Testibus conuictos.

Capvt cxx.

L icet circa numerum & integritatem teſstium nihil ſsit in cauſsis cirminalibus clericorum ſspecialius requiſsitum, quàm in aliis, quia tamen laici clericis oppidò ſsunt infeſsti, prouiſsum eſst quòd laici in cauſsa criminali non poſs ſsunt eſs ſse teſstes contra eos, vt in c. De cæ tero. de teſstibus. Quod procedit etiam contra clericum in minoribus, vt tenet Domi. in c. Sicut ſsacerdotes. ij. q. vij. refert Feli. in d. c. De cætero. in prin. {Quod tamen limita niſsi delictum, de quo clericus accuſsatur, eſs ſset commiſs ſsum in loco, in quo non eſs ſsent Clerici ſsecundùm Abb. ibi, motum his de quibus per eum. Feli. tamẽ tamen ibi credit, quòd difficile iſsta limitatio obtineret, quia non valet ſsimpliciter con ſsequentia, Veritas haberi non poteſst, ergo teſstis inhabilis efficitur habilis: quia illud ſsolum eſst in his, quæ de ſsui natura ab aliis ſsciri nequeunt, vt not. Inn. & Anto. in c. tertio loco. de proba. Vbi etiã etiam dicit, quòd lex Canonica in criminali adeò reſsiſstit, ne laici teſstificentur contra clericos, quòd non videtur iſste caſsus poſs ſse de nouo induci ex ſsola autoritate Abb. Et reſpõdet reſpondet ad fundamẽta fundamenta eius. Vide tamen Iaſs. in l. fi. in fi. C. de his qui. vt indig. vbi ſsequitur limitationem Abb. Dicendo, quòd quando eſs ſsemus in vna villa in qua non reperiretur niſsi vnus clericus tunc quia nec habitu nec actu delictum poſs ſset probari per alios clericos, laici ſsunt idonei teſstes in ſsub ſsidium. Poſs ſset tamen conſsiderari pro Felin. contra Abb. & Iaſs. quòd iſste caſsus non eſst ex illis, in quibus | habitu non poſs ſsunt tales teſstes haberi: quia hoc videtur procedere, quando ex qualitate delicti, hoc eſst, vt in coniuratione vel aliis: quia doctores in hac materia loquentes, non ponunt exemplum niſsi in coniuratione & ſsimilibus delictis, quæ ex communi ſsua natura ſsolent clanculum perpetrari, non verò in his in quibus ex natura loci in quo committitur delictum, non poſs ſsunt alij teſstes inueniri. Alioquin in omnibus delictis commiſssis in deſsertis admitterentur reſstes inhabiles: quia ex natura loci non ſsolent ibi homines niſsi caſsualiter adeſs ſse. Sed quia, ſsi opinio Abb. non ſseruaretur, eſs ſset dare anſsam preſs byteris, qui ſsoli habitant in oppidis ruſsticanis, vt ſsecurè & impunè plura committerent delicta, etiam præ ſsentibus laicis, ideo crederem quòd eius opinio ſseruari poſs ſset, habita prudenti conſsideratione per iudicem qualitatis perſsonæ clerici delinquentis, & teſstium, & delicti perpetrati. Et an ille clericus, alias ſsit inuiſsus aut gratus oppidanis illius loci. Et prædictam ſsententiam Abb. ſsimpliciter referendo ſsequirur Hippolyt. in l. diuus. col. ij. ad fin. num. ix. ff. de quæ ſst. vbi multa ponit in propoſsito, ſscilicet quòd vt veritas inueniatur quando ipſsa aliter haberi non poteſst, conceditur illud, quod aliter non concederetur, & propter hoc receditur à regulis iuris communis.} Quod etiam fallit in crimine notorio, probat text. quem dicit ad hoc Abb. optimum. in cap. pen. de purg. canon. Item etiam fallit in criminibus exceptis, ſscilicet ſsimoniæ, hæreſsis, & læ ſs æ maieſstatis. ita notat gloſs. in c. Cum P. de accuſsat. in verbo laicus. Item mutilatis membris, vel corpore viciati non poſs ſsunt teſstificari contra clericum in cauſsa cri| minali, notat Abb. antiquus in c. j. de except. refert Bald. in ſsua Margarita, in verbo mutilati, dicit perpetuò menti tenẽdum tenendum . Hippoly. in ſsua pract. criminali, in §. Nunc videndum. in col. pen. num. lij. Aduerte tamen in iſsta materia quod cõuicto conuicto clerico de crimine cùm ageretur ciuiliter, lata ſentẽtia ſententia poteſst ſsuus ſsuperior priuare illũ illum beneficiis, vigore illius ſsententiæ, formata de nouo inquisitione, & aſs ſsumpta illa ſentẽtia sententia , tanquã tanquam inducente notoriũ notorium . ita voluit Inno. in c. Qualiter. el ij. de accuſsat. vt refert Abb. in fin. qui dicit cum hac ſsua ſsententia tranſsire docto. communiter, qui tamen dicit aduertendũ aduertendum : quia hoc dictum eſst periculoſsum, & refert Innoc. ſsenſsiſs ſse oppo ſsitum in c. Per inquiſsitionem. de elect. Fama verò an probetur per laicos cõtra contra clericos, vide per Ant. in c. In literis. col. vlt. de teſst. Et pro intellectu materiæ huius cap. & præcedentis, nota quòd licet cõuictus conuictus & confeſs ſsus parificentur, vt notatur in c. At ſsi clerici. de iudi. in princ. hoc intelligendum eſst quantum ad hoc vt perueniatur ad ſsententiam, non quo ad omnia. ita tradidit card. ibi. & de differentia conſstat ex his quæ notãtur notantur in c. ij. de confeſs. & in c. j. de teſst. loquendo in teſste qui conuincitur de crimine tangente cauſsam, aut qui illud confitetur. Nunquid autem clericus poſssit conuinci de delicto duobus te ſstibus tantùm? ſsi credimus Paul. de Caſst. in l. Iudices. C. de Iudic. in fin. verbis videtur dicendũ dicendum quòd non : ſscripſsit enim ibi, quòd in criminali non videntur ſsufficere duo teſstes ſsine aliis præ ſsumptionibus. Sed contrarium credo verius ſsequendo Card. in Cle. j. §. Verum. in. j. quæ ſst. de hæret. vbi concludit quòd eriam in cauſsa hæreſsis ſsufficiunt duo teſstes popter | ius generaliter diſsponens, quòd in ore duorum & c. Cuius opinionem dicit veram repertorium inqui ſsitorum, in verbo teſstes, in §. Per quos teſstes. vbi allegat pro ea gloſs. not. in c. Præ ſsul. ij. quæ ſst. iiij. quæ tenet quòd contra Papam ſsufficiunt duo teſstes: de qua etiam gloſs. meminit Felin. in cap. Quotiens. de teſstib. in j. col.
Loading...