¶ Eandem
* authoritatem habet quantum ad
hoc princeps sicut respublica. Hæc est
sentẽtiasententia
Augu.
cõtracontra FaustũFaustum.
Ordo, inquit, naturalis
mortalium paci accommodatus, hoc poscit, ut
suscipiendi belli authoritas, atque consilium
penes principes sit. Et ratione probatur, Quia
princeps non est nisi ex electione reip. ergo
gerit uices, & authoritates illius: imò iam ubi
sunt legitimi principes in republica, tota authoritas residet penes principes, neque sine illis aliquid publicè aut bello, aut pace geri potest. Sed tota difficultas est quid
* est respublica, & quis proprie dicitur princeps? Adhoc breuiter respondetur,
ꝙquod respub. propriè uocatur
perfecta communitas: sed hoc ipsum est
dubiũdubium
quæ sit perfecta communitas. Pro quo notandum,
ꝙquod perfectum idem est quod totum. dicitur enim imperfectum, cui aliquid deest, & econtra perfectum, cui nihil deest. Est ergo perfecta respublica, aut communitas, quæ est per
se totum, id est quæ non est alterius reip. pars,
sed quæ habet proprias leges, proprium consilium, & proprios magistratus, quale est
regnũregnum
Castellę, & Aragonię,
principatꝰprincipatus VenetorũVenetorum, &
alii similes. Nec enim obstat quin sint plures
principatus, & respub. perfectæ sub uno prin|
cipe. Talis ergo respub. aut princeps illius, habet authoritatem indicendi bellum, & sola talis. Sed ex hoc ipso dubitari meritò potest, an
*
si plures huiusmodi respublicæ, aut principes
habeant unum
communẽcommunem dominum, aut principem, an possint per se inferre bellum sine authoritate superioris principis. Et respondeo,
ꝙquod
sine dubio possunt, ut Reges, qui sunt subiecti
Imperatori, possunt inuicem belligerare, non
expectata authoritate imperatoris: quia (ut dictum est) respub. debet sibi esse sufficiens, nec
sufficeret sibi sine tali facultate. Ex quibus sequitur, & patet,
ꝙquod
* alii reguli, siue principes,
qui non præsunt reip. perfectæ, sed sunt partes
alterius reip. non possunt bellum inferre, aut
gerere, quemadmodum dux Albanus, aut comes
beneuẽtaneusbeneuentaneus: sunt enim partes regni Castellæ, & per consequens non habent perfectas respub. Sed cùm hæc sint magna ex parte
aut iure
gentiũgentium, aut humano, consuetudo potest dare facultatem & authoritatem belli gerendi. Vnde siqua ciuitas, aut alius princeps
obtinuit antiqua consuetudine ius gerendi
per se bellum, non est ei neganda hæc authoritas, etiam si aliâs
nõnon uidetur habere rempublicam perfectam. Item etiam necessitas hanc licentiam & authoritatem concedere posset. Si
enim in eodem regno una ciuitas aliam oppugnaret, uel aliquis ex duabus alium ducem, &
|
rex negligeret, aut
nõnon auderet uindicare iniurias illatas, posset ciuitas, aut dux, qui passus
est iniuriam, non solùm se defendere, sed
etiãetiam
bellum inferre, & animaduertere in hostes, &
malefactores etiam occidere: quia aliâs neque
defendere quidem commodè se posset. Non
enim hostes abstinerent se ab iniuria, si illi qui
patiuntur
iniuriãiniuriam, contenti essent solùm se defendere. Qua ratione etiam conceditur priuato homini ut possit inuadere inimicum, si aliter
nõnon patet ei uia se defendendi ab iniuria. &
hæc satis de ista quæstione.