fol. 149r

Svmmarivm. Cap. XIV.

• 1 Præſscriptio Iuris ciuilis inuentum an locum obtineat inter ſsupremos Principes?
• Præſscriptione remota nullus Princeps ſsecurus eſsſset in retinendis ſsuis Principatibus.
• 2 Præſscriptio Iuris ciuilis inuentum apud Romanos cœpit a lege 12. Tabularum, ſsed & apud Athenienſses, & alios fuit antiquior, & ab omnibus recepta est.
• 3 Iuriſsgentium reputatur, quod apud omnes obſseruatur, licet poſstea fuerit inuentum, quod multipliciter oſstenditur.
• 4 Emptio est Iuriſsgentium licet postea inuenta.
• Iuſsgentium incœpit cum genere humano.
• 5 Iuſsgentium non hominum approbatio, ſsed ratio naturalis constituit.
• Conſsenſsus hominum vnanimis in re aliqua eſst coniectura, vt ea Iuriſsgentium putetur.
• 6 Præſscriptio immemorialis est alterum ius naturæ.
• 7 Imperia ex temporis diuturnitate confirmantur, & defenduntur.
• 8 Nauigatio priuatiua Luſsitanorum ad Indos eſst conformis iuri humano, & diuino.
• 9 Publicæ res prohibentur præſscribi à priuato non verò a Principe.
• 10 Priuatus præſscribere non potest res publicas.
• fol. [149]v
  11 Publicatàm iure gentium, quàm ciuili poſsſsunt à populo contra populum præſscribi.
• Paſscua, piſscationes, lignationes, & ſsimilia præſscribuntur à populo contra populum.
• 12 Publicæ res præſscribuntur etiam cum violentia.
• 13 Reſsp. contra aliam præſscribit loca, & iura publica etiam cum violentia.
• L. Sequitur. §. ſsi viam. ff. de vfucap.
• 14 Prohibitio vſsucapionis in rebus publicis procedit reſspectu priuatorum.
• Leges vnius populi non ligant alios populos, nec extero Principes.
• PublicarũPublicarum rerũrerum vſsucapio prohibetur ex moribus ciuitatũciuitatum. L. Vltim. ff. de vſsucap.
• 15 Maris, & littorum vſsus publicus est iuregentium, ſsed potest fieri publicus vnius populi.
• Princeps prohibere potest exteros ingreſsſsu ſuarũsuarum prouinciarũprouinciarum L. 3. Ne quid in leco publico.
• 16 Luſsitani etſsi cũcum violẽtiaviolentia Indici maris nauigationẽnauigationem vſsurpauerint, ex tẽporistemporis diuturnitate ius illud præſscripſsere.
• 17 Quantum tempus requiratur ad præſscribendum ius publicum, variant ſscribentes.
• Diſscontinua iura requirunt tempus immemoriale ad præſscriptionem ex communi.
• 18 Continui, & diſscontinui iuris diſstinctio reprobatur.
• Seruitutum continuarum, & diſscontinuarum diſcrimẽdiscrimen exploditur.
• fol. 150r
  19Cap. 1 de præſscriptionibus in 6. procedit in præſscriptione non vero in conſsuetudine, quæ eſst lex non ſscripta.
• 20 Conſsuetudo, quæ eſst præſscriptio regulatur vt præſscriptio Seruitutes conſsuetudine adquiruntur, quæ habet vim legis.
• Bona fides nõnon est neceßaria in cõſuetudineconsuetudine prout eſst lex, eſst tamen neceßaria in cõſuetudineconsuetudine prout est præſscriptio.
• 21L. 1. §. vlt. l. 2. in princ. ff. de aqua pluuia.
• Lex ſsumitur pro pacto in contractibus.
• 22 Molin., Mench. & omnes reprobantur legẽlegem in materia immemorialis præſscriptionis pro lege cõmunicommuni accipiẽtesaccipientes.
• 23 Differentia inter præſscriptionem, & conſsuetudinem, pro adquiſsitione.
• L. ſsi quiſsquam. ff. de diu. & tem. de diuerſsis perſsonis agit Titulum validum habens à Principe non indiget præſscriptione in rebuspublicis.
• 24 Præſscribens res publicas contra priuatum tempore tantum ordinario indiget.
• Longa poßeſssio refertur ad decem, vel viginti annos.
• 25 Lex Caſstellæ in via publica & ſsimilibus non admittit præſscriptionem.
• Via publica, forum, & ſsimilia non præſcribũturpræscribuntur.
• 26 iter, via publica, & ſsimilia mutata forma præſscribuntur tempore immomoriali.
• L. 7. tit. 29. par. 3.
• 27 Suarij triplex error circa præſscriptionem rerũrerum publicarũpublicarum
• 28 Principis est aſssignare terminos, & loca publica.
• fol. [150]v
  Luſsitani vincunt cauſsam contra Incognitum eiſsdem armis quibus ille pugnat.
• 29 Nauigare, & piſscaride iuregentium omnibus competit.
• Vtens iure communi non præſscribit, & in dubio ita vti cenſsetur.
• 30 Princeps priuatiuè concedit nauigationis ius, & piſscationis.
• 31 Nauigatio, & piſscatio præſscribitur ſsi iure proprio adquiri tentetur.
• 32 Quaſsi poßeſssio, ſseu animus poſssidendi ius piſscationis, & nauigationis tripliciter probatur ex prohibitione, ex declaratione, ex titulo.
• 33 Luſsitaniæ Rex Indicam nauigationem adquiſsiuit ex prohibitione, ex declaratione, & ex titulo.
• Luſsitaniæ Rex intitulatur Rex Indicæ nauigationis, & commercij.
• Tituli Regis Luſsitaniæ omnibus noti.
• Proclama generale omnibus nocet.
• 34 Præſscriptio etiam immemorialis requirit bonam fidem.
• Rex Luſsitaniæ habet bonam fidem in nauigatione, & commercio Indico.
• 35 Cauſsæ etiam iniustæ inducunt bonam fidem.
• 36 Mala fides purgatur 30. annis præcipue in ſsucceſsſsoribus.
• 37 Bona fides ita præſsumitur in præſscriptione immemoria|
  fol. 151r
  li, vt non admittatur probatio in contrarium.
• 38 Mala fides probari poteſst indirecte contra præſscriptionem immemorialem.
• Mala fides quibus modis probatur contra præſscribentem.
• Immemorialis non excluditur, licet contrarium constet ex historijs.
• 39 Titulus Regis Luſsitaniæ circa Indicam nauigationem constat, & defenditur multipliciter.
• 40 Immemorialis titulum non requirit, nec bonæ fidei quæſstionem.
• 41 Præſscriptio iurium negatiuorum incipit à tempore prohibitionis.
• 42 Iuris negatiui præſscriptio procedit à prohibitione, quando principaliter de eo iure agitur, non vero ſsi inconſequẽtiaminconsequentiam.
• 43 Præſscriptio iuris negatiui nocet non ſsolum prohibitis, ſsed ſscientibus.
• 44 Conſsuetudo in præſscriptionibus ligat omnes.
• Præſscriptio iuris realis porrigitur ad omnes.
• Seruitus, quæ perſsonæ à re debetur, realis eſst.
• 45 Conſsenſsus liber inducitur ex præſscriptione immemoriali adeo, vt probatio incontrarium non admittatur.
• Prohibitio præſsumitur ex immemoriali ſsi neceſsſsaria est.
• 46 Præſscriptio immemorialis non procedit in mere negatiuis niſsi de prohibitione constet.
• 47 Nauigatio Indica constat immemoriali, nec fundatur |
  fol. [151]v
  in iure negatiuo præſscribende, & incœpit, & progreſsſsa eſst cum aliorum prohibitione.
• Castellani, Galli & alij prohibiti ſsunt a Luſsitanis in Indiam nauigare.
• Carolus Quintus animaduerti vult in Caſstellanos in Indiam Orientalem nauigantes.
• Nauigantes in Indiam abſsque Luſsitaniæ Regis beneplacito bonis, & vita ſspoliati.
• Piratæ, & rebelles nullum ius adquirunt.
• 48 Bataui in Indiam non nauigarunt niſsi poſtquãpostquam Philippus primus ſsucceßit in Luſsitania.
• Rebellio & arma ius non dant ad aliorũaliorum iura occupanda.
• Turcarum Imperator in armis ius conſsiſstere aſsſserit.
• 49 Accolæ maris Indici nauigando, & piſscando an conſseruauerint antiquam poſsſseßionem.
• Dominium Principis non excluditur ex dominio particularium inferiorum.
• Nauigat nemo in Indico mari abſsque LuſitanorũLusitanorum beneplacito cum conſsenſsu omnium.
• 50 Incognitus maris quaſsi poſsſseßionem nauigationibus, & piſscationibus agnoſscit.
• 51 Præſscriptibile est, quod est renunciabile.
• Adquiri quod potest ex conceßione expreßa, poteſst ex tacita ac per conſsequens ex præſscriptione.
• 52 Caſstrenſsis opinio retorquetur contra Incognitum, dũdum vult non ſsufficere mille annos ad loca publica præſscribenda.
• 53 Ædificans, nauigans, piſscans in loco publico quaſsi poſsſseßione durante habet Dominium, & ius alios prohibendi.