Beneficijs priuari.

Capvt cxxiii.

C vm enim beneficia eccleſsiaſstica ſtipẽdia stipendia ſsint miniſstrorum eccleſsiæ, & hos deceat honeſstos ac mũdos mundos effe, meritò quidem canonica iura ſsanxerunt facinoroſsos ac | improbos clericos beneficiis priuãdos priuandos fore, vt probis viris concedantur, qui qua decet vitæ puritate miniſstrent. Vnum tamen aduertere debent iudices, quòd beneficio non debet priuari clericus, niſsi crimen ſsit graue. text. eſst in c. Inuentũ Inuentum . xv j. quæ ſstio. vij quem dicit notabilẽ notabilem Abb. in c. Tuæ. de pœnis. {& eſs ſse bonũ bonum text. in c. j. num. ij. de Iudi.} Pœna inſsuper priuationis à beneficio non poteſst imponi à iudice niſsi exprimatur à iure, per glo. quam ibi reputat ſsingula. Abb. in c. fin. de iure patro. & in c. Cum vos. de offic. ordin. Et in §. Cum igitur, in aucten. de non eligen. ſsecun. nuben. vbi eſst text. ſsingula. ſsecundùm Balin auct. ex teſstamento. C. de collatio. & ita tenet Barba. per prædicta. in c. Nouit. de iudi. in col. xlv. verſs. Tu pondera. Et vide etiam Domin. in c. Quo iure viij. diſst. col. vlt. vbi dicit quòd nullũ nullum crimẽ crimen inducit priuationem ipſso iure, niſsi ſsit iure cautũ cautum . Quod refert Felin. in c. Quereã Queream . de iureiur. in col. ij. {& in c. ex parte lo j. col. j. de reſscript.} vbi etiam plura allegat in propoſsito præcedentis cõcluſionis conclusionis . Plura etiã etiam cumulauit Tiraquellus in repet. l. Si vnquam. C. de reuocandis donationibus. in gloſs. in verbo reuertatur, in numero ccvj. & in duob. ſsequent. Item nota quòd per ſententiã ſententiam latam ſsuper crimine non eſst quis priuatus beneficio, niſsi hoc ſsententia exprimat, notat Innoc. in c. Qualiter & quando. el. ij. in gloſs. ſsuper verbo diminutionem. de accuſsat. vt refert Rota in collectis per Bernardi. de Biſsigneto, in tit. de ſsenten. & re iud. in deciſs. fin. in fina. verbis. facit etiam quod Bald. in l. Cum fratrem. C. de his quib. vt indignis, voluit ſsentire, quòd ſsi fuit ſsententia lata ſsuper homicidio, & de beneficio nihil fuit dictum, | quòd non poſssit impetrari tãquàm tanquam vacãs vacans , quẽ quem ad hoc refert Ioan. de Ana. in c. fi. col. j. de homic. Vide tamẽ tamen Abb. in c. Inter dilectos. de exceſs. præla. prope fi. vbi ex verbis Innoc. ibi notat. quòd condẽnatus condemnatus de aliquo delicto per ſsententiam cenſsetur priuatus ipſso facto beneficio ſsuo, intelligẽdo intelligendo ſecundũ ſecundum eum quãdo quando crimẽ crimen erat tale quòd inducebat priuationẽ priuationem beneficij, vel quando irrogabat infamiam ipſso facto: nam ſsufficit quòd condẽnetur condemnetur , licet pœna non exprimatur in ſsententia, quia illa intelligitur poſsita autoritate iuris. pro quo allegat l. j. ad Turpilia. & alia iura. facit ad hoc quòd vbicũq; vbicunque quis incurrit ipſso facto pœnã pœnam priuationis beneficij, poteſst abſq; absque alia ſentẽtia ſententia beneficiũ benficium cõferri conferri alteri. probat text. in c. j. & notat ibi Domi. ex eo. in col. iiij. in §. Sacri. de homi. in vj. qui generalius ibi tenet in col. vj. verſs. quæro quare. quòd omnia iura canonica & ciuilia quæ dicunt ipſso iure, vel ipſso facto aliquem puniri confiſscatione bonorum, vel alia pœna quacunq; quacunque , debẽt debent intelligi, vt ſsufficiat declarare vel pronunciare illum talis criminis eſs ſse culpabilem: & locus erit dictis pœnis iuris, etiam ſsi in ſsententia non exprimantur. { idẽ idem tenet Abb. in c. peruenit. el j. de appella, quẽ quem refert & ſsequitur Felin. vbi alia dicit in propoſsito. in c. j. col. xij. num. vj. De conſst. Et illud dictũ dictum Domi. Comẽdat Comendat idẽ idem Feli. in c. ij. col. j. nu. ij. de ſpõ ſa sponsa .} Et aduerte quòd iudex delicti non ſsolùm poteſst pronunciare ſsuper delicto, ſsed poteſst priuare delinquentem beneficio quod habet alibi. ita notat Cardin. in clemen. Paſstoralis. verſsic. Deniq; Denique in ij. quæ ſst. in fin. de re iudic. Si tamen clericus in terra eccleſsſsuæ inculta, induſstria ſsua & laboribus ſsiue expenſsis plantauit vineam, ſseu reduxit | ad culturam cauſsa ſsſsuſstentationis, licet priuetur poſstmodùm beneficio propter delictum, relinquitur ſsibi illa terra vſsque ad vitam ſsuam, notat Abb. poſst Inno. in c. fin. de pecu. cleric. & ibi Barba. col. iij. An autem clericus qui priuatur beneficio teneatur ad reſstitutionem fructuũ fructuum . vide Paul. de Caſstro in l. j. C. de his qui. vt indig. vbi per text. ibi referendo Guillel. de Cuno dicit quòd ſsi clericus committit delictum, propter quod poſssit priuari beneficio, licet habeat ius in re, quouſsque ſsit priuatus, poſstquam tamen eſst priuandus tenetur reſstituere fructus quos percepit à die commiſssi delicti, vel percipere potuit, ſsiue extent, ſsiue ſsint conſsumpti, & ſsiue ſsit effectus locupletior, ſsiue non. Sed Guillelm. ibi non loquitur in clerico, ſsed in vaſsallo committente felloniam. Et hanc opinionem Pauli ſsequuntur Salice. Alexand. & Iaſs. ibi, quam etiã etiam concluſionẽ conclusionem inter ſsua ſsingularia annumerauit Hippo. ſsingul. Dxxv. Clericus qui commiſsit, pro ea tamẽ tamen nihil aliud, allegat niſsi aliquos ex dictis doctoribus in d. l. j. Idem etiam tenent Baldus, Angel. & idem Paul. in l. prædonis. ff. de petit. hæred. & Roma. in l. Diuortio. ff. ſsolut. matrimo. Henric. in c. Cum noſstris. de conceſs. præb. Et prædictam ſsententiam Angeli in dicta l. prædonis. celebrat pro notabili Hippolyt. in ſsingula. cclxviij. Verus poſs ſseſs ſsor, nihil aliud niſsi Angelum referendo. Et hanc etiam concluſsionem videtur ſsequi Decius conſsil. cxviij. Viſso inſstrumento. col. j. referendo doctor. in dicta l. j. & Angel. in d. l. prædonis. Contrariam tamen ſsententiam tenet Cardin. in cle. Conſstitutionem. §. Cæterum. in fin. de elect. Philip. Corneus in d. l. j. C. de his qui. vt indignis. j. col. & | Felin. in cap. De quarta. in col. x. de præ ſscript. vbi per ſseptem fundamenta hoc putat eſs ſse verius, & re ſspondet ad fundamenta in contrarium adducta. Nouiſssimè autem vide egregium doctorem noſtrũ noſtrum Hi ſpanũ Hispanum Anto. de Burgos, in c. Ad noſstram. de emp. & vendit. in col. xj. verſsicu. Venio modò. vbi dicit quòd licet aliâs ſsolebat comprobare illam ſsententiam Feli. tamen quòd tunc diligentius conſsiderando tenet contra eum, & ſsuſstinet opinionem contrariam, & ſsatisfacit ad fundamenta Feli. & dicit quòd nullo modo concludunt eius dicta, niſsi dum allegat quandam deciſsionem Rotæ, cui ipſse reſspondet paruipendendo eam. Et quia videtur eſs ſse communior opinio cum Paulo, & ſsuis ſsequacibus in dicta l. j. ideo illam tenendam cenſseo: quàmuis in clerico qui poſst commiſs ſsum delictum propter quod priuatur, ſsemper perſseuerauit ſseruiendo in eccleſsia vbi beneficium habebat, crederem ipſse benigniorem & æquiorem opinionem Felin. & aliorum, quòd tunc ſsolùm talis damnaretur ad reſstitutionem fructuum à die propoſsitæ contra eum accuſsationis, vel formatæ inquiſsitionis, niſsi quando delictum induceret priuationem ipſso iure, vt in crimine hæreſsis & ſsimoniæ, vt ſsuprà dictum eſst ſsuo loco, & in aliis quinque caſsibus, videlicet in cap. Felicis. de pœn. lib. vj. & in clement. Multorum. de pœn. & in cap. Eum qui. de præben. lib. vj. & in c. j. de homi. lib. vj. & in c. Ad falſariorũ falsariorum . de cri. fal. quia tũc tunc clericus indiſstinctè poſs ſset condemnari ad reſstitutionem fructuum à die cõmiſsi commissi delicti: & iſsto modo poteſst intelligi doctrina Bald. in titul. de pace iura. firman. in vſsi. feu. in §. Iniuria. verſsi. Quæro an committat fur| tum. dum tenet quòd recipiens fructus beneficij qui priuatus eſst iure, committit furtum. Crederem præ terea in hoc propoſsito poſs ſse dici (ſsaluo meliori iudicio) quòd quando clericus propter crimen damnatur ad reſstitutionem fructuũ fructuum quòd dãnabitur damnabitur ſsolùm ex quadam æquitate ad reſstitutionem perceptorũ perceptorum , non autem eorum qui percipi potuerunt: ſsatis eſst enim, ſsi eccleſsiæ cui applicandi ſsunt, clericus reſstituat fructus quos percepit, quàmuis illos conſsumpſserit, ſsine eo quòd tam ſstricta exactio fiat ab eo, ſsicut ſsi ſspoliaſs ſset aliquẽ aliquem illo beneficio, & eſs ſsent reſtituẽ di restituendi fructus ſspoliato inſsimul cum beneficio. Itẽ Item nota in materia huius cap. quòd inferior à papa vt legatus vel epiſscopus poteſst cum cauſsa inhabilitare aliquẽ aliquem ad beneficia, etiam in perpetuũ perpetuum per ſtatutũ ſtatutum vel ſentẽtiã sententiam , vt not. gloſs. quam ad hoc ibi dicit ſsingularem Ioan. de Imo. in Clemen. ij. de vi. & hone. cle. in verbo inhabilis. qui etiã etiam refert Anto. dicẽtem dicentem quòd tũc tunc ipſse inferior poſs ſset cum tali irregularitate ad beneficia di ſspenſsare. Vide tamẽ tamen Feli. in c. Poſstulaſsti. col. ij. verſs. Et adde. de fo. compe. vbi intelligit prædictam gloſs. tali modo quòd legatus vel epiſscopus non poteſst inhabilitare ita vt operetur alibi: ex quo videtur quòd illa inhabilitas non nocebit clerico extra prouinciã prouinciam legati vel diœceſsim epiſscopi: quod ſsubintelligit idẽ idem Feli. vbi inhabilitas fuit poſsita in materia arbitraria vltra ius, ſsecus ſsi iuris authoritate, quod non habet in ſse dubium: quia tunc non eſst legatus vel epiſscopus qui inhabilitat, ſsed declarat illum incurriſs ſse inhabilitatem iuris, & tunc ſsicut ius ligat vbique, ita declaratio nocebit vbique.
Loading...