# 68

 Capvt lxviii. 
 
 Svmmarivm. -  1 Titulus pro suo sufficit ad praescribendum. -  2 Praescribere possum sine titulo in casu hic relato. -  3 Dominium vtile praescribit dominus directus. -  4 Praescriptio interdum occidit, non transfert ius. -  5 Titulus ad praescribendum non requiritur in casu seq. & num. 6. -  7 Possessio abijcitur longi temporis negligentia. 
 
TItvlvs [sect. 1] generalis pro suo iustam praescribendi causam interdum praestat, secundum Francisc. Balb. de praescript. in 1. part. tertiae partis principalis. q. 12. vnde Bald. in §. si quis per triginta, si de feudo fuerit controuersia. colum. final. qui idem tenet, ait, ipsam proprietatem aliquando loco tituli haberi ad praescribendum, id quod voluit Gulielmus de Cuneo in l. si quis emptionis. colum. 2. C. de praescript. triginta annorum. [sect. 2] vnde ipse Guiliel. & Bald. inquiunt, si rem meam praescripsisti, deinde eius possessio ad me reuersa est, eam citra vllum alium titulum praescribere potero, quasi eo ipso, quod olim eius dominium habueram, iustam & possidendi, detinendique ac praescribendi causam habere videar, sequitur Balbus, vbi supra, qui & etiam Baldus aiunt etiam hoc casu bonam fidem requiri, [sect. 3] & vterque testatur, id vtile esse ad materiam feudi, nam si dominus directus nactus esset feudi possessionem (hoc est, feudatariae rei) tunc citra alium titulum eam posset praescribere, quo casu tam Baldus quam Balbus negant, quod dominus directus dominium vtile praescribat, sed aiunt eius remotionem, & directi dominij consolidationem eum videri praescripsisse vel acquisisse. Sed dum aiunt contingere praescriptionem, tum demum procedit si adsit bona, vel desit mala fides, non aliter. Quid enim si procuratori meo mandaui, vt fundi mei vtile dominium venderet, dedi ei facultatem etiam tradendi quasi possessionem illius dominij vtilis, vendidit tibi, & tradidit (per clausulam forte constituti, vel per retentionem vsusfructus, vel alio quouis modo) id tamen se fecisse nunquam mihi renunciauit, vel forte se fecisse negauit, atque ita securus incautusque integrum in fundo illo dominium iusque meum permansisse putabam, tunc enim cum non desit mihi bona fides, potero quidem praescribere. & ita vt debeat abesse hoc casu mala fides, videntur sentire Baldus & Balbus, vbi supra. [sect. 4] Et dum vterque negat, vtile dominium praescripsisse me, hunc (vt existimo) habet sensum, quod cum dominium vtile & directum in persona vnius concurrere nequeant, non magis quam vsusfructus causalis & formalis, nam vt si vsufructuarius ius vsusfructus cedat in fauorem proprietarij, is non videbitur vtrunque vsumfructum tam causalem quam formalem habere, sed solum causalem integrum, nec vsufructuari concursu diminutum, quia res mea seruitutem vsufructus vel alterius rei mihi debere nunquam videtur. §. finitur, cum ibi not. per Gloss. & Doctores. Institut. de vsufruct. ita si habens vtile dominium illud in fauorem domini directi vel cedat vel aliter amittat, non facit vt directus dominus vtrunque dominium tam causalem quam formalem habere videatur, sed vt solum adhuc directum nullius tamen domini vtilis concursu diminutum habere intelligatur. Idemque in praescriptione contingit ista non secus, quam si praedium seruiens libertatem praescripsisset, quo casu seruitus illa minime videretur ita praescripta, vt is dominus praescribens rem suam inciperet habere sibi ipsi seruientem, sed magis vt eam ab antea debita seruitute liberam habere inciperet, quasi his casibus siue libertas praescribatur, siue ius vsusfructus, siue etiam ius vtilis dominij remouendi non tam translatiue quam extinctiue contingat praescriptio, vt praescriptio ius illius, contra quem praescriptum est, occidisse, non ad praescribentem transtulisse videatur. Quod autem Baldus & Gulielmus de Cuneo, & Franciscus Balbus, vbi supra, aiunt, titulum generalem pro suo aliquando sufficere ad praescriptionem per totum titulum. ff. pro suo, id verissimum est, nam cum eo casu absit mala fides, eo ipso iusta causa possidendi adesse intelligitur, vbicunque autem iusta possidendi causa interfuit, ibi citra vllum alium titulum contingere praescriptionem plene ostendimus infra capitu. 72. & plenius in capitu. 77. per textum in l. quod vulgo. ff. pro emptore, & in l. non solum. §. quod vulgo. ff. de vsucapion. l. final. ff. pro suo, cum similibus. [sect. 5] Vnde verissimum quoque esse existimo, quod ijdem Guilielmus, Baldus & Franciscus Balbus inde colligunt, vt si rem meam vsucoepisti, deinde eiusdem rei possessionem bona fide coepi (forte absens & vsucapionis illius ignarus fueram, iuxta l. finalem. C. de longi temporis praescriptio.) eam citra vllius tituli interuentum praescribere potero, quia iustam possidendi causam habeo, & inter reliquas haec est potissima vtilitas illius tituli. ff. pro suo, optimus text. in l. si id quod. ff. pro derelicto. & in l. si vir. ff. pro donato. l. qui alienam. ff. de donat. causa mortis. l. si extraneus. vbi not. Bart. ff. de donat. inter vir. & vxor. 
 
Colligitur ex superioribus, quid respondendum sit in illa quaestione, qua controuertitur, [sect. 6] statutum viget, vt qui rem decennio possederit, pro ea non possit conueniri, an tunc sufficiat bona fides, citra vllius tituli interuentum? qua in re partem negatiuam, vt sine titulo praescriptio illa non procedat, tenuit Lud. Rom. in l. praetori, in prin. in addit. nouiss. ff. de dam. infect. And. Tiraq. de praescr. in prin. facit, quod tradit Bald. in c. vnic. §. si quis per triginta, si de feudo fuerit controuersia. & Alex. in l. sequitur. §. si viam. ff. de vsucap. secundum Tiraq. vbi supra. Contrariam partem vt cum sola bona fide etiam sine titulo contingat ea praescriptio statuaria, tenuit Bald. in l. 2. C. de longi temp. praescript. quae pro liber. facit secundum Alexandrum in addit. ad Bal. ibi, quod statutum ita intelligendum est, vt aliquid addat iuri communi: arg. l. ius ciuile. ff. de iust. & iur. vbi per Iaso. Bart. in l. 4. §. praetor ait. ff. de vsuca. Idem Bar. in l. 2. ff. de vsuca. & haec pars longe verior est. nam cum solam bonam fidem cum continua possessione etiam in terminis iuris communis ad talem praescriptionem sufficere supra edoceamur, multo magis in terminis huius statuti admittendum esse constat, dummodo ea bona fides descendat ex causa iusta vel tolerabili, iuxta l. fin. ff. pro suo, cum ijs quae supra attigimus, & etiam infra c. 72. &c. 77. Sicque dices, tale statutum videbitur frustratorium, cum quod attinet ad iustitiam possidendi, nihil addat aut detrahat iure communi, id quod libenter admitterem eo casu, quo absens & ignorans esset dominus rei, contra quem praescriptum esset, iuxta l. fi. C. de long. temp. praesc. nec statuentes potuerunt, etiam si vellent introducere, vt cum mala fide procederet praescriptio, secundum veram & communem opin. Antonij, Panorm. Felini & aliorum in c. fin. de praescript. Caeterum quo casu dominus rei praesens esset & taceret, ac pateretur, ex illa diuturna patientia tacitus consensus & concessio rei suae praesumeretur: arg. l. si quis diuturno, in prin. ff. si serui. vendi. & l. si ego. §. 1. ibi, per traditionem forte, aut per patientiam. ff. de public. l. si id quod ibi, quasi volente & concedente domina. ff. pro derelict. l. alienationis verbum, ibi, vix est enim, vt non videatur alienare. ff. de verb. sig. & consequenter iam malae fidei vitium aut praesumptio vel cessaret, vel purgatum videretur, vt in simili tenuit Bar. in l. fi. ad fin. C. vnde vi. quem DD. sequuntur communiter, vt diximus infr. c. 72. & c. 77. [sect. 7] Facit, nam & per longum tempus praesumitur possessionis vel abiectio vel obliuio, vt ex communi opinione resoluit Ias. in l. 1. C. de seruis fugit. col. pen. Idem Ias. in l. naturaliter. §. nihil commune. nu. 88. ff. de acq. poss. Paul. Castren. & Alex. post Gl. ibi in l. si de eo. §. 1. ff. de acq. pos. ergo quid impedit, quin idem tali stante statuto etiam in proprietate praesumatur. hoc ergo casu cessante mala fide etiam ex iniusta causa ex vi statuti dicerem procedere praescriptionem, quae iure communi ex defectu iustae causae possidendi. d. l. quod vulgo. d. l. non solum. §. quod vulgo, cum supra allegatis, quod nota ad intell. l. 1. tit. de las praescript. lib. 3. or.