio in stirpes. Atque ita est hæc cōclusioconclusio diffinienda, vt appareat, quid referat intellexisse opinionem gloss. in fideicommisso. post Deci. & alios eo modo, quo in hoc ver. nono intelligimus. Tametsi, etiam iuxta hunc intellectum reprobet gloss. Antoni. Rubeus cons. 36. colum. vltim. & consi. 38. colum. 2. atque in hoc Bal. & alij inclinent, dum constituere conantur discrimen, ac differentiam inter dispositionẽdispositionem hominis, & legis: quæ nōnon satis congruit huic disputationi, vt superiùs ꝓbauimusprobauimus, vbi fideicōmissumfideicommissum sub nomine tantùm collectiuo familiæ simpliciter relinquitur. & ideò ipse opinor gl. admittendam esse in prædicto sensu.

p. 244

Decimò apparet ferè ex consensu omnium, qui & gloss. improbant, & sequuntur, ad fideicomissum relictum familiæ, etiam simpliciter nomine collectiuo, ab eo testatore, qui non fuerit ex ascendentibus, nec ex patruis, materteris, aut amitis, non esse admittendos filios fratris præmortui cum patruis superstitibus. & hæc est proculdubiò Communis opinio. Sed & in hoc casu, & denique in hac controuersia ad pręsentem dubitationem, admonendus est lector, vt diligentissimè obseruet voluntatem, etiam pręsumptam testatoris, & disponentis: atq;atque item, an illud sit verum, quod in initio huius capitis tractauimus: nempe attendendam esse quo ad fideicommissa, & alia vincula, personam vltimi possessoris, & sic grauati, vt eius respectu successio deriuetur, & debitum ordinem habeat.

Vndecimò illud est obseruandum adhuc in fideicōmissisfideicommissis, quod vbi ad fideicommissum relictũrelictum agnationi, vel familiæ sub nomine collectiuo vocantur agnati, vel cognati iure primogenituræ, & maioratus, filius primogeniti præmortui præfertur patruo, & filio vltimi possessoris, subintratq́ue filius in locum patris iure primogeniti. probat hoc in successione regia lex partitarum. 2. tit. 15. par. 2. & in omnibus maioribus regia lex. 40. Tauri. quæ hoc ipsum statuit, non tantum vbi tractatur de successione in primogenio ascendentibus, sed & si tractetur de succedendo transuersali, vt ipse intelligo, etiam vltimo possessori, non solum maioratus institutori. Sed & iure communi hanc eandem opinionem probant, & sequuntur plures: præsertim Oldrad. consi. 224. Alberi. in proœmio Pandectarum. §. discipuli. col. antep. Bal. in l. liberti, libertæque. C. de oper. liber. nu. 18. Paulus de Castro in l. maximum vitium. num. 3. C. de lib. præt. idem in l. is potest. nu. 2. ff. de adquir. hære. & ibi Iason nu. 32. idem Paulus consi. 164. lib. 2. Abb. consi. 85. lib. 1. idem Abb. nu. 8. Ancha. nu. 18. & Card. q. vlt. in c. licet. de voto. Præposit. in cap. 1. de feudi. Marchiæ. ducatus & comitatus. Quam sententiam & plerique alij tenuerunt, quos sequitur, & omnium latissimè refert Andræas Tiraquel. in tract. de primogenijs, q. 40. Ioan. Cirier de primogenitura lib. 1. q. 25. & 26. quæ quidem opinio seruatur de consuetudine tanquam verior, secundum Carol. Moli. in Alexand. consi. 4. lib. 4. eandẽeandem sequuntur Thomas Grammaticus decisi. 1. lib. 8. parerg. c. 15. vbi dicit, hanc esse magis CōmunemCommunem sententiam. Idem fatentur & plures alij, quorum meminit Tiraquellus in d. q. 40. nu. 11. qui latissimè tradit, apud quas gentes fuerit, & sit hæc opinio recepta.

Nec tamẽtamen olim defuêre, qui pro patruo aduersus nepotem responderint: idemque & iuniores quidam fecere. Huius etenim partis authores, & defensores sunt Oldradus sibi contrarius cons. 94. Ricardus MalũbriusMalumbrius, Cynus, Baldus, Saly. & Paul. Castr. in l. Si viua matre. per illum text. C. de bonis mater. Dominicus & Francus in c. Grandi. de suppl. negl. prælat. Fulgosius in l. vt intestato. C. de suis & legitimis hæredi. Chassanæ. in consi. 53. Antoni. Rubeus consilio 149. & plerique alij per Tiraquellum citati. qu. 40. num. 13. quorum opinio magis Communis est secundum Alexand. cons. 4. lib. 4. Dec. cons. 443. & Matthæ. de Afflict. in rub. de succe. feudi. nume. 88. libro feudorum. Sed quia res ista, & controuersia iam est diffinita per regiam constitutionem, non est, cur toties hæc repetatur disputatio: præsertim quod Andræ. Tiraquellus, Matth. de Afflict. Ioan. Cirier. & Thomas Grammaticus latissimè hanc quæstionem disputauerint.

Ipse verò etiam seclusa lege regia arbitror, opinionem, quæ nepoti fauet aduersus patruum, veriorem esse. Et ideò omissis rationibus, & authoritatibus, quæ optimè ab alijs traduntur, rationem quandam ex coniectura & præsumpta mẽtemente testatoris deducam: ac deinde legẽlegem ipsam regiāregiam, & Taurinam constitutionẽconstitutionem interpretari conabor ad praxim, & vsum, quādoquidẽquandoquidem possunt plura cōtingerecontingere dubia ad eius intellectũintellectum.

Etenim qui primogenitum constituit, & maioratũmaioratum, hoc planè in fauorẽfauorem agnationis vult, ꝙquod primogeniũprimogenium illud deferatur gradatim primogenitis per lineam rectārectam, ita quidem, vt vni detur, & cōpetatcompetat, qui ex linea recta primogenitus sit, & primũprimum gradum obtineat in eadẽeadem linea post vltimũvltimum possessorem, eiusdemq́;eiusdemque gradus primum locum habeat. Nam quod iure traditur de patruis admittendis cum nepotibus, obtinet, vbi res ad plures deuenire potest. At quoties vni tantùm, & primogenito defertur fideicommissum: primogenitus vnius gradus semel admissus, reliquos de illo gradu excludit interim, dum gradatim potest primogenium in posteros deferri: cùm gradus descendentium ordinem efficiant, & constituant, nec distingui aut mutari possint, nec numerari ex pluribus in eodem gradu existentibus. quod est satis manifestũmanifestum. Vult & prætereà primus maioratus author, quod si primogenium in transuersam lineam transierit, aut locum obtineat, idem in ea seruetur ita, vt semper descendat ab illo, qui vel vltimus possessor est, vel post illum primum locum obtinet ad primogenium. Igitur si gradatim primogenium defertur primogenitis per lineam rectam: consequitur necessariò, quod mortuo possessore ille primogenitus ad maioratum vocatur, qui eadem in linea recta sequẽtẽsequentem gradum constituit, & efficit iure primogenituræ: vnde mortuo filio primogenito viuẽteviuente patre possessore maioratus, eius filius maior, & primogenitus gradatim subintrat, & primũprimum locũlocum obtinet in linea recta deficiente patre, & gradu primo, quem ipse pater constituebat, atque ideò primogeniũprimogenium habere debet. Hæc etenim |

p. 245

linea recta semper est consideranda, nec est diuertendum ad transuersales: Cùm ea sit natura primogenij constituti ad deferendum aliquod patrimonium vni eidemq́ue maiori, & primogenito, vt gradatim linea recta semper sit obseruanda, neque digressio fiat ad transuersales, qui à maiori, & primogenito eiusdem gradus fuêre exclusi. Is siquidem loco omnium eiusdem gradus primogenij iura obtinuit. Quod etiam constat, quia mortuo possessore maioratus relictis fratribus & filijs, defertur dubiò procul primogenium filio maiori, & primogenito, non fratribus. Nempè ex eo, quod gradatim in deferendis primogenijs sit successio distribuenda per lineam rectam, dum fieri poterit descendendo ab vno in aliũalium, nullo pacto transuersales admittendos. Summa ergo totius rationis est, in maioratibus, & primogenituris ex mente testatoris, aut primi institutoris, successionem gradatim deferri ad descendentes primogenitos per lineam omninò rectam, si fieri possit, ità vt vni, & primogenito, ac maiori patrimonium detur. Quæ quidem ratio deducitur à mente testantium obseruata ratione tex. in l. vlt. C. de verb. significat. & in l. 2. titul. 15. part. 2. quæ lineam rectam obseruat. Ad hæc accedit, quod per institutionẽinstitutionem maioratus videatur maior, & primogenitus in singula linea vocari, & ita quidem inuitari, vt durante linea primogeniti, non fiat transitus ad secundogenitum. tex. in c. 1. in fine de natura & success. feud. quem text. ad hoc induxit Alci. inter responsa Grati. consi. 8. & Soc. consi. 252. lib. 2. col. 8. idem probare conatur ex cap. 1. de success. feud. text. tamen aptior est in d. ca. 1. de natura & success. feudi, cuius & ipse Soc. meminit. Sed & ratio ista deduci poterit ex Paulo Castr. in d. consi. 164. & Præpo. in d. c. 1. fundamento. 19. pro nepote.

Enla succeßion del mayoradgo, aunque el hijo mayor muera en vida del tenedor del mayoradgo, o de a quel, a quien pertenesce: si el tal hijo mayor dexare hijo, o neito, o descendiente legitimo: estos tales descendientes del hijo mayor por su orden, prefieran al hijo secundo, del dicho tenedor, o de aquel a quien el dicho mayoradgo pertenescia.

Hactenùs prima legis regię pars, ex qua deducuntur plura.

Primùm ex hac regia decisione apparet, non tantùm præferendum esse nepotem patruo quoties primogenitus post patris obitum maioratum obtinuit, & tandem moritur relictis filio, & fratre. In hoc etenim casu nulla videtur apud authores controuersia: quia conueniunt omnes, etiam qui partes patrui conati sunt defendere, nepotem esse admittendũadmittendum, & filium fratri præferendum in successione. tex. optimùs in c. licet. de voto. & ibi Cardi. & Abb. vlt. not. tex. et iam in c. Grand. de supplen. negl. pręl. in sexto. & illîc Anch. & Franc. Marti. LaudẽLaudem. in tract. de primogenitura col. pen. & Corsetus de potest. Regis. q. 115. Dec. cons. 443. vers. quinto. non obstat Bal. in l. tutela. §. si duo. ff. de legit. tutel. ac plures alij, quos sequitur Andr. Tiraq. in d. q. 40. statim in prin. dicens, hoc à nemine ferè negari: idq;idque ex historijs probat. Sic & in regno Castellæ Ioannes Rex II. huius nominis regnum obtinuit mortuo Henrico III. eius patre, qui regnũregnum possederat, etiamsi Henricus fratrẽfratrem reliquerit FerdinandũFerdinandum, qui dictus est Infans Antequeræ, & postea regnũregnum Arragoniæ legitima successione fuit cōsecutusconsecutus: & ipsum aliâs factũfactum est sæpissimè: vt ex Chronicis apparet, & idem Tiraquellus commemorat. Sed & nepos patruo præfertur lege regia, etiam patre primogenito vltimi possessoris mortuo in vita ipsius patris, & aui. quod palàm probatur in dicta lege: & ita est hæc constitutio pro his, qui partes nepotis iure defendunt aduersus illos, qui hoc in casu patrui ius tutantur. Atq;Atque in hoc cōuenitconuenit Taurina constitutio cum lege partitarum, quæ in successione regni idem statuerat.

Secundò ex eadem regia decisione, si ad amussim expendatur, constat, nepotem patruo esse præ

7

*ferendum, etiamsi ipse sit ætate minor patruo. quod satis dictat regia lex, & probat ratio paulò ante à me adducta: idemq́ue iure communi tenuerunt omnes, qui pro nepote scripsêre aduersus patruum, saltem magis Communiter, eorumq́ue rationes in hoc tendunt. Nam vbi nepos ex filio primogenito esset maior ætate patruo, & ad primogenium vocatus esset simpliciter primogenitus, vt frequenter fieri solet, profectò etiam seclusa lege regia, etiam ex sententia defendentium iura patrui, esset nepos præferendus: quemadmodum ipse Matthæus de Afflict. tradit, & tenet in d. rub. de succes. feudi. numer. 91. Bald. & Fulgo. in l. vt intestato. C. de suis & legiti. Alexand. in l. is potest. colum. 2. & ibi Iason colum. 7. ff. de acquiren da hæreditate. Alexand. consil. 4. libro quarto. colum. 2. Dec. consil. 443. colum. 3. Tiraquel. in d. q. 40. num. 5.

Tertiò ex eadem ratione, & lege regia deducitur, nepotem esse præferendum patruo, etiamsi fideicommissum, & primogenium ab ipso testatore fuerit delatum primogenitis, & maioribus natu. Nam etiam in hac specie nepos locum patris primogeniti obtinet, & præfertur patruo in maiori ætate. Hoc ipsum in specie notat Paulus Castrensis in d. cons. 164. lib. 2. & latè Socin. consil. 252. lib. 2. Quorum opinio verior est perpensa hac lege Taurina, & ratione, quam superiùs constitui: & deinde perpensis his, quæ tradit Tiraquellus in d. q. 40. nu. 102. & seq. Quamuis Alciat. cōtrariũcontrarium respōderitresponderit inter Grati. responsa cons. 8. & lib. 8. parerg. c. 15.

p. 246

Quartò, licet in maioratus, & primogeniorum successione mares fœminis pręferantur in eodem gradu, & linea, etiamsi mares sint ætate minores fœminis primogenitis. quod notauimus libro tertio. varia. resolutio. cap. 5. num. 5. Attamen filia primogeniti iam præmortui viuente patre excludit patruum masculum secundogenitum, vbi ex conditionibus, & legibus primogenij non excluditur fœmina. Hoc enim eadem ratione, & lege regia probatur: & tenẽttenent expressim Sebastianus Neapodanus in consuetudinibus Neapolitanis tit. de success. ab intestato super verbo ex masculis. Thomas Grammati. decisio. 1. nume. 28. qui refert, ita pronunciatum fuisse in regno Neapolitano per ipsum RegẽRegem FernandũFernandum I. an. M. CCCC. LXXX. quod etiam commemorat Matth. de Afflict. in tit. de natura succe. feudi. num. 54. qui ab hac opinione non audet discedere: tametsi maximè dubitet, quippè qui semper in hac controuersia magis declinauerit in fauorem patrui contra nepotem. Sed opinionem istam, quam hoc in versiculo, quarto intellectu probamus, tenent Andræ. Isernia in cap. 1. in prin. nu. 2. de eo, qui sibi, & hæredi. suis masculis. Præposit. in c. 1. de feudo Marchiæ, ducatus, & comitatus. 15. fundamento pronepote. & Sigismundus Lofredus in consil. 39. nu. 28. optimè Tiraquellus de primogenijs q. 14. quem legito. Nam plerunquè hac quæstione erratur, dum opinionem istam falsò etiam sequuntur quidam in eo casu, quo expressim à primogenio fœmina excluditur. Qua in re nōnon satis seipsum explicat Lofredus: sicuti nec Ioan. Lupi. in rub. de donatio. 69. nume. 26.

Quintò ex præmissis illud est obseruandum, regiam legem, & opinionem, quæ pro nepote aduersus patruum probata est, admittendam esse, siue ex dispositione, ac institutione maioratus vocetur filius primogenitus, siue primogenitus simpliciter. Nam vtroque casu idem erit ex illa ratione, quam constituimus pro hac parte & ex lege regia, quę satis generaliter hoc explicare videtur. Atque in hoc tendunt ferè omnes rationes, quæ à doctoribus pro hac opinione traduntur: tametsi in priori casu, quando filius primogenitus expressim vocatur, patruum esse præferendum nepoti etiam maiori & prius nato, asseuerent Bald. & Fulg. in d. l. vt intestato. C. de suis & legit. liber. Alexand. in l. is potest. colum. 2. & ibi Iason colum. 7. ff. de acqui. hæredi. idem Alex. consi. 4. libro 4. colu. 2. ad finem.

Sextò, Regia lex & opinio quæ nepoti fauet etiam obtinet, non tantùm in filio primogeniti mortui viuente patre: sed & in filio secundogeniti, qui mortuus est viuente patre ac superstite primogenito, qui tamen posteà mortem obierit absque liberis viuente patre. Nam hic filius secundogeniti subintrat locum patris aduersus tertiogenitum, & in maioratu mortuo auo præfertur tertio. Quod eisdem rationibus probatur, & notant latissimè Socin. consil. 252. libro secundo. & Thomas Grammaticus. decisio. 1. numero trigesimo. sensit Aretin. in consil. 164. si obseruetur factum, super quo consultus respondit.

Septimò ex his ipse infero, quod vbi constaret, aliquod patrimonium esse maioratum, nec tamen constaret de clausulis fideicommissi: esset omninò seruanda legis regiæ responsio: quia in dubio ea videtur fuisse mens testatoris, & illius, qui maioratum instituit. Hoc ipse adnotaui libro tertio. variarum resolu. capit. 5. numero octauo.

Octauò huius legis regiæ, & Taurinæ verba ibi. En vida del tenedor del mayoradgo, o de aquel a quien pertenesce, possunt habere duplicem sensum. Primò enim intelligenda sunt de illo, ad quem primogenium iure nunc pertinet, quamuis id alius possideat iniquè, & iniustè. Etenim si huius filius primogenitus moriatur patre superstite, nepos, filiusq́ue primogeniti subrogatur patri, vt ad maioratum omninò admittatur, vel ad prosequendum ius illud euincendi primogenium ab iniquo possessore. Secundò potest constitui exemplum de filio primogenito, qui filium habet nepotem possessoris, & hic nepos moriatur viuentibus, auo possessore, & patre primogenito, relicto tamen filio pronepote possessoris: Is enim pronepos erit admittendus ad maioratum omninò post mortem proaui, si & auus iam mortem obierit ante proauum, excluditq́ue patruos, & item fratres aui primogeniti.

Lo qual no solamente mandamos, que se guarde y platique en la succeßion del mayoradgo a los ascendientes: Pero aun en la succeßion de los mayoradgos a los transuersales de manera, que siempre el hijo, y sus descendientes legitimos por su orden representen la persona de sus padres. Aunque sus padres no ayan succedido en los dichos mayoradgos.

Hæc legis pars quo ad exempla variè potest intelligi. Etenim primò eum sensum habet, quod hic ordo sit seruandus quo ad successionem per repręsentationem, vbi maioratus fuerit ab initio constitutus ab ascendenti, & demùm successio delata fuerit in eum, qui non habuit, nec habet descendentes, sed transuersales, ad quorum vnum primogenium deuenit: tandem vltimi possessoris filius primogenitus mortem obierit in vita possessoris eiusdem relicto filio, & fratre. Nam in hoc casu nepos præfertur patruo per repræsentationem licet semel in transuersam lineam transierit primogenium. Hoc autem exemplum ferè nullānullam dubitationẽdubitationem habet, sicut nec illud, quod cōsti| p. 247tuiturconstituitur: vbi per lineam rectam deriuatur successio in primogenitos absq;absque vlla interruptione, ita vt nusquam ex transuersa linea quisquam fuerit admissus. Semper enim in his duobus casibus agitur de successione ascendentium vel ascendẽtisascendentis, qui maioratum constituit. QuẽadmodũQuemadmodum in initio huius capitis explicuimus. Hic siquidem vltimus possessor ex linea transuersa, omninò descendit à testatore, & ideò repræsentationis ius in eius successione locum obtinet: vt superius præmisimus. Qua ratione quoties maioratus author, & institutor est de ascendentibus, & ab eo descendit vltimus possessor, regia lex palāpalam procedit, & iure cōmunicommuni, siue iam linea directa in transuersam mutata fuerit, siue permanserit: omnes enim à primo testatore descendunt.

Secundò potest hæc regia responsio intelligi in maioratu, & primogenio constituto ab aliquo transuersali: nempè à fratre in fratrem, & fratris filios, ac descendentes. Etenim quamuis iure communi non sit locus repræsentationi in successione lineæ transuersæ, nisi cùm agitur de successione patrui: tamen in primogenio, & maioratu regia lex hoc statuit, vt semper sit locus repræsentationi, ita quidem, quòd nepos patruo præferatur. Quæ sanè decisio admitti iure poterit propter rationem, quam superiùs tradidimus hoc in capite versic. etenim qui primogenium. Et hoc exemplum planè obtinet, vbi vltimus possessor maioratus est item de ascendentibus, ab eoq́;eoque patruus, & nepos, qui modò contendunt, proximam originem ducunt.

Tertiò ad intellectum huius regiæ constitutionis illud erit obseruandum, eam equidem obtinere, & admittendam fore, non solùm vbi contẽditurcontenditur inter patruum & nepotem vltimi possessoris descendentes, ꝙquod modò adnotabam: erat enim patruus filius secũdogenitussecundogenitus vltimi possessoris, & ipse nepos primogeniti præmortui filius: sed etiam quando vltimus possessor moritur absq;absque liberis, relicto fratre minori, & filio fratris secundogeniti maioris iam præmortui. Etenim & in hoc casu, sicut frater secundogenitus iam præmortuus, si viueret, obtineret primogenium, excluso fratre tertiogenito: ita & filius eiusdem fratris secundogeniti præmortui est admittendus excluso patruo, fratre tertiogenito ipsius vltimi possessoris, etiamsi maioratus fuerit institutus ab aliquo ex transuersa linea. Nec me latet, contrarium quibusdam placuisse, qui existimant, non esse locum regiæ decisioni, quoties primus author maioratus, quiq́ue illum in fauorem agnationis instituit, & eiusdem primogenij vltimus possessor fuit, ex linea transuersa familiæ, & agnationis, non de ascendentibus: imò tandem vterque fuerit transuersalis. Vnde consequenter opinantur, nepotem excludi à patruo quo ad maioratum institutum ab aliquo transuersali, vbi patruus & nepos non descendunt ab vltimo possessore: imò vterq;vterque eum attingit linea trāsuersatransuersa cognationis vel agnationis. Quasi post filios fratrum locus non sit iure cōmunicommuni repręsentationi, quo ad successionem trāsuersaliumtransuersalium: & ideò iuxta iuris communis regulas, & legem ordinariæ successionis, secundum hanc opinionẽopinionem non est ad primogenium à transuersali constitutum admittendus per repræsentationem filius præmortui fratris, qui post vltimum possessorem eius fratrem primogenitum foret admittendus, si viueret, excluso fratre minori, potiusq́;potiusque tertius hic frater, & minor vltimi possessoris, excludet omninò nepotem, eiusdemq́;eiusdemque filium fratris secundo geniti, qui viuente fratre primogenito, & vltimo possessore mortẽmortem obierat. Cui opinioni iure cōmunicommuni adstipulatur authoritas Antonij de Butrio in consi. 47. qui asserit, in successione transuersalium non esse admittendāadmittendam prærogatiuāprærogatiuam proximioris, & primogenituræ per repræsentationem. Et tractat in eo respōsoresponso factũfactum illud, in quo vltimus possessor transuersalis est, & à transuersali successio habuit originẽoriginem. Sic & And. Iser. in consti. Neapol. ti. 24. lib. 3. adnotauit, quòd primogenitura nōnon habet locum, quando succeditur fratri, sed cũcum patri succedendum est. Item & Matth. de Affli. in c. omnes filij. si de feudo fuerit contro. inuestit. nu. 12. palàm asserit, in successione primogeniorum non esse admittendam repræsentationẽrepræsentationem, quoties vltimus possessor transuersalis est. Idem tamẽtamen Matth. de Affli. in consti. Neap. li. 3. d. ti. 24. nu. 23. dubitat de conclusione Antonij, quo ad repræsentationẽrepræsentationem: & profectò (ni fallor ipse) meritò. Nam quod ipse in in d. c. omnes. nu. 12. scripsit, falsum est, & iure regio manifestè sublatum.

Id verò, quod Isernia tractat, parum facit: quia vel falsum itidem est, vel minimè conueniens legibus primogeniorum: cũcum ipse non vnum fratrẽfratrem, sed omnes fratres admittat post fratrem vltimum possessorem.

Quamobrem ipse sub cuiusque doctioris censura veriorẽveriorem esse opinor eam conclusionem, quam in initio huius tertiæ interpretationis exponere conabar: eandemq́;eandemque à theoricis, & practicis iure admittendam fore. Nam & mortuo fratre vltimo possessore, admittendum esse ad primogenium filiũfilium fratris secundogeniti, & pręmortui excluso fratre tertiogenito eodẽq́;eodemque patruo: responderunt And. Tiraq. in tract. de primogenitura. q. 41. & Soc. consi. 252. lib. 2. per totũtotum pręsertim col. 8. versic. præsuppono etiam, & Aret. consi. 164. ipseq́;ipseque Afflict. in dict. tit. 24. num. 33. refert, ita respondisse plures iuris vtriusq;vtriusque Doctores.

Nec quicquam refert dicere, ꝙquod hi Doctores hanc opinionem probauerint, vbi maioratus habuit originem ab ascendenti. Nam eorum rationes |

p. 248

non ita restringuntur: sed in hoc tendũttendunt, quod primogenito deferatur iure, consuetudine, vel testamento successio. Et deinde cōsiderantconsiderant Aret. & alij personam vltimi possessoris ad co adiuuandam eorum opi. probantes, in successione transuersalium admitti, etiam iure cōmunicommuni repręsentationẽrepręsentationem. Hanc verò sententiāsententiam, & interpretationẽinterpretationem ex eo probare mihi videor, ꝙquod ratio regię legis, & quæ superius à me tradita fuit ad successionem primogeniorum, omnes has species, & casus complectitur: nec restringitur successio ista, quæ ad primogenia cōpetitcompetit, legib. ordinariæ successionis, & legitimæ, quę ab intestatis defertur, nec item legibus fideicōmissifideicommissi quod familiæ, aut agnationi ex testamento relinquitur. Qua ratione in vniuersum regia lex quò ad successionem primogeniorum, & maioratuum repręsentationem admittit, nisi contrarium fuerit à primo testatore cautum & decretum. Quis enim non videt, ex lege regia etiamsi alioqui vera foret opinio, quòd in successione ascendentium vltra prone potes non sit locus repręsentationi, nihilominus in maioritatibus, & primogenijs admittendāadmittendam esse repręsentationem istāistam in quibuscunq;quibuscunque descẽdentibdescentib. testatoris ascendentis successoribus? Perpetua enim est, nec hoc negatur, repræsentationis vis & potestas, nōnon tantũtantum in maioritatib. sed & in fideicommissis, quoties successio de qua tractatur, contingit erga testatorem ascendentem. Et licet dubia esset hæc opinio in fideicommissis in maioritatib. & primogenijs, nec dubia iure regio videri potest, nec itidem iure communi rationibus & authoritatibus destituta est: imò hactenus frequentiori Doctorum calculo, & ferè omnium gentium praxi, & vsu recepta videtur.

Sed & vbi primus testator, & maioratus author ex transuersa linea vocauerit ad primogenium agnatos, vel ab initio, vel post eius liberos: & tādemtandem ad transuersales ipsius primi testatoris deuenerit primogenium, dubiò procul ex l. regia respondendum erit, vt passim conceditur, filiũfilium primogeniti præmortui viuente patre vltimo possessore, patrem ipsum repræsentare, & præferendum esse patruo filioq́ue secundogenito vltimi possessoris. Et tamen secundum regulas iuris communis, & ordinariæ successionis ab intestato, in linea transuersa non erat admittẽdaadmittenda repræsentatio vltra filios fratrũfratrum. Ergò regia lex, atq;atque item lex primogeniorum non sequitur regulas ordinarias, quæ iure communi cōstitutæconstitutæ sunt de repræsentatione ad successionem, quæ defertur ab intestato, vel iure fideicōmissifideicommissi.

Quod si dixeris, ideò in hac specie admitti repręsentationẽrepręsentationem, quia & si primus maioratus author fuerit transuersalis, vltimus tamen possessor est de ascendentib. & in his grauaminibus cōsideraturconsideratur persona vltimi possessoris, & sic grauati, vt in initio huius capitis disputabamus ex d. §. in fideicom. Hoc non admodum vrget aduersus hanc interpretationem, quam ipse probare conatus sum: quia vel illa Socini opinio est falsa, vel potius pro nobis est, retorquetur ita prędicta argumentatio. Quia si persona vltimi possessoris est attendẽdaattendenda, cur obsecro filius fratris nōnon repræsentabit personāpersonam patris ad succedẽdũsuccedendum patruo vltimo maioratus possessori? Cùm secundum regulas iuris cōmuniscommunis in successione patrui admittendus sit filius in locũlocum patris per repræsentationem.

Dices forsan, vtriusq;vtriusque personam primi testatoris, & vltimi possessoris considerandam esse. Primi inquam, à quo patrimonium primogenij capitur, vltimi possessoris, quia ei gradatim immediatè succeditur. Sed tunc cùm vterq;vterque in huiusce nostræ quæstionis specie proposita fuerit transuersalis, & ex agnationis transuersa linea, verè succeditur in maioratu transuersali. Quod lex Taurina pręmittit in 2. parte. Ergò & locus est repræsentationi, cùm eadem constitutio statuerit, in successione primogeniorum, etiam quando succeditur transuersali, lo cum esse repræsentationi. In hac etenim specie quam proponimus, siue consideremus personam primi testatoris, siue vltimi possessoris, siue vtriusq;vtriusque, semper transuersali succeditur. Nec quicquam oberit, quòd prima huius legis pars tractet de filio possessoris: quia tunc non tractabatur de successione transuersalium, sed de successione descendentium.

Tertia legis pars.

Saluo, si otra cosa est uuiere dispuesta por el que primeramente cōstituyoconstituyo, y ordeno ei Mayoradgo: que en tal caso mandamos, que se guarde la voluntad del que lo instituyo.

Hæc autem voluntas expressim constare debet, aut sanè ita tacitè, quod in dubium reuocari non valeat. Quid igitur si primus author & institutor maioratus voluerit expressim primò admitti ad maioratũmaioratum ex suis descendentibus, vel agnatis primogenitum maiorem, & post il

11

*lum secundogenitũsecundogenitum: an & tunc nepos patruum secundogenitum excludat, cùm ipse sit filius primogeniti pręmortui viuente vltimo possessore? Et sanè, quod in hoc casu voluntas testatoris ea sit, vt minimè excludatur secundogenitus à filio primogeniti præmortui, responderunt Bartholom. Chassa. in consil. 53. qui latè, ac longè opinionem istam defendit, & Anton. Rubeus consilio 149. vterque tamen sententiam istam non tàm iure ordinario, & regulis iuris communis, quàm ex verbis pręscriptis & adiectis à donatore, & primo maioratus authore præter præmissam vocationem secundogeniti, conatur deducere, & probare. Atq;Atque ideò ipse censeo, etiam in hoc casu admittendāadmittendam esse huius legis decisionem. Cui opinioni in maio|

p. 249

ratum constituto ab ascendenti satis adstipulatur Iurisconsulti responsum in l. cùm auus. ff. de condictioni. & demonstrationi. & Iustiniani in l. cùm acutissimi. C. de fideicommisso. & l. generaliter. §. cùm autem. C. de institutio. & substitut. l. 10. titu. 4. part. 6. Ex quibus apparet, conditionem illam, si sine liberis decesserit: semper subintelligi, quoties aliquis de descendentibus grauatur alteri restituere fideicommissum. Nam ea dispositio est intelligenda, si grauatus ille decesserit absque liberis. Etenim quemadmodum testator prędilexit primo nominatum, & honoratum: ita & eius liberos præ dilexisse videtur. Sic denique: vbi secundogenitus vocatur ad primogenitum, post primogenitum, ea vocatio est intelligenda post primogenitum & eius liberos, & quoties primogenitus absque liberis mortem obierit, ex dicta l. cùm auus. & simi. Quæ etiam obtinent, vbi restitutio facienda est descendenti à testatore, vel eius filio, quemadmodum ex eadem l. cùm auus. adnotauit illîc Cuman. & Bald. colum. 1. in dicta l. cùm acutissimi. atque illîc Salicetus et Paulus Castro. deniq;denique plures quorum meminit Andræa. Tiraq. in l. si vnquam. C. de reuocand. donatio. verbo. donatione largitus. num. 140. idem in tract. de primogenijs, q. 40. num. 91. Dec. cons. 568. Iason in dict. §. cùm autem. colum. 2. & ibi Dec. columna 4. & Guliel. Benedict. in c. Rainutius. de testam. verb. si absque liberis. in 1. Quin & itidem Iurisconsulti responsum adhuc obtinet in contractibus & donationibus inter viuos: sicuti optimè probat Bartholo. Socin. in dicta l. cùm auus. nume. 97. versi. quò autem ad secundum. text. optimus in dicto §. cùm autem. ibi, reliquerit, vel dederit. Idem etiam erit in donationibus causa mortis gloss. ibidem à Baldo, Salice. & alijs recepta in l. 1. C. de donat. caus. mort. Imola in l. si cui. ff. eod. titul. Socin. in dicta l. cùm auus. nume. 98.

Quòd si dixeris, hæc vera esse iuxta rationem Iurisconsulti in dicta l. cùm auus. quæ secundum communem non obtinet inter alios, quàm descendentes à testatore. Nam in alijs non subintelligitur prædicta conditio. Tunc respondeo, primogenio constituto ab extraneo, qui non sit de ascendentibus, esse considerandam testatoris mentem, quæ ex materia subiecta & natura rei hæc est, vt primo genium in primogenitos, & eius liberos per lineam rectam deferatur: nec vnquam secundogenitus admittatur, donec linea primogeniti, quem prædilexerit, defecerit. Hæc etenim est vera, ac propria regula interpretandi testantium, & aliorum dispositiones, nempe iuxta naturam rei, materiam subiectam, & iuris regulas. Quod prsertim apparet ex illa ratione, quam superiùs ad legem Regiam constituimus. Idcircò, siue primogenium fuerit institutum ab ascendenti, siue ab alio transuersali, siue in testamento, siue in contractu, donatione inter viuos, vel vltima voluntate, etiamsi post primogenitum vocetur secundogenitus, erit obseruanda huius legis Regiæ decisio. Nam secundogenitus censetur vocatus post primogenitum, & eius liberos: vel primogenito mortuo absq;absque liberis.

Quid verò dicemus de hac repræsentatione quò ad feuda? Nam & hæc solent à quibusdam similia primogenijs censeri? Et quod in successione feudi filius personam patris repræsentet, & eius locum obtineat. probat textus in

13

*capit. 1. & ibi gloss. verb. solus. Bald. & alij titu. de natura succession. feudi. & in capitulo 1. & ibi Docto. de successio. feud. capit. 1. versic. his verò desinentibus. & illic Isernia. Bald. alij, titul. de successo. fratr. vel graduum successio. capit. 1. de feudo Marchię. §. si capitanei. Alberic. in auth. cessante. C. de legit. hæred. Fulgos. in authent. post fratres. eod. titul. Curtius de feudo. 3. parte. quæstione 12. & plærique & alij, quorum meminit Andræas Tiraquell. in tractat. de primogenijs, quæstione 40. numero 18. Quæ quidem opinio procedit in feudo hæreditario, non in alijs feudis, quæ potius concessione principis, quàm iure hæreditario deferuntur. Bartol. in dict. auth. post fratres. in 2. Cuman. in dicta l. cùm ita. §. in fideicommisso. Baldus in l. ex hoc iure. ff. de iustitia & iure. quæst. 6. Rubeus in consilio 82. numero 4. Alexand. consil. 204. colum. 2. lib. 2. Idem Rubeus consil. 85. Curti. in tractat. de feudis. parte 2. columna penulti. Et tamen cùm feudum frequentissimè sit hæreditarium, & indubio tale censeri debeat, nisi aliud constet: intelligitur enim dari pro successoribus & hæredibus. vt notant Doctor. in capit. 1. titul. an agnat. vel filij repud. hæred. cap. filius. titul. qui curi. vendide. & cap. 1. de gradib. successio. tradit Ludouic. Gozad. consil. 4. nume. 11. & plæriq; alij. Sed diligenter Alexand. in consilio 19. lib. 5. refertq́;refertque alios Andræ. Tiraquell. in tracta. de primogenijs, quæst. 35. numero 11. Idem ipse quibusdam distinctionibus explicui libro 2. variar. Resolut. capit. 18. vbi & de emphyteusi priuata, & ecclesiastica respondendum erit, hanc repræsentationem eodem modo frequentissimè admittendam esse, sicuti in successionibus hæreditarijs iure communi statuta est. Sic & in emphyteusi scribit Corne. in consil. 24. columna vltim. libr. 2. filium obtinere locum patris per repræsentationem, & patruum excludi à nepote, vel nepotem admitti simul cum patruo. Idem notar Tiraquell. in dicta quæstio. 40. num. 19. responditq́;responditque Corne. hoc ipsum à pluribus ex consultatione probatum fuisse. Idem sentiunt Ange. & Alexand. in l. Gallus. §. quidam rectè. columna vlti. ff. de liber. & posthu. Et licet contrarium responderint, ac tenuerint plures, quo|

p. 250

rum meminit ipse Tiraquell. in d. quæst. 4. nu. 185. ex eo, quòd hæc repræsentatio tantùm sit admittenda in successione legali, nōnon in successione quę defertur ex hominis dispositione: vt superius diximus ad intellectum glo. in d. §. in fidei commisso. tamen in emphyteusi priuata, quæ ecclesiastica non sit, opinio Cornei & aliorum dubiò procul vera videtur Alexandro in consi. 129. lib. 5. colum. vlt. quia priuata emphyteusis hæreditaria est, nōnon ita ecclesiastica: quod & nos tradidimus in d. c. 18. libr. 2. Variarum resolut.

Sed & in iure patronatus ecclesiastici, admittendum esse filium fratris præmortui cum patruis per repræsentationem, vt in successione legali, tenent Ioan. Faber & Ang. Aret. in §. cũcum filius. instit. de hęred. quæ ab intesta. defer. Guliel. Bened. in d. c. Raynu. versi. & vxorem nomine Adelasiam. nu. 618. Tiraq. in d. q. 20. num. 19. & ni fallor, deducitur ex nota. per Doct. in Cle. 2. de iur. patr. per Rochum in tract. de iure patr. versic. ipse vel is. col. 2. Lamber. eod. tract. 2. par. 1. q. artic. 25. & 26. ac deinde arti. 33. q. 2. principalis. Nam & ius patronatus ecclesiasticum hæreditarium est, vt satis iure constat: & ideò hæc opinio verior videtur: modò cautè, & diligenter seruetur responsio pontificia, quæ traditur in d. Clem. 2.

Ego verò ad huius regię legis intellectum opinor, quoties feudum, emphyteusis priuata, vel ecclesiastica, aut ius patronatus agnationi, genti. vel familiæ iure primogenij, aut maioratus defertur, ita quidem quod ad vnum tantùm deueniat, eũdemq́;eundemque maiorem, & primogenitum, obseruandam esse regiam istam constitutionem & conclusionem ab ea deductam, etiamsi ex cōcessioneconcessione principis, vel alterius hominis hęc vocatio primogenitorum fiat. Nam hæc est vera, & propria primi authoris, testatoris, vel principis concedentis voluntas: quemadmodum deducitur ex superius traditis, si diligenter fuerint examinata. Alioqui vbi nōnon iure maioratus, sed aliter alicui familiæ, genti, vel alicuius successoribus feudum, emphyteusis ecclesiastica, vel priuata, aut ius patronatus defertur, ita sanè, vt plures simul admitti possint, si non alia sit controuersia in successione, quàm illa, an filius fratris sit cum patruis admittendus, & an filius per repræsentationem locum patris obtineat: cùm & per successionem deferantur prędicta iura, vel à testatore, vel à principe, vel ab alio primo authore, tunc censeo obseruandas esse conclusiones illas, quas hoc in capite latè tradidimus, tàm de successione legali, quàm de successione, quæ defertur per hominis ordinationem, vel dispositionem, in ea quæstione, quam examinamus, an filius per repræsentationem in locum patris admittatur, vt patruum excludat, vel cum eo simul succedit? Existimo etenim præscriptas conclusiones, & decisiones plurimùm conducere ad huius quæstionis diffinitionem, si earum rationes exactè, ad amussim obseruauerimus.

FINIS

Covarrubias ...: Opera Omnia

THEMA CAP. XXXVIII.

SVMMARIA.

Prima Taurinæ legis pars.

Sequitur. secunda legis pars.