# 61 Tertia Pars Principalis Ad Titulum spectans. Capvt lxi. Svmmarivm. -  1 Titulus ad praescri. requiritur. -  2 Titulus allegatus an praesumatur. -  3 Intell. l. cum de in rem. ff. de vsur. -  4 Obligari personaliter durius quam rem tradere suam, & alienari. -  5 Titulus beneficij praesumitur ex longo tempore. -  6 Obliuio praesumitur post longum tempus. -  7 Emancipatio post longum tempus praesumitur. -  8 Additio haereditatis praesumitur. -  9 Consensus praesumitur post longum tempus. -  10 Matrimonium praesumitur post longum tempus. -  11 Manumissio praesumitur post longum tempus. -  12 Consensus patris praesumitur post longum tempus ad validandum filij contractum. -  13 Tempus longum facit praesumi licentiam mariti in vxoris contractu, idem quod consensum propinquorum. -  14 Tempore ex longo praesumitur consensus domini in venditione rei emphyteuticae. -  15 Tempore ex longo praesumitur ratificatio. -  16 Emancipatio illegitima validatur ex longo tempore. -  17 Longum tempus facit filium praesumi emancipatum. -  18 Intell. l. cum de in rem. ff. de vsur. vt procedat etiamsi allegaretur titulus donationis, contra communem opin. -  19 Lex noua praeterita annullans, an extendatur ad diu obseruata. -  20 Domicilium quanto tempore videtur quaeri. -  21 Tempus longum facit sustineri contractus illegitimus. -  22 Votum continentiae praesumitur ex longo tempore. -  23 Ordo sacer praesumitur ex longo tempore. -  24 Vnio Ecclesiarum praesumitur ex longo tempore. -  25 Consensus Episcopi in vnione praesumitur ex longo tempore. -  26 Tempore ex longo praesumitur consensus coniugis ad solutionem tori. -  27 Temporis longi taciturnitas facit praesumi diuisionem, etiam si agatur de graui praeiudicio, ardua quaestio. TItvlvm in praescriptionibus[sect. 1] requiri vulgo traditum est, per l. nullo. C. de rei vendic. l. vnic. C. de vsucap. transfor. in princ. Instit. de vsucap. cum similibus. quod nos iustam possidendi causam appellamus. l. quod vulgo. ff. pro empt. l. non solum. §. quod vulgo. ff. de vsucap. l. fi. ff. pro suo. cum simil. quod quemadmodum intelligendum sit, plene disseruimus infra cap. 77. nume. 10. & cap. 72. &c. 81. [sect. 2] Sed egregia quaestio est, vt iste titulus vel iusta possidendi causa probetur, is enim titulus sufficiens, & idoneus intelligitur, qui ad dominium transferendum habilis, & idoneus est (quale est si eam rem mihi venditam, aut dotis nomine datam, aut donatam inter viuos dicerem, aut forte legati, vel fideicommissi nomine in vltima voluntate relictam, vel conditionis implendae causa traditam, vel titulo haereditario relictam, vel forte rem titulo pro de relicto captam, & similia, vt per totos titulos ff. & C. pro empto. & ff. & C. pro donato. & ff. & C. pro dote. & ff. & C. pro suo. & ff. pro derelicto. & ff. & C. pro haerede. & ff. pro legato, & l. 1. ff. de conditio. causa data, & l. videamus. 2. ff. de vsuris. & per Bart. in l. quartam. num. 9. cum sequentibus. ff. ad legem Falc.) si ergo aliquo ex his titulis me possidere & possedisse allegaui, an per solam allegationem is titulus iuncta diutina possessione praesumatur dubium, & est, [sect. 3] & crederem talem legitimum titulum allegatum praesumi ex diutina possessione, per l. cum de in rem verso. ff. de vsuris. vbi si annua praestatio vniformis longo tempore mihi soluta fuit, & in posterum tantundem annum mihi debere contendam, & allegem aliquem titulum in id obligatorium, is titulus praesumitur, & probatur ex illa diutina praestatione. sic ergo & in specie nostra postquam diu rem possedi, si eam me ex iusto titulo possedisse allegem, is titulus ex ipsamet diuturna possessione praesumetur. Adstringitur hoc argumentum, nam si in terminis dict. l. cum de in rem. id fit ex vi possessionis discontinuae, quae esse intelligitur in decem annuis illis praestationibus, multo facilius idem erit in specie nostra, vbi erat possessio continua. Quandoquidem continua possessio tam efficacior est discontinua, quod in illa solum decennium sufficiat ad praescribendum: in ista vero centum anni exiguntur, vt in l. 1. §. ductus aquae. ff. de aqu. quot. & in l. 1. & l. 2. ff. de aqua plu. iuncta l. seruitutes, in mag. ff. de ser. & astringitur secundo, quia in terminis d. l. cum de in rem. erat quasi possessio tantum, non etiam possessio vera, vt patet: hic autem vera possessio est. [sect. 4] Postremo adstringitur, nam de longe grauiore praeiudicio agebatur in terminis d. l. cum de in rem, quam in specie nostra: argu. text. egregij in l. vnum ex familia. §. si rem. ff. de leg. 2. ibi, sunt einim in rebus suis legandis, quam in alienis comparandis & in onerandis haeredibus faciliores voluntates, quorum verborum sensus est longe facilius esse cuique rem suam dare, quam obligari personaliter ad aliquid emendum emptumque tradendum, quanto ergo durius videretur Iureconsulto illi, si ea obligatio personalis non vnica solutione perimenda esset, sed in aeternum duratura ad aliquid annuum in aeternum persoluendum, vt fit in terminis d. l. cum de in rem. Proinde si ibi huiusmodi duritie non obstante titulus allegatus ex sola illa diuturna non possessione, sed quasi possessione praesumitur, multo magis in specie nostra praesumetur, vbi nulla in futurum obligatio est, neque aeterna vel geminata, neque simplex, praesertim cum hic sit vera possessio, ibi impropria, hic continua, ibi discontinua. Optime facit, quia generale esse videtur, vt ex diuturnitate temporis ad praescribendum definiti praesumatur titulus: argument. l. §. ductus aquae. ff. de aqua quot. & l. 1. & l. 2. ff. de aqua pluuia arce. vbi expressum est eam temporis diuturnitatem, vim legis conuentionalis aut constituti obtinere. sicque alium titulum non requiri. Neque ad rem pertinet, quod ibi centum anni vel tempus immemoriale exigatur. nam ibi in rebus & possessione vel quasi discontinua, in qua tantundem & non plus operantur centum anni, quantum longum tempus decem vel viginti annorum, vbi possessio esset continua, vt in specie nostra. [sect. 5] Postremo optime facit, quia in nulla vnquam re tam enixe titulus desideratur, quam in obtinendo Ecclesiastico beneficio. c. beneficium ecclesiasticum. de reg. iur. lib. 6. & tamen etiam in Ecclesiasticis beneficijs post longum tempus decennij praesumitur titulus allegatus, vt est vera & communis opin. quam tenent Bald. Ang. Ioan. Imol. Ludo. Rom. & Franc. Aret. in l. qui in aliena. in prin. ff. de acquir. haered. And. Tiraq. de praescri. §. 1. Glo. 4. vers. 6. eiusdem farinae, ex cuius relatione apparet, hanc esse communem opin. Fernand. Loazes Archi. Terraco. in consil. pro Marchio. de Velez, dub. 1. pag. 269. Host. Innoc. Card. Anton. de Butrio, Panorm. Ioannes de Imola, Felin. & communiter alij in d. c. illud, de praesum. & in d. c. licet. Heli. de simo. & in d. l. si filius. C. de petit. haeredi. Card. Andreas Sicul. & alij in c. requisisti. de testam. Domini de Rota in decis. 84. incip. nota. quod vbi contra aliquem excipitur, sub tit. de prob. & excep. in antiquis. Ioan. de Imol. in c. ex frequentibus, de instit. Nicolaus de Milis in d. suo Repertorio, in verbo, Episcopus. in d. versicu. antep. Alexand. in consil. 219. incip. ponderatis his. colum. 3. vol. 6. Andre. Siculus in cons. 1. colum. 5. vol. 4. Barthol. Socin. in cons. 170. colum. penult. vol. 2. Felin. in c. sicut. col. 15. vers. fallit. 4. de re iudi. & in cons. 2. incip. excellens Doct. in 6. & 7. col. Barthol. Cassane. in consil. 11. incip. lecas. col. 27. in 2. dubio. Ioan. de amicis in consil. 121. incip. coram magnifico domino, & tradit Matthaeus de Affli. in decis. Neap. decisio. 368. incip. in casu nobilium, in 2. colum. cum sequent. [sect. 6] In summa haec pars probatur ratione, nam post longum tempus praesumitur obliuio, adeo, vt post tale tempus possessionis suae oblitus quis videatur, quanto ergo magis testes, quorum nihil interest, per quos eum titulum, quo de agitur, probare curabam, praesumentur merito obliti. Sicque post tale tempus non iniuria tituli probatio maxime difficilis reputabitur, & consequenter merito a lege cessabit hoc casu tituli probandi onus, isque titulus allegatus post diuturnam possessionem merito praesumetur. Quod autem post longum tempus decennij etiam propriae possessionis quis oblitus praesumatur, vera & communis opinio est, quam tenent Dynus in c. sine possessione, in fin. de reg. iur. lib. 6. Gloss. & Iacobus Butrig. in l. licet. C. de acquir. haered. Ias. in l. 1. §. per seruum. colum. 4. lect. 2. ff. de acquir. possess. Andreas Tiraquel. qui hanc affirmat esse receptiorem sententiam de praescript. §. 1. Gloss. 4. versicul. postremo tempus, ibi, sed multo plures. Ioan. Andr. in additio. Specul. in tit. de peti. & poss. quo loco supra citauimus. Bart. & Bald. in l. 1. C. de seruis fugitiuis. Bart. & Ange. in dict. §. si forte. ibique late Alex. colum. 1. & sequent. qui respondet rationibus aduersariorum. Barto. in l. Celsus. colum. 2. ibi, vel cum negligentia longi temporis. ff. de vsucap. Bald. in l. vlt. C. de his, qui a non domi. & in l. si minorem. C. de in integrum resti. mi. & in d. l. 1. in fin. C. de seruis fugitiuis. & in repe. l. edicta. colum. 4. versic. incidenter quaeritur, ibi, dummodo sit intra decennium. C. de eden. & consil. 37. quidam tabellio. colum. vlt. lib. 1. & cons. 150. casus actualiter. colum. penult. lib. 2. Rosellus inter consilia Bald. consil. 445. super praedictis. col. 2. lib. 2. Panorm. col. 5. & Feli. col. pen. in c. vigilanti, de praescrip. Quinto [sect. 7] eadem pars probatur per text. in l. 1. C. de patria potesta. vbi filius postquam diu fuit in quasi possessione sui iuris, & si nullum titulum emancipationis vel dignitatis vel alterius rei aut modi, per quem solent liberi a patria potestate liberari, ostendat, adhuc sui iuris esse praesumitur, & iustam causam seu titulum gerendi se pro homine sui iuris habuisse intelligitur, quamuis ea possessio (id quod durius & mirabilius est) aduersetur priori statui ipsius, nam ipse non negabat, se patris sui legitimum filium fuisse ex legitimo matrimonio natum, sicque olim sub eius potestate fuisse constitutum, iuxta l. filium eum definimus. ff. de ijs, qui sunt sui vel alieni iuris, & in princ. Institut. de patria potestate. & Instit. de nuptijs, in princ. Et tamen emancipatio in facto consistebat, quod praesumitur ex diutina poss. vel quasi, vt ibi iuncta l. emancipati. C. de colla. Sexto [sect. 8] facit text. egregius in l. si filiusfam. C. de pet. haered. vbi haereditatem filiofam. delatam is filius longo tempore possedit, & ex illa diutina possessione praesumitur legitimus titulus, hoc est, haereditatis additio, licet illa in facto consistat. §. fin. Instit. de haered. qual. l. gerit. l. is potest. ff. de acquir. haered. & textum. d. l. filiusfam. dicunt singularem Bald. & Angel. ibi, & Bald. in l. si certis annis. colum. 4. C. de pact. Septimo [sect. 9] facit l. qui in aliena, in princip. versic. sed & si non aderit. ff. de acquir. haered. vbi ex diuerso haereditatem filiof. delatam pater ipso longo tempore possedit, & per hoc legitimus titulus vtcunque in facto consistat, praesumitur (hoc est) additio haereditatis a filio facta. & text. ille singularis est, secundum omnes Docto. ibi, & secundum Barb. cons. 33. scribit Psalmista, col. 2. lib. 2. Octauo [sect. 10] facit elegans text. in c. illud. de praesumpt. vbi per diutinam cohabitationem maris & foeminae praesumitur legitimum matrimonium, alijs concurrentibus adminiculis, nec dubium est rem facti esse matrimonium, vt per totum titulum de sponsalib. quem text. Anton. Card. Ioan. Imol. Panor. & Feli. ibi trahunt ad matrimonium spirituale recte contendentes, titulum beneficij ex diutina possessione vel quasi praesumi, vt supra disseruimus. Nec dubium est, contractum matrimonij longe grauioris praeiudicij esse, quam vllus alius contractus, quandoquidem in aeternum inducit obligationem, adimitque libertatem, iuxta illud: Quos Deus coniunxit, homo non separet. ergo longe facilius idem recipiendum in reliquis actibus, qui tanti momenti esse nequeunt. Nono [sect. 11] facit text. in l. circa. ff. de proba. vbi qui diu fuit in quasi possessione libertinitatis, licet agnosceret se olim fuisse seruum illius, qui ei status quaestionem mouebat, adhuc praesumitur iusto ex titulo, & causa, fuisse in tali quasi possessione, & si is titulus manumissionis sit quid facti. dict. l. si emancipati. C. de collation. Decimo [sect. 12] facit, nam si ex forma statuti filius nequeat contrahere sine expresso patris consensu, adhuc si is filius rem vendidit, eamque longo tempore emptor possedit, is consensus, & sic legitimus titulus vtcunque consensus in facto consistat, iuxta l. bonae fidei. §. 1. de acqu. rerum dom. praesumi non desinit, ita in specie tenent Bald. in d. l. si filiusfa. C. de petit. haered. Alex. cons. 79. circa primum, de quo quaeritur. col. 3. lib. 1. And. Tiraq. de praescrip. §. 1. Gloss. 4. vers. 2. huc pertinet. And. Barb. in l. sciendum. col. 26. ff. de verbor. oblig. & in l. 1. col. 12. ff. de verb. oblig. & in rep. l. 1. C. qui admitti. Franciscus Areti. consi. 36. casus talis est. col. 1. Vndecimo [sect. 13] facit (id quod superiori rei proximum est) quod si mulier aut minor nequeunt contrahere sine duorum propinquorum consensu, certe post longum tempus interuentus illius consensus vtcunque in facto consistat, praesumitur. Ita tenent Bald. Angel. Ioan. Imol. & Aret. in d. l. filiusfam. per Andre. Tiraq. de legibus connubi. Gloss. 5. 8. limi. vnde in terminis l. Taurinae 45. idem respondendum erit, vt si vxor per illam legem contrahere inscio viro vetita contraxit post longum tempus, praesumatur licentia mariti praecessisse, quod alibi latius egimus. Duodecimo [sect. 14] facit, nam qui rem emphyteuticam emit, & sciente domino directo eam diu possedit, praesumitur legitimum titulum (hoc est, consensum) ab eo habuisse. Ita Alex. cons. 113. viso & diligenter. col. pen. lib. 4. And. Tiraq. vbi supra nempe de praescr. §. 1. Glos. 4. versic. 3. non hinc. Philippus Dec. cons. 185. colum. vlt. Ias. in d. l. si certis annis. C. de pactis, col. 3. idem Deci. cons. 409. viso cons. colum. 1. Ias. in l. 1. col. 6. C. qui admitti. Tertiodecimo [sect. 15] facit, nam si bonorum possessionem sibi delatam filiusfa. agnouit, & res haereditarias longo tempore possedit, per hoc praesumitur patris ratificatio, vtcunque facti sit, sicque sibi quaeritur vsusfructus, iuxta l. fina. C. de bonis quae liberis. Ita in specie tenent Gloss. in l. 1. verb. ratam. C. qui admitti. quam ibi sequuntur Cynus, Barto. Angel. Salicetus, Fulgosius, Ludouic. Roman. Alex. Philippus Corne. & Ias. & Andreas Tiraquell. vbi supra, versic. 5. quod authoritate, vbi hanc dicit communem opinionem, licet contrarium voluerit Paulus Castrensis in dicta l. 1. Quartodecimo [sect. 16] facit l. si post mortem, cum Gloss. ff. de adopt. vbi filiusfam. & si minus rite fuisset emancipatus, tamen si diu stetit in quasi possessione hominis sui iuris, per hoc ea emancipatio quasi reualidatur. Quintodecimo [sect. 17] facit, nam si filiusfa. diu vixit seorsum a patre per se negotiando, licet non probetur fuisse in quasi possessione hominis sui iuris, hoc est, non probetur se quasi emancipatum gessisse, adhuc praesumitur emancipatus, vtcumque emancipatio facti sit. l. emancipati. C. de colla. ibi teque emancipatum probatum fuerit, vbi notat Ias. ita in specie tenet Bald. in d. l. si post mortem, prope finem. And. Tiraq. vbi supra. vers. 7. superioribus. idem Bald. in l. 1. per text. ibi. C. de patria potestat. & in l. 2. C. si aduersus rem iudi. And. Barb. in d. l. sciendum colum. 27. ff. de verborum obligat. Ias. in d. l. si certis annis. col. penult. Sextodecimo [sect. 18] facit text. egregius in l. Procula. ff. de prob. iuncta l. cum de indebito. eodem titul. vbi etsi donatio nunquam praesumatur, tamen post longum tempus praesumitur, cum alijs adminiculis, secundum Barto. in dicta l. Procula. sequitur Andre. Tiraquell. vbi supra. versicu. 8. istis. Idem Barto. in l. quae dotis. ff. solu. matrim. Ioan. de Platea in l. quicunque de apo. pub. lib. 10. Cuman. cons. 136. visis instrumentis. Bald. Salic. & Florian. in d. l. Procula. Philip. Decius cons. 202. vt praesens consultatio. col. fin. Gloss. & Bart. in l. libertus quos. §. 1. ff. de alim. leg. Bar. Ludo. Rom. Alex. & alij in d. l. quae dotis, & alij quamplures, quos allegat Andr. Tiraq. vbi supra, referens multos contrariae partis assertores, qui affirmant d. l. cum de in rem, non habere locum, quando possessor ille, vel quasi possessor titulum donationis allegaret, quia tunc, inquiunt, cum sit iuris praesumptio in contrarium, quia nullus praesumitur donare, iuxta dictam l. cum de indebito, merito ex tali allegatione is titulus allegatus non praesumeretur, quae ratio vento leuior est. nam & similiter emancipatio non praesumitur, quia facti est. d. l. si emancipati. ea autem, quae facti sunt minime praesumuntur, nisi probentur, vt ibi, & in l. in bello. §. factae. ff. de capt. & tamen ea emancipatio post diutinam possessionem, vel quasi praesumi non desinit. d. l. 1. C. de patria potestate, cum alijs supra allegat. astringitur haec ratio, nam emancipatio similiter continet donationem, & non quidem leuem, sed rei inaestimabilis. l. filiusfamil. §. secundum vulgarem. ff. de legat. 1. ergo cum ex diuturna quasi possessione emancipationem praesumi ostenderimus, longe facilius idem praesumendum in alterius cuiusque rei concessione. Astringitur & secundo, nam si ex vi diutinae quasi possessionis (vt est in quasi possessione gerendi se pro homine sui iuris) recedimus ab illa praesumptione, quod nullus praesumitur donare, multo magis idem fiet ex vi verae possessionis, vt si diu possedi rem tuam te sciente. Quinimo in hac sola praesumptione donationis plerunque nituntur omnes leges de praescriptione inter praesentes disponentes, qualis est l. alienationis verbum. ff. de verborum significatio. vbi, vix est enim, vt non videatur, &c. & l. si quis diutino. in princip. ff. si serui. vend. nec dicatur, quod d. l. si quis diutino, loquitur in concessione seruitutis, quae parui praeiudicij esse videtur, sicque titulo non exigit: nam quia idem sit, in ijs quoque maioris momenti, & praeiudicij sunt, constat ex dict. l. alienationis. vbi de ipsa proprietate agebatur, & idem probatur in l. si ego. §. primo. ff. de public. in rem action. ibi per traditionem, aut per patientiam forte, & tamen ibi agebatur generaliter de omni seruitute, & sic etiam de vsufructu, qui pars dominij est. l. quarta. ff. de vsufruct. Ad idem §. final. Institut. de iniu. vbi praesumitur per patientiam etiam vnius anni iuris nostri concessio, & remissio, denique hoc probat euidenter d. l. cum de in rem verso. ff. de vsuris in longe fortioribus terminis, vt exposuimus supra prope initium huius capitis. Praesertim cum ibi illa obligatio annua non est, cur non posset procedere ex causa donationis non secus, quam ex reliquis quibusuis causis, & qui contrarium dixerit, loquetur contra generalitatem illius textus, & in mille iuris speciebus supra relatis, & infra referendis apparet ea, quae sunt facti, licet regulariter non praesumantur, nisi probentur, praesumi tamen post longum tempus. Sit ergo firma conclusio. quod si rem tuam te sciente, & patiente diu possedi, & tibi eam vendicanti obieci, quod eam mihi donasti, tunc is titulus donationis praesumitur ex ipsamet diutina possessione, quae te patiente cucurrit. Intellige concurrentibus adminiculis, id quod (quibusdam repugnantibus.) communiter receptum est, vt diximus. Secundo intellige etiam si alia adminicula non adessent, id quod quidam (plerisq; nostrorum repugnantibus) admittunt, & verissimum est. Decimoseptimo facit egregius text. in l. qui in prouincia. §. 1. de ritu nupt. ibi, mouemur temporis diuturnitate, vbi Imperator alias non confirmaturus temporis diuturnitate, motus id, quo de agebatur, confirmauit, quem text. literis aureis scribendum esse aiunt Barba. consil. 9. praeclare. colum. 2. lib. 2. & Andre. Tiraq. de praescript. §. 1. Gloss. 4. versic. 9. huc spectat. cuius text. argument. Angel. ait, [sect. 19] legem nouam, quae praeterita annulat, non extendendam ad ea, quae essent temporis diuturnitate stabilita, ita Ange. consil. 52. in quaest. proposita. colum. fin. cuius rei neque contestem, neque rursum contradicentem se nunquam reperijsse Felyn. testatur in c. fin. col. 7. de const. Catellianus Cotta in memorabil. incipien. lex noua, post Bald. quem allegat, & ita intelligit consil. 107. considerandum. lib. 5. Philipp. Corne. consil. 199. in praesenti consultatione. colum. antepenult. lib. 2. vt notat Andreas Tiraquellus, vbi supra, quibus etiam & illud aliquantulum consonat, & facit: nam si vir & mulier diu cohabitarunt tanquam vir, & vxor per ignorantiam iuris confirmatur status filiorum. ita vt legitimi intelligantur, secundum eum post Paul. Castren. & alios quos allegat, cogita super istis. Decimooctauo facit, [sect. 20] nam vbi quis per integrum decennium habitauit, ibi intelligitur suum domicilium constituere, & illud illinc, vbi prius erat, mutare, secundum eum, vbi supra, versic. 10. istis. per l. 2. C. de incolis. libro decimo tradunt Gloss. & Docto. ibi Glos. & Docto. in l. haeres absens. ff. de iudi. Cyn. in l. 2. C. vbi senatores vel clarissimi. Barto. in l. lex Cornelia. §. domini. ff. ad legem Cornel. de iniur. Decimonono [sect. 21] facit c. contingit, de transact. ibi, & fuerit aliquot annis seruata. vbi ex diuturnitate temporis contractus sustinetur, aliter minime sustinendus, quem text. allegant, & ad notabilem quaest. inducunt Philip. Dec. cons. 140. an & quando. col. 2. & Andreas Tiraq. vbi supra. vers. 11. proxime. Vigesimo facit text. in c. licet. de coniugio seruorum, & quod tradit, vbi supra. versic. 12. his, ipsemet Tiraq. post Decium in rubric. de praesumpt. Vbi summus Pontifex motus authoritate, & vi temporis decennalis definit id, de quo ibi aliter non ita facturus. Vigesimoprimo [sect. 22] facit text. quem Tiraq. vbi supra, versic. 13. huc respicit, dicit singularem in c. neque viduas. 27. quaest. 1. vbi virgo vel vidua si longo tempore in religioso proposito permanserit, praesumitur votum continentiae fecisse, adeo, vt ad nuptias transire nequeat. Vigesimosecundo facit, [sect. 23] nam & si initiatus sacris ordinibus, nemo nascatur aut praesumatur, quia id res facti est, & contraria primaeuo hominis statui, tamen si quis diu se vt initiatum gesserit, talis praesumitur. Ita Inno. in c. super his. col. 3. de accusa. & est communis opin. vt constat ex relatione Felini ibi, col. 9. & Andreas Tiraquel. plures allegans affirmat hanc esse communem opinionem de praescri. §. 1. Glo. 4. vers. 17. huc pertinent. Vigesimotertio [sect. 24] superioribus accedit, nam licet nullum temporis spacium inducat vnionem, tamen si quis diu duas ecclesias tanquam vnitas possedit, vnio praesumitur, ita (& si ea res facti sit, quod regulariter, vt pluries diximus, non praesumitur nisi probetur) tenent Ioan. Andr. in c. qui contra iura. ad fin. de reg. iur. Card. Flor. in clem. 1. in princip. q. 20. de supplenda negle. praela. Feli. in c. causam. colum. 2. de praesc. ex cuius relatione cum ea, quam facit Andr. Tiraquell. idem sequutus in tract. praescr. §. 1. Gloss. 4. vers. 20. non hinc, apparet hanc esse communem sententiam. Vigesimo quarto his proximum quoque est, nam [sect. 25] & si consensus res facti sit. l. bonae fidei. §. 1. ff. de acquiren. rerum domi. l. fin. verb. voluntatis esse quaestionem. C. de inst. & sub. tamen in tali vnione post longum tempus consensus Episcopi praesumitur secundum eum, ibi. vers. vigesimo primo. allegat Alexan. cons. 210. colum. 3. lib. 6. & Deci. consil. 419. colum. 1. & Roman. consil. 270. cum alijs per eos allegatis, ex quorum dictis hanc esse receptam sententiam constat. Vigesimoquinto [sect. 26] eodem pertinere videtur, nam & si coniunx religionem ingredi nequeat, nisi de consensu alterius coniugis. cap. significauit. de conuers. coniu. is tamen consensus vtcunque facti sit praesumitur. si ille sciente altero coniuge diu stetit in religione, ista videtur esse recepta opinio ex traditis per Felin. in c. sicut. fal. 3. de re iudi. & Andr. Tiraq. vbi supra, versi. 22. quidem sequuntur. Vigesimo sexto [sect. 27] superioribus fauet, nam & si diuisio sit quid facti, vt patet per omnes titulos. ff. & C. fa. erci. & ff. & C. com. diuid. & ff. & C. finium regundorum. tamen si fratres bona paterna longo tempore separatim & possederunt, & onera eius iniuncta persoluerunt, ea diuisio & si facti sit praesumitur, ista est vera & communis opinio, quam tenent Gloss. Iacobus Butrig. Odofredus, Raynerius, Petrus de Bellaperti. Ioannes Faber, Bart. Albericus, Bald. Angel. Salic. Paul. Castren. & alij, in l. penult. C. com. diuid. Bart. colum. 3. & Florianus colum. fina. in l. cum de in rem verso. ff. de vsuris. Andr. Tiraq. qui saepius appellat hanc communem opinionem de praescrip. §. 1. Gloss. 4. versicu. 14. Nicola. de Neap. & Ias. col. 7. in §. quaedam. Insti. de actioni. Francisc. Aret. in l. qui in aliena. in princ. ff. de acq. haer. Bart. in sua disput. incipi. mulier habens amplum patrimonium. Bald. in l. si certis annis. C. de pact. vbi etiam Ang. Paul. Castren. Alex. Ias. col. 3. & Riminaldus. Bald. cons. 282. proponitur quod minor. lib. 2. vbi eam Gloss. ait esse communiter app. Paulus Castren. consil. 126. non sequendo ordinem lib. 2. vbi eam Gloss. ait esse comm. Alexan. consil. 92. viso & discusso. lib. 2. vbi hanc affirmat esse commun. opin. hanc pluries affirmat esse comm. opin. Francisc. Balb. de praescr. in 1. part. 3. part. prin. q. 10. vbi plures allegat, hanc sententiam receptam esse asseuerantes, & tradit multa Fernandus Loazes Archiep. Tarraco. in consilio pro March. de Velez, pag. 256. cum pluribus sequent. Andr. Tiraquel. de praescrip. §. 1. Glo. 4. versi. 14. & iterum vers. 39. vbi postquam plures quos allegat, tentat, id solum procedere, quando de leui praeiudicio ageretur, & sic quando illae portiones ab intesta. essent aequales vel testa. haered. portionibus consentaneae, secus alias tamen nos generaliter tenemus, d. Gloss. etiam si de graui agatur praeiudicio per plura quam 50. fundamenta, de quibus supra, & infra c. seq. vbi etsi de grauissimo praeiudicio agatur, ex longo temp. id admittitur.