Iuramento præmißis interrogari.

Capvt cxviii.

E tsi ad partium petitionem à clericis de criminibus accuſsatis iuramentum exigi non poſssit nec debeat, ex officio tamen procedenti iudici hoc cõceditur concceditur à doctoribus ea potiſssimùm ratione. Nam cùm liceat eccleſsiaſstico iudici, clerico infamato purgationem indicere, & tunc de veritate delicti iurare teneatur: ſsic ei licet illum ſsub iuramento interrogare, vt placuit Panor. in cap. Cum ſsuper. quaſsi ad fin. de confeſs. In quo tamen ego aduertendum crederem quòd cùm ex dicta ratione purgationis id permiſs ſsum videatur, inferri poſs ſsunt duæ notandæ conclu ſsiones in materia. Prima eſst quòd cùm purgatio non ſsit indicenda, niſsi prius præ ſstita copia infamato de infamia, vt circa illam ſse defendat, & an à maliuolis ſseu inimicis habuerit ortum examinetur. Sic nec iudex à clerico poterit iuramentum exigere ſstatim poſst capturam, antequàm illi præ ſstet copiam inqui ſsitionis contra eum formatæ: ex quo videtur quòd practica huius Regni ſsumpta ex l. iiij. parti. vij. tit. xxix. in qua diſsponitur quòd reus ſsub iuramento interrogetur ſstatim poſst capturam, non habebit locum in clericis. Quinimò opinor quòd in laicis captis non liceat id indiſstinctè fieri, ſsalua iudicis con ſscientia: niſsi iudex habeat contra reum ſsemiplenam probationem de delicto, aut expreſs ſsa indicia, aut infamiam. Cùm ex mente ſsancti Thomæ in ij. ij. quæ ſstio. lxix. arti. ij. Prædictis caſsibus ſsolùm liceat iudici interrogare delinquentem, & delinquens te| neatur veritatẽ veritatem dicere. Et vide ibi Caieta. qui declarando illam doctrinam ſsancti Thomæ addit vnum notabile (iudicio meo) videlicet quòd in caſsu quo præcedũt præcedunt indicia, debent manifeſstari reo, vt ſsciat ſse eſs ſse in tali articulo cõ ſtitutum constitutum quòd tenetur obedire iudici præcipienti, & extorquenti veritatem, ac etiam vt poſssit ſse purgare, & contra illa opponere. ex quo videtur quòd ſsicut ante torturam debet dari copia indiciorum, ſsic ante interrogationem, vt Iudex iuſstè interroget, & reus teneatur fateri veritatẽ veritatem . Vnde quando, aliquid ex prædictis tribus capturam non præceſssit, tũc tunc videtur quòd iudex conſscientia recta non poterit vti practica d. l. partite. Cùm enim captus qui delictum commiſsit non tenetur ſse prodere, niſsi præcedat aliquid de prædictis, bene ſsequitur quòd aliter non bene interrogat iudex eum, cùm cogat captũ captum reuelare ſseipſsum in caſsu vbi non tenetur, & peccaret ſseipſsum diffamãdo diffamando , ſsicut aliũ alium quemcũq; quemcunque Et præter id quod eſst iuſstum rationíque conſsonum, hoc eſst iuſsta mentem illius legis Regni ſsi bene conderatur, hoc enim vt fiat, dicta lex pręcipit in hominibus malæ famæ à quibus ſstatim poſst capturam vult iuramentum exigi. Errãt Errant ergo apertiſssimè temerarij quidam iudices (& qui crocodili more humano ſsanguine delectantur) qui ſstatim poſst capturã capturam nullo facto perſsonarum diſscrimine à captis omnibus de veritate delicti iuramentum exigunt, cùm ſs æ pius leuia quædam indicia cauſsam præ ſstiterint capturę. Satis eſst enim Chriſstiano Iudici ſsi more Chri ſstiano iuſstitiam exerceat. Secunda concluſsio, quòd ſsicut ſsola indicia ſsine infamia non ſsufficiunt ad indicendam clericis purgationem, eodem modo nec | ſsufficiet ad hoc vt iudex poſssit ab eis iuramentum exigere ſsuper delicto.
Loading...