CAPVT PRIMVM. Quid propriè Indiarum nomine veniat? Vbilatè de OriẽtaliumOrientalium ſsitu, & diviſsione tractatur, & de antiqua Orbis partitione.

SVMMARIVM CAPITIS PRIMI.

  • 1 Operis huius inſstitutum proponitur.
  • 2 Præfationes inutiles, & verboſsos commentarios facere ſstultum eſst.
  • 3 Verbis qui abundant, in rerum ſsubſstantia deficiunt.
  • 4 Brevis eſst, qui non dicit plus quàm oportet, & inita tractatio deſsiderat.
  • 5 Perfectum eſst, quod ex omnibus ſsuis partibus conſstat.
  • 6 Præfationum utilium neceſsſsitas, & laudatio. Lex 1. D. de orig. iur. exornatur, ibidem.
  • 7 Principium dimidium totius.
  • 8 Adagium, quo illotis manibus, aut pedibus aliquid agere vetamur, quid ſsignificet, & unde ſsumatur.
  • 9 Mundus à Deo ex nihilo, ſsed pulcherrimus conditus.
  • 10 Mundi appellatio generaliter ſsumpta, quid contineat?
  • 11 Mundus an dicatur à movendo, vel à munditie?
  • 12 Mundus Græcè dicitur Kóσµoς, quod ſsignificat ornamentum.
  • 13 Coſsinetæ ancillæ quæ, & cur dictæ?
  • 14 Mundus muliebris quid ſsignificet?
  • 15 Mundi climata, ſsive plagæ quæ, & quot?
  • 16 Venti præcipui, & Cardinales dicti, qui ſsint?
  • 17 Oriens & Occidens quid?
  • 18 Septentrionalis mundi plaga quæ, & cur dicta?
  • 19 Meridies, ſsive Meridionalis mũdimundi plaga, quæ & cur ita dicta?
  • 20 Antarcticus polus ſsolet vocari Meridionalis & Auſstralis, & cur?
  • 21 Septentrionalis pars cur etiam Aqui|lonaris dicatur?
  • 22 Ventorum plurium nomina, ſsitus & differentiæ remiſsſsivè.
  • 23 Mundi nomen contractum ad inferiora elementa, dividitur communiter in tres partes, EuropãEuropam nempe, AſiãAſiam, & AfricãAfricam.
  • 24 Orbis partes antiqui qua ratione diviſserint.
  • 25 Aſsia ſsola dimidium Orbis olim cogniti continebat.
  • 26 Orbis partium nomina unde? & ſsitus, provinciæ, hiſstoriæ, mores, & excellentiæ, remiſsſsivè.
  • 27 India iacet in Aſsia, & in ſsacris Litteris dicitur Evilath, & cur?
  • 28 India dicitur regio Orientalis Aſsiæ ab Indo flumine, quod eam aluit, vel ab Indo at nepote Noë.
  • 29 Indi fluminis magnitudo, & an & quatenus Gangem, & Nilum excedat?
  • 30 Indus fluvius, quot alios in ſse recipiat, & quot oſstijs Oceanum ingrediatur?
  • 31 India Aſsiæ, cur dicatur Orientalis? & de eius ſsitu, & Geographia.
  • 32 Indiæ Orientalis magnitudo immenſsa pluribus demonſstratur.
  • 33 Indiæ Orientalis diviſsio varia reperitur apud auctores.
  • 34 Ganges fluvius celebratiſssimus, qui, & in Scriptura Phiſson, à Paradiſso exiens.
  • 35 Indiæ Orientalis diviſsio à Paulo Veneto tradita reprobatur.
  • 36 Abaſsia, & Abyſssinorum Imperium hodie eſst in Africa, & an olim in Aſsiæ, & intra Indiam fuerit?
  • 37 Indiam Orientalem novo & obſscuro modo dividit Abdias Babylonius.
  • 38 Abdias Babylonius quis, & quãdoquando vixerit? & de fide hiſstoriæ Apoſstolorum, quæ eius nomine circumfertur.
  • 39 Aethiopia ubi, & unde dicta? & quòd ſsit duplex.
  • 40 Media regio Aſsiæ, & eius Geographia.
  • 41 Mædi ſsunt populi Thraciæ in finibus Europæ.
  • 42 Indiæ diviſsio tradita ab Abdia Babylonio defenditur, & latè exponitur.
  • 43 Vergere verbum quid ſsignificet apud Geographos?
  • 44 Geographi regiones magis nobiles, quãvisquamvis remotiores, pro confinibus ponere ſsolent.
  • 45 India verſsus Aethiopiam eſst illa, quæ Citerior dici ſsolet, & quid comprehendat? & num. 51.
  • 46 Arabes, Sabæi, & Homeritæ, Indi vocantur.
  • 47 Indiam vocat Curtius omnem terram, quam aluit mare Rubrum.
  • 48 India etiam vocatur Aegyptus ſsuperior, & cur?
  • 49 India dicitur utraque Aethiopia Aſsiana, & Africana.
  • 50 India Orientalis tota dicitur ab aliquibus magna Aethiopia, & cur?
  • 51 India, quæ ab Abdia dicitur Prima, eſst eadem quæ Citerior, & quid contineat?
  • 52 D. Bartholomæus prædicavit in India Citeriori.
  • 53 India Citerior dicitur etiãetiam Fortunata, & Beata, & Aethiopiæ adhærens.
  • 54 India, quæ Abdiæ dicitur Secunda, eſst illa, quæ alijs dicitur Interior ſsive intra Gangem, & eius ſsitus.
  • 55 India intra Gangem, per Septentrionalem partem, non multũmultum diſstat à Medis.
  • 56 Medorum nomine, non tam illorũillorum provincia, quàm Imperium denotatur.
  • 57 Medorum ImperiũImperium Abdiæ Babylonij, & Artabani tẽporetempore latiſssimum fuiſsſse.
  • 58 Medi etiam à Parthis victi, ipſsis nomen dederunt.
  • 59 Media in Sacra Pagina quas nationes comprehendat?
  • 60 India, quam Abdias Babylonius Tertiam vocat, eſst eadem, quæ alijs Vlterior, ſsive extra Gangem dicitur.
  • 61 Indiæ Vlterioris, ſsive extra Gangem Geographia, & quòd ampliſssimum Sinarum Regnum complectitur.
  • 62 India Vlterior, eſst pars extrema mũdimundi, & ideò dicitur finem facere, & Indico Oceano claudi.
  • 63 Sabæa regio cur dicatur finis terræ?
  • 64 Gadiræ verbum, & adagium, Non ultra Gadira, quid?
  • 65 India Vlterior cur dicatur Abdiæ tenebrarum regionem gerere?
  • 66 Tartarorum nomen & Imperiu quando extendi cæperit.
  • 67 Tenebrarum regio dicitur pars Septentrionalis, & cur?
  • 68 Aquilonares regiones plurimæ, in quibus Sol rarò, vel nunquam apparet.
  • 69 TenebrarũTenebrarum regio dicitur quædam provincia infinibus Tartarorum.
  • 70 Regio quædam eſst ultra Lapones perpetua caligine oppreſsſsa, ubi Pygmæi reperiuntur.
  • 71 Cimmerij populi, & Cimmeriæ tenebræ.
  • 72 Nebuloſsa povincia in Regno Georgiorum, & eius mirabilis hiſstoria.
DEo volente, et ivvante, de
1
iuſstitia & iure dicturus, quâ PotẽtesPotentes pariter ac Catholici Hiſspaniarum Reges & Domini noſstri, nũquamnunquam ſsine glorięgloriæ & laudis titulis nominãdinominandi, Occidentales & Meridionales Novi huius (ut vocant) Orbis provincias, & longè, ac latè patentia Regna inquirere, & acquirere potuerunt & acquiſsita retinêre: necnon de legibus, peculiaribuſq́;peculiaribuſq́ue ſsanctionibus, quibus eadẽeadem Regna, Divino Numine parta, tuentur & moderantur; arbitrore re eſsſse, ſsi quædam priùs de ipſsorum nomine, ſsitu & inventione tractaverim.
2
Non quia velim longos & verboſsos commentarios facere, aut tẽpustempus in præludijs, vel parergis conſsumere, & in ipſso opere poſsteà ſsuccingi, quod ſtultũſtultum eſsſse docemur lib. 2. Machab. c. 2. verſs. ultim. & optimè poſst Serarium exornat Martinus Delrius in adagial. ſsacris, 1. tom. adag. 1033 pag. 607. Vveſsembechius conſs. 37. n. 12.
3
& Iuſst. Lipſs. inſstit. epiſs. c. 7. ubi ait: Vt corpore tenues veſste ſse dilatant, ſsic qui ingenij, aut ſsapientiæ inopes, diffundũtdiffundunt ſse in verbis: cui ſsimile eſst illud Prov. 14. Vbi verba ſsunt plurima, ibi frequẽterfrequenter egeſstas.
4
Sed quia iuxta cõſiliumconſilium Quintil. lib. 4. inſstitut. Orator. c. 2. Nos brevitatem in eo ponimus, non ut minus, ſsed ne plus dicatur, quàm oportet, Pliniumq́;Pliniumq́ue iuniorem ſsecuti lib. 5. epiſst. 6. Primum Scriptoris officium eſsſse exiſstimamus, ut titulum ſsuum legat, & identidem interroget ſse quid cœperit ſscribere, ſsciatq́ue ſsi materiæ immoratur, non eſsſse longum, longiſsſsimum ſsi aliquid accerſsit, atque attrahit.
5
Et cùm illud perfectum ſsit; quod ex omnibus ſsuis partibus conſstat, incõveniensinconveniens iudicamus, iuris Indiarum tractationem promittentibus, omiſssis initijs, atque origine non repetitâ, protinus materiam aggredi.
6
Præſsertim ubi ipſsæ præfationes & libẽtiùslibentiùs nos ad lectionem propoſsitæ materiæ perducunt, & cùm eò venerimus, evidentiorem eius præſstant intellectum, prout in ſsimili ſscripſsit Caius I. C. in l. 1. D. de orig. iur. & Imp. in l. vnic. verſs. Nulla enim, C. de imponen. lucrat. deſscript. Quorum dictum ornari poteſst ex plurimis, quęquæ de præfationum utilitate, & rebus ex ſsuis primordijs deducẽdisdeducendis & explicandis, tradunt Doctores in d. l. 1. præcipuè Zaſssius, Corraſs. Everlin. & noviſssimus Anton. Mornacius, Bart. In l. 1. n. 16. C. de novo Codice facien. idẽidem Bart. & Iaſs. per text. ibi in l. 3. §. fin. D. de pact. & in l. Titia 133. §. idem reſspondit, D. de verb. oblig. Tiraq. qui plures refert in tract. de primog. in præfat. num. 64. Maſscard. de probat. lib. 1. in proœm. n. 4. Mieres in tract. de maiorat. in initio n. 1. Bobadilla in Politica lib. 1. c. 3. n. 3. Claud. Prat. Gnoſseon general. iuris lib. 3. tit. 1. c. 2. Ferdinand. Mendoça lib. 3. diſsput. de pact. cap. 8. Mar. Anton. Peregrin. de fideicom. art. 16. Fuſsius in ſsingulari 107. ſsub litter. P. & Seraphinus de virtute iuram. privil. 75. n. 9.
7
Vnde natum adagium, Prin|cipium dimidium totius, quod ex Platone, Ariſstot. Ciceron. Polyb. Horatio, Auſsonio, & alijs deducunt & illuſtrãtilluſtrant auctores ſsuprà relati, Lucian. in Dialogo de Domo, Paul. Fuſscus in tract. de viſsit. lib. 1. cap. 1. n. 2. & Aldus Manutius in adagijs pag. 95. Ncc latuit Caium in d. l. 1. ibi: Et certè cuiuſsque rei potiſsſsima pars principium eſst.
8
Vbi alterius quoque adagij meminit, quo illotis manibus, aliquid tractarevetamur, hoc eſst, ex abrupto, & nullâ præfatione, imparatis adhuc audientium animis, rem quampiam, & præſsertim gravem & ſseriam aggredi: locutione ſscilicet proverbiali ex Deorum ſsacris ductâ, quæ manibus illotis peragere nefas erat; cui ſsimilis eſst alia, illotis pedibus, de quibus apud Heſsiodum, Agellium, Macrobium & Gregor. cognomento Theologum, quos refert Manutius, ſsive Eraſsmus in adagijs pag. mihi 388. & fusè explicat Maldonatus ſsup. Matthæi cap. 27. num. 24. Genebrar. ſsup. Pſsalm. 25. Gaſsp. Sanct. ſsup. Iſsai. cap. 1. num 47. & Ioan. Steph. DurãtiusDurantius de ritibus Eccleſsiæ lib. 2. c. 28.
Sciendum
9
eſst igitur, Deum Optimum Maximum MũdumMundum univerſsum pro immenſsa bonitate & ſsapientia ſsua ex nulla præexiſstente materia cõdidiſſecondidiſſe, & quidem pulchrum, prout eſst & ipſse pulcherrimus, ut habetur Geneſs. & Ioan. c. 1. & tradit D. Paul. 11. ad Hebr. & ad Roman. Seneca lib. 1. qq. natural. ad Lucil. in princ. & lib. 2. cap. 45. & eleganter Boëtius lib. 3 de conſsolat. Philoſsoph. metro. 9. dum ait:
O qui perpetua mundum ratione gubernas,
Terrarum, cœliq́;cœliq́ue Sator, qui tẽpustempus ab ævo
Ire iubes, ſstabiliſsq́ue manens, das cuncta moveri,
Quem non externæ pepulerũtpepulerunt fingere cauſsæ
Materiæ fluitãtisfluitantis opus: verũverum inſsita ſsummi
Forma boni, livore carẽscarens: tu cũctacuncta ſsuperno
Ducis ab exemplo, pulchrum, pulcherrimus ipſse
Mundum mente gerens, ſsimiliq́ue ab imagine formans.
Continet
10
autẽautem mundi appellatio, ſsi generaliter ſsumatur, cœlum, terrãterram, mare, & quæ in eis opera Dei ſsunt, cœleſstes ac terrenas creaturas, ſsive naturas, ut poſst Ariſst. lib. 1. de cœlo & mũdomundo, & Cleomedem in lib. de OrbiũOrbium cæleſst. contempl. docet Origen. lib. 2. Periarchon c. 9. D. Aug. tract. 2. in Ioan. Poſssido. in metheor. Hygin. de Aſstron. c. 1. Cœlius Rhodigin. lib. 1. antiq. lectio. c. 4. Chaſsſsan. in Catal. glor. mundi part. 12. conſsider. 10. Iuſstus Lipſsius omnino legendus in Phyſsiolog. Stoic. lib. 2. diſsſser. 6. & 7. & eleganter Feſstus Pompeius de verb. ſsignificat. verb. MũdusMundus, D. Iſsidor. lib. 3. Etymol. cap. 39. & lib. 13. cap. 1. Qui
11
duo à movendo dictũdictum putant, quòd in ſsempiterno motu conſsiſstat, licèt veriùs M. Varro, & Plin. lib. 2. de natur. hiſstor. cap. 2. & 4. à perfecta, abſsolutaq́ue elegantia vocatum dicant: quòd nihil eo mundius, pulchrius, vel ornatius ſsit.
12
Vnde illum Græci Κόσµον dixerunt quod ſsignificat ornamentum,
13
& Κόσµɛτας ancillas, quæ ornandis poliendiſsq́ue uxoribus deſserviebant, de quibus Iuvenal. Satyr. 6. Ponunt Coſsmetæ tunicas, quæ Ornatrices Latinè dicuntur, in multis locis congeſstis à Briſsſson. verb. Ornatrices. Quam Etymologiam idem etiam Iſsidor. præſsenſsit d. cap. 1. & alijs reiectis magis probat Ioan. Fungerus in Etymologico Latino-Græco, verb. Mundus, pag. 652. & Iuſstus Lipſs. d. c. 6.
Et
14
ob id ea, quæ mulieres ad ſsui lauticiem & ornatum parant, ſsub mundi muliebris appellatione contineri, ſscripſsit Varro lib. 4. de ling. Latin. Cato apud Livium lib. 37. Seneca lib. 1. nat. qq. ad fin. Iul. Paul. lib. 3. Sent. c. 6. & Vlpian. in l. argumento 25. §. MũdusMundus, D. de auro & arg. leg. & in alijs locis, quæ plenè congerunt Briſsſson. Prateius, & Ioan. Calinus in ſsuis libris de verb. ſsignific. verb. Mundus muliebris.
Huius
15
mundi climata, ſsive plagas quidam ſseptem eſsſse dixerunt, maximè Ptolemæus, & auctor libri de locorum | ac mirabilium mandi deſscript. cap. 55. Eaſsq́ue & gentes, quæ ſsub eis habitãthabitant, ſspecialiter cõmemoratcommemorat Chaſsſsaneus in Cathalogo glor. mundi part. 12. conſsider. 16. & alij, quos refert Martin. Delrius in adag. ſsacr. 1. to. adag. 924. pag. 508. Sed alij magis communiter & generaliter in quatuor tantùm dividere ſsolent, nempè Orientem, OccidẽtemOccidentem, Septentrionem & Meridiem, ut docet Cicero lib. 2. de natur. DeorũDeorum, Hiero. in quæſst. in Geneſs. cap. 13. Servius ad illud Georg. 1:
Mundus ut ad Scythiam Riphæaſsque arduus arces.
D. Iſsidor. d. lib. 13. Etymolog. c. 1. Agellius lib. 2. noct. Attic. c. 22. Cœl. Rhodigi. lib. 1. lect. antiq. c. 19. & 21. Chaſsſsaneus d. part. 12. conſsider. 13. ubi tractat, quæ ex his plagis nobilior ſsit, Carol. Stepha. & Ioan. Funger. in dictionarijs ſsub illis verbis, P. Ioá. Pineda in comment. in Iob c. 23. verſs. 8. & noviſsſsimè & latiſssimè P. Ludovic. Balleſster. è Societate Iesv in Hierologia lib. 2. c. 4. per totum, & eleganter inſsinuavit Ovid. lib. 1. Metamor.
16
Simul etiam primores vẽtosventos enumerans, qui ab his quatuor Orbis partibus, ſsive cardinibus irruere ſolẽtſolent qui cardinales ob id à quibuſsdam nominantur:
Eurus ad Auroram Nabathæaq́ue regna receſssit,
Perſidaq́;Perſidaq́ue & radijs iuga ſsubdita matutinis.
Veſsper, & Occiduo, quæ littora ſsole tepeſcũttepeſcunt
Proxima ſsunt Zephyro, ScythiãScythiam Septemq́;Septemq́ue triones
Horrifer invaſsit Boreas: contraria tellus
Nubibus aſsſsiduis, pluvioq́ue madeſscit ab Auſstro.
OriẽtalisOrientalis, &
17
OccidẽtalisOccidentalis plaga, ut notũnotum eſst, & ſsupradicti auctores advertũtadvertunt, à Solis ortu occaſsuq́ue dicũturdicuntur.
18
Septentrionalis, quęquæ inter polum ArcticũArcticum, & ÆquinoctialẽÆquinoctialem circulũcirculum interijcitur, à ſeptẽſeptem ſstellis nomen ſsumpſsit, in ea cœli parte ſsitis, ex quibus quaſsi iuncti triones, id eſst boves, figurantur.
19
Meridionalis autẽautem inde appellatur, quòd ad eam orbis partem inclinat, ubi Sol facit mediũmedium diem, iuxta Varronis & Ciceronis etymologiãetymologiam, velut addit D. Iſsidor. ubi ſsuprà, quia tũctunc puriùs micat ętheræther, merum enim purum dicitur. Iacet autem hęchæc pars inter eundem ęquinoctialemæquinoctialem circulum, & polum AntarcticũAntarcticum, Arctico oppoſsitum, qui terræ obiectus, ab ijs, qui ſsuperiorem eius partem habitant, cerni non poteſst, ſsed ut ille dixit:
Sub pedibus Styx atra videt, maneſsq́ue profundi.
Vnde
20
idem Antarcticus polus à noſstris Meridionalis vocari ſsolet, & frequentiùs etiam Auſstralis, ab Auſstro vẽtovento, qui à tropico Æſstivali ad hanc plagam iacẽteiacente ſsuum flatũflatum emittit.
21
QuẽadmodumQuemadmodum & Septentrionalis, communiter dicitur Aquilonaris, à vento inde vehementiſssimo volatu Aquilæ inſstar irruente. Quod apertè oſstenditur Iſsaiæ c. 43. Ab Oriente adducam ſsemen tuum, & ab Occidente congregabo te. Dicam Aquileni: Da; & Auſstro: Noli prohibere, & Gen. 13. verſs. 14. Leva oculos tuos in directum, & vide à loco, in quo nunc es, ad AquilonẽAquilonem & MeridiẽMeridiem, ad OrientẽOrientem & OccidentẽOccidentem: & in multis alijs locis ſsacræ Scripturæ, quæ plenè congerit & illuſstrat Balleſst. d.c. 4. & eſst videndus Agelli. d. lib. 2. noct. Attic. c. 22.
22
Qui dictorum, & aliorũaliorum ventorum nomina, ſsitus & differentias elegãtereleganter proſsequitur, & melius Chaſsſsaneus ubi ſsup. conſsider. 14. Pontanus in Meteoris, Lilius Girald. in hiſst. DeorũDeorum ſsyntagm. 5. ad finem, Cœlius Rhodig. lib. 20. lect. antiq. cap. 18. & 19. Simon Maiol. in dieb. Canic. to. 1. Colloquio 1. Levinus Lemnius de occultis naturæ miraculis lib. 3. c. 3. Hadria. Iunius in ſsuo nomenclatore part. 2. n. 255. & 256. Pineda in Eccleſs. cap. 1. verſs. 6. n. 7. 8. & 9. Ioan. FũgerusFungerus in Etymolog. verb. Ventus, Petr. Mexia in Sylva var. lect. 4. part. cap. 22.
Si verò
23
Mundi nomen ad inferiora elementa contrahamus, ſscilicet aquam & terram, quæ ſsimul unum corpus globoſsum conſstituunt, & Orbem | terreſstrem vocamus, cõſtarconſtar eum à veteribus in tres partes magis cõmunitercommuniter fuiſsſse diviſsum, nempè Europam, Africam & Aſsiam, ut præter Ptolem. Pompo. Melam, Strabonem, Herodotum, & Diod. Sicul. paſssim docent omnes antiqui & recentiores Coſsmographi, quorum CathalogũCathalogum apponit Poſsſsevinus 2. tom. Biblioth. lib. 15. cap. 19. pag. 253. & ſseq. & optimè proſsequitur Plin. in princip. lib. 3. de natura. hiſstor. Paul. Oroſs. lib. 1. hiſst. c. 2. D. Iſsidor. lib. 14. Etymolog. c. 2. & Ioan. Boëm. lib. 1. de morib. omn. gent. c. 3. Pet. Mexia in Sylva 3. p.c. 19. licèt M. Varro lib. 4. de ling. Latin. Saluſst. in hiſst. Iugurt. Iſsocrat. in Panegyr. & Servius in lib. Aeneid. in duas tantùm ſsecaverint, Aſsiam ſscilicet & Europam: Africam nimirũnimirum cum Europa coniungẽtesconiungentes. ¶
24
Has tres orbis partes veteres non æqualiter diviſserunt: nam Aſsia à Meridie per OriẽtemOrientem uſsque ad SeptentrionẽSeptentrionem pervenit. Europa à SeptẽtrioneSeptentrione uſsque in OccidentẽOccidentem porrigitur. Africa ab OccidẽteOccidente in Meridiem iacet:
25
ac proinde ſsola Aſsia dimidiũdimidium totius orbis olim cogniti tenêre videbatur, ut advertit D. Iſsid. ubi ſsup. & Auctor libri de mirabilium mũdimundi deſscript. c. 1. Ideò autem hæc inæqualitas contigit, & alterius dimidij, duæ partes evaſserunt, quòd ab Oceano, mare Magnum, ſsive MediterraneũMediterraneum ſse inſsinuans, eas interſsecuit.
26
De quarum nominibus, ſsitu, provincijs, moribus, hiſstorijs, religione, & excellentijs, plura quidẽquidem dicere poſsſsem, ſsi id noſstri inſstituti ratio pateretur, aut ab alijs diligenter præſstitum non fuiſsſset, & præcipuè à D. Iſsidor. d. lib. 14. Etymolog. c. 3. 4. & 5. Ptolem. & Gerard. Mercatore in ſsuis tabulis Geographicis, Ioan. Magin. Patavino in enarration. & illuſstration. ad eaſsdem tabulas, Abraham. Ortel. in Theatro magno orb. terrar. tab. 1. 2. 3. & 4. ubi alios allegat. Eodem Ortel. in Theſsauro Geograph. in verbis Africa, Aſsia, & Europa, Carol. Stephan. & Ioan. Funger. in eiſsdem verbis, Ioan. Boëm. de moribus omn. gent. lib. 1. 2. & 3. Auctore tabulæ Coſsmograph. quȩquæ habetur in prȩfatiopræfatio. ad relationes novi Orbis. Chaſsſsa. in Cathalog. glor. mũdimundi d.p. 12. cõſiderconſider. 17. Textore in officin. 1. tom. pag. 371. Theatr. vitæ huma. lib. 3. vol. 3. pag. 695. Iacob. Ponta. in progymnaſs. Latinit. 1. p. vol. 3. progymnaſs. 18. ex pag 315. latiſssime Ioan. Boter. in relation. univerſsal. p. 1. lib. 1. 2. & 3. Pet. Opmeer. in chronograph. pag. 19. Ant. Poſsſsevin. in Bibliot. 2 tom. lib. 16. ſsect. 5. 6. & 7. & fr. Thom. à Maluenda de Antichriſsto lib. 3. c. 6. 7 & 8.
Quibus ita breviter & opportunè pręiactispræiactis, ut ad rem magis accedamus, rurſsus ſciendũſciendum eſst.
27
intra prædictos Aſsiæ terminos, latiſssimam quandam, & totius terrarium Orbis nobiliſssimam regionem continêri, quæ India Orientalis vulgò cognominatur, licèt in ſsacris litteris Geneſs. 2. & 10. & alibi paſssim appellari ſsoleat Hevilath, ab Hevila filio lectan, qui aliquas eius provincias primus incoluit, ut poſst alios doctè obſservant Pererius, & Delrius ad Geneſs. d.c. 10. Pineda de rebus Salom. lib. 4. c. 16. q. 11. pag 217. Maluenda de Paradiſs. c. 41. pag. 124. & noviſssimus, & eruditiſssimus Bernard. Aldrete de varijs Hiſspaniæ & aliarum provinc. antiquitatibus lib. 4. c. 9.
28
Sumpſsit autem Indiæ nomẽnomen ab Indo filio Gogi, Noë at nepotis, & Sabi nepotis, quẽquem ipſse Noë ad Arabiam Fœlicem, ſsive Sabæam, & indiæ regiones incolẽdasincolendas miſsit, ut tradit Beroſsus lib. 2. & Pineda in Monarchia lib. 1. c. 24. §. 2. Vel ut obſservat D. Iſsidor. lib. 14. Etymolog. cap. 3. & alij auctores infrà citandi, ab indo flumine, quòd Perſsiæ limes eſst, & eam ab Occaſsu uſsque ad Orientem alluit, tantâ
29
magnitudine aquarum, ut cum Nilo & Gange à multis contẽderecontendere dicatur, & abſsque dubio excedere, ſsi ad curſsus longitudinem inſspiciamus, ut oſtẽditoſtendit Cicero lib. 2. de natu. Deorum, Diodor. Sicul. lib. 5. Pompon. Mela lib. 3. c. 4. D. Baſsil. in Hexam. homií. 3. & latè | Plin. lib. 5. cap. 18. & lib. 6. cap. 17. ubi prodit, Alexandrum Magnum nullo die minus ſsexcenta ſstadia in Indo navigaſsſse, nec potuiſsſse ante menſses quinque enavigare, adiectis paucis diebus.
30
Et ibi etiam addit ſsexaginta perennes fluvios, & torrentes centum in ſse recipere, quamvis Arrianus in Peripio decem & novem ingentium fluminum mentionem duntaxat faciat, & ſseptem oſstijs magnam illam aquarum vim in Oceanum evomere tradat, quorum nomina ſsigillatim recenſset Ptolemæus. A quibus tamen diſsſsentiens Abraham. Ortelius in Theſsaur. Geograph. verb. Indi fluminis, duo tantùm oſstia illi aſsſsignat, ſsecutus Melam, Strabonem & alios. Idq́ue Luſsitanorum atteſstatione confirmat, qui noſstris temporibus eas regiones ſsedulò perluſstrarunt, & plura alia de codem fluvio comminiſscuntur, prout & ſsaciunt auctores ſsuprà relati, & ultra cos Ioan. Funger. in Etymolog. verb. India, Simon Maiol. in dieb. Canicular. tom. 1. colloq. 11. pag. mihi 293. & Ioan. Baptiſst. Scortia de natura & incremento Nili lib. 1. cap. 5.
Orientalis
31
verò ea de cauſsa India hæc appellatur, quia eius termini ad Orientem Aſsiæ, imò & totius orbis, ut plurimùm tendunt, & Eoo pelago clauduntur, hoc eſst, Oceano Orientali, ſsive Auroræ, quam Græci Eoos appellabant, ut tradit Pompon. Mela lib. 1. c. 2. A Septentrione autem Tauri montis iugis concluditur, & à Meridie Indico Oceano. Occupatq́ue, teſste Magino tabul. 32. fol. 251. maximum cœli tractum, tam in longum, quàm in latum: nam ſsecundùm lõgitudinemlongitudinem complectitur circiter quinquaginta tres meridianos, quorum OccidẽtaliſsimusOccidentaliſsimus eſst in gradu 106. Orientaliſssimus in gradu 159. Atverò iuxta latitudinem extenditur ab æquatore, quem propemodum attingit, uſsque ad gradum 43. latitudinis Boreæ: quamobrem ad medium uſsque ſsexti climatis expanditur, ubi contingit maxima æſstatis dies horarum quindecim cum dimidio: atque una eius pars, quæ ad Meridiem vergit ſsub Torrida Zona, altera verò Borealis ſsub temperate cadit.
32
Vnde quidãquidam tradunt, ut ipſse Maginus ait, hanc Orientalem Indiam adeò eſsſse immenſsam, & tantum littoris occupare, quantum per quadraginta dies, nocteſsq́ue velificantibus curſsus eſst. Et Pomp. Mela lib. 3. cap. 7. ſsexaginta dierum, ac noctium navis velociſssimæ curſsum vix ſsufficere tradit. Nearchus quatuor mẽſiummenſium iter per campum habêre ait. Et ex Ctheſsia affirmat Strabo, & Photius in ſsua Bibliotheca, non eſsſse minorem reliquâ Aſsiâ, & Indos ſsolos, cæteros ferè univerſsos mortales ſsuperare: alij eam tertiam partem univerſsi orbis cõtinêrecontinêre affirmant, ut conſstat ex Plinio d. lib. 6. c. 17. Solin.in Polyſst. cap. 55. Strab. in Geograph. lib. 15. P. Ioan. Mafæio hiſstor. Indic. lib. 6. Maluenda lib. 3. de Antichriſst. cap. 12. & ex alijs infrà citandis. Quibus addere licet Philoſstrat. lib. 6. de vita Apoll. cap. 1. ubi ſsic ait: Magnitudine quidem India non conferenda eſst Æthiopia, neque ulla alia cõtinentiscontinentis pars, quæ hominibus nota ſsit. Quòd ſsi totam Æthiopiam toti Ægypto adijciamus, non tamen ambæ coniunctæ, magnitudinem Indiæ adæquabunt. ¶ Hinc
33
factũfactum eſst, ut in diviſsione huius tam vaſstæ & immẽſæimmenſæ regionis, non ſsatis inter auctores conveniat. Veteres namque, nempè Strab. lib. 15. Ptolem. lib. 7. cap. 1. in tabulis 10. & 11. Aſsiæ, & Pompon. Mela lib. 1. cap. 2. ex Gange fluvio nobiliſssimo, qui illam interfluit, in duas dividunt partes, & eam, quæ OccidẽtaliorOccidentalior eſst, & flumini Indo proximior, Indiam intra Gangem appellant: alteram verò, quæ magis ad Orientem vergit, Indiam extra Gangem cognominant, & ad Sinas uſsque incluſsivè protendunt.
Eſst autẽautem
34
fluvius hic Ganges longè inter alios celebratiſssimus à Gange filio Gogi, & fratris Indi, ita dictus, ſsi Beroſso fidem habemus, & idem ille, qui in Scriptura appellatur Phiſson, & ex | Paradiſsi fontibus exire dicitur, quem Græci perperãperperam Indvm vocant, ut conſstat ex Ioſseph, lib. 1. antiquit. cap. 1. D. Hieronym. de locis Hebraic. verb. Phiſson, Auguſstin. lib. 8. de Geneſs. ad litter. cap. 7. Ambroſs. de Paradiſs. cap. 3. Epipha. in Anchorato, & ex pluribus alijs, quos eruditè refert & illuſstrat Maluenda de Paradiſso cap. 39. Multa alia ſsatis notanda de eodem amne ibîdem, & in cap. ſseq. prætexens.
35
Alij autem, ſscilicet Pet. Niger, & Paul. Venetus lib. 3. c. 43. ex relatione illorũillorum, qui ex Ægypto in hanc Indiam navigarunt, ipſsam in tres partes diviſerũtdiviſerunt, Maiorem, Mediam & Minorem: ſsive SuperiorẽSuperiorem, Mediam & Inferiorem; quarum nomina antiqua, & noviora benè proſsequitur Maginus d. tab. 32. ubi alias diviſsiones adducit. Sed nemo ſsanus huic Veneti partitioni conſsentiet, quoniam Abaſsſsiam in illa comprehendit, & IndiãIndiam Mediam appellat: eam verò, quæ intra GãgemGangem eſst, Maiorem, ſsive SuperiorẽSuperiorem: Minoris autem, ſsive Inferioris Indiæ terminos neutiquam ſsignat.
36
Conſstat autem Abaſssiam eſsſse Orientaliſssimam Africæ partẽpartem, quæ Arabici ſsinus & maris Rubri oris circundatur, & nullus unquam ex Hiſstoricis & Geographis IndiãIndiam Orientalem propriè extra AſiãAſiam collocavit: quamvis ſsint aliqui, qui, ut Venetum defendant, affirment, ante ducentos plus minus annos, quo tempore ille ſsuas relationes vulgavit, verè Abyſssinorum Imperium in Media India fuiſsſse, poſsteà tamen ob bellorum eventus in eam Africæ partem, ubi hodie eſst, tranſsmigraſsſse, ut conſstabit ex Iacobo Navarcho in ſsua epiſst. Aſsiatic. & Gerard. Mercat. in ſsua tab. univerſs. & Abraham. Ortel. in theat. mag. tab. 108. de regione Abyſssinorum. Sed hoc nullo ſsatis fixo pedamento fulcîtur: & quovis modo fiat, India intra Gangem Media deberet dici, non autem Abaſssia, tum quia inter alias duas medium tenet locum, tum etiam, quia inter Citeriorem, quæ minor eſst, & Vlteriorem, quæ ampliſssima, & maior, media apud omnes magnitudine iudicatur.
37
Invenio quoque novam quandam Indiarum partitionem, ſsed obſscuram ſsatis, & à paucis animadverſsam apud Abdiam Babylonium lib. 8. hiſstor. Apoſstol.
38
qui & Salvatorem in carne vidit, & Simonem & Iudam in Perſsiam ſsecutus, primus Babylonis Epiſscopus creatus fuit, a quo Babylonis nomen accepit, & Apoſstolorum vitas, & virtutes Hebraico ſsermone conſscripſsit, quas in Græcum vertit Eutropius eius diſscipulus, & in Latinum Iulius Africanus, ut ipſse idem Iulius teſstatur, & Iacob. Archiepiſscopus Genuenſsis in lib. annuarum ſsolemnit. & Petrus Epiſscopus Equilinus in lib. 9. Cathalogi ſsanctorum. Et licèt non ignorem auctorẽauctorem hunc in his, quæ de Apoſstolorum actis ſscribit, multa pro arbitrio finxiſsſse, velei à ſsectarijs impicta fuiſsſse, ita ut incertum ſsit, an legitimus extet, atque adeò meritò, ut ſside indignum, à Paulo Papa IV. inter ſscripta à ſse dãnatadamnata reiectum, ut refert Sixtus Senenſsis lib. 2. Bibliothec. Alanus Coppus Dialogo 2. cap. 1. pag. 170. Illuſstriſs. Cardinal. Baronius in Annal. Eccleſs. tom. 1. ann. 44. num. 44. & ann. 51. num. 51. Bellarmin. de Script. Eccleſs. ſsæcul. 1. Anton. Poſsſsevinus in apparatu verb. Abdias, & Iacob. Gualterus in 1. ſsæculo à Chriſsto nato, pag. 18. Cùm tamen damnatus non fuerit in indice librorum prohibitorum Concilij Tridentini, & in hoc, de quo agimus argumento, hiſstoriam magis, quàm religionem, proſsequatur, non verebor in eius verbis referendis & ex ponendis pauliſsper ſsubſsiſstere. Is ergo d. lib. 8. vitam Divi Bartholomæi Apoſstoli ſscribere parans, ſsic exorditur: Indiæ tres eſsſse ab Hiſstoriographis aſsſseruntur. Prima eſst India, quæ ad Aethiopiam vergit: ſsecunda, quæ ad Medos: tertia, quæ finem facit, nam ex uno latere tenebrarum regionem gerit, ex alio latere mare Oceanum. In Indiam ergo veniens Bartholomæus Apoſstolus, &c. In quibus verbis | primâ facie, non tá aperire, quàm obſscurare & cõfundereconfundere videtur Indiarum Orientalium diviſsionem, & terminos ab antiquis & recentibus Geographis conſstitutos. Nam
39
Æthiopia, tam inferior, quàm ſsuperior, propriè India dici non poteſst, neque Indiæ contermina, cùm ſsit Regio Africæ ab Æthiope Vulcani filio ſsic dicta, qui ei præfuit: ſseu potius à verbo Græco ϖαρὰ τὸ ἄιϑειν τὸ ϰάιειν, quod apud nos cremo ſsonat, vel faciem combuſtãcombuſtam habêre, quandoquidem ipſsa region ſsub Torrida Zona iacet, ardoribuſsq́ue Solis maximè oppoſsita eſst, ut latiùs proſsequitur Plinius lib. 5. cap. 8. & lib. 6. cap. 30. Ptolem. lib. 4. cap. 7. Strabo lib. 15. Volaterra. lib. 12. Carol. Stepha. Abraham. Ortel. & Ioan. Funger. in ſsuis theſsauris, ſsive dictionarijs verb Æthiopia, & Maginus in tab. Geograph. tab. 23. vbi de Africa ex pag. 195.
Rurſsus quod Abdias ſsubdit de ſsecunda India, quæ vergit ad Medos, & tertia quæ finem facit, vix eſst ut intelligi queat, cùm neque nomina, nec ſsitum earum aperiat, & nullus ſsit auctor, qui huiuſsmodi confines admittat.
40
Etenim Media, licèt ſsit Regio Aſsiæ latiſsſsima, nullam Indiam vicinam habet, ſsed à Septentrione Hircano mari: ab Occaſsu maiori Armenia, & Aſssyria terminatur: à Meridie Perſsiam: ab Ortu Hyrcaniam, & Parthiam habet, quæ Caſsſsaorum mõtibusmontibus ab ea excluditur, ut poſst Ptolem. obſservat Paul. Oroſsi. lib. 1. cap. 2. Ortel in Theat. tab. 3. & 102. & in Theſsaur. Geograph. verb. Media, Stephan eodem verbo, & Magin. ſsup. pag. 247.
41
Quòd ſsi de Mædis cum æ Diphthongo Abdiam accipiamus, longè remotiores à qualibet Indiarum plagâ eos reperiemus, ſsunt enim Thraciæ populi, vicini Macedonibus, quos cõſtatconſtat in Europæ finibus claudi, ut prędictiprædicti auctores teſstantur.
42
Sed nihilominus ſsi rem attentiùs conſsideremus, rectè defendi poterit hæc Abdiæ diviſsio, & eadem fermè cum illa cenſseri, quam ſsuprà ex veteribus Geographis propoſsuimus; niſsi quod rem antiquam verbis novis proponit, & inſsolitis limitibus ſsignat, tripartitam Indiam faciens, quam illi bipartitam conſstituerunt. Etenim quod ait, Primam Indiam ad Æthiopiam vergere, Secundam ad Medos, non eâ mente dictum videtur, quaſsi in his regionibus IndięIndiæ conſiſtãtconſiſtant, aut illis omnino circunſscribantur; ſsed duntaxat vergere, hoc eſst tendere, ſspectare, declinare, vel inclinari.
43
Hæc eſst enim illius verbi vis, & proprietas, ut cõſtatconſtat ex Iul. Cæſsar lib. 1. belli Gall. Vergit ad Septentriones: Cice. Philip. 11. Et eius auxilium ad ItaliãItaliam vergere, quàm ad Aſsiam maluiſsſsemus. Lucan. lib. 1.
Nec Polus adverſsi calidus quà vergitur Auſstri.
& rurſsus lib. 9 Libyæ quod fertile terræ eſst Vergit in Occaſsus.
Et
44
eſst communis deſscribendi modus, quo ſsæpiùs Geographi, & Hiſstorici utuntur, ſsignantes vel Provinciam, vel cœli tractum, vel civitatem, vel montem, aut magnitudine, aut potẽtiâpotentiâ, aut nomine, inſsignem, verſsus quam deſscribenda regio magis declinet, ut illius ſsitus certis ſsignis commodiùs cognoſscatur, quamvis alijs terminis propinquioribus, ſsed non adeò notis circunſscribi potuiſsſset, ut patet ex locis ſsuprà relatis, & ex Strabone d. lib. 15. ubi inquit, Trapobanem inſsulam eſsſse longitudine octo millia ſstadiorum verſsus Æthiopiam, quas tamẽtamen ob hoc nemo vel propinquas, vel cõterminasconterminas, dicet, cùm ſsint ferè immenſso maris & terræ intervallo diſstantes. Et ut hæc deficerent, poſsſset quoque Abdiæ diviſsio defendi, ſsi animadvertamus, quòd ultra Indiam intra Gangem, & extra Gangem, quas ipſse ſecũdamſecundam & tertiam appellat, ut inſsrà trademus; prior illa
45
India, quam verſsus Æthiopiam conſstituit, à plurimis alijs Scriptoribus cognita etiam fuit, & Citerior appellata, quaſsi plures Provincias citra Indum comprehendens. Inter quas Plinius | lib. 6. c. 2. Gedroſsos, Arachotos, Arios & Paropamiſsadas nominat, & Indiæ nomine donat, licèt, ut ipſse ait, ad Occidentem vergant, & Indo amne non terminentur. His quintam addit Philoſstratus lib. 3. cap. 15. & Volaterran. lib. 12. utramque ſscilicet Carmaniam. Eaſsq́ue, quamvis non exiguo ſspatio, citra Indum fluvium iaceant, Indiæ nomine etiam hodie complecti affirmat Maginus d. tab. 32. & Nicolaus de Conti Venetus in ſsuis relation. primam Indiæ partem vocat, & Ormuciam regionem addit, & reliquas, quæ à Perſside ad Orientem Indo flumine terminantur.
46
Fœlicem quoque Arabiam, & SabęosSabæos, & Homeritas illam habitants, IndiãIndiam, Indoſsq́ue vocat Nicephor. lib. 8. biſstor. Eccleſs. cap. 35. & lib. 9. c. 18. Abraham. Ortel. in Theſsaur. Geograph. verbo Indi primum: & quòd Vniverſsæ Arabiæ ad mare uſsque Rubrum eodem etiam nomine complectantur, auctor eſst Andreas Corſsalis in epiſstola ad Iulianum Mediceum magnum Hetruriæ DucẽDucem, quam ex India de rebus Indicis ſscripſsit anno Domini 1515.
Poteſstq́ue
47
auctoritate Quinti Curtij innixus videri, qui lib. 8. univerſsam terram, quam abluit mare Rubrum, Indiam etiam appellat, & ob hoc forſsitan mare Indicum, nunc vocat Ortelius in tabula de Perſsiæ Regno, ſsive de Sophiorum Imperio, quod mare Rubrum dicebat antiquitas.
Rurſsus
48
ſsuperiorem Ægyptum Indiam etiãetiam vocat Higinius fabula 275. nimirũnimirum, quia iuxta hanc Ægypti Aſsiaticam partem Aethiopes ab Indo flumine conſsurgentes conſsederunt anno mundi 3580. ut poſst Herodot. tradit Euſseb. & Torquemada in Monarch India. lib. 1. cap. 6. pag. 23.
49
Et quod generalius eſst, & ad locum Abdiæ magis accommodatum, tam Æthiopiam Orientalem, quæ ſsub Aſsia collocatur. quàm Occidetalem, quæ in Africa ſsub Aegypto, & Rhizophagos, & alios Aethiopas, qui ad Nilum, & omnes illos, qui cis & citra fluvium Indum habitabant, licèt Aethiopes eſsſsent, Indiam & Indos fuiſsſse vocatos, apertè oſstendit Virgil. lib. 4. Georg. ubi hac de cauſsa illos, Indos coloratos appellat, & Servius explicans illud eiuſsdem Maronis carmen:
Sola India nigrum fert Ebenum.
Etiam in Aethiopia inquit Ebenum naſsci, ac proptereà annotate, Indiam intelligi à Virgilio, & alijs totãtotam Aethiopiæ plagam. Cui aſsſsentiuntur Higin. Theodoret. Procop. & alij, quos referunt Ortel. in Theſsaur. verb. Rhizophagi, & verb. Æthiopia, & diligentiſssimi & eruditiſssimi Patres Ioan. Pineda de rebus Salom. lib. 5. c. 14. §. 5. pag. 405. & fr. Thom. Maluenda lib. 3. de Antichriſst. cap. 12. & lib. 5. cap. 9 & de Paradiſs. cap. 37. & 38. ubi etiam de prædicta utriuſsque Aethiopiæ diviſsione pertractant; de qua item agit Herodo. lib. 7. Strabon. lib. 7. Plin. lib. 5. Seneca in Hercul. furent. ſscen. 1. Iſsidor. lib. 14. Etymolog. cap. 5. Solin. c. 26. Abulenſs. in cap. 5. epiſstol. D. Hieron. ad Paulin. Ioan. Baptiſst. Scortia. lib. 1. de natur. & increm. Nili, cap. 2. pag. 16. & Torniellus in annal. 2. mun. ætate, anno 1931. num. 25. Et iuxta hunc ſsenſsum benè defendi poſsſset Pauli Veneti opinio, quam ſsuprà reiecimus, dum Abaſssiam intra Indiam conſstituit, licèt in reliquis à veritate, & aliorum Geographorum deſscriptione diſsſsentiat. Quinimò
50
S. Epiphan. in Anchorato, & Anaſstaſs. Nicœnus quæ ſst. 24. in Script. totam hanc Indiam Orientalem, de qua loquimur, Magnam Aethiopiam appellant, & ſsatis appoſsitè, ut inquit Maluenda de Paradiſs. c. 39. pag. 118. quòd Indi colore ſsint cremato, & aduſsto fermè, ut Aethiopes, teſste Plin. lib. 6. cap. 19. & Pompon. Mela lib. 3. cap. 7.
Iuxta
51
quæ omnia, prima illa India, quam Abdias inquit ad AethiopiãAethiopiam vergere, hæc intelligi debet, quæ citra Indum, & Occaſsum perducta, ad mare uſsque Rubrum extenditur, ita ut maio|rem partem Regni Cambaiæ comprehendat; per cuius medium Indus amnis præterlabitur, & provincias Parapamiſsam, Ariam, Aracoſsiam, & Gedroſsiam, utramque Carmaniam, OrmuziãOrmuziam regionem, & maioris nominis inſsulas Perſsici ſsinus, & univerſsas Arabias, atque ipſsas etiam Æthiopias. Et
52
in hac India, quæ, ut diximus, Citerior appellari ſsolet, prædicavit D. Bartholomæus, quamvis id Abdias non ſsatis aperiat, ut egregiè conſstat ex Euſsebio lib. 3. hiſstor. Eccleſs. cap. 1. qui cum provincias enumeraret, quas Apoſstoli ad prædicãdumprædicandum ſsortiti ſsunt, Thomas, inquit, ſsicut nobis traditum eſst, ſsortitus eſst Parthos, Matthæus Aethiopiam, Bartholomæus Indiam Citeriorem, &c. Et idẽidem ſsub eodem nomine Indiæ Citerioris docet Origenes in Geneſsim lib. 3. D. Hieron. de Script. Eccleſs. in Panteno. Zozomen. lib. 2. c. 24. Theodoretus lib. 1. cap. 23. Nicephorus lib. 4. cap. 32. Rufinus lib. 1. continuation. hiſstor. Eccleſs. Euſsebij cap. 9. Surius in hiſstor. Sanct. 24. die Auguſsti, Baronius in Martyrolog. ſsub eodem die, & anno Chriſsti 44. num. 34. & Petr. Opmeerus anno mundi 4010. & Chriſsti 44. Vbi non ſsolùm Citeriorem,
53
ſsed Fortunatam quoque hanc Indiæ partem appellat, in qua D. Bartholomæus evangelizavit, quemadmodum & Solinus c. 33. Beatam vocavit, quia Fœlix Arabia magna ipſsius pars eſst. Et eam eſsſse finitimam Æthiopiæ tradit Socrates lib. 1. hiſstor. Eccleſs. c. 15. ſsic ſscribens: Cùm Apoſstoli ſsortito iter ad gentes ſsuſscepiſsſsent, Thomas Parthiam obtinuit, Matthæus AethiopiãAethiopiam, Bartholomæus Indiam, quæ huic ſsinitima eſst, ſsortitione cœpit, & Rufin. ubi ſsuprà, dum ait: Thomæ Parthia, & Matthæo Aethiopia, eiq́ue adhærens Citerior India Bartholomæo dicitur ſsorte decreta.
Secunda verò India,
54
quam Abdias ad Medos vergere tradit, illa eſst procul dubio, quæ in communi aliorũaliorum GeographorũGeographorum partitione interior, ſsive intra GãgemGangem vocatur, & ultra Indum amnem ab Occaſsu, ad Gangem ad Orientem extenditur, à Meridie Oceano Indico, à Septentrione, mõtemonte Caucaſso terminatur.
55
Et per hanc partem non multum diſstare India à Media videtur, cùm ſsolùm intercedat, quęquæ ab Aquilone ad Meridiem eſst ipſsius Caucaſsi latitudo, & Ecbatana Medorum Regum ſsedes à Caucaſseis portis, non plus quàm viginti millia paſsſsuum diſstare dicatur, ut conſstat ex Philoſstrat. lib. 2. cap. 1. ubi tradit, Caucaſsum Mediam, atque Indiam terminare, & in mari Rubro altero cubitu deſcẽderedeſcendere, & ex Strabone lib. 2. & 15. Plin. lib. 6. cap. 17. & eodem Philoſstrat. d. lib. 2. cap. 3. & 4. ubi Alenxandri Magni itinera referentes, quibus uſsus eſst cum Beſsum ex Parthia in Bactrianam perſsequeretur, poſst traiectum Caucaſsum, mox Indicas regiones ingreſsſsum teſstantur, adeò, ut à Caucaſso ad Cofen fluvium Indiæ Septuaginta tantũtantum leucarum diſstantia extet, & ad Indum novem, iuxta eiuſsdem Plinij ſsupputationem. Neque abeſst Quintus Curtius lib. 7. dum ait: Tandem ſseptemdecim dierum ſspatio Caucaſsum ſsuperavit Alexandri exercitus, ex Media verſsus Indiam profectus, & Polybius lib. 11. num. 32. de Antiochi Magni expeditione Indica ſsic ſscribens: Superato Caucaſso Indorum fines ingreſsſsus amicitiam cum Sophagaſseno Rege renovavit.
Quòd ſsi quis urgeat, prædictorum limitum propinquitate Mediam multo magis ſspectare Citeriorem Indiam, de qua primo loco, Abdiam exponentes, locuti ſsumus, quàm interiorem hanc, de qua nunc agimus, & ab ipſso Abdia ſsecunda eſsſse dicitur: reſsponderi poteſst, Abdiam non dicere, eam vergere ad Mediam, ſsed ad Medos, ut Medorum
56
nomine non provinciam, ſsed univerſsum Imperium intelligeremus: quemadmodum olim omnes gentes, quæ Romanorum Imperio ſubijciebãturſubijciebantur, vocabantur Romani, & hodie uni|verſsi Aſsiæ populi, qui linguâ loquuntur Perſsicâ, Perſsæ vocantur, ut refert Pater Trigaultius expenditionis ad Sinas lib. 4. cap. 3. Porrò
57
Medorum Imperium Artabani temporibus, quibus Abidas Babylonius viguiſsſse comperitur, latiſssimum quidem erat, & victricibus armis nomen, & fines ſsuos uſsque ad ipſsam Indiam dilataverat, Parthiſsque ſsub iugum miſssis, omnis illa Regnorum & Provinciarum congeries, quibus Parthica componebatur Monarchia, uno Mediæ nomine, & Regno cognoſscebatur, ut conſstat ex his, quæ de eius, magnitudine & potẽtiapotentia ſscribit Polybius lib. 5. & 9. hiſstor. Strabon. lib. 11. Solinus cap. 59. Plin. lib. 6. cap. 26. Philoſstrat. lib. 1. de vita Apol. cap. 8. Quod mirum videri non debuit,
58
cùm tãtatanta fuerit ſsemper Medorum auctoritas & exiftimatio, ut etiam cùm à Parthis ſsuperati eſsſsent, ipſsi Parthi honoris cauſsâ Medi appellarentur, ut ſscribit Zonaras 2. tom. Annal. Turnebus apud Robert. Stephan. in Theſsaur. liter. M. Horat. lib. 1. carmin. Od. 2. ad Auguſst.
Neu ſsinas Medos equitare inultos
Te duce, Cæſsar.
Et eodem lib. Ode 29. ad Iccium:
Non antè devictis Sabææ
Regibus, horribiliq́ue Medo
Nectis catenas.
Et lib. 3. Ode 3. de iuſsti conſstantiſsq́ue viri præmijs:
— Stet Capitolum
Fulgens, triumphatiſsq́ue poſsſsit
Roma ferox dare iura Medis.
Super quibus locis, ex antiquis commentatoribus Mancinelus, & Aſscenſsius, & ex novis Labin. Torrentius, & Cruchis Medorum nomine Parthos intelligent, qui ſsolùm tempore Auguſsti, cæteris Aſsiæ prouincijs iam ſsubactis, ferè reliqui erant, ad ſolãſolam Romani nominis & Imperij gloriam, ut oftendit Paul. Oroſs. lib. 1. cap. 2.
59
Vbi etiam docet in ſsacra Scriptura omnia Perſsarum, Parthorum, Aſsſsyriorum, & aliarum prouinciarum adiacentium Regna Mediam vocari, prout & nos colligimus ex 4. lib. Eſsdr. cap. 1. Danie. cap. 5. Machab. lib. 1. cap. 14. & Ierem. 51.
Supereſst, ut ad Tertiam Indiam accedamus, quam ultimo loco proponit Abdias, & ſsinem facere dicit: Nam ex uno latere tenebrarum regionem gerit, ex alio latere mare Oceanum.
60
Quibus verbis licèt obſscuris, niſsi meum me argumentum fallit, arbitror Abdiam deſsignare voluiſsſse Tertiam illam ulteriore Indiam, quam ſsuprà diximus ab alijs Geographis cõmunitercommuniter appellari, extra Gangem, quia ab hoc fluvio ad ultimos uſsque Sinas extenſsa, Indiarum & totius terræ continentis, quæ ad OriẽtemOrientem terminatur, finem facit.
61
Nam ab Occaſsu Gange flumine, ab Oriente & Meridie, mare Indico Meridionali, & Eoo, ab Aquilone Septentrionaliſsſsimis Tartarorum regionibus cingitur. Quam adeò amplam limitum circunſscriptionem, non Abdias ſsolus Indiæ Vlteriori tribuit, ſsed antiqui etiãetiam, & nonnulli noſstri temporis Scriptores, ut conſstat ex Strabo. lib. 15. Pompon. Mela lib. 3. cap. 7. Cornel. de Iudæis, Mercator. Volaterran. Robert. Stephan. Ortel. & alijs, quos ſsuprà retulimus, & ex Philoſstr. lib. 6. cap. I. ubi ſsic ait: Aethiopia totius terræ, quæ ſsub Sole eſst, Occidentale cornu occupat, ſsicut India id quod ad Orientem terminatur. Magin. d. tab. 32. dum inquit: India extra Gangem, quæ eſst provincia Mangi, ſsive ChinẽſeChinenſe regnum ampliſsſsimum. Atque hoc nimirum ſsignificare voluit Abdias,
62
dum Indiam hanc finem facere dicit. Quid enim aliud eſst finẽfinem facere, quàm terram omnem, quæ verſsus Orientem habitabilis eſst Indiæ huius limitibus terminari? Sic enim Ctheſsias in Indicis, quem refert Photius in ſsua Bibliotheca, ultra Indos nullos habitare homines affirmat, & idem colligitur ex verbis Pompon. Melæ lib. 1. cap. 2. & Paul. Oraſsij lib. 1 ubi Indos ultima | mundi occupare inquiunt, quia a Meridie, & Occidente Eoo, & Indico Oceano terminantur, quod Abdias exprimere voluit in illis verbis: Ex alio latere mare Oceanum. Et confirmat Cornelius de ludæis in ſspeculo Geograph. ubi Sinarum Regnum, quod pręcipuèpræcipuè, ut diximus, per hanc Indiæ partem extediturextenditur, ſsic depingit: Ingens, latiſssimumq́ue Regnum Sina, & quod ab ortu Solis ultimum terrarum meritò exiſstimatur, ab Occaſsu nouiſssimis Indiæ terminis definitur, verſsus Septentriones à Scythis, quos Tartaros appellant, mutuo metu aut montibus, quin & muro ſseparatur: cætera Oceanus ambit latos ſsinus, & immenſsa ſspatia complectens. Idem latiùs tradit elegantiſssimus & oculatiſssimus Sinenſsium rerum ſscriptor Nicol. Trigaultius lib. 1. Chriſsti expeditio. in Sinas, c. 2.
Neque mirum videri debet, ſsi ad hanc partem India finem facere dicatur,
63
cùm & illa Arabiæ Fœlicis regio, quæ Sabæa vocatur, & ad Indiam Citeriorem pertinet, ut ſsuprà retulimus, eò quòd extremum Oceanum Auſstralem pertingit, finis etiam terręterræ, & remota ac longinqua in multis locis ſsacræ Scripturæ appelletur, ut cõſtatconſtat Ioël. 3. Ierem. 16. Iſsaiæ 43. Matthæi cap. 12. Vbi agitur de Regina Sabà, quam Chriſstus Dominus de finibus terræ ad potentiam Salomonis videndam veniſsſse inquit: ad quorum, & aliorum explicationem ita doctè obſservat Pineda de rebus Salom. lib. 5. cap. 14. num. 20. pag. 404. & num. 33. pag. 409. Et conducunt quæ, de eâdem Sabæa loquens, ſscribit Nicephor. lib. 8. cap. 35. & meliùs de univerſsis his Indijs S. Epiphanius in Anchorato, ubi cùm Phiſsonis, ſsive Gangis fluvij curſsum deſscriberet, & totam terram Hevilath, id eſst Indiam parvam & magnam circundare, oſstenderet: Penetrat autem, inquit, magnam Aethiopiam, & cadit ad Auſstrum, & ſsubit intra Gadiræ in magnum Oceanum.
64
Etenim hoc loco, per Gadira verbum fines terræ ſsignificavit: antiquorum more, quibus proverbiũproverbium erat, Non ultra Gades, quando terrarum finem ſsignificare volebant, ut apertè conſstabit ex Manutio in adagijs pag. mihi 879. Maluenda de Antichriſst. lib. 3. cap. 15. & de Paradiſs. cap. 39. pag. 118. & ex his, quæ latiùs trademus infrà hoc lib. c. 9. n. 52.
Id autem
65
quod de Tenebrarum regione adiecit Abdias, procul dubio appoſsitum eſsſse videtur ad Aquilonares, ſsive Septentrionales huius Indiæ partes denotandas, quas Tartaris cõterminasconterminas eſsſse oſstendunt auctores ſsuprà citati:
66
Quorum tamen nomen, & imperium Abdiæ tempore, nondum Aſsiæ, vel Europæ populis innotuerat, ſsed omnis ille terræ Septentrionalis tractus, quo nunc adeò longè, ac latè Tartari dominatur, utriuſsque Scythiæ nomine & ſsitu cognoſscebatur, & Nomades etiam dicebantur, qui ad Orientale Indorum mare ſspectabant, ut conſstat ex Strab. lib. 1. & 11. & Nicephor. Gregora. lib. 2. hiſstor. Roman. Quouſsque Tartari, qui inter eoſsdem Scythas magis Orientales & Aſsiaticos, parvam quandam regionem occupabant ultra Caſspium mare, & intra Imavum montem, ex ea inſstar torrentis egreſssi, in Romanas Provincias irruentes, Aſsiam penè omnem, & partem Occidentis debellarunt, circa annum Chriſsti 1220. ut latiùs refert Martin. Chromerus de reb. Polonicis lib. 7. Nicephor. Greg. d. lib. 2. Leonicus Calcocondilas rerum Turcica. lib. 3. Genebrard. anno Domini 1222. Nauclerus 2. vol. generat. 41. & Abraham Bzovius hiſst. Eccleſs. ann. 1241.
Ideo
67
autem hunc cœli & terræ tractum, quem nunc Tartari occupãtoccupant, quemq́ue Borealem, Aquilonarem, vel Septentrionalem appellare potuit Abdias, tenebrarum regionem gerere dixit; quoniãquoniam tam antiqui Scriptores, quàm novi Septentrionales plagas tenebras appellarunt, ut latè & optimè proſsequitur Strab. lib. 1. & 10. ubi Ho|meri carmina citat, eumq́ue totius Geographiæ parentem appellat, qui de Ithaca Vlyſssis patria, & de quatuor mundi climatibus agens, ſsic cecinit:
Hæc humilis iacet ad tenebras multum æquora ſsupra,
ſsecus Auroram ſspectant, Soliſq́;Soliſq́ue nitorẽnitorem,
Dextera ſsive adeant Auroram, & Solis ad ortum,
Sive petãtpetant illi lævam obſcuraſq́;obſcuraſq́ue tenebras,
Novimus haud ſsocij tenebræ loca, lucis & ortum,
Aut ubi Sol nitidus terræ ſsuccedit ad ima,
Aut ubi conſscendit.
Vbi manifeſstè per tenebrarum loca, quæ Septentrionalia ſsunt, intelligenda veniunt. Quo loquendi genere, non Poëtæ tantùm, ſsed alij etiam Hiſstorici, & probatæ fidei auctores uti ſsolent,
68
eò quòd multo per annum tempore in plurimis Aquilonaribus regionibus Sol non appareat, & nedum noctu tenebræ ſsint, verùm & interdiu aer in modum Crepuſsculi caliginoſsus, & quo unaquæque earum à cardinibus SeptẽtrionumSeptentrionum propinquior, vel remotior exiſstat, dies ac noctes breviore, vel longiore dimenſsione tranſsigantur, prout in Riphæis. Arimaſspis, Hiperboreis, Arimphæis, Attacis, Hibernicis, & alijs contingit. Quas ideò Plin. lib. 4. c. 12. partem mundi appellat damnatam à natura rerum, & dẽsâdensâ merſsam caligine, neque in alio quàm rigoris opere, gelidiſq́;gelidiſq́ue Aquilonis cõceptaculisconceptaculis, & lib. 2. c. 68. de extremis mũdimundi axibus, ſsive verticibus loquens, quorum unus Septentrio vocatur, & alter illi adverſsus Auſstrinus: Perpetua, inquit, caligo utrobique, & alieno molliorum ſsiderum aſspectu, maligna, ac pruina tantùm albicans lux. Et idem tradit Solinus in Polyſst. cap. 12. Pompon. Mela lib. 3. cap. 2. & ſsequentibus, Cæſsar lib. 5. de bello Gallic. Et de Suctia, Elſsingia, Angermania, Noruegia, Scythia, Gothia, Moſscovia, Livonia, Ruſssia, Scandia, Engrovelandia, Andogitia, Novogrodia, Biarmia, Finmarchia, & alijs, quarum aliquæ unius diei, uniuſsq́ue noctis integrum annum habent, aliæ trium, quatuor, quinquéve menſsium dies continuos, & totidem cõtinuascontinuas noctes, Olaus Magnus in hiſstor. Septentrio. Maginus tab. 24. de TartarorũTartarorum Imperio, Anton. Bonfinius rer. Vngar. lib. 1. Paul. Iov. in Moſscovia, & Simon Maiolus, omnino videndus, in diebus Canicul. tom. 1. colloquio 17. de proprietar. locorum pag. mihi 393. & ſseq.
Quibus
69
adijcio Mar. Paul. Venetum, qui in ſsuis relationibus lib. 3. cap. 49. circa ultimam partem Regni Tartarorum, ſse quandam regionem inveniſsſse tradit, quæ peculiari nomine regio TenebrarũTenebrarum dicebatur, à perpetua, quam ibi Sol habebat, obſscuritate; & Paul. Iovius ubi ſsuprà
70
aliam regionem ultra Lapones eſsſse ſscribit, inter CorũCorum, & AquilonẽAquilonem perpetuâ caligine oppreſsſsam, in qua Pygmæi reperiũturreperiuntur.
71
*Vt ſsic interim Cimmerios populos ſsilentio præteream, qui ad Occidua Aſsſsupra Albaniam poſsiti, adeò tenebris, denſsiſsq́ue caliginibus circumſsepti eſsſse dicuntur, ut alter alterũalterum oculis vix conſspicere queat; de quibus loquitur Herodot. lib. 4. Plin. lib. 6. c. 6. Cicero lib. 4. Academ. quæſst. Ovid. lib. 11. Metamorph. ubi apud eos ſsomni Dei regiam domum conſstituit, Eraſsm. in adag. Cimmeriæ tenebræ, Feſst. Pompeius, Ortelius, & Stephan. verb. Cimmerij, Maiol. ubi ſsuprà, & elegãtereleganter Homerus Odyſsſseæ 11. ſsic inquiens:
Aſst ille Oceani pervenit ſsumma profundi,
Illic ſsunt populiq́ue, & mœnia Cimmeriorum
Nubibus & cæca aſsſsdiuè caligine tecta:
Illos haud unquãunquam radijs Sol aſspicit ardẽsardens,
Nec quando aſstriferum curru petit arduus axem,
Nec rurſsum ad terras magno devectus Olympo,
Sed nox incũbitincumbit miſseris mortalibus atra.
Et qui velit
72
mirandam hiſtoriãhiſtoriam, de quadam alia Provincia nebuloſsa, | quæ vocatur, Hamſsem, & eſst etiam intra Aſsiæ fines, in Regno Georgiorum, legat Haitonum de Tartaris cap. 10. OrteliũOrtelium ubi ſsuprà, & Maluend. de Antichriſst. lib. 3. cap. 7. pag. 120.
Eſst autem adeò certum hanc Vlteriorem, & Sinarum Indiam, de qua nunc loquimur, ex hoc latere, quoad Septentrionem vergit, vel ad regionẽregionem tenebrarum, ut loquitur Abdias, eſsſse admodum Borealem, ſsive Septentrionalem, ut à Borealiſssimis non multum diſstare videatur. Nam ingẽtesingentes illi muri, quibus à Tartaris Sinæ disiunguntur, ad ſsecundum, & quadrageſsimum verſsus Septentrionem gradum elevati Poli pertingunt, ut auctor eſst Pater Trigaultius d. lib. 1. expedit. ad Sinas c. 2. Nec diſssimiles huius tractus hyemes cæterarum Aquilonarium regionum, rigidis brumis, & intolerabili frigore, ut ipſse Pater lib. 4. cap. 4. Sinenſses omnes fluvij in Borealibus plagis ſsub ipſsa hyemis initia, ita gelu concreſscunt, ut navigijs pervadi minimè poſsſsint, ac plauſstris etiam fidum tranſsitum præbeant, &c.
Loading...