INDEX
Eorum omnium, quæ in huius Libri Tertij
Commentariis continentur, & tractantur,
ſsic copiosè, & verè deductus, vt nihil vltra
addi, aut prætermiſsſsum reperiri potuerit.
Additio quando ſsit diſspoſsitioni alicui, iudicatur de additione, ſsicut
de principali, lib. 3. cap 10. num. 13.
Addita terra regno, debet iudicari ſsecundum leges
Regni, ibid. num. 14.
Admiſsſsus ſsemel, perpetuò debet durare admiſsſsus,
donec ipſse ſseu omnes eius deſscendentes ſsupererint, licet cauſsa deficiat, vel cauſsa de nouo emergat, quæ admitti eum de nouo impediret, lib. 3.
cap. 15. num. 13.
Afflictis deciſsio. 69. explicatur, lib. 3. c. 1. n. 193.
Aimon Crauetæ diſstinctio, & concordia adducitur, & nouiter improbatur per Authorem, c. 17 num. 101. & 102. lib. 3.
Contra Albericum, & eius ſsequaces, fortiſsſsimum
argumentum deductum, lib. 3. cap. 8. num. 19.
Alberici præcipua ratio, in articulo quodam rei
venditæ habita fide de pretio, nouiter & verè
conuicta, lib. 3. c. 8. n. 20.
Aluaradi locus expenditur, quo ſsententia authoris corroboratur, monaſsteriíque, aut monachi
ius in primogeniis eliditur, lib. 3. c. 12. n. 67.
Alexandri Trentacinquij obſstacula quædam contra ea, quæ cap. 12. huius libri traduntur, nihil
concludens continere, nec verè vim eorum
aliquo modo elidere, lib. 3. cap. 12. n. 101. vbi
id oſstenditur.
Alexandri Trentacinquij in materia cap. 13. huius
libri diſstinctio noua, concludenti tamen ratione conuicta, lib. 3. d. cap. 13. n. 22.
Alexandri Raudenſsis in quæ
ſstione quadam repræ
ſsentationis traditiones, nouiter & vltra alios
expenduntur, lib. 3. cap. 19. n. 322.
Aluari Velaſsci locus perpenditur, atque declaratur, lib. 3. cap. 19. num. 261.
Alciati, & aliorum interpretum rationibus, ſseu
fundamentis contra communem interpretationem §. Augerius, l. qui Romæ, ff. de verb. oblig.
ab Hugone Donello, & verè, & concludenter
ſsatisfactum, vt ibi oſstenditur, lib. 3. c 14. n. 16.
Alimenta finiri ſsola morte naturali dumtaxat, non
verò ciuili, vt banno, deportatione, damnatione
in metallum, & capitis diminutione, lib. 3. c. 12.
num. 5.
Et quare in alimentis mors ciuilis non æquiparetur naturali, ibid. remiſsſsiuè num. 6.
Alimenta debita alicui, an finiantur eo ingreſsſso
religionem, & profeſsſso. Vbi diſstinguitur inter
religionem capacem bonorum in communi, vel
incapacem etiam in communi, lib. 3. d.c. 12. n. 7.
Alimenta præ
ſstanda litiganti lite pendente, vide
cap. 27. per tot lib. 3.
Angeli ſsententia explicatur, lib. 3. cap. 1. ex n. 182.
& n. 190.
Angeli, & Caſstrenſsis doctrina in materia cap. 15.
huius libri 3. Optimè & verè explicata eodem
cap. 15. num. 73.
Angeli, & Caſstrenſsis eadem doctrina, explicata
iterum, ibid. num. 75.
Angelum variaſsſse in materia cap. 17. huius libri 3.
& longè diuerſsas, vide contrarias opiniones ſsu
ſstinuiſsſse, eod. cap. 17. n. 97.
Andream Fachineum, cap. 3. huius libri 3. materiam rectiſsſsimè percepiſsſse, & text. in §. frumenta, l. fiſstulas, ff. de contrahenda emptione, ad verum retuliſsſse intellectum, vt eodem cap. 3. n. 94.
latius demonſstratur.
Andream Fachineum, in materia iuris ſsubſstitutionis vulgaris, & iuris tranſsmiſsſsionis ex capite iuris deliberandi, vel ex potentia ſsanguinis, non
rectè ſse habuiſsſse, nonnulla potius minus bene
obſseruaſsſse, vt lib. 3. cap. 13. n. 89 adnotatur.
Andreæ Gail obſseruatio quædam circa pactum
mutuæ ſsucceſsſsionis refertur, & in propoſsito,
cap. 9. huius libri 3. explicatur eod 9. num. 15.
Andreæ ab Angulo ratio quædam, nouæ conuincitur, lib. 3. c. 11. n. 8
Antonij Gometij ratio quædam pro ſsententia
communi ponderatur, eidémque nouiter re
ſspondetur, lib. 3. c. 13. n. 7.
Antonij Gometij obiectiones nonnullas in propo
ſsito, cap. 13. huius libri 3. non vrgere, eo. cap. 13.
num. 18. oſstenditur.
Antonij Gometij ad textum, in §. Augerius, l. qui
Romæ, ff. de verborum obligat. intellectus damnatur, lib. 3. cap. 14. num. 21.
Antonium Gometium, & Franciſscum Manticam,
ad text. in §. ſsi ex fundo, l. primæ, ff. de hæred. in
ſstit. rationem, optimè & verè percepiſsſse, lib. 3.
cap. 17. num. 37.
Antonij Pichardi theoricam, ſsiue diſstinctionem
in materia, cap 14. huius libri 3. nouam non
eſsſse, ſsed procedere ex mente aliorum authorum,
qui eodem cap. 14. num. 7. commemorantur.
Antonij Queſsadæ circa interpretationem, cap. licet, de voto, & vot. redempt. annotationes carpiuntur, lib. 3. cap. 19. n. 121.
Arræ, an habeant priuilegium prælationis aduer
ſsus creditores, ſsicut dos habet, lib. 3. cap. 4. n. 30.
& vide num. ſseq.
In rebus augmentatis in maioratu, cum ſsit eadem
ratio, quæ eſst in aliis bonis maioratus, ab antiquo conſstitutis, idem ius ſseruari debet, lib. 3.
cap. 10. n. 15.
Augmentatæque res, eædem cum aliis iudicantur,
nec aliquid diſstant ab illis, ſsed legibus & conditionibus ipſsarum gubernantur, ibid. n. 16.
Author reddit rationem, ob quam capitis primi
huius libri 3. diſsputationem, neceſsſsario ſsuſscipiendam putauit, eodem cap. 1. n. 1.
Author recenſset quamplurimos authores, quos
pro dilucida explicatione, cap. primi huius libri 3. originaliter (vt ſsolet) & ſs
æpe prælegit, ibid.
num. 2.
B.
BAldi traditionem in conſsilio 280. factum tale,
libro primo, veram non eſsſse, nec vim habere contra ea, quæ cap. 12. huius libri 3. remanent reſsoluta, prout eodem cap. 12. n. 121. & nouè, & verè, & eleganter demonſstratur.
Et Baldi eiuſsdem conſsilium 389. col. 3. lib. 1. expenditur, quo Baldus ipſse contrarium de iure
verius, innuit apertè, num. 122.
Bartoli ad text. in §. Augerius, l. qui Romæ, ff. de
verb. oblig. ſsummarium, minimè conuenire eidem, nec ex verbis ipſsius deduci poſsſse aſsſsumptum commune? provt lib. 3. cap. 14. num. 4. ob
ſseruatur.
Bartoli in propoſsito, §. ſsi duo, l. quoties, ff. de hæredibus inſstituendis: argumentationi, ſsiue inductioni, rectè ſsatisfactum ab Imola, lib. 3. cap. 17.
num. 47.
Bartoli in eodem propoſsito fundamentum expenditur, & eidem reſspondetur, ibid. num. 51.
Bartoli ſsententiam in articulo inſstituti in re certa,
& prohibiti plus accipere: probari communiter
per duo iura, quæ eodem cap. 14. num. 53. expenduntur, & Angeli ad ea ſsolutio, remiſsſsiuè
probatur, ibid.
Bartoli fundamentum ex l. quidam cum ſseruum,
C. de neceſsſsariis ſseruis hæredibus inſstit. deductum: refertur, ibid. num. 54. & Ioannis Imolenſsis ſsolutio probatur, num. 55.
Banchi noſstri temporis non ſsunt verè depoſsitarij,
iuxta notiſsſsimos terminos depoſsiti, lib. 3. c. 16.
num. 42.
Bellum inter caſsus fortuitos connumerari debere,
quamuis à Principe moueatur.
Cum Principes non moueant, nec mouere poſsſsint
bella voluntariè, ſsed cum cauſsis, quæ caſsus fortuiti iudicantur, lib. 3. cap. 3. num. 61. & 62.
Ob bellum à Principe motum, ſsi caſsus fortuitus
eueniat, an inter inſsolitos connumeretur, necne?
& conductori fieri debeat, vel non fieri remiſsſsio, tam in gabellarum materia, & conductione,
quàm inter priuatos, lib. 3. d. cap 3. vbi latiſsſsimè
& infrà literis ſseqq. ſsuo ordine adnotatur.
Bellonij obſseruatio, depoſsitum non eſsſse, quando
ab initio deponitur, vt tantundem reddatur,
velut accipiens, vti poſsſsit pecunia depoſsita: verè & concludenter conuicta, & Accurſsij ſsententia contraria probata, lib. 3. cap. 16. ex n. 29.
cum ſseq. & num. 39. & ſseq.
Blaſsij Florez Diaz de Mena in dubio quodam maioratus, obſseruatio quædam adducitur, nec aliquid nouitatis contra Ludouicum Molinam
ipſsum detegiſsſse, & nouè, & eleganter demon
ſstratur, lib. 3. cap. 10. num. 9.
Blaſsij Flores Diaz de Mena locus declaratur, lib. 3.
cap. 12. num. 47.
Blaſsij Flores Diaz de Mena in materia maioratus
obſseruatio quædam, nouiter comprobatur per
authorem, lib. 3. c. 10. n. 18.
Blaſsij Flores Diaz de Mena intentio, quod authores quidam non loquantur in terminis, in quibus citantur, carpitur per authorem. lib. 3. c. 19.
num. 189.
Eiuſsdem tamen in alio obſseruatio quædam contra Auendañum probatur. ibid. n. 190.
Sed in linearum diſstinctione excogitatio quædam
Blaſsij metipſsius contra Molinam, improbatur,
ibid. n. 191. per authorem.
Blaſsij Flores Diaz de Mena ad l. 40. Tauri euaſsiones, ſsiue excogitationes nonnullæ, manifeſstè
ſsubuertuntur, eod. cap. n. 195.
Blaſsij Flores Diaz de Mena, concordia quædam
in materia qualitatis requiſsitæ ad ſsuccedendum
in maioratu, quæ ex mente aliorum, atque ob
ſseruationibus Auendañi procedit, approbatur,
eod. c. 19. n. 335.
Borgninum Caualcanum, & alios iuris interpretes
videri fuiſsſse in eadem ſsententia, quam in articulo quodam donationis defendit author, prout
lib. 3. c. 10. n. 54. & ſseq. demonſstratur.
Burgenſsis Salon de Pace ſsententia, inſstitutum in
re certa, alio cohærede non dato; etiam iure regio ad vniuerſsam hæreditatem admitti, nec abrogari ius commune ex deciſsione l. primæ, tit 4.
lib. 5. noui collection. regiæ: refertur, & late
comprobatur, lib. 3. cap. 17. ex n. 127. cum ſseq.
C.
CAſsus fortuitus quamuis eueniat ob factum
regis, & bellum ab eo motum, vel ob ſsterilitatem, peſstem, terræmotum, ſsiccitatem, & pluuiam, vel ob alium quemlibet caſsum fortuitum, nulla conductori fit remiſsſsio in gabellarum materia, & conductione earum, iuxta deci
ſsionem l. 2. tit. 9. lib. 9. nouæ collect. Regiæ, lib. 3.
cap. 3. num. 59.
Pro cuius iuſstificatione, quorundam ſscribentium
huius Regni conſsiderationes proferuntur, &
vera eiuſsdem l. ratio redditur, eod. cap. 3. n. 60.
& ſseq.
Caſsus fortuitos in ſse ſsuſscipiens, vel eis renuntians,
quod non intelligatur ſsentire de inſsolitis, aut
raro contingentibus, ex ſsententia Bartoli, quam
permulti authores ſsequuntur, qui hoc numero
præcitantur, lib. 3. cap 3. num. 80.
Et huius partis plura fundamenta expendi poſsſsent, quæ ideo, conſsultóque omittit author, quod
ab eiſsdem authoribus expenduntur, ibidem,
num. 81.
Dumtaxat referri debent duo, quibus in præfatam
ſsententiam magis communiter adduci ſsolent
Doctores, ibid. n. 82.
Primum deducitur ex textu. in l. fiſstulas, §. frumenta, ff. de contrahenda emptione, qui tamen text.
verè ponderatus, & non cauillatus; contrarium
probat expreſsſsim, nec vllo pacto vitari poteſst, vt
ibidem, num. 83. ſsingulariter, & melius quam
antea fuiſsſset, oſstendit author, ibid.
Secundum fundamentum eo tendit, quod ad ca
ſsum fortuitum inſsolitum, aut raro euenientem,
renuntiatio ideo trahi non debeat, quod illi
nunquam cenſseatur renuntiatum, quia nec cogitatum de eo videtur, ibid. n 84.
Vnde conuentio, aut caſsus fortuiti ſsuſsceptio, quantumcumque generalis ſsit, ad caſsum fortuitum
trahi non debet, ibid n. 84.
Quod fundamentum parum etiam, aut nihil ſsub
ſsiſstit, vt ibid adnotatur, num. 85.
Caſsus fortuitos in ſse ſsuſscipiens, quod intelligatur
ſsentire etiam de inſsolitis, nec ex raritate caſsus
obuenientis excuſsetur, ex ſsententia aliorum authorum contra Bartolum, eodem cap. 3. num. 85.
Author vero, vt in præfato dubio ſsententiam ſsuam
interponat, quam plurima conſstituere neceſsſsarium duxit, quæ nullus hactenus ſsic ex propo
ſsito conſsiderauit, & traduntur ibidem, ex numero 87. vſsque ad finem cap. hic autem non tran
ſscribuntur, quia neceſsſse non eſst.
Quanuis de hoc variæ fuerint, diuerſs
æque Doctorum ſsententiæ, ibid. num. 105.
Calumniatoris crimen & pœna, cap. 21. per totum.
Campſsor, depoſsito irregulari facto penes campſsorem, qui de reſstituendo poſst annum fideiuſsſsores dedit, elapſso anno ſsi campſsor ſse conuenit
cum deponente, vt pecunia penes ipſsum per
aliquor annos detineatur pro cerro lucro, non
videbitur per hoc receſsſsum à prima obligatione
depoſsiti, nec nouatio inducta cenſsebitur, inde
fideiuſsſsores remanent obligati, lib. 3. cap. 16. numero 47.
Campſsores hodie, licet priuati ſsint, eadem actione
teneri, qua olim in antiquo Romanorum foro,
numularios, argentarios, & menſsurarios fide
publica deputatos, teneri ſscriptum eſst: & debere librum rationum conficere, ibid. num. 61.
Apud campſsores, & numularios, vel pro fænore,
vel pro cuſstodia frequentius deponi, ibidem,
num. 62.
Contractus minoris iuratus, quam vim habeat, &
vtrum prætextu enormis, aut enormiſsſsimæ læ
ſsionis poſsſsit reſscindi: vide litera M, & litera E,
& plene lib. 3. cap. 2. ex num. primo, vſsque ad
numerum 37.
Contractus firmitas, aut valor ipſsius, durum eſsſset,
quod ab vnius dumtaxat ex contrahentibus voluntate penderet, & quod in eius arbitrio po
ſsitum eſsſset, adimplere, vel non adimplere contractum pro parte ſsua, alterumque ad implementum contractus adſstringere, lib. 3. cap. 3.
num. 72.
Quia (vt inquit Baldus) non debet claudicare conuentio, vt vnus teneatur eam ſseruare, alter non: quia quod claudicat, iuſstum non eſst. ibidem,
num 73.
Contractus in ſsui eſsſse non poſsſse habere dependentiam à voluntate vnius, ibid. num. 75.
Quod non ſsolum reſspectu priuatorum locum habet, ſsed etiam reſspectu ipſsius Principis contrahentis, vt ibid. num. 76. adnotatur, & ſsingularia
verba Baldi in propoſsito proferuntur.
Conductor ſsi propter factum, culpam, aut non implementum locatoris, vel propter damnum, quod
pręterſspem euenit. re conducta vti ſsit impeditus,
ſsucurritur ei, vt remittatur pro ratione penſsionis
debiæ non nihil, lib. 3. cap. 3 num. 18.
Quia præ
ſstat penſsionem propter vſsum rei, & in recompenſsationem fructuum, & ideo ſsi fructus
abſsque propria culpa impeditur percipere, iuſste
petit remiſsſsionem mercedis, ibid num. 19.
Conductor regulariter non tenetur ex natura contractus de quocunque caſsu, aut impedimento,
quod vſsum & fruitionem rei locatæ impediat,
ſsed id omne ad locatorem expectat. lib. 3. dicto,
cap. 3. num. 20.
Quod procedit, etiam ſsi in ſse ſsuſscipiat conductor
periculum ſsimpliciter & abſsolutè, & ſsine aliqua
adiectione. ſsiue ſsuſscipiat cum ſsigno vniuerſsali: niſsi. aliàs teneretur de leuiſsſsima culpa, ibid. n. 21.
Vel niſsi vnus caſsus fortuitus ſspecificetur cum clau
ſsula, & omne aliud
periculũ
periculum
, tunc enim venirent
caſsus fortuiti, ſsimiles tamen expreſsſsis. ibid. n. 22.
Conductor abſsque pacto non excuſsatur ex casu ſsolito. ſsed ex inſsolito. euenientéque contra morem
regionis: idcirco ſsi ex conſsueto caſsu fortuito
fructus corripiantur, non tenebitur dominus ad
remiſsſsionem mercedis ſseu penſsionis, ſsed ſsolùm
tenebitur propter caſsus inſsolitos, ib. num. 24. per
totum.
Conductor quando non patitur damnum, remiſsſsionem mercedis non petit, licèt non faciat ſsolitum lucrum, ibid: num. 25.
Conductor cum impeditur frui re conducta facto
& culpa locatoris, non ſsolùm conſsequi poteſst à
locatore mercedis remiſsſsionem, ſsed etiam poteſst
agere contra eum, vt ſsibi reſsarciat omnem vtilitatem, & omne intereſsſse, quod ex conductione
percipere poterat, ſsi ipſse locator nihil faceret,
quominus vteretur & frueretur re conducta,
ibid. num. 26.
Et inter alios authores, Franciſsci Connani locus
optimus in id ponderatur, vbi ipſse erudite & di
ſstinctè
rẽ
rem
hanc explicauit, & in ſsumma diſstinxit.
Quod ſsi culpa locatoris non vtatur conductor,
plectitur ille damno litis æ
ſstimatione. quantum
intereſst conductoris: ſsin caſsus impedimentum
attulit, ſsatis eſst conductorem indemnem eſsſse,
nec vltra locator ipſse obligatur, quam vt remittat penſsionem eius temporis, quo non eſst vſsus
conductor, ibid. num. 27. & 28.
Conductor ſsi re conducta non vtatur propter impedimentum à tertio præ
ſstitum, quod locator
diligentiam adhibendo, remonere poterat, &
non adhibuit, ad plenum intereſsſse agere poteſst,
ibid. num. 29.
Quod ſsi etiam diligentiam adhibendo, illud remouere non potuit locator, tunc conductor liberatur à ſsolutione mercedis, & ſsi merces ſsoluta non
eſsſset, eam repeteret à locatore, ibid. num. 30.
Niſsi conductor impeditus fuiſsſset propter locatoris
inimicitias, quia tunc factum & culpa ipſsius tertij licet iniuſstum, cum dicatur factum & culpa
ipſsius locatoris, merito tenetur ipſse locator ad
damna, & intereſsſse Conductoris, & ibidem materia. l. damnum. C. locati, remiſsſsiuè, ib. num. 31.
Vel niſsi impediens conductorem vti frui reconducta talis eſsſset. quod ex iuſsta cauſsa id efficeret.
Aut ratione dominij, vel pignoris, vel ex alio iure,
tunc enim ſsi eam cauſsam ſsciebat locator tempore locationis, & nihilominus locauit, tenebitur
Conductori non ſsolum ad damnum, ſsed etiam ad
omne lucrum, quod inde habiturus erat conductor ipſse, ſsi prohibitus non fuiſsſset. ibid. num. 32.
Sed ſsi ignorauit, tenebitur duntaxat ad recepta, vel
ſsi non recepit remittere, ibid num. 33.
Si vero conductor tempore contractus ſsciuiſsſset,
iuſste eum poſsſse impediri, tunc ipſsi denegaretur
actio contra locatorem, ibid. num. 34.
Conductor quando facto, aut culpa locatoris
impeditur vti, ideo plenum intereſsſse & lucrum
petere poteſst; quia tacite inter eos videtur
actũ
actum
,
ne quid fiat per locatorem in præiudicium conductoris, propter quod impediatur vſsus, & red|
dituum perceptio, quapropter ſsi ſsecus fiat, rectè poteſst non ſsolum pro damno, ſsed etiam pro
intereſsſse agi, ibid. num. 35.
Conductori cum damnum prouenit ex facto, impedimento, aut culpa locatoris, etiam ſsi illud
immodicum ſsit, reficiendum eſst abſsque diſstinctione, an ſsit magnum, vel paruum, lib. 3. dicto
cap. 3. num. 39.
Conductori reſsarciendum eſsſse damnum ex facto
locatoris illatum, abſsque diſstinctione aut con
ſsideratione, an factum ex quo damnum ſsequutum eſst, principaliter & directè dirigeretur, aut
nonad damnum conductoris, velut prohiberetur vti frui re conducta, ſsiue ſsecundario & incidenter illud eueniat, ibid. num. 40.
Conductor gabellarum, æque non poteſst impediri
per indirectum, ne colligat solitos redditus,
quemadmodum ſsi directè prohibitus fuiſsſset,
quia vterque caſsus eodem iure cencendus eſst, &
eadem remiſsſsio facienda, ibid. num. 41.
Et hoc (vere & mature intellecta) diſspoſsuit. l. 21.
tit. 8. part. 5. vt ibid. num. 42. noue conſsiderauit
author.
Conductori mercedis remiſsſsionem fieri debere,
etiam ſsi locator damnum inferens, habito reſs
pectu ad cauſsam, qua motus fuit, non videatur
in culpa, ſsi tamen ex eius facto damnum proueniat, ibid. num. 43.
Et quanuis iuſsta, publicave, aut neceſsſsaria cauſsa,
quæ impellit locatorem ad ponendum impedimentum, ne conductor vtatur, poſsſsit forſsam
illum excuſsare, ne teneatur ad damna & intereſsſse lucri ceſsſsantis, non tamen excuſsauit, quin
pro rata temporis remittere penſsionem teneatur, ibid. num. 44.
Conductor cum re conducta vti frui prohibetur
facto iuſsto locatoris, tunc ad totale intereſsſse
non tenetur locator, ſsed ſsufficit, quod penſsionem pro reſsiduo tempore remittat, ſsi vero facto
iniuſsto, tunc ad totale intereſsſse, & lucrum agi
poteſst, ibid. num. 45.
Conductor quare agere poſsſsit contra locatorem
ad damna, & intereſsſse, aut lucrum, cum locator
impedimentum ab alio prę
ſstitum tollere potuit,
& non fecit, è contra etiam, quando impedimentum tollere non potuit locator ipſse quare
ad damnum tantum, aut mercedis remiſsſsionem
agere debeat, ibid. num. 47.
Conductor poteſst ſse adſstringere ad caſsus fortuitos, ſsiue caſsibus quibuſscunque renuntiare, &
ſse eiſsdem non obſstantibus ad integram pen
ſsionis ſsolutionem obligare, ibidem, numero 48.
Sic è contrario paciſsci licet ad conductoris fauorem, quod certis caſsibus locator mercedem
non exigat, ſsiue vt fiat remiſsſsio, etiam in caſsibus, quibus alioquin ex natura contractus non
fieret, ibid num. 49.
Quia non debent locator & conductor ad imparia
iudicari, & cum ſsint correlatiua, diſspoſsitum in
vno, debet locum habere in altero, ibidem,
num. 50.
Conductor, quanuis poſsſsit le obligare ad caſsum
fortuitum, licet regulariter de iure ad illum
non teneatur, tamen ita demum tenebitur, ſsi
talis caſsus fortuitus non adueniat culpa locatoris, tunc enim non tenetur de eo conductor,
ibid. num. 56.
Nec etiam tenetur ſsi facto ipſsius locatoris, etiam
iuſsto, caſsus contingat, vt ibidem, num. 57. latius
declaratur.
Ratio eſst, quia quod caſsu fortuito euenit, inuoluntarium dicitur, vnde ad illud nullo modo
applicari poteſst damnum, aut impedimentum
culpa, aut facto locatoris contingens, ibidem,
nura. 58.
Conditiones, quæ ex facto, aut voluntate Principis pendent, difficilibus magis, quàm impoſsſsibilibus aptari debent, quia difficultatem
duntaxat, non impoſsſsibilitatem continent, lib. 3.
cap. 7. num. 15.
Quod adeo certum eſst, & ratione concludenti
probatum, vt maiori comprobatione non indigeat, ibid num. 16.
Conditio in teſstamento, vel in alia diſspoſsitione
adiecta, quæ ad factum Principis referatur, vel
eiuſsmodi ſsit, quod abſsque voluntate, aut gratia, vel diſspenſsatione Principis impleri non valeat, cum impoſsſsibilis dici non poſsſsit, in ea locum non habebunt iuris communis circa impoſsſsibiles conditiones in teſstamentis, aut in
contractibus tradita principia, ſsed abſsoluté potius de iure debebit ſsubſsiſstere, lib. 3. dicto cap. 7.
num. 17.
Conditio pendens à voluntate Principis, quoties
eſst præambula, & neceſsſsaria ad diſspoſsitionis &
actus valorem, non eſst reiicienda, & ſsi ſsumme
difficilis ſsit, ſsed eius euentus expectatur, ibid.
num. 18.
Quod licet vnanimiter probauerint Scribentes,
in modo tamen loquendi, atque in alio decipiuntur, vt ibidem, num. 19. & nouè & verè annotauit author.
Conditio pendens ex voluntate, vel ex facto Principis non vitiat diſspoſsitionem, etiamſsi difficultatem contineat, ibid. num. 20.
Conditio cum adiicitur, quæ ex facto, aut voluntate Principis pendet, non excuſsatur, quis,
etiam ſsi conditio difficultatem contineat, aut
Princeps non ſsoleat facilè concedere, niſsi à
Principe poſstulauerit, & quantum in ſse ſsit
efficiat, vt petitum obtineat, ibidem, numero 21.
Conditio, aut præceptum de contrahendo cum
conſsanguinea, in inſstitutione maioratus adiecta, vtrum neceſsſsariò à ſsucceſsſsoribus adimplenda ſsit: dubium quidem maximum, in quo diuerſsimodè ſse habuerunt Scribentes.
Nec adeò clarè, nec abſsolutè deciſsum reliquerunt, vt etiam hodie quæ
ſstio præfata difficultatem non habeat, libro 3. capite 7. n. 31.
Imprimis namque, conditionem adiectam maioratui, legato, vel aliæ vltimæ voluntati ducendi conſsanguineam exiſstentem in gradu prohibito, inhoneſstam eſsſse, & inualidam, & ea
reiecta diſspoſsitionem manere puram, non dubitarunt aſsſserere quamplures authores, qui prę
citantur, ibid. num. 32.
Et pro hac ſsententia videtur adeò expreſsſsa quæ
dam l. Partitæ, vt dici poſsſset non temerariè, ampliùs in hoc non inſsiſstendum, ſsed ita tenendum
indiſstincté, quidquid alij quam plures aliter declarauerint, ibid. num. 33.
Quoniam vbi habemus claram legis deciſsionem,
non eſst ampliùs elaborandum, nec aliter
dubitandũ
dubitandum
, ſsed ita tenendum, prout lex dicit, ib. n. 34.
Deciſsionem autem eſsſse expreſsſsam & claram, vnicuique conſstabit, qui l. 14. in fine, tit. 4. part. 6.
verba prælegerit, prout ibid. adnotatur, n. 35.
Et eiuſsdem l. verba fortiter adſstringere, vel fateri,
vel ſsaltem agnoſscere nonnullos authores, prout
ibid. num. 36. latiùs adnotatum inuenies.
Vbi etiam duplex limitatio aut declaratio proponitur, quæ ad dict l. decimamquartam Partitæ,
magis communiter tradi ſsolet ab eiſsdem.
Et circa vtranque nonnulla & nouiter, & verè
animaduertit author, qui nullus antea ſsic annotauerat, nec ſscripſserat, ibid. num. 37. & 38.
& ſseq.
Conditio, aut præceptum ducendi conſsanguineam,
in inſstitutione maioratus adiectum, vtrum
obſseruari debeat, necne? ex ſsententia Emanuelis
Coſstæ diſstinctione explicandum eſsſse, an ſscilicet præceptum factum fuerit ſsimpliciter, vel
adiecta conditione, ſsi Romanus Pontifex diſs
penſsauerit, lib. 3. dict. cap. 7. num. 42.
Sed in vtroque caſsu præceptum prædictum ob
ſseruandum eſsſse, nec intereſsſse, an exprimatur
præfata conditio, ſsi Romanus Pontifex diſspen
ſsauerit, ſsiue non exprimatur: Ludouicus Molina rectius tuetur, & alij ſsequuntur eum, ibid.
num. 43.
Qui tamen loquuntur, quando conſsanguinitatis
impedimentum intra quartum, vel etiam intra
tertium gradum ſsubſsiſstit, ibid. num. eod.
Cæterum, quando in ſsecundo conſsanguinitatis
gradu impedimentum verſsatur, tunc aperè
præ
ſsentiunt, prædictum præceptum non obligare, niſsi exprimatur conditio: Si Romanus
Pontifex diſspenſsauerit: ibid. dict. num. 43. &
num. 44. & vide num. 49. vbi contrarium nouiter, ſsed verè quidem, & concludenter defenditur, nec inter quartum, aut ſsecundum gradum
differentia præfata admittitur.
Conditio, aut præceptum ducendi conſsanguineam. in inſstitutione maioratus adiectum, vtrum
obſseruari debeat, quando conſsanguinitas eſst in
ſsecundo gradu, dict. cap. 7. ex num. 44. cum ſseq.
Vbi aliorum ſsententiæ referuntur, & articulus hic
aliter, & mulius quàm antea fuiſsſset, explicatus
relinquitur.
Conditionem, ſsi ſsine liberis, non intelligi in vulgari ſsubſstitutione, & conſsequenter coniecturam.
cum acutiſsſsimi. C. de fideicommiſsſsis: contra
fideicommiſsſsarium dumtaxat procedere, non
contra ſsubſstitutum vulgarem, lib. 3. c. 13. n. 25.
Conditionis implendæ ius, vtrum in contractibus
adhæredes tranſseat, lib. 3. cap. 14. vbi ex num. 5.
cum ſseq. diuerſsi ſsententiæ commemorantur, &
articulus hic ſsingulariter explanatur.
Communis res ſsi vendatur, pro æquali pretio
præfertur ſsocius, ſsi eam vult, ex ſsingulari deci
ſsione l. 53. tit. 5. partit. 5. quod de ſstricto iure
communi non erat ita expreſsſsum, nec contra
Principem procedit, lib. 3. cap. 6. num. 17.
Communem rem cum vnus ex ſsocijs locare vult,
& alius non, vel cum vnus intendit locare vni,
alius alij, quis debeat præferri, remiſsſsiue ibid.
num. 23.
Coniecturis locus non eſst in claris, lib. 3. cap. 15.
num. 21.
Contractus, an intelligatur in ſscriptis celebratus,
cum de ſscriptura conficienda conuenit, vide late, cap 26. per tot.
Creditores perſsonales priuilegium prælationis
non habere, ſsed ſsimul admitti, ita vt ſsi debitor
ſsoluendo
nõ
non
fit, omnes faciant partes per
cõcur
ſumconcursum
, & ſsolutio fiat pro rata eius, quod cuique
debetur, lib. 3. cap. 16. num. 77.
Curtij iunioris conſsilium 120. num. 9. lib. 2. ponderatum in terminis, & verba eius relata ad id
de quo agebatur, lib. 3. cap. 10. num. 48.
D.
DEclaratio, ſseu interpretatio verborum aut
ſscripturæ inſstitutionis maioratus, an, &
quando maioratus poſsſseſsſsori competere poſsſsit,
lib. 3. cap. 10. ex num. 24. cum multis ſseq.
Declaratio, ſseu interpretatio non facta circa verbum aliquod ambiguum, ſsed circa id, quod non
erat dubium, aut quæ verbis dubiis, vel non dubiis principalis diſspoſsitionis proprie & vere
non conueniat, non cenſsetur eſsſse declaratio
prioris diſspoſsitionis, ſsed noua, atque alia diſspo
ſsitio, quæ ſsuſstineri non debet, nec eſst potens tollere ius quæ
ſsitum alteri ex priori diſspoſsitione,
lib. 3. cap. 10. num. 29.
Declarans diſspoſsitionem ſsuam, nihil de nouo facit, ſsed oſstendit, qualis fuerit voluntas eius in
diſspoſsitiene, ibid. num. 30.
Vbi id nonnullis exornatum, atque explicatum,
traditur remiſsſsiue.
Declarationem vltimi maioratus poſsſseſsſsoris, alijs
vocatis, vel qui ex legis, aut inſstitutoris diſs
poſsitione ad ſsucceſsſsionem admitti debent, non
nocere, ibid. num. 31.
Declaratio maioratus poſsſseſsſsoris de ſsequenti ſsucceſsſsore, aut de rebus ad maioratum ipſsum pertinentibus, cuius effectus ſsit, ibid. n. 32. & 33. ſseqq.
Declarare animum prædeceſsſsoris circa facultatem
datam ad faciendum maioratum ſsucceſsſsori
Principis non licere, quia non poteſst atteſstari
de animo prædeceſsſsoris, & declaratio cohæret
perſsonæ, ibid. num. 36.
Declaratio hæredis circa teſstatoris voluntatem
cuius effectus ſsit, ibid. num. 37. & 38.
Decij conſsilium 259. num. 2. adducitur, atque ſsingulariter exornatur, & declaratur, lib. 3. cap. 12.
ex num. 72. cum ſseq.
Ad deſscendentium admiſsſsionem, & incluſsionem,
maxima inconſsideratione habendum, quod eorum auctrix aliquando ſsucceſsſserit, & realem ſsucceſsſsionem obtinuerit, lib. 3. cap. 13. num. 79.
Eradicata namque ſsemel ſsucceſsſsione in vnius per
ſsona, ita ius acquiritur ſsucceſsſsoribus ſsuis, vt ipſsi
cæteris aliis præferri debeant, ibid. num. 80.
Depoſsitum quid, lib. 3. cap. 26. ex num. 1.
Deponendi verbum idem ſsignificare, quod credendi, & committendi ex ſsententia Franciſsci Connani, ibid. num. 2.
Ad depoſsiti probationem cum agitur, conſsentaneum non eſst de appicibus iuris diſsputare,
ex ſsententia Baldi, cuius hoc loco mentio fit,
ibid. num. 4.
Quæ de depoſsito fiunt, fiduciæ iudicia eſsſse dicuntur; quia deponimus fiducia cuſstodiæ, & fidei bonæ depoſsitarij, ibid. num. 5.
Depoſsiti inſstrumentum paratam executionem
habet.
Etiam ſsi ſsit depoſsitum ſsimulatum & irregulare.
Dummodo de depoſsito conſstet per inſstrumentum,
ex ſsententia quorundam.
Vel per confeſsſsionem partis, ex ſsententia aliorum,
qui depoſsitum confeſsſsionatum eodem iure cen
ſseri debere exiſstimarunt, quo verum & reale
depoſsitum, lib. 3. dict. cap. 16. ex num. 6. vſsque ad
num. 10.
Depoſsitum ſsui natura, adeo celerem reſstitutionem
expoſscit, vt neque compenſsatione rei quantumcunque liquidæ impediri debeat, eodem cap.
16. num. 10. & vide num. 11. vbi explicatur |
Vbi breuis & vera traditur reſsolutio & in propo
ſsito Hippol. Riminaldi conſsilia duo expenduntur, & commendantur, ibid. num. eodem.
Depoſsitæ rei poſsſseſsſsionem in depoſsitarium non
transferri, ſsed penes deponentem remanere,
ſsiue retineri per eum, ſsi eam habebat, niſsi aliter
inter ipſsos actum fuerit, ibid. num. 15.
Depoſsita re penes ſsequeſstrum, vtrum ipſse poſsſsideat, & de intellectu quorundam iurium, lib. 3.
cap. 16. num. 16. & quinque ſseq.
Depoſsitæ rei dominium, aut proprietatem, ex ip
ſsa depoſsiti natura penes deponentem manere,
ibid. num. 23.
Poſsſse tamen contrahentium conuentione effici,
vt rei depoſsitæ dominium in depoſsitarium tran
ſseat, vel vt non idem ſsed tantundem reddere liceat, ibid. num. 24.
Depoſsiti contractus an maneat, cum rei depoſsitæ
dominium in depoſsitarium tranſsit, vel cum
pactum adiicitur, vt tantundem reddere, veluti
depoſsita pecunia liceat, ibid. ex num. 25. cum
pluribus ſseq. vbi in effectu probatur communis
Doctorum reſsolutio.
Ipſsa tamen intelligitur & moderatur, dummodo
tempore contractus pactio ipſsa adiiciatur, adhuc
enim durat depoſsitum, quanuis pactio eiuſsmodi notiſsſsimos depoſsiti terminos excedere videatur, ibid. num. 26.
Secus vero ſstatuendum eſst, ſsi pactum tale ex interuallo adiectum fuerit tunc namque depoſsiti
contractus alterari videbitur, ibid. num. 27. &
vide num. ſseq.
Deponens pecuniam numeratam, in dubio præ
ſsumitur voluiſsſse transferre dominium pecuniæ
in depoſsitarium, & illum conſstituere debitorem generis: idcirco quia genus perire non poteſst, depoſsitarium, quaſsi debitorem generis, de
periculo etiam, aut caſsu fortuito teneri, nec
ob illum liberari, dict. cap. 16. n. 35.
Depoſsita aliquando dici regularia, aliquando vero irregularia: & quæ dicantur regularia, & quæ
irregularia, ibid. num. 38.
Depoſsitum cum ita fit, vt depoſsitarius pecunia vti
poſsſsit, adhuc depoſsitum manet, ex ſsententia
Petri de Barboſsa quanuis irregulare ſsit, ibid.
num. 39. & vide ex num. 25.
Et non ſsolum depoſsiti nomen habet, ſsed omnes
illius effectus, ibid. num. 40.
Et inde competunt ei omnia priuilegia regulari
depoſsito conceſsſsa, vt ibid. num. 41. adnotatur.
Imo pactum ſsoluendi intereſsſse facit, vt ex depo
ſsito agatur, quia ſsi eſsſset mutuum, vſsuræ peti
non poſsſsent, ibid. num. 44.
Et initium inſspicitur, quod fuit deponere pecuniam, & quod principaliter actum eſst.
Nec à prima obligatione depoſsiti cenſsentur contrahentes recedere voluiſsſse ex perceptione intereſsſse pecuniæ, nec illam nouare, prout adno
tatur, ibidem, numero 45. & 46.
Depoſsito irregulari facto penes campſsorem, qui
de reſstituendo poſst annum fideiuſsſsores dedit,
elapſso anno ſsi campſsor ſse conuenit cum deponente, vt pecunia penes ipſsum per aliquot annos detineatur pro certo lucro, non videtur
per hoc receſsſsum à prima obligatione depoſsiti,
nec nouatio inducta cenſsebitur, inde fideiuſsſsores remanent obligati, dict. cap. 16. num. 47.
Depoſsitarij generalis, aut Bancharij fideiuſsſsores,
vtrum teneantur illis, qui de pecunia intereſsſse
percipiunt, remiſsſsiue, ibid. num. 48.
Deponens, vtrum habeat ius prælationis contra
bona depoſsitarij, ſsicut debeat ex ſspeciali priuilegio depoſsiti, cæteris creditoribus etiam priuilegiatis circa actiones perſsonales, vel reales
præferri, & de intellectu quorundam iurium,
atque Doctorum contrarietate & confuſsione in
hoc articulo, dict. cap. 16. ex num. 49. cum multis ſsequent. vbi latiſsſsime, & melius quam alibi
vſsque ad finem capitis.
Depoſsita olim variis in locis, maxime in publicis,
& in æde ſsacra fieri ſsolita, item & penes numularios, qui in foro erant, idque vt res diſspoſsitæ
tutius eſsſsent conſseruatæ, ibid. num. 56.
Depoſsiti priuilegia non dari pro fœnore deponenti, ibid num. 63.
Depoſsitum pro fænore; ſsiue cum intereſsſse, aut
cambiis, ex ſsententia quorundam depoſsitum
non eſsſse; ſsed contractum potius fænoratitium: contra vero ex ſsententia aliorum, inter quos
circa prælationis ius eadem contrarietas ver
ſsatur. Vt ibid. ex num. 64. cum pluribus ſseq. demonſstratur.
Deponentibus olim apud argentarios & numularios, priuilegium prælationis competens, ex
lege quadam partitæ competere hodie omni depoſsito indiſstincte, non conſsiderare perſsona depoſsitarij, noua & vera conſsideratio in hac materia.
Vbi & Parris Ludouici Molinæ ê Societate Ieſsu
Religioſsi, in eodem propoſsito ſsententia, nouiter adducitur, ibid. num. 68 & 69.
Deponens pecuniam numeratam ſsine fænore vel
intereſsſse, vel rem, quæ conſsiſstit in pondere, n.
vel menſsura, quanuis regulariter præferatur
anterioribus creditoribus perſsonalibus, ſsiue habentibus priuilegia perſsonalia.
Tamen in hypotheca & iure reali, aliis creditoribus non præfertur, ſsed illi præferendi ſsunt.
Etiam ſsi (vt dictum eſst) abſsque fænore vel vſsuris
depoſsitum factum ſsit.
Non etiam præfertur ei, quod expenditur in funus
defuncti, vel in domus, aut nauis reſsectionem
neceſsſsariam.
Sed nec regi præfertur, ſsi quid ei ex contractu, vel
ex delicto debetur.
Vel etiam pro dote vxoris, ibid. n. 70. per totum.
Depoſsita pecunia clauſsa vel obsignata, vel numerata etiam, ſsed tanquam ſspecie, hoc eſst, cum
conuentione, vt eadem nummorum corpora
redderentur: quod ad ius prælationis idem dicendum eſsſse, quod de ſspecie depoſsita, aut alia
qualibet re, cuius dominium non tranſsit: provt
declaratur, ibid. num. 71.
Depoſsita pecunia numerata, illaque extante, vtrum
deponens indiſstincte debeat cæteris aliis
præferri, tam in terminis iuris communis, quàm
poſst deciſsionem. l. cuiuſsdam partitæ, quæ eleganter, & melius quàm hactenus enucleatur, &
articulus iſste dilucide explanatur, ibid. num. 72.
Deponens, omnibus aliis creditoribus præfertur
indiſstinctè, ſsi res depoſsita in poteſstate depoſsitarij, vel hæredum eius inueniatur, nec fuerit
de his, quæ in pondere, numero, vel menſsura
conſsiſstunt. ibid. num. 76.
Depoſsitarios ſsimul inter ſse concurrere, ſsi plures
ſsint, nec habere inter ſse prælationem, ſsiue
prioritatem temporis non conſsiderari, ſsed ſsolùm an intereſsſse, aut vſsuras recipiant, vel non
recipiant, ibid. num. 78.
Didaci Couarr. & Pelaez à Mires ſsententia, ſsic explicatur, vt l. 27. Tauri conſstitutioni conueniat (quod neceſsſsarium eſst, contrarium non veriſsimile) nec dictis ab eiſsdem authoribus repugnet,
lib. 3. cap. 12. num. 46.
Didaci Couarr. locus probatur, atque explicatur,
nec ipſsius authoris ſsententia ſsatisfacere Georgium de Cabedo, & noua, & eleganter oſstenditur, ibid num. 62.
Dini ſsententiam in materia, cap. 17. huius libri,
validiſsſsimo fundamento muniri, quod lib. 3.
eodem cap. 17. num. 68 & ſseq. expenditur.
Alio etiam fundamento corroborari, quod ibidem
adducitur, num. 75.
Dini opinione retenta in articulo quodam materiæ, cap. 17. huius libri, author ad plura infert,
quæ noua ſsint in hac materia, nec per aliquem
hactenus ſsic adnotata, ibid. num. 82.
Diſspoſsitio qualibet ex ſsua cauſsa, & ratione regulari debet reſstrictiue, vel extenſsiuè, & cauſsa in
teſstamento expreſsſsa, extendit, & reſstringit verba ſsecundum mentem teſstatoris, lib. 3. cap. 15.
num. 19.
Diſspoſsitio præcedens expreſsſsa, per verba ſsequentia non poteſst videri reformata, niſsi in his, in
quibus expreſsſs
è reformatur, non vero in aliis
non expreſsſsis, ibid num. 28.
Diſspoſsitio referens, licèt alio modo referat, quam
continetur in diſspoſsitione relata, modificari debet ad terminos relatæ, dicto capite 15. numero 39.
Dictiones, is, ille, & ipſse, de ſsui natura referuntur
præcisè ad perſsonas expreſsſsas, & perſsonalitatem quandam important, ſsic vt non poſsſsint ad
alios referri, quam ad eos, qui in ſscriptura relata, ſspecialiter continentur, lib. 3. cap. 15.
num 42.
Dictio dicha, latinè dicta, aut dictio, prædicta, repetitiua eſst rerum tantum, & perſsonarum præ
cedentium cum ſsuis qualitatibus, diſspositionémque ad præcedentia tantum reſstringit, ibidem,
num. 43.
Per dolum alterius ſsi inſstitutio, aut legatum
fiat, vel non fiat, quid iuris ſsit, vide infra,
verb. legata. Et d. c. 1. c. 8. numero 57. cum
ſseqq.
Dolus alterius, quando eſst cauſsa immediata acqui
ſsitionis, quanuis ei, cui acquiſsitum fuit, noceat
tamen ipſsi aduerſsus alterum, qui metum adhibuit, ſsuccurritur, ibid. num. 56.
Dolus ex natura actus, qui geritur, hoc eſst teſstamenti, quod liberè, & abſsquè aliqua coactione fieri debet, eo ipſso interuenire videtur, quod
quis alium immodice perſsuadet, aut precibus
vtirur importunis, ibid. num. 136.
Nec alius dolus requiritur de perſse, vltra eum, qui
ex immodicis perſsuaſsionibus, ſsiue ex importunis precibus inducit: vt ibidem, numero 137.
adnotatur, & Patris Th. Sanchez reſsolutio contraria taxatur.
Alia vide infra litera. Enormis.
Donatio facta à minore cum iuramento: vtrùm
ob enormem, vel enormiſsſsimam læ
ſsionem debeat reſscindi, & quid ſsi ex cauſsa renumerationis, vel ob aliam cauſsam facta fuerit.
Vbi diuerſs
æ ſsententiæ Doctorum commemorantur, & inter alios authores Marcus Antonius
Eugenius, & Ioannes Vincentius Hondedei,
magis commendantur, lib. 3. capite 2. numero 6.
Donationi propter nuptias hypotheca competens,
non habet ius prælationis ex communi ſsententia, lib. 3. cap. 4. num. 31.
Communis autem ſsententia defenditur, & dilucide magis quam antea fuiſsſset, articulus hic declaretur, ex numero 32. vſsque ad numerum 40.
Donatio facta inter virum & vxorem, ex cauſsa
remunerationis, non eſst propriè donatio, ſsed
debiti ſsolutio, & dicitur potius contractus oneroſsus permutationis, aut venditionis, quam
lucratiuus donationis, & debet ſsuſstineri, etiamſsi
fiat conſstante matrimonio, maxime quando fit
à viro ignobili, vel ſsene vxori nobili, aut iuueni, aut ipſso nobiliori, lib. 3. cap. 4. n. 40.
Nec in ea debent ſseruari regulæ iuris communis,
& cæterarum donationum, vt ibidem latius
probatur remiſsſsimè.
Donatio, aut dos quam conſstituit vir ignobilis
mulieri nobili, vel etiam nobilis mulieri ipſso
nobiliori, vel ſsenex iuueni, vt effectum habeat
matrimonium, deducenda eſst ex toto hæreditatis cumulo, tanquam æs alienum, & ita minuet
legitimas filiorum poſstea natorum, dicto cap. 4.
num. 41.
Donationem propter nuptias cum fecit maritus,
vel cum arras promiſsit, ſsi liberis carebat, po
ſstea his natis, an prædicta extrahi debeant de
quinta bonorum parte duntaxat, vel de omnibus bonis? ibid. n. 42.
Donatio ex cauſsa remunerationis, vel ex alia iuſsta
cauſsa facta, filiorum natiuitate non reuocatur,
ibid. num. 43.
Donatio propter nuptias ex cauſsa remunerationis,
vel ab ignobili, aut ſsene viro, vxori nobili, aut
iuueni facta pro argumento dotis credendum
eſst quod fiat, ibid. num. 44.
Donatio ſsemel perfecta conditiones poſstea non
capit, nec idem poteſst ex poſst facto modus,
grauamen, vel conditio apponi, ſsiue quid aliud
de nouo adiici, lib. 3. cap. 10. n. 1.
Et ibidem l. perfecta donatio, C. de donation. quæ
ſsub modo, deciſsio, ſsiue vulgatum Doctorum
aſsſsumptum ex illo textu, quam plurimorum
authorum relatione, & doctrinis exornatum.
Qui equidem variis in cauſsis, diuerſsimodéque
conſsulti, varia equidem & multa reſspondent,
quæ negotiis multis frequenter occurrentibus,
vtiliſsſsima eſsſse poſsſsunt.
Idque procedit, etiam in Principe, adeò quod
Princeps etiam non poſsſsit modificare, nec alterare aliquo modo donationem perfectam, per
eum in fauorem alicuius factam, nec idem nouas conditiones adiicere, ibid. n. 3.
Donationes Regiæ, etiam ex cauſsa remunerationis factæ, quoties nimis læderent Regiam Coronam moderari poſstea poſsſsent, ibidem, numero 4.
Donationis perfectæ, regula illa, ex d. l. quoties,
deducta, procedit etiam in vinculis perpetuis,
ſseu primogeniis, ac etiam in meliorationibus
inter viuos factis, ibid. num. 5.
Donator, vtrum poſsſsit in teſstamento ſsuo hæredem
inſstituere donatarium in rebus irreuocabiliter
donatis, ſsub nouis conditionibus, aut pactionibus. ibid. num. 39.
Donatorem nullo modo poſsſse de re inter viuos donata, in teſstamento diſsponere in præiudicium
donatarij, aut donationem reuocando, aut illam
minuendo, ibid. num. 41.
Quippè cum donatio perfecta, & irreuocabilis impediat teſstamenti factionem ſsuper bonis donatis, ibidem, num. 42.
Et ſsicut expreſsſse reuocari non poteſst, ita nec tacitè
per aliam diſspoſsitionem quancumque in contrarium factam. ibid. num. 43.
Donatio filio inofficioſsa facta, reuocatur, & quando inofficioſsa dici poſsſsit, & vt talis infringatur,
remiſsſsiuè, lib. 3. d. cap. 10. num. 45.
Donator de rebus etiam irreuocabiliter donatis,
donatarium hæredem inſstitutum grauare poteſst, ſsi in aliis bonis præter donata, eum hæredem inſstituat, ibid. num. 46.
Et eo caſsu ſsi donatarius omnibus bonis frui velit,
renebitur neceſsſsario adimplere omnes, & grauamen adiectum in his, quæ antea ſsibi irreuocabiliter donata fuerunt, ibid. num. 47.
Imò eo ipſso, quod donatarius adierit hæreditatem, & fecerit ſse hæredem virtute ipſsius teſstamenti, cenſsetur conſsenſsiſsſse modis, & conditionibus donationi, aut rebus antea donatis, adiectis.
Ad quod in terminis ponderatur Curtij Iunioris
conſsilium 120. num. 9. lib. 2. & verba eiuſsdem
referuntur, ibid. num. 48.
Donationi perfectæ ex ſsententia Socini, Did. de
Couarr. & aliorum, modum, conditionem, &
grauamen adiici poſsſse in continenti, ibid. n. 49.
Contra ex ſsententia D. Franciſsc. Sarmient. quæ
verior eſst, & concludentibus rationibus corroboratur per authorem, ibid. n. 50. & ſseq.
Donatos in ſsua donatione inter viuos poteſst apponere pactum, conditionem, modum, & tempus,
& facere illam reuocabilem, prout ſsibi videbitur, dum tamen hoc faciat à principio contraibis, & antequam ſsit ius quæ
ſsitum donatario,
quod illi quæritur ſstatim perfecta donatione,
ibidem, num. 55.
Donatio ſstatim, vt perfecta eſst, perpetua ſsit, & irreuocabilis, nec amplius donantem pœnitere poteſst, ibidem, num. 56.
Donatio omnium bonorum, vel maioris partis eorum, facta ab eo, qui liberos non habebat, natis liberis, ſstatim reuocatur ipſso iure, ibid. numero 58.
Donatio quantuncumque perfecta, per ingratitudinem donatarij reuocabilis efficitur. Idque latiſsſsimè explicatur, traditur remiſsſsiuè, ibid n. 59.
Donatio inter coniuges inualida, an ſsicut confirmatur morte naturali, confirmetur & morte ciuili, remiſsſsiuè, lib. 3. cap. 12. num. 3.
Donatarius ſsecundus, cui poſst mortem prioris, res
donata reſstituenda eſst, ſsi in ſspecie l. quoties, C.
de donat. quæ ſsub modo, viuo primo donatario
decedat, an ſspem illius actionis in filium ſsuum
tranſsmittat. lib. 3. cap 19. n. 259.
Doti competens hypotheca, an, & quando cum
prælatione detur, vel non? Vide infra litera H.
& lib. hoc 3. cap. 4. per totum.
E.
EMphiteuſsis contractus vt celebretur, an aliquid à principio dari debeat, lib. 3. cap. 6.
num. 19.
Emphiteuſsis conceſsſsa pro ſse, & hæredibus à per
ſsona priuata, hæreditaria eſst, & ideo ad quencunque hæredem extraneum inſstitutum tranſsire poteſst.
Et regulatur ſsecundum naturam aliarum rerum
hæreditariarum, lib. 3. cap. 19. num. 238. & 239.
In emphiteuſsi, an habeat locum repræ
ſsentatio.
Vide infra litera R, & dict. cap. 19. ex num. 237.
vſsque ad n. 250.
Emphiteuſsis Eccleſsiaſstica conceſsſsa pro ſse, filiis, &
nepotibus, non eſst hæreditaria, ibid. n. 243.
Emptionis, & venditionis appellatione comprehendi cæteros contractus, ex quibus dominium
transfertur, vel perpetua vtilitas, commune eſsſse,
& vulgatum DD. axioma, nec verum quidem
indiſstinctè, ſsed ſsic accipiendum, prout lib. 3. c. 6.
num. 21. latiùs adnotatur cum aliis.
Et ibidem de intellectu l. ſstatu liberi à cæteris, §.
Quintus Mucius, in verſsic. quoniam, ff. de ſstatu
liberis.
Emanuelis Coſstæ, ff. ad text. in § Augerius, l. qui
Romæ, ff. de verb. oblig. interpretatio nona: noue & vere conuincitur, lib. 3. cap. 14. num. 26.
Emanuelis Coſstæ noua concordia in materia, l. 1.
§. ſsi ex fundo, ff. de hæred. inſstituen. noue & argute improbata, lib. 3. cap. 17. n. 85.
Emanuelis Soarez à Ribeira, ad text. in d. §. ſsi ex
fundo, ratio adducitur (quæ fuiſsſse Cumani
oſstenditur) & eodem cap. 17. num. 14. & ſseqq.
improbatur.
Ex enormiſsſsima læ
ſsione dolum præ
ſsumi, & conſsequenter in eo verificari deciſsionem cap. quamuis pactum, de pact. in 6. dum vult, quod renuntiatio, etiam iurata, interueniente dolo non valeat, lib. 3. cap. 2. n. 39.
Qui textus licet loquatur de dolo generaliter, non
debet reſstringi ad dolum ex propoſsito magis,
quàm ad dolum re ipſsa, qui ex enormiſsſsima læ
ſsione cauſsatur: & quanuis præ
ſsumptus, vere
tamen dolus eſst, ſsiue proprio dolo comparatur,
qui ex enormiſsſsima læ
ſsione reſsultat, ibidem,
num. 40.
Enormiſsſsimæ læ
ſsioni, etiam cum iuramento valide renuntiari non poteſst. Ibidem num. 41. &
vide num. 42. vbi quod totum hoc diſscreti, bonique iudicis arbitrio relinquitur.
Expreſsſsum quodammodo dici, manifeſstamque, &
euidentem voluntatem inducere, quod ex euidentibus, aut valde vrgentibus coniecturis deducitur, lib. 3. cap. 12. n. 42.
Et ſspecialiter prouiſsum videri, quod ex mente, aut
intentione diſsponentis apparet per coniecturas,
ibid. num. 43.
Excluſsio non debet ſsubintelligi, quæ in verbis diſs
poſsitionis non reperitur expreſsſsa, lib. 3. cap. 15.
num. 22.
Maxime contra eos, qui antea, atque in eadem diſs
positione fuerant vocati, ibid. num. 23.
Excludens vnam perſsonam diſspoſsitio, non trahitur ad aliam, & ſsi caſsus diſsſsimilis eſsſset, propter
abſsurdum vitandum, quod minus dilectus magis dilecto præferatur, ibid. num. 24.
Excluſsio, vel incluſsio non ſse extendit vltra perſsonas nominatim excluſsas, vel nominatim vocatas, ibid. num. 25.
Excluſsa filia, quando cenſseatur excluſsus nepos ex
ea, lib. 3. dict. cap. 15. n. 59. per totum numerum.
Vbi Bartoli doctrina, ſseu theorica in propoſsito,
eleganter exornatur, atque declaratur.
Excluſsa vna perſsona à ſsucceſsſsione, vel ſsuccedere
prohibita, & omnes ab ea
deſcentesdeſcendentes
excluſsos
cenſseri, vel ſsuccedere prohibitos, prout ibidem
num. 60. adnotatur, & plures authores congeruntur in vnum, qui assumptum hoc latius
conſsequuntur.
Ob excluſsionem patris vel matris, non cenſseri excluſsos filios, aut deſscendentes, qui ſse vocatos
expreſsſsim, aut ſsub verbis ſsubſstitutionum contentos, prætenderent, ibid. num. 61. vbi latiùs id
demonſstratur.
Excluſso aliquo à ſsucceſsſsione, tunc demum eius
deſscendentes excluſsos cenſseri, quando eadem
ratio excluſsionis militaret in illis: ſsecus tamen
quando ratio æqualiter non militat, vel ſsi ille
excluderetur ob aliquam qualitatem, quæ in
eius deſscendentibus ceſsſsaret, ibid. num. 63. vbi
latiùs id explicatur.
Et Philippi Cornei conſsilia duo, in propoſsito valde ſsingularia expenduntur, & verba eorum pro
ſseruntur, ibid n. 64.
Excluſsio. Pater, vel mater ſsi propter aliquam cau
ſsam excludatur, & filios, atque deſscendentes
cenſseri excluſsos, ſsed vbi excluſsio fit propter delictum, tunc deſscendentes non cenſseri excluſsos: idque ex communi quadam diſstinctione Doctorum, ibid. n. 65.
Quæ tamen (vt ſsupra dictum fuit) procedit, quando ratio excluſsionis æqualiter militat in filiis,
ſsecus tamen ſsi non militat, & cohæret perſsonæ,
quia tunc indiſstinctè non afficit filios, ibidem,
num. 66.
Excluſsio ſsemper reſstringitur ad ſsuam cauſsam, ibid.
num. 67.
Excluſsionis cauſsa limitata, limitatam producit excluſsionem, ibid. n. 68.
Excluſsa vne perſsona, vel ſsuccedere prohibita, eius
deſscendentes tunc demum cenſseri excluſsos,
quando ex perſsona excluſsi, & per repræ
ſsentationem venirent, ſsecus tamen quando ad ſsucceſsſsionem venirent ex perſsona propria, & proprio
iure, & non per repræ
ſsentationem, ibid. numero 70.
Ob excluſsionem patris, vel matris filios non excludi, quando pater, vel mater nunquam fuit
excluſsa dum viueret, ex quo caſsus fideicommiſsſsi
nunquam euenerat.
Si autem eueniſsſset, & fuiſsſset excluſsa, ita etiam &
filios eius excluſsos manere, ibid. num. 71.
Vbi etiam Angeli, & Caſstrenſsis diſstinctio quæ
dam in propoſsito adducitur, & Iacobi Menochij traditio noua contra Rubeum ponderatur,
& num. ſseq. reiicitur.
Excluſsio parentum, vt filiis non noceat, quando
ipſsi dicantur venire ex perſsona propria, vel ex
perſsona illorum, ibid. num. 72. vbi Baldi, & aliorum theorica in id ponderatur, & Philippi Cornei, atque Sylueſstri Aldobrandini conſsilia duo
in eandem rem expenduntur, & præcitantur.
Excluſsio aliquo à ſsucceſsſsione, tunc demum eius
filios, & deſscendentes excluſsos cenſseri, quando
excluſsio fuit perpetua, & abſsoluta, atque excluſsus fuit omninò inabilis, & incapax ad ſsuccedendum.
Secus tamen, ſsi non omnino excluſsus eſst, ſsed potius aliquando vocatus, ſsiue aliquo caſsu, aut
tempore admiſsſsus, tunc enim eius filij, & deſs
cendentes excluſsi non cenſsentur, ibidem, numero 76.
Ex euentu futuro multa in iure ciuili decidi, lib. 3.
cap. 17. num. 8.
Ex hæredationis, & præteritionis traduntur nonnulla argute, & ſsimiliter, cap. 22. per totum.
F.
FEudum de fui natura ad proximiores deuoluitur, lib. 3. cap. 19. num. 224.
Feudum hæreditarium quod dicatur, & an in dubio hæreditarium præ
ſsumatur: quod etiam familiare, ſsiue ex pacto, & prouidentia, ibidem,
num. 229.
In feudis, an habeat locum repræ
ſsentatio, vt filius intret in locum patris, lib. 3. dict. cap. 19. ex
num. 223. vſsque ad numerum 237. & infra litt.
R, verbo, repræ
ſsentatio.
Fiſscus, vtrum priuilegium prælationis haberet
contra creditores habentes hypothecas tacitas
anteriores, dubium fuiſsſse de iure communi: de
iure tamen regio poſst deciſsionem l. 33. tit. 13.
part 5. certum eſsſse, fiſsci & dotis cauſsam æqualem eſsſse, & ſsicut doti conceſsſsam fuiſsſse prælationem, lib. 3. capite 4. num. 14.
Fiſsci priuilegium, de quo in l. ſsi is qui, ff. de iure
fiſsci non procedere aduerſsus pariter priuilegiatum, qui habebat hypothecam generalem omnium bonorum debitoris, ibid. num. 24.
Et conſsequenter non obtinebit aduerſsus mulierem
dorem ſsuam repetentem, imo illa ſsi prior ſsit
tempore, etiam in bonis poſstea quæ
ſsitis erit
præferenda fiſsco, ibid. n. 25.
Fiſscus, aut Princeps, cum partis dominus erat,
ſsoliditatem iuxta proprium priuilegium vendere poterat, tam de iure communi, quam de iure
partitarum, lib. 3. cap. 6. num. 13.
Idque indiſstinctè, ſsiue ex venditione totius rei
ſsequeretur vtilitas, ſsiue non, vt cum Accurſsio,
& Odofredo contra communem, latius probatur dict n. 13.
Fiſscus habens rem cum priuato communem, an
poſsſsit eam in totum in feudum, aut emphiteu
ſsim dare, & locare: ibidem num. 18. vbi refertur
ſsententia Baldi, in conſsilio 336. præmitto, lib. 5.
contraria M. Antonij Peregrini probatur, &
melius quàm antea fuiſsſset corroboratur.
Fiſscus, aut Princeps, ſsi rem habeat cum alio communem, an totam locare poſsſsit ad longum tempus, vel ad modicum, ibidem, num. 22.
Fiſscus, ſsicut vendit in totum ratione partis, ita &
obligare, aut oppignerare in totum poteſst ex
ſsententia gloſsſs
æ, quæ noue, verè tamen ab authore improbatur, ibidem, num. 24.
Fiſsco, & alij, ſsi res obligata ſsit, tunc poteſst res ipſsa
per fiſscum vendi, dummodo ius creditorum non
ledatur, & in primis præcedentibus, aut prioribus creditoribus ſsatisfiat, ibidem, num. 25.
Fiſscus habens tantum ius hypothecæ, non verò
dominium rei pro parte pro indiuiſso, an in totum vendere poſsſsit bona communia, & per con
ſsequens vtrum ad hunc caſsum extendi debeat |
priuilegium, l. 2. C. de commun. rer. alien. & l.
prima, C. de vendit, rer. fiſscal. cum priua. comm.
lib. 10. ibid. n. 26.
Vbi Marci Antonij Peregrini reſsolutio in propo
ſsito refertur, & ſsententia authoris in medium
profertur.
Fiſscus cum habet in re ius vſsusfructus tantùm, &
priuatus ius proprietatis, non poteſst, nec ſsolet
rem vendere, niſsi pro iure ſsuo ex ſsententia Baldi, quæ ab authore probatur, & nouiter, atque
eleganter explicatur, ibid. num. 27.
Filium, patre monaſsterium ingreſsſso, & religionem
profeſsſso, adhuc viuente, an poſsſsit petere legitimam portionem, quæ ad eum mortuo patre
peruentura eſsſset, lib. 3. cap. 12. num. 31.
Et ibidem de intellectu textus, in cap. cum ſsimus,
de regularibus, latè actum remiſsſsiuè.
Filius quilibet, vel deſscendens poſsſseſsſsoris maioratus, dicitur ſsequens in gradu poſst cum, lib. 3.
cap. 15. num. 36.
Filij vocati poſst mortem patris ſstatim admittuntur, atque ſsuccedere debent poſst eum, etiamſsi
citra caſsum mortis contingeret, quod pater excluderetur, & non ſsuccederet, ibid. num. 49.
Vbi quod maximè id procedat, cum eadem ratio
ſsubſsiſstit.
Filius primogeniti, furioſsi, cæci, muti, ſsurdi, aut
alterius aliam inhabilitatem habentis, propter
quam ex diſspoſsitione fundatorum ſsuccedere
non poteſst in maioratu, fratrem ſsecundogenitum excludit, dicto cap. 15 n. 55.
Filius proditoris, ſseu hæretici in maioratu ſsuccedit, & ſsequentibus in gradu præfertur, ibidem,
num. 56.
Filios ob excluſsionem patris, vel matris, non excludi, quando pater, vel mater nunquam fuit
excluſsa dum viueret, ex quo caſsus fideicommiſsſsi
nunquam euenerat.
Si autem eueniſsſset, & fuiſsſset excluſsa, ita etiam &
filios eius excluſsos manere, ibid. num. 71.
Filius non poteſst perſsonam patris ſsui repræ
ſsentare, quando pater fuit omnino excluſsus, ita
quod non potuit vllo tempore ius primogenituræ, nec in potentia, nec in ſspe habere, lib. 3.
cap. 15. num. 78.
Filij, aut deſscendentes, quod non debeant eſsſse
melioris conditionis, quam audior ſsuus, à quo
habuerunt cauſsam: vulgatum illud Doctorum
aſsſsumptum, optimè, & verè declaratum, lib. 3.
cap. 15. num. 83.
Filius primogenitus, ſsi filium habeat, nepotem
poſsſseſsſsoris maioratus, & hic nepos moriatur viuentibus auo poſsſseſsſsore, & patre primogenito,
relicto tamen filio, pronepote ſsucceſsſsoris, pronepos hic ad ſsucceſsſsionem maioratus admittitur, & excludit patruos, item fratres aui primogeniti, lib. 3. cap. 19. n. 200.
Filius incapacis natus ante incapacitatem, in ſsucceſsſsione maioratus patruum excludit, ibid. numero 201.
Fideicommiſsſsum concernens fauorem familiæ, vel
ita relictum, vt bona in familia conſseruentur,
monachis, vel monialibus non competere,
etiamſsi monaſsterium ſsit capax bonorum in
communi, lib. 3. cap. 12. num. 72.
Quia eo ipſso, quod teſstator voluit, bona in familia conſseruari, intelligitur noluiſsſse, ea ad monaſsterium modo aliquo peruenire, ibid. num. 73.
& vide latius numeris ſseq. per totum caput.
Fideicommiſsſsum conditionale, an, & quando
tranſsmitti poſsſsit, lib. 3. cap. 19. num. 186.
Fictio eſst in re certa, eius quod eſst poſsſsibile, contra veritatem pro veritate à iure ficta aſsſsumptio,
lib. 3. cap. 17 num. 30.
Fictio dicitur quædam legis prouiſsio, ſsiue diſspoſsitio ita conſstabilita, ibid. num. 31.
Fictio, & præ
ſsumptio in multis differunt, ibidem
num. 33.
Fœminæ regulariter ſsuccedunt in quocunque maioratu, & in Regno, & in Ducatu, ſsicut maſs
culi, dummodo non adſsint maſsculi in eodem
gradu, licet ætate minores, & ſsic cum in proximiori gradu ſsunt, excludunt maſsculum remotiorem, vbicumque expreſsſs
è non excluduntur à ſsucceſsſsione, lib. 3. cap. 19. num. 146.
Nec ſsufficiunt ad earum excluſsionem coniecturæ,
quæ indubitatæ non ſsint, aut euidentiſsſsimæ
requiritur enim, quod euidenter, & clarè con
ſstet de voluntate inſstitutoris, volentis eas à maioratus ſsucceſsſsione excludere, ibid. num. 147.
Fœminæ duo, quæ in eodem gradu ſsint, ſsi ad ſsucceſsſsionem maioratus concurrant, præfertur fœ
mina nata ex maſsculo, & ſsi vtraque ex fœmina
deſscendat, præfertur maior ætate, ibid. n. 156.
& ſseq.
Fœmina maſsculinitatem ſsiue ſsexum patris repræ
ſsentare non poteſst, qualitas namque ſsexus maſs
culini in fœminam, patrem repræ
ſsentantem,
non tranſsit, ibid. num. 159.
Et ideo priuilegiatam ſsucceſsſsionem, ſsiue eam quæ
patri ob qualitatem maſsculinitatis competeret
ſsi viueret, non poteſst prætendere. ibid num. 160.
Fortuitos caſsus in ſse ſsuſscipiens, de quibus caſsibus
teneatur in contractu locationis, vel alio, lib. 3.
c. 3. ex num. 80. Et dictum fuit ſsupra, litera C.
verbo caſsus.
D. Franciſsci Sarmienti conſsiderationes quædam
in propoſsito amiſsſsionis legitimæ filiorum ob
non confectum inuentarium ex conſstitutione
cuiuſsdam l. partitæ, ſsic ſsubuertuntur, vt nullo
pacto ſsuſstineri poſsſsint, lib. 3. cap. 5. num. 44.
Franciſsci Manticæ locum, pro ſsententia authoris
non mediocriter vrgere, & per Georgium Cabedum minus benè explicari, lib. 3. capite 12.
num. 76.
Franciſsci Manticæ ad l. & ſsi ex modica, §. ſsi filius,
ff. de bonis libertorum, interpretatio aduerſsus
Menochium probatur, lib. 3. cap 15. num. 74.
Franciſsci Connani ad §. Augerius, l. qui Romæ, ff.
de verb. oblig. interpretatio noua, nouiter & verè confutatur, lib. 3. cap. 14. num. 24.
Franciſsci Burſsati lapſsus in materia, cap. 16. huius
lib. 3. nouiter detectus, ibidem, num. 36.
Fratribus minoribus relictum cum onere, cuius
implementum requirit Pontificis licentiam, purum eſsſse, reiecta conditione, tanquam impoſsſsibili, ex ſsententia Bartoli, quæ authori diſsplicet,
lib. 3. cap. 7. num. 25. & ſseq.
Fratribus minoribus, an alimenta valide poſsſsint
relinqui, & ibidem actum etiam remiſsſsiuè delegato alio quocunque eiſsdem relicto, lib. 3. c. 12.
num. 8.
Fratrum quilibet conſstituit propriam lineam, &
alter de alterius linea non dicitur, lib. 3. cap. 15.
num. 52.
Fuluij Paciani locus in propoſsito l. finalis, ff. de rei
vendicatione: & materiæ eius commendatur,
lib. 3. cap. 18. num. 6.
GEorgij Cabedi ad Ludouici Molinæ locum
interpretatio, ſseu declaratio, & nouiter, &
vere conuincitur, lib. 3. cap. 12. num. 65.
Georgij Cabedi, deciſsione 133. num. 9. ad conſsilium Decij 259. num. 2. interpretatio, ſseu declaratio: optime & noue conuicta, & eiuſsdem
mens ſsingulariter explicata, dicto cap. 12. numero 74.
Georgij eiuſsdem Cabedi ad D. Anton. Meneſs. de
Padilla locum explanatio, quædam, noue etiam,
& vere confutata, ibid. num. 75.
Georgium Cabedum, minus bene explicaſsſse locum Franciſsci Manticæ, & aliter explicari debete, ibid. num. 76.
Georgium Cabedum, male probare intentionem
ſsuam ex conſsilio Pariſsij 22. numero 9. volum. 3.
& Pariſsium ipſsum velle contrarium eius, quod
Cabedus intendit, ibid. num. 77.
Georgij Cabedi reſsolutio nouiſsſsima, & Regni Lu
ſsitaniæ in caſsu contingenti, & ad Senatum adducto deciſsio 96. prima parte expenditur, &
exornatur, eod. cap. 12. num. 123.
Gloſsſs
æ ſsententiam, in l. vter ex fratribus: verbo,
conſsobrinam ff. de condit, inſstitut. veram non
eſsſse, nec aliquo iure probari, lib. 3. cap. 7. nu. 41.
vbi late & noue id demonſstratur, & ad fundamenta eiuſsdem gloſsſs
æ, nouiter etiam reſsponſsum
præbetur.
Gradus ſsecundus primum, vel tertius ſsecundum
quod peruertat, eumque excludat, abſsurdum
eſsſse, & contra rationem iuris: & ideo ſseruari
debent gradus à teſstatore expreſsſsi, & omnes admittendi ſsunt eo ordine, quo ſsunt ſsubſstituti, nec
ordo ſsubſstitutionum debet peruerti, lib. 3. c. 15.
num. 26.
Gradus ſsequens, quis ſsit, ex præcedenti gradu colligitur, ibid. num. 33.
Quia vnus gradus alium declarat, ibidem, numero 35.
Graduum computatio non poteſst fieri à perſsona,
quæ maioratum amiſsit propter delictum, vel
propter aliam cauſsam, quia media ſscala eſst inhabilis & ſsine viribus, ib. num. 81.
Quod procedit, vbicumque propter delictum, vel
propter aliam cauſsam, fuit incapax ſsuccedendi
in maioratu, & maioratum adeptus non fuit,
ſsecus tamen ſsi poſsſseſsſsionem apprehendit, vt ibidem declaratur, n. 82.
Gregorium Lopez male citaui ſsiue expendi per
Matiençum in articulo quodam legis Regni: noue & vere adnotatum, lib. 3. cap. 17. num. 151.
Guid. Pap. deceptum in allegatione. l. Titia Seio §.
Lucius. ff. de legatis ſsecundo, ibid. num. 44. vbi
redditur vera ratio illius textus.
Guil. Benedicti in propoſsito deciſsionis. l. primæ. §.
ſsi ex fundo. ff. de hæredibus inſstit. verba ſsingularia proſseruntur, lib. 3. cap. 17. n. 35.
H.
HAbilitatem ad maioratus ſsucceſsſsionem,
tempore quo ſsucceſsſsio defertur, conſsiderandam eſsſse, nec antea exiſstentem, vel poſst ſsuperuenientem prodeſsſse, ſsi tunc, cum defertur
ſsucceſsſsio non exiſstat, lib. 3. cap. 10. num. 103. &
vide num. 105.
Habilitas ad maioratus ſsucceſsſsionem tempore de
latæ ſsucceſsſsionis conſsideranda eſst, & neque
præcedens, neque ſsubſsequens inhabilitas in
conſsideratione habetur, lib. 3. cap. 15. num. 3.
Ea namque, quæ vtiliter conſstituta ſsunt, durant,
licet poſstea contigerit caſsus, à quo initium capere non potuerunt, ibid. num. 5.
Nec debent ex ſsuperueniente quopiam caſsu reuocari illa, quæ iam perfecta & abſsoluta, atque
conſsummata fuere, ibid. num. 6.
Hæredem teneri de iure inuentarium conficere,
aliàs non conficientem, omnibus creditoribus,
legatariis, & fideicommiſsſsariis, etiam vltra vires hæreditarias teneri, & falcidiæ commodo
priuari, lib. 3. cap. 5. num. 17.
Et in filio hærede, vtrum id procedat, ibidem ex
num. 18. cum ſseq.
Hæres non conficiens inuentarium, ex ſsententia
communi Doctorum, quare teneatur vltra vires
hæreditarias. ibidem, num. 27 & 28. in fine, vbi
aliæ duræ rationes aſsſsignantur.
Hæres quando poſsſsit interpretari teſstatoris voluntatem, lib. 3. cap. 10. num. 37. & ibidem num. 38.
cuius effectus eſsſse debeat eiuſsdem interpretatio
aut declaratio.
Hæres ſsuccedit in vniuerſsum ius, quod defunctus
habuit, lib. 3. cap. 17. num. 16.
Hæredes plures inſstituere ſsub conditione, ſsi omnes acceptauerint, aut pluribus hæredibus in
ſstitutis prohibere ius accreſscendi, longe diuer
ſsa eſsſse ſsecundum authorem, contra Emanuelis
Coſstæ ſsententiam, ibid. num. 86.
Hæres negans rem aliquam hæreditariam eſsſse, qua
pœna plectatur, lib. 3. cap. 18 n. 19.
Hæredem defuncti perſsonam repræ
ſsentare, vulgo
circunferri, lib. 3. cap. 18. n. 6.
Hypothecam tacitam pro dote competere mulieri,
& eius hæredibus in bonis mariti, lib. 3. cap. 4.
num. 1.
Hypothecam tacitam pro dote promiſsſsa præ
ſstanda, maritum etiam habere, ibid. num. 2.
Illam tamen non præferri aliis anterioribus: quia
hoc iure cautum non inuenitur, prout oſstenditur euidenter, ibid. num. 3.
Hypotheca tacita pro dote inducta à iure, durat
etiam ſsi mulier ſspeciali pignore, vel hypotheca
ſsibi prouideat, ibid. n. 4.
Nec etiam de iure regio poſst deciſsionem dictæ. l.
33. partitę. vt ibid num. 13. author animaduertit.
Hypotheca tacita dotis, vtrum præferatur expreſsſsis hypothecis anterioribus, tam de iure communi, quàm de iure regio, lib. 3. dicto cap. 4.
num. 15. per totum, vbi breuis traditur, & vera
reſsolutio.
Hypotheca expreſsſsa dotis poſsterior, vtrum præferri debeat aliis expreſsſsis hypothecis anterioribus
ibid. num. 16. Vbi iure communi attento, veriorem eſsſse exiſstimat author eam opinionem, quæ
dotis hypothecæ prælationem concedit.
Sed poſst deciſsionem dictæ l. 33. tit. 13. part. 5. contrarium defendit, vt ibidem, num. 17. latiùs, &
melius quàm antea fuiſsſset, explicatum inuenies.
Hypothecam generalem anteriorem habens, præ
fertur poſsterioribus creditoribus, non ſsolum in
bonis iam debitori quæ
ſsitis, ſsed etiam in bonis
poſstea acquirendis, ibid. num. 18.
Id tamen ſspeciale eſst in fiſsco, ipſse namque licet
poſsterior creditor ſsit, tamen in quærendis præ
fertur creditori anteriori habenti hypothecam
generalem, quanuis in antea quæ
ſsitis non præ
feratur, ibid. num. 19.
In dote autem, vtrum hæc ſspecialitas procedat,
an vero obſseruari debeat regula generalis: dubium quidem eſst, prout ibid. num. 20. latiùs adnotatur, & contrariæ ſsententiæ in propoſsito
proferuntur.
Author vero, vt contrarietatem hanc dilueret, &
veriorem ſsententiam in mediam proferret, nonnulla adnotauit eodem in loco, num. 21. quæ
fortiter vrgent, nec in propoſsito fuerant antea
ſsic conſsiderata.
Et in eam ſsententiam procliuior fuit, vt fiſsci ſspecialitas in dote non procedat de iure communi,
vt ibid. num. 22. adnotatur.
Nec etiam de iure regio poſst deciſsionem dictæ
I. 33. tit, 13. part. 5. qui noue & vere in propo
ſsito ponderatur, & dubium hoc accuratius, &
melius quàm antea fuiſsſset, explicatur, ibidem,
num. 23.
Hypothecam tacitam pro dote conſstitutam, &
priuilegium prælationis inductum à iure, non
obtinere vires in præiudicium alterius mulieris
ſsuam dotem repetentis, ſsed inter eas obſseruari
debere regulam capit. qui prior. de regulis iuris,
libro 6. ibid. n. 26.
Quæ regula obſseruati etiam debet inter fiſscum, &
dotem, ibid. num. 27.
Hypotheca generalis prior regulariter præfertur
ſspeciali poſsteriori, lib. 3. cap 8. num. 18.
Hypotheca tacita, an contrahatur, cùm pecunia
mutuetur ad domus, vel nauis refectionem, vel
ad conſstruendam eam de nouo. Item cum res
venditur habita fide de pretio, vel mutuatur
pecunia ad rem aliquam emendam. Vide plene
lib. 3. cap. 8. per totum.
Hieronymi de Zauallos obſseruatio quædam in
articulo amiſsſsionis legitimæ filiorum, ob non
confectum inuentarium, & eiuſsdem reſsolutio,
nouiter, & verè confutatur, lib. 3. cap. 5. n. 45.
Hieronymi de Zauallos aſsſsertionem quandam refragari verbis expreſsſsis, & claris legis partitæ,
lib. 3. cap, 8. num. 25.
Hieronymi de Zauallos conſsiderationes nonnullæ
in propoſsito §. Augerius, l. qui Romæ, ff. de
verbor. obligat. nouè expenduntur, atque admittuntur, lib. 3 cap. 14. n. 12.
Hippolyti Riminaldi in propoſsito articuli illius,
vtrum Princeps de plenitudine poteſstatis poſsſsit
abſsque cauſsa aliquem dominio rei ſsuæ priuare; ideo honorifica mentio facta, lib. 3. cap. 6. n. 10.
Quod ipſse author pleniſsſsima manu ſscripſserit,
Angeli fundamentis latè reſspondet, pro communi ſsententia concludentes rationes, & fundamenta adducit, & quarundam legum verum
ſsenſsum aſsſsignat.
Hippolyti Riminaldi in articulo illo, nunquid depoſsito vero, aut confeſsſsionato exceptio non
numeratæ pecuniæ poſsſsit opponi: conſsilia duo
expenduntur, atque commendatur, lib. 3. cap. 16.
num. 14.
I.
IAcobum Menochium, in materia cap. 1. huius
libri, quæ ad titulum, ſsi quis aliquem pote
ſstati prohibuer. vel coege pertinet, diſstinctè, &
vtiliter ſse habuiſsſse, ac inter omnes recentiores,
ipſsum duntaxat circa reſsolutiones Bartoli inſsi
ſstere, & optimè proſsequi illas, lib. 3. cap 1. n. 4.
Iacobi Menochij pro ſsententia authoris verba
quædam aperta ponderantur, atque præcitantur, lib. 3. cap. 12. num. 63.
Iacobi Menochij traditio noua contra Rubeum
ponderata, lib. 3. cap. 15. num. 71. & num. ſseqq.
reiecta.
Iaſsonis, & aliorum authorum ad textum, in §. Augerius, l. qui Romæ, ff. de verborum obligat.
ſsummarium, ab authore probatur, lib. 3. cap. 14.
num. 9.
Contra impedientem, aut prohibentem quem te
ſstari, ciuilis pœna, quæ ſstatuta fuerit, lib. 3. c. 1.
num. 18. & ſseq.
Impedientes dolo aliquem teſstari, vel vi, aut metu,
aliove modo prohibentes, aut inducentes: teneri prætendentibus intereſsſse actione de dolo,
alia ſsubſsidiaria in factum ad intereſsſse, ibidem,
num. 19.
Impediens, ne quis inſstituatur hæres per teſstatorem, tenetur illi ad totale intereſsſse, ibid. n. 20.
& 21. in fine.
Impediens aliquem, quominus conſsequatur aliquam hæreditatem, etiamſsi ad illam non competeret aliquod ius agendi, tenetur tamen ad
totale intereſsſse, ibid. n. 21.
Impediens alterum à conſsequutione legati, vel gratuitæ donationis, dolo, vi, vel fraude, tenetur
eidem ad reſstitutionem arbitrio boni viri: ſsecus
ſsi abſsque vi, aut dolo, vel fraude, etiam odio,
vel vt ſsibi conſsulat, alterum ad mutationem
voluntatis induxerit, ibid num. 22. & 24. in fine.
Impediens, aut prohibens aliquem teſstari, an ad
duplum læ
ſsis teneatur: ibidem, numero 25. cum
ſsequentibus, vſsque ad numerum 36. Vbi diuer
ſs
æ ſsententiæ interpretum
recẽ
ſenturrecensentur
, & authoris
placitum in eo articulo profertur.
Alia in propoſsito vide infra, litera P. verbo, prohibens.
Importunæ præces, vtrum habeant vim iuſsti metus, & actus inter viuos, vltimáſsque voluntates
vitient, lib. 3. cap. 1. ex num. 114. cum ſseq & infr.
litt. P. verb. præces.
Impoſsſsibile vtrum iudicetur id, quod à Principis
voluntate dependet, lib. 1. cap. 7. ex num. 1. vſsque
ad numerum 17. Vbi plenè articulus hic diſs
cutitur, diuerſs
æ ſsententiæ proſseruntur, & authoris placita nonnulla vltra alios proponuntur.
Impoſsſsibiles conditiones, ſsiue adiectiones omnes
impoſsſsibiles, de teſstamentis reiiciendas fore, &
pro non ſscriptis habendas, lib. 3. capite 17. numero 15.
Impoſsſsibilitas aliqua, ſsi in ſspecie §. ſsi ex fundo, l.
primæ, ff. de hæredib. inſstitue. dari poſsſset, negandum non eſsſse, quin ea ex verbis teſstatoris,
ſsiue ex facto ipſsius, hoc eſst, ex adiectione certæ
rei particularis contingat, ibid. n. 17.
Impoſsſsibilitas perplexitatis, inſstitutiones, & legata vitiare ſsolet, ibid. n. 18.
Interpretatio in teſstamentis, & vltimis voluntatibus ea ſsumi debet in dubio, per quam teſstatoris
diſspoſsitio ſsuſstineatur, & actus magis valeat,
quàm pereat.
Nec recipienda eſst interpretatio, per quam diſspo
ſsitio reddatur inutilis, ſsi per aliam poteſst ſsuſstineri.
Quia non eſst credendum, teſstatorem voluiſsſse iudicia ſsua ſsubuerti, nec etiam voluiſsſse, quod non
potuit diſsponere.
Et verba teſstamenti ſsunt poſsſsibiliter, non impoſsſsibiliter intelligenda, lib. 3. cap. 7. n. 50. 51. 52.
& 53.
Interpretatio per quam ius commune ſseruatur illæ
ſsum, fauorabilis dicitur, & omnino amplectenda, lib. 3. cap. 17. n. 131
De inueſstitura noua ſsi non appareat, ſsed de antiqua, præ
ſsumitur quod noua ſsit facta ſsecundum
conditiones inueſstituræ antiquæ, lib. 3. cap. 10.
num. 11.
Inueſstituram primam, ſseu primam maioratus in
ſstitutionem ſsemper attendendam eſsſse, nec poſsſse ei ex poſsterioribus derogari, ibidem, numero 33.
Incapax pro mortuo reputatur, lib. 3. capite 15.
num. 47.
Nec obſstat ſsequentibus in gradu, imo ſstatim fit
locus ſsequenti ſsubſstituto poſst eum, ac ſsi primus
vocatus non fuiſsſset, ibid. num. 48.
Inſstitutus in re certa, vtrum ſsuccedere poſsſsit in
feudo, & in emphiteuſsi conceſsſsa alicui, & filiis, aut hæredibus ſsuis, remiſsſsiue, lib. 3. cap. 17.
num. 4.
Inſstitutus in re certa, ſsi nullus alius datus ſsibi
fuerit cohæres, vel ſsi datus, modo quocunque
hæres eſsſse non poſsſsit: hæredis vniuerſsalis loco
habetur, & totam hæreditatem conſsequitur,
ibid. num. 5.
Si vero cohæres vniuerſsalis datus fuerit, illéque
adiuerit, erit vtique loco legatarij, ibidem, numero 6.
Quod cohæres vniuerſsalis nec adiuit, nec repudiauit, ſsiue non deliberat, ius eius ex futuro
euentu decidi debebit, an ſscilicet cohæres deliberauit adire, vel non adire, vt ibid. num. 7. adnotatur.
Inſstitutum in re certa, non eſsſse propriè legatarium, nec proprie hæredem, ſsiue non poſsſse dici
ſsimpliciter & abſsolutè vnum aut alterum, ſsed
potius anomalum ſsucceſsſsorem appellari, qui in
aliquibus legatarij naturam, in aliquibus autem
hæredis imitatur.
Et rei ſsingularis ratione, tanquam legatarius habetur, at merito perſsonæ, & tituli inſstitutionis,
eorum etiam quæ extrinſsecus accidunt, non ni
ſsi hæres exiſstimandus eſst, vt inſstar aliorum hæ
redum habeatur, ibid. num. 9. & 10.
Inſstitutus in re certa, quibus in caſsibus, ſsiue quarum rerum reſspectu ſsit loco hæredis, vel loco
legatarij, ſsiue participet de vno, aut altero.
Et vtrum actionibus hæreditariis vti poſsſsit illiſsve
conueniri, atque ex lege falcidia detractionem
pati.
An etiam mitti debeat in poſsſsessionem bonorum ex
l. vltima. C. de edicto diui Adriani, ibid. num. 11.
per totum.
Inſstitutum in re certa dato cohærede vniuerſsali,
habere ius accreſscendi, ſsi cohæres vniuerſsalis
ante aditam hæreditatem, vel ante teſstatorem
moriatur, ſsiue hæreditatem repudiet, ibidem,
num. 12.
Vbi etiam rationibus omnibus ſsiue fundamentis,
quæ in contrarium excitari poſsſsunt, pleniſsſsimè
traditur ſsatisfactum ab aliis, vt ibidem adnotatur.
Inſstituto in re certa, reliquam hæreditatem obuenire propter ius accreſscendi, ſsiue in iure accreſscendi fundari deciſsionem. §. ſsi ex fundo. l.
primæ. ff. de hæred. inſst. ex multorum authorum
ſsententia, lib. 3. dict. cap. 17. n. 19.
Contra vero ex ſsententia aliorum, qui non eſsſse
proprie ius accreſscendi in hac ſspecie aſsſserunt,
ibid. num. 20.
Et eorum opinio ab authore probatur, num. 21.
& ſseqq.
Inſstitutionem certæ rei ex ſsententia Ioannis Marci Aquillini, & aliorum interpretum, trahi ad
vniuerſsam hæreditatem propter præ
ſsumptam
defuncti ſsic teſstantis voluntatem, ibidem, numero 24.
In contrarium tamen grauiſsſsimorum authorum
authoritates, & iuris non incognita vulgata
potius, & certa principia vrgere, vt ibid. adnotatur, num. 25. & ſseq.
Inſstitutio in re certa cum ſsit, lex (vt author exiſstimat) non tractat de interpretanda, ſsiue coniecturanda, aut præ
ſsumenda defuncti teſstatoris
voluntate, ſsed de remouendo obſstaculo illo, ne
teſstator pro parte teſstatus, & pro parte inteſstatus, decedat, dict. cap. 17. num. 36.
Inſstitutum in re certa non dato cohærede vniuer
ſsali, ad vniuerſsam admitti hæreditatem ex beneficio ſsiue diſspoſsitione legis, quæ eo caſsu rei
particularis mentionem adimit, vt ibid. n. 38. &
ſseq. obſseruatur.
Idque inſstitutionis verba ſsic importare, vt aliud
effici non debuerit, ibid. n. 39.
De inſstitutione, vt certæ rei mentionem lex detrahat, in quo fundetur præcipuè, ibidem, numero 40.
Inſstitutio certa rei, quare ad vniuerſsum trahatur,
nec in ipſsa ſsola re particulari ſsubſstineatur, ibid.
num. 41.
Inſstitutus in re certa, ne ad vniuerſsam hæreditatem admittatur, ſsiue plus accipere prohibeatur, etiam nullo alio cohærede dato, ſsiue nullo
alio hærede exiſstente: vtrùm expreſsſsa teſstatoris voluntate, & diſspoſsitione effici poſsſsit: ibid.
ex num. 42. cum multis ſsequentibus: vbi plena
& abſsoluta manu articulus hic diſscutitur, atque
examinatur, & n. 65. cum ſseq.
Inſstitutio partis quod traheretur ad totum, ſsicut
lex antiqua induxit, quare non ita induxit, quod
inſstitutio ſserui traheretur ad libertatis donationem, remiſsſsiuè, ibid. num. 57.
Inſstitutus à milite ex fundo, vel alia re particulari
certa, non efficitur hæres in vniuerſsum, niſsi
expreſsſs
è conſstet de voluntate militis, ſsic voluiſsſse, dict. cap. 17. n. 76.
Inſstitutus in re certa, ne reliquam hæreditatem obtineat, cum teſstator expreſsſs
è prohibet, in totum |
videtur ab inteſstato decedere, velle tamen taliter inſstitutorem certam iure fideicommiſsſsi deberi: idque ex ſsententia quorundam: contra ex
ſsententia aliorum, de quorum veritate agitur,
& res hæc explanatur, ibid. ex num. 104. cum
ſseq. vſsquè ad num. 117.
Inſstitutus in re certa, habetur pro hærede vniuer
ſsali, & totam hæreditatem conſsequitur, vbi
cohæres vniuerſsalis datus non vel datus non
eſst, vel datus non addit:
nõ
nonſsolum in foro exteriori, ſsed etiam in foro conſscientiæ interiori, dict.
cap. 17. num. 117. & ſseq.
Inſstitutus in re certa, vbi teſstator expreſsſse prohibuit, in vltra carpere poſsſset, ſsalua conſscientia
vltra carpere, ſsiue retinere non poterit, ſsed
reliqua bona venientibus ab inteſstato tenebitur
reſstituere, ex ſsententia multorum.
Vbi & patris Ludouici Molinæ obſseruationes in
propoſsito, nouiter expenduntur.
Contra verò ex ſsententia aliorum, ibid. num. 120.
121. & 122.
Inſstitutus in re certa, nullo alio hærede ſscripto,
vtrum iure regio vniuerſsam ſsequatur hæreditatem, ſsicut iure communi conſsequebatur, lib. 3.
dict. cap. 17. ex num. 123. cum multis ſsequentibus vſsque in finem capitis. Vbi articulus hic
dilucide, & melius quàm antea fuiſsſset, explanatus relinquitur.
Inſstitutus in re certa, dato cohærede vniuerſsali,
vtrum iure regio vniuerſsam conſsequatur hæreditatem, ſsi vniuerſsalis cohæres ante teſstatorem moriatur, vel hæreditatem repudiet, aut
alia quacunque ratione hæreditatem non adeat,
ibid. num. 145. & ſseq. vbi pars affirmatiua probatur.
Inſstitutus in re certa, vtrum iure regio ad vniuer
ſsam admittatur hæreditatem, cum teſstator expreſssè prohibuit, ne ex bonis, ant hæreditate
ſsua vltra conſsequi poſsſset; ſsiue rem illam certam,
aut partem tantum habere, ibid. num. 149. cum
ſseq.
Inſstitutio in re certa, facta per verba obliqua, aut
communia, non directa, vtrum iure regio ad
vniuerſsum trahatur, alio non dato cohærede
vniuerſsali, ſsiue quid eo caſsu debeat obſseruari,
ibid. num. 155.
Ioannis Gutierrez ad l. vigeſsimam ſsecundam, &
vigeſsimam tertiam, titulo octauo, partita quinta, interpretatio, nouiter, verè tamen & concludenter damnatur, atque eiuſsdem l. finis, &
intentio detegitur, lib. 3. cap. 3. num. 89.
Ioannis Gutierrez in terminis quæ
ſstionis cuiuſs
dam Dini, verba quædam, nouè ponderata, &
probata, lib. 3. cap. 17. num. 70.
Ioannem Cephalum, in conſs. 762. ex num. 2. lib. 5.
clare videri donationi propter nuptias prælationis priuilegium conceſsſsiſsſse, prout lib. 3. c. 4.
num. 35, adnotatur.
Cæterum authores ibi relatos, eiuſsdem Cephali
aſsſsumptum, aut ſsententiam non probare, nouè,
& verè oſstenditur, ibid. num. 36.
Nouiter etiam, & verè notatur, eundem Cephalum ſsaluari non poſsſse eo modo, quo Doct. Barboſsa ſsaluandum eſsſse credidit, ibid. num. 37.
Ioannis Cephali relatam ſsupra num. 35. ſsententiam, fortaſsſsis ſsuſstineri poſsſse in donatione propter nuptias, ex cauſsa remunerationis, vel ex
alia iuſsta cauſsa; vt puta à viro ignobili, vel ſsene
vxoris nobili, aut iuueni factam, prout ibid.
num. 39. adnotatur.
Ioannes Vincentius Hondedei, in conſsilio 40.
lib. 1. ex num. 27. & num. 34. & 35. explicatur,
lib. 3. cap. 9. num. 14.
Ioannem Vincentium Hondedei, in conſsilio 43. per
totum, lib. 2. Optimè, & vtiliter loquutum in
materia depoſsiti, & ibid. dixiſsſse quamplurima,
quæ circa depoſsitum neceſsſsaria ſsunt, & in praxi
conducibilia, lib. 3 cap. 16. num. 34.
Ioannis Franciſsci de Ponte obſseruationes in materia depoſsiti, quas in conſsil. 56. per totum, reliquit ſscriptas: probantur ibid. num. 37.
Ioannem Corraſsſsium, recte, & accurate percepiſsſse, atque intellexiſsſse materiam cap. 13 lib. 3. ibid.
num. 37.
Ioannem Corraſsſsium, diuinatoriè quidem, ac contra mentem Pontificis explicaſsſse textum, in
cap. 1. de ſsequeſstrat. poſsſse. & fruct. lib. cap. 16.
num. 19.
Ioannis Imolenſsis obiectionem quandam non
obeſsſse ſsolutioni traditæ per authorem, lib. 3.
cap. 13. num. 6.
Ioannis Imolenſsis diſstinctionem in articulo quodam ſsubſstitutionis vulgaris probabilem non
eſsſse, multa potius in contrarium conſsiderari
poſsſse, quæ ipſsam deſstruerent, atque eliderent,
ibid. num. 13.
Ioannis Imolenſsis circa materiam §. ſsi ex fundo, l.
primæ, ff. de hæredib. inſstit. lectura originalis
commendatur, lib. 3. cap. 17. num. 3.
Ioannis Imolenſsis in propoſsito eiuſsdem §. reſsolutio adducitur, & ab authore probatur, ibid. num.
26. & ſseq.
Ioannis Imolenſsis ad l. quidam cum ſseruum, C.
de neceſsſsarijs ſseruis hæred. inſstitut. ſsolutio, &
arguta conſsideratio probatur, ibid num. 55.
Ioannis Crothi in materia d. §. ſsi ex fundo dictum
quoddam, authori non placere, ibid. n. 84.
Ioannis Marci Aquilini in materia dicti §. ſsi ex
fundo, nullum hactenus mentionem feciſsſse, &
eiuſsdem obſseruationem in propoſsito adduci,
lib. 3. dict. cap. 17. num. 23
Ioannis Marci Aquil. ad l. ſsi quis ita 74. ff. de hæred.
inſstit ſsolutionem, aliquid non valere, ibid. n. 74.
& iterum num. 98. & 99.
Ioannis Marci Aquilini ratio, quare in milite ceſsſset deciſsio l. 1. §. ſsi ex fundo, ff. de hæred. inſsti.
improbatur nouiter per authorem, ibidem
num. 81.
Ioannis Marci Aquilini, pro conciliatione contrarietatis Bartoli, & Dini concordiam, & di
ſstinctionem adductam, nec eſsſse veram, nec
etiã
etiam
nouam, vt nouiter & vere oſstenditur, ibid. n. 92.
& quatuor ſseq.
Ioannis Marci Aquilini diſstinctionem deſstruere
text. in l. ſsi quis ita hæredes inſstitutus fuerit, ff. de
hæred. inſstit. ibid. num. 98.
Ioannis Bologneti conſsideratio in articulo illo,
vtrum mors ciuilis denominari potuerit ab interpretibus, confutata, lib. 3. cap. 12. num. 21.
Ioannis Bologneti in articulo illo, quibus in caſsibus mors ciuilis æquiparetur naturali, verba
quædam præcitata, & probata, ibid. num. 26.
Ioannis Matiençi refertur ſsententia, quæ iuris
communis correctionem inducit, & inſstituto
in re certa ius accreſscendi, ſsiue in cæteris rebus
de iure huius Regni incrementum denegat,
lib. 3. cap. 17. num. 124. & num. 125. Vbi eiuſsdem
authoris fundamenta expenduntur, & ad duo
principaliter reducuntur.
Ioannis Matiençi ſsententia recipitur eiuſsdem tamen ratio improbatur, & noua. diuersáque ratio
redditur, ibid. num. 150.
Ioan. Lup. de Palat. Rubr. ad l. 40. Tauri, decidendi
rationes duæ, nouiter & verè carpiuntur, lib. 3.
cap. 19. num. 108.
Ioannis Garſsiæ circa interpretationem textus,
in cap licet. de voto, & voti redemptione: ob
ſseruationes quædam nouiter, & verè confutantur, lib. 3 cap. 19 num. 120.
Ipſsius dicto aut verbum perſsonaliſsſsimum eſst, lib. 3.
cap. 5. num. 78.
Iſserniæ obſseruatio quædam adducitur, ex qua ma
ſsculus ex ſs
œmina præfertur fœminæ ex maſsculo, lib. 3 cap. 19. nun. 157.
Iuramentum an confirmet contractum, & reſsciſsſsionem impediat? In terminis authent. Sacramenta puberum, C. ſsi aduerſsus vendit. & cap.
quamuis pactum, de pact. in 6. Et vtrum ea iura procedant enormi, aut enormiſsſsima læ
ſsione
interueniente, lib. 3 cap. 2. per totum, vbi latè,
& vtiliter agitur.
Iuramentum excludit maiorem à beneficio l. 2. de
reſscindenda vendit, ibid. num. 35.
Sed non excludit ſstante enormiſsſsima læ
ſsione, ibid.
num. 36.
Ius quando alteri eſst iam quæ
ſsitum ex aliqua diſs
poſsitione, & ſsi ceſsſset diſspoſsitionis cauſsa, non tamen ſsubuertitur diſspoſsitio, lib. 3. cap. 15. numero 7.
Ius quæ
ſsitum facilius conſseruatur, quam ius nouum acquiritur, & difficilius excluditur quis à
iure quæ
ſsito, quàm à iure quærendo, ibidem,
num. 8. & vide num. 9. & ſsequent. vbi id comprobatur.
Iure accreſscendi an reliquam hæreditatem obtineat, qui in re certa fuit inſstitutus, lib. 3. cap. 17.
ex num. 19. cum ſseq. & ſsupra litera I, verbo, in
ſstitutus, & inſstitutio.
In iure accreſscendi portio deficiens, portioni
non perſsonæ accreſscit, dicto cap. 17. num. 22.
Ius accreſscendi in legatis & fideicommiſsſsis, etiam
vniuerſsalibus, prohiberi poſsſse, vnanimiter omnes docuiſsſse, ibidem, numero 61.
Ius accreſscendi, etiam abſsque prohibitione teſstatoris ceſsſsare in ſsubſstitutione fideicommiſsſsaria,
ſsi vnus ex fideicommiſsſsariis repudiet partem
ſsuam, & tunc hæredem inſstitutum illam in ſse
retinere, ibidem, num. 62.
Ius accreſscendi introduci, qua ratione neceſsſse fuit,
ibidem, num. 87.
Ius accreſscendi à teſstatore prohiberi non poteſst,
ibid. num. 88.
Iure accreſscendi à teſstatore prohibito, quod adhuc ipſse teſstatus cenſseatur, non inteſstatus deceſsſsiſsſse, ibid. num. 89.
Et argumento cuidam, quod in contrarium videtur fortiter vrgere, optime & vere ſsatisfactum
remiſsſsiue, ibid. num. 90.
Ius accreſscendi deſscendere principaliter, ſsiue immediate inuentum atque introductum fuiſsſse à
lege, ſsecundario tamen ex tacito iudicio teſstatoris, ſsiue tacita & coniecturata mente ipſsius,
ibid. num. 91.
Ius accreſscendi de iure huius regni ſsublatum non
eſsſse, ibid. num. 146.
Ius accreſscendi hodie poſst deciſsionem. l. primæ,
titulo 4. lib. 5. nouæ collect. Regiæ expreſsſse
prohiberi poſsſse per teſstatorem, imo & tacite
prohibitum, ſsufficere, ibid. num. 152.
L.
LEgata & cætera relicta, an debeantur ex teſstamento facto per vim, lib. 3. cap. 1. ex n. 49.
cum ſseq.
Legata ex teſstamento per vim facto, quando non
debentur, legatariis erit ſsaluum ius recuperandi intereſsſse, aut damnum contra inferentem metum, ibid. num. 54 & 55.
Legata an debeantur ex teſstamento, quod per dolum, non per metum factum fuit, ibid, ex n. 57.
vſsque ad num. 65.
Legatum creditori (quod repræ
ſsentationis commodum facit vtile) vtrum per legem falcidiam
ſsit reſsecandum de toto legato principali, an verò dumtaxat de ipſso repræ
ſsentationis commodo, lib. 3. cap. 19. num. 4.
Legis verba quantumuis generalia ſsint, recipiunt
interpretationem reſstrictiuam, ne quis indebitè
damnum patiatur, lib. 3. cap. 3. num. 70.
Et ne lex ipſsa iniquitatem aliquam, ſsiue defectum
rationis contineat, ſsemper interpretatio admitti debet, ibid num. 71.
Legis claram deciſsionem vbi habemus, non eſst
amplius elaborandum, nec aliter dubitandum,
ſsed ita tenendum, prout lex dicit, lib. 3. cap. 7.
num. 34.
L. 14. in fine, tit. 4 partit. 6. conditores, quid in con
ſsideratione principaliter habuerint, vt eius deciſsionem ſsic compoſsitam, aut ſscriptam relinquerent, lib. 3. cap. 7. num. 39.
L. 14. tit. 4. part. 6. deciſsionem, velut deſstruere omnia, quæ in eiuſsdem propoſsito authores nonnulli huius Regni reliquerunt ſscripta, ibidem,
num. 40.
L. 41. Tauri procedit in vinculis particularibus, in
anniuerſsatiis, & patronatibus, ſsiue capellaniis,
aut memoriis perpetuis, iure maioratus relictis,
lib. 3. cap. 19. num. 278.
L. 45. Tauri remedium, procedit etiam, & habet
locum in vinculis particularibus, abſsque Regia
facultate, authoritate legum huius Regni factis, & in anniuerſsariis, atque patronatibus, iure
maioratus relictis, ibid. n. 280.
L. 46. Tauri, procedit etiam in vinculis particularibus, abſsque Regia facultate factis, ſsed authoritate legum huius Regni, tertij & quinti, ſstantibus deſscendentibus legitimis, & his deficientibus omnium bonorum, in anniuerſsariis etiam
defunctorum, & patronatibus, atque capellaniis
perpetuis, quando iure maioratus relinquuntur, ibid. num. 281.
L. perfecta donatio, C. de donat. quæ ſsub modo, indiſstinctè procedit in diſspoſsitione, ac in perſsona
quacunque, nec vlla cauſsa, aut perſsona ab eius
deciſsione excipitur, lib. 3. cap. 10. num. 2.
Procedit etiam in Principe, adeò quod Princeps
etiam non poſsſsit modificare, nec altera reali
quomodo donationem perfectam, per eum in
fauorem alicuius factam. nec eidem nouas conditiones adiicere, ibid. num. 3.
L. perfecta donatio, C. de donat, quæ ſsub modo,
procedit etiam in vinculis perpetuis, ſseu primogeniis, ac etiam in meliorationibus inter viuos
factis, ibid. num. 5.
L. vbi repugnantia. ff. de regulis iuris, ſseptem limitationes, ſseu reſstrictiones, remiſsſsiue dict.
cap. 10 num. 21.
L. ſsicut. C. de obligat. & act. contra Socin. Couar.
& ſsequaces, fortiter inducta, ibid n. 51.
L. 27. Tauri, noua & notanda interpretatio, atque veriſsſsima conſsideratio proponitur, & concluditur, non poſsſse eidem legi fraudem fieri
appoſsitis conditionibus eiuſsmodi, ex quibus
priorum vocationum reuocatio, aut alteratio
inducatur, lib. 3. cap. 12. num. 48. vbi latius id demonſstratur.
Legis 40. Tauri pro ſsingulari confirmatione, &
iuſstificatione, mire vrgere, ea quæ ſsingulariter
& vere adnotantur, lib. 3. cap. 19. n. 220.
L. 40. Tauri, in poſstrema ſsui parte, eſsſse iuri communi conſsonam, recte obſseruaſsſse Peraltam, ibid.
num. 296.
In cæteris queque partibus iuri communi conuenire, ibid. num. 297.
L. primæ. §. ſsi ex fundo. ff. de hæred. inſstitu. circa rationem, ſscriptores omnes ſsic variaſsſse, vt in reſsolutione, aut explanatione quæ
ſstionum eiuſs
dem materiæ variare & diſsſsentire, vis quodammodo fuerit: vtpote cum eas ſsententias proponant, opiniones ve tueantur, quæ dicti §. rationi, iuxta eorum placita magis conueniant, lib. 3.
cap. 17. num. 13.
L. 40. Tauri, verba quædam, an potius ad qualitatem primogenituræ, quam ad gradum referenda ſsint, lib. 3. cap. 19. num. 51, & 159. cum ſseq.
L. 40. Tauri, deciſsio quam neceſsſsaria fuerit in his
regnis, vt tot ambages, atque contrarietates
ceſsſsarent, ibid. num. 354. & 355.
Legitima filiorum propter inuentarium non confectum, vtrum amitti debeat, dubium eſsſse, nulla
lege iuris communis expreſsſsim deciſsum, nec
etiam Regia conſstitutione ita clare ſsublatum,
vt dubitationi locus adhuc non ſsit, & eſsſse potuerit, lib. 3 cap. 5. num. 1.
Nam in §. ſsi vero non fecerit, in authent. de hæ
red. & falcidia, & in vltima. C. de iure deliberandi, duntaxat exprimatur, quod hæres qui
non fecerit inuentarium, debeat de iure ſsoluere
legatarijs, & ne fruatur commodo falcidiæ, quæ
locum habet, cum vltra probantem legata relinquuntur, ibid num. 2.
Legitima tamen filiorum, quod ob inuentarium
non confectum amittatur, nulla lege reperitur
cautum, nec prouiſsum, ibid. num. 3.
Nec etiam aliqua lege ad effectum prædictum. ſscilicet legitimæ non amittendæ præceptum filio
impoſsitum eſst, vt inuentarium conficiat, ibid.
num. 4.
Vbi etiam, quod ſsi neceſsſsarium id fuiſsſset, æquum
non ſsolum, imo & neceſsſsarium erat exprimere,
vt filius ſsciret inuentatio non confecto legitimam amitti, ſsicut expreſsſse cautum eſst in
falcidia.
Aliàs iniquum quidem videretur, filium priuari
legitima ex poſstfacto, eo quod inuentarium
non feciſsſset, cuius conficiendi nulla obligatio
erat ei iniuncta, ibid num. 5.
Præterea de iure regio partitarum, idem quod de
iure communi diſsponitur in falcidia, vt ſscilicet
propter inuentarium non confectum ab hærede amitti debeat, non verò declaratur, an etiam
id intelligendum ſsit de filio hærede, aut reſspectu legitimæ filijs debitæ, ibid. num. 6. & vide
pluribus numeris ſseq. vbi plura adnotantur circa ſsolutionem præfati dubij. an legitima amittatur propter inuentarium non confectum, vide
etiam n. 40. & ſseq.
Dubium commune Doctorum, an ſscilicet legitima
filiorum propter inuentarium non confectum
amittatur, non verſsari circa creditores hæreditarios, ſsed circa legatarios & fideicommiſsſsarios
duntaxar. lib. 3. cap 5. num. 25.
Quia cum legitima non ſsit, nec debeatur ni ſsi deducto ære alieno.
Imo ſsi totam hæreditatem abſsorbeat æs alienum,
nulla omnino debeatur legitima, etiam ſsi
inuentarium confectum eſsſset, aduerſsus creditores legitima non detraheretur.
Quia æs alienum præcedit legitimam, ſsiue factum
ſsit inuentarium, ſsiue non, & ideo deductio legitimæ aduerſsus creditores locum non habet,
ibid. dict. num. 25.
Legitimæ deductio aduerſsus legatarios locum
obtinet, & in illa potior eſst cauſsa filiorum,
etiam ſsi inuentarium confectum non fuerit,
Contra D. Franciſscum Sarmient. dict. cap. 5,
num. 26. & vide numeris ſseq. vbi eiuſsdem Sarmienti reſsolutio in propoſsito confutatur.
Filius inuentarium non conficiens, dato quod ex
deciſsione. l. 17. tit. 11. partit. 6. legitimam amittere non debeat, id tamen ita intelligendum erit,
ſsi ab eo dolus malus & fraus abſsit omnino, vt
ibid. num. 29. adnotatur, & noua authoris declaratio traditur in propoſsito.
Legitima filiorum, vtrum de iure naturali ſsit, vel
de iure ciuili poſsitiuo. vulgata equidem, & frequenter, varijſsque in locis agitata quæ
ſstio, vt
conſstat ex multiis authoribus, qui lib. 3. cap. 5.
num 30. recenſsentur.
Legitima ex ſsententia Dini, & aliorum, nomine,
origine, quantitate, & neceſsſsitate quod de iure
ciuili deſscendat, & conſsequenter, quod licet
quodam inſstinctu naturæ, ac ratione quadam
& curſsu naturali debita videatur legitima.
Eiuſsdem tamen relinquendo neceſsſsitas, tam quoad
ipſsam legitimam ſsimpliciter ſsumptam, atque
alimenta, quam quoad eius quotam, & quantitatem ex iure ciuili procedat, non ex iure naturali, ibid. num. 31. per totum.
Legitima ex ſsententia quam plurimorum authorum in totum tolli poteſst per legem, vel ſstatutum, vel per conſsuetudinem aut reſscriptum Principis, ibid. num. 32.
Legitimæ quota, ſseu eius quantitas, ex ſsententia
permultorum aliorum authorum, quod ſsit de
iure ciuili poſsitiuo: legitima tamen ipſsa ſsimpliciter ſsumpta, quod ex iure naturali, vel gentium
primæuo deſscendat.
Ideoque tolli non poſsſsit in totum per legem, vel
ſstaturum, nec etiam conſsuetudinem, vel Principis reſscriptum.
Quanuis in quantitate, quæ eſst de iure ciuili, lege,
ſstatuto, conſsuetudine, ſseu Principis reſscripto
minui poſsſsit, vt vſsque ad naturam reuerratur,
id eſst ad alimenta tantum ea enim tolli non poſsſsunt tanquam iure naturali debita, ibid. num. 33.
per totum.
Legitima ex ſsententia quorundam authorum,
quod ſsimpliciter atque indiſstincte debeatur filijs de iure naturali, ibid. num. 34. vbi oſstenditur in quo hæc opinio à præcedentibus
differat.
Ex ſsententia tamen authoris, quod nonnulla con
ſstitui debeant pro dilucida, atque abſsoluta præ
fati dubij reſsolutione, quæ nouiter & vltra
alios, verè tamen adnotantur, ibid n. 35. & ſseq.
vbi in effectu ſsecunda opinio magis probatur,
& tertia declaratur, ibid. num. 39.
Legitima aliquando à lege tolli poteſst in totum,
vel minui iuſsta ſscilicet cauſsa interueniente,
quia tunc lex ipſsa naturæ, ſsiue ius naturale non
modo repugnat, imo ratio alia naturalis, qua
ius ciuile fundatur, ſsic ſsuadet, vt ibid. num. 36.
latius explicatur.
Legitimam ob inuentarium non confectum non
amitti de iure regio partitarum, ſsic elatum, atque indubitatum ex dictis antea remanere, vt
omnino probari debeat, ibid. n. 41.
Et inde inferri poſsſse ad nonnulla, quæ; notatu &
ſscitu ſsunt digna, nec vllus hactenus ſsic adnotauit, ibid. d. num. 41. & vide vſsque ad num. 47. vbi
ea adducuntur.
Legitima filiorum, vtrum admittatur propter inuentarium non confectum, in illo articulo, in
terminis iuris communis loquendo, atque ſsecluſsa legis partitæ; conſstitutione, duas eſsſse ex
ſsententia communi opiniones, & illas contrarias omnino, ibid. num. 47.
Verè tamen ex ſsententia authoris tres opiniones
fuiſsſse in præfato articulo, vt numeris ſsequentibus obſseruatur, atque ipſs
ęmet opiniones præ
citantur.
Et tandem numero 54. recenſsetur opinio eorum, qui ſsimpliciter & indiſstinctè aſsſseuerarunt,
filios propter inuentarium non confectum legitimam non amittere, nec ad ſsolutionem legatorum teneri, & num. 55. & 56. ab authore probatur.
Legitimam non amittit patronus ob inuentarium
non confectum, ibid. num. 57.
In legitima vtrum ſsubſstitutio vulgaris fieri poſsſsit,
lib. 3 cap. 11. num. 1. & ſseq.
Legitimam, vtrum patre monaſsterium ingreſsſso &
religionem profeſsſso, ſstatim non expectata morte naturali patris ipſsius, filius petere poſsſsit,
lib. 3. cap. 12. num. 31. per totum. Vbi diuerſs
æ
interpretum ſsententiæ proferuntur, & authori
placitum proponitur.
Lineam filiorum alicuius præcedentem in ordine
ſscripturæ lineæ aliorum, qui poſst eos vocantur,
præferendam omnino in ordine ſsucceſsſsionis,
lib. 3. cap. 15. num. 27.
Linea illius, qui ſsemel maioratum acquiſsiuit, cæ
teris præferenda eſst, nec admittendus alius, donec deficiant omnes, qui ex eius linea proceſsſserint, ibid. num. 53.
Linea initium videtur accipere per ſsolam vocationem alicuius, & ſsic per ſsolam aptitudinem
potentiam ſsuccedendi aliquo tempore, & omnes deſscendentes eiuſsdem incluſsi videntur virtualiter, ibid. num. 77.
Locatio & conductio iiſsdem, quibus emptio &
venditio conſsiſstit regulis, quamuis in aliquibus
à contractu emptionis & venditionis differat,
lib. 3. cap. 3. num. 1.
Et contrahitur ſsimul, atque de mercede conuenit,
ibid. num. 2.
Duplicémque actionem parit, ex locato, quæ locatori ad mercedem: ex conducto, quæ conductori ad vſsum & fruitionem rei datur, ibid.
num. 3.
Locationis contractus, vt adimpleatur, liberè &
plenè debet vti frui conductor, ibid. n. 4.
Et ſsic locator tenetur ad factum, id eſst pati conductorem vti re conducta, & eam præ
ſstare, nihílque facere, quominus liberè & pacificè fruatur,
ibid. num. 5.
Et quemadmodum venditor tenetur tradere rem,
ſsi pretium conſsequi velit, ita locator tenetur
præ
ſstare, vt conductor fructus & prouentus
percipiat, non ſsolum per ſsimplicem traditionem rei, ſsed per continuam patientiam, & omnis obſstaculi remotionem, ibid. n. 6.
Et ſsicut in venditione rei conſstituitur pretium
reſspectu rei, ita in locatione conſstituitur pretium gratia fructum, & habito reſspectu ad
prouentus & fructus ſsingulis annis, ibidem,
num. 7.
Vnde ſsequitur, quod ſsicut quando venditor non
tradit rem, tenetur ad intereſsſse, ita locator, ſsi
non facit, quod conductor poſsſsit fructus percipere, tenetur ad intereſsſse, ibid. n. 8.
Et quamuis in venditione, & in aliis contractibus,
primo vſsu etiam momentaneo quis cenſseatur
tradidiſsſse, & eſsſse liberatus, tamen in contractu
locationis & conductionis, locator non dicitur
tradidiſsſse niſsi pro eo tempore, quo conductor
frui licuit: quia vniuerſsa ſsubſstantia eius contractus in eo verſsatur, vt liceat conductori vti,
quod eſst factum ſsucceſsſsiuum, ibidem, numero 40.
Nec ſsufficit, quod in principio interueniat patientia, ſsed eius perſseuerantia requiritur, ibid.
num. 10.
Sic vt non dicatur tradita libera poſsſseſsſsio rei locatæ, quando non durauit pro toto tempore
conuento, vtendi & fruendi facultas, ibidem,
num. 11.
Quia præ
ſstatio patientiæ ad quam tenetur locator, dicitur indiuidua, & non ſsufficit pro parte
impleri; atque ideo ſsi locator non præ
ſstitit integram patientiam, non dicitur pro ſsua parte
impleuiſsſse: quoniam in talibus indiuiduis, nihil actum intelligitur, cum ſsupereſst agendum,
ibid. num. 12.
Locator, ſsi toto tempore locationis, patientiam
non præ
ſstet, & omne obſstaculum remoueat,
penſsionem exigere non poteſst, lib. 3. dict. cap. 3.
num. 13.
Quia in contractibus vltro citròque obligatoriis (vt eſst locatio) agere volens, oportet impleuiſsſse
pro ſsua parte implenda, aliàs obſstauit exceptio
non implementi, ibid. num. 14.
Hæc autem exceptio, quod alter ex contrahentibus non impleuerit pro parte ſsua, ſsemper opponi poteſst, etiam ſsi ſstatuto omnes exceptiones
remoueantur, ibid. num. 15.
Locator in libello, in quo petit penſsionem, vt obtineat, neceſsſsario adiicere debet, quod præ
ſstiterit & accommodauerit liberum vſsum, & patientiam, quia ex ſsola locatione non videtur
adimpleuiſsſse contractum ex parte ſsua, niſsi in
patientia perſseuerauerit, ibid n. 16.
Et ſsic non ſsolum tenetur patientiam allegare, ſsed
probare, ibid. num. 17.
In locationis & conductionis contractu, vſsus rei
eſst ex ſsubſstantialibus, vel naturalibus intrinſsecis illius contractus, ibid. num. 65.
Vnde pactum initum per quod vſsus rei auferatur,
ſsiue renuntiatio caſsus prouenientis facto, aut
impedimento locatoris, tanquam contra ſsub
ſstantiam, vel naturam intrinſsecam ipſsius contractus nihil valeret, atque viribus non ſsubſsi
ſsteret, ibid. num. 66.
Quia talis obligatio daret materiam delinquendi,
adeò quod non firmaretur iuramento, ibidem,
num. 67.
Idcirco non ſsolum Iureconſsulti, ſsed etiam & legum partitarum conditores caute, aut cum my
ſsterio fuerunt loquuti, vt nouiter & verè ibid.
adnotauit author, num. 68.
Ludouici Molinæ, è Societate Ieſsu Religioſsi,
ideo lib. 3. cap. 1. num. 5. factam mentionem ab
authore, quod vel ipſso ſsolo prælecto, eorum
omnium vera & diſstincta reſsolutio deduci poſsſsit, quæ in propoſsito materiæ eiuſsdem cap. primi, ad forum conſscientiæ pertinent.
Ludouici Molinæ Religioſsi, verba quædam recen
ſseatur, quæ authoris religionem confirmant,
ibid. num. 166.
P. Ludouici Molinæ in materia depoſsiti ſsententia,
nouiter adducta, lib. 3. cap. 16. num. 69.
P. Ludouici Molinæ in eodem propoſsito, ac de iure
communi veriſsſsimam reſsolutionem, dubiam
reddi de iure regio poſst deciſsionem l. cuiuſsdam
partitæ, ibid. n. 74.
P. Ludouici Molinæ locus pro ſsententia & reſsolutione authoris, nouiter expenditur, lib. 3. c. 9.
num. 24.
P. Ludouici Molinæ ad interpretationem cap. licet, de voto, & voti redempt. obſseruationes duæ
approbantur, alię verò duæ nouiter carpiuntur,
lib. 3 cap. 19. num. 123.
P. Ludouici Molinæ in explicatione quorundam
legum partitæ, obſseruatio quædam approbatur,
ibid. num. 131.
P. Ludouici Molinæ in materia repræ
ſsentationis placitum, nouè approbatur, ibidem, numero 352.
Ludouicus Molina, de Hiſspanorum primogeniis,
lib. 2 cap, 3. n. 27. & 28. explicatus, lib. 3. cap. 2.
num. 66. & n. 81.
Ludouicus Molina, quare variauerit in articulo
illo conditionis aut præcepti, ducendi conſsanguineam exiſstentem in ſsecundo gradu, lib. 3.
cap 7. num. 47.
Ludouici Molinæ in eodem articulo reſsolutionem,
ſseruandam omnino in praxi, & eiuſsdem authoris ambiguitatem, aut varietatem, non debere aliis in futurum, variandi, aut diuerſsas
ſsententias ſsuſstinendi, anſsam aut occaſsionem
præ
ſstare, ibid num. 48.
Ludouici Molinæ in eadem materia maioratus,
conſsiderationes quædam ab authore probatæ.
ibid. num. 35.
Ludouici Molinæ locus explicatur, lib. 3. cap. 12.
num 64.
Ludouici Molinæ ad legem 4. tit. 15. partita 2.
interpretationes tres referuntur, lib. 3 cap. 19.
num. 126.
Ludouicus Molina, nouiter explicatur, lib. 3. c. 19.
num. 222.
Ludouici Molinæ pro opinione quæ defenditur
in articulo quodam repræ
ſsentationis, meus clara, & velut expreſsſsa ſsententia detegitur, ibid.
num. 351.
M.
MAioratum factum in fauorem vnius filij, ſsi
pater reuocauerit perſsuaſsionibus alterius, qualiter filio conſsuli poſsſsit, lib. cap. 1.
num. 111.
Maioratum antea factum vt reuocet, perſsuaſsio nimia filij inducentis parentem, habetur loco
compulſsionis & coactionis, maximè ſsi pater ſsit
valde ſsenex, ibid. num. 112.
Maioratus inſstitutor, ſsiue pater, qui de propriis
bonis maioratum inſstituit, meliorationemve in
aliquem ex filiis aut deſscendentibus fecit irreuocabiliter, non poterit ex poſst facto in maioratu aut meliorationem addere alias conditiones, quam illas, quas tempore confectionis eiuſs
dem appoſsuit, nec de nouo modificare, aut quocunque modo alterare, lib. 3. cap. 10. num. 6.
Contra tamen obſseruandum erit, ſsi maioratus, aut
melioratio reuocabiliter facta fuerit.
Nam cum eo poſsſsit pater, in totum reuocare, multo magis nouas conditiones adiicere. aut de nouo modificare poterit, ibid. num. 7.
Maioratus primus inſstitutor, ſsiue pater, qui maioratum aut meliorationem irreuocabiliter con
ſstituit. an poſsſsit alia bona ſsubrogare, quam ea,
quæ à principio comprehenſsa, ſsiue expreſsſsa, aut
aſsſsignata fuerunt, ibid. num. 8.
Maioratus irreuocabiliter facti primus inſstitutor,
ſsiue eiuſsdem ſsucceſsſsor, aut poſsſseſsſsor alius quicunque, qui ipſsi maioratui aliquid ex bonis
proprijs adiunxit, ſsiue propria bona libera addidit, an poſsſsit nouas conditiones antiquo
maioratui adiicere, ibid. ex num. 9. cum ſseq. &
num. 17. vera reſsolutio traditur, & duo caſsus
principales diſstinguuntur.
Maioratum, ſseu meliorationem tertij bonorum
ſsemel irreuocabiliter factam, ſsicut non poteſst: inſstitutor reuocare, ſsic nec circa eam aliquam
declarationem facere filio non conſsentiente,
quæ illi præiudicium aliquod afferat, & ſsi vult
facere aliquam declarationem, debet ſstare in ſsinibus declarationis, nec vltra progredi, ſsiue
nihil de nouo diſsponere, ibid. num. 24.
Maioratus, vel meliorationis etiam irreuocabiliter factæ ſscriptura, quoties obſscura eſst, ad inſstitutorem maioratus expectat declarare eam, ibi.
num. 25.
Maioratus inſstitutori, in caſsu in quo licitum eſst
declarare ſseu interpretati verba obſscura, ſsiue
aliquam clauſsulam inſstitutionis, vel diſspoſsitionis irreuocabiliter factæ: ita debet fieri declaratio, ſseu interpretatio, ſsicuti à lege ipſsa ſsit, &
non aliter, ibid. num. 26.
Quod in quacunque diſspoſsitione obſseruandum eſst,
nec à ſsenſsu verborum recedi poteſst, quando
actus non eſst reiterabilis, ibid. dict. n. 27.
Poſsito etiam, quod maioratus declaratio fiat iuxta
proprium ſsenſsum verborum, debent citari aut
vocari hi, qui ex declaratione lædi poſsſsunt: maxime ſsi ex diſspoſsitione iam fuerit ius aliquod quæ
ſsitum illis, & ſsi vocarentur forſsam,
vel non, vel aliter declaratio fieret, ibidem,
num. 28.
Maioratus vltimi poſsſseſsſsoris declarationem, aliis
vocatis, vel qui ex legis, aut inſstitutoris diſspo
ſsitione ad ſsucceſsſsionem admitti debent, non nocere, dict. cap. 10. num. 31.
Maioratus primam inſstitutionem ſseu inueſstituram,
ſsemper attendendam eſsſse, nec poſsſse ei ex poſsterioribus derogari, ibidem numero 33.
Maioratus poſsſseſsſsoris de ſsequenti ſsucceſsſsorè, aut
de rebus ad maioratum ipſsum pertinentibus declaratio, cuius effectus ſsit, dict. cap. 10. num. 35.
& ſseq.
A maioratu ex facultate legis Regni in tertia parte
bonorum facto, filias propter maſsculos tranſs
uerſsales, aut remotiores non poſsſse excludi: quanuis poſsſsint à primogenio ex Regia facultate inſstituto, lib. 3. cap. 12. num. 45.
Maioratuum, ſsiue primogeniorum finem præcipuum eſsſse, vt familiarum dignitas, & nomen,
ac inſstitutorum memoria conſseruetur.
Idque de natura omnium primogeniorum eſsſse, &
ſsi alter non exprimatur, ibid. num. 58.
Maioratuum, ſseu
primogeniorũ
primogeniorum
inſstitutiones ſsuſstineri, iuſstaſsque reputari nonnullis de cauſsis, ſsiue
rationibus, ibid. num. 68.
Illaſsque Monachorum, ſseu Monaſsteriorum ſsucceſsſsioni minime conuenire, aut non congrue adaptari, ibid. dict. num. 68.
Maioratum, ſseu primogenium eſsſse ius ſsuccedendi
in bonis, ea lege relictis, vt in familia perpetuo integre conſseruentur, proximoque cuique
primogenito ordine ſsucceſsſsiuo deferantur, lib. 3.
dict. cap. 12. num. 69. vbi etiam dicitur, id ſsecundum maioratus naturam, ac ſsubſstantiam eſsſse.
Maioratum eo ipſso, quod ex aliquibus bonis ſse
facere quis profitetur, bona ipſsa in propria familia velle perpetuo conſseruari, ac familiæ ip
ſsius fauore diſsponere, cenſsendus eſst, ibidem
num. 70.
Idcirco neceſsſsario dicendum videtur, quod nunquam ad ſsucceſsſsionem Monachus, aut Monaſsterium admitti poſsſsit.
Quia nec vno momento poſsſsunt bona à familia
extrahi.
Extraherentur autem, ſsi Monaſsterium poſsſsideret
illa in communi, cum in particulari poſsſsidere,
aut obtinere eadem Monacus non poſsſset, ibid.
num. 71.
Ad maioratus ſsucceſsſsionem habilitate, tempore
quo ſsucceſsſsio defertur, conſsiderandam eſsſse, nec
antea exiſstentem, vel poſst ſsuperuenientem prodeſsſse, ſsi tunc, cum defertur ſsucceſsſsio, non exiſstat,
ibid. num. 103.
Maioratus, ſseu primogenituræ ius renuntiari, cedi,
atque etiam vendi, vel in alium transferri poteſst, lib. 3. dict. cap. 12. num. 107.
Idque maxime procedit, ſsi renuntiatio, ceſsſsio, vel
translatio fiat ſsequenti in gradu, ibidem numero 108.
Poteſst tamen in quemcunque alium, etiam non
ſsequentem, vel extraneum fieri, modo pro vita
dumtaxatcedentis, & in ſsui præiudicium, commoditatíſsque, aut fructus, & prouentus maioratus, non iuris eiuſsdem renuntiatio fiat: prout
ibid. num. 109. explicatur.
Atque in propoſsito ſsingularis, & noua, atque notanda reſsolutio traditur, qua diſstinctè dignoſsci
poterit, vtrum ceſsſsio hæc, aut commoditatis
conceſsſsio per ingreſsſsum religionis, & profeſsſsionem concedentis finiatur, an verò mors naturalis eiuſsdem expectari debeat, ibidem, numero 110.
Maioratus, ſseu primogenituræ ius renuntiari, cedi,
vel etiam quoquomodo transferri pleno iure
non poſsſse in præiudicium ſsequentium maioratus ſsucceſsſsorum, & potius ius ceſsſsionario habentium, ibid. num. 111.
Imò ſsequentem ſsucceſsſsorem, ex legis, vel inſstitutoris, diſspoſsitione ad ſsucceſsſsionem tunc venientem, ſstatim poſsſse ceſsſsionem, aut renuntiationem reuocare.
Nec validè, ac cum effectu poſsſse fieri, niſsi in eiuſs
dem fauorem fiat, ibid. d. num. 111.
Et ſsi aliter facta eſsſset, à maioratus poſsſseſsſsore ius
non diſscederet, ſsed potius illæ
ſsum & intactum
maneret, nec ſsucceſsſsionis vocatio contingeret,
ibid. num. 112.
Maioratus, aut primogenituræ ceſsſsione, aut renuntiatione facta ſsequenti vocato, adeo plenum ius
eidem acquiri, vt remedio l. 45. Tauri, poſsſsit ipſse
vti. ibid. num. 113.
Modo poſsſseſsſsor integrum ius maioratus renuntiauerit, & à ſse illud penitus abdicauerit, nec enim
ſsufficeret, ſsolam poſsſseſsſsionem maioratus in
alium tranſstuliſsſse. ibid. num. 114.
Maioratus, ſseu primogenituræ, aut fideicommiſsſsi
renuntiatio, ſsi à patre fiat in vita, & de præmatura hac reſstitutione, aut tranſslatione cæteri
filij, aut etiam creditores conqueruntur, quid
tunc obſseruari debeat, remiſsſsiuè, ibidem, numero 115.
Maioratum quamuis de nouo acquirere quis non
poſsſset, tamen quod illum retinere valeat, con
ſsiderata habilitate & capacitate, quæ tempore
ſsucceſsſsionis in eo fuit, lib. 3. cap. 15. num. 2.
Maioratum inſstituens, ſsi alienationem bonorum
eius prohibeat, vel aliquas conditiones appo
ſsuerit, quas à ſsucceſsſsoribus ſseruari præceperit
ſsub pœna, quod ſsi ſsucceſsſsor contra fecerit, ad
proximiorem, vel ad ſsequentem in gradu maioratus deueniat: ſsi poſsſseſsſsor alienauerit, vel conditiones non ſseruauerit, filius eius, vel deſscendens debet admitti, lib. 3. cap. 15. num. 37. vbi
latius id probatur.
Ex maioratu, in quo plures gradus ſsubſstitutionum
continentur, quælibet ſsubſstitutio iudicatur de
per ſse; & vna non dependet ab alia, imo quot
ſsunt perſsonæ vocatæ, tot reſsultant ſsubſstitutiones, ibid. num. 44.
Inde fit, vt vno mortuo, vel aliter ſsuccedere non
valente, ſsiue à ſsucceſsſsione tempore, aut alio
euentu excluſso: ius ſsubſstitutionis poſst eum vocati non deficiat.
Imo ex perſsona ſsua tunc ſsuccedere poſsſsit, ibid.
num. 45.
In maioratibus, ſsubſstitutione prima deficiente,
tunc demum & ſsequentes corruere, quando dependerent à prima tanquam acceſsſsoriæ, & non
poſsſsent abſsque illa ſsubſsiſstere, ſsecus tamen ſsi
æque principales eſsſsent, & per ſse ſsubſsiſsterent,
ibid. num. 58.
Maioratus, & Hiſspanorum primogenia, vtrum iure ſsanguinis, an iure hæreditario deferantur, lib.
3. cap. 19. n. 100. 101. & 102.
Maioratum inſstituens, ſsi ad eius ſsucceſsſsionem maſs
culos inuitauerit, & in defectum illorum fœ
minas, ſsi linea Maſsculorum finiatur, & maſs
culus & fœmina ex linea maſsculina reperiantur,
Maſsculus fœminæ prefertur, ibid. num. 154.
In maioratus, ſseu primogenij inſstitutione, ſsemper
cenſsetur vocata linea recta primogenitorum
ſsucceſsſsiue in infinitum de primogenito in primogenitum, & ſsic quilibet eorum habet vocationem iure proprio, atque ex propria vocatione, |
abſsque iuris alterius tranſsmiſsſsione, lib. 3. c. 19.
num. 167.
Quod nedum procedit in linea recta deſscendentium, ſsed etiam tranſsuerſsalium, vt ibidem adnotatur, num. 168.
Idque ex propria natura primogenij, & conſsuetudine ſsuccedendi in maioratibus, ibidem, numero 169.
Atque ex intentione & mente aperta. 1. 40. Tauri,
vt ibidem numero 170. obſseruatur.
Maioratus, fideicommiſsſsa, & ſsubſstitutiones, non
ſsolum in vltimis voluntatibus, ſsed etiam in
contractibus, & diſspoſsitionibus inter viuos poſsſsunt fieri, lib. 3. cap. 19. numero 252.
Maioratus in contractu inſstituti, vtrum vim vltimæ voluntatis obtineant, ibid. numero 253.
Maioratus, ſseu primogenia, non modo cum facultate Regia, ſsed etiam abſsque ea, ex certa
parte bonorum, aut ex vniuerſsis poſsſsunt inſstitui. lib. 3. cap. 19. num. 274.
Maioratus, ſsi inſstitutus ſsit per viam vinculi particularis, aut meliorationis tertij & quinti bonorum inter liberos, aut anniuerſsarij, vel Capellaniæ, iuríſsve patronatus perpetui abſsque
facultate Regia, verus quidem maioratus eſst,
ac leges omnes Regiæ, quæ de maioratibus loquuntur, habent locum in eis: prout ibidem
num. 275. diffuſse probatur.
Et Petri Salazaris in iuris patronatibus, anniuer
ſsariis, & Capellaniis, aduerſsus Ludouicum Molinam opinio noua, nouiter & vere, atque vel
vno tantum verbo, concludenter conuicta,
ibid. num. 276.
Maioria, aut maior ætas, vtrum in perſsona ſsuccedere volentis in maioratu, præciſse conſsiderari
debeat tempore, quo ſsucceſsſsio defertur, lib. 3.
cap. 19. numero 328. vbi Antonij Galeatij Maluaſsiæ, & Iacobi Menochij obſseruationes in
propoſsito, breuiter recenſsentur, & latius explicantur num. ſseq.
Maſsculi ex fœminis ſsuccedunt in maioratu, à
quo fœminæ repelluntur, quando non agitur
de agnationis conſseruatione, lib. 3. cap. 15. n. 57.
Et an comprehendentur maſsculorum deſscendentium appellatione, maxime in vltimis voluntatibus, vide cap. 29. per totum.
Maſsculus ex fœmina, & fœmina ex maſsculo, ſsi ad
ſsucceſsſsionem maioratus ſsimul concurrant, &
de ſsuccedendo vltimo poſsſseſsſsori tranſsuerſsali
pertractent, atque in eodem gradu ſsint, maſsculus fœminæ præfertur, ex ſsententia Ancharrani, & aliorum, lib. 3. cap. 19. num. 151. & 2. ſseq.
Maſsculus præfertur fœminæ in ſsucceſsſsione maioratus, quando in eodem gradu ſsunt, etiam in
caſsu dubio, ac etiam ſsi filius maior vocetur,
ibid. num. 155.
Marcus Antonius Eugenius, in conſsilio 28. n. 37.
& 38. lib. 1. explicatus, lib. 3. cap. 2. num. 85.
Marci Antonij Peregrini reſsolutio in propoſsito
cap. 6. huius lib. 3. relata ibidem, num. 26. &
ſsententia authoris in eodem propoſsito prolata.
Marci Antonij Peregrini reſsolutionem & obſseruationem contrariam his, quæ cum Grato, &
Hondedeo cap. 12. huius lib. 3. obſseruauit author, de iure non procedere, nec vllo pacto ſsuſstineri poſsſse, vt eodem cap. 12. n. 120. adnotatur.
Marci Mant. Benauidij, in propoſsito. l. perfecta
donatio. C. de de donat, quæ ſsub modo: verba
quædam, nouiter ponderata, & relata, lib. 3.
cap. 10. num. 52.
Metus, aut dolus teſstatori adhibitus, qualiter debeat probari in propoſsito tituli, & legum, C. ſsi
quis aliq. teſst. prohib. vel coeg. ibid ex num. 83.
cum ſseq.
Metus teſstatoris arguitur ex perſsuaſsionibus multorum factis cum calliditate, ac variis mole
ſstiis, maxime ſsi ille ægrotus erat, vel quando
ob nimiam mariti reuerentiam ſsic teſstatus eſst,
ibid. num. 109.
Metu mariti mulierem præ
ſsumi legatum ei feciſsſse ob ipſsius mariti lachrymas, ſsuaſsionem, &
reuerentiam, ibid. num. 110.
Metus & coactio, qualis eſsſse debeat, vt propter
timorem dicatur quis impeditus teſstari, ſseu
primum teſstamentum mutare, aut aliquo modo de rebus ſsuis diſsponere, vel non diſsponere,
lib. 3. dict. cap. 1. num. 141.
Metus quis, & qualis eſsſse debeat, vt talis dicatur,
quod etiam in conſstantem virum cadat, remiſsſsiue, ibid. num. 142.
Metus quis ſsit iuſstus, iudicis arbitrio relinquitur,
qui motum animi ſsui confirmare poterit ex variis præ
ſsumptionibus, & rerum circunſstantiis
arguentibus metum, & iuxta perſsonarum qualitatem id diffiniet, ibid. num. 143.
Quoniam in muliere non requiritur ille metus,
qui caderet in conſstantem virum, ſsed longe minor metus ſsufficiet quam in maſsculis, ratione
ſsexus imbecillioris, qui facilius terretur, ibid.
num. 144.
Sic minor metus cadit in puerum, quàm in virum,
ibid. num. 145.
Metus quis ſsit iuſstus, etiam iure Regio Caſstellæ
iudicis arbitrio relinquitur, nec cenſsetur correctum hoc ex deciſsione. l. 7. tit. 33. part. 7. Imo
etiam ex illa lege conceſsſsum, vt contra Villalobos adnotatur, ibid. num. 146.
Metus reuerentialis, vtrum in conſsideratione haberi debeat ad effectum irritandi teſstamentum,
aut legatum, vel aliam diſspoſsitionem, vltimamve voluntatem quamcunque: item vt alios contractus, obligationeſsve voluntarias teſscindere
debeat: & an ſsola reuerentia & maioris præ
ſsentia illatus cenſseatur, an etiam cum ipſso alia
interuenire debeant, & de diuerſsis Doctorum
placitis in propoſsito: plena manu ibidem ex
numero 147. vſsque ad numerum 168.
Metum reuerentialem illatum præ
ſsumi, & actus
geſsti annullationem induci, quando interuenit
expreſsſsum mandatum eius, cui reuerentia debetur, etiam ſsi minæ aut verbera non præceſsſserint, ex ſsententia neotherici cuiuſsdam, ibidem
numero 160.
Quam probandam arbitratur author, modo patris, aut mariti iubentis magna ſsit authoritas,
magnave reuerentia, aliàs enim ſsolum mandatum non ſsufficeret, vt ibidem latius probatur
num. 161. & ſseq.
Metum reuerentialem dari reſspectu ſsoceri, quia
ſsocer parentis locum obtinet, lib. 3. capit. 1.
num. 168.
Et reſspectu aui, & curatoris, ibidem, num. 169.
Metus reuerentialis, an detur reſspectu matris
ibidem num. 170. vbi author adnotauit nonnulla, quæ nullus antea, ſsic diligenter tradiderat, ibid. num. 170.
Metus reuerentialis, an detur in ſsorore reſspectu
fratris maioris natu, ibidem, numero 171.
Et in fratre minore reſspectu maioris, ibidem,
num. 172.
Metus reuerentialis, an detur reſspectu patrui, hoc
eſst tio de parte de padre, ac etiam reſspectu auunculi, que es tio herman de madre, ibidem, numero 173.
Mercedis remiſsſsio, quando propter agri ſsterilitatem, vel fructuum exiguitatem petitur, intolerabile damnum requiritur, aut quod magnum
ſsit conductoris incommodum, lib. 3. cap. 3. numero 36.
Similiter, quando petitur propter bellum, peſstem,
aut caſsum alium quemcumque ſsine culpa locatoris contingentem, neceſsſsario requiritur, quod
damnum ſsit intolerabile, vt remiſsſsio fiat: quoniam modicum damnum æquo animo ferre debet conductor, ibid. num. 37.
Mercedis aut penſsionis remiſsſsio, vt propter caſsum
fiat, plura ſsunt neceſsſsaria: primò, quod caſsus. qui
contigit, ſsit inſsolitus: ſsecundò, quod magnum
afferat damnum: tertiò, quod contingat ante
perceptionum fructuum, ibid. n. 38.
Alia in propoſsito vide verbo conductor, & verbo
locator.
Meliorato filio in tertio bonorum, an poſsſsit dari
ſsubſstitutus vulgaris, aut pupillaris extraneus,
prætermittive ordo, qui in l. 27. Tauri præ
ſscribitur, lib. 3. cap. 11. per totum.
Minor iurans contractum à ſse geſstum, cenſsetur
quodammodo, aut perfectionem maior, vnde
aduerſsus contractum venire, aut in integrum
reſstitui non poteſst, ſsed ab ipſsius obſseruantiam
præcisè adſstringitur, lib. 3. c. 2. n. 1.
Quod procedit, quocunque modo minor contrahat, & quamuis contraxerit ſsine curatore, quem
habebat, aut ſsine decreto ſsuper re immobili, vel
cum aliàs contractus eſsſset nullus, ibid num. 2.
Idque iuxta intellectum communem, quem magis
communiter probarunt Scribentes, vt conſstat
ex multis commemoratis, ibid. num. 3. qui ex
propoſsito, atque latiſsſsimè tractarunt, & exornarunt materiam authent. Sacramenta puberum,
C. ſsi aduerſs. vend.
Textus in authent. Sacramenta puberum, C. ſsi aduerſs. Vendit. locum obtinet in omni diſspoſsitione minoris, & etiam in donatione, quæ à minore facta, cum iuramento confirmatur, & validiſsſsima reputatur, ibid. num. 4.
Quamuis abſsque iuramento nulla ſsit, nec conſsen
ſsu curatoris, & iudicis decreto confirmetur
ibid. num. 5.
A minore cum iuramento facta donatio, vtrum ob
enormem, aut enormiſsſsimam læ
ſsionem debeat
reſscindi, & quid ſsi ex cauſsa remunerationis,
vel ob aliam cauſsam facta fuerit, ibidem, numero 6.
Vbi diuerſs
æ ſsententiæ Doctorum commemorantur, & inter alios authores, Marcus Antonius
Eugenius, & Ioannes Vincentius Hondedeus
magis commendantur.
A minore iuramenti relaxatio petita, vtrum ei
opitulari debeat dumtaxat, vt periurus non dicatur, non autem, vt ius partis lædere poſsſsit, ſsiue quid relaxatio huiuſsmodi operari debeat, remiſsſsiuè, ibid. n. 7.
Minor non certioratus de beneficio reſstitutionis
in integrum, iurans contractum, vtrum beneficium illud amittat, necne? & quamplurimi authores congeſsti, qui de hoc dubio tractarunt,
ibid. n. 8.
Minor non certioratus de beneficio reſstitutionis
in integrum ſsibi competenti, reſstitui non poteſst, etiamſsi contractum iurauerit, ex ſsententia
Dyni, quem & alij authores ſsequuntur.
Ac de illorum fundamentis agitur remiſsſsiuè, ibid.
num. 9. & 10.
Minor iurans non contrauenire contractui, etiam
non certioratus, excluditur à beneficio reſstitutionis in integrum.
Idque ex ſsententia Bartoli, quem permulti authores ſsequuntur.
Ac cum eo tendunt putat authori, vt ibidem adnotatur num. 11. per totum, & oſstenditur, qualiter ſsententia hac retenta, Dyni rationibus re
ſsponderi valeat.
Minor enormiter, aut enormiſsſsimè læ
ſsus, vtrum in
integrum reſstitui poſsſsit, aduerſsus contractum
iuramento firmatum, & relaxationem ab eo
impetrare, lib. 3. d. cap. 2. num. 12.
Et ibidem authores quamplurimi adducti, qui
præfato dubio, magis ex profeſsſso loquuntur.
Ex eiſsdem autem authoribus nonnulla conſstitui
poſsſse exiſstimauit author, quæ magis communiter probantur, atque ex num. 13. vſsque ad n. 26.
adducuntur, & articuli huius dilucida, & abſsoluta reſsolutio traditur: & vide etiam num. 28.
cum ſseq.
Minor, vel alius, cum enormiter, aut enormiſsſsimè
læ
ſsus eſst, vtrum abſsolutio à iuramento neceſsſsaria ſsit, ibid. num. 26. vbi ſsententiæ diuerſs
æ proferuntur, & tutius eſsſse abſsolutionem impetrare,
reſsoluitur.
Minorem enormiſsſsimè, aut grauiter læ
ſsum, poſsſse
reſstitutionem petere aduerſsus contractum, ſseu
renuntiationem, etiamſsi læ
ſsioni huiuſsmodi renuntiauerit, aut iurauerit, ſse illum ratione cuiuſscunque læ
ſsionis non impugnaturum, ibid.
num. 28.
Et clauſsulas generales nihil in propoſsito operari,
vt ibidem adnotatur num. 29. & vera ratio redditur.
Minor qua facilitate contraxit, eadem renuntiaſsſse,
& non contrauenire iuraſsſse præ
ſsumitur, ibid.
num. 31.
Minorem ſsimplicitas contrahentem iuramento
præ
ſstito, ſsolum renuntiaſsſse videri beneficio
ætatis, nec per hoc excludi ab auxilio l. 2. C. de
reſscind. vend. ibid. num. 34.
Minor renuntians cum iuramento hæreditati paternæ, vel maternæ acquiſsitæ, vel acquirendæ,
non poteſst contra pactum venire, nec etiam ab
ſsolutionem obtinere, vt agat contra renuntiationem, quia per iuramentum maior efficitur,
lib. 3. d. cap. 2. n. 37.
Et ibid. num. 38. permulti authores congeruntur
in vnum, qui materiam cap. quamuis pactum,
de pact. in 6. latiſsſsimè explicarunt.
A Milite inſstitutus ex fundo, vel alia re particulari certa, non efficitur hæres in vniuerſsum, niſsi
expreſssè conſstet de voluntate militis ſsic voluiſsſse, lib. 3. cap. 17. num. 76.
Miles ex priuilegio, decedere poteſst pro parte te
ſstatus, & pro parte inteſstatus, ibid. num. 77.
In militis etiam teſstamento voluntatis coniecturæ, ac legis interpretationes recipiendæ ſsunt,
ibid num. 80.
In milite, quare locum non habeat deciſsio §. ſsi ex
fundo, l. 1. ff. de hæred. inſstituend. vbi & Ioannis
Mortis indefinitia mentio, cum fit in legibus, ſstatutis, contractibus, ſsententijs, teſstamentis, conceſsſsionibus, & alijs diſspoſsitionibus quibuſs
cunque: vtrum intelligatur de morte naturali,
vel de morte ciuili, vel de vtraque: ſsiue mortis
appellatione ſsimpliciter, an veniat mors ciuilis,
ſsicut naturalis, lib. 3. cap. 12. num. 1.
Nec hactenus ſsatis diſstinctê, aut abſsolutê explicatum.
Quanuis tractatum ab infinitis authoribus, qui
præcitantur, ibid. ex num. 2. vſsque ad num. 12.
Mors verbum, quoties profertur in diſspoſsitione
hominis, nec ſsumus certi de mente diſsponentis: tunc ſsemper debemus intelligere, quod homo velit, & ſse referre videatur ad mortem naturalem, non ciuilem, dict cap 12. num. 11.
Mortis appellatione ſsimpliciter, an veniat mors ciuilis in diſspoſsitione quacunque, diſsceptam ſsuſs
ceptam: difficilem admodum eſsſse ex ſsententia
quorumdam, atque etiam ex ſsententia authoris,
ibid. num. 12.
Atquè in ea Doctores adeò varios fuiſsſse, vt quot
capita, tot ſsententiæ eſsſse videantur, ib. num. 13.
Verè namque moderniores in eorum repetitionibus, conſsiliis, & deciſsionibus, variis modis loquuntur, ibid. num. 14.
Alij enim communes opiniones, aut communes
theoricas impugnant, alij eas ab altis defendunt.
Alij verò ſsuo arbitrio, & diuerſsimodè materiam
hanc declarant, ibid d. num. 14.
Nec poteſst dari firma aliqua doctrina, vel adeò generalis theorica proponi, quæ valeat omnibus
caſsibus æqualiter conuenire.
Sed potius per regulas præ
ſsumptiuas duntaxat,
iuxta facti occurrentis qualitatem, materia hæc
declarari debebit, ibid. num. 15.
Mortis ciuilis nomen, non eſsſse legale, quia non ſsic
iura loquuntur, ſsiuè mors ciuilis apud Iurecon
ſsultos non reperitur, ſsed dicitur nomen imaginarium, ſsiue ſsic à iuris præceptoribus compoſsitum, ibid. num. 16.
Mortis appellatione, in dubio intelligimus de naturali morte, non de ciuili, ſsiue verè, & propriè
loquendo, cum de morte mentio fit, ex vi verborum venit tantum vera mors.
Mors autem ciuilis, ficta eſst, & non vera, ibidem
num. 17.
Moriatur verbum, & verbum deceſsſserit, non verificatur in morte ciuili, ſsed in morte naturali
tantum, ibid. num. 18.
Mortis ciuilis denominationem, quibus rationibus
ſsiue fundamentis carpiant authores nonnulli,
ibid num. 19.
Et ibid. contrarium tenentium rationi præcipuæ
reſsponſsum præbetur.
Ioannis etiam Bologneti conſsideratio in propoſsito,
ab authore confutatur, num. 21.
Mortis appellatione (quæ eſst vox analoga) quid
contineatur ex ſsententia Alexandri Raudenſsis,
ibid. num. 22.
Mors ciuilis ex ſsententia communi, nunquàm æquiparatur morti naturali, nec è contra naturalis
mortui ciuili, niſsi in caſsibus à iure expreſsſsis, dict.
cap. 10. num. 23.
Contra verò ex ſsententia authoris, qui quorundam ſscriptorum authoritate, ipſsa etiam veritate, atque iuris ratione adductus, contrarium,
& noue, & verè contendit.
Et concluſsionem præfatam, ſsiue generalem Doctorum traditionem, aut doctrinam, aliter conficiendam, nec ita indiſstinctè (prout ipſsi tradiderunt) procedere poſsſse arbitratur, vt ibidem
num. 24. per totum latiùs adnotatur.
Mors ciuilis non æquiparatur morti naturali, niſsi
in caſsibus, in quibus eundem omnino operatur
effectum quoad caſsum de quo agitur, quem
mors naturalis, vel quando militat eadem ratio, vel mens diſsponentis ſsuadet, prout ibid.
num. 25. & ſsequent. latiùs probatur: & authorum quorundam iu propoſsito obſseruationes
commendantur.
Mors ciuilis, in caſsibus, in quibus naturali æquiparatur, & è contra naturalis morti ciuili: id
quidem non fieri ex neceſsſsitate naturæ, ſsiue ex
vi verborum, ſsed per interpretationem, & veri
ſsimilem diſsponentis voluntatem, quam aucupiis verborum neglectis ſsequi oportet, ibidem
num. 29.
Mortem ciuilem in conditionibus implendis, minime æquiparari morti naturali ex ſsententia
communi.
Cum qua fere omnes ſsimpliciter, atque indiſstinctè tranſseunt, nec aliter declarant.
Ex ſsententia tamen authoris, nec id eſsſse ita abſsolutè verum, nec indiſstincte accipi poſsſse, ſsed
potius diſstingui debere, vt Ioannes Bolognetus
vltra alios vere diſstinxit, ibid. num. 32.
Mortem ciuilem minime comprehendi ſsub generali diſspoſsitione loquenti de morte, vbi de morte ciuili ſspecialiter fuit prouiſsum.
Quia ſspecialis illa prouiſsio inducit coniecturam
euidentem in contrarium, facitque mentionem
mortis proprie ac vere accipi, ibid. num. 33.
Idque multo magis procedit, quando in diſspoſsitione expreſsſsum fuerit, de qua morte intelligatur, vel ex aliis in eadem diſspoſsitione dictis,
aut ſscriptis deprehendi poſssit aperte.
Tunc namque idem erit obſseruandum, nec aliter
hac de re inquirendum, ibidem, num. 34.
Mors naturalis Monachi profeſsſsi, an expectari
debeat, cum maioratui, vel fideicommiſsſso bona
ſsubiecta poſsſsidens, religionem ingreditur, atque profitetur, lib. 3. dict. cap. 12. ex num. 35.
cum multis ſseq. vſsque in finem capitis, vbi latiſsſsime, & cum diſstinctione quamplurimorum
caſsuum.
Monachum, tunc pro mortuo haberi, cum ingreditur Monaſsterium incapax, tam in particulari, quam in communi & vniuerſsali, aliàs ſsecus,
idque quoad effectus nonnullos, lib. 3. cap. 12.
num. 10.
Monachos, Religioſsos, Moniales aut Monaſsteria,
expreſsſsim, atque de iure & valide à ſsucceſsſsione
maioratum excludi poſsſse.
Idque ex communi & vera ſsententia, quæ ſsolida &
veriſsſsima ratione innititur, vt, ibid. num. 36. adnotatur.
Et fundamenta eorum, qui opinati ſsunt, Monaſsterium, & Monachos à ſsucceſsſsione excludi non
poſsſse, optime dilui per Menochium, & alios,
qui præcitamur, ibid. num. 37.
Monachos, Religioſsos, Moniales, & Monaſsteria,
ad fideicommiſsſsi, vel maioratus ſsucceſsſsionem,
valide & mero iure inuitari poſsſse, atque in eorum ſsucceſsſsione ordinem & formam ab inſstitutore præ
ſscriptam, obſseruandam omino.
Idque procedere, ſsiue ex Regia facultate, ſsiue ex
legibus Regni magoratus fiat.
Siue maioratus ex bonis patrimonialibus ſsolum
conſsiſstat, ſsiue ei dignitas, vel iuriſsdictio annexa
ſsit, ibid. num. 38. 39 & 40.
Monachos, Religioſsos, Moniales, & Monaſsteria
excludi à maioratus ſsucceſsſsione, non ſsolum
quando de eorum excluſsione apparet expreſsſse;
ſsed etiam cum ex euidentibus, aut multum vrgentibus coniecturis id conſstat, vel conſstare poteſst, ibid. n. 41.
Monachos, Religioſsos, Moniales, & Monaſsteria à
ſsucceſsſsione maioratus aut meliorationis ex tertia bonorum portione, atque ex legum Regiarum facultate inſstituti, excludi non poſsſse à parentibus, prout, ibid, num. 44. obſseruatur, atque
dilucide magis, ſsiue melius quam cæteri fecerint, explanatur.
Monachus, aut Monaſsterium, etiam cum in dubio
verſsamut, nec de excluſsione apparet in diſspo
ſsitione, non ſsuccedit in maioratu, cui annexa
eſst dignitas, ſseu iuriſsdictio, ſsed ſstatim facta
profeſsſsione ſsequens admittitur, qui de iure admitti debet.
Idque ex communi & vera ſsententia, cui omnes accedunt, ib. n. 41.
Solus Auendañus diſsſsentit, nec hoc etiam caſsu Monaſsterium, Monachumve excludit, ibidem
num. 52.
Sed eius ſsententiam author improbat, & præcipuo
fundamento, quo adductus eſst, ſsatisfacit ibid.
num. 53.
Monachum, aut Monaſsterium, etiam cum de excluſsione non apparet, nec maioratui annexa eſst
dignitas, vel iuriſsdictio, non ſsuccedere in
in maioratu, quoties familiæ ſsuæ, aut agnationis, vel cognationis conſseruationi inſstitutor
præcepit.
Vel arma & nomen ſsucceſsſsores deferre iuſsſsit.
Aliudve ſsimile expreſsſsit, ibidem numero 54.
& ſseq.
Monachus etiam ſsi profeſsſsus ſsit in Monaſsterio bonorum capaci in communi, quoad ſsuccedendum
in maioratu, mortuus cenſseri debet.
Cum non poſsſsit ipſse memoriam familiæ inſstitutoris neque agnationem, ſseu cognationem, atque
ſsplendorem conſseruare.
Imo eius ſsucceſsſsione ſsupprimere, & abolere, vis
eſst.
Nec etiam poteſst arma, & nomen inſstitutoris deferre.
Sicut nec iuriſsdictionem exercere, aut Dignitatem
Ducatus Comitatus, ſseu Marchionatus habere.
Idcirco ſsequens in gradu ſstatim admitti debet, ac
ſsi Monachus naturaliter mortuus fuiſsſset, ibid.
num. 55. per totum.
Monachus, aut Monaſsterium ſsuccedit in maioratu,
ex bonis tantum patrimonialibus inſstituto, &
cui dignitas, aut iurisdictio annexa non eſst, nec
etiam de familiæ, agnationis, cognationis, memoriæve inſstitutoris conſseruatione, ſsiue nominis, aut armorum delatione ſspecialiter actum.
Idque ex communi ſsententia, & pro vita naturali
Monachi duntaxat, ibid. n. 56.
Contra vero ex ſsententia authoris, qui nouiter, vere tamen, & ratione ſsubſsiſstente (vt putat) intendit contrarium tueri, oſstendereque, naturæ & conditioni maioratus, ſseu primogenij
cuiuſscunque, menti etiam, & intentioni primogenia inſstituentium, nihil magis repugnans dici
poſsſse.
Idcirco nec pro vira Monachi ſsucceſsſsionem Mona
ſsterio deferendam, ib. n, 57.
Monachorum ſsucceſsſsiones in primogenijs & maioratibus, credendum eſsſse in dubio, quod in
ſstitutores abhorreant, & quod eas prohibuiſsſsent, ſsi eum euentum cogitaſsſsent, ibidem
num. 59.
Eamque coniecturam & præ
ſsumptam voluntatem
ſseruandam eſsſse, & pro expreſsſsa habendam,
ibid. num. 60. & vide numeris ſseq. vſsque ad
num. 64.
Monachorum, aut Monaſsteriorum ſsucceſsſsionem
in Hiſsponorum primogenijs, ſseu maioratibus,
ipſsorum naturæ, & fini, & præ
ſsumptæ inſstituentium voluntati repugnare, fateri expreſsſse
Ludouicum Molinam, vt ibidem num. 64. adnotatur.
Monachorum, ſseu Monaſsteriorum ſsucceſsſsionem
in primogenijs, & præ
ſsumptæ inſstituentium ea
voluntati, atque ipſsorum maioratuum rationi
& naturæ repugnare; clare etiam obſseruaſsſse
Pelaez à Mieres & huiuſsce articuli difficultatem agnouiſsſse, vt ibidem numero 66. adnotatur.
Vbi & mens, & intentio, varietas etiam eiuſsdem
authoris, melius detegitur, & oſstenditur, quàm
antea fuiſsſset.
Monachos, & Monaſsteria, ad primogeniorum, ſseu
maioratuum ſsucceſsſsionem admitti non debere,
validiſsſsima ratione comprobatur, ibid. num. 78.
& ſseq.
Monachi, aut Monaſsterij in primogenijs. aut maioratibus ſsucceſsſsioni, non ſsuffragari deciſsionem
text. in §. Cornelio fœlici. l. Statius Florus, ff. de
iure fiſsci, nec eiuſsdem deciſsionem, aut rationem, primogenijs Hiſspanorum conuenire eleganter & melius quàm antea fuiſsſset obſseruatum, ibid. num. 82. & 88.
Monaſsterium bonorum in communi, etiam incapax, certum eſsſse, & abſsque controuerſsia, quod
in maioratu non ſsuccedat, ibid. num. 83.
Dubitari tamen communiter, & in controuerſsiam
excitari, an eo caſsu, ſstatim facta proſseſsſsione
admittendus ſsit ſsequens in gradu, vel is, qui ex
legis, aut inſstitutoris diſspoſsitione admitti debet: an vero expectanda ſsit mors naturalis Monachi
profeſsſsi, ib. n. 84.
Et quidem in fideicommiſsſsis, quam plurimi arbitrantur, mortem naturalem expectandam eſsſse,
nec antea cedere diem fideicommiſsſsi, prout ib.
præcitantur num. 85.
Ipſsi autem, inde & quaſsi in neceſsſsariam conſsequentiam eius opinionis ſstatuunt, interim dum
profeſsſsus, & fideicommiſsſso grauatus decedit,
penes eius hæredes ab inteſstato, aut ex teſstamento, bona ipſsa manere, vt ibidem. num. 86. |
oſstenditur, & eorum fundamenta adducuntur,
vſsque ad num. 93.
Monaſsterium ſsucceſsſsionis incapax, etiam in communi, ſsi poſsſseſsſsor maioratus ingrediatur, ſstatim
facta profeſsſsione ad ſsucceſsſsionem admitti ſsequentem vocatum, eumve, qui ex inſstitutoris.
vel ex legis diſspoſsitione admitti debet, nec Monachi mortem naturalem expectandam, ibid.
num. 93.
Imo eo caſsu l. 45. Tauri remedium poſsſseſsſsorium
competere, quamuis lex illa non veniat ad decidendum hoc dubium principaliter, nec illud
decidat. vt ibid. adnotatur num. 94.
In fideicommiſsſsis quinque idem ſstatuiſsſse, & fideicommiſsſsum ſstatim reſstituendum eſsſse non expectata morte naturali Monachi, tenuiſsſse authores quamplures, qui præcitantur, ibidem,
num. 95.
Eorundem verò, pro hac communi & vera ſsententia, plura fundamenta expendi poſsſsent.
Omnia tamen principaliter in vnum tendunt, ad
illúdque reduci debent, ibid. num. 96.
Monaſsterium incapax bonorum, etiam in communi, profeſsſsus omnino pro mortuo habetur, ſsicut
ſsi verè mortuus fuiſsſset. ibid. num. 97.
Et mors iſsta ciuilis quoad effectum fideicommiſsſsi,
& bona ipſsa, eundem effectum operatur, quem
mors naturalis, & ſsic de illa iudicatur idem,
quod de morte naturali, ibid. num. 98.
Vnde ſsubſstitutis, vel ſsequentibus vocatis, ſstatim
aperiri debet via ſsucceſsſsionis, ac ſsi monachus
verè, & naturaliter fuiſsſset mortuus, ibid. n. 99.
Nam etſsi mors naturalis expectaretur, id nec monaſsterio, nec monacho prodeſsſset, vtpote, cum
acquirendi bona ſsint incapaces omnino, ibid.
num. 100.
Monachum quem ante profeſsſsionem non dici, &
idcirco in omnibus caſsibus proximitatem non
eſsſse conſsiderandam tempore ingreſsſsus religionis, ſsed tempore profeſsſsionis, ibid. num. 104 &
& num. 102. & 105.
Monaſsterium ingredi volens, & in maioratum poſsſsidens, quod eiuſsdem renuntiationem faciat:
ſsanum eſsſse, & rectum conſsilium ex ſsententia
Pelaez à Mieres.
Circa quam latiùs inſsiſstit author ex num. 106. cum
ſseq. vbi rem hanc dilucidè, & abſsolutè magis
quàm hactenus factum eſsſset, explicatam relinquit: & vide num. 116. vbi eiuſsdem Pelaez con
ſsilium verum eſsſse, & de iure procedere obſseruatur.
Mulieres maximè minores, ſsemper contra propria
commoda laborare videntur, lib. 3. cap. 2. n. 33.
Mulier in rebus dotalibus extantibus, indiſstinctè
præfertur omnibus creditoribus, etiam hypothecas expreſsſsas anteriores habentibus.
Idque procedit etiam, quando mulier vendicaret
rem perutilem vendicationem in ſsubſsidium,
quia maritus non eſst ſsoluendo, & res fuerunt
datæ æ
ſstimatæ ea æ
ſstimatione, quæ faciat emptionem, lib, 3. cap. 4. num. 28. & 29.
Mulier pro ſsua dote, an præferatur expreſsſs
æ hypothecæ poſsteriori, de qua in l. licet, C. qui potiores in pignore: & in l. 30. tit. 13. part. 5. Ac etiam
habenti priorem tacitam ratione mutui ad refectionem, lib. 3. cap. 8. num. 27.
Mutuans in refectionem domus, vel nauis, ſseu alterius rei, vtrum acquirat hypothecam ſsuper
ipſsa re, in cuius refectione pecunia conſsumpta
eſst: negari non poſsſse, quin dubium ſsit de iure
communi, lib. 3. cap. 8. num. 1.
Sunt namque in hoc diuerſs
æ, & contrariæ ſsententiæ, & reſsponderi poteſst ad iura, quibus hypotheca concedi videtur, ibid num. 2.
De iure tamen huius Regni, dubium præfatum
ſsublatum eſst, atque in l. 26. tit. 13. partita 5. expreſssè deciſsum, quod is qui mutuauit ad fabricandam domum, vel nauem, vel aliam rem, vel
ad eam reficiendam, habeat in tali re tacitam
hypothecam, ibid. num. 3.
Ius etiam prælationis ex eadem hypotheca conſsequatur, ibid. num. 4 & vide num. 5. & 6.
Cum mutuatur pecunia ad domum, vel nauem
conſstruendam de nouo. vtrum tacita contrahatur hypotheca, & ſsi nihil dictum ſsit, ibid. n 6.
& 7.
Mutuans pecuniam ad emptionem alicuius rei, &
expreſsſsim adiiciens, quod ea pecunia mutuo
datur ad ipſsius rei emptionem, ſsi in eam conuertatur, habet in actione perſsonali priuilegium
prælationis, non verò habet tacitam hypothecam, niſsi dictum fuerit, quod res empta expreſs
sè ſsit pro mutuatæ pecuniæ ſsolutione obligata,
vel hypothecæ ſsubiecta, lib. 3 d. cap. 8. num. 21.
Idque iuxta veriorem, & communiorem Scribentium omnium ſsententiam. ibid. num. 22.
Eorúmque præcipuo fundamento reſspondetur, &
ſsententiam communem poſst legem partitæ neceſsſsariò ſseruandam, concludenter oſstenditur,
ibid num. 24. & duobus ſseqq.
N.
NAturalia accidentalia ſsiue (vt alij dicunt) adminicula, & qualitates contractuum, licet
poſsſsint partium conuentione tolli, & mutari: tamen contra ſsubſstantialia, vel naturalia intrinſseca contractus pactum initum nullo iure
valet, nec ex eo nulla naſscitur obligatio, lib. 3.
cap. 6. num. 64.
Neothericorum contra rationem communem ad
text. in §. Augerius, l. qui Romæ, ff. de verborum
obligat. obſstaculum quoddam diluitur, lib. 3.
cap. 14. n. 13.
Negans ſse poſsſsidere, ſsi de mendacio conuincatur,
priuatur poſsſseſsſsione, & transfertur in aduerſsarium ſsine aliqua traditione.
Sed ius proprietatis ſsaluum remanet neganti, ſsic
vt ſsuper illa agere poſsſsit, lib. 3. cap. 18. num. 1.
& 2.
Negans ſse poſsſsidere, & de mendacio poſstea conuictus, vt poſsſseſsſsione priuetur, nonnulla interuenire neceſsſse eſst, quæ ibid. n. 4. & ſseq. remiſsſsiuè
traduntur: & l. fin. ff. de rei vendicat. materia
exornatur.
Negans narrata, prout narrantur, nec videtur præ
cisè negare. nec præcisè confiteri, ibid. num. 8.
Negans, vt incurrat pœnam 1. fin. ff. de rei vendicatione; neceſsſse eſst, quod ſspecificè, non autem
vniuerſsaliter ſsub inuolucro verborum negauerit, ibid. num. 9.
Negatione facta in terminis d. l. fin. ff. de rei vendicatione: qualiter actor debeat experiri, ibid.
num. 10.
Negans, vt incurrat pœnam dictæ conſstitutionis,
neceſsſse eſst, vt actor petat, reum pœna negationis puniri, quoniam illo non inſstante, pœna non
committitur, ibid. num. 11.
Negans in omnibus caſsibus, in quibus non incurrit pœnam dictæ l. finalis, eo quod ſsimul non
interueniunt multa, quæ ad incurrendam eam
pœnam neceſsſsaria ſsunt: ſsaltim in hoc punitur, vt teneatur ad omnia damna, & expenſsas,
quæ agens petitorio paſsſsus fuerit ob talem negationem, prout ibid. n. 12. declaratur.
Negans ſse poſsſsidere, non priuatur poſsſseſsſsione, niſsi
actor aſsſsumpſserit in ſse onus probandi poſsſseſsſsionem ſsuam, etiamſsi conſstaret reum poſsſsidere,
antequam actor probaſsſset, ibid. n 13.
Negans rem habere, quem exhibere rogatur, ſsi
non conſstet ad eum perueniſsſse, vtrum poſsſsit iure negare, & eius aſsſsertioni iuratæ credatur, tam
ſsi extet. quàm ſsi non extet ſsuſspicio. rem ad eum
perueniſsſse, vel ſsi ipſse fateatur rem perueniſsſse,
ſsed dicat amiſsiſsſse eam, ibid. n. 14.
Negans in omnibus caſsibus, in quibus punitur, ita
demum id fit, ſsi dolo, & ſscienter facta fuerit
negatio, vel in fraudem, ibid. n. 17.
Vbi & quid de hærede negante rem hæreditariam
eſsſse, num. 19.
Et denegante ſse poſsſsidere rem iure pignoris, vel
rem eſsſse debitoris, cum ab alio creditore conuenitur, ibid. num. 20.
Neptis ex filio primogenito præmortuo ſsecundogenitum excludit, & ſsic præfertur patruo, etiam
Maſsculo, ídque in Regno, & in ſsucceſsſsione maioratus cuiuslibet, lib. 3. cap. 19 num. 148.
Niſsi ex inſstitutoris diſspoſsitione, fœminæ ſsint propter Maſsculos, etiam remotioris lineæ, & gradus
excluſs
æ, tunc namque neptis à patruo excluditur, ibid. num. 149.
Quod ſsi fœminæ admittuntur in defectum maſs
culorum eiuſsdem lineæ, & gradus, tunc neptis repræ
ſsentatio non excluditur, ibidem, numero 150.
Nepos inſstitutoris ex filio mortuo ante maioratus
inſstitutionem, an patruum excludat, lib. 3. c. 19.
num. 196.
Et quod excludat ex præ
ſsumpta inſstitutoris maioratus voluntate in caſsu ibi propoſsito, non
verò ex iure tranſsmiſsſsionis, aut repræ
ſsentationis, ex ſsententia Auendañi. quam & author
ſsequitur.
Sed vnum nouum, & ſsingulare circa eam excogitat ibid. n. 197. & 198.
Nepos quando non erat natus tempore mortis te
ſstatoris, an intret in locum patris, tam in fideicommiſsſsis de iure communi, quàm in Hiſspanorum primogeniis poſst deciſsionem l. 40. Tauri,
lib. 3. c. 19. n. 208. & 209.
Nicolaum Bellonium, non ſsine myſsterio dixiſsſse,
inſstitutum in re certa, ex legis benignitate remanete hæredem inſsolidum detracta mentione rei, nec de præ
ſsumpta ſsiue tacita teſstatoris
voluntate aliquod verbum ſscripſsiſsſse, lib. 3. c. 17.
num. 34.
Nummularios, & argentarios, publicas olim reputatas fuiſsſse perſsonæ, publicúm que officium
aut miniſsterium quodammodo obtinere, atque
exercere, dici ſsolitum.
Mentias etiam in foro cum ærario habuiſsſse.
Et apud eos emptiones, venditiones, permutationes, & alios contractus fieri, item & inſstrumenta, vt hodie apud tabelliones fiunt.
Idcirco eorum officium in Republica valde neceſsſsarium & vtile fuiſsſse, & omnibus ordinibus
gratioſsum, lib. 3. cap. 16. n. 57. 58. 59. & 60.
Apud nummularios, & campſsores, vel pro fœnore,
vel pro cuſstodia frequentius deponi, ibid. n. 62.
O.
OBligationum omnium materia, potiſsſsimum
ab æquitatis conſsideratione, dependet,
lib. 3. c. 3. n. 100.
Obligatus ad impetrandum licentiam ad faciendum maioratum, vel ad extrahendum aliquam
rem à maioratu, tenetur oſstendere obnixæ, ſse
omnia feciſsſse, quæ pertinent ad impetrationem
facultatis regiæ, & quod tales licentias petiuit, & cætera neceſsſsaria fecit, lib. 3. cap. 7.
num. 22.
Nec diſstingui debet inter facile, & difficile, aut
inter conſsuetudinem, vel deſsſsuetudinem concedendi, vel non concedendi, quicquid alij authores, ſsed malè quidem diſstinguant, ibid. n. 23.
Et text. in l. 3. §. quid ergo, ff. de contrario iudicio
tutelæ, optimè in id ponderatus, ibid. n. 24.
Omiſsſsum, tunc dici in diſspoſsitione iuris communis relictum, quando nihil fuit omnino à lege
noua, ſsiue ſstatuto determinatum, lib. 3. cap. 17.
num. 133.
Paulum Pariſsium in conſs. 22. num. 9. vol. 3. probare contrarium eius, quod Georgius Cabedus
intendit, lib. 3. cap. 12. num. 77.
Pauli Caſstrenſsis deciſsioni, egregiè reſspondiſsſse Decium, lib. 3. cap. 1. ex n. 191.
Et ideò authorem eidem non reſspondere, ibidem,
num. 192.
Pauli Caſstrenſsis conſsultatio, & ſsententia refertur,
& concludenti ratione confutatur, lib. 3. cap. 7.
num. 26.
Paulum Leonium deceptum in materia cap. 13. huius libri 3. & nouiter, & verè probatur, ibidem,
num. 21.
Pauli Leonij reſsolutionis nota adiicitur per authorem, ibid. num. 35.
Patronus ob non confectum inuentarium, legitimam non amittit, lib. 3. cap. 5. num. 5.
Pactum ſsuper hæreditate patris, ſseu alterius tertij
viuentis certo modo habenda, vel diuidenda,
vſsque adeò inualidum de iure, vt nec iuramento
firmetur, lib. 3. cap. 9. num. 2.
Quia improbum eſst, impium, & turpe, & contra
bonos mores, ibid num. 2. vtpote, cum iniquum
ſsit, quod tertio viuente. ac ignorante, alij de bonis ſsuis paciſscantur, & conueniant, & contra,
aut præter domini voluntatem pacta inire præ
ſsumant, ibid. num. 4.
Solicitudóque verſsatur in hoc omnimodo inhoneſsta, & illaudabilis, ibid. num. 5.
Pactum de hæreditate tertij certo modo habenda,
vel diuidenda, vt valeat, neceſsſsarium eſst, quod
eiuſsdem conſsenſsu & voluntate fiat: imò non
ſsufficit, quod ipſsius voluntas, & conſsenſsus à
principio accedat, ſsed in ea vſsque ad mortem perſseuerare requiritur, lib. 3. dict. cap. 9.
num. 6.
Aliàs pacta iſsta etiam iurata, niſsi patre, aut tertio
in eodem conſsenſsu ſsemper perſseuerante, effectum nullum habebit, eod. num. 6.
Pactum de hæreditate patris, vel alterius cuiuſsque
viuentis. certo modo habenda, vel diuidenda,
improbum eſsſse, & ſsine effectu, quanuis eidem
iuramentum acceſsſserit, ac etiam poſst deciſsionem cap. quanuis pactum, de pactis in 6.
Quoniam ille textus duntaxat confirmat pactum
abſsolutè negatiuum de non ſsuccedendo, non
verò ſsi extendit ad pacta de ſsuccedendo, aut de
hæreditate patentum certo modo diuidenda inter fratres inita, ibid. n. 7.
Pactum de hæreditate viuentis improbum eſsſse, &
ſsine effectu, etiamſsi filij, aut cognati de hæreditate viuentis patris, aut cognati paciſscerentur
eo modo, quo erant ad hæreditatem venturi, &
ſsic vt æqualibus portionibus, & non aliter ſsuccederent, ibid. num. 8.
Quia non modus paciſscendi, ſsed pactio ipſsa eſst reprobata, ibid. num. 9.
Pactum de certo modo ſsuccedendo, ſsiue de hæreditate patris viuentis certo modo habenda, vel
diuidenda, hodie iure noſstro regio non eſsſse validum, niſsi in vno caſsu, nec corrigi ius commune ex conſstitutione legis Taurinæ, prout ibidem,
num 10. Latiùs adnotatur, & Ferdin. Vazq.
Mencha. noua conſsideratio, noue etiam declaratur.
Pactum de hæreditate patris certo modo diuidenda, ſsiue renunciatio de conſsenſsu patris per
fratres ſsi fiat, quod valeat reuocabiliter tamen.
Et conſsequenter, vt tale pactum, cùm primum pater ipſse, cuius de ſsucceſsſsione agebatur, cœpit
pœnitere, & conſsenſsum præ
ſstitum reuocare,
ſstatim euaneſscat.
Idque ex ſsententia Baldi, quæ magis communiter
approbatur, & belliſsſsimè comprobatur.
Et contraria opinio Didaci de Couar. ſsic explicatur, vt in effectu oſstendatur, eundem authorem
in ſsententiam Baldi magis ſse inclinare, quod
alij authores non ſsic animaduertunt, ibidem,
num. 11.
Ac denique pro eadem Baldi doctrina Rotæ deci
ſsi., in terminis adducitur, ibid. num. 12.
Pactum mutuæ ſsucceſsſsionis, à pacto de hæreditate
viuentis certo modo diuidenda, longè diſstare
oſstenditur, ibid. num. 14.
Pactum de hæreditate patris adhuc viuentis, etiam
ſsi valide inter filios fiat, adhuc tamen propter
enormen, aut enormiſsſsimam læ
ſsionem, filiis
eiſsdem vigintiquinque annorum minoribus
ſsuccurrendum: prout lib. 3. dicto cap. 9. n. 17.
obſseruatur.
Pactum de hæreditate viuentis, ſsimpliciter eſsſse reprobatum à iure Canonico.
Et propterea nullam inducere obligationem, neque etiam naturalem, ibid. num. 18. & 19.
Pactum de certo modo ſsuccedendo, etiam ſsi ipſsi
paciſscentes velint, adhuc non producere vllam
obligationem poſsſse contrahi, ibid. num. 20.
Pactum de certo modo ſsuccedendo, ſsiue hæreditate viuentis diuidenda, eſsſse contra ius diuinum,
& contra bonos mores naturales, & nutrire peccatum, ibid. num. 21.
Pactum de certo modo ſsuccedendo, ſsiue hæreditate viuentis diuidenda, improbatum fuiſsſse pluribus rationibus, quæ recenſsentur, ibidem, numero 22.
Pactum ſsuper bonis & hæreditate viuentis initum,
nec in conſscientia obligare: prout, ibid. num. 23.
& 24. melius quam antea fuiſsſset, demonſstratur.
Pater & filius ſsunt in primo gradu inter ſse, lib. 3.
cap. 15. n. 50.
Patruum inhabilitatem in materia fideicommiſsſsaria, filiis non ſsolere, nec debere nocere, ibidem,
num. 54.
Patrueles plures, ſsiue conſsobrini, quando tractant
inter ſse ſsuccedere alteri patrueli, ſsiue conſsobrino, an ſsucceſsſsio fiat in ſstirpes, vel in capita? lib. 3. cap. 19. num. 84.
Vbi quod fiat in ſstirpes ex ſsententia Baldi.
Contra ex ſsententia aliorum, quos author ibidem
ſsequitur.
Patruus in ſsucceſsſsione conſsobri præfertur fratribus patruelibus, vt ibid. explicatur, num. 85. &
exemplum ponitur.
Patrui & nepotis quæ
ſstionem, difficilem admodum, atque in extricabilem, reputatam communiter, nepotis tamen cauſsam aduerſsus patruum,
fere apud omnes nationes & gentes, quoad fideicommiſsſsi perpetui, & maioratus ſsucceſsſsionem, potiorem ſsemper fuiſsſse, lib. 3. capite 19.
num. 104.
Et in Hiſspania, lege regia 40. Tauri edita, præualuiſsſse, nec habuiſsſse legis eiuſsdem conditores in
conſsideratione nonnulla, quæ iuri nepotis impedimentum & obſstaculum præ
ſstare videbantur, vt ibidem numero 105. meliùs quam antea
fuiſsſset, oſstenditur.
Et eiuſsdem legis Tauri vera decidendi ratio aſsſsignatur, & Didaci Couar. & Ludouici Molinæ
obſseruationes in propoſsito approbantur, ibid.
num. 106. & vide num. 107. & 108. vbi circa eandem. l. Tauri 40. alia adnotantur.
Perſsuaſsio nimia, aut immodica habet vim doli,
ibid. n. 107.
Et eſst plus quam violenta compulſsio, ibidem, numero 108.
Perſsuaſsio nimia filij inducentis parentem, vt reuocet maioratum antea factum, habetur loco
compulſsionis & coactionis, maxime ſsi pater ſsit
valde ſsenex, ibid. num. 112. & vide num. 113. vbi
expenduntur iura nonnulla ad probandum,
quod perſsuaſsio nimia & violenta æquiparantur.
Alia de perſsuaſsione vide infra, verbo preces, perplexitas ſsiue repugnantia diſsſsolui & remoueri
debet in teſstamentis, quando poteſst aliquo modo fieri, maxime ad diſspoſsitionem vltimam con
ſseruandam, lib. 3. capite 10. num. 19.
Et ita ſsemper interpretatio fieri debet, quoties
aliàs diſspoſsitio corrueret, vel non poſsſset ad eum
modum reduci, quem teſstator deſsiderauit, ibid.
numero 20.
Perplexitas ſsolet vitiare diſspoſsitionem, quando
nullo probabili modo poteſst diſsſsolui, ſsecus autem ſsi diſsſsolui poſsſsit aliquo modo, ibidem, numero 23.
Petri Auguſst. Morlæ ad l. 2. tit. 2. de las conditiones
generales, lib. 9. nouæ collect. regiæ declaratio
quædam, nouiter, Vere tamen, & concludenter
confutata, lib. 3 cap. 3. num. 46. & vide latiùs ex
num. 59. cum ſseq.
Petri Surdi, deciſsione 316. num. 16. traditio quæ
dam (ad quam nullus hactenus animaduertit)
& nouiter, & vere improbatur, lib. 3. cap. 5.
num. 58.
Petri Surdi conſsilium 90. lib. 1. excellens eſsſse, &
ſsingulare in materia cap. 12. huius libri 3. ibid.
num. 4.
Petri de Barboſsa in propoſsito materiæ cap. 8. huius lib. 3. obſseruationes duæ (ad quas nullus
hactenus animaduertit) ſsic dilucide enucleatæ,
vt communi & receptæ ſsententiæ nuſsquam valeant refragari, lib. 3. d. cap. 8. num. 14.
Petri de Barboſsa viri eruditiſsſsimi reſsolutio in materia, cap. 16 huius lib. 3. nouiter & concludenter
conuicta, ibid. num. 32.
Petri de Salazar conſsideratio in propoſsito. §. Augerius. l. qui Romæ. ff. de verbo. obligat. noue
expenditur, & probatur, lib. 3. cap. 14. num. 17.
Petri Salazar contra Ludouicum Molinam obſseruationes nonnullæ, nouiter carpiuntur, lib. 3.
cap. 19. num. 102.
Petri Salazaris in iuris patronatibus, anniuerſsariis,
& Capellaniis, aduerſsus Ludouicum Molinam
opinio noua, nouiter & vere, atque vel vno
tantum verbo, concludenter conuicta, ibidem,
num. 276.
Petri de Peralta obſseruatio quædam in materia. §.
ſsi ex fundo. l. primæ. ff. de hæred. inſstit. expenditur, & ab authore probatur, lib. 3. cap. 17. numero 13.
Petri de Peralta traditio, quod textus in dicto §. ſsi
ex fundo in fictione potius, quàm in præ
ſsumptione fundatur, probatur ibidem, num. 28.
& ſseqq.
Petrus de Peralta, authori ſsemper eruditiſsſsimus,
lib. 3. cap. 19. num. 295.
Pelaez à Mieres, nec ex propoſsito, nec in tranſsitu
voluiſsſse id, ad quod per Ioannem Gutierrez
præcitatur, nouiter conſsideratum, atque detectum ab authore, lib. 3. cap. 11. n. 9.
Pelaez à Mieres, malè citatum per Auendañum,
nouiter & vere conſsideratum, ibidem numero 10.
Pelaez à Mieres ſsententia, ſsic explicatur, vt & l. 27.
Tauri conſstitutioni conueniat, nec dictis ab eo
ipſso repugnet, lib. 3. cap. 12. num. 46.
Pelaez à Mieres in articulo illo, an Monachis, ſseu
Monaſsteriis primogeniorum, ſsucceſsſsio conueniat ſsententia profertur, intentio etiam & mens
detegitur eiuſsdem, atque etiam varietas oſstenditur, ibid. num. 66.
Pelaez à Mieres conſsideratio expenditur, ibidem,
num. 79.
Pelaez à Mieres diſstinctio noua in articulo illo, an
Monachus, ſseu Monaſsterium in maioratu ſsuccedere poſsſsit (ad quam ex recentioribus nullus
hactenus animaduertit) noue etiam, & vere
confutata per authorem, ibid. num. 81.
Pelaez à Mieres in eadem materia conſsilium, verum eſsſse, & de iure procedere, ibidem, num. 106.
& 116.
Pelaez à Mieres reſsolutio, atque in propoſsito eorum, quæ cap. 15. huius lib. 3. tractantur, ob
ſseruatio quædam ponderatur, quæ intentionem
authoris non mediocriter iuuat, & ab adnotata, ſsingulariter confirmat, lib. 3. dict. capite 15.
num. 16.
Pelaez à Mieres ad l. 40. Tau reſstrictio quædam
improbatur, lib. 3. cap. 19. num. 304.
Philippi Cornei conſsilia duo (quæ ſsingularia ſsunt
& notabilia in materia cap. 15. huius lib. 3.)
expenduntur, & verba eorum proferuntur lib. 3.
dict. cap. 15. n. 64.
Politi reſsolutio probatur, lib. 3. cap. 13. numero 33.
Portio deficiens in iure accreſscendi, portioni,
non perſsonæ accreſscit, lib. 3. cap. 17. numero 22.
Poſsthumus ex primogenito, in ſsucceſsſsione maioratus excludit patruum, ſsiue ſsecundo, aut tertiogenitum, quemadmodum & nepos natus
excludit, lib. 3. cap. 19. num. 105. & vide alia
quæ de ventre dicuntur ex num. 103.
Prohibens aliquem teſstari, vel non teſstari, vel
alicui quid relinquere, qualiter teneatur: & de
titulo ſsi quis aliq. teſsta. prohib. vel coeg. vide
plene lib. 3. cap. 1. per totum, & infra verbo te
ſstator, & teſstamentum.
Prohibitio alicui facta cum hoc verbo ipſsi, adeò
perſsonalis eſst, vt hæredes prohibiti excludat,
lib. 3. cap. 3. num. 79.
Preces importunæ habent inſstar, imo effectum &
vim iuſsti metus qui caderet in virum conſstantem, ſsicque actum factum prætextu earum reddunt meticuloſsum, & generaliter receſsſsioni ex
edicto quod metus cauſsa ſsuppoſsitum.
Et in id expenduntur nonnulla iura, quæ ſsic probant.
Adducuntur etiam remiſsſsiue quam plures authoritates Doctorum, qui in variis cauſsis & negotiis reſspondent, per importunitatem obtenta,
non debere valere, & dici fieri inuito dante, l. 3.
cap. 1. n. 114. 115. 116. & 117.
Preces importunæ, vtrum inferant metum viri
conſstantis, & ita annullare debeant matrimonium, & reſscindere alios contractus? ibidem ex
num. 118. cum multis ſseq. vbi aliorum ſsententiæ recenſsentur, & in articulo hoc plena & ab
ſsoluta manu proceditur.
Et quæ preces licitæ ſsint, etiam vt quis alium adducat, vt eum hæredem inſstituat, vel aliquid
relinquat, licitéque vtilitatem ſsuam poſsſsit procurare quicumque, ibidem, numero 112. 123.
& 124.
Preces importunæ dicuntur illæ, quæ ſsunt inſstantiſsſsimæ, & ſs
æpius repetitæ, atque inculcatæ,
ibid. num. 125. & vide ex num. 126. cum ſseq. vbi
diſscutitur, an verum ſsit, quod preces importunæ coactionem, compulſsionem, aut violentiam
continere dicantur.
Et an dolum admixtum, ibidem ex num. 134. cum
ſseqq.
Et an requiratur alius dolus de perſse vltra eum,
qui ex precibus importunis, ſsiue ex perſsuaſsionibus in modicis inducitur, ibidem, num. 137.
& 138.
Preces nimis aſsſsiduæ & importunæ, quando in hac
materia obligent ad reſstitutionem in foro con
ſscientiæ, ibid. n. 139.
Precibus importunis aut perſsuaſsionibus impediens legatum, tenetur reſstituere, quando preces mixtum in voluntarium continent, ibidem,
num. 140.
Princeps vtrum de plenitudine poteſstatis poſsſsit
abſsque cauſsa aliquem dominio rei ſsuæ priuare,
tum cauſsa etiam, vtrum iure communi, aut de
communi & ordinaria, non abſsoluta poteſstate
poſsſsit ſsubditis rerum ſsuarum dominia tollere: apud authores noſstros frequenter, atque in |
mille locis agitatam dubium, lib. 3. cap. 6. numero 2.
In quo duæ principales, & omnino contrariæ ſsententiæ reperiuntur, ibid. num. 3.
Angelus namque (quem alij multi ſsequuntur) in ea
fuit opinione, vt exiſstimaret, Principem de
plenitudine poteſstatis abſsque cauſsa poſsſse alteri rerum ſsuarum dominium tollere, ibid. dicto
num. 3.
Et Angeli fundamenta adducunt authores quamplurimi, ac inter alios latius recenſset, & eruditè
(vt adſsolet) ſsatisfacit omnibus Hippolyt, Riminald. ibid n. 4.
Idcirco, cum ſsententia ſsecunda contra Angelum, &
ſsit in puncto iuris, & magis communis, ibid.
num. 5.
Probandum eſst indiſstinctè, Principem abſsque cau
ſsa publica non poſsſse quem priuare dominio rei
ſsuæ, neque in foro interiori, neque in exteriori: cum cauſsa tamen publica poſsſse, & tunc domino
ſsoluendum eſsſse iuſstum pretium, vel dari debere
bonum cambium, ibid. num. 6.
Nec in Principe Chriſstiano conſsiderari poſsſse ab
ſsolutam poteſstatem. quæ potius tyrannis, quam
poteſstas nominari deberet: imo in dubio iu
ſstam cauſsam præ
ſsumendam ſsemper in Principe, ibid. num. 7.
Idque non ſsolum de iure communi, ſsed etiam de
iure regio partitarum, vt ibid oſstenditur num. 8.
& ſseq. vbi commemorantur authores plures in
propoſsito articulo, & Hippol Riminald. commendatur.
Princeps, cum partis dominus erat, ſsoliditatem
iuxta proprium, priuilegium vendere poterat,
tam de iure communi, quàm de iure partitarum,
lib. 3. d. cap. 6. num. 13.
Vbi id intelligitur indiſstinctè, ſsiue ex venditione
totius rei ſsequeretur vtilitas, ſsiue non, vt cum
Accurſsio, & Odafredo latius probatur contra
communem.
Princeps ratione partis, totam rem donare poteſst
alteri, etiam inuito domino partis, debet tamen
reddere æ
ſstimationem illius habenti communionem in re, ibid. num. 14.
Idque ex ſsingulari deciſsione l. 53. tit. 5. part. 5. nam
de iure communi non ita reperitur expreſsſsum,
ibid. n. 14.
Nec ſsubſsiſstentia alicuius cauſs
æ legitimæ requiritur, ibid. num. 15.
Princeps venditurus rem communem, requirere
non tenetur conſsortem, nec ipſsum aliis præferre, & quamuis hoc non faciat, non ideo ab æquitate deuia re videbitur, contra nonnullos, ibid.
num. 16.
Princeps ſsi rem habeat cum alio communem, an
totam locare poſsſsit ad longum tempus, vel modicum, ibid. num. 22. & quid ſsi habeat ius hypothecæ, aut ius vſsusfructus dumtaxat, ibid. n. 25.
26. & 27.
Principis à voluntate quæ pendent, an impoſsſsibilia reputentur, an etiam vt obtineantur, atque
impetrentur, diligentia adhiberi debeat: & an
obliget conditio faciendi aliquid, quod ab eius
voluntate, aut gratia dependet, lib. 3. cap. 7. per
totum, & verbo impoſsſsibile, & verbo conditiones.
Principis ſsucceſsſsori non licere declarare animum
prædeceſsſsoris circa facultatem datam ad faciendum maioratum, quia non poteſst: atteſstari de
animo prædeceſsſsoris, & declaratio cohæret per
ſsonæ, lib. 3. cap. 10. num. 36.
De Principis poteſstate ad derogandum vltimæ
voluntati alterius, & tertio. aut vocatis præiudicandum, & an partes citare debeat, & de aliis
ſsimilibus, vide lib. 3. cap. 28. per totum.
Promiſsſsio de contrahendo inter impeditos, ſsub
conditione. ſsi Romanus Pontifex diſspenſsauerit,
obligat ex veriori ſsententia.
Quæ etiam à peccato liberat contrahentes, lib. 3.
cap. 7. num. 29. & 30.
Proximitas in maioratus ſsucceſsſsione, reſspectu vltimi poſsſseſsſsoris conſsideratur, lib. 3. cap. 15. numero 51 & vide latius, tam in maioratibus,
quàm in fideicommiſsſsis, cap. 19. num. 138. & tribus ſseqq.
Proximitas in regni ſsucceſsſsione, ab vltimo eiuſs
dem poſsſseſsſsore conſsiderari debet, dict cap. 19.
num. 136. & 137. vbi vera ratio redditur.
Proximitas, quemadmodum in maioratus ſsucceſsſsione, reſspectu vltimi maioratus poſsſseſsſsoris in
ſspiciendus eſst regulariter, ſsic quoque & in vinculis particularibus, & in meliorationibus tertij & quinti vinculatis, & in anniuerſsariis, atque
patronatibus, aliíſsque ſsimilibus diſspoſsitionibus iure maioratus relictis, inſspici debet, ibid.
num. 279.
Priuilegiatus contra paritatem priuilegiatum non
gaudet priuilegio ſsuo, lib. 3. cap. 16. num. 79.
Primogenitus viuo patre decedens, ſspem ſsibi ex
donatione competentem, in filium ſsuum tranſs
mittere poteſst, lib. 3 cap. 19. num. 258.
Primogenituræ qualitas, an tranſsmittatur, & repræ
ſsentetur quoad primogeniorum ſsucceſsſsionem, tam inter deſscendentes. quam inter tranſs
uerſsales, vide infra, verbo, repræ
ſsentatio.
Præ
ſsumptio ſsemper verſsatur circa rem dubiam,
quæ ſscilicet eſsſse, vel non eſsſse poteſst, lib. 3. c. 17.
num. 29.
Præ
ſsumptio eſst hominis diſspoſsitio multis in caſsibus, & verſsatur circa id, quod eſst geſstum, ſsed
ignoratur, qualiter geſstum fuerit, ibid. num. 32.
Q.
QValitas inhabilitans, quando à principio non
adfuit. ſsed poſstea ſsuperuenit, non impedit,
nec inhabilitat in iure iam delato, lib. 3. cap. 15.
num. 12. & vide numeris ſseqq. vbi id corroboratur.
Qualitas, ſseu conditio in perſsona ſsucceſsſsorum, aut
ſsuccedere prætendentium, præcisè ab inſstitutore maioratus requiſsita. vtrum adeſsſse debeat neceſsſsario tempore euenientis conditionis, an
verò ſsufficiat, quod viuente vltimo maioratus poſsſseſsſsore interuenerit, lib. 3. cap. 15. numero 330.
Vbi primo loco refertur ſsententia eorum, qui euenientis ſsucceſsſsionis tempore, qualitatem verificari in perſsona ſsuccedere volentis, requirunt,
ibid. num. 321.
Poſstmodum contraria ſsententia probatur ſsufficere in vita cuiuſslibet maioratus poſsſseſsſsoris verificari, etiamſsi ante euentum conditionis is moriatur, ibid. num. 332.
Ac denique infertur ad ſsucceſsſsionem maioratus,
quo cauetur, quod filius primogenitus, aut filius
maior ſsuccedat. vt ſscilicet ſsufficiat, qualitatem
eam in vita poſsſseſsſsoris maioratus interueniſsſse, ibid. n. 333. & 328.
Diſstinguitur etiam, an qualitas per modum cauſs
æ
finalis, & exiſstentiæ, an per modum demonſstrationis adiiciatur, ibid. num. 334.
Et Blaſsij Flores Diaz de Mena concordia quædam
in propoſsito, approbatur, ibid. n. 335.
R.
REuerentia duplex eſst, vna ſsimpliciter & in
gradu poſsitiuo, altera nimia, & ſsic in gradu ſsuperlatiuo: primo caſsu, quando eſst talis
perſsona, cui ſsolum reuerentia debetur ſsimpliciter, procedit ſsententia eorum, qui dicunt ad
reſsciſsſsionem actus, ſsolum metum reuerentialem
non ſsufficere. lib. 3. cap. 1. num. 162.
Secundo vero caſsu, quando eſst perſsona ita grauis,
quod ei debetur reuerentia nimia, tunc temporis procedit opinio illa, quod ſsufficiat ſsola præ
ſsentia abſsque mandato, vel ſsolus metus reuerentialis abſsque minis, vel verberibus, ibidem,
num 163.
Et in hoc caſsu induci debent duo iura, vt ibidem
adnotatur, num. 164.
Reuerentia, quibus perſsonis debeatur, & quæ ſsit
reuerentia quæ operetur ad effectum reſsciſsſsionis
actus, remiſsſsiuè, ibid. num. 174.
Renuntiationis hæreditatis paternæ vel maternæ
ad materiam, cap. quanuis pactum, de pactis in 6. vide plenè, lib. 3 cap. 2. ex n. 37 cum ſseq.
Renuntians cum iuramento minor hæreditati paternæ, vel maternæ acquiſsitæ, vel acquirendæ,
non poteſst contra pactum venire, nec etiam ab
ſsolutionem obtinere, vt agat contra renuntiationem, quia per iuramentum maior efficitur,
& ibidem commemorati permulti interpretes,
qui hanc materiam tractarunt latiſsſsimè, nu. 37.
& 38.
Renuntiationis factæ tempus, ſsemper & perpetuò
conſsiderandum, cum de læ
ſsione in renuntiationibus agitur, etiam ſsi ex poſst facto renuntiationes patris excreuerint, ibid. n. 43.
Conſsiderandum etiam, an filia, quæ hæreditati
paternæ futuræ renuntiauit, dotem acceperit
iuſstam eo tempore inſspecto, quo dos ei data, &
conſstituta fuerit à parente, & computatis illis
bonis, quæ eo tempore pater habebat, non his,
quæ vel habuit poſst, vel habere potuit, ibidem,
num. 44.
Quia tunc dotis datio non eſst ad rationem legitimæ conſsideranda, quo caſsu foret conſstituenda
iuxta quantitatem bonorum, quæ pater habebat mortis tempore, ſsed eſst conſstituenda iuxta
officium paternum, & ſsic ſsecundum bona, quæ
tempore nuptiarum, & conſstitutionis dotis
pater habuit, ibidem, num. 45. 46 47. & ſseq vſs
que ad num. 50. vbi latiùs id explicatur, & an
filia, quæ renuntiauit, aliquid petere poſsſsit pro
ſsupplemento dotis receptæ, aperitur.
Renuntiatio iurata, vtrum iuranti noceat. ſsi enormem aut enormiſsſsimam læ
ſsionem contineat,
tam ſsi à minore, quàm ſsi à maiore facta ſsit,
ibidem ex num. 50. cum multis ſseq. vbi plena &
abſsoluta manu articulus hic diſscutitur vſsque
ad num. 70.
In renuntiatione iurata, facta per filiam de hæreditatibus paterna, vel materna patri, vel matri
ipſsi, metus aut dolus ad eius reſsciſsſsionem minime præ
ſsumitur, ibid. num. 70.
Imò renunciatio hæc, quæ fit patri, vel matri,
fauorabilis debet reputari, ibidem, numero 71.
Maxime ſsi ex iuſsta. aut neceſsſsaria. vel pia cauſsa facta fuerit, ibid. num. 72.
Vel accepta dote congrua, ibid. num. 73.
Siue Monaſsterio reſseruata eleemoſsyna, dotéve
competenti aſsſsignata: tunc enim non poterit
dici filia enormiter læ
ſsa, quæ Monaſsterium ingredi volens, hæreditati paternæ, vel maternæ,
vel etiam vtrique renuntiauit, & multo magis,
ſsi iam ingreſsſsa, & dote competenti ad Religionis ingreſsſsum, ſsiue ad Monaſsterium reſseruata,
vel obtenta, prædictam renuntiationem fecit,
ibid. num. 74.
Quia fecit illud, quod communiter faciunt multæ filiæ ingredientes Religionem, nihílque proprium habere poteſst, cum huiuſsmodi moniales
paupertatem profiteantur, ibid. num. 75.
Renuntiatio iuris iam delati & quæ
ſsiti, ſsi à filia
fieret, vel in fauorem patris, vel fratris, aut alterius, & dolus, aut enormis læ
ſsio intercedat,
an renunciatio reſscindi debeat, ibidem latiſsſsime
ex num. 76. cum multis ſseq. vſsque ad numerum 90.
Renuntiationes generales
cuiuſ
ũquecuiuscunque
læ
ſsionis. vel
alterius remedij, aut remediorum omnium in
genere, cum à minore, vel maiore adiiciuntur,
quæ debeant pro oculis haberi, ibid. numero 90.
Renuntiatio generalis caſsuum fortuitorum in
contractibus facta, valet & tenet, quanuis in
iudiciis ſspecialis neceſsſsaria ſsit, lib. 3. cap. 3.
num. 51.
Et quanuis Vulgar. relatus per Gloſsſsam, ita demum
crediderit, valere renuntiationem caſsuum fortuitorum, ſsi modo aliquis caſsus in ſspecie exprimatur, & poſstea ſsubiiciatur generalis renuntiatio, ibid. num. 52.
Et ſsequuti fuerint authores nonnulli, ibid. numero 53.
Tamen in contrarium veritas ſse habet, ſsat eſsſse renuntiare generaliter caſsibus fortuitis, nullum in
ſspecie exprimendo, ibid num. 54.
Renuntiatio generalis caſsuum fortuitorum, de
quibus caſsibus intelligatur, vide ſsupra, verbo
caſsus, & cap. 3. huius lib. 3. per totum.
Renuntiari an poſsſsit iuri primogenituræ, & an ſsequenti vocato. vel habenti ſsuccedendi ius, ea renuntiatione damnum inferri, lib. 3. cap. 19. ex
num. 107. cum ſseq.
Remiſsſsio mercedis, quando propter agri ſsterilitatem, vel fructuum exiguitatem petitur, intolerabile damnum requiritur, aut quod magnum ſsit
conductoris incommodum, lib. 3. cap. 3. numero 36.
Similiter, quando petitur propter bellum, peſstem,
aut caſsum alium quemcunque ſsine culpa locatoris contingentem, neceſsſsariò requiritur, quod
damnum ſsit intolerabile, vt remiſsſsio fiat: quoniam modicum damnum æquo animo ferre debet conductor, ibid. num. 37.
Remiſsſsio mercedis aut perſsonis, vt propter caſsum
fiat, plura ſsunt neceſsſsaria: primo quod caſsus,
qui contigit, ſsit inſsolitus: ſsecundo, quod magnum afferat damnum: tertio, quod contingat
ante perceptionem fructuum, ibid. n. 38.
Religionis ingreſsſsu & profeſsſsione, an finiantur
alimenta debita alicui, lib. 3. cap. 12. numero 7.
Religionis ingreſsſsu & profeſsſsione, an finiatur ius
annuatim. ſsinguliſsve annis, vel pro vita, aut tempore, diebuſsve vitæ alicui competens, ibid. n. 9.
cum ſseq.
Religionis ingreſsſsu & profeſsſsione, an ſstatim tran|
ſseat in alium maioratus, quem ingreſsſsus habebat, an vere maneat penes Monaſsterium, vide
ſsupra, verbo Monachus, & verbo Monaſsterium,
& plena & abſsoluta manu, cap. 12. huius lib. 3.
per totum.
Non eſst enim par cauſsa, retinendi, & de nouo acquirendi, ibid. num. 10
Idcirco, qui non poteſst petere, vel acquirere, poteſst
retinere, ibid. num. 11.
Relatio cum fit, haberi debet in omnibus & per
omnia, & cum omnibus qualitatibus. clauſsulis,
& conditionibus, in termino ad quem refertur,
contentis: quia quicquid continetur in termino relato, continetur etiam in termino referente, lib. 3. cap. 15. num. 38.
Referens diſspoſsitio, licet alio modo referat, quam
continetur in diſspoſsitione relata, modificari
debet ad terminos relatæ, ibid. num. 39.
Referentia ſse verba ad iam diſspoſsitum, nunquam
veniunt augmentatiue, etiam quod ipſsa videantur ſsonare in augmentum, ibid. num. 40.
Ex referente ſscriptura velle quem plus conſsequi,
quam ex ſscriptura relata, abſsurdum eſst, nec pati debemus, ibid. num. 41.
Regna olim electione conſstaſsſse, & in Hiſspania in
Rege Pelagio principium obtinuiſsſse à quo
vſq;vsque
ad noſstra tempora, iure maioratus & primogenituræ Regnum defertur, lib. 3. cap. 19. numero 109.
Regnorum conſstituendorum ſsumma, optimàque
ratio eſst per ſsucceſsſsionem, iuréque gentium
conſstitutum eſst nomen, & Regni ſsucceſsſsio. ibid.
num. 110.
Regnum Hiſspaniæ ſsucceſsſsione deferri, certiſsſsimum eſsſse, atque indubitatum, ibidem, numero 112.
Regnum an iure hæreditario, vel ſsanguinis iure
deferatur, ibidem ex numero 112. vſsque ad
numerum 132. vbi plena & abſsoluta manu articulus hic diſscutitur, & multa adnotantur, quæ
nullibi fuerant antea ſsic ſscripta, nec adnotata.
Regni & maioratus ſsucceſsſsio perpetua eſsſse debet,
non ſsolum inter deſscendentes, ſsed etiam inter
collaterales, inter quos in infinitum progreditur ad milleſsimum vſsque gradum, ibidem numero 142.
Eſst tamen differentia in hoc, quod in maioratibus
inferioribus, in vltimo de familia maioratus
finitur, ita vt eius reſspectu bona ſsint libera, liberáque ſsimiliter bonorum diſspoſsitio.
Intelligendo ſsemper, prout latiùs intellectum, atque explicatum traditur, ibidem numero 143.
& 144.
In Regni tamen ſsucceſsſsione, diuerſsum ius conſstituitur, nam licet ad vltimum de familia Regnum perueniat, non eſst liberum eius patrimonium, aut libera Regni ipſsius diſspoſsitio non
datur, ſsed populus eligit nouum Regem, à quo
à principio poteſstas regalis effluxit, ibidem
num. 145.
Regnum eſst caput omnium primogeniorum Hiſs
paniæ. ab eoque cætera primogenia, tanquam
à capite deriuantur, ſsucceſsſsioníſsque ordinem, &
rationem accipiunt, ibid. num. 347.
Repræ
ſsentare patris ſsui perſsonam filius non poteſst, quando patet fuit omnino excluſsus, ita
quod non potuit vllo tempore ius primogenituræ nec in potentia, nec in ſspe habere.
Secus tamen ſsi potuit, quia tunc filius repræ
ſsentando perſsonam patris ſsui, maioratus ſsucceſsſsionem conſsequetur, lib. 3. capite 15. numero 78.
Repræ
ſsentationis materiam circa ſsucceſsſsiones legales, teſstamentarias, fideicommiſsſsarias, feudales, emphiteuticarias, & primogeniorum ſsiue
maioratuum Hiſspaniæ; per multos authores
tractaſsſse, qui ex professo, & latius quàm alibi,
commemorantur & congregantur, capite 19.
num. 1. lib. 3.
Repræ
ſsentationis nomen, & ab ipſsiſsmet Iureconsultis cognitum, & doctrinæ gratia à iuris quoque interpretibus inuentum, ſsiue introductum,
prout ibid. explanatur num. 2. & exempla traduntur num. 3. 4 & ſseq. quæ non conueniunt
tractatui & diſsputationi repræ
ſsentationis,
quæ dicto capite 19. per authorem ſsuſscipitur.
Eo namque tractatu agitur de repræ
ſsentatione
quadam, quæ de patre per eius filium fit circa
ſsucceſsſsiones, ad eum effectum, vt filius ſsic ſsuccedere valeat, ac ſsi pater ipſse ſsi viueret, ſsuccedere poſsſset. ibid. n. 8.
Ex communi namque Doctorum ſsententia, ſsuccedere quem repræ
ſsentando perſsonam parentum,
id ſsignificat, quod filius aſsſsumat gradum ſsuccedendi, qui patri competebat, & omnia iura gradui cohærentia, & quæ competerent parentibus
ſsi viuerent, ibid. num. 9.
Ipſsa tamen ſsucceſsſsionem non ex perſsona parentum
ſsed ex propria perſsona conſsequuntur, prout communis explicat, ibidem, num. 10, & latiùs declaratur, n. 162. & 163.
Repræ
ſsentatio, de qua dict. cap. 19. diſsputatio ſsuſs
cipitur, aliquando contingit in ſsucceſsſsione legali ab inteſstato, aliquando vero ex diſspoſsitione hominis in ſsucceſsſsione teſstamentaria, ibid.
num. 11. & 12.
Repræ
ſsentationis diffinitiones quam plures, quare
re periculoſsas author iudicauerit, ibid. numero 13.
Repræ
ſsentare ex ſsententia Iacobi Menochij, nihil
aliud eſsſse, quam ex integro aliquem referre,
ibid. num. 14.
Et ideo repræ
ſsentari aliquis non poteſst pro vna
parte tantum, ibid. num. 15.
Repræ
ſsentatio, & tranſsmiſsſsio ex ſsententia eiuſsdem
Menochij, nihil eſst, quam quædam ſsubrogatio,
quæ fit de perſsona filij ad perſsonam patris, ibid.
num. 16.
Repræ
ſsentatio, ex eiuſsdem Menochij placito, eſst
quædam fictio, quam lex facit, fingendo perſsonam filij, eſsſse illam patris, ibid. n. 17.
Repræ
ſsentatio ex ſsententia Luſsitani Caldas Pereira, eſst fictio, per quam mortuus fingitur viuus,
ibidem, num. 18.
Ex ſsententia vero Hiſspani Auendañi, eſst fictio
quædam à lege ciuili inducta, ad ſsubrogandum nepotem in locum patris, ibidem numero 19.
Denique ex obſseruatione Antonij Pichardi, fictio
eſst per quam is, qui remotiori gradu conſstitutus eſst, in proximiori gradu conſsideratur, ibid.
num. 20.
Ex ſsententia vero authoris, ſsic poteſst & magis
generaliter repræ
ſsentatio diffiniri, vt ſsit priuilegium, lege ciuili conceſsſsum, quo filius in locum patris ad ſsucceſsſsionem aſscendentium in
infinitum, vel patrui tantum vocatur.
Et in ſsucceſsſsione bonorum, ſsui natura non diuiſsibilium, nec plurium concurſsum, admittente, |
veluti maioratus, qualiter diffiniri, valeat ex
ſsententia authoris vltra alios, vbi & ſsingulæ
diffinitionis prædictæ partes explicantur, ibid.
num. 21. per totum.
Repræ
ſsentationem, per rationem potius fictionis,
quam priuilegij diffiniti ex ſsententia multorum
authorum. qui beneficium huiuſsmodi fictionem
vocant, ibid. num. 22. vbi & ipſsi authores congregantur.
E contrario tamen, quod per rationem priuilegij,
& non fictionis introducta fuerit, alij quam plures aſsſseuerarunt, ibid. num. 23.
Imo & in fortioribus terminis, hanc non eſsſse fictionem, ſsed potiùs veritatem, & eam quidem
naturalem, vt ſscilicèt filius ſsit eiuſsdem gradus,
quo pater, cum ſsit eadem perſsona cum patre: conſstanter contendunt nonnulli, vt hic obſseruatur. num. 24.
Præterea, repræ
ſsentationem hanc eſsſse præ
ſsumptam, non autem fictam, ſscripſserunt alij nonnulli, ibid. n. 25.
Quorum contrarietatem diſstinctione quadam declarauit Menochius, & eam author nouiter improbauit, ibidem, num. 26.
Quocirca, author metipſse pro abſsoluta huius articuli explanatione, nonnulla nouiter conſsiderat, atque conſstituit, vt ibidem adnotatur numero 27. vbi prima traditur in eodem articulo
obſseruatio.
Secunda traditur in ipſso articulo obſseruatio, &
aliorum ſsententiæ ſsingulariter declarantur,
ibid. num. 28.
Traditur & tertia obſseruatio, atque reſsoluitur,
quod lex ciuilis, quæ beneficium repræ
ſsentationis conceſsſsit, nullo modo finxit, filium in locum
patris ſsui, ita ſsubſstitui, vt qui in remotiori gradu antea conſstitutus erat, modo per fictionem
ad gradum proximiorem reducatur, ibidem,
num. 29.
Eidem tamen in remotiori gradu exiſstenti. ex iuſsta
cauſsa atque ex æquitate proximioris gradus
priuilegium communicauit: quod latius probatur, atque exornatur, ibidem numero 30.
cum ſseq.
Repræ
ſsentationis ius, quod olim deſscendentibus
concedebatur, non differre à iure ſsuitatis, & his
duntaxat conceſsſsum fuiſsſse. qui ſsui hæredes erant
vt latius probatur, ibidem num. 31.
Et obſstaculum quoddam remouetur, quod in collateralibus videbatur doctrinam ſsuperiorem
dubiam facere, ibidem num. 32.
Generales etiam Doctorum omnium traditiones
in materia repræ
ſsentationis, quod quando agitur de ſsucceſsſsion eaſscendentis, vel patrui, nepotes ex filio, vel fratre prædefuncto, ſsuccedant
in locum & gradum patris, declarantur, ibidem
num. 33.
Et ne ab ita receptis & communibus Doctorum
ſsententiis recedatur, eo frequenter loquendi
modo vſsurum profitetur author, quo ipſsi ſscribentes vtuntur, & conſsiderato effectu. ſsuccedere
filium in locum & gradum patris, dicendum,
ibidem, num. 34.
Repræ
ſsentatio ex communi Doctorum ſsententia,
non niſsi in caſs
à iure expreſsſsis admitti poteſst, lib. 3. dict. cap. 19. num. 35.
Et conſsequenter ei in dubio locus non eſst, quoniam iure quodam ſspeciali fuit introducta, &
propterea extra ordinarium eſst, ibidem, numero 36.
Sed ex ſsententia Tiberij Deciani fauorabile, & in
omni materia extendendum, ibid. num. 37. &
vide num. 43. ad fin. & num. 44.
Repræ
ſsentatio ex communi Doctorum ſsententia,
duntaxat habet locum in his ſsucceſsſsionibus. quæ
iure hæreditario deferuntur, & non in aliis, ibid.
num. 38.
Ipſsi autem Doctores communiter. duorum iurium
authoritate adducuntur præcipue, vt ibidem
obſseruatur num. 39.
Cæterum repræ
ſsentationem obtinere etiam in his,
quæ iure ſsanguinis, & non iure hæreditario deferuntur, nonnullis rationibus demonſstratur,
quæ fortiter videntur adſstringere, ibid. numero 40.
Et Iaſsonis, atque Sfortiæ Oddi contra communem
reſsolutio profertur, ibid. num. 41.
His etiam iuribus reſspondetur, qui pro communi ſsententia adducta fuere ſsupra, ibidem
num. 42.
Et ſsi quis velit communem ſsententiam tueri, qualiter in propoſsito debeat regulam deducere, &
caſsus nonnullos excipere, demonſstratur; &
Ludouici Molinæ obſseruationes in propoſsito
proferuntur, ibid. num. 43.
Vtcunque tamen ſsit in terminis iuris communis,
ex deciſsione legum partitarum, & Tauri dubitari non poſsſse quin repræ
ſsentatio in quacunque
diſspoſsitione, iure maioratus facta, ſsit admittenda, ibid. num. 44.
Repræ
ſsentatio quo iure iuuenta, atque introducta
fuerit, ibid. n. 45. per totum.
Vbi etiam explicatur, hæreditas, teſstamentum, &
ſsucceſsſsio, quo iure inuenta ſsit, & diuerſs
æ Doctorum ſsententiæ, breuiter præcitantur.
Repræ
ſsentationis effectum a iure ciuili procedere,
ipſsamque repræ
ſsentationem ex æquitate, atque
iure quodam ſspeciali introductam, ibid. numero 46.
Imo & à iure diuino, & naturali æquitate contingere, vt ibid. probatur num. 47.
Nec per eam corrumpi gradum, ſsed potius repræ
ſsentari. ibid. n 48.
Atque ita non remotior dicitur gradus, ſsed ille
in quo pater repræ
ſsentatus ſsuccederet, ibidem
num. 49.
Et filius aſsſsumit omnes qualitates, & omnes præ
rogatiuas, quas pater ratione illius gradus habebat, dum viueret, & nunc habuiſsſset, ſsi vixiſsſset,
ibid. num. 50.
Repræ
ſsentationis introducendæ, qui fuerit ratio
potiſsſsima: & ibidem l. Tauri 40. iuſstificatio, &
confirmatio vltra alios notabilis, dicto cap. 19.
num. 52.
Repræ
ſsentationis introducendæ neceſsſsitas, vnde
effluxerit: vbi latè & diſstinctè num. 53. per totum, & ibidem de neceſsſsitate introductionis
repræ
ſsentationis in primogeniis, ſseu maioratibus, de qua in dictæ l. 40. Tauri.
Repræ
ſsentationi locus non eſst inter aſscendentes,
ſsed ipſsi iuxta gradus prærogatiuam ſsuccedunt,
ita quod prioritas gradus duntaxat attenditur,
ibid. num. 54.
Repræ
ſsentationi inter aſscendentes, quare locus
non ſsit. remiſsſsiuè num. 55.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse inter deſscendentes,
cum de ſsucceſsſsione aſscendentium agitur, idque
ius æquitate ſsuadente, ſsemper in ſsucceſsſsione
aſcendentiũ
ascendentium
obſseruatum fuiſsſse, & ideo antiquum
vocari, ibidem numero 56.
Nepotes namque ex filio præmortuo. repræ
ſsentant
perſsonam patris ſsui, & ſsubintrant, atque tenent |
locum eius, & ſsuccedunt cum patris ſsuis in ſstirpem, & non in capita, ibid. n. 57.
Idque cum agitur de ſsucceſsſsione aui, vel proaui,
vel de ſsucceſsſsione auiæ, vel proauiæ, vel de
ſsucceſsſsione ab aui, vel aſscendentis alterius, ibid.
num. 58.
Repræ
ſsentationis priuilegium in nepotibus auo
paterno ſsuccedentibus, duntaxat admiſsſsum fuiſsſse olim, hodie in omnibus, etiam maternis aſs
cendentibus, ſsuccedentibus admitti generaliter, non habita differentia ſsexus, & agnationis,
idque ex communi & vera ſsententia, ibidem,
num. 59.
Cui conuenit authoris reſsolutio, ex ipſsa tamen,
res magis elucidata relinquitur, & tria tempora
in propoſsito fuiſsſse, vltra alios conſsideratur, ibid.
num. 60.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse, & in ſstirpes, non in
capita admitti, quando inteſstato auo, & nullo
ſsuperſstite filio relicto deſscendente, ex diuerſsis
filiis plures nepotes ad ſsucceſsſsionem vocantur,
prout ibidem num. 61. obſseruatur, & vera ratio
redditur.
Repræ
ſsentationem vſsque in infinitum ad omnes
deſscendentes extendi in ſsucceſsſsione aſscendentium, ex veriori & communiori ſsententia, ibid.
num. 62. & ſsub num. 21.
Idque in Hiſspanorum primogeniis, ſsiue in vinculis, aut maioratibus perpetuis. pluſsquam certum eſsſse poſst deciſsionem. l. 40. Tauri, ibid. n. 63.
vbi circa eandem. l. adnotantur nonnulla vtilia,
& notanda.
Dummodo intelligatur in his caſsibus, & quoad
ea, in quibus pater ipſse a filio repræ
ſsentatus
ſsucceſsſsiſsſsent, non autem quoad ea, in quibus
non ſsucceſsſsiſsſset, ibidem, num. 64.
Repræ
ſsentationem in maioratus ſsucceſsſsione, filio
ſsolum concedendam eſsſse in eo caſsu, quo eius
pater, ſsi viueret, poſsſset in maioratu ſsuccedere,
ibid. num. 65.
Repræ
ſsentans aliquem non excluſsum, nec ipſse debet excludi, ibid. num. 66.
Repræ
ſsentationem de iure antiquo, in ſsucceſsſsione
tranſsuerſsalium non fuiſsſse introductam, in ea
namque ſsemper proximior admittebatur ad
ſsuccedendum, & legis duodecim tabularum
tenor obſseruabatur, ibidem, num. 67.
Et ſsic nepos ad ſsucceſsſsionem patrui non admittebatur cum alio patruo, ſsed patruus tanquam
proximior, & in priori gradu ſsuccedebat, ibid.
num. 68.
Neque vnquam vſsque ad ius authenticorum admiſsſsi tum fuit ius repræ
ſsentationis, quo filius intraret in locum patris, ſsuperueniente vero authenticorum iure, a Iuſstiniano edito, conſstitutum eſst, ad fratris inteſstati ſsucceſsſsionem, non
ſsolum alios fratres ſsuperſstites, ſsed & prædefunctorum fratrum filios admitti, ibid. n. 69.
Ad eamque portionem, quam eorum parentes
erant habituri, ſsic que in ſstirpes, & non in capi,
ta, ibidem num. 70.
Et quanuis in linea recta deſscendentium, in infinitum admitteretur repræ
ſsentatio (vt dictum
eſst) inter collaterales tamen vltra filios fratrum
non porrigitur, nec filiis filiorum fratris, vel ſsororis conceditur, ibid. num. 71.
Repræ
ſsentationem inter tranſsuerſsales concedi,
quando agitur de ſsuccedendo patruo, idem
quando agitur de ſsucceſsſsione auunculi, qui dicitur tranſsuerſsalis, gradu proximior ex latere matris: idem quando agitur de ſsucceſsſsione mater
teræ, ibid. num. 72.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse inter tranſsuerſsales,
non ſsolum in ſsucceſsſsione declara à iure communi, ſsed etiam in delata à ſstatuto, ibid. n 73.
Et quare filij fratris defuncti vocentur in ſstirpes,
& non in capita, quando cum patruis ſsuccedunt
patruo, ibid. num. 74.
Quare etiam repræ
ſsentatio non extenditur vltra
fratrum filios, remisſsiuè, ibid. num. 75.
Plures etiam nepotes cum filiis in ſsucceſsſsione aui,
quare non ſsuccedant in capita, ſsicut filij, ſsed in
ſstirpes, remiſsſsiuè. ibid. n. 76.
Repræ
ſsentationi vtrum locus ſsit. vt in ſstirpes, non
in capita ſsuccedatur, quando fratrum diuerſsorum filij, ſsoli ſsint, nec concurrant cum aliquo
patruo ſsuperſstite, ibid. ex num. 77. vſsque num. 86.
vbi Accurſsij & Azonis contrariæ ſsententię proferuntur, & Azonis ſsententia defenditur.
Repræ
ſsentatio inter tranſsuerſsales in maioratus
ſsucceiſsione, vſsque in infinitum admittitur iure
Hiſspano.
Idque ex deciſsione l. 40. Tauri, quæ eſst. l. 5. tit. 7.
lib. 5. nouæ collect. Regiæ, ibid. n. 86.
Cuius conſstitutio valde videtur à iure communi
exorbitare, vt ibid. oſstenditur n. 87.
Ac pro vera & abſsoluta ipſsius explicatione conſstituuntur ſsequentia.
Primum, repræ
ſsentationem in quacunque ſsucceſsſsione indiuidua, ſsiue in Hiſspanorum primogeniis, vinculiſsque, & maioratibus perpetuis, inter fratres, fratrumque filios, vnanimiter omnes
conceſsſsiſsſse, nec
aliquẽ
aliquem
in hoc diſsſsentire, ib. n. 88.
Secundo, repræ
ſsentationem in linea collaterali ad
ſsuccedendum vltimo poſsſseſsſsori, ex ordine, atque
forma admitti, quo ibid. exprimitur num. 89.
Tertio, repræ
ſsentationis ius, tranſsuerſsalibus in
in dicta l. 40. Tauri conceſsſsum, procedere etiam
in tranſsuerſsalibus, qui a primo inſstitutore maioratus non procedunt, & ſsic in tranſsuerſsalibus
vtriuſsque, nempe fundatoris, & vltimi poſsſseſsſsoris, prout latius probatur, ibid. 11. 90.
Inde & conſsequenter, repræ
ſsentationem in ſsucceſsſsione maioratuum tranſsuerſsalibus conceſsſsam,
abſsque graduum reſstrictione, & vſsque in infinitum procedere, etiam inter deſscendentes à fratre, vel ſsorore, patruele, vel auunculo, vel alio
quolibet conſsanguineo vltimi poſsſseſsſsoris, idque
ex ſsententia Ludouici Molinæ.
Qui tamen firmiter in ea non remanſsit, ſsed deliberandum de hoc dixit, cum caſsus contigerit.
Alij tamen authores firmiter eam partem ſsuſstinent, vt ibid. adnotatur. n. 91.
Et eorum fundamenta præcipua expenduntur,
ibid. n. 92.
Cæterum contrariam ſsententiam, imo repræ
ſsentationem non dari inter tranſsuerſsales remotioris gradus, aduerſsus Molinam Auendañus ſsu
ſstinuit, ibid. n. 93.
Cuius fundamenta debilia equidem ſsunt. nec multum adſstringunt, ac eiſsdem pleniſsſsimè ſsatisfecit
Ioannes Gutier. vt ibid. adnot. num. 94.
Et dictæ l. 40. Tauri deciſsio, ſsic exornatur, atque
dilucide & ſsingulariter explicatur, in Ludouici
Molinæ, & ſsequacium authorum ſsententia, relata ſsupra num. 91.
veriſ
ſimverissimum
monſstretur, ac in
futurum in tuto maneat, vt latè, & meliùs quam
antea fuiſsſset, ibid. n. 95.
Repræ
ſsentationis ius in ſsucceſsſsione maioratuum,
tranſsuerſsalibus ex dicta l. 40. Tauri vſsque in infinitum conceſsſsum, vtrum in Regni ſsucceſsſsione
locum obtineat, ibid. n. 96.
Et obtinere, ſsicut in ſsucceſsſsione alterius maioratus cuiuſsque, ex ſsententia Ludouici Molinæ,
ibid. num. 97.
Contra ex ſsententia alterius Ludouici Molinæ, è
Societate Ieſsu Religioſsi, ante quam etiam de
opinione Molinæ author dubitauerat, & nunc
quoque dubitat, ac ipſsiuſsmet Religio ſsi fundamentum expendit, quod fortiter adſstringit,
ibid. num. 98.
Et vltra ipſsum, & cæteros omnes hucuſsque ſscribentes, ſsic dilucide atque egregiè dictæ l. 40.
Tauri deciſsionem explicat, vt in Regni ſsucceſsſsione ipſsa procedere non valeat, vt ibidem ob
ſseruatur num. 99.
Repræ
ſsentatio in Hiſspanorum primogeniis, vtrum
deberet admitti, vel non, & prælatio nepotis
contra patruum concedenda foret, quare dubium & anceps olim fuiſsſset, ibid. num. 103. &
vide vſsque ad numerum 109. vbi oſstenditur,
altercationem hanc ſsublatam hodie in Hiſspania. l. 2. tit. 15. part. 2. & 1. Tauri 40. conſstitutionibus editis, & de eiuſsdem l. Tauri ratione
decidendi, & iuſstificatione agitur.
Repræ
ſsentatio, vtrum in Regni ſsucceſsſsione admitti deberet, dubium fuiſsſse & controuerſsum
de iure communi, ibid. num. 132.
Sed ex deciſsione l. 2. tit. 15. partit 2. in hoc Regno antiquam difficultatem ceſsſsaſsſse, & repræ
ſsentationem in Regni ſsucceſsſsione admiſsſsam,
ibid. num. 133.
Et deciſsionis legis eiuſsdem ratio redditur, ibidem
num. 134.
Repræ
ſsentatio in ſsucceſsſsione aui, vel proaui nepoti conceſsſsa, gradus potius dicitur, quàm per
ſsonæ, quia non ex perſsona patris de medio ſsublati ſsed ex propria perſsona ſsuccedit, ibidem
num. 162.
Filius verò fratris in ſsucceſsſsione patrui vnà cum
alio fratre defuncti, repræ
ſsentat patrem, ſsed
non ex perſsona ſsua propria ſsuccedit, ſsed ex per
ſsona patris ſsui, ibid. num. 163.
Repræ
ſsentantis qualitas & conditio attendi debet, quando ſsucceditur ex perſsona propria,
quando verò repræ
ſsentatur perſsona alterius,
attenditur qualitas, conditio, & ſstatus ipſsius
repræ
ſsentati, ibid. num. 164.
Repræ
ſsentatio in l. 40. Tauri introducta, an ita
introducta dicatur, vt filius ex perſsona patris,
vel ex propria ipſsius in maioratu ſsuccedat, &
quid rem hanc magis dubiam efficiat ex noua
authoris conſsideratione, ibid. num. 165.
Repræ
ſsentatio in dicta l. 40. Tauri introducta,
non excludere, quin filius, ex perſsona magis
propria, & proprio iure à lege ſsibi conceſsſso,
quam ex perſsona patris dicatur ſsuccedere, ibid.
num. 166. & ſseq. vſsque ad numerum 172.
Repræ
ſsentando perſsonam parentis, qui ſsuccedit,
ex iure tamen proprio, & propria vocatione (vt
in linea recta deſscendentium in hoc Regno, ac
etiam in linea collaterali, conſsiderata proximitate reſspectu vltimi poſsſseſsſsoris maioratus contingit) incapacitas primogenitoris ipſsi non
nocet, ſsi ipſse etiam incapax non ſsit, ibidem
num. 171.
Repræ
ſsentatio, vtrum locum habeat, quando in
patre, vel auo. ius ſsuccedendi firmiter radicatum
non fuit, ſsed dumtaxat ius eius in ſspe, aut poſsſsibilitate conſsiſstebat, dicto cap. 19. num. 172.
Repræ
ſsentationi locum non eſsſse, niſsi in patre, vel
auo radicatum fuiſsſset ius ſsuccedendi certum &
firmum, atque inuariabile, nec idem ſsuccedendi remotam ſsufficere, ex ſsententia Velazquez
Auendañi, ibid. num. 174.
Cui & Blaſsius Florez Diaz de Mena acceſsſsit, &
contrariam Molinæ, Gutierrez, & aliorum improbauit, ſsed ſstrictè magis rem ipſsam accepit,
nec ita indiſstincte repræ
ſsentationem excludit,
vt notatur, ibid. num. 175.
Alexander quoque Raudenſsis, in eodem placito
fuit, qui etiam non ita indiſstinctè sicut Auendañus loquutus eſst, vt ibid. obſseruatur n. 176.
In eandem quoque ſsententiam & alij authores
perpendi poſsſsunt, vt ibidem adnotantur numero 177.
Eſst denique & in eodem placito Iacobus Menochiusi in conſsilio 269. ex numero 21. atque ex
numero 64. lib. 3. vt ibidem commemoratur
num. 178.
Ac pro ipſsis fundamenta nonnulla generalia perpendi valent, quæ ideò omittuntur, quia ab
eiſsdem traduntur, nec concludenter adſstringunt, ibid. num. 179.
Sed ea magis adſstringere, & fortius vrgere videntur, quæ Blaſsius Flores Diaz de Mena adduxit,
ibid. num. 180.
Fundamenta etiam nonnulla Auendañi, quæ in
idem tendunt, & ibid. adducuntur, num. 181.
Ad quæ in effectu reduci debent infinitæ Doctorum authoritates, allegationes, & doctrinæ. quæ
pro eadem parte & aſsſsumpto probando, videlicet, quod ſspes vaga & incerta, & ex futuro
euentu dependens, tranſsmitti non poſsſsit, nec
debeat in conſsideratione haberi, expendi poſsſsunt, ibid. num. 182.
Reducuntur etiam Menochij traditiones, dicto
conſsilio 269. ex num. 8 atque ex num. 21. cum
ſseq. lib. 3. ibid. num. 183.
Quibus omnibus dilucide & diſstinctè, nouiter
etiam, & melius quàm antea factum eſsſset, reſs
pondetur ibid. num. 148. per totum.
Reſspondetur etiam & alteri fundamento, atque
ex reſsponſsione validiſssimum & vrgentiſsſsimum
fundamentum deducitur pro opinione Molinæ
contra Auendañum, & ibid. l. 40. Tauri explicatur, num. 185. & 186.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse inter tranſsuerſsales,
etiam quando in patre ius ſsuccedendi firmiter
radicatum non fuiſsſset, ſsed ius tantum de futuro
& in ſspe. aut poſsſsibilitate competeret: & quod
pater, ſsi tempore delatæ ſsucceſsſsionis viueret,
ſsuccedere poſsſset, ex deciſsione l. 40. Tauri ſsufficere, quanuis actu non ſsucceſsſserit, ibidem numero 187.
Idque ex veriori & tenenda omnino ſsententia, vt
ibidem adnotatur num. 188. ac pro ea authores
nonnulli commemorantur.
Qui expreſsſsim loquuntur in terminis prædictis,
quanuis Blaſsius Flores Diaz de Mena, aliter,
ſsed male quidem contenderit, ibid. num. 189.
Eiuſsdem tamen in alio obſseruatio quædam contra
Auendañum probatur, ibid. num. 190.
Sed in linearum diſstinctione excogitatio quædam
Blaſsijmet ipſsius contra Molinam, improbatur
ab authore, ibid. num. 191.
Ac denique l. 40. Tauri verba, ſsic fortiter & vere
ponderantur pro ſsententia prædicta, vt poſst |
Auendañi quoque rationes nonnullæ, ſsiue ad eandem l. Tauri ſsolutiones non admittuntur, ibid.
num. 193.
Et ipſsius aut horis lapſsus duplex, & noue, & vere
detegitur, ibid. num. 194.
Blaſsij quoque Fiores Diaz de Mena ad dictam l. 40.
Tauri euaſsiones, ſsiue excogitationes nonnulla,
manifeſste ſsubuertuntur, ibid. num. 195.
Repræ
ſsentationi an locus eſsſse poſsſsit, quando vltimo maioratus poſsſseſsſsore abſsque descendentibus præmoratus, tranſsuerſsalis aliquis ſsucceſsſsionem prætendit, cuius pater ſsi viueret, ſsucceſsſsurus ſsane eſsſset, vt proximior, ipſse tamen multis
ab hinc annis, & ante maioratum iuſstitutum
deceſsſsit, idem num. 199.
Vbi etiam conſsiderantur nonnulla nouiter & acute, & vide num. 212.
Repræ
ſsentationi, vtrum locus eſsſse debeat, vt nepos patruum excludat, quando primogenitus
in vita maioratus inſstitutoris deceſsſsit, dicto
cap. 19. num. 210.
Vbi Auendañi reſsolutio in propoſsito approbatur,
& concludenter atque noue corroboratur, numer 211. per totum.
Repræ
ſsentationi, vtrum locus eſsſse debeat inter
tranſsuerſsales, quando pater, vel auus eius, ex
cuius perſsona ſsucceſsſsionem quis prætendit, in
vita inſst tutoris maioratus deceſsſsit ibidem numer. 212. vbi dubium hoc ſsingulare & nouum,
ſsingulariter & vere explicatur.
Repræ
ſsentatio, vtrum locum habeat in ſsucceſsſsione fideicommiſsſsi, arduum & intricatum dubium, & ab infinitis tractatum, qui congregantur, ibid num. 213.
Repræ
ſsentationem in ſsucceſsſsione fideicommiſsſsi,
ſsiue vniuerſsalis, ſsiue particularis admittendam
eſsſse, & conſsequenter nepotem ex filio præ
mortuo, vna cum patruo, & in locum patris
ſsuccedere, ibid. num. 214.
Idque ex vulgata, & omnibus nota ſsententia gloſsſs
æ, in l. cum ita § in fideicommiſsſso ff. de legatis ſsecundo, in verbo proximo.
Cuius traditionem ſsequuti fuere permulti, & maximi nominis authores vt ibidem demonſstratur eodem numero 214. atque ex relatis, dicto
num. 213 apparet.
Et validiora fundamenta pro ea ſsiue illa, quæ vere concludunt, adducuntur ibid. num. 215.
Repræ
ſsentationi locum non eſsſse in ſsucceſsſsione fideicommiſsſsi, & inde nepotes cum patruo non
concutrere, ex ſsententia Baldi contra gloſsſsam,
quem & alij multi authores ſsequuntur, ibidem
num. 216.
Ac præcipua Baldi fundamenta adducuntur, &
eiſsdem concludenter & vere reſspondetur, ibid.
num. 217.
Baldi etiam eiuſsdem traditio, in dicto § in fideicommiſsſso: ideo euitatur, & authoritas loci illius minuitur, quod ipſsemet Baldus contrarium
reſspondit in conſsilio 488. caſsus talis eſst, lib. 3.
vbi Accurſsij ſsententiam relatam probauit, ibid.
num. 218.
Euitatur etiam, & Accurſsij ſsententia in tuto manet, conciliando opiniones, vt illas. Corneus,
Iaſson, Curtius Iunior, & Alciatus, ac poſst; eos
alij recentiores permulti conciliant, & eorum
conciliatio præcitatur, ibid. num. 219.
Repræ
ſsentatio vtrum hodie poſst deciſsionem. l. 40.
Tauri, in fideicommiſsſsis familiæ, aut pluribus
nomine collectiuo relictis, eo modo, atque ordine locum habeat, quo ea in lege in primogeniis, ſseu maioratibus inducitur, vbi breuis &
vera reſsolutio traditur, ibid. num. 221. & numero 222. Ludouicus Molina in propoſsito nouiter explicatur.
Repræ
ſsentatio, vtrum locum habeat in feudi ſsucceſsſsione, lib. 3. dicto cap. 19. ex num. 223. cum
multis ſseq.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse in feudo hæreditario,
& filium intrare in locum patris; vnanimiter
omnes interpretes tradidiſsſse, nec aliquem in
hoc hactenus diſsſsentire, ibid. num. 228.
Et vide num. 229 vbi explicatur, quod dicatur
feudum haereditarium. & an in dubio hæreditarium præ
ſsumatur, quod etiam familiare, ſsiue
ex pacto & prouidentia.
Repræ
ſsentationi locum non eſsſse in feudo ex pacto
& prouidentia concedentis, ſsiue familiari, nec
filium intrare in locum patris, vt Nata contendit, & alios pro ſse citat; ibid num. 230.
Sed eiuſsdem fundamenta conuincit concludenter
Hippolytus Ruminaldus, vt ibidem adnotatur
num. 231.
Et Cumani etiam, Rubei, & aliorum authoritati
pro hac parte reſspondetur, ibid num. 232.
Ac denique, conſstanter & veriſsſsime defenditur,
repræ
ſsentationi locum eſsſse in feudo, etiam ex
pacto & prouidentia concedentis, & non hæreditario, ibid. num. 233.
Et pro hac parte validiſsſsima, & concludentia fundamenta expenduntur, ibidem numero 234.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse in feudis, in quibus
iure primogeniture aut maioratus ſsucceditur,
ibid. num. 235.
Ac in illis repræ
ſsentationem, iuxta formam l. 40.
Tauri regulandam, & concedendam eſsſse, ibid.
num. 236.
Repræ
ſsentatio, an habeat locum in emphiteuſsi,
lib. 3. dicto cap 19. ex num. 237. cum ſseq. vbi
caſsus nonnulli diſstinguuntur, & abſsolute, atque diſstincte in hoc articulo proceditur.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse in emphiteuſsi hæreditaria. cum acquiſsitor ab inteſstato deceſsſsit, &
ſsic nepotem ex filio præmortuo, cum patruo
concurrere, ibidem numero 240.
Idque procedere etiam, cum ab Eccleſsia fuit emphiteuſsis conceſsſsa, modo illa hæreditaria ſsit,
ibid. num. 241.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse in emphiteuſsi hæreditaria, cum acquiſsitor non ab inteſstato, ſsed
teſstatus deceiſsſsit, & tunc nepotem etiam cum
patruo concurrere ex veriori ſsententia, prout
latiùs declaratur, ibidem num. 242.
Emphiteuſsis Eccleſsiaſstica conceſsſsa pro ſse, filiis, &
nepotibus, hæreditaria non eſst, nec in ea ingreditur filius locum patris, atque ita eius perſsonam non repræ
ſsentat, ex ſsententia multorum
authoruro, qui præcitantur, ibidem num. 243.
& 244. & numero 245. præcipua eorum ratio
expenditur.
Contra vero ex ſsententia aliorum quamplurimorum, quæ verior eſst, & communior, & ab authore probatur, ibidem num. 246.
Ac pro ea concludens, & verum fundamentum
expenditur, quod originaliter tradidit Corneus, in conſsilio 131. & in conſsilio 24. volumine 2. ibid. nam. 247.
Fundamento etiam partis contrariæ præcipuo,
noue & vere reſspondetur, ibidem numero 248.
Repræ
ſsentationem in emphyteuſsi. iure maioratus
relicta, admitti, ac in ea ſseruanda eſsſse omnia,
quæ in aliis maioratibus & primogeniis, ex deciſsione l. 40. Tauri, & aliarum legum diſspoſsitione ſstatuta ſsunt, ibid. num. 249.
Repræ
ſsentationi locum eſsſse in iure patronatus
Eccleſsiaſstico, ibid num. 250.
Et ſsi iure maioratus aut primogenitura fuerit
relictũ
relictum
, repræ
ſsentationem ſsecundum ordinem l. 40.
Tauri futuram, ibid. num. 251.
Repræ
ſsentatio, vtrum locum habeat, vt filij intrent in locum patris, in fideicommiſsſso facto in
contractu, ibid. num. 254. & 255. cum ſseq.
Repræ
ſsentationem abſsque omni dubio admittendam in maioratu ex contractu inſstituto inter
viuos, quando ex cauſsa oneroſsa matrimonij, &
in fauorem alicuius filij inſstitutus fuiſsſset maioratus.
Tunc namque, in dubitanter nepos patruum excluderet, etiamſsi pater eius viuo auo moreretur,
ibid. n. 256.
Repræ
ſsentatio, de qua in l. 40. Tauri, admittitur in
primogeniis ſseu maioratibus ex contractu inſstitutis. ſsicut in his, qui ex vltima voluntate inſstituuntur, ibid. n. 257. & ſseq.
Repræ
ſsentatio, de qua in l. 40. Tauri, habet quoque locum in his maioratibus, qui abſsque inſstitutionis ſscriptura, ex ſsola temporis antiquitate,
aut ex conſsuetudine conſstant, vt latius explanatur d.c. 19 n. 260.
Et Aluari Valaſsci locus perpenditur, atque declaratur, ibid. num. 261.
Repræ
ſsentatio, vtrum admittenda ſsit in donatione
Regia, ſseu dominica, vt nepos primogeniti, patruum excludat, ibid num. 262. vbi imprimis recenſsetur Bartoli, & aliorum quamplurimorum
ſsententia negatiua, repræ
ſsentationem inquam
non admitti in ea donatione.
Adducitur deinde Emmanuelis Coſstæ illatio quæ
dam. in Regia quoque donatione, iure maioratus facta, repræ
ſsentationem non dari.
Et ibidem in allegatione Ludouici Molinæ, Auendañi lapſsus detegitur, d. cap. 19. n. 263 & 264.
Bartolíque, & Acoſstæ ſsequaces commemorantur,
ibid. num. 265. & ratio quædam Auendañi. nouiter, & ſsubtiliter ſsubuertitur, ibid. num. 266.
Adducitúrque præcipua ratio, qua ducuntur ij, qui
in Regia. ſseu dominica donatione, repræ
ſsentationem admitti negarunt, ibid num. 267.
Ac Ludouici Molinæ ſsententiæ contraria, repræ
ſsentationem admitti, etiam in donatione Regia,
ſseu dominica. ſsi illa iure maioratus facta fuerit,
ab authore defenditur, ibid. num. 268.
Et ab altero Ludouico Molina è Societate Ieſsu religioſso approbatur, ibid. num. 269.
Repræ
ſsentatio, de qua in l. 40. Tauri, admittenda
eſst in his bonis, quæ iure maioratus à Rege
Henrico II. nobilibus Hiſspaniæ donata fuere,
ex ſsententia Molinæ, ibid. n. 270.
Cuius rationes in quacunque Regia conceſsſsione,
iure maioratus facta, concludunt, nec Auendañi
ſsententia contraria placet, ibid. n. 271.
Atque eius fundamenta debilia ſsunt, & eliduntur
ex his, quæ ipſsemet Molina in eodem propoſsito
annotauit, ibid. num. 172.
Ex his etiam, quæ author obſseruauit, ibid. numero 273.
Repræ
ſsentatio, de qua in l. 40. Tauri, procedit, &
habet locum in vinculis particularibus, in meliorationibus tertij & quinti vinculatis, in anniuerſsariis, & patronatibus, ſsiue capellaniis, aut
memoriis perpetuis, iure maioratus relictis, &
abſsque Regia facultate inſstitutis, ibid. n. 277.
Repræ
ſsentationis totam materiam, ex præ
ſsumpta
voluntate, atque diſspoſsitione teſstatoris gubernari, atque interpretari debere, ex ipſsa namque,
vel admitti, vel excludi debet repræ
ſsentatio
ibid. num. 282.
Vbi & legis 40. Tauri mentio fit, & conditores
eiuſsdem in præ
ſseruando voluntatem primi in
ſstitutoris, ſstudiosè ſsemper ſse habuiſsſse, dilucidè
demonſstratur, ibid. n. 283.
Repræ
ſsentatio ſsemper excluditur in ſsucceſsſsione
maioratus, vbi ex verbis, ac diſspoſsitione inſstitutoris apertiſsſsimè comprehenditur, inſstitutoremmet ipſsum repræ
ſsentationem excludere voluiſsſse, ex verbis tamen ambiguis & incertis
repræ
ſsentatio non excluditur, ibidem numero 284.
Vbi num. 285. eiuſsdem l. Tauri 40. vera ratio redditur.
Repræ
ſsentatio locus eſst ex voluntate inſstitutoris,
etiam in caſsibus, in quibus repræ
ſsentatio non
admittitur, ibid. n 286.
Repræ
ſsentatione excluſsa in ſsucceſsſsione aſscendentium, cenſsetur etiam repræ
ſsentatio excluſsa
in ſsucceſsſsione tranſsuerfalium, ibid. n 287.
Repræ
ſsentatione excluſsa in aliqua parte diſspoſsitionis. aut inſstitutionis maioratus, ſsiue in aliqua
vocatione, aut ſsubſstitutione, aut reſspectu alicuius nominati, vel nominatorum: vtrum in alia
parte diſspoſsitionis eiuſsdem aut in cæteris vocationibus excluſsa cenſseri debeat repræ
ſsentatio
ibid. num. 288.
Repræ
ſsentatio, ſsi in aliqua parte diſspoſsitionis, aut
in aliqua perſsona, aut gradu inducta, atque admiſsſsa fuerit ab inſstitutore maioratus: credendum eſsſse, in cæteris quoque perſsonis, aut gradibus admiſsſsam: idque noua & ſsingulari ratione,
prout ibidem notatur num. 289.
Repræ
ſsentationem in caſsu dubij, ac regulariter,
ſstando verbis, & diſspoſsitioni dictæ l. Tauri 40.
admittendam potius, quàm excludendam, ibid.
num. 290.
Repræ
ſsentatio in ſsucceſsſsione maioratus, vt ex
coniecturis excludatur, quàm euidentes, & vrgentes, atque ex verbis diſspoſsitionis deductæ,
ſsiue quales coniecturæ neceſsſsariæ ſsint, ibid.
num. 291.
Repræ
ſsentatio vt excludatur, ſsequentium ſsucceſsſsorum, aut maioratus poſsſseſsſsorum declaratione, aut moderatione effici non poteſst, ſsed primi
inſstitutoris diſspoſsitio neceſsſsaria eſst. vt latiùs demonſstratur, ibid. num. 292.
Et inde infertur, quòd pater ipſsius nepotis, idémque filius primi inſstituentis, in vita ſsua non poteſst cedere iuri ſsuo in præiudicium nepotis, &
fauorem fratris minoris ſsecundogeniti, etiam
maioris nepote, ibid. n. 253.
Idémque ius in aliis deſscendentibus, ſsiue ſsucceſsſsoribus vlterioribus obſseruandum ſsimiliter, ibid.
num. 294.
Repræ
ſsentationem admitti in teſstamentaria ſsucceſsſsione ex hominis diſspoſsitione, Taurinæ d. l.
40. conſstitutione, cautum expreſssè, vt ibidem
adnotatur num. 298.
Repræ
ſsentatio, vtrum in ſsucceſsſsione maioratus
cenſseatur excluſsa ex eo, quod eiuſsdem maioratus inſstitutor proximiores ad ſsucceſsſsionem vocauerit, vel quod ſsuccedat proximior poſst aliquos nominatos præceperit, lib. 3. d. c. 19. n. 299.
& ſseq.
Vbi imprimis refertur ſsententia negatiua eorum,
qui ex vocatione proximioris, excluſsam repræ
ſsentationem cenſsuerunt, ibidem num. 300.
Atque eorum fundamenta remiſsſsiue adducuntur,
& illa non concludere, nec vrgere, reſsoluitur,
ibidem, num. 301.
Idcircò contraria proponitur, & verior quidem, atque omnino amplectenda opinio, videlicet,
quod repræ
ſsentatio non excludatur ex eo, quod
maioratus inſstitutor vocauerit proximiorem,
aur proximiores, vulgo, al pariente mas propinquo, o mas cercano, ibid. num. 302.
Et plures huiuſsce opinionis rationes, atque fundamenta expenduntur remiſsſsiuè, quae verè concludunt, nec vitiari poſsſsunt aliquo modo, aliæ
etiam breuiter commemorantur, ibid. num. 303.
Pelaez etiam à Mieres traditio quædam in propo
ſsito improbatur, ibidem, num. 304.
Et concludens ratio pro eadem ſsententia proponitur remiſsſsiue, ibid. num. 306.
Repræ
ſsentatio potius admiſsſsa, atque inducta eſsſse
videtur, quàm excluſsa, cùm inſstitutor maioratus proximiores ad ſsucceſsſsionem vocauit, & adiecit ſsecundum ordinem, & diſspoſsitionem iuris: noua & vera authoris conſsideratio in hac materia, ibid. num. 307.
Cui non refragatur quorundam authorum traditio, qui ea in ſsententia fuerunt, vt exiſstimarent,
clauſsulam ſsuccedant ordine ſsucceſsſsiuo, operari
debere repræ
ſsentationis excluſsionem, ibidem,
num. 308.
Quoniam ij loquuntur in terminis iuris communis, ac fideicommiſsſsis, ad quæ plures nomine
collectiuo vocantur, non verò in primogeniis
Hiſspaniæ, nec in terminis dictæ legis regiæ 40.
Tauri, ibid. nam. 309.
Deinde, quoniam in fideicommiſsſsis etiam, ac in
terminis iuris communis, repræ
ſsentationem admitti in caſsu prædicto, rectiùs defendit P. Paulus
Pariſsius, hic præcitatus, num. 310.
Pro quo, concludentem, & veram rationem autor
conſsiderauit, ibid. num. 311.
Franciſsci quoque Mantici obſseruationem quandam, atque in hac eadem materia traditionem
ponderauit, ibid. n. 311.
Repræ
ſsentatio in ſsucceſsſsione maioratus non cen
ſsetur excluſsa ex eo, quod eiuſsdem inſstitutor proximiores ſsuos vocauerit, vel (vt fieri ſsolet) dixerit, Suceda el pariente mio mas cercano, ibidem
num. 313.
Aut etiam ſsi proximiores in gradu vocauerit, ibid.
num. 314.
Repræ
ſsentatio, vtrum excludatur ex eo, quod
maioratus inſstitutor præceperit, atque ſstatuerit,
quod in eo ſsuccedatur ſsalua gradus prærogatiua, ibid. num. 315.
Quod excludatur ex ſsententia quam plurimorum,
qui hic præcitantur, & in fideicommiſsſsis loquuntur. ibid. num. 326.
Quod non excludatur, etiam in eiſsdem terminis
fideicommiſsſsorum, ex ſsententia aliorum, prout
hic commemorantur, num. 317.
Vtcunque res ſsit, quod in primogeniis, ſseu maioratibus perpetuis, & vni duntaxat deferendis (provt de natura maioratuum eſst) repræ
ſsentatio
non cenſseatur excluſsa, nec excludatur ex ſsententia Molinæ, & aliorum Hiſspanorum, quæ ab
Authore probatur, ibid. num. 318.
Et poſst deciſsionem dictæ Taurinæ l. 40. veriſsſsima,
atque indubitata ab eodem reputatur, ibidem
num. 319.
Repræ
ſsentatio, vtrum excluſsa cenſseatur, atque
excludi debeat ex vocatione filij primogeniti,
aut filij maioris, lib. 3. dict. cap. 19. num. 320.
cum ſseq.
Repræ
ſsentatio excluſsa cenſsetur in maioratus, aut
primogenij, ſseu fideicommiſsſsi ſsucceſsſsione ex
vocatione filij maioris, ex ſsententia authorum
quorundam, qui præcitantur, ibid. num. 321.
atque fundamenta præcipua, quibus eorum opinio inniti poteſst, adducuntur.
Alexandri quoque Raudenſsis traditiones in propoſsito, nouiter, & vltra alios expenduntur, ibid.
num. 322.
Noue etiam perpenditur Antonij Galeatij Maluaſsiæ conſsilium 22. lib. 1. quo loci erudite admodum loquutus eſst author is, conſsultus de facto in conceſsſsione quadam feudi, facta vaſsſsallo, & eius deſscendentibus, aut maior natu pro
tempore exiſstens, in feudo admittatur mortuo
vaſsſsallo, ibid. num. 323.
Sed in Hiſspanorum primogeniis, aut in maioratibus perpetuis cuiuſsque nationis (ſsi vni duntaxat ſsint deferendi) ex vocatione filij maioris,
aut maioris natu, repræ
ſsentationem non excludi, author cum aliis firmiter defendit, ibidem
num. 314.
Et pro eorum ſsententia adducit fundamenta nonnulla, qui in propoſsito concludunt, ibid. n. 325.
& ſseq.
Repræ
ſsentatio non excluditur ex vocatione primogeniti, aut primogenitorum, ibidem numero 326.
Repræ
ſsentationem excluſsam non cenſseri ex vocatione filij maioris, concludenter probari ex his,
quæ adnotantur ibidem num. 327. atque ex illis
ſsubuerti etiam contrariæ partis rationes, vt noue
& vere, ibi demonſstratur.
Rcpræ
ſsentationi, aut tranſsmiſsſsioni, vtrum locus
ſsit, quoties primogenitus mortuus fuerit, nondum qualitate, ſseu conditione, ab inſstitutore
maioratus requiſsita. verificata, ibid. n. 329 & ſseq.
vſsque ad num. 336.
Repræ
ſsentatio, vtrum excludatur ex vocatione
filij ſsuperſstitis, aut primogeniti ſsuperſstitis, hoc
eſst, del hijo mayor, que fincare viuo al tiempo de la
muerte del vltimo poſsſseedor;ſsiue cum in
defectũ
defectum
vocatorum ſsuperſstites proximiores vocantur,
dicto cap. 19. num. 336.
Quod excludatur repræ
ſsentatio in ſspecie propoſsita, refertur prima quamplurimorum authorum
ſsententia & opinio, ibid. n. 337.
Qui permultas expendunt rationes, atque fundamenta quamplurima conſsiderant pro hac parte,
ibid. num. 338.
Sed & iura quoque diuerſsa perpendunt, vt ibidem
adnotarur num. 339.
Atque eiſsdem reſspondetur ſstatim num. 345. & 350.
Quod vero in articulo præfato repræ
ſsentatio no n
excludatur, cenſseri debeat ab inſstitutore maioratus excluſsa, aliorum interpretum ſsententia
probatur, qui commemorantur, ibid num. 341.
Et hæc opinio verior, & probabilior,
atq;atque
omnino
tenenda authori videtur, ibid. n. 342. & numeris
ſsequentibus validiſsſsime, & aliter ſsiue melius,
quã
quam
hactenus fuiſsſset, ab eo defenditur,
atq;atque
ab aliorum impugnationibus immunis redditur.
Primum deinde huiuſsce partis fundamentum expenditur, ibid. num. 343.
Et Velazquez Auendañi ad illud imaginatæ quæ
dam ſsolutiones, ſsiue euaſsiones nonnullę nouiter
carpiuntur atque euincuntur, ibid n. 344.
Omnibus etiam fundamentis, quæ Auendañuſsmetipſse contra Molinam, & eius ſsequaces perpendit, breuiter & vere hoc numero reſspondetur,
ibid. n. 345.
Et pro eadem ſsententia Molinæ alia adducuntur
vrgentiſsſsima fundamenta, ibidem ex num. 346.
vſsque ad numerum 353.
Ripæ reſsponſsum 63. num. 6. & num. 8. expenditur,
ac ita accurate, & vere ponderatur, vt aperte
probet contrarium eius ad quod citatur ab aliis,
lib. 3. c. 10 num. 57.
Ripæ ad text. in l. 7. §. quoties. ff. depoſsiti. cum aliis
in eadem materia intellectum, fortius, quam
antea factum eſsſset, author confutauit, lib. 3.
cap. 16. n. 54.
S.
SAliceti ſsententiam minime probari per textum
in l. peto. ff. de legatis ſsecundo, & textum illum in diuerſso caſsu loquutum, recte Imolam
reſspondiſsſse, lib. 3. cap. 17. num. 114.
Et in contrarium male contendiſsſse Gregorium Lopez, noue & euidenter demonſstratur, ibid. n. 115
Saliceti fundamento reſspondetur, ibid. num. 116.
& contra eum concludens ratio proponitur,
num. 112.
Apud ſsequeſstrum cum res deponitur, vtrum ſsequeſster poſsſsideat, & an interſsit, quod ex neceſsſsaria, vel ex voluntaria cauſsa res deponatur, &
de intellectu. l. licet. §. rei depoſsitæ. ff. depoſsit, &
l. intereſsſse puto 39. ff. de acquirenda poſsſseſsſsione,
lib. 3. capite 16. ex numero 16. vſsque ad numerum 12.
Sequeſstri nomen, vnde dictum, & quid olim, ibid.
num. 22.
Sylueſstri Aldobrandini conſsilium primum, ideo
cap. 6. huius lib. 3. num. 11. commendatum,
quod author ille de poteſstate Principis, latiùs, &
vtiliùs tractauerit, quàm adhuc videri poſsſsit
per alium.
Sylueſstri Aldobrandini diſstinctio, in conſsilio 3.
num 57. & 58. lib. 1. noue ponderata, atque explicata per authorem, libro 3. capite 15. numero 62.
Ex ſsociis vnus cum rem communem locare vult,
& alius non, vel cum vnus intendit locare vni,
alius alij, quis debeat præferri, remiſsſsiue, lib. 3.
cap. 6. n. 23.
Socini Iunioris in materia cap. 12. huius libri 3.
diſstinctio refertur, & ideo commendatur, quod
author ipſse totam illam materiam breuiter
cõ
prehendatcomprehendat
, & in effectu duntaxat putet conſsiderandum, an mens diſsponentis, & ratio diſspoſsitionis loquentis de morte reperiatur in alio ca
ſsu, vel non reperiatur, lib. 3. dicto cap. 12.
num. 27.
Indéque aperiri intellectum omnium iurium in hac
materia loquentium, optime oſstenderit, vt latiùs
inuenies, ibid. num. 28.
Socini Iunioris in eadem materia verba ſsingularia
præcitrantur, ibid. num. 28.
Subſstitutio vulgaris ex veriori & recepta magis
ſsententia in legitima fieri poteſst, & in vtrunque
caſsum, impotentiæ, ſscilicet, & voluntatis, lib. 3.
cap. 11. num. 1.
Per ſsubſstitutionem vulgarem nullum grauamen
infertur filio, nec tollitur ſsuitas, nec impeditur
tranſsmiſsſsio, ibid. num. 2.
Idque iuxta veriorem ſsententiam, quam ibi author
probauit.
Et l. ſsi filius hæres. ff. de liberis & poſsthum. verum
intelleictum reddidit.
Subſstitutio vulgatis in tertio bonorum abſsque
dubio fieri poteſst, ibid. num. 4.
Subſstitutus vulgaris extraneus dari non poteſst filio in tertio bonorum meliorato, ſsed neceſsſsario
ſseruari debet in ſsubſstitutione ordo & forma,
quæ in l. 27. Tauri præ
ſscribitur, aliàs ordine illo
prætermiſsſso. ſsubſstitutio non valebit, ibid. n. 5.
Et huiuſsce reſsolutionis, ſseu ſsententiæ, vera & fundamentalis ratio adducitur, ibid. num. 6.
Subſstitui pupillariter filio in tertio bonorum meliorato extraneus non poteſst, ſsi extent deſscendentes, aſscendentes, vel alij conſsanguinei, ſsed in
ſsubſstitutione huiuſsmodi, præcisè obſseruari debet dictæ Taurinæ conſstitutionis 27. deciſsio,
ibid. num. 7.
Idque ex veriori ſsententia contra nonnullos, quorum aſsſsertio infra improbatur.
Atque eorum fundamentis ſsatisfit remiſsſsiue.
Et ſsuperioris reſsolutionis vera ratio aſsſsignatur, &
Andræ ab Angulo ratio quædam, nouè conuincitur, ibid. num. 8.
Subſstitui vulgariter, aut pupillariter filio in tertio
bonorum meliorato nec matrem ipſsam poſsſse, filiis, aut deſscendentibus omiſsſsis, ibid. num. 13.
Subſstitutus ſsub conditione, ſsi quis deceſsſserit ſsine
filiis, ſstatim admittitur ſsequuta profeſsſsione grauati religionis incapacis, etiam in præiudicium
eius, cui grauatus donauerat ante ingreſsſsum religionis, lib. 3. cap. 12. num. 117.
Subſstitutum non excludi per Monaſsterium, quando grauatus non profitetur, ſsed ex teſstamento
hæredem faceret Monaſsterium, ibid. num. 118.
Vel ſsi ante ingreſsſsum religionis à granato in quoſs
cunque vſsus bona erogarentur, vel diſspenſsarentur quoquomodo. ibid. num. 119.
Subſstitutum vulgarem excludi per hæredem hæ
redis inſstituti, ſsi inſstitutus deceſsſsit ante aditam
hæreditatem, tamen ex potentia iuris deliberandi, vel ex potentia ſsanguinis, ius adeundi
tranſsmiſsit.
Idque ex ſsententia Bartoli, quem multi authores
ſsequuntur, prout congeruntur, & ſsic obſseruatur,
lib. 3. cap. 13. num. 3.
Et pro illis rationes & fundamenta expenduntur.
atque eiſsdem reſspondetur ex num. 4. vſsque ad
num. 12.
Subſstitutus vulgaris quod excludatur per hæredem hæredis inſstituti, ſsi inſstitutus deceſsſsit ante
aditam hæreditatem, ſsententia relata ſsupra, nihil firmum pro ſse habere, aut ſsaltim nullo iure,
vel ratione fundari, cui congruè reſsponderi non
poſsſsit, ibid. num. 12.
Subſstitutum vulgarem hæredi hæredis inſstituti,
qui ex potentia ſsanguinis, vel iuris deliberandi
tranſsmiſsit hæreditatem, præferri debere ex ſsententia Angeli, & aliorum, quæ approbatur, ibid.
num. 14. de ſseq.
Et pro ea concludentia fundamenta expenduntur,
& contrariæ opiniones rationes præcipuè diluuntur, ibidem ex num. 15. cum pluribus ſsequentibus.
Subſstitutionem vulgarem præferri tranſsmiſsſsioni
ex potentia ſsuitatis contingenti, ex communi
ſsententia, ibid. num. 26.
Cuius præcipua ratio adducitur, ibid. n. 27.
Et concludenter reſspondetur, ibid. n. 28.
Subſstitutionis vulgaris iure potentiorem eſsſse
tranſsmiſsſsionem ex potentia ſsuitatis, ibidem
num. 32.
Subſstitutio, vel ſscriptura, quod de aliquo non loquitur, ſsemper dici poteſst ad excluſsionem eiuſs
dem, lib. 3. cap. 15. num. 29.
Subſstitutiones omnes reducendæ ſsunt ad rationem
& intellectum inſstitutionis prioris, & ipſsius formæ cæteræ cædunt, ibid. num. 31.
Subſstitutio ſsecunda interpretationem recipit à
priore, ibid. num. 35.
Subſstitutiones, fideicommiſsſsa, & maioratus, non
ſsolum in vltimis voluntatibus, ſsed etiam in
contractibus, & diſspoſsitionibus inter viuos
poſsſsunt fieri, lib. 3. cap. 19. num. 252.
Suitatem non tolli per dationem ſsubſstituenti vulgaris, contra communem, lib. 3. cap. 13 n. 28.
Suitas non tollitur per conditionem, ſsi velit, ibid.
num. 31.
Succedentes ab inteſstato, ſsiue ex ficta morientis
voluntate, ſsiue tacita aut præ
ſsumpta ſsuccedere
dicantur, verè & propriè non dicuntur ſsubſstituti. aut vocati à teſstatore, ſsed à lege, lib. 3. cap. 17.
num. 141.
Succedentes ab inteſstato non habere formalem
titulum ab homine, ſsed à lege, & ſsic impropriè
venire, id eſst, tacitè ex voluntate defuncti, propriè verò ex legis diſspoſsitione, ibid. num. 141.
Nec poſsſse dici hæredes inſstitutos, ibid. num. 142.
Non etiam innouari ius commune iure Regio in
hoc, contra Matiençum noua authoris con
ſsideratio, ibid. num. 144.
In ſsucceſsſsionibus deferendis, duplicem conſsiderandam eſsſse coniunctionem, vnam, videlicet, legalem, quam facit lex ob ſsanguinis coniunctionem, quæ ſsolum conſsideratur in ſsuccesſsione ab
inteſstato, nulla hominis affectione concurrente,
cum neque aliqua ad ſsit eius diſspoſsitio, ex qua
affectio colligi valeat.
Altera eſst ex teſstatoris diſspoſsitione, quæ ex ipſsius
aſsſsectione regulatur, quæ tantum operatur,
quantum teſstatoris affectio ſsignificat, lib. 3.
cap. 19. num. 12. per totum.
Statutum, quod mulier non nubat cum hæreditate
extra territorium, non comprehendit mulierem,
quæ nupſsit hæreditate iam adita, & ſsic tantum
videtur eam excludere ab hæreditate acquirenrenda, non verò ab hæreditate iam acquiſsita,
lib. 3. cap. 15. num. 14.
Statutum diſsponens, quod mulier nupta extra territorium, non ſsuccedat in territorio non comprehendit mulierem, quæ prius ſse immiſscuit
paternæ hæreditati, & poſstmodum nupſsit extra
territorium, ibid. num. 15.
Suitatis & effectus eius traduntur nonnulla ſsubtiliter, cap. 22. per totum.
T.
TAcita hypotheca doti competens, qualiter
conceſsſsa fuerit, & quarum hypothecarum
reſspectu prælationem habeat, vide ſsupra, verbo
hypotheca, & cap. 4. per tot. huius libri 3.
Text. in auth. Sacramenta puberum, C. ſsi aduerſsus
vendit locum obtinet in omni diſspoſsitione minoris, & etiam in donatione, quæ à it minore facta, cum iuramento confirmatur, & validiſsſsima
reputatur, lib. & cap. 2. num. 4 & ſseq.
Text. in cap. quamuis pactum, de pact in 6. deciſsio,
vtrum habeat locum data enormi læ
ſsione. ibid.
num. 59. cum ſseq.
Text. in l. ſsi quis filium, §. 1. ff. de acquit. hæred. non
vrgere pro ſsententia communi, lib. 3. c. 13. n. 9.
Text. in l. vnica, §. cum autem, & § in nouiſsſsimo. C.
de caduc. tollend. non probare communem ſsententiam, quicquid alij authores, aliter intellexerint, ibid. num. 11.
Teſstatorum voluntates liberas eſsſse debere, atque
in actu teſstandi conſsenſsum requiri cum qualitate libertatis plenæ, & ſsic omnino & abſsolutè
liberum in diſsponendo, lib. 3. cap. 1. num. 6.
Atque in id verba leg. Theodoſsianæ adducta, quæ
pulchra quidem ſsunt, & notanda, ibid. num. 7.
In teſstando leges volunt cuique liberam voluntatem eſsſse, & odio habent adulationes, & ſsugge
ſstiones, & importunitates, & cætera alia, quæ
fiunt teſstatoribus, ſsi ex illis quocunque modo,
abſsoluta omnino, & plena, liberaque voluntas
eorum impediatur, ibid. num. 8.
Teſstatoris vltima diſspoſsitio, vt valida ſsit in ſsoro
conſscientiæ, ac etiam in foro exteriori, neceſsſse
eſst, vt non ſsit inuoluntaria mixtè, vel errore, vel
vi, vel metu iniuſstè illato, ita diſspoſsitioni cau
ſsam dantes, vt ſsecluſso tali errore, vel vi, aut metu. teſstator nullo modo ita diſsponeret, quin potiùs vellet, vt nihil impediente ſsua illa diſspoſsitione, longè aliud de ſsuis bonis fieret, ibid. n. 9.
Ratio eſst, quia libera hæredis inſstitutio legatum,
& donatio cauſsa mortis, merè gratis fiunt, ſsicut
& donationes inter viuos, & promiſsſsiones merè
gratis factæ, ibid. num. 10.
Ad transferendum autem dominium, aut conferendum ius titulo merè gratuito, ea libertas in
dante eſst neceſsſsaria, quæ inuoluntarium mixtè
excludat, ibid. num. 11.
Teſstatoris liberam voluntatem impediens, punitur: quod pœna primum ciuili conſstituit, Adrianus, deinde criminali Alexander Seuerus, ibid.
num. 12.
Et ſsic pœna haec duplex eſst, criminalis ſscilicet, &
ciuilis. ibid. num. 13.
Teſstari aliquem impediens, aut prohibens, qualiter
puniatur, lib. 3. cap. 1. ex num. 14.
Vbi imprimis Aluaradi adnotatio taxatur, ad
quam nullus hactenus animaduertit, num. 15.
Probatur deinde Menochij reſsolutio in propoſsito,
criminalem pœnam à lege diffinitam non eſsſse,
ſsed iudicis arbitrio indicendam relinqui, n. 16.
Ac denique, de iure partitarum, criminalem pœ
nam nullam, nec etiam arbitrariam impoſsitam
fuiſsſse vltra amiſsſsionem bonorum, quod ex te
ſstatoris bonis prohibens erat habiturus: & nouiter, & verè adnotatur, num. 17.
Teſstari quem contra impedientem, aut prohibentem, cuius pœna, quæ ſstatuta fuerit, dict. cap. 1.
ex num. 18.
Teſstari aliquem dolo impedientes, vel vi, aut metu,
aliove modo prohibentes, aut inducentes: teneri
prætendentibus intereſsſse actione de dolo, vel
alia ſsubſsidiaria in factum ad intereſsſse, ibid.
n. 19. 20 21. & 22. Vbi de impediente, aut prohibente, ne quis hæres inſstituatur, vel legatum,
aut aliam commoditatem conſsequatur.
Teſstator, ſsi vi, aut metu iniuſstè illato adducatur,
vt inſstituat aliquem hæredem, aut legatum illi
relinquat, inualidum id erit in conſscientiæ, &
in exteriori foro, cum onere reſstituendi illi, in
cuius detrimentum id cædit. quia alioquin bona illa ad eum erant deuentura, ibid. num. 23.
Quod etiam procedit de filio ad patrem, & è contra, vt ibid. adnotatur num. 24.
Teſstari impediens vel prohibens alium, an ad duplum læ
ſsis teneatur, ibid. num. 25.
Et teneri duplam præ
ſstare ex ſsententia multorum, num. 26.
Qui omnes adducti ſsunt ex textu, in §. & hoc peruenit. num. 27.
Contrarium tamen, imò, quòd pœna hæc dupli
non habeat locum in quouis priuato prohibente, aut impediente, ſsed ſsolum in adminiſstratore
ciuitatis, in quo loquitur ille textus, probarunt
alij, qui recenſsentur, ibid. n. 28.
Menochius autem, neutram partem expreſsſse probauit, & priori ſsententiæ potiùs acceſsſsiſsſse videtur, quatenus dixit, verba dicti §. & hoc peruenit, generalia eſsſse, ibidem, num. 29.
Author vero iure communi attento, poſsteriorem
ſsententiam veriorem exiſstimat, ibid. n. 30.
Cæterùm de iure regio partitarum, priorem ſsententiam receptam, ambigi non poteſst poſst deci
ſsionem leg. 29. tit. 1. part. 6. cuius verba referuntur, ibid. num. 31.
Et Ludouici Molinæ traditio probatur, num. 32.
Teſstari aliquem, contra impedientem, aut prohibentem, iuratur per illum, qui habet intereſsſse in
litem, tanquam contra doloſsum, ex ſsententia
quorundam. ibid. num. 33.
Quæ tamen nulla lege partitarum probatur, imò
in pluribus legibus in propoſsito loquentibus,
iuramenti in litem nunquam mentio facta eſst,
vt nouè, & verè adnotauit author, ibidem numero 34.
Idcircò totum hoc religioni, & bono arbitrio iudicantis relinquendum eſsſse, ipſsemet author putauit, ibid. n. 35.
Teſstari aliquem prohibens, aut impediens, ſsi ſsoluendo non fuerit, nec damnum, aut intereſsſse
læ
ſsis prę
ſstare poſsſsit. tunc equidem contra fiſscum
reuerti poteſst læ
ſsus, idque ex recepta, & communi Doctorum ſsententia, ibid. n. 36.
Quæ etiam hodie obſseruari debebit de iure partitarum, ex noua, & vera authoris conſsideratione,
ibidem num. 37.
Teſstari aliquem prohibentem, aut impedimentum
aliquod præ
ſstantem, pœnas prædictas incurrere, licèt. poſstmodum impeditus potuerit condere teſstamentum: quia id non releuat impedientes à pœna incurſsa propter impedimentum perfectum, & conſsummatum, ibid. n. 38.
Quod eſst ſsingulare, & notandum pro ampliatione
l. 29. tit. 1. part. 6. vt etiam hoc caſsu illius deciſsio
procedat, ibid. num. 39.
Teſstamentum, vi, aut metu factum, an ſsit ipſso iure
nullum, ſsicut hæreditas fiſsco deferri non debeat, cum teſstator, vi, aut dolo inductus eſst, vt
me, vel alium hæredem inſstitueret? an vero valere debeat me ro iure, ſsed poſstmodum annullari, & auferri cogenti hæreditas tanquam indigno, lib. 3. dict. cap. 1. ex num. 40. vſsque ad
numero 49. vbi accurate articulus hic diſscutitur.
Ex teſstamento facto per vim, vtrùm legata, &c.
relicta debeantur, dict. cap. 1. ex num. 49. vſsque
ad num. 57.
Ex teſstamento facto per dolum, non per metum,
vtrùm legata debeantur, ibid. ex num. 57. vſsque
ad num. 65.
Teſstamentum in dubio non præ
ſsumitur vi, aut metu, ſsed potius ſsponte factum, cum metus
tanquã
tanquam
delictum non præ
ſsumatur, & conſsequenter nec
præ
ſsumendum eſst, teſstatorem metu compulſsum
ad diſsponendum, ibid. n. 65.
Receditur tamen à prædicta regula coniecturis,
quibus metus illatus præ
ſsumitur, n. 68.
Teſstatoris metum in teſstando. ex nonnullis coniecturis præ
ſsumi, quas Mantica, & Menochius,
plenius quam alij recenſsent, n. 70.
Teſstamentum in dubio non præ
ſsumitur dolo confectum, & conſsequenter nec teſstatorem dolo
inductum fuiſsſse ad teſstandum, ibidem, numero 71.
Receditur tamen ab hac regula coniecturis & præ
ſsumptionibus, quibus dolus in hoc caſsu præ
ſsumitur, num. 72.
Teſstatorem dolo fuiſsſse inductum ad teſstandum,
præ
ſsumitur ex coniecturis nonnullis, quas Menochius congeſsſsit, & ad illum ſse remittit author
ibid. num. 73.
Teſstamentum ſsi fuit confectum noctis tempore,
ſsine tot luminariis, quibus manifeſstè cerni poſsſsit perſsona ipſsi vt teſstatoris, & teſstium, dolus
præ
ſsumitur. ibid. num. 74.
Et in id Hippol. Riminald. & Pet. Surdi conſsilia
tria commendantur, vbi etiam diſscutitur, an
cortina exiſstens circa lectum teſstatoris & impediens teſstes, ne videant teſstatorem, reddat te
ſstamentum nullum, num. 75.
Teſstamentum dolo factum præ
ſsumi, quando extat
nouerca, cuius ſsuaſsionibus & delinimentis præ
ſsumitur pater teſstator filium nouercæ hæredem
feciſsſse, filium vero primæ vxoris, vel cohæredaſsſse, vel minus ei reliquiſsſse, n. 76.
Teſstamentum patris factum ad præiudicium filij
prioris matrimonij, & ad fauorem filiæ ſsecundi
matrimonij, an præ
ſsumatur factum ad inſstigationem nouercæ contra priuignum, & ob id valere non debeat, remiſsſsiuè, vbi & Hippol. Riminald. conſs. 428. lib. 4. in propoſsito commendatum, n. 77.
Teſstator, quando filio prioris matrimonij integram legitimam iure debitam reliquit, dolus
nouercæ præ
ſsumi non debet, & conſsequenter
quod pater dolo & ſsuaſsionibus nouercæ fraudare voluerit filium, præ
ſsumendum non eſst, ex
ſsingulari obſseruatione Menochij, num. 78.
Quæ eſst notabilis & neceſsſsaria pro melioratione
tertij & quinti bonorum, quam filio, vel filiæ
ſsecundi matrimonij, & filiis ex primo matrimonio relictis, pater fecerit, vt ſscilicet, eo caſsu
dolus aut fraus nouercæ præ
ſsumi non debeat, ſsi
filiis prioris matrimonij integra legitima relicta fuerit à parente num. 79.
Atque ex illa, dubia redditur Petri de Peralta re
ſsolutio. vt ibid. adnot. n. 80.
Sed ab hac regula receditur, ſsimiliter contrariis
coniecturis & præ
ſsumptionibus, quibus teſstatoris liberam voluntatem impeditam fuiſsſse ex
precibus aut ſsuaſsionibus oſstendi poſsſsit numero 82.
Teſstatori adhibitus metus, aut dolus, qualiter
debeat probari, ibidem ex numero 83. vſsque ad
numerum 91. vbi plena & abſsoluta manu proceditur.
Teſstatorem cum cogit quis, vt alium inſstituat,
tunc ab illo inſstituto hæreditas aufertur, & fiſs
co applicatur, idque de iure communi verius
eſsſse, dict. cap. 1. num. 91.
Sed de iure partitarum videri aliud ſsancitum ex
verbis. 1. 28. tit. 1. partit. 6. vt in caſsu prædicto, |
venientium ab inteſstato hæredit as ſsit, & non
ſsiſsci, num. 92. vbi etiam reddit author rationem,
qua forſsan excitati, ſsic ſstatuerunt legis illius
conditores.
Teſstamentum mutari prohibentis, cum inſstitutus
eſst filius, vel ſseruus, & hi tempore inſstitutionis
erant in ipſsius prohibentis poteſstate. tunc inſstituti indigni indicatur, & fiſsco hæreditas defertur, ibid. num. 93
Et id procedit etiam, ſsi filius, vel ſseruus tempore
additionis hæreditatis, ſsui iuris effecti forent,
quoniam tempus ipſsius inſstitutionis ſspectatur,
num 94.
Sed de iure partitarum aliter ſstatuitur, & deſstruitur communis opinio, vt ſscilicet hoc caſsu non
fiſsco hæreditas deferatur, ſsed proximiori teſstatoris conſsanguineo, num. 95.
Teſstari, quem fuiſsſse prohibitum, coactum, aut
impeditum, multis modis probari, ibid n. 96.
Teſstari prohibitus non ſsolum dicitur ille, qui modis expreſsſsis prohibitus eſst, ſsed etiam, qui alio
quocunq;quocunque
modo impeditus eſst, ne teſstamentum
condere poſsſset, aut primum iam conditum
mutare, dummodo tale impedimentum doloſse
fuerit præ
ſstitum, num. 97.
Quod Paulus Pariſsius recte in hac materia adnotauit, & Regia l. 28. tit. 1. part. 6. expreſsſsim diſspo
ſsuit. ibid. n. 98 & 99.
Teſstandi impedimentum, non dicitur præ
ſstitutum
alicui, ſsi eo inſstanti procurabatur illi Medicinæ,
aut ſsi propter malam infirmi diſspoſsitionem, dilationis impedimentum præ
ſstitum fuit, quia
deficit dolus, num. 99.
Teſstatori adhibiti impedimenti prohibitionis, aut
coactionis, exempla nonnulla referuntur, quæ
Menochius congeſsſsit, numero 100.
Ad teſstandum, qui dicit impedimentum, aut metum alicui illatum, neceſsſse habet tria copulatiue, atque ſspecialiter probare, aliàs obtinere non
poterit, num. 101.
Ac primum neceſsſsario probandum eſst, quod ille
fuerit prohibitus, & peractus
innuẽtesinnuentes
prohibitionem & impedimentum, & à iure reprobatum
tanquam doloſsum. num. 102.
Secundum requiſsitum neceſsſsario probandum eſst,
quod ille impeditus, tunc temporis, quo fuit
prohibitus, volebat teſstari, & quod ceſsſsante impedimento fuiſsſset teſstatus, non enim ſsatis eſsſset:
ſsi vno tempore voluiſsſset teſstari, & alio fuiſsſset
prohibitus, aut impeditus, num. 103.
Tertio requiſsitum, & neceſsſsario probandum ex
parte querelandum eſst, vt neceſsſse probari debeat, teſstatorem eos voluiſsſse inſstituere. aut illis
aliquid relinquere, vel in eorum fauorem diſsponere, eoſsque inſstituiſsſset, Vel in fauorem eorum
diſspoſsuiſsſset, ſsi prohibitus non fuiſsſset, nec impeditus, num. 104.
Teſstator, cum adductus immodicis perſsuaſsionibus,
teſstatus eſst, vel allectus ad ſsic, vel certo modo
teſstandum, aut de rebus ſsuis diſsponendum, vel
ad iam conditum teſstamentum reuocandum, vel
non reuocandum, tunc equidem dolus præ
ſsumitur, dict. cap. 1. n. 105.
Teſstatoris metus arguitur ex perſsuaſsionibus multorum factis cum calliditate, ac variis moleſstiis,
maxime ſsi ille ægrotus erat, vel quando ob nimiam mariti reuerentiam, ſsic teſstatus eſst, ibid.
num. 109. & ſseq
Teſstator ſsi in graui infirmitate conſstitutus, propinquorum precibus legat, tale legatum metu
factum dicitur, quia timet relinqui, ſsi negat ea,
quæ petuntur, ibid. n. 132.
Teſstatorem amicum vel coniunctum, licitè poſsſse
quem blandis verbis, & ſsuaſsionibus leuibus inducere ad teſstandum, vel ad eum inſstituendum,
aut de rebus ſsuis certo modo diſsponendum, dict.
cap. 1. n. 122. & 176.
Quod procedit, tam in marito reſspectu vxoris,
quàm in vxore reſspectu mariti, & idem in quocunque alio, vt ibid. adnot. num. 177. & Philippi
Decij ratio probatur.
Modo fraude omiſsſsa, & abſsque dolo, vel fraudulenta ſsuggeſstione aut inſstigatione, blanditiæ,
aut ſsuaſsiones interueniant, num. 178.
Nec minæ, aut verbera immiſsceantur, num. 179.
Nec etiam importunis precibus, & aſsſsidua petitione, aut immodica perſsuaſsione quis inducatur,
num. 180. & vide ex nam. 113. cum ſseq.
Teſstatorem blandis verbis ad teſstandum poſsſse induci, velut alium inſstituat, aut in fauorem eius
aliquo modo diſsponat niſsi teſstator prius feciſsſset
teſstamentum, & alium inſstituiſsſset hæredem,
quia tunc ſsi eo modo teſstator induceretur licet
teſstamentum valeat, tamen primus inſstitutus
per actionem de dolo, vel actione in factum,
hæreditatem ſseu legatum reuocaret, dict. cap. 1.
num. 181.
Idque (vt Doctores exiſstimant communiter) ex
ſsententia Angeli, quæ præcitatur, ibid. n. 182.
Et pro illa adduci poteſst reſsolutio Caſstrenſsis, quam
expendit Decius, ibid. num. 183.
Alia etiam eiuſsdem Caſstrenſsis doctrina. quam
etiã
etiam
ponderauit ipſsemet Decius numero 184.
Ac denique Afflictis deciſsio 69. provt ibidem ponderatur, num. 185.
Verum in contrarium extat ſsententia gloſsſs
æ (quam
alij authores probarunt) illa namque ad hoc, vt
primus inſstitutus poſsſsit agere contra ſsecundum
requirit, quod interueniat dolus ſsecundi inſstituti, nec ex ſsolis blanditiis actionem concedit,
vt ibid. adnot. num. 186.
Et authori verior videtur, atque pro ea concludentes rationes conſsiderantur, num. 187. & ſseq.
Teſstamentum primum tollitur per ſsecundum, idque latiſsſsime explicatur, remiſsſsiue n. 188.
Pro teſstamento in dubio iudicandum eſst. lib. 3. dict.
cap. 1. numero 189.
Teſstatori licitum eſst blandis verbis perſsuadere, vt
teſstamentum antea factum non mutet, ſsiue vt
ſsecundum teſstamentum non faciat, ibid. n. 194.
In teſstamento primo inſstitutis, inſstare licet, ne illud mutetur aduerſsus alios ſsatagentes, vt mutetur numero 195.
Ne teſstator teſstamentum condat, venientium ab
inteſstato deſsiderium, improbatum non eſsſse numero 196.
In teſstamentis, & vltimis voluntatibus ea interpretatio ſsumi debet in dubio, per quam teſstatoris diſspoſsitio ſsuſstineatur, & actus magis valeat
quàm pereat, lib. 3. cap 7. n. 50.
Nec recipienda eſst interpretatio, per quam diſspo
ſsitio reddatur inutilis, ſsi per aliam poteſst ſsuſstineri num. 51.
Quia non eſst credendum, teſstatorem voluiſsſse iudicia ſsubuerti, nec etiam voluiſsſse, quod hon
potuit diſsponere. num. 52.
Et verba teſstamenti ſsunt poſsſsibiliter, non impoſsſsibiliter intelligenda num. 53.
Teſstator præ
ſsumitur ſsenſsiſsſse id, quod verbis non
continetur expreſsſsum, ne alioquin eius diſspo
ſsitio reddatur inutilis, libro 3. cap. 7. numero 54.
Teſstamentum eius, qui profeſsſsus eſst religionem
fratrum Minorum, qui non ſsunt bonorum capaces etiam in communi, ſstatim confirmari
abſq;absque
expectatione mortis naturalis, & ex eo ſstatim
poſsſse adiri hæreditatem, & legata deberi.
De quo tamen, & an regulariter teſstamentum ſsequuta profeſsſsione confirmetur, vel reuocetur,
ſsiue an mors naturalis Monachi expectari debeat, vt hæredi ſscripto locus detur, latius actum
traditur remiſsſsiuè, lib. 3 capite 12. num. 30.
Teſstator ſsibi imputare debet, qui legem contempſsit, quam ſscire debebat habere locum in ſsuo
teſstamento: & ſsi aliter diſspoſsuit, ſstandum eſst legi, lib. 3 cap. 17. num. 69.
Teſstator, qui expreſsſs
è prohibet, ne inſstitutus in re
certa reliquam hæreditatem obtineat, in torum
videtur ab inteſstato decedere, velle tamen taliter inſstitutio. rem certam iure fideicommiſsſsi deberi idque ex ſsententia quorundam.
Teſstari quod quis voluerit, & potius teſstatus, quàm
inteſstatus decedere, ex hæredis inſstitutione clare probatur, lib. 3. cap. 17. num. 105.
A teſstatore inſstitutus in re certa, & vltra capere
prohibitus, reſsiduum præter rem certam grauatus cenſsetur ex fideicommiſsſso venientibus ab
inteſstato reſstituere, nec retinere poterit, ſsiue ius
accreſscendi non habebit idque ex ſsententia Saliceti, lib. 3. cap. 17. num. 106 & num. 107. tria
fundamenta pro ea parte expenduntur.
Sed contraria ſsententia (quæ ab Imola & aliis recipitur) ab authore magis probatur, & de ipſsa
agitur ex num. 108. cum ſseq. & quid in foro con
ſscientiæ dici debeat ex num. 120. aperitur.
Teſstator, quando ex re certa aliquem hæredem
inſstituit, quod nulla ex parte inteſstatus decedere videatur, ibid num. 134.
Id tamen non contingere ex eo, quod Matiençus
exiſstimauit ſsed potius ex alio quod noue & eleganter conſsideratur, ibidem per authorem, &
vide num. 135. & 136.
Teſstator quoties non diſspoſsuit, ad quem hæreditas
debeat peruenire, præ
ſsumitur voluiſsſse, quod
perueniat ad legitimos hæredes ab inteſstato,
ibidem numero 137.
Teſstatorem, qui fecit teſstamentum, ſsed nullum hæ
redem inſstituit, nulla ex parte decedere inteſstatum iure Regio ex ſsententia Ioannis Matienci.
Contra vero ex ſsententia Telli Ferdinan. & D. Ferd.
Vazq. de Menchaca.
Teſstatorem poſsſse hodie poſst deciſsionem l. primæ,
tit. 4. lib. 5. nouæ collectionis Regiæ ius accre
ſscendi expreſssè prohibere, imo & tacite prohibuiſsſse, ſsufficere, vt ibid. adnot. num. 152.
Tertium bonorum parentum, legitimæ effectus
ſsortiri, nec poſsſse filiis exiſstentibus à parente
extraneo relinqui, lib. 3. cap. 11. n. 3.
Tellus Ferdinandez, in l. 27. Tauri, num. 9. cum ſseq.
nouiter & ſsingulariter declaratur per authorem
lib. 3. cap. 13. num. 84.
Patris Thomæ Sanchez, è Societate Ieſsu Religioſsi,
honorifica mentio facta per authorem, lib. 3.
cap. 1. num. 117.
Patris Thomæ Sanchez reſsolutio taxatur, ibidem
num. 137.
Patris Thomæ Sanchez obſseruatio quædam, authoris reſsolutioni conueniens, adducitur, ibidem
num. 165.
Patris Thomæ Sanchez ſsententia & reſsolutio, pro
ſsententia & reſsolutione authoris ponderatur,
lib. 3. cap. 7. num. 28.
Patris Thomæ Sanchez verba quædam dubia, eleganter & noue explicata, & pro ſsententia autoris ponderata, ibid. num. 55.
Titulus ſsi quis aliquem teſstari prohibuerit, vel coege. duo continet capita, coactionis ſscilicet, &
impedimenti, lib. 3. cap. 1. n. 87.
Et quatuor modis verificatur, primus eſst, quando
ego cogo te, vt me inſstituas, vel vt mihi aliquid
relinquas; ſsecundus eſst, quando compello te,
vt inſstituas alium, vel aliquid ei relinquas: tertius eſst, quando impedio aliquem volentem
teſstari de nouo: quartus eſst, quando quis prohibet aliquem, qui volebat primum teſstamentum mutare: idque ex communi & recepta omnium ſsententia, ibid. num. 88.
Et confirmat l. 27. titul. 1. part. 6 quæ addit alium
caſsum, quando quis poſsito, quod alium teſstari
non proh beat, facit tamen, quod ille ad libitum
& voluntatem ſsuam teſstamentum ordinet, aut
de ſsuis rebus diſsponat, ibid num. 89.
Et his caſsibus hæreditas, ſseu relictum, quibus applicetur, an fiſsco, vel venientibus ab inteſstato,
eleganter explicauit Bartolus, cuius. doctrinas
ſsequuntur alij communiter, ibid num. 90.
Tranſsmiſsſsionis ſspecies tres conſstitui communiter: prima ex potentia ſsuauitatis: ſsecunda ex potentia ſsanguinis: tertia ex capite iuris deliberandi,
lib. 3. cap 13. num. 2.
Tranſsmiſsſsio ex potentia iuris deliberandi, vel ex
potentia ſsanguinis, an vincat ſsubſstitutum vulgarem: plena & abſsoluta manu, lib. 3 dict. cap. 13 ex num. 3. cum multis ſseq.
Inter tranſsmiſsſsionem inductam virtute l. vnicæ. C.
de his, qui ante apertas tabulas, & tranſsmiſsſsionem procedentem ex capite iuris deliberandi,
non inducendam differentiam, ſsed in vtraque
potiorem eſsſse iure tranſsmiſsſsionis ſsubſstitutionem contra Politum, Zaſsium, & Trentacinq. vt
ibidem optime probatur, n. 23.
Et eorum rationi præcipuè ſsatisfactum concludenter num. 24. & 25.
Tranſsmiſsſsionem ex potentia ſsuitatis, potentiorem eſsſse iure ſsubſstitutionis vulgaris, ibidem
num. 32.
Vdalrici Zaſsij ratio quædam ab authore probatur,
lib. 3 cap 14. n. 14.
Vdalrici Zaſsij ad l. 7. §. quoties ff. depoſsiti, & l. ſsi
ventri. §. in bonis, ff. de priuilegiis creditorum,
interpretatio damnatur, lib. 3. cap. 16. numero 53.
Velazquez Auendañi conſsideratio noua in materia cap. 11. huius lib. 3. noue, & concludenter
conuicta, ibid. num. 11.
Velazquez Auendañi ſsententiam in articulo illo,
an Monaſsterium à ſsucceſsſsione maioratus excludi debeat: author improbat, & præcipuo fundamento, quo adductus eſst, ſsatisfacit, lib. 3. c. 12.
num 52. & 53.
Velazquez Auendañi, ad text in cap licet, de voto
& voti redempt. placita quædam, & noue, & vere taxantur, lib. 3. cap. 19. n. 122.
Velazquez Auendañi ſsolutiones nonnullæ, ſsiue in
articulo quodam repræ
ſsentationis euaſsiones,
nouiter carpiuntur, atque
euincũtureuincuntur
, ibid. n. 345.
Velazquez Auendañi lapſsus, ordinem l. 40. Tauri
præuertens, nouè & verè detegitur, ibid. n. 348.
Velazquez Auendañi fundamentis nonnullis contra Ludouicum Molinam conſsideratis, nouè &
verè reſspondetur, ibid num. 350.
Venientium ab inteſstato deſsiderium, ne quis teſstamentum condat, improbatum non eſsſse, lib. 3.
cap. 1. n 196.
Verbum ipſsius eſst perſsonaliſsſsimum, lib. 3. c. 3. n 78.
Verba legis cui non conueniunt, nec conuenit eius
diſspoſsitio, lib. 3. cap. 6. num. 20.
Verbum deceſsſserit, & verbum moriatur, non verificatur in morte ciuili, ſsed in morte naturali
tantùm, lib. 3 cap. 12. num. 18.
Verba illa, ſsi hæres non erit, diuerſsimodè accipiuntur in ſsuo hærede, quàm in extraneo, lib. 3.
cap. 13 num. 29.
Verba præcedentia cum ſsunt clara & determinata, omnino declarant & determinant verba ſsequentia obſscura, & generalia, lib. 3. cap. 15. n. 32.
Verba ſse referentia ad iam diſspoſsitum, nunquam
veniuntaveniunt
,
ugmentatiuè
augmentatiuè
, etiam quod ipſsa videantur ſsonare in augmentum, ibid. num. 40.
Venter in dubio mittendus eſst in poſsſseſsſsionem,
quamuis à maioratus ſsucceſsſsione fœminæ excludantur, lib. 3. cap. 19. num. 207. alia in propo
ſsito, vide ibid. ex num. 203.
Venditor antequam pretium ſsibi ſsoluatur, poteſst
rem retinere quaſsi loco pignoris, lib. 3. cap. 8.
num. 8.
Tamen ſsi res aut merces tradiderit emptori habita fide de pretio dominium rerum venditarum
in ipſsum venditorem transfertur: & ideo res
ipſs
æ venditæ & traditæ, non ſsunt hypothecatæ
venditori pro pretio ſsoluendo, nec in illis etiam
extantibus vllam habet prærogatiuam, ſsed ſsimul cum aliis creditoribus in tributum veniet,
ibid. n 9.
Nec etiam habet priuilegium perſsonale, quo aliis
creditoribus præferatur, qui perſsonalem actionem obtineant, ibid. num. 10.
Et ſsic in talibus rebus venditis, etiam extantibus,
creditores hypothecarij præferuntur. ibid. n. 11.
Cæterùm ſsi venditor expreſssè conuenit, vt res venditæ, ſsibi ſsint & remaneant hypothecatæ, donec
integrum pretium ſsoluatur, tunc præfertur in
illis cæteris creditoribus hypothecariis, etiam
anterioribus, num. 12.
Et idem erit, ſsi in in contrahendo cauerit, vt res
venditæ, precario, aut conducto ſsint penes emptorem quoad pretium vniuerſsum perſsoluatur,
num. 13. & 14.
Venditor cum res venditas tradidit, habita fide de
pretio, & tamen non ſspecialiter nec expreſsſsim
res ipſs
æ donec pretium perſsolueretur, hypothe
catæ fuerunt, ſsed generalis tantum hypotheca
omnium bonorum emptoris conſstituta fuit,
vtrum illa generalis alteri anteriori debeat
præferri, lib. 3. cap. 18 n. 15.
Vbi aliorum authorum ſsententiæ proferuntur,
num 16.
Et pro vera, diſstinctáque præfati dubij explicatione, nonnulla nouiter & verè adnotantur, quæ
ibid. traduntur num. 17. & ſseq.
Venditorem, vendit à re, cuius dominium tranſslatum fuit in emptorem, in re extante, nullam habere prærogatiuam, & ſsi illius dominus fuit,
ſsed ſsimul cum aliis creditoribus concurrere
lib. 3 cap 16. num. 73.
Vendicans aliquam rem, præfertur omnibus &
quibuſscunque aliis creditoribus, ibid. num. 75.
Si vinco vincentem te, &c. regula illa quemadmodum procedat, vide cap. 30 per totum.
Vlpianus Iureconſsultus §. ſsi duo, leg. quoties. ff. de
hæred. inſstit. author, quare in eo textu attendere
noluerit ad coniecturam, quæ ex aſsſsignatione
partium in inſstitutione fundi deduci poterat,
lib. 3. cap. 17. num. 50.
Voluntas manifeſstiſsſsima dicitur, etiam ea. quæ apparet ex coniecturis, lib. 3. cap. 17. num. 48.
Voluntas manifeſstiſsſsima, quare requiratur in §. ſsi
duo, l. quoties, ff. de hæred. inſstit. rectè explicatum ab Imola, ibid. num. 49. & ſseq.
Voluntatis coniecturæ, ac legis interpretationes,
etiam in militis teſstamento recipiendæ ſsunt,
lib. 3 cap. 17. num. 80.
Vſsus rei in contractu locationis, & conductionis
eſst ex ſsubſstantialibus, vel naturalibus intrinſsecis illius contractus, lib. 3. cap. 3. num. 65.
Vnde pactum initum per quod vſsus rei auſseratur,
ſsiue renuntiatio caſsus prouenientis facto, aut
impedimento locatoris, tanquam contra ſsub
ſstantiam, vel naturam intrinſsecam ipſsius contractus nihil valeret, atque viribus non ſsubſsi
ſsteret, ibid. num. 66.
Quia talis obligatio daret materiam delinquendi,
adeò quod non firmaretur iuramento, num. 67.
Idcirco non ſsolum Iureconſsulti, ſsed etiam & legum
partitarum conditores cautè, & cum myſsterio
in propoſsito fuerunt loquuti, vt nouiter & verè
adnotatur, ibid. num. 68.
In vtero exiſstentes, eodem priuilegio gaudent, quo
nati, & pro natis habentur, quoties de ipſsorum
commodo agitur, lib. 3 cap. 19. num. 203.
Ac impediunt ſsequentem in gradu, n. 204. & vide
in eod. propoſsito num. ſseqq. vſsque ad n. 210.
Vxor fideiubens pro marito cum iuramento, vel
tanquam principalis cum eo intercedens, an
obligetur de iure Canonico.
Et poſsito, quòd obligetur, an illi ſsuccurrendum ſsit
ſstante enormi læ
ſsione.
Et an enormis læ
ſsio dicatur tantum, quando indemnitatem conſsequi
nõ
non
poteſst in bonis mariti.
Vbi infertur ad l. 61. Tauri, & Hieronymi de Zauallos reſsolutio atque obſseruatio in propoſsito
illius legis probatur, lib. 3. c. 2. num. 27. per tot.