AN sit licitum uesci carnibus humanis? & uidetur quòd sic, primò ex
loco citato, ubi nulla fit exceptio,
& saltem uidetur,
ꝙ
quod
non sit mortale, quia non est contra charitatem Dei uel proximi. Secundo, quia nunquam legimus prohibitum saltem lege & iure diuino. Tertiò, quia
|
medici utuntur in pharmacis carnibus humanis, quas uocant carnemomia. ergo in contrarium est ius gentium, apud quas semper fuit
abominabile. Item Aristo. 7. Ethic. dicit, quòd
est feritas, uesci carnibus humanis. Duabus
partibus circa materiam temperantiæ præsens
quæstio absoluetur. Prima, utrum homo teneatur conseruare seipsum per alimentum. Secunda, An teneatur homo conseruare speciem
per usum matrimonii. Circa primam partem
quærũtur
quæruntur
nouem. Primo, An teneatur absolutè, & quo iure. Secundo, Vtrum liceat uti omnibus alimentis absolutè, excepta carne humana. Tertio, An liceat humana carne uti in
alimentum. Quarto, An liceat sacrificare homines. Quinto, Vtrum hac ratione liceat barbaros debellare. Sexto, An liceat perpetuo
abstinere ab aliquibus alimentis extra extremam necessitatem. Septimo, An liceat abbreuiare uitam per abstinentiam. Octauo, An
in extrema necessitate liceat abstinere à certo
genere alimentorum. Nono, An ecclesia potuerit prohibere certum genus ciborum &
alimentorum. Circa secundam partem
quærũ
tur
quæruntur
tria. Primo quæritur, An aliquando fuerit
in præcepto dare operam liberis. Secundo,
Vtrum nunc sit in præcepto. Tertio, Vtrum
si omnino esset peritura progenies hominum,
tenerentur homines dare operam liberis, non
|
obstante uoto, aut aliis impedimentis consanguinitatis. De primo, utrum homo teneretur
seruare se per alimentum. Videtur quòd non,
quia aliàs ægrotus, qui fastidio ciborum non
comederet, damnaretur de mortali. Item eadem ratione teneretur sumere pharmacum.
consequẽs
consequens
est falsum iuxta illud Agathæ, Medicinam carnalem corpori meo nunquam exhibui. & est inter epistolas Hieronymi ad hoc
propositio quædam. Imo nationes sunt, quę
nõ
non
utuntur pharmacis. Et Cato uidetur condemnare usum medicorum apud Plin. lib. 29.
c. 1. Et
primũ
primum
medicum Romam uenisse anno
ab urbe condita 535. Item condemnato ad
mortem per iudicem licet non comedere, quia
condemnatus ad carcerem, uel ad mortem,
non tenetur fugere. Respondetur, & sit prima propositio, Quilibet
* tenetur conseruare
propriam uitam per alimentum. Probatur primo, facere contra inclinationem, est illicitum:
sed conseruari uescendo est inclinatio naturalis. ergo non conseruare se est illicitum. Maior
probatur, quia inclinatio naturalis, uel sequitur ex iure naturali, uel econtrario. ius naturale oritur ex inclinatione naturali, & siue hoc,
siue illud sit facere contra inclinationem, est
facere contra ius naturale: hoc autem est illicitum: ergo. Maior probatur, quia omnia animalia naturaliter inclinantur ad utendum ali|
mentis, & inclinatio naturalis est, quam non
usus, aut ratio, sed natura impressit. Sicut
ius naturale est, quod natura omnia animalia
docuit. Institut. de iustitia & iure. §. ius naturale. &. ff. eodem titulo, leg. ius naturale.
Et confirmatur, quia hoc modo probamus
multa alia esse illicita, sicut probamus quòd
grauius peccant parentes, si odio habent liberos, uel etiam frater
fratrẽ
fratrem
, aut consanguineus
consanguineum, quia est contra naturalem inclinationem. Secundo, quilibet tenetur diligere seipsum, sed non conseruando
uitã
uitam
suam
facit contra dilectionem sui. ergo illud est illicitum. Maior probatur, quia est præceptum
diligere proximum sicut se ipsum. Matth. 22.
Si ergo non teneretur homo diligere se, ergo
nec proximum. Tertio, qui non utitur alimento necessario ad conseruationem uitæ, interficit se ipsum: Sed interficere se ipsum est illicitum. ergo maior patet, quia non pascere proximum
tẽpore
tempore
necessitatis, est occidere illum,
iuxta illud Ambrosii, Pasce fame morientem,
si non pauisti, occidisti. libro de officiis. & habetur distin. 89. Minor autem patet, quia ut
Augu. dicit in de ciuitate Dei, Qui dixit, non
occides, non excepit se ipsum. Vnde cum occidere se ipsum, sit occidere hominem, est illicitum. Item Hieronymus, Nihil interest quo
pacto te interimas: quia de rapina holocau|
stum offert, qui vel ciborum nimia egestate,
uel manducandi penuria immoderatè corpus
affligit. Et S. Thom. 1. parte. quęst. 97. art. 3. ad
3. dicit quòd Adam etiam peccasset, si
nõ
non
sumpsisset cibum necessarium. Ad argumenta in
contrarium ad primum dico, primo, quòd si uoluntariè quis abstineret se à cibo, ut legimus
apud Valerium, & Plinium de aliquibus apud
gentiles, non est dubitandum, quin peccarent
mortaliter, quamuis illi simul cum aliis erroribus putarent illud esse laudabile. Secundo dico, quòd si ægrotus potest sumere cibum, uel
alimentum cum aliqua spe uitæ, quòd tenetur
sumere cibum, sicut teneretur dare ægrotanti.
Tertio dico, quòd si animi deiectio tanta est,
& appetitiuæ uirtutis tanta consternatio, ut
non nisi per
summũ
summum
laborem, & quasi cruciatum quendam ægrotus possit sumere cibum,
iam reputatur quædam impossibilitas, & ideo
excusatur,
saltẽ
saltem
à mortali, maximè ubi est exigua spes uitæ, aut nulla. Ad confirmationem
respondetur. Primo, quòd non est simile de
pharmaco, & alimento. Alimentum enim per
se est medium ordinatum ad uitam animalis, &
naturale, non autem pharmacum: nec tenetur
homo adhibere omnia media possibilia ad conseruandam uitam, sed media per se ad hoc ordinata. Secundo etiam dicimus, quòd aliud est
mori ex defectu alimenti, quod imputaretur
|
homini, & esset mors uiolenta: aliud ex ui
morbi naturaliter ingruentis. & sic non comedere, esset se interficere: non sumere autem
pharmacum, esset
nõ
non
impedire mortem aliunde imminentem, ad quod non semper homo
tenetur. constat enim quòd aliquando posset quis licitè defendere uitam suam, & non
tenetur: & aliud est non protelare uitam, &
aliud abrumpere.
Secũdum
Secundum
semper est licitum,
non autem primum. Ideo dicimus,
ꝙ
quod
si quis
haberet certitudinem moraliter,
ꝙ
quod
per pharmacum reciperet incolumitatem, sine pharmaco autem moreretur, non uidetur profectò
excusari à mortali: quia si non daret pharmacum proximo sic ægrotanti, peccaret mortaliter, & medicina per se etiam ordinata est ad
salutem à natura. sed quia hoc uix potest esse
certum, ideo non sunt damnandi de mortali,
qui in uniuersum decreuerunt abstinere à pharmacis, licet non sit laudabile,
cũ
cum
creauerit deus
medicinam propter necessitatem, ut ait Salomon. De secundo, Vtrum liceat omnibus
alimentis uti, & loquimur in genere exceptis
carnibus humanis. Primo uidetur quòd non,
ut ex ueteri lege, ubi prohibentur multa, ut patet Leui. 11. tam ex animantibus, quàm aquatilibus & uolatilibus. Nec satis est dicere quòd
erant præcepta cęremonialia. Quorsum enim
attinebat prohibere tam multas species qua|
drupedum, uolucrum, & piscium? Nec uidentur habere aliquod mysterium, saltem omnia, sed uidentur pręcepta moralia. ergo non
cessauerunt: cæremonialia enim
pertinebãt
pertinebant
ad
cultum Dei, Exod. 18. Item Genes. 9. uidetur
primo concessus usus animalium. ergo saltem
antea erat prohibitus. Et Gen. 1. dicitur, Ecce
dedi uobis omnem herbam afferentem semen.
ubi nihil habetur de animalibus, ergo saltem
ante diluuium non licuit uti omnibus. Item
post legem euangelicam, Act. 15. interdictum
est etiam his, qui crediderunt ex gentibus, ut
abstinerent se à suffocato & sanguine. ergo saltem non licet uesci suffocato & sanguine. In
contrarium est locus propositus pro themate
relectionis, & ibidem legitur, Omnes pisces
maris manui uestræ traditi sunt, quia olera uirentia tradidi uobis omnia.