Nam debet, qui arat, arare, in ſspe fructus percipiendi auctore Paulo. i. cor. 9. & quod est inutile pro nullo habetur, ut dederat caput inter corporalia de translatione Epiſscopi. hanc autem admonitionem eſs ſse inutilẽ inutilem in tali cauſsa, ac iccirco idcirco nun nunquam factam fuiſs ſse, multifariã multifariam declaratur. Primũ Primum quia est factu difficilis, & erat difficillima initio belli tot enim nationes tam barbaras, immenſso Oceani & terrarum interuallo distantes, nullo linguæ commercio adire & admonere, nec ſsolum quid reſsponderent, ſsed etiã etiam quid facerent expectare, res eſs ſset tam difficilis, tanti ſsumptus, tam longi temporis, ut facile principes omnes Christianos a tali cõatu conatu deterreret Itaq; Itaque hanc admonitionẽ admonitionem , ut neceſs ſsariam inducere, nihil aliud erat,  quam expeditionẽ expeditionem piam & barbaris ſalutiferã salutiferam , ac proinde ipſsorum conuerſionẽ conuersionem , quæ finis belli est penitus impedire. Est igitur inutilis & proinde omittẽda omittenda Nam quæ ordinantur ad finem, hæc rationem boni, ex ordine ad finem ſsortiuntur, Quare quæ finẽ finem impediunt non habent rationẽ rationem boni. Vt Thomas, ſsecunda. 2. q. 33 | ar. 6. ad. 3. tradidit. Deinde hæc admonitio, & ſsi ſsuperatis difficultatibus fieret nihil tamen, aut parũ parum pro ſsicerent, eſs ſset igitur inutilis & ommittenda. non. n. est probabile, neq; neque uero ſsimile gentẽ gentem aliquam per ſolã solam admonitionẽ admonitionem & externæ nationis exhortationẽ exhortationem adduci poſs ſse, ut inſsitam & a maioribus acceptam religionem relinquat. Nam ut est in æpistola Auguſst. ad Vincen. ſsi docerentur infideles, & non terrerẽtur terrerentur , uetustate cõ ſuetudinis consuetudinis obdurati ad capeſ ſendã capessendam uiam ſsalutis, pigrius mouerentur. Si quis autem dicat non uerbis ſsolum admonendos eſs ſse barbaros ſsed etiam metu admoti exercitus terrendos, ut metu ſsaltem imperata faciant, iã iam hoc eſs ſset difficultatẽ difficultatem admonitionis plurimum augere, & uim facere, propter quam uitandam ipſsi admonitionem inducunt, quæ uis ſsi facienda est, nõ non est omittenda utiliſs ſsima, quæ imperium Christianorum accipere cogat. Præterea quamuis barbari metu impulſs ſsi prædicatores admitterent, & cultum idolorum ad tempus deponerẽt deponerent uel potius deponere ſsimularent, tamen non dubium est quin timore ſsublato eſs ſsent ad pristinos mores reuerſsuri & prædicatores eiecturi, aut ipſsos etiã etiam & ab ipſsis cõ uerſos conuersos niſsi ad pristinam impietatem redirent occiſsuri vt initio naſscentis æccleſsiæ fiebat. Quæ omnia incommoda & difficultates debellatis barbaris facillime tollũ tur tolluntur , & ſsic plus uno menſse in ipſsorum cõuerſione conuersione proficitur, quam centum annis per ſsolam prædicationem, non pacatis barbaris proficeretur. Non enim, arbitror, nostri tẽporis temporis prædicatores ſsine miraculis plus efficerent, quam quondam Apostoli, domino cooperante & | ſsermonem confirmante ſsequentibus ſsignis. Quæ ſsigna iam non ſsunt a deo postulanda, cum nobis liceat præ ceptum eius ſsequentes prudẽti prudenti conſsilio barbaros ad cõ uiuium conuiuium euangelicum, qua diximus ratione compellere. Accedit quod barbarorum ſsubiectio cauſsa est magni Christianorum concurſsus quorum illi commertio, & conſsuetudine facilius conuertuntur, & conuerſsi commodius edocentur, constantius in accepta fide perſistũt persistunt nec in hæreſses labi permittuntur, & facilius barbariẽ barbariem exuunt, humanioribus & Christianis moribus induũ tur induuntur . Cum igitur duæ viæ ſsint, quibus ad barbarorũ barbarorum cõ uerſionem conuersionem procedi poſs ſse uideatur, altera per monitionẽ monitionem ſsolum, doctrinamq; doctrinamque & prædicationem, difficilis, longa, & multis periculis, & laboribus impedita, altera per ſsubiectionem barbarorum, facilis, breuis, & cũ cum multis barbarorum cõmoditatibus commoditatibus expedita, utra progrediendum ſsit, non est prudentis hominis dubitare, præ ſsertim cum Auguſst. auctorem habeamus, qui expiditiore, progrediẽdũ progrediendum eſs ſse, aperte uerbis illis, quæ ex Paulo ante citauimus declarat. Si docerentur, inquit, & non terrerentur uetustate conſsuetudinis obdurati ad capeſ ſendã capessendam uiam ſsalutis pigrius mouerentur, quibus plane docet Auguſst. non doctrina modo agendum eſs ſse, ſsed uim etiã etiam ſsalutiferam, quæ uiam doctrinæ muniat adhibendam.