Postremò videndum erit, quare tanta vis
tẽpori
tempori
attributa fuit, vt vsucapione
dominiũ
dominium
rerum
nostrarũ
nostrarum
adimeret vel perimeret, & in
alium transferret, & sanè quæstio hæc & si primo aspectu affinis videar quæst. 3. suprà peractæ, tamen longè ab ea differt, ibi enim quas
ob res vsucapio introducta esset. nunc autem
agimus quas ob causas fuerit introducta.
sicq́;
sicque
nostra quæstio causam de præterito inuestigare noscitur, illa autem disceptatio vtilitates futuras intuebatur, atque ita vt differt causa impulsiua, quæ respicit præteritum, à causa fina.
quæ respicit futurum futurasq́ue res & vtilitates, ita hæc quæstio differt ab illa, hæc enim
causa, de qua modò agere sententia est, non
ineptè occasio nominari posset, itaque si
quę
ras
quæ
ras
, qua causa seu occasione de
pręterito
præterito
moti
Iureconsulti prohibuerunt mulieres esse procuratrices causarum, aut vetârunt pactum fu|
turæ successionis, aut
introduxerũt
introduxerunt
exceptionem Macedoniani, respondeam, occasionem
his rebus dedisse Calphurniæ impudicitia, vel
improbitate quorundam, qui insidiabantur
vitæ eorum,
quorũ
quorum
successiones ex pacto sperabant, vel nephandam immanitatem quorundam filiorumfamiliâs, qui mole
debitorũ
debitorum
oppressi parentum necem captabant, vt in l.
1. ff. ad Macedo. & quod notant Gloss. in l. fin.
C. de pact. & per Bart. & alios in l. demonstratio. §. quod autem. ff. de
cōd
cond
. & dem. l. damus.
ff. de cond. cau. da. si quæras his in speciebus,
quæ nam esset causa finalis vel vtilitas de futuro, ob quam isthæc introducta fuerunt, respondeam, ne sexus muliebris impudentior
fiat, néve liberi parentum vitæ in
posterũ
posterum
mole debitorum excitati insidientur, aut im proba spe hæreditatis futuræ homines contra alios quid machinentur, vt dictis locis habetur,
sic ergo & in proposito vsucapio fuit introducta ob has res causásve & vtilitates finales futurasq́ue, ne dominia rerum essent in incerto, néve lites essent innumeræ & immortales, aut ne domini rerum perpetua formidine
vexarentur earum amittendarum, vt diximus
suprà q. 3. nunc autem id agimus & inuestigamus, qua causa aut occasione moti
tantā
tantam
vim
lex tempori possessioni adiuncto dederit, vtrùm id inde descendat quod tempus, vt multis placuit, omnia consumit & peremit. sicq́ue
& in specie nostra nihil mirum si
rerũ
rerum
nostrarum dominium perimat. An quia tempus, vt
alijs placuit, omnia generatur. sicq́ue dominium non habenti potuit facilè tribuere. An
fortè (vt veritati proximius & verosimilius
est) quod tempus omnia
cōmutat
commutat
, transfert,
traducit. sicq́ue vnius res & dominium ad alios transfert,
* & tempus omnia consumere
& perimere docemur ab Ouid. 15. Metamor.
sic modulante: