Bona eccleſsiæ dilapidantes.

Capvt lxv.

SI quis dilapidator eſst bonorum eccleſsiæ, hæc eſst manifeſsta & rationabilis cauſsa quare poteſst à dignitate remoueri, probat text. in cap. ij. de ſstat. mona. circa fin. & vide text. in capitu. Si quis presbyter. l. diſs. quem ſsic ſsummat præpo. Presbyter vel diaconus vendens ſsacra vaſsa eccleſsiæ deponendus eſst, poterit tamen epiſscopus cum eo diſspenſsare: qui text. etiam probat quòd clericus in hoc committit ſacrilegiũ sacrilegium . Patronus verò clericus qui res eccleſsiæ alienat, vel | illis damnum inſsert, ſsi requiſsitus non reſstituit ſsu ſspenditur ab officio & beneficio donec emendet, & ſsi adhuc noluerit emendare, debet deponi. ita etiam diſsponit text. in l. iij. tit. xv. parti. j. Et nota quòd in iſsto caſsu dilapidationis tria ſspecialiter reperiuntur ſsecudùm Anto. poſst Hoſstien. in cap. Licet Heli. de ſsimon. pen. col. primum quòd abſsens & contumax condemnatur etiam lite non conteſstata. Secundum quòd propter ſsolam ſsuſspitionem ſuſpẽditur suspenditur ab adminiſstratione is contra quem fit inquiſsitio. Tertiũ Tertium quòd quilibet auditur accuſsans: quæ etiam tria ſspecialia reſsert & ſsequitur Ana. ibi, in col. vj. Prius tamen admittẽdi admittendi ſsunt quorum intereſst. xvj. quæ ſst. vij. cap. Filiis. & ij. quæ ſst. vij. Quapropter. Forma verò procedendi contra dilapidatem eſst, quòd formentur duo proceſs ſsus, primus de ſsuſspitione dilapidationis, in qua ſsummariè procedi debet: quia timetur ne is contra quem eſst inquirendum de veritate officials corrumpat, & inquiſsitionem veritatis impediat, in qua procedi poteſst ſsummatim, & ſsine ſscriptura ad effectum, vt probate ſsuſspitione detur ſsibi coadiutor, & interdicatur vtriq; vtrique omne genus alienandi, & tunc probate ſsuſspitione licet leui, & per coniecturas debet ſuſpẽdi suspendi ab adminiſstratione, quæ ſsuſspenſsio operatur effectum, quòd ſsolùm perdet poteſstatem adminiſstrandi in temporalibus, non verò in ſspiritualibus. Secundus proceſs ſsus de veritate dilapidationis in quo proceditur plenariè, & inuenta veritate deponitur ab adminiſstratione in perpetuũ perpetuum , taliter quòd quo ad actum, & quò ad ius remoueatur ab adminiſstratione ſspiritualium & temporaliũ temporalium , licet non degradetur ab ordine: & ſsic eiicietur dila| pidator ab eccleſsia, & alius præficietur, & eiectus remanebit in ordine, ſsed non habet ordinis executionem, cùm ſsit effectus infamis per ſentẽtiam sententiam . Quæ omnia colliguntur ex Archid. in c. Vobis. & in cap. Vulteranæ. xij. quæ ſst. ij. & ex Anto. in c. Venerabili. de offic. deleg. & in c. Licer Heli, de ſsimo. & ex Ioan. de Ana. ibi, col. v. & ex Abb. in. d. c. Venerabili. cõ plectendo complectendo ſsubſstantiam dictorum ſsuorum: Abb tamen vbi ſsuprà, in hoc ſsecundo proceſs ſsu quando de veritate agitur quò ad pœnam imponendam cõuicto conuicto de dilapidatione diſstinguit, quòd aut fuit actũ actum criminaliter, & debet deponi, allegat text. in. c. Apo ſstolicos. & c. Monemus. xij. quæ ſst. ij. cuius opinionem ſsequitur in hoc Præpoſs. in d. c. Vobis, prope fi. Aut fuit actum ciuiliter, & debet ſsolùm remoueri à beneficio, & alius eſst ad illud promouendus, allegat text. in d. c. Licet Heli. quam diſstinctionem habuit ab Anto. ibi. licet eum non referat, qui etiam plus dicit, quòd debet deponi etiam ab ordine: & vide eundem ibi, & in d. c. Licet Heli. tenentem quòd ſsi prælatus non poteſst conuinci de dilapidatione, & eſst infamatus, debet ſse purgare. Et aduerte quòd Abb. in d. cap. Venerabili. dicit quòd hic proceſs ſsus de quo ſsuprà haber locum, quando proceditur per viam inquiſsitionis, ſseu denunciationis: ſsed ſsi accu ſsatur quis de dilapidatione, non eſst neceſs ſse vt prius inquiratur an ſsit ſsuſspectus, ſsed poteſst procedi ſsuper veritate. Quum autem totus hic noſster libellus in denunciatione fiſscalis, non in accuſsatione fundetur: per hoc conſstat quòd debebit in noſstro propo ſsito formari duplex proceſs ſsus. Crederem præterea quòd licet verum ſsit quod Abb. dicit, quòd accuſsa| tionem non eſst neceſs ſse præcedere inquiſsitionem de ſsuſspitione. Si tamen accuſsator peteret pendente accuſsatione accuſsatum ſsuſspendi ab adminiſstratione, tunc neceſs ſse eſs ſset ſsaltem ſsummariè de tali ſsuſspitione cognoſsci, & illa probata poſs ſse procedi ad ſsuſspenſsionem, vt ſsuprà: quia ſsola pendentia accuſsationis de dilapidatione non ſsufficeret ad ſuſpẽdendum suspendendum reum ab adminiſstratione, vt notat Anto. in d. cap. Licet Heli. col. pen. & Præpoſs. in d. c. Vobis. xij. quæ ſst. ij. Sed in materia huius noſstri cap. vide Abb. in d. cap. Licet Heli. pen col. vbi dicit quòd in veritate ſsuper modo procedendi cõtra contra dilapidatores iura loquuntur vario modo: quia principaliter habemus text. in iſsta materia ibi, in d. c. Licet Heli. & in d. c. Venerabili. & in c. Vobis. & in c. Vulteranæ. xij. quæ ſstio. ij. cum aliis: & videtur quòd non poſssint rectè reduci ad concordiam, niſsi vnum ſsuppleatur per aliud. Vnde putat ipſse propter hanc iurium varietatem eſs ſse committẽdum committendum iudicis arbitrio, quam viam debeat accipere, & ideo conſsiderata qualitate denunciantium & denunciati, & fama ſsi qua habetur, quandoque iudex à principio interdicit à poteſstate alienandi, prout factum fuit in d. c. fin. de accuſsa. quandoq; quandoque interdictione non facta procedit ſsuper ſsuſspitione, vt ibi: & probata ſsuſspitione poterit ſsecundùm eius qualitatem & quantitatem in partem vel in totũ totum ſsu ſspendere, vt ibi: vel dare ſsibi coadiutorem, vt in d. c. Venerabili. & quòd ſsic poſs ſsunt reduci ad concordiã concordiam iura & opiniones plures quæ verſsantur in hoc. Cuius opinionem videtur quodãmodo quodammodo ſsequi Felin. in d. c. Venerabili. dum in noſstro propoſsito, & in materia dilapidationis videtur ſse remittere ad docto| res, ibi, maximè ad Imo. ibi, & ad Abb. in. d. c. Licet Heli. Et nota quod dicit Anto. in d. cap. Licet Heli. in pen. col. quòd dicitur probari ſsuſspitio dilapidationis, ſsi eccleſsia habeat magnos reditus: & nihilominus prælatus eſst magnis debitis obligatus, & quod non poterit ſse excuſsare obtentu nobilitatis, quia quantumcunq; quantumcunque ſsit nobilis, debet ſse reſstringere, & temperare, ſsecundùm eccleſsiæ facultates. Quod non videtur ſsimpliciter tenendum: quia ſsi prælatus dilapidat reditus annuos eccleſsiæ ad ſsuam tantùm men ſsam pertinentes, non dicetur tunc dilapidare bona eccleſsiæ; ſsed reditus ſsuos. Propter quod non videtur eſs ſse procedendum contra eum, tanquam contra dilapidãtem dilapidantem bona eccleſsiæ, niſsi intelligat Anto. quando debita quibus erat obligatus prælatus eſs ſsent cõ tracta contracta ratione eccleſsiæ, nam cùm ad illa etiam teneatur ſsucceſs ſsor iuxta text. in cap. j. de ſsolu. dicetur tũc tunc dilapidare bona dignitatis, quum per ſuperfluitatẽ superfluitatem ſsuorum ſsumptuum obligat ſsucceſs ſsorem ſuũ ſuum in ea. Inſsuper Barba. in d. cap. Venerabili. in vj. & vij. col. ſsimpliciter refert plures & varias opiniones in iſsta materia, & poſst earũ earum relationem dicit quòd magna moleſstia eſst ſsibi in referendis tot opinionibus, & quòd veritas non habetur ex illis, & quòd eſs ſset neceſs ſsaria papalis deciſsio, vt tot iura varia & diuerſsa reducerentur ad concordiam, & poſstea in col. ſseq. refert opinionem legiſstarum in propoſsito, & dicit quòd etiam ex dictis eorum non apparet veritas, ſsicut neq; neque ex dictis canoniſstarum, & quod ſsoluat Apollo. Et tandem ipſse pro veritate dilucidãda dilucidanda in iſsto paſs ſsu ſsuſscipit duos caſsus examinandos. Primum an pendente lite ſsuper ſsuſspitione dilapidationis ſsit in| terdicta ipſso iure poteſstas alienandi, an ſsit interdicenda à Iudice. Secundum an ſsit interdicenda adminiſstratio, an debeat dari coadiutor, quos duos ca ſsus proſsequitur per duas col. ſequẽtes sequentes , & tandem ex eis elicit tres concluſsiones. Quarum prima eſst, quòd licet à iure ſsit poteſstas alienandi interdicta, pendente lite ſsuper ſsuſspitione dilapidationis, tamen requiritur factũ factum Iudicis, quam dicit eſs ſse contra Hoſstien. & ſsequaces. de quo articulo vide Aret. in d. c. fin. de accuſsa. reliquas duas referre non curo, quia primam earum dicit eſs ſse contra gloſs ſsas Decreti, & Decretalium, & contra omnes Docto. vſq; vsque ad ſsuos dies. Secundam dicit eſs ſse contra ſscribentes, propter quod ſsatis videntur paruipendendæ à doctoribus, qui magis veritatem, quàm ſsuperfluam ſubtilitatẽ subtilitatem quærũt quærunt , & aliis referre ſstudent. In tãta tanta igitur Doctorum varietate, nimirũ nimirum ſsi nos quid verum ſsit non facilẽ facilem poſs ſsimus eligere. Vnde videtur poſs ſse teneri forma duplicis proceſs ſsus, de qua ſsuprà cùm temperamento opinionis Abb. in d. c. Licet Heli. in qua multũ multum credit in hac materia committendum arbitrio iudicis.
Loading...