CAPVT II. De earundem Indiarum OriẽtaliumOrientalium dignitate, & excellentijs; & an, & quatenus ab antiquis cognitæ, & luſstratæ fuerint?

SVMMARIVM Capitis II.

  • 1 Longa non ſsunt, quibus nihil demi poteſst.
  • 2 Supervacua dicere ſsatius eſst, quàm omittere neceſsſsaria.
  • 3 Indiarum Orientalium divitiæ, & excellentiæ, & auctores, qui de eis agunt.
  • 4 Indiæ Orientalis fœlicitas, & plura in ea naturæ miracula ex Plinio, Iſsidoro, & alijs.
  • 5 Paradiſsus voluptatis in Orientali India poſsitus dicitur.
  • 6 India Orientalis eſst terrarum principium, & dextera mundi manus.
  • 7 Indiæ Orientalis monſstra, quæ à Plinio, & alijs recenſsentur, ſsabuloſsa ſsunt.
  • 8 Auctores antiqui, qui de India Orientali ſscripſserunt, in multis fallunt.
  • 9 Indicas mulieres aprinos dentes habere, & centũcentum vicibus parere, quidãquidam referunt.
  • 10 Indi Ortentales lõgævilongævi, & de quodam noſstri temporis, qui 335. annos exceſsſsit.
  • 11 Gigantes an hodie ſsint, vel olim fuerint in Orientali India, & in alijs regionibus, & plura de illis remiſsſsivè.
  • 12 Salomonis vigiles erant Gigantes, & hodie Regis Sinarum.
  • 13 Gigantes noſstra ætate reperti apud Canibales, & fretum Magellanicum.
  • 14 Anthæi proceritas excedebat ſsexaginta cubitos.
  • 15 Gigantes an vi magica naſsci poſsſsint? Alphonſsus Carranza I. C. eximius laudatur, ibidem.
  • 16 Indiæ Orientales olim cognitæ, & à quibus luſstratæ, & num. 29.
  • 17 Bacchus in Orientalem Indiam penetravit.
  • 18 Herculis expeditio in IndiãIndiam OrientalẽOrientalem.
  • 19 Alexander Magnus quouſsque Indiarum Orientalium pervenit.
  • 20 Seſsoſstris Aegyptiorum Rex ultra Gangem proceſssit.
  • 21 Seſsoſstris ſsuperba monumenta, quæ in India reliquiſsſse dicitur.
  • 22 Seſsoſstris crudelitas in Reges victos, & tophæa inverecunda.
  • 23 Antiochus tentavit expeditionem in Indiam Orientalem.
  • 24 Brachmanes Indorum Philoſsophi ex Iudæis deſscendebant.
  • 25 Indi Orientales Ieroſsolymis convenerunt in Pentecoſste.
  • 26 Indi Orientales Romam olim venerũtvenerunt, & umbras ſsuas mirabantur.
  • 27 Indiarum Orientalium navigatio à quibus olim tentata.
  • 28 Indi Orientales olim in Germaniam naufragio delati.
  • 29 Antiqui cognoverunt Indiam Orientalem, Aethiopiam, & Trapobanam.
  • 30 Apoſstoli, & præſsertim D. Bartholomæus, Indiam Orientalem prædicando luſstrarunt.
  • 31 D. Bartholomæus EvangeliũEvangelium Matthæi in Indiam tulit, & Indicè tranſstulit.
  • 32 D. Thomas maximos in prædicatione Indiæ interioris progreſsſsus fecit, & illius Apoſstolus meritò vocatur.
  • 33 D. Thomas etiam apud Sinas, & Braſsilienſses prædicavit.
  • 34 Socrates & Ruffinus convincuntur, dumtradunt, nullum ex Apoſstolis in India Vlteriori prædicaſsſse.
  • 35 Parthia olim generale nomen erat, & univerſsas ferè nationes Aſsiæ denotabat.
  • 36 D. Thomæ prædicationis in India Interiori multa veſstigia noſstris temporibus reperta.
  • 37 D. Ioannem in India Orientali prædicaſsſse aliqui tradunt.
  • 38 D. Thomæ corpus Maliapuræ inventũinventum, & eius miracula.
  • 39 D. Thomæ miraculũmiraculum inſsigne apud Indos.
  • 40 D. Thomæ vaticinium de Luſsitanorum adventu ad Indos Orientales. Et n. 44.
  • 41 Crucis Maliapuræ à D. Thoma erectæ miracula.
  • 42 Luſsitani D. ThomãThomam ApoſtolũApoſtolum in India, ut patronum agnoſscunt & venerantur.
  • 43 Chriſstiani S. Thomæ in India quales.
ATqve hæc quidẽquidem hactenus de vero & proprio Indiarum nomine, earumq́ue ſsitu & diviſsione. In quo
1
ſsi quis fortè me nimis lõgumlongum ſsermonem texuiſsſse ſsuccenſseat, audiat precor Martialem dicentem:
Non ſsunt longa, quibus nihil eſst, quod demere poſsſsis.
Et Plin. lun. lib. 6. epiſst. 2.
2
dum inquit: At quædam ſsupervacua dicuntur etiam, ſsed ſsatius eſst & hæc dici, quàm non dici neceſsſsaria.
Fuerunt auìemautem eiuſsmodi Orientales
3
Indiæ, tam ſsoli, quàm cœli ratione, & ob divitias, temperiem, ubertatem, gentium mores, ac portentoſsas varietates, oppidorum & urbium incredibilem multitudinem, & alia plura, quæ in ſse continebant naturæ miracula, omni ſsemper ſsæculo ab auctoribus commendata, ut conſstat ex Herodot. lib. 3. Etheſsia Gnidio in lib. Indicorum, apud Photium in Biblioth. num. 66. 67. 69. Diodor. Sicul. lib. 3. & 5. Plin. lib. 5. cap. 8. & lib. 6. cap. 17. lib. 7. cap. 2. & lib. 37. cap. ult. Solin. c. 55. Strab. lib. 15. Arriano, Quinto Curtio lib. 8. Plutarc. in vita Alexand. Magni, Philoſstrat. lib. 3. devita Apollonij, PõponPompon. Mela lib. 1. cap. 4. & lib. 3. cap. 7. D. Iſsidor. lib. 14. Etymolog. c. 8. AgellioA. Gellio lib. 9. noct. Attic. cap. 4. Nicephor. lib. 9. hiſst. c. 19. Paul. Oroſs. lib. 1. cap. 2. M. Paul. Veneto in relation. Oriental. lib. 3. Cœl. Rhodig. lib. 18. lect. antiq. cap. 31. Ioan. Boëm. de moribus gent. lib. 2. c. 8. Carol. Stephan. & Ioan. Funger. in dictionar. verb. India, Abraham. Ortel. in Theſsaur. Geograph. eodem verbo, & in Theatro magno tab. 94. ubi alios auctores, qui de eis ſscribunt, adducit. Quod & præſstat Magin. tab. 32. Pineda de reb. Salom. lib. 4. cap. 16. § 9. num. 6. Maluenda omnino vidẽdovidendo lib. 3. de Antichriſsto c. 21. & 22. & de Paradiſso cap. 52. Iacob. Pontano in 1. tertij progym. 16. pag. 292. & ſseq. & de mõſtrismonſtris agens Franc. Torreblanca lib. 2. de Magia cap. 33. & nos inſsrà plures ex novioribus adducemus.
Quæ omnia ſsigillatim proſsequi, & illuſstrare ſsuperſsedemus, quia res quidẽquidem ſsine exitu eſsſset, ſsi cũctacuncta huius ſsœliciſsſsimæ regionis bona huc vellemus attexere, quam præ cæteris pulchritudine excellere, & omnibus, quæ ad vitãvitam neceſsſsaria ſsunt, quævè ad delicias, atque opes ſspectant, eleganti ſsermone tradit Diodor. vbi ſsup. &
4
Plin. non minus eleganter, aliam illius cœli faciem eſsſse, alios ſsyderum ortus, binas meſsſses in anno, binas æſstates, mediam | inter illas hyemem, lenes ibi auras, mare navigabile, gentes, & urbes innumerabiles, & arbores, atque homines eximiæ proceritatis, quorum aliqui centenos & ducenos annos abſsque ulla ægritudine degunt, & quina cubita lõgitudinelongitudine excedunt: alij averſsas habent plantas, & octonos digitos in ſsingulis pedibus: alij caninis ſsunt capitibus, & pro voce latratum edunt: alij ſsingulis cruribus, qui Monoſsceli, vel SciopodęSciopodæ dicũturdicuntur: alij ſsine cervice, oculos in humeris habẽteshabentes: alij narium loco tãtùmtantùm foramina: alij ſsine ore halitu tãtùmtantùm viventes, & odore, quẽquem naribus trahant: alij, qui ſse totos proprijs auribus contegant: alij Pygmæi, qui cum Gruibus bella gerunt, à quibus inſseſstantur.
Sed præſstat ut omnium vice, ac voce D. Iſsidor. ſsic loquentem audiamus: India vocata ab Indo flumine, quo ex parte Occidentali clauditur: hæc à Meridiano porrecta, uſsque ad ortum Solis, & à Septentrione, uſsque ad montem Caucaſsum pervenit, habens gentes multas, & oppida, inſsulam quoque Trapobanam elephantis refertam. Chryſsem, & Argyrem auro, argentoq́ue fœcundas, Tilen quoque arboribus folijs nunquam carentem. Habet & fluvios Gangem, & Indum, & Hypaſsin illuſstrantes Indos. Terra Indiæ Favonij ſspiritu ſsaluberrima, in anno bis metit fruges: vice hyemis Etheſsijs potitur. Gignit autem tincti coloris homines, elephantos ingentes, Monoceron beſstiam, pſsittacum avem, ebenum quoque lignum, & cinnamum, & piper, & calamum aromaticum. Mittit & ebur, lapides quoque pretioſsos, berillos, chriſsopaſsſsos, & adamantem, carbunculos, lychnites, margaritas, & uniones, quibus nobilium fœminarum ardet ambitio. Ibi ſsunt & montes aurei, quos adire propter Dracones, & Gryphas, & immnenſsorum hominum monſstra, impoſssibile eſst.
Inter
5
quęquæ huius Indiæ bona illud omittẽdumomittendum non eſst, quod iudicio meo ad eius maximam commendationem ſspectat, ibi ſscilicet Paradiſsum voluptatis à Deo Poſsitum fuiſsſse, ſecũdùmſecundùm probabilem, & magis communem opinionem Lact. Firmian. lib. 2. divin. inſstit. c. 13. Iſsidor. d. lib. 14. Etymol. c. 3 Nicephor. d. lib. 9. hiſst. c. 19. Damaſsc. lib. 2. c. 11. S. Thom. 1. p. q. 102. art. 1. & aliorũaliorum multorum Patrum, quãquam eruditè refert, & illuſstrat Maluenda de Paradiſso c. 51. Martinus Delrius in Adag. ſsacris Adag. 789. pag. 379. & Ludovic. Balleſster. in Hierologia lib. 2 cap. 4. pag. 101. quibus conſsentit S. Alcim. Avítus lib. 1. de initio mundi, dum ait:
Eſst locus Eoo mundi ſservatus in axe,
Secretis natura tuis, ubi Solis ab ortu
Vicinos, naſscens Aurora, repercutit Indos.
Ad eandem
6
quoque eiuſdẽeiuſdem Indiæ laudẽlaudem pertinere videtur, quòd eam terrarũterrarum principiũprincipium, & univerſsi Orbis manũmanum dexterãdexteram eſsſse, cõmunitercommuniter auctores teſtãturteſtantur, ut patet ex D. Thom. d.q. 102. Ariſstot. lib. 2. de cœlo c 15. Cœlio Rhodigin. lib. 1. antiq. lect. c. 21. Chaſsſsa. in Catalog. glor. mundi p. 12. conſsiderat 4. ad finem, & conſsider. 10. fol. 246. Maluenda d. tract. de Paradiſso c. 21. Optimè, ut ſsolet, Pat. Ioan, Pineda in comment. in Iob, cap. 23. verſs. 9. & Iacob. Pontano d. progymnaſs. 16. pag. 292.
Licèt non ignorem, non omnia, quæ à Plinio & alijs antiquis de hac India traduntur, certa eſsſse,
7
& præſsertim quæ de illis monſstroſsis hominibus produnt. Hodiernâ quippe experientiâ contrarium noſstri comperiũtcomperiunt, qui illas oras diligenter quotidie perluſstrant. Neq;Neque ipſse Plinius adeò levis fuit, ut ea pro veris traderet, nam lib. 37. c. ult. agnoſscit. multa, quæ de India ſcribũturſcribuntur, fabuloſsa eſsſse; & ea etiãetiam irridet Strabo. lib. 2. Geograph.
8
Et idem generaliter de univerſsis Indiæ Scriptoribus tradit Theatr. vitæ humanęhumanæ vol. 6. pag. 1591. col. 1. in fin. quos, inquit, ut plurimũplurimum falſsa locutos fuiſsſse. Quale & illud videri poteſst, quod ſscribit Oderic. lib. 1.
9
Indicas ſscilicet mulieres aprorũaprorum more dẽtesdentes prominẽtesprominentes habêre, & cõpertascompertas fuiſsſse centũcentum vicibus peperiſsſse, & alia admodũadmodum portẽtoſaportentoſa, quęquæ ex varijs auctoribus | recolit Sim. Maiolus in dieb. Canicul. 1. tom. colloq. 3. pag. 71.
Planè
10
quod de lõgalonga & propagata hominum Indicorum vita Plinius, & alij recẽſentrecenſent, ad Soli & cœli temperiẽtemperiem referri poſsſset; ſsed rarò quoq;quoque id hodie conſspicitur, & portenti loco narratur hominem quendam ibi èex Gangaridum gente, quam Bengalam vocant, annos trecentos & tringinta quinque exceſsſsiſsſse, cui aliquoties iam deciderant dẽtesdentes, alijs continuò ſsubnaſscentibus, & barba ubi prorſsus incanuiſsſset, in atrũatrum denuò colorem, idq́ue paulatim, ſsemetipſsa vertebat, ut latiùs ex Ferd. Caſstañeda lib. 8. & alijs Luſsitanicis rerũrerum IndicarũIndicarum Scriptoribus cõmemoratcommemorat Maffæius lib. 11. hiſst. Ind. pag. 259. Pet. Damariz de varia hiſst. Dialog. 5. c. 1. pag. 322. Fr. Anton. de San Roman in hiſst. Ind. Orient. lib. 3. c. 18. Mart. Delrius, qui rẽrem iſtãiſtam alijs exemplis confirmat lib. 2. diſsquiſsit. Magic. q. 23. Maluenda d. tract. de Paradiſso cap. 52. pag. 164. & noviſssimè Anton. Vaſsconcel. in Annacephal. Reg. Luſsit. pag. 297.
Rurſsus
11
quod de Gigantibus eiuſdẽeiuſdem IndięIndiæ tradunt, hodie falſsum eſsſse, experimur; nam frequentius eſst, ut puſsillo corpore ſsint, licet negari non poſssit, in aliquibus Inſsulis OriẽtalibusOrientalibus, & Occidentalibus, & in alijs regionibus GigãtesGigantes olim fuiſsſse, imò & hodie eſsſse, licèt non ita communiter, eò quòd mundus homines nunc ſstaturâ breviores ubiq;ubique educat, qui recens dum eſsſset, & florente iuventâ, maximos & proceros protulit, ut habetur apud Eſsdram lib. 4. c. 5. De quo articulo, qui velit plura ad multa ſsacræ Paginæ, & prophanorum auctorum teſstimonia intelligenda & cõprobandacomprobanda, legat omnino Theod. Oleaſstrum, Pererium, Delrium, & alios ſsup. Geneſs. c. 6. philonem in lib. de. GigãtibusGigantibus, D. Auguſst. lib. 15. de Civit. Dei c. 9. & 23. & ibi Lud. Vives in addit. D. Iſsidor. lib. 11. Etymol. c. 3. D. Greg. lib. 7. Moral c. 11. Ioſseph. lib. 1. antiq. Iudaic. c. 10. & lib. 5. c. 2. SũmamSummam Tabien. poſst D. Thom. verb. Gigantes. FũgerFunger. in Etymol. ſsub eodem verb. Hieron. Magium lib. 1. Miſscellan. c. 4. Iuſstum Lipſsium in Phyſsiolog. Stoic. lib. 3. diſsſsert. 5. Gaſsp. SãchSanch. ſsup. Iſsai. c. 26. n. 34. &c. 35. n. 37. Maluenda de Paradiſso c. 57. Petr. OpãmeerOpammeer. in opere Chronograph. pag. 9. PinedãPineda in Iob. 2. tom. pag. 419. & ſseqq. & de rebus geſstis Salom. lib. 5. c. 13. §. 13. pag. 398. n. 26.
12
Qui vigiles & excubitores Salomonis GigãtesGigantes fuiſsſse tradit, prout hodie eſsſse dicit Regis SinarũSinarum ex relatione Patris Melchior. Nuneſsij in litteris de rebus Iaponicis, & Sinarum ann. 1555. & plura Miranda exempla Gigantum omnium ſæculorũſæculorum recenſset Bap. Fulgoſs. lip. 1. memorab. c. 6. de miraculis fol. 52. & ſseq. Simon Maiol. 1. tom. colloq. 2. pag. 47. & ſsequentib. & tom. 2. colloq. 1. pag, 49. verſs. FabulãFabulam de Gigantibus, & tom. 3. colloq. 3 pag. 547. & Antonius Pigafetta,
13
qui affirmat apud Canibales Armeniæ viſsum à ſse GigãtemGigantem, qui ſsupra noſstrates homines à cingulo emineret. Et alios repertos fuiſsſse tradit ſsub Polo Antarctico ad fretum Magellanicum, & in alijs partibus noſtrarũnoſtrarum indiarum OccidẽtaliumOccidentalium, de quo nos peculiariter agemus infrà c. 10. n. 54 VideãturVideantur
14
etiãetiam quæ de mõſtroſamonſtroſa Anthæi proceritate ſsexaginta cubitos excedente refert Plutarch. in Sertorio. Strab. lib. 17. Geograph. ſsol. 170. Pompon. mela lib. 3. c. 11. Ioan. Brodæus lib. 1. Epigram. Græc. & noviſssimus Bern. Aldrete antiq. Hiſspan. lib. 4. c. 3. pag. 500. qui alia quoque notãdanotanda de GigãtibusGigantibus tradit eodẽeodem lib. 4. c. 12. pag. 552. & 553. & latiſssimè TheatrũTheatrum vitæ humanæ vol. 2. lib. 2. ex pag. 274. ad 277. Fr. Ioa. Torquem. in Monarch. Ind. lib. 1. c. 3. & Doct. Huert. in annot. Plin. lib. 7. c. 2 fol. 16. &c. 17. fol. 42.
Et an
15
vi magicâ Gigantes naſsci poſssint, & alia plura de eis doctè & diligenter, ut ſsolet reliqua, tractat Mart. Delrius lib. 2. diſsquiſs. magic. quæſst. 15. pag. 86. & eius trãſcriptortranſcriptor, ſsive epitomator Franc. Torreblanca, meus olim | Salmanticæ auditor, lib. 2. de Magia, c. 32. Et noviſssimè, cùm iam hæc prælo committebamus, eruditiſssimus Alphonſs. Carranza, in præclara Diſsputatione de vera humani partus naturalis & legitimi deſsignatione, c. 17. pag. 591. ex n. 50. ad 59. In qua nos quoque, licèt immeritos, honorificis interdũinterdum titulis, interdum cenſsorijs notis, & obelis proſsequitur, quibus ſsanè reſspondêre facile eſsſset, niſsi magis modeſstiæ, quàm vanæ exiſstimationis periculum vereremur. Maximè cùm:
Non ego vel primus patiar, vel talia ſsolus,
Sæpè præmit magnos iſsta ruina viros.
Huiuſsmodi verò
16
OriẽtalesOrientales Indias iam olim ab antiquis non tantùm cognitas, ſsed & magna ex parte luſstratas, apertè cõſtatconſtat ex auctoribus ſsuprà relatis.
17
Nam de Baccho, ſsive Libero Patre legimus, illuc cum exercitu cõmeaſſecommeaſſe, & gentes illas anteà agreſstes & feras, in civilẽcivilem & politicãpoliticam vivendi formãformam reduxiſsſse.
18
HerculẽHerculem quoque ÆgyptiũÆgyptium eãdemeandem IndiãIndiam appetijſsſse ex Magaſsthene, & Plinio tradit Cœlius Rhodig. lib. 18. antiq. lect. c. 31. Et idem ab eiſdẽeiſdem & in lib. I. Machab. c. 1. narratur
19
de Alexandri Macedonis expeditione, qui magnãmagnam harũharum Indiarum partẽpartem peragravit, & ſsubegit: & plutarc. teſste, niſsi ſsegnities & vecordia militũmilitum eius conatus impedijſsſset, non priùs inde arma revocaſsſset, quàm omnes illarũillarum angulos penetraſsſset, & ſsuo imperio ſsubieciſsſset. Seſsoſstris
20
quoque Ægyptiorum Rex ſseptima poſst Merim Soboles, qui, Salomone deſsuncto, Ieroſsolymam cepit, ut eſst 3. Reg. 14. Aſsmagnãmagnam partem, Thrachas, ac Scythas devicit; & in his Indijs ultra Gangem proceſssit, ſsi credimus Diodor. Sicul. & Herod. lib. 11. & Thom. Bocio de ſsig. Eccleſs. lib. 23. c. 14. Qui referũtreferunt eum,
21
multos paſssim ibídẽibídem Cippos, ſuarũſuarum victoriarũvictoriarum monumẽtamonumenta, reliquiſsſse, in quibus hęchæc erat inſscriptio: Hanc ego regionẽregionem meis obtinui humeris, vel, hanc provinciãprovinciam ſsubegit Rex RegũRegum, & Dominus DominorũDominorum Seſsoſstris; ſsic enim ſse appellare ſsaciebat, regnoq́;regnoq́ue impotẽtiimpotenti inſolẽsinſolens, eò ferociæ, & ſuperbięſuperbiæ proceſssit,
22
ut ſsorte ductos Reges annis ſsingulis ad currũcurrum iũgeretiungeret: vt eâ pompâ per omniũomnium ora triumphãstriumphans vectaretur, ut oſtẽditoſtendit Lucan, lib. 10. cùm cecinit:
Venit ad Occaſsum, mundiq́ue extrema Seſsoſstris,
Qui Pharios currus RegũRegum cervicibus egit.
Et ſsi cum hoſstibus, qui magno certamine dimicaſsſsent, & præſsenti animo reſstitiſsſsent, rẽrem geſssiſsſset; ibi trophæũtrophæum cum coleis, & virili mẽbromembro erigebat; ſsi verò remiſsſso & lãguidolanguido animo, per ignaviãignaviam ſsegniter victi, aut nullo negotio pulſsi eſsſsent, cõtracontra eos, mulierũmulierum inſstar, depingebat, tanquàm deſsides & ignavos, & ita in trophæũtrophæum ponere conſsueverat, ut ex eodẽeodem Herod. lib. 2. & Diod. lib. 2. c. 1. tradit Alex. ab Alex. dier. genial. lib. 1. c. 22. & ibi Tiraq. in addition.
Anthiochus
23
etiãetiam ſsi Polybio credimus, & alij Duces & Imperatores eandẽeandem expeditionẽexpeditionem tentarũttentarunt, ſsed parum in ea profecerunt, ut in c. ſseq. trademus.
IudęosIudæos
24
in eiſdẽeiſdem Indijs colonias poſsuiſsſse, quinimò & Brachmanes Philoſsophos IndorũIndorum celebratiſssimos ex HebræorũHebræorum gentibus eſsſse, & illorũillorum ſectãſectam & diſsciplinam in multis rebus ſsequutos fuiſsſse, ex Megaſsthene obſservat Georg. Venet. in harmon. mũdimundi tom. 1. cãtcant. 1. c. 1. Clearchus apud Ioſseph. lib. 1. contra Apion. Gram. & diligẽtiſsimusdiligentiſsimus P. Mag. fr. IoãIoan. de la PuẽtePuente Regius Chroniſsta de cõvenienconvenien. utriuſq;utriuſque Monarch. lib. 2. c. 17.
Et Oecumenius narrat lib. 1. Actor. Apoſstol.
25
Indos, & Scythas Ieroſsolymis conveniſsſse in die Pentecoſstes. Quod mirũmirum videri non debet,
26
nam & RomãRomam petijſsſse tradit Plin. lib. 6. c. 22. adijciens, quòd ijs maximè mirum erat, umbras ſsuas in noſstrum cœlum cadere, non in ſsuum, Solemq́ue à læva orirt, & in dexteram occidere, potius quàm èex diverſso. Quod etiãetiam de Arabibus prius eâdẽeâdem ratione Lucan. ſscripſserat, lib. 3. Pharſsal.
Ignotum vobis Arabes veniſstis in Orbem
Vmbras mirati nemorum non ire ſsiniſstras.
IdẽIdem etiãetiam Plinius ibîd. & lib. 2. c. 67. aliquas
27
Hannonis, & aliorũaliorum navigationes ſscribit; quibus videtur, non terra tantùm, verùm & mari, commerciũcommercium cum his regionibus inſtitutũinſtitutum. Nam in ſsinu Arabico res gerente Caio Cæſsare, Auguſsti filio, ſsigna naviũnavium ex Hiſspanienſsibus naufragijs cognita ſuerũtfuerunt: & Quinto Metello celeri C. Affranij in CõſulatuConſulatu Collegæ, ſsed tum Galliæ ProcõſuliProconſuli, Indi à Rege SuevorũSuevorum dono dati,
28
qui ex India commercij gratiâ navigãtesnavigantes, in Germaniam tempeſstatibus abrepti erãterant. Quæ Plinij loca recẽſensrecenſens Ioſseph. Acoſsta lib. 1. de natu. novi orbis c. 11. & 19. & fr. Greg. Garc. lib. 1. de Indor. orig. c. 2. §. 7. pag. 42. & cap. 4. §. 1. pag. 67. non amplius modo à Luſsitanis per navigari inquiunt, quàm illo utroque naufragio, & Indorum uſsque ad Germaniam, & HiſpaniẽſiumHiſpanienſium uſq;uſque ad SinũSinum ArabicũArabicum Percurſsum eſst. Et idẽidem de alijs ad eaſdẽeaſdem Indias navigationibus tradit Maluenda de Antichriſsto lib. 3. c. 15. pag. 143. & noviſssimè poſst hęchæc ſscripta Doct. Seraphinus Freitas de iuſsto Imperio Luſsitan. Aſsiatico cap. 5.
Et generaliter
29
antiquos notitiãnotitiam Æthiopiæ, atque huius Orientalis Indiæ, & Aureæ Cherſsoneſsus habuiſsſse, quamvis hæ provinciæ infra terminos Torridæ Zonæ conſsiſstant, pluribus probat Ioan. Boterus in relationibus univerſsal. 1. p. vol. 2. lib. 1. ubi inter alia citat illud Ovidij:
Quid tibi ſsi calida proſsit, laudere Syene,
Aut ubi TrapobanẽTrapobanem Indica tingit aqua?
Apoſstolis
30
quoque curam fuiſsſse in his adeò latis, & vaſstis IndiarũIndiarum Orientalium regionibus Chriſsti Domini fidem & Evangelium prædicare, D. Bartholomæus oſstendit; de quo ſscribit Dionyſs. Areopagita in lib. de Myſstica Theolog. ad Indos profectum eſsſse, illucq́ue lato ſsecum volumine Evangelij D. MatthęiMatthæi Chriſstum annuntiaſsſse: & conſsentit Venantius Fortunatus de gaudio vitæ æternæ, dum canit:
Inde triũphantẽtriumphantem fert India BartholomæũBartholomæum.
Matthæum eximiũeximium Naddaver alta virũvirum.
Quam Indiam Citeriorem fuiſsſse ſsuprà cap. præced. num. 52. pluribus comprobavi.
31
Quibus addit D. Iſsidor. in lib. de ortu, & obitu S. Patr. cap. 75. Indis EvãgeliumEvangelium D. Matthæi in vernaculum eorum ſsermonem vertiſsſse. Et cùm poſsteà circa annum Chriſsti 178. Indi legatos miſsiſsſsent ad Demetrium AlexãdriæAlexandriæ Epiſscopum, poſstulandorum Doctorum gratiâ, & is PãthænumPanthænum Philoſsophum demandaſsſset, hic illud Evangelium à S. Bartholomæo tranſcriptũtranſcriptum reperit, & in reditu Alexandriam detulit, ut inquit D. Hiero. de Script. Eccleſs. in Panthæno, & in epiſstol. 84. ad Magnum, Genebrard. in Sotere, & in Victore, & noviſssimè fr. Io. de la PuẽtePuente de convenient. utriuſsque Monarchi. lib. 2. cap. 28. §. 2.
Sed qui
32
maiores in his Indijs Orientalibus fecit progreſsſsus, præcipuè in illa, quãquam InteriorẽInteriorem, ſsive VlteriorẽVlteriorem vocari diximus, & propriè eius Apoſstolus vocari meruit, fuit D. Thomas cognomẽtocognomento Dydimus. Is enim Provincias Parthiæ in Orbis terrarũterrarum Apoſstolicâ diſstributione ſsortitus, in has quoque Interioris Indiæ regiones pervenit; & cum omnes ferè earũearum populos perluſstraſsſset, & in Chriſstiana religione cum mirabili fructu inſstituiſsſset, tandẽtandem Regis iuſsſsu lanceis transfixus occubuit, ut teſstatur Martyr. Roman. die 21. DecẽbDecemb. ubi latè Baron. in notis. Idem Baron. ann. Chriſsti 44. n. 35 Greg. Nazianz. in oration. ad Arrian. Greg. Papa hom. 17. in Evang. Iſsidor. ubi ſsup. c. 76. & Niceph. lib. 2. hiſst. Eccleſs. c. 40. ubi ait, quòd eum viderũtviderunt, & audierunt quicunque in extrema Orientis ora ad ultimũultimum OceanũOceanum colũtcolunt: & idẽidem affirmat Haytonus Armenius in hiſst. TartarorũTartarorum c. 6. Eòq̇ue producit Maluenda lib. 3. de Antichriſst. c. 10.
33
Vt ad Sinas uſsque penetraſsſse cõtẽdatcontendat, ſsicuti Maffæius quoq;quoque affirmare videtur lib. 1. hiſst. Ind pag. 45. & lib. 6. pag. 142. Pet. Iarric. in Theſsau. rer. Indic. lib. 2. c. 17. & P. Nicol. Trigaultius | de Chriſstiana expedit. ad Sinas lib. 1. c. alt. in ſsin. Seraph. Freit. ubi ſsup. c. 4.
Nec deſsunt, qui ſscribant inter BraſiliẽſesBraſilienſes etiam aliquo tempore fuiſsſse, & prædicaſsſse, ut ex relatione Eman. Nobrigæ advertit Thom. Bocius lib. 4. de ſsign. Eccleſs. Dei c. 3. pag. 132. & lib. 5. c. 12. pag. 207. & Maluenda d. lib. 3. c. 25. ad ſsin.
34
Quo ſsit, ut parum auctoritati Socratis deferre debeamus, dum nullam Evangelij lucem uſsque ad tempora ConſtãtiniConſtantini Interiori Indiæ illatãillatam aſsſsirmat, lib. 1. hiſst. Ecclef. c. 15. ſsic inquiens: Cùm Apoſstoli ſsortito iter ad gentes ſsuſscepiſsſsent, Thomas Parthiam, in qua munere Apoſstolico perfungeretur, obtinuit, Matthæus Aethiopiam, Bartholomæus IndiãIndiam, quæ huic finitima eſst, ſsortitione cepit. India autem interior, quam permultæ gentes barbaræ accolũtaccolunt linguis inter ipſsas diſscrepantes, non ante tẽporatempora ConſtãtiniConſtantini verbi Chriſsti, & eius religione illuſstrata eſst. Et idẽidem tradit Ruffinus lib. 1. cõtinuatcontinuat. hiſst. Eccleſs. Euſseb. c. 9. his verbis: In illa diviſsione Orbis terræ, quæ ad prædicandum verbum Dei, ſsorte per Apoſstolos celebrata eſst, cum aliæ alijs provinciæ obveniſsſsent, Thomæ Parthia, & Matthæo Aethiopia, eiq́ue adhærens Citerior India Bartholomæo dicitur ſsorte decreta. Inter quam, Parthiãq́;Parthiamq́ue media, ſsed lõgolongo interior tractu, India Vlterior iacet, multis, varijſsq́ue linguis, & gentibus habitata, quam velut longè remotãremotam nullius Apoſstolicæ prædicationis vomer impreſsſserat. Etenim certius longè eſst D. Thomam in hanc quoque Indiam penetraſsſse, ut cæteri auctores ſsuprà relati teſstantur; & Socrates, & Ruffinus abſsolutam eius excurſsionem, & prædicationẽprædicationem ignorarũtignorarunt, ſortitionẽſortitionem nimirum ſsolam inter Apoſstolos factãfactam agnoſscentes, & attendentes. Quamvis & hanc D. Thomas tranſsgreſsſsus non videatur,
35
quoniam Parthia eo tempore generale nomen erat, & univerſsas ferè Aſsiæ nationes comprehẽdebatcomprehendebat, ut oſstendit Plin. lib. 6. c. 26. Solin. in Polyſstor. c. 59. & Paul. Oroſsius lib. 1. c. 2. ſsic inquiens: A flumine Indo, quod eſst ab Oriente uſsque ad flumen Tigrim, quod eſst ad Occaſsum, regiones ſsunt iſstæ Arachoſsia, Parthia, Aſsſsyria, Perſsis, & Media ſsitu terrarum montoſso & aſspero. Hæ à SeptẽtrioneSeptentrione habent montem Caucaſsum, à Meridiemare Rubrum, & Sinum Perſsicum, in medio autem ſsui flumina præcipua HidaſpẽHidaſpem, & Arabim. In his ſsunt gentes 32. Sed generaliter Parthia dicitur, &c.
Et utcũqueutcunque olim hæc D. Thomæ in Interiori India prędicatioprædicatio in dubio eſsſse poſsſset,
36
hodie tamen extra omnem controverſiãcontroverſiam poſsita eſst, cùm plurimi & graviſssimi viri, qui eas regiones noſstris tẽporibustemporibus peragrarũtperagrarunt, & alij, qui eorũeorum ſscripta, & epiſstolas recolũtrecolunt, paſssim teſstentur extare in illis multa & aperta huius ſsancti Apoſstoli, & fidei, quãquam propagavit, veſstigia, & præcipuè tẽplatempla ab eo ædificata, cruces, & imagines ſsculptas, & Chriſstianos qui eius nomẽnomen retinentes SãctiSancti ThomęThomæ vocãturvocantur, ut cõſtabitconſtabit ex Ioſsepho Indo in ſsua navigatione pag. 142. Pet. Alvarez in ſsuis relat. pag. 132. Lud. Vartomano lib. 6. c. 1. 2. & 14. Hiero. Oſsior. lib. 3. & 4. de rebus geſst. Eman. Alano Copo Dialogo 3. c. 19. pag. 438. ubi alios affirmare tradit, etiãetiam
37
D. Ioan. Evangeliſstam apud eoſsdem OriẽtalesOrientales Indos prædicaſsſse, Maffæio d. lib. 1. pag. 45. & ſseq. & lib. 8. pag. 191. & lib. 12. ad fin. & alibi ſsæpè, fr. Ant. de San Roman in hiſst. Ind. OriẽtOrient. lib. 1. c. 13. & lib. 2. c. 31. & lib. 3. c. 30. Illeſscas in hiſst. Pontiſs. 2. p. lib. 6. c. 22. §. 1. & 3. p. lib. 2. ex pag. 159. Botero in relatio, univerſsal. 1. p. lib. 6. Maluenda d. lib. 3. de Antichriſsto c. 7. & 10. Pineda in Monarch. lib. 10. c. 41. fr. Ioan. de la Puente in d. convenientia utriuſsque Monarch. lib. 2. c. 29. §. 2. & latiſsſsimè Iarricius d. lib. 2. cap. 17. & 18. & Ioan. Lucena in vita S.P. Xaverij lib. 1. & Freitas ubi ſsup. d. cap. 4.
Qui etiam tradunt,
38
qualiter à Luſsitanis in ruinis antiquæ urbis inſulęinſulæ Maliapuræ venerandum huius Sancti cadaver invẽtuminventum fuerit, & eidem inſsulæ ipſsius nomẽnomen in poſsterum dederit, li|cet Martyrologium Romanum, & alij auctores Calaminæ mactatum perhibeant, ac ſacrũſacrum deinde corpus ad urbẽurbem Edeſsſsam Meſsopotamiæ à Chriſstianis translatum. Sed verius eſst Maliapuræ, aut integrum, aut maiorẽmaiorem illius partẽpartem repoſsitam fuiſsſse: nam id ſsemper indigenæ affirmarunt, & propter innumera, quæ ibi edebat, miracula, eximiè locus ille ab omnibus licèt in fidelibus colebatur, ut Ioſseph. Indus, Petr. Alvarez, & alij in prædictis relationibus tradunt, & M. Paul. Venetus lib 3 de Oriental. region. cap. 27.
Neque eſst omittẽdumomittendum
39
quod Maffæius, larricius, & alij ſubiungũtſubiungunt, in eâdẽeâdem nempe urbe ſsacram ędemædem extruere aggreſsſsum Apoſstolum cùm à DæmonũDæmonum ſsacrificulis, & à Sagamo Rege prohiberetur, rem interim inſignẽinſignem accidiſsſse, ad Chriſsti virtutem, & fidẽfidem Evangelij cõprobãdamcomprobandam. Inuſsitatæ quippè magnitudinis truncum, ut fit, in littus eiecerat mare, quod eo tẽporetempore leucas ferè decẽdecem ab urbe diſstabat. Eam Rex materiãmateriam cùm in uſsum ædificij cuiuſsdam vehementer expeteret, robuſsti primùm homines in caſsſsum funibus, ergaſtiſq;ergaſtiſque amovêre conati; deinde adhibiti cõplurescomplures elephanti, cum toto connixi impetu nihil omninò proficerent, Apoſstolus Regi cõditionẽconditionem tuliſsſse fertur, ſsi truncum illũillum ſsibi ad templum vero Deo ædificandũædificandum daret, nullis machinis, nullo mortalium adiutore, ſseſse protinus ad urbẽurbem attracturũattracturum. Cùm Rex, inſsanire videlicet hominem ratus, per ludibrium annuiſsſset, tũctunc D. Thomas zonâ, quâ erat præcinctus, ad prominentẽprominentem èex caudice ramuſculũramuſculum annexâ, ſsigno tantùm facto Crucis, immanem ſstipitem facili ductu ſsequentem, universâ ad ſectaculũſpectaculum effusâ civitate, in ipſso pomærio ſstatuit: ibidemq́ue defixâ lapideâ Cruce,
40
vaticinatus eſst; cùm ad eum lapidẽlapidem uſsque pertingeret pelagus, tũctunc divino iuſsſsu è remotiſssimis terris candidos homines ad eadem, quæ ipſse intuliſsſset, ſsacra inſstauranda vẽturosventuros. Neque fefellit prędictioprædictio; ſsiquidem ſsub LuſitanorũLuſitanorum appulſsum, occultis tot annorũannorum acceſssibus, locus Oceano demũdemum albui cœptus, & lapidea
41
illa crux, ſsive alia marmori inſsculpta, ad quam poſsteà genuflexus Apoſstolus interfectus fuit anno 1548. ab eiſdẽeiſdem Luſsitanis reperta eſst; quæ exinde, ſsingulis propemodum annis, die vigeſsimâ primâ DecẽbrisDecembris eidẽeidem Sancto dicatâ, ſplẽdeſcitſplendeſcit, ac liquorem fundit, perinde ac ſsi oleo delibuta fuiſsſset, & mox multas ſsanguinis guttas ſstillat, eo ipſso tẽporetempore, quo à Sacerdote Miſsſsam celebrãtecelebrante, Evangelium recitatur. Quo miraculo adducti innumeri Indorum OriẽtaliumOrientalium, quotannis ad Chriſsti fidẽfidem convolare dicũturdicuntur, ut præter auctores ſsuprà relatos refert Thomas Bocius de ſsign. Eccleſs. Dei lib. 2. c. 11. pag. 81. Maluenda d. lib. 3. de Antichriſst. c. 12. pag. 136. & 137. Pet. Damariz Luſsitan. in Dialogo 5. de varia hiſstor. pag. 328. Horat. Turſselinus lib. 1. de vita S. Pat. Xaverij c. 16. Iacob. Gretſserus lib 2. de Cruce c. 1. Iacob. Gualter. in Chronographia pag. 741. & fr. Ioan. de la PuẽtePuente in d. Conven. utr. Monarch. lib. 2. c. 29. §. 2. in fin. pag. 294. Et quòd
42
Luſsitani propter hęchæc miracula D. Thomam in India Patronum elegerint, illumq́ue iuſsſsu Regis in prælijs ſsimul cum D. Iacobo invocare ſsoleant, auctor eſst Maffæius lib. 13. pag. 326. MaluẽdaMaluenda ubi ſsup. c. 7. & ſseqq. Iarricius d. lib. 2. c. 17. & 18. Freitas de Imper. Aſsiat. c. 18. n. 10. ubi alia congerũtcongerunt de huius ſsanctiſssimi Apoſstoli in hac India prędicationeprædicatione,
43
& de varijs ChriſtianorũChriſtianorum populis, qui ibi etiam hodie fidem ab illo annũtiatãannuntiatam retinent, licèt multis erroribus obſcuratãobſcuratam ¶ Sed
44
audiamus elegãtẽelegantem quẽdamquendam noſstri tẽporistemporis PoëtãPoëtam illud D. ThomęThomæ oraculũoraculum his carminibus reſonantẽreſonantem.
Pone modum lacrymis, nec tempora fauſsta doloris
Obducant nubes, Aſsiæ dum Regna micanti
Lyſsiadum ſsplendore, novum ſsortita decorẽdecorem.
Auroræ primos obſscurant liminis ortus,
Quæ mihi conſsilio SuperũSuperum ſsunt dedita curæ
Regna Aſsiæ tradam ſsceptro dominanda potenti
Emmanuelis, amat ſsibi fœlix India nomen
Lyſsiacum: viſsura citò victricibus armis
Alphonſsum dantem Mahometi in Tartaræ Regnum,
Quo pietas, & caſsta Fides in priſstina ſsurgant.
Loading...