Covarrubias y Leyva: Opera Omnia - The School of Salamanca

CAPVT VIII.

VIDI non semel disputari, possitne clericus in sacris constitutus, & laici hæres, ad iudicium fori secularis vocari, ratione illius hæreditatis, quemadmodum potuisset dubio procul laicus ille, cui successit? Quam quæstionem aliquot expositis casibus, conabor examinare, quos ipse scio frequenter, dis|

p. 42

cuti apud Forensia tribunalia, quorũquorum diffinitio conclusionibus distinctis quandoq;quandoque constabit.

Prima conclusio huius rei examini præuia sit insinuatio, publicatióue testamenti à laico facti, etiamsi clericus hæres sit, fieri debet apud iudi

1

*cem secularem. Hanc conclusionem probant Bald. & Corne. in l. omnia testamenta. C. de testam. Bald. in Auth. clericus. & in l. repetitas. C. de episcop. & Cleri. Gulielm. Benedict. in cap. Rainutius. de testa. verb. & vxorem. nume. 420. Ioan. Andr. & Abb. in cap. vlt. de fide instrum. Stephanus Aufrer. in Cle. 1. de offic. ordi. reg. 2. fallentia 11. Barbat. in c. si hæredes. de testa. nu. 10 quo in loco idem ipse adnotaui, nume. 3. est & ad hoc regia lex 4. tit. 2. lib. 5. ordin. in secunda eius parte. Nam prima pars, quæ aliud respondet, deducitur à l. 13. titul. 5. lib. 3. fori, quæ fuit etiam comprobata per Regem Henricum 3. in hisce legibus, quas de pœnis delictorum anno domini M. CCCCI. in vrbe Taurina tulit.

Secunda conclusio. Lite cæpta contra laicũlaicum apud secularem iudicem, eaq́;eaque pendente, si mori con

2

*tigerit laicus, clerico hærede relicto, iudex secularis ad diffinitionem vsq;vsque etiam contra clericum causam istam tractabit. Huic conclusioni fuffragatur, tex. in l. venditor. ff. de iudic. vbi Iurisconsultus respondet, venditorem, qui velit defendere ratione euictionis emptorem ab actione contra eum proposita, teneri defensionem hanc prosequi coram iudice, qui de Ista causa, & actione cognoscere cęperat. Quæ quidem responsio locum obtinet, etiamsi venditor clericus sit, quod cautũcautum expressim est l. 57. titul. 6. part. prima. Idem tamen iure communi quoad clericum venditorem, tenent apertissimè Bald. Fulgo. & Lancelo. Dec. ac sensit Albe. in d. l. venditor. August. in l. non solùm. §. quod vulgò. ff. de vsucap. optimus tex. in l. 1. C. vbi in rem act. Panor. & Anto. Burgensis in cap. vltim. num. 16. de empt. idem Abb. in c. quoniam frequenter. §. in alijs. nume. 28. & ibi Anto. Cardi.

3

*& Soc. num. 127. vt lite non contesta. Ancha. in reg. ea quæ. de regu. iur. in 6. q 17. Bald. in Auth. clericus. 2. col. C. de episc. & Cleric. Lanfrancus Orianus in tract. de arbitris. q. 47. Pulchrè Bar. Socin. consil. 91. lib. 3 versic. circa vltimam difficultatem. Qui fatetur hanc opinionem communem esse. Idem asserit Lancelot. Decius in dicta l. venditor. Eandem opinionem sequuntur dicentes, eam seruari in regno Franciæ, Stephanus Aufreri. in d. Clemen. 1. de offic. ordin. regula secunda. Fallent. 5. & Gulielm. Benedi. in capit. Rainutius. verb. & vxorem nomine Adelasiam. numer. 417. Tametsi contrariam sententiam probant, & sequuntur Paul. Castr. Angel & Iacobi. in dicta l. venditor. asseuerantes, illud responsum non procedere in clerico venditore. Idem Imol. in dict. §. quod vulgo. Ioan. de Platea in l. 3. C. de iure fisci. ex authoritate Accursij ibidem, qui existimat, decisionem Iurisconsulti in dict. l. venditor. minimè obtinere in fisco venditore, quod ibidem Bart. & alij adnotârunt. Imò & Angel. Aretin. in §. actionum. de actioni. numer. 19. asserit opinionem Pauli de Castro seruari in PRAXI, Ad similitudinem fisci venditoris, qui si velit defendere emptorem ab actione contra ipsum iam in iudicium deducta, poterit causam ab eo iudice eximere & eius cognitionem deferre ad propriam ac peculiarem fisci iudicẽiudicem, vt probari videtur quibusdam in d. l. 3. cui ex aduerso respondetur, nihil ibi esse speciale in fisco, sicuti Bald. super eandem legem explicat: Aut nihil refert fisci priuilegiũpriuilegium quoad alios, quibus iure idem concessum non est, secũdumsecundum Burgensem in d. c. vltim. & Soc. in d. cons. 91. qui scribit, casum illum, cuius mentio fit in d. l. 3. esse maximè distinctum à d l. venditor. vbi Lancel. Dec. tenent, quoad speciem l. venditor. nihil esse in fisco speciale. quod & Socin. probare nititur. Sed & pro Paulo Castrensi adducitur authoritas Speculatoris tit. de primo, & secundo decreto. §. restat. versicu. quid si num. 24. & tamen non refert illius sentẽtiasententia, nec ad hanc quæstionem quidquam facit, saltem nōnon vrget. Etenim Speculat. tradit eleganter, quòd clericus non est admittendus coram iudice seculari, etiamsi renunciet priuilegio fori ad defensionem eius, qui ab eo rem habet in feudum vel emphyteusim. Nam hisce verbis non concedit Speculator, causam istam tractandam esse cum emphyteuta, vel feudatario clerici apud iudicem ecclesiasticum, quia propter ius, quod habet ipse reus laicus in iudicium vocatus, tractabitur apud iudicem secularem, nec poterit clericus directum dominium habens ac suscipiens defensionem rei, causam aduocare ad iudicium ecclesiasticum, quemadmodum explicat Abb. in d. cap. quoniam frequenter. §. in alijs. num. 28. quasi eo authore aliud sit respondendum, vbi clericus, vt defensor necessarius, vocaretur in iudicium ad defensionem coloni, vel inquilini qui nullũnullum habent ius in re. Tunc enim clericus rei petitæ dominus verus habens dominium vtile & directum, ad iudicium vocatur, rem propriam proprio nomine defensurus. Et ideo cùm ipse tunc litiget, causa tractari debet apud iudicem ecclesiasticum. Idem tenent Anton. & alij in dict §. in alijs. Rursus & aduersus communem adduci solet, glos. in cap. clericus nullum. 11. quæstio. 1. cuius sensus in id tendit, quòd quamuis clericus pręstet emptori coram iudice seculari authoritatem, & defensionem, litiq́;litique adsistat eam assumens, vt verè propositam contra emptorem: non ex hoc dicitur litigare coram seculari, nec dicetur de eius foro esse. Quibus equidem verbis potiùs probatur Communis opinio. Etenim hæc lis verè tractatur contra laicum emptorem, & sententia contra eum fertur, fitq́ue contra eum executio. |

p. 43

Nec poterit clericus actorem cogere, vt aduersus seipsum & clericum agat, cùm emptor possideat, & contra ipsum possidentem nomine, & iure proprio sit agendũagendum. Quibus sanè adducor, vt existimem iure RomanorũRomanorum adhuc seclusa lege regia priorem sententiāsententiam, quæ Communis est, veriorem esse, & secundum eam fore intelligendum text. in d. l. venditor. Idemq́;Idemque erit etiam, si lis nondum fuerit per litis contestationem cœpta. Nam si actor aduersus emptorem laicum actionis formula vsus, libellum in iudicio dederit iudici, hoc sat erit, vt causa illa coràm iudice seculari tractetur, & diffiniatur, etiāetiam si clericus venditor suscipere voluerit defensionem emptoris. Quod notant in specie Bar. Socin. in d. consi. 91. & Anto. Burgen. in d. c. vlt. Licet Ang. Aret. in d. §. actionum. nume. 17. existimet, communem opinionem non aliter admittendāadmittendam esse, quàm si lis fuerit per contestationẽcontestationem cæpta. Deniq;Denique ipse censeo, idem esse, vbi ecclesia rem vendidisset, ac vellet emptorem defendere. Nam si emptor conueniatur apud iudicẽiudicem secularem, ecclesia nōnon poterit eius defensionẽdefensionem assumere ea lege, vt ad ecclesiasticum causa tractanda remittatur: secundum Ang. in d. §. quod vulgò & Alberi. in d. l. venditor.

Hinc ergò constat lite cæpta contra laicum defunctum apud iudicem secularẽsecularem, eius hęredem clericum teneri ad eius prosequutionem coram eodem iudice, ad finem vsq;vsque litis: nec posse forum istud declinare. Quod in specie tenẽttenent Imo. in l. si eum hominem. ff. de fideius. Ias. in AuthẽAuthen. quas actiones. num. 39. C. de sacros. eccle. Paul. Castre. Roma. Alex. & ibi Curti. Iunior. in eius addition. in l. si constante. §. vlt. ff. solut. matri. Ang. Pau. de Cast. in l. hæres absens. in princ. ff. de iud. vbi est ad hoc tex. optimus. & in l. si quis postea. ff. eo. tit. & in l. 3. C. de hære. acti. Rursus & idem tenent Barba. in c. quia V. de iudic. nu. 45. Aufreri. in Cle. 1. de offi. ordi. reg. 2. fallent. 6. Ad idem conducit admodum, quod traditur in l. 2. §. ex his. ff. de verb. obl. l. vbi cæptum. ff. de iud. c. pro posuisti. de foro compet. & quæ notantur ab Ange. in l. tam ex contractib. ff. de iudic. Probatur verò hæc secunda conclusio lege regia Partita. in l. 57. ti. 6. part. 1. quæ in hunc sanè modum vulgò circunfertur.

Otrosi quando el clerigo hereda los bienes del ome lego, ẽen otro alguno demanda cōtracontra aquel lego, por razon de aquel auer que heredo ode danno que ouiesse fecho, tenudo es el clerigo de faser derecho ante aquel iuzgader seglar do lo faria aquel de quien hereda el auer, si fuesse viuo. Hæc autem verba, vt possint sensum iuri, & menti legislatoris conuenientem habere, sunt sic intelligenda iuxta vulgarem hanc lectionem, quòd clausula illa (por razon de aquel auer que heredo) referatur ad illam, tenudo es clerigo. Quasi velit lex, clericum laici hæredem, teneri ratione hæreditatis, & iure hæredis prosequi apud iudicem secularem litem cæptam, coram eodem iudice aduersus laicum illum, cui extitit hæres. Et dum lex dicit (que heredo se entiende el clerigo.) atq;atque ibi, danno, que vuiesse fecho. scilicet, el lego. Sic etenim est regia Constitutio explicanda, tametsi subsit maxima suscipio eam esse vitio scriptorũscriptorum & impressorum corruptam. Tandem Gregorius Lopez regius apud CæsarẽCæsarem consiliarius, vir equidẽequidem, vt in omnibus, quæ vtriusq;vtriusque iuris exercitationẽexercitationem attinent, sic in hisce legib. expurgandis & elimandis diligentissimus, legem istam paucis mutatis verbis, ita legẽdamlegendam esse censet. Otrosi quando el clerigo hereda los bienes del ome lego, e otro alguno ha demanda contra aquel lego por razon de aquel auer, o de danno que vuisse hecho, tenudo es el clerigo de hazer derecho ante aquel iuzgador seglar dolo faria aquel de quien hereda el auer, si fuesse viuo.

Verum contraria opinio placuit quibusdam ꝗquod censent, clericum hæredem laici non teneri coram iudice seculari, prosequi litem iam contra laicum cui successit, cæptam. Atq;Atque ideò erit denuò super eadem re, vel actione coram ecclesiastico iudice clericus conueniendus, cùm sit à iurisdictione seculari exemptus, & tandem iure proprio litem ipsam suscipiat, ac defendat. Huius opinionis authores sunt Anton. Imol. Abb. col. vlt. Feli. col. pe. in cap. quia V. de iudic. Rota in antiquis decisio. 552. & in antiquioribus prima de foro competent. Lance. Deci. Iacobi. & Curtius Iunior in d. l. hæres absens. in prin. escribitque Iacobi. quòd secundum hanc opinionem vidit iudicari, & ab ea in Practica non esse recedendum asserunt Areti. & Deci. in d. c. quia V. tametsi Aret. de eius veritate dubitet, nihilominus ego veriorem esse opinor priorem sententiam, etiam iure Communi considerato, quāquam & in ecclesia, ac monasterio procedere existimo eisdem rationibus. Nam quòd Bald. & Salycet. scribunt in l. 1. C. si pendẽpenden. appe. mors inter. tunc obtinet cùm ecclesia, vel monasterium haberet ex priuilegio Papæ iudices peculiares similes illis, quos fiscus habet. Aut tandem cum ecclesia, vel fiscus non succedunt iure hæreditario, sed alia ex causa, nem pe ecclesia ex ingressu, & professione religionis, fiscus verò ex alia causa, præsertim quia maximè dubium est, an in fiscũfiscum transeat instantia inchoata, quemadmodũquemadmodum disputatur in d. l. si cōstanteconstante. §. vlt. & per Deci. post alios in d. c. quia V. Nec est necessaria hæc argumentatio à fisco ad ecclesiam. Siquidem licet fiscus non teneatur idem forum admittere, ac sub eo litem iam cæptam prosequi, non ex hoc consequitur, idem iuris esse in ecclesia. His omnibus ipse illud adiecerim, quod litis contestatio necessaria non est, vt in vniuersalẽvniuersalem hæredẽhæredem transeat instantia iam cæpta. lege si operarum iudicio. ff. de operis liber. l. si petitor. ff. de iudi. notant in specie Angel. & alij, præsertim Paul. Castrensi. in l. tam ex contractibus. ff. de iudic. textus optimus in l. defunctos. ff. de procuratoribus.

p. 44

Tertia conclusio, clericus hæres laici defuncti, nōdumnondum aduersus eum cœpta lite, conueniendus erit apud iudicem ecclesiasticum, etiamsi vt lai

4

*ci hæres ad iudiciũiudicium vocetur ea actione personali, vel mixta, quæ aduersus defunctum actori cōperebatcomperebat, Hanc conclusionem ex regula iuris canonici, & ciuilis notant expressim. glo. inibi recepta in regu. is qui in ius succedit alterius. de reg. iur. in 6 glo. Archid. Dom. & Præposit. in c. clericum nullus. 11. quęs. 1. Rota in decisionibus paulò antè nominatim adductis. Abb. Anto. & alij omnium consensu in c. quia V. de iud. Quo in loco Deci. asserit num. 11. non esse in hoc dubitandum. Bar. in l. hæres absens. in princ. ff. de iudic. & ibi Iacob. de Raue. Angel. Alberi. Cynus, Fulgosius, Iacob. & alij Communiter, vt testatur Curtius Iunior. idem tenent Cynus nu. 7. Bald. Fulgosius, & Iason nu. 39. in Auth. quas actiones. C. de sacrosan. eccle. Bal. in l. 2. C. vt in poss. legator. exquibus & his, quorum hi authores meminêre, constat hanc opinionẽopinionem satis CōmunẽCommunem esse. Cui non oberit Iurisconsulti responsum in d. l. hęres absens. NāNam intelligitur de priuilegio particulari ipsius hæredis: non de eo, ꝙquod est iure Communi concessum, aut insertum intra ius Commune, & generale. Sicuti deducitur ex glo. ibi, & in l. 2. §. legatis. eo. tit. vel Iurisconsultus tractat quando forus defuncti respectu loci in hære de mutatur, vt ibi animaduertunt Fulg. & alij. Fuêre tamẽtamen apud veteres, qui Contrarium probare conati sunt, asseuerantes, clericum laici hæredem, his actionib. quæ aduersus defunctum iure dantur, posse vocari vt hæredem laici, apud iudicem secularem, etiamsi laicus ea ratione nusquam in iudicium ad incipiendam litem fuerit vocatus. HācHanc opinionem veteres quidam olim probârunt, vt refert gl. in d. c. clericum nullus. & Alberic. in d. l. hæres absens. qui testatur, olim Bergomi pręuia disputatione, ac proposita quæstione ista, sic fuisse diffinitum ex authoritate Iurisconsulti in d. l. hæres absens. in prin. Horum sententiam sequuti sunt viri illi doctissimi, qui iussu Regis Alfonsi. 10. concinnandis, & congerendis huius regni legibus, quæ opere septem partito continẽturcontinentur, operam dedêre, quemadmodum apparet ex d. l. 57. tit. 6. Part. 1. iuxta literam, quæ quandoque rem istam in forensi controuersia disputantibus aptior visa est, his quidem verbis.

Otrosi quando el clerigo hereda los bienes del ome lego, e otro alguno demanda contra aquel clerigo por razon de a quello que heredo, o de danno qui vuiesse hecho, tenudo es el clerigo de fazer derecho ante aquel iuzgador seglar dolo faria aquel de quien hereda el auer si fuesse viuo.

Hanc literam sensim agnoscunt Ioan. Lupi in rub. de donatio. inter vir. & vxor. §. 39, nu. 8. & Roderi. Xuarez in repe. l. post rem. de re iudi. vbi tract. de intellectu legis regiæ de executione instrumentorum, & contractuum i. extensione ad regiam legem fol. 123. col. 4. atq;atque item author Summæ peregrine. dictione, clericus, est etenim hęc lectio, vt ex his authoribus deduci videtur, maioris quidem effectus, & quæ regiam decisionẽdecisionem vberiorem efficit ad secularis iurisdictionis authoritatem: tametsi iuri pontificio, ac denique receptissimæ opinioni omninò contraria: Nec video iustam aliquam rationem, à iure pontificio deductam, qua potuerint induci regiarum legum conditores, vt hanc sententiam probarent. Idcircò iudices regios admonitos esse velim, quod in eius Praxi exactissima diligentia inquirant, & scrutentur, sit ne seruanda huiusmodi lex, & an regia maiestas velit, eam seruari, præsertim, quia prior litera iustior ac verior est, nec vnquam viderim contrariam in Praxi receptāreceptam fuisse. Et nequis hac in controuersia, & quæstione dubitare valeat, quęnam sit legis regiæ ꝓbatissimaprobatissima lectio, lectorẽlectorem admoneo, regio ædicto cautũcautum esse, PartitarũPartitarum leges publicè in iudicio, & in alijs actionib. seruandas fore, iuxta lectionem illāillam, quæ typis tradita, publicāpublicam habet authoritatẽauthoritatem ex viri doctissimi Gregorij Lopez emendationib. has etenim regia maiestas publica, & certa diffinitione muniuit.

Quarta conclusio, quoties clericus laici hæres in iudicium vocatur petitione hæreditatis, aliaùe actione personali, aut reali, quæ tamen non est hæreditaria passiuè, vt aiunt, tametsi ea tractetur super re ipsa hęreditaria, aut eius causa, non est ad seculare tribunal, sed ad ecclesiasticum vocandus. Probatur hæc conclusio in l. si fideicommissum. in prin. ff. de iud. vbi Bar. & alij, nec huic conclusioni oberit d. l. hæres absens. Nec item regia partitarum lex, quæ verè nihil aliud agit, quam extendere decisionẽdecisionem IuriscōsultiIurisconsulti ad clericũclericum laici hæredem, & rationẽrationem habet illius fori, ac tribunalis, vbi defunctus posset conueniri, si viueret, iuxta Communem omnium interpretationem, quę IũrisconsultoIurisconsulto traditur. Igitur si actio aduersus clericum proponatur, non ea quæ contra laicum eius antecessorem proponeretur, nec vt contrà hæredem laici, eiusùe in obligatione successorem, profectò in hac specie non est, cur possit clericus coram iudice cōueniriconueniri.

Quinta conclusio. Executio contractus & instru

5

*menti publici, quo laicus obligatus est ad certācertam pecuniæ quantitatem, vel aliud simile, petenda est coram iudice ecclesiastico aduersus clericum huis laici hæredem. Huius opinionis ꝓbatioprobatio ex eo constat, quòd nulla fuerit verè, ac proprie captalis apud iudicem secularem, & ideò clericus non tenetur litem hac de re subire & tractare in tribunali iudicis laici. Imo pro huius contractus executione omnino est iudex ecclesiasticus adeũdusadeundus, est enim necessaria causæ quædam cognitio, atq;atque examinatio, quę aduersus clericum, nōnon est apud alium, quàm ecclesiasticum iudicem expedienda, quemadmodum in specie hoc voluêre Rotæ iudices, quorũquorum suf|

p. 45

fragia traduntur in d. decisio. 552. in antiquis. & decisio. 2. titul. de foro competen. in antiquioribus. Eandem opinionem (ni fallor ipse) probare videtur Rodericus Xuarez in di. extensione prima col. 4. & in extensione. 8. qui sequitur in effectu Bart. opinionem. in l. cunctos populos. nu. 29. C. de summa Trinit. & fide catho. dum is existimat, ex lege seculari, quæ statuit, instrumenta publica paratam habere executionem, instrumentum publicum aduersus clericum in proprio foro, hoc ipsum priuilegium habere. Huius opinionis rationem ipse Bar. rursus probat in l. de quib. ff. de legib. in re. vlt. col. cui suffragatur tex. in c. cùm venissent. de eo, qui mit. in pos. cau. rei seruan. & in ca. constitutus. de in inte. restit. Lapus allegat 81. sequitur Barto. Calcane. in cons. 7. & tamen eius ratio Communi omniũomnium suffragio refellitur, siquidem statutum laicorũlaicorum etiāetiam generale nullānullam agens mentionem clericorum minimè est aduersus eos obseruandum, licet nequaquam tollat priuilegia, quæ clericis, vel ecclesijs concessa sunt, cùm statuentes nullam habeant iurisdictionem in clericos. Qua ratione, ratio Bartoli, frequentiori Consensu improbatur, vt constat ex Felino in cap. ecclesia. de constitu. numer. 81. Decio ibi, nume. 50. tradit Rochus Curti. in c. vlt. de consue. q. 11. principali.

Nihilo minùs ipse veram esse opinor Bar. sententiāsententiam in l. regia. lex etenim Imperatoris, aut principis iura imperij habentis, quę generalis, nec damnũdamnum infert speciale clericis, aut ecclesijs, est ergà clericos, etiāetiam in foro ecclesiastico seruādaseruanda. ꝙquod probatur in c. 1. de noui ope. nuncia. & visum est Imolæ in c. continebatur. de his quæ fiunt à præla. sine consen. c. col. vl. Ias. in l. quotiens. C. de reivendi. nu. 24. Host. & Ioan. And. in c. vl. de solut. Ergo lex regia condita ab Hispaniarum Rege, qui apud eius subditos ius habet imperij, & quæ generaliter statuit, instrumenta publica paratam habere executionem, etiam aduersus clericos vim habet, quippe quæ non inferat præiudicium notabile clericis, nec directò contraria canonibus sit. Nam sub his conditionibus, & qualitatibus leges secularis principis non recognoscentis superiorẽsuperiorem, receptæ & probatæ videntur à summis Pontificibus in d. ca. 1. de noui ope. nunc. c. inquisitionis. de hæret. in 6. c. 1. de iuramen. calum. c. venientes. de iureiu. Notat longè, ac latè Fortu. in tractat. de vltimo sine illatione. 14. cuius, & aliorum nos meminimus in epitome de sponsa. 2. parti. c. 6. in princ. num. 20. Quod si publicum instrumentum aduersus clericum paratam habet lege regia executionem, ea executio petenda est, ac tractanda coram iudice ecclesiastico, non coram seculari: quemadmodum ex Bart. Rode. Xuarez, & Rotæ decisionibus constat, nec vnquam vidi, nec audiui in contrarium actum fuisse. His accedit, quod etiamsi apud Gallos clericus cogatur à iudice seculari chirographum suum agnoscere, postquam tamen agnouerit, causa est ad iudicẽiudicem ecclesiasticũecclesiasticum deferenda, vt ipse cogat clericum soluere pecuniāpecuniam debitādebitam, sicuti scribunt & asseuerātasseuerant Rebuf. super leges regias, trac. de chirogr. art. 1. nu. 5. tomo 1. & Imbert. Rupel. libr. 1. Foren. instit. c. 24. & Pyrrhus item in consue. Aurelianens. ti. de execut. instru. c. 20.

Fortassis in casu, & specie huius quintæ conclusionis respōdebitrespondebit quispiam, posse huius instrumẽtiinstrumenti publici executionem peti apud iudicem secularem, contra clericum hæredem laici, qui quidem laicus ipsum contractũcontractum sub authoritate publica gesserat. Et hęc quidẽquidem sententia probabitur ex authoritate regiæ Partitarum legis, cuius modò mentionem fecimus in 3. conclusione. Nihilominus hoc dubiũdubium est propter multa, & proptereà quia dicta regia lex minimè tractat de contractus executione, quæ peculiares leges, & conditiones obtinet, propter quas, etiam si Roder. Xuarez, expressim asseueret, esse man dandum executioni contractum istum à laico factum, aduersus clericum eius hæredem apud iudicem ecclesiasticum noluit tamen cōcedereconcedere, eandem executionem fieri posse per secularem iudicem: tametsi Partitarum legem citauerit, & induxerit.

Covarrubias ...: Opera Omnia

THEMA CAPIT. VIII.

SVMMARIA.