¶ Quintò, Apud
* paganos est integra potestas temporalis & ciuilis, vt aliàs à me probatum est, & satis constat ex Paulo, Rom. 13.
vbi
iubet esse subiectos principibus
etiãetiam paganis,
|
& apud eos non est potestas ecclesiastica: ergo
hæc potestas distincta est ab illa. Vltimò, Quia
* potestas gubernandi exigit
sciẽtiamscientiam, iuxta illud Grego.
Ars
artiũartium, regimen animarum. Sed
principes temporales non habent iure legem
diuinam, quam oportet esse regulam potestatis ecclesiasticæ. Ergo oportet esse alios
PõtificesPontifices, & præsides sacrorum, quàm principes seculares. Item confirmatur, Quia
nõnon sufficeret
vnus & idem homo
vtrũquevtrumque munus implere,
neq;neque vtran que
disciplinãdisciplinam percipere, scilicet administrandi
secularẽsecularem &
ecclesiasticãecclesiasticam rempublicãrempublicam: nec si maximè
vtrũq;vtrumque calleret, posset
vtrivtrique
administrationi commodè intendere, & uacare. Confirmatur apertè, Nam
* regia potestas
continet omnem
potestatẽpotestatem ciuilem: hoc enim
importat Rex, vt sit vnus supra omnes in republica: sed Rex non habet
authoritatẽauthoritatem ad
cultũcultum
diuinũdiuinum, & ad actiones spirituales. Ergo est alia potestas distincta à potestate ciuili. Antecedens patet: quia ad
mandatũmandatum Domini fuit Saul
institutus in Regem. 1. Reg. 10.
Samuel scripsit
legem regni, & scripsit in libro, & reposuit coram Domino, & tamen non est data ei potestas sacerdotalis: imò cùm postea Saul in Galgala obtulisset holocaustum propter
absentiãabsentiam
Samuelis, vindicata est seuerissimè præsumptio: &
dictũdictum est ei, Stultè egisti, nec custodisti
mandatũmandatum Domini,
qđquae præcepit tibi:
ꝙquod si
nõnon fe|
cisses, iam
nũcnunc præparasset Dominus regnum
tuũtuum super Isra
ëel in
sempiternũsempiternum. 1. Reg. 13.
De
vtraq;vtraque potestate Pelagius Papa: &
habet̃habetur 96. dis.
c. duo sunt. Duo sunt (inquit) Imperator Auguste, quibus principaliter hic regitur
mũdusmundus,
authoritas sacra
PontificũPontificum, & regalis potestas.
Et
cõfirmaturconfirmatur: quia
etiãetiam apud Gentiles erant
Pontifices, & Sacerdotes, ad quos spectabat
administratio sacrorum, & non ad Consules,
aut alios magistratus ciuiles. Et in c. si Imperator.
eadẽeadem distinctione. Si Imperator catholicus est, filius est, non præsul ecclesiæ, quod ad
religionem competit, (discere enim
cõuenitconuenit,
non docere) habet priuilegia potestatis suæ,
quæ
administrãdisadministrandis legibus publicis diuinitus
consequutus est. Et in c. solitæ. de maiorita. &
obedien. Fecit Deus
* duo luminaria magna
in firmamento cæli. hoc est, vniuersalis ecclesiæ duas instituit dignitates. De vtraque in veteri
testamẽtotestamento aperta habemus exempla: & de
seculari quidem Exod. 17.
quòd Moyses ex electis viris strenuis de cunctis Isra
ëel constituit
eos principes populi tribunos, &
cẽturionescenturiones,
& quinquagenarios, & decanos, qui
iudicarẽtiudicarent
populum Dei omni tempore. Numeri autem
3.
ponuntur gradus summi Sacerdotis Aaron,
& minorum Sacerdotum subministrantium.
Sumpti, inquit, sunt sacerdotes Eleazar, &
Ithamar coram Aaron. & infrà, Dabis Leuitas
|
AarõAaron & filijs eius, quibus traditi sunt ad Isra
ëel
in
ministeriũministerium. In nouo
autẽautem testamento, Rom.
12. & 13.
Paul. Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit. Quod de qua potestate
intelligendum sit, ipse
PaulꝰPaulus illic fatis
ostẽditostendit.
& Petrus 1. sua Epistola, cap. 2. Subiecti estote
omni humanæ creaturæ propter Deum, siue
Regi quasi præcellenti, siue Ducibus
tanquãtanquam à
Deo missis ad
vindictãvindictam malorum, laudem verò bonorum. Quanquam Lyranus de
vtraq;vtraque
potestate, Pauli locum intelligendum censet.
Sed
* de spirituali potestate plura testimonia
sunt, quàm vel opus sit, vel vacet in præsentia
recẽsererecensere.
IohãnisIohannis vltimo
, Pasce oues meas. &,
Quorum remiseritis peccata, &c.
IohãIohan. 20.
Et
tibi dabo claues regni
cælorũcælorum. &, Et
quodcũq;quodcumque
solueritis, &c. Matt. 16. & 18.
& de presbyterorum potestate Luc. 22.
Hoc facite in meam
cõmemorationemcommemorationem. Et iterum de ratione
constituẽdiconstituendi Episcopos, presbyteros, diaconos, 1. ad
Timot. 3. item ad Tit. 1.
Actuum 14. & 20.
Sed
ad maiorem declarationem huius
cõclusionisconclusionis
arguitur paucis
argumẽtisargumentis contra
illãillam. Primò,
Multitudo principatuum mala, ex Aristot. 12.
Metaphy. & in libro Politico. ergo non expedit in ecclesia esse varias & distinctas potestates, maximè cùm ecclesia sit
nõnon solùm vna respublica, sed
vnũvnum corpus. Ro. 12.
Multi
unũunum corpus
sumꝰsumus in Christo. & 1. Cor. 12.
Et sic habere
|
multos principes, aut prælatos,
videt̃videtur quasi habere multa capita vnius corporis: quod monstruosum est. ergo potius
cõuenireconuenire videret̃videretur, vt
vnus
atq;atque idẽidem res seculares & ecclesiasticas administraret.
SecũdòSecundò, Ciuilis potestatis finis est
reddere, aut
cõstituereconstituere homines bonos, & edere studiosos, id est
virtutibꝰvirtutibus præditos. 2. Ethico. Sed hoc satis est ad
consequutionẽconsequutionem felicitatis, non solùm humanæ & temporalis, sed
etiãetiam
immortalis, & supernaturalis. ergo frustra
cõminiscimurcomminiscimur aliam
potestatẽpotestatem. Tertiò, Matt. 17.
Dominus dixit, Ergo liberi sunt filij. vbi glo.
In quolibet regno filij regis liberi sunt. Christiani autem sunt filij Dei. Dedit eis
potestatẽpotestatem
filios Dei fieri.
IohãIohan. 1. ergo liberi. &
IohãIohan. 3.
Si
ergo filius vos liberauerit, veri liberi eritis. &
1. Corin. 7.
Pretio empti estis, nolite fieri serui
hominum. Ex quibus locis videtur Christianos exemptos esse & liberos ab omni potestate, & subiectione, sed omnes esse æquales, nec
alteros dominari, alteros seruire: & sic nulla erit
authotitasauthoritas, vel potestas, saltem iurisdictionis. Quartò arguitur, In statu innocentię non
fuisset aliqua potestas. ergo nec nunc debet esse. nam Christus redemit nos. Item sunt argumenta hæreticorum, ac schismaticorum, quibus simplicium hominum corda à debita obedientia vel principum, vel sacerdotum dehortantur & reuocant,
resistẽtesresistentes Dei ordinationi
|
ad suam
ipsorũipsorum damnationem, &
perditionẽperditionem,
vt Paul. ait: nec opus erat alijs responsis post
tam aperta testimonia scripturarum, quibus illorum uesania aperte
retũditurretunditur: sed quia
sapiẽtibussapientibus, & insipientibus debitores sumus, ad solutionem istorum est
attendẽdumattendendum, quod Sap.
7.
dicitur, quòd sapientia attingit à fine vsque
ad finem fortiter, & disponit omnia suauiter.
Hoc est enim
propriũproprium sapientiæ, vt
etiãetiam Arist.
tradit 1. Metaphy. ordinate omnia disponere.
Potuit ergo Deus sicut summè
sapiẽssapiens, ita summè potens, sine ullo ordine
principũprincipum &
subiectorũsubiectorum prælatorũprælatorum &
inferiorũinferiorum omnia
quidẽquidem gubernare, administrare & sine ulla
etiãetiam, si ita uoluisset, iactura
rerũrerum creatarũcreatarum. Sed
ꝓfectòprofectò hoc
non erat consentaneum tantæ sapientiæ, & infinitæ
prouidẽtiæprouidentiæ: sed potius ita componere,
ut orbis non rerum cumulus fortè iacentium
deforme
spectaculũspectaculum redderetur, sed ut corpus
potius
quoddãquoddam unum, aut ædificium suis partibus, & ut uelut membris constaret,
seruaretꝗseruaretque
decorem dignum suo authore. Eadem
* ergo
sapientia, qua constituit in naturalibus, ut inferiora regerentur à superioribus, ut 1. Metaphy. dicitur, & Diony. 4. c. de diuinis nomi. nominatim de sole dicit: & qua
etiãetiam in cælis uoluit, ut inferiores angeli à superioribus illuminarentur:
eadẽeadem inquãinquam ꝓuiditprouidit, ut in ecclesia sua
ordo
rerũrerum esset, & ut distributa officia, ut alij
|
oculi essent, alij manus, alij etiam pedes, & reliqua, in hanc
rationẽrationem cõpositacomposita. Vt etiam Apostolus dicit eleganter 1. Corint. 12.
Sicut enim
corpus unum est, & membra habet multa, omnia
autẽautem membra corporis cùm sint multa,
unum autem corpus sunt: sic & Christus, &c.
In hanc sententiam disertissimè. Nam & ipse
Aristote. primo Politico. expedire ait in omni
multitudine rectè
cõpositacomposita, ut aliquis principetur, cæteri pareant, in quo
cosistitconsistit ratio potestatis. Ad primum igitur argumentum
respõdeorespondeo, quòd esset quidem incoueniens, si essent
plures principatus, aut magistratus, ad
eũdemeundem
finem, & ex æquo: quod in proposito
nõnon contingit. nec enim ad eundem finem contendit
potestas ciuilis & ecclesiastica, ut suprà satis explicatum est. Præterea nec ex æquo se habent,
sed certo modo una potestas ad aliam ordinatur, ut infrà disputabitur. Ad secundum etiam
aperta est solutio ex superioribus. Nec enim tota administratio ciuilis satis est ad constituendum hominem in statu salutis æternæ, nec sufficit moralis aut ciuilis uirtus, & bonitas ad
uitam æternam, cùm, ut reliqua omittamus,
necessaria sit fides. Mar. 16.
Qui uerò
nõnon crediderit, &c.
sacramẽtasacramenta etiãetiam semꝑsemper fuerint aliqua,
Nisi enim
renatꝰrenatus fuerit ex aqua, &c.
IohãIohan. 3.
Et
nisi manducaueritis carnem filij hominis, non
intrabitis in
regnũregnum cælorum. Collatio autem
|
sacramentorum non spectat ad potestatem ciuilem, sed spiritualem, & ecclesiasticam. Itaque
sicut oportet iustitiam nostram abundare supra iustitiam Scribarum &
PharisæorũPharisæorum, Matt.
5.
ita oportet abundare supra iustitiam, non
solùm paganorum & hæreticorum, sed etiam
bonorum
philosophorũphilosophorum: & sic habere aliquos
actus ordinatos in supernaturalia.