| |
Vol. 1
REVERENDI PATRIS F. FRANCISCI DE VIctoria, ordinis PrædicatorũPrædicatorum, sacræ Theologiæ in Salmanticensi Academia quondam primarij Professoris,

Relectiones Theologicæ XII. in duos Tomos diuisæ: Quarum seriem uersa pagella iudicabit. SVMMARIIS suis ubique locis adiectis, una cum INDICE omnium copiosißimo.

TOMVS PRIMVS. Lugduni, apud Iacobum Boyerium, M. D. LVII. Cum priuilegio Regis ad decennium.
Contents

EXTRAIT DV PRIVILEGE DV ROY.

PAR grace & priuilege du Roy est permis à Iaques Boyer libraire de Salamanca, de imprimer ou faire imprimer vne fois ou plusieurs ce present liure intitule, ReuerẽdissReuerendiss. Patris Fratris Francisci de Victoria, ordinis Prædicatorum, sacræ Theologiæ in Salmanticensi Academia quondam primarij Professoris RelectiõesRelectiones duodecim Theologicæ. Et fait deffence de par ledit Seigneur, à tous autres libraires, imprimeurs, & personnes quelzconques, de ne imprimer, ne faire imprimer ledit liure, vendre, ne distribuer en ses pais, terres, & seigneuries, si ce n'est par le consentement dudit Boyer: sur peine de amẽdeamende arbitraire & confiscation des liures qu'ilz auroyẽtauroyent imprimez. Et ce iusques au tẽpstemps & terme de dix ans, à compter du iour & datte qu'ilz seront paracheuez de imprimer, comme plus à plain est contenu par les lettres patentes sur ce dõneesdonnees à Paris le dernier iour de Iuillet, l'an de grace mil cinq cens cinquante six, & de son regne le dixiesme.
Par le Roy, maistre Francois Barthelemy, maistre des requestes ordinaire de l'hostel present: Signe, Fizes. Et seelées du grand seel en cire iaulne à simple queũue.

ILLVSTRISSIMO, AC REVERENDISSIMO D. D. FERDInando Valdesio, Archiepiscopo HispalẽsiHispalensi, supremóque in regnis HispaniarũHispaniarum Inquisitori Iacobus Boyerius Bibliopola S. P. D.

HOMINVM genera multa eße non ignoras (Præsul illustrißime) qui in perniciem bonarum literarum quodãmodoquodammodo nati eße uidentur: sed unum illud certißimũcertißimum, qui (ut ait Comicus) labore alieno magnam partam gloriam, uerbis sæpe in se transmouent. Ab ijs enim factum est, ut complura doctissimorum uirorum opera uel omnino supprimerẽtursupprimerentur, uel alieno sub nomine truncata, uel imperitorum hominũhominum stultis cogitationibus sepulta posteritati obtruderẽturobtruderentur. Quæ pestis cùm in omnes bonas artes irrepserit, mirum tamen est, quo pacto tam longè late́lateque in præclarißima disciplinarum omnium Theologia graßetur, ut pristino candori & synceritati uix iam ullus sit relictus locus. Nam si ueterum ecclesiasticorum scriptorum libros | ad staterãstateram reuocare uelimus, nullus profectò erit, qui ab ea labe se liberum poßit aßerere. Origenes, Hieronymus, Augustinus, Ambrosius, quot in locis trũcatitruncati, confusi, obscuri, perplexi, ac denidenique alienis inuentis cõspurcaticonspurcati leguntur? Quot præterea uolumina, otiosorũotiosorum hominum deliramenta, uiris illis grauißimis & religiosißimis falsò attribuũturattribuuntur? In cuius generis homines cùm optimi ac eruditißimi uiri FrãcisciFrancisci de Victoria (cuius ego memoria maximè recreor) lucubrationes incidißent, quid non licenter in eis sibi permiserũtpermiserunt? alius transcribendo miserè dilacerauit, alius corruptè recitauit, alius suppreßo uiri nomine bonam magnam́magnamque operis partem usurpauit: plures denidenique mentis insanæ cõmentacommenta, uiri illius religiosißimi doctrina ac singulari eruditione, non secus ac gemmam adulterinãadulterinam auro contexerunt: debitam́debitamque authori gloriam sceleratißimi quiquique impune sibi uendicauerunt. Cui ego malo cùm auxilium accerserem, nullum nec præsentius, nec dignius quàm tuum, adhiberi poße existimaui, qui ad bonas artes | restituendas, ad ChristianãChristianam religionem promouendam, ad omnes denidenique uirtutes stabiliendas, unus præ cæteris quodammodo natus eße uideris. Cuius rei testis est fidelis celeberrima hæc Salmanticensis Academia, quãquam extructis ad fouenda literatorum hominum studia monumentis, ac ædificijs, ista tua liberalitate & magnificentia non inferioribus, multo clariorem, ac ornatiorem reddidisti. AtAtque ut interim omittãomittam præclarißimas animi tui dotes omni laude superiores, generis splendorem, ordinis istius Archiepiscopalis amplitudinem, cæterácæteráque in uniuersam Hispaniam beneficia, quorum memoriam uentura secula (quando eas laudes incredibilis animi tui mãsuetudomansuetudo prædicari non sinit) æternis cõsecrabitconsecrabit encomijs: me dudũdudum aliquid edere cogitantẽcogitantem impulit summa tua erga omnes beneuolentia & amor, ut audacter qualecunque meæ in te obseruantiæ testimonium darem. Illud autem erit opus hoc duodecim Relectionum, uiri nũquamnumquam satis dignè laudati, Francisci de Victoria: quod si eo animo suscipis ac|tueris, quo authorem ipsum, quandiu hoc cõmunicommuni respirandi beneficio usus est, à te dilectũdilectum atque amatum scio: iam nihil est, quòd maleuolorum hominum calumnias reformidem. Allatrent usque licet, & dente canino mordeant laudis alienæ fures: nam dum labores nostros tibi gratos eße sentiam, illis esse ingratos, hoc sciant mihi gratißimum. Quantam uerò operam dederim, ut totum opus tersum ac planè purum in lucem eruerem, ijs licebit æstimare, qui ipsum authorem aliquando dicentem audiuêrunt: & ijs, qui paulò accuratius hanc editionem considerarint, atatque cum priuatis scriptis contulerint. Adiecimus præterea, ut & nihil ornamenti desyderari poßet, & lectorem labore non mediocri subleuaremus, Relectionum singularum ἀνακεφαλάιωσιν quandam, additionésque, locorum sacræ scripturæ indices. Denique nihil à me prætermißum est, in quo doctißimi uiri memoriæ & laudi non studiosißimè consuluerim. Suscipe igitur (Præsul amplißime) has industriæ nostræ pri|mitias, tuóque patrocinio & clientela foue, ut cætera eiusdem authoris opera in quartũquartum Sententiarum, atque alios Diui Thomæ libros, ex hoc uno periculum faciãtfaciant, ac propediem in lucem alacrius prodeant. Dominus Iesus Christus R. D. V. semper sua manu protegat. Salmanticæ, Calendis Septembris. 1556.

IACOBVS BOYERIVS LECTORI S.

COGITANTI mihi (candide lector) quod meritò cõqueriturconqueritur Tragicus ille Sophocles, ὡς οὐδὲν ἐσμὲν, πλην σκιᾶις εἰκότες, nullis́nullisque rebus hominum memoriam immortalitati firmius commendari, quàm literarum monumẽtismonumentis: maiori profectò laude digni semper uisi sunt duo illa philosophiæ lumina, Plato & XenophõXenophon, quòd diligentißimè præclarè dicta facta́factaque Socratis posteritati tradiderint, quàm ipse, qui primùm ea dixerit, aut fecerit. Illorum enim opera factum est, ut grauißimi authoris memoria (donec aliqua bonarum literarum extabunt uestigia) apud omnes sit celebris & perpetua, qui fortè magna ex parte ne uixisse quidem cognosceretur. Quam ego operam si religiosißimo uiro Francisco de Victoria præstarem, me rem haud mediocri laude dignam, & sacræ Theologiæ studiosis maximè utilem facturum putaui. Is enim uir fuit tanta eruditione, tanta religione, tanta denidenique ingenij dexteritate in tractandis sacris eloquijs, ut non solùm Socratem illum umbratilis tantùm ac fucatæ philosophiæ authorem longè superauerit: uerùmetiam synceræ ueritatis antistitẽantistitem nullum sibi reliquerit secundum. Ille autem cùm nihil aut perpauca typis tradiderit, uidebam tanti uiri laudem & gloriam sensim (ut fit cæteris mortalium rebus) ex hominum memoria labi, ac studiosos tãtætantæ doctrinæ fructibus priuari. Nihil ergo prius habui, quàm eius opera è tenebris eruere, quæ́quæque aliquando in scholis dictasset, tanquam ille Xenophon in unum colligere, ac doctorum uirorum summa diligentia ab omni iniuria uindicare. Opus uerò longe maius expectatione | prodijt. Duodecim enim Repetitiones summo labore, & rei familiaris non mediocri dispendio corrasimus: eas in duos Tomos diuisimus, præclaro́præclaroque ordine coniunximus. Quas si à te, candide lector, probari sensero, mihi abunde cumulatéque satisfactum putabo.

IN AVTHOREM IACOBI BOFFAEI EPIGRAMMA.

Cùm noua scriptorum moles nascatur in annos: Morte tamen Domini scripta sepulta iacent.
At tua, quæ toties uoluisti tradere morti, Morte patris uiuunt pignora clara magis.

EIVSDEM AD LIBRVM.

I liber in lucem tineis blattísque sepultus: Iam ter quinque annos delituisse sat est.
Iam pœnas patri nimium, nimium́nimiumque dedisti: Zoilus haud, qui te mordeat, ullus erit.
Si tamen offendas, duro qui te ore salutent, Dicito, Si pietas non mouet ulla mei,
Parcite cui blattæ, cui ignis, cui fata parentis: Nunquid erunt uobis pectora dura magis?
Loading...
| |