IN SECVNDA parte huius partis discutiendum est in causa, &
argumentũargumentum principum Anglorum, cuius causę hęc summa est,
Catherina inclytissima fœmina, filia regum
|
Hispaniæ, nupsit primogenito Henrici Anglorum regis, quo sine liberis defuncto,
iterum nupsit Henrico nunc Anglorum regi
serenissimo, qui post multos annos cupiens
eo matrimonio liberari, causatur illud coniugium esse prohibitum iure diuino, et naturali:
atque adeò nec summum pontificem potuisse
dispẽsaredispensare, ut uxor mortui fratris sibi inhęreat,
atque matrimonium irritum esse, & fuisse.
Istius occasione quæritur, Vtrum
* omnes gradus, qui Leuiti. 18. & 20. prohibentur, sint prohibiti iure naturali. Pro cuius solutione pono tale fundamentum. Ex hoc, quòd aliqui gradus sunt prohibiti iure diuino ad contrahendum: non sufficienter probatur, quòd si tale
matrimonium aliquis tentet facere,
nõnon teneat.
Probatur manifestè, Quia non sufficit, ut matrimonium sit interdictum iure quocunque
ad hoc ut non teneat. patet, Quia iure diuino
prohibita est stipulatio, &
etiãetiam collatio simoniaca, quæ tamen si fiat, dat uerum ius super tale beneficium. Et beneficiorum multitudo,
quantum puto, est prohibita iure diuino: qui
autem plura beneficia habent, legitimum dominium habent. De iure autem diuino prohibitum est post sponsalia ducere secundam: &
tamen si fiat, matrimonium tenet. uel dicatur
sic, Ante omnia præmitto, quòd multum interest, pactum aliquod aut factum esse prohi|
bitum iure, & esse irritum iure, aut
nullũnullum. Multa enim sunt iure tam humano quàm diuino
prohibita, quæ tamen facta tenent:
exẽplaexempla sunt
ita manifesta, ut reuocare in memoriam
nõnon sit
opus.
ManifestũManifestum est prodigalitatem esse prohibitam iure diuino, & tamen donatio prodigalitatis tenet, & per illam uerum ius acquiritur. Contractus simoniacus, siue etiam collatio simoniaca prohibita est iure diuino: tamen
quatenus ad ius diuinum spectat, facta tenet,
ex tali collatione recipiens
ecclesiastiũecclesiasticum beneficium, aut sacerdotium, uerum titulum consetur. Beneficiorum multitudo prohibita est iure diuino, & tamen qui possidet, uerum titulum habet, percipitque iure fructus beneficiorum. Et ut propius ad argumentum, quod
tractamus, accedamus, post sponsalia cum una facta, matrimonium contrahere cum
secũdasecunda prohibitum est lege diuina & naturali: tenet tamen
matrimoniũmatrimonium. Et in uniuersum ubicunque lege ecclesiastica est impedimentum
impediens matrimonium
contrahẽdumcontrahendum, non
autem
dirimẽsdirimens contractum: peccatur quidem
contra legem in peccato matrimoniali, nihilominus matrimonium ualidum est, & ratum.
Item post uotum simplex, prohibitum est
de iure diuino matrimonium, factum tamen
tenet. Ex quo infero, quòd
* ex hoc, quòd aliquæ personæ iure diuino prohibentur con|
trahere, non sufficienter probatur, quòd si
cõtrahaturcontrahatur, matrimonium sit nullum, & irritum.
patet, quia (ut ostensum est) non sufficit
pactũpactum
esse prohibitum, ut sit irritum & nullum. non
ergo ad probandum, quòd aliquod matrimonium sit irritum, satis est probare, quòd personæ sint prohibitæ iure diuino. Et confirmatur, Nam sub eisdem uerbis, quibus personæ
coniunctæ consanguinitate, aut affinitate in
lege prohibebantur,
etiãetiam aliæ personæ, inter
quas tamen matrimonium constare poterat:
ut Exod. 34.
prohibebatur filiis Isra
ëel accipere
uxores de filiabus Chanaan, & Leui. 21.
prohibentur sacerdotes accipere uxorem, scortum,
aut uile prostibulum: & tamen
nõnon puto siquis
contra mandatum Domini huiusmodi
uxorẽuxorem
duxisset, non futurum uerum matrimonium,
cùm Deuterono. 21.
licentia permittatur filiis
Isra
ëel accipiendi in uxorem mulierem ex captiuis alienigenis sub certis cęremoniis, & solennitate. S. Tho.
tamẽtamen dis. 39.
dicit,
ꝙquod intelligitur
de aliis
gẽtibusgentibus uel cùm uolebat
cõuerticonuerti ad ritus
IudęorũIudęorum. Et de Salomone
legit̃legitur 3. Reg. 2.
ꝙquod
habebat uxores Moabitidas, & Ammonitidas, & Ethæas de
gẽtibusgentibus suꝑsuper quibus dixit Dominus Isra
ëel, Non ingrediemini ad eas, nec de
illis
ingrediẽturingredientur ad uestras: & tamen illæ erant ueræ uxores, sic enim Scriptura appellat eas. Et
Neemiæ ultimo
legitur de filis Isra
ëel, quòd du|
cebant uxores Azotidas, Ammonitidas, &
Moabitidas. Item habetur 1. Esdræ 10. &. 3. 8.
&. 9.
Imò expressè dicitur c. 8.
ꝙquod collocauerũtcollocauerunt
& mulieres alienigenas sibi in
matrimoniũmatrimonium. Vide tamen S. Tho. 4. distin. 39.
Vbi uidetur dicere, quòd
nõnon fuit uerum matrimonium, nec tamen uidetur
asseuerandũasseuerandum omnes illas pro scortis, & concubinis habendas, & pro non legitimis uxoribus.
NõNon ergo obstat præceptum Domini, quominus etiam ex uetitis mulieribus
accipere
uxorẽuxorem quis possit. Ex quibus omnino
infertur, quòd ex hoc, quòd aliquæ personæ
prohibentur à matrimonio in Leuitico, non
firmiter probatur,
ꝙquod inter eas non possit esse uerum matrimonium, etiam durante lege. Et
ut exemplo rem apertiorem faciamus, si in Leuitico scriptum esset ne quæ uotum
cõtinentiæcontinentiæ uouisset, uirum acciperet: an si talis contra
mandatum Domini nupsisset, non fuisset uerum matrimonium? profectò non est
dicẽdumdicendum,
cùm re uera nunc sit iure diuino prohibitum,
&
tamẽtamen hactenus nemo negauit eiusmodi mulierem nubere posse. Nec ius diuinum efficacius esse poterat in ueteri testamento quàm in
lege euangelica est.
nõnon ergo satis uidetur esse,
ut negemus inter aliquas personas matrimonium constitui posse, quòd iure diuino prohibitæ sint, &c.