# 93

 Capvt xciii. 
 
 Svmmarivm. -  1 Variae conditionum species. -  2 Modus & conditio differunt. -  3 Conditio mixta si deficit per casum, deficit relictum, secus si deficit per eum, in cuius persona erat implenda. -  4 Fortuna vt caeca sit & iniqua. -  5 Malitijs obuiandum. -  6 Conditio si deficit facto implere debentis, deficit relictum. -  7 Actoris implementum semper praecedere debet. -  8 Conditio in omni, quod per me stat, mihi nocet. -  9 Conditio defecta nocet per casum contingentem in persona implere debentis, id est, honorati. -  10 Conditio deficiens per casum contingentem in persona implere debentis nocet, si est mixta conditio. -  11 Conditio si volet, suspendit relictum, & impedit transmissionem. -  12 Conditio deficiens quando per me stat, nocet etiam in libertate. -  13 Conditio deficiens non nocet, quando per implere debentem stetit ex post facto. -  14 Conditio deficiens quando per implere debentem stetit, quia inhonestum non nocet. -  15 Conditio deficiens quando stat per tertium, in cuius persona est conditio implenda, non nocet. -  16 Conditio deficiens quando stat per tertium, in cuius persona conditio non erat implenda, an noceat. -  17 Conditio deficiens quando stat per oneratum, nunquam nocet. -  18 Victoria non est res potestatiua. -  19 Conditio deficiens quando stat per testatorem, non nocet. -  20 Conditio deficiens quando stetit per casum, nocet. -  21 Conditio deficiens quando stat per casum, nocet, licet dotis nomine legetur. -  22 Conditio casualis deficiens per casum, nocet. -  23 Conditio casu deficiens an noceat, quando testator alias erat relicturus. -  24 Conditio potestatiua deficiens per casum, nocet aliquando. -  25 Modus mixtus deficiens per casum non nocet. -  26 Libertatis fauore an modus deficiens desinat nocere. -  27 Alimentorum fauore an modus deficiens desinat nocere. -  28 Conditio mixta deficiens per casum, non nocet Ecclesiae. -  29 Modi pluralitas resoluitur in singularitates. 
 
SI [sect. 1] conditio mixta deficit per casum, non debetur legatum, hoc dicit Bar. & Pau. per tex. ibi in l. legatum. C. de cond. inser. Vel aliter, si conditio per casum deficit nuptiarum, deficit legatum, secus si deficit per dissensum alterius partis. Et sciendum est, quod conditionum tres sunt species principales, nam quaedam conditio est necessaria, & ista est duplex, nam quaedam est certa, an, & quando, puta si sol orietur, quaedam certa, an, sed non quando, puta, si Antichristus nascatur, si morieris, & similes, vt l. si pupillus. §. qui sub conditione. ff. de nouationibus. d. l. quod si sub ea. ff. de condictio. indeb. cum similib. Quaedam & secunda est conditio impossibilis, & ista est quadruplex, vt per glo. & Doctores in l. 1. ff. de cond. insti. & in l. obtinuit. ff. de cond. & demonstr. glo. melior de iure Insti. de haeredi. insti. §. impossibilis. Quaedam & tertia est conditio possibilis, & est illa, quae concipitur in futurum, & habet se ad esse & non esse, & ista est, quae suspendit actum, vt si nauis ex Asia venerit, si decem dederis, & similes, si autem concipitur in praesens, vel praeteritum non dicuntur propriae conditiones. l. cum ad praesens. ff. si certum pet. cum concordantijs, & de ista conditione tractatur in d. l. legatum. C. de condi. insertis, cum sua materia. Ista autem conditio possibilis adhuc est triplex, nam quaedam est mere potestatiua, quaedam mere casualis, quaedam est mixta, quas declarat Iuriscons. in l. suus quoque. ff. de haeredib. instituen. & est tex. in l. 1. §. sin autem. C. de cadu. tollen. per Doctor. in l. si pater. C. de instit. & substit. Haec autem mixta est duplex, nam quaedam dicitur mixta, quae pendet ex potestate duorum, puta si nupserit Bertae, vt in l. legatum, & in l. 1. C. de institutionibus, & substitutionibus, cum similibus. alia dicitur mixta, quae pendet partim a voluntate implere debentis, partim a casu, & fortuna, de qua habes text. & ibi Docto. in l. si pater. C. de institu. & substi. & in d. l. suus quoque. 
 
Secundo breuiter praemitto [sect. 2] quod in iure nostro reperiuntur duo termini qui differunt inter se, scilicet conditio & modus, qui qualiter inter se conueniant & differant, declarat Glos. notabilis, & ibi Doctor. in leg. 1. C. de his quae sub mo. & aliquid per Glos. in regu. leg. 1. C. de falsa causa adiecta. leg. & institu. deleg. §. longe, & ff. de cond. & dem. in rubri. 
 
His praemissis [sect. 3] contra regulam nostram oppono de l. 1. C. de institu. & substitu. & de text. in l. in testamento. ff. de conditio. & demonstra. vbi cauetur, quod quando aliquis est institutus, vel est alicui legatum sub conditione, si nupserit certae personae, si per istum institutum, vel legatarium non stat quo minus conditio impleatur, habetur pro impleta, & consequitur institutionem, sic & hic videbatur, nam licet non stetit per institutum quo minus contraheret matrimonium, sed stetit per casum, id est, per mortem illius cum quo debebat contrahere, & tamen non consequitur legatum, cuius contrarium dicitur in d. l. 1. cum similibus. istud est valde difficile contrarium, secundum Bart. in d. l. 1. Gloss. in d. l. in testamento, hoc format & soluit, & plenius Glos. in d. l. 1. vbi multipliciter respondet, vera & communis solutio est, quod aut stat per eum, in cuius persona debet conditio impleri, & tunc habetur pro impleta, & ita intelligitur d. l. 1. aut stat per casum fortuitum, puta per mortem alterius partis, et tunc habetur pro defecta, ita intelligitur d. l. legatum. & ego dico quod istam solutionem in vtroque membro ponit expresse tex. in d. l. in testamento. 2. parte. 
 
Ratio huius distinctionis est secundum Bal. in d. l. legatum. licet contrarium praedictum non formet, quia quando conditio deficit per casum, quatenus pendet ex insidijs fortunae, fortuna potest obesse, quae omnibus fortuitis dominatur, at quatenus pendet ex facto alterius, alteri per alterum non debet iniqua condito efferri, ead. ratione vult Bart. in d. l. 1. 4. oppo. dum dicit, in solutione contrarij istius l. quod factum potest nobis obesse. ff. de iur. & fact. igno. l. iniquissimum, & ista est communis ratio. Doctor. in d. l. 1. & pro ista communi ratione, scilicet quia [sect. 4] fortuna potest obesse, ergo addo quod fortunae dux Deus est, secundum Senecam 7. Epistola ad Lucillum, & fortuna est inexorabilis, quia surda & muta, & est l. occultae nobis naturae, quae est imprecabilis, arg. l. temperent, de vesti. olebe. lib. 11. hinc est quod a sententia fortunae non potest appellari, quia appellatio est de minore ad maiorem prouocatio, fortuna autem non habet superiorem in hoc mundo, quia fortuna est errans natura multas euolans mutationes, in authen. vt omnes obedi. iudi. prou. §. pen. colu. 5. si ergo solus Deus est dux fortunae, & fortuna est inexorabilis, & imprecabilis, & non habet superiorem in hoc mundo, ergo poterit nobis obesse, & per consequens si conditio deficit per casum & fortunam, deficiet relictum, ad praedicta vide Bal. in l. fi. in princi. C. communia delegat. Item pro praedicta ratione addo quod fortuna est inuisibile velum, & quidam actus qui prius sentitur, quam sciatur. l. inter stipulantem. §. sacram. ff. de verbo. obligatio. cum similibus. Item fortuna passiua est idem quod casus, aut infoelicitas ab incerta nominis authoritate procedens, & rerum humanarum infoelix mutatio vocatur, aut etiam vis diuina actiue. l. fluminum. §. seruus. ff. de damno infecto. praedicta dicit eleganter Bal. in l. fi. §. 1. C. de tempo. appella. si ergo est inuisibile bellum, & est casus ab incerto authore procedens, ergo contra eam nihil potest prouideri, & per consequens, potest nobis obesse, &c. 
 
Vnde Vergil. lib. 6. Aeneid. 
 
 Desine facta Deum flecti sperare precando. 
 
Iuuenalis Satyr. 9. 
 
 Fata regunt homines. 
 
Seneca in Aedipo. 
 
 Fatis agimur, credite fatis. Non solicitae possunt curae Mutare rati stamina fusi. Quidquid patimur mortale genus, Quidquid facimus, venit ex alto. Seruatque sua decreta colus. Lachesis dura reuoluta manu Omnia secto tramite vadunt, Primusque dies dedit extremum. Non illa Deo vertisse licet, Quae nexa suis currunt causis. It cuique ratus prece non ulla Mobilis ordo: multis ipsum Timuisse nocet: multi ad fatum Venere suum, dum fata timent. 
 
Item in Octauia. 
 
 Regitur fatis mortale genus: Nec sibi quisquam spondere potest 
 
 Firmum, & stabile, perque casus Voluitur varios, semper nobis Metuenda dies. 
 
Manilius lib. 2. Astro. 
 
 Mitto quod certum est, & ineuitabile fatum. 
 
Idem lib. 4. Astro. 
 
 Soluite mortales animos, curasque leuate, Totque super vacuis vitam deflete querelis. Fata regunt orbem, certa stant omnia lege, Longaque per certos signantur tempora cursus. Nascentes morimur, finisque ab origine pendet, Tunc & opes, & regna fluunt, & saepius orta Paupertas, artesque datae, moresque creati, Et vitia, & clades, damna & compendia vitae. Nemo caret damno, poterit nec habere negatum, Fortunámue suis inuitam perdere votis, Aut fugere instantem, sors est, sua cuique ferenda At ni fata darent leges vitaeq necisque, Fugissent ignes Aeneam, Troia sub vno Non euersa viro, satis vicisset in ipsis. Aut lupa proiectos nutrisset Martia fratres, Romaque sic enata foret, pecudumque magistri In Capitolinos auxissent culmina montes, Includiúe sua potuisset Iuppiter arce Captus, vel Caput hic orbis foret igne sepulto, Vulneribus victor repetisset Mutius vrbem Solus, & oppositis claudisset Horatius armis Pontem, vrbemque simul rupisset foedera virgo. Tresque sub vnius fratres virtute iacerent, Nulla acies tunc euicit, pendebat ab vno Roma viro, regnumque orbis sortita iacebat. 
 
Statius lib. 5. Syluarum: 
 
 Heu durus fati tenor, est ne quod illi Non liceat, quantae poterant mortalibus annis Accessisse morae, si tu pater omne teneres Arbitrium, caeco gemeret mors clausa barathro, Longius & vacuae posuissent stamina Parcae. 
 
Vides ergo quanta sit vis, potestas, violentiaque fortunae, vt quae nobis vtcunque reluctantibus possit obesse, cuius vim, incursum, violentiam obsistere mortalium, nullus vnquam potuerit, nullique vnquam contigisse relatum, scriptumúe sit, & superioribus similia canere videntur, & depingere Poetarum nonnulli varijs in locis. 
 
Ratio [sect. 5] autem secundi membri, scilicet quod quatenus pendet ex facto alterius, alteri per alterum non debet iniqua conditio afferri, comprobatur per cap. imputari, de regu. iur. lib. 6. quia per eum non steterim, facit lex fin. in fine, isto titu. de condit. inser. C. gloss. quam allegat glo. in d. c. imputari, confirmatur per rationem tex. in l. pater filium. §. Tuscul. de leg. 3. & in l. turpia. col. pen. de leg. 2. quia per ipsum non stetit, &c. cum similibus. Potest esse & alia ratio, quia forte ille, cui debet nubere, posset hoc facere, id est, nolle malitiose, vt ista perderet haereditatem nulla subsistente iusta causa, idcirco lex vult, quod tunc conditio habeatur pro impleta. Istam rationem colligo per Paul. in d. l. 1. C. de institu. & substitu. 1. col. in fine. quam confirma, quia malitijs hominum non est indulgendum. l. in fundo. ff. de rei vend. c. sedes apostolica, de rescrip. cum simil. sed haec ratio mihi non placet, quia non est generalis, posset enim ille recusare, quia non expedit ei nubere cum illa muliere, quia forte non est paris conditionis, vel est alia causa, & tunc cessaret illa ratio militiae, de qua per Paul. ideo tutior, & generalior videtur ratio praecedens, scilicet, quia alteri per alterum, &c. quae ratio habet locum, siue ille noluit nubere malitiose, siue non malitiose, vt patet ad sensum. 
 
Quo ad primum [sect. 6] quando stat per implere debentem, quia non vult implere, tunc dico quod indistincte habetur pro defecta. tex. est in leg. si ea, isto tit. de condit. inser. C. probatur in d. l. 1. C. de instit. & substitu. a contrario sensu est tex. in d. l. in testamento, de condi. & demon. versi. sed si vterque ibi. Stichi autem portio inutilis fiebat, & clarius ad finem ibi, si quidem ipse nolit vxorem ducere, quia ipsius facto conditio deficit, nihil ex legato consequuto, &c. Ad idem est text. in leg. Titius si statuas, a contrario sensu, eod. titu. Ad idem leg. Titio centum. §. fin. in verbo, quod si nolit. eod. tit. facit l. cum pupillus, eod. tit. quae tria vltima iura ad hoc allegat glo. quae idem tenet in l. iure ciuili. eod. titu. Ad idem facit l. fi. ff. de condi. insti. Ad idem addo text. in leg. fin. C. de cond. inter. ibi, nisi ipse seruus voluerit adimplere conditionem. Ad idem addo tex. in l. si. in prin. C. de necessa. seruis haere. insti. & notatur per glo. rubricae. ff. de conditio. & demonstra. & probatur haec prima regula ex abundanti, quia scriptum est: Qui non laborat, non manducet, vt notatur in l. quamuis. ff. de damno infect. cum simil. cum ergo iste non implet ex parte sua, & sic non laborat, ergo non manducet, id est, non consequitur sibi legatum relictum. [sect. 7] Praeterea in dispositionibus, vbi hinc inde est aliquid dandi vel faciendi, ille qui petit sibi impleri, prius debet implere vel offerre ex parte, qua alias repellitur, l. Iulianus. §. offerri. ff. de actio. empti. l. ex placiti. C. de rerum permutati. cum simil. quae iura in hac materia, & quasi in simili reperio allegata per Bald. in leg. generaliter. 5. colum. C. de episcop. & Cleri. sed ita est in praesenti, ergo nisi prius iste adimpleat, iuste repellitur. Praeterea iste frangit fidem testatori non implendo conditionem sibi iniunctam, ergo frangatur eidem fides ab haerede obligato, qui repraesentat personam defuncti. argu. l. cum proponas. C. de pact. l. qui fidem. C. de trans. c. peruenit. leg. 2. de iureiurando. Praeterea frustra quis petit debitum, qui quod debet, non impedit. c. frustra. de regu. iur. lib. 6. c. sto subiectus. 95. dist. cum si. ergo frustra petit legatum, cum non impendat quod debet, id est, cum non impleat conditionem, & per eum stet. 
 
Modo [sect. 8] istam primam regulam extendo, vt procedat in quacunque conditione siue mixta, siue potestatiua, siue alia, & pro hoc allego gloss. in l. in testamento. de condit. & demon. quae ad literam dicit illud, nota quod nullo casu, nulla conditione consequitur, quid si stetit per me, vt ibi & supra facit. C. de inst. leg. fin. & istud habeo pro indubitato, cum per eum stetit, quod noluit implere, non refert quae conditio fuerit iniuncta, cum sponte ei non obtemperauit, quae est ratio tex. in d. leg. si ea, de cond. insert. Item quia ratio tex. in d. l. in testamento est generalis in qualibet conditione ibi, quia ipsius facto conditio deficit, quae ratio militat in quacunque conditione. Item, quia rationes, quas supra feci, pro confirmatione huius regulae militant generaliter in quacunque conditione, vt ex eis patet. 
 
Secundo extendo istam primam regulam, [sect. 9] vt procedat nedum, quando per eum stetit, quia noluit implere, sed & quando stetit per casum contingentem in personam ipsius, vt quia mortuus est, antea quam impleret, nam & tunc conditio habetur pro defecta, text. est secundum verum intellectum, in l. sub diuersis. §. fi. ff. de condit. & demonstrat. & ibi Paulus. Idem tenet Paul. per eundem text. in l. 2. penul. quaest. C. de instit. & substi. Idem tenet ibi Ange. qui dicit ibi esse rext. si recte intelligatur, forte voluit ponderare literam, dum dicit non prius eum haeredem existere, quam conditioni paruerit, ac si diceret, si discedat antequam impleat, certum est, quod non paret conditioni, si excluditur. Ad idem est text. in d. l. in testam. ibi, ac si ipse discedat, nihil ad haeredem suum eum transmittere, quia morte eius conditio defecisse intelligitur, & ibi est text. clarior quam in l. sub diuersis. §. fi. & istud ego habeo pro indubitato saluo meliori iudicio, nam cum legatum istud sit conditionale, scilicet si nupserit, si stetit per casum contingentem in persona implere debentis, quominus impleretur, vt quia ipse mortuus est ante conditionem impletam, certum est, quod conditio haberetur pro defecta, quia ipse non potest petere, quia mortuus est, nec potest transmittere, quia erat conditionale, & decessit legatarius conditione pendente. §. sin autem. C. de cad. tol. cum sim. & secundum hoc non est necessaria ponderatio. l. sub diuersis. §. fi. nec aliarum legum, cum hoc sit principium iuris indubitatum. 
 
Sed quaero pro declaratione huius extensionis [sect. 10] scilicet, quando fiat per casum contingentem in persona implere debentis, vt habeatur pro defecta, vt dixi, an hoc procedat etiam in conditione potestatiua, vt si deficiat per casum contingentem in persona implere debentis, habeatur pro defecta, ratio, quae me facit dubitare, est, quia d. leg. sub diuersis, per quam se fundat Paul. in d. l. 1. de instit. & substitu. loquitur in conditione, si decem dederit, quae conditio est mixta, iuxta glo. in d. leg. 1. & in l. in testamento, quae communiter tenetur per Docto. ergo secus videtur in potestatiua, cum dictum Doctoris debeat intelligi secundum concordan. quam allegat Bar. in l. non solum. §. si liberationis, de libe. lega. Item quia text. in d. l. in testamento, & in l. 2. de insti. & subst. per quas se fundat Ange. loquitur in conditione si nupserit, quae eodem modo est mixta, pendens ex facto duorum, vt in regula nostra, cum similibus. Item & 3. quia videtur, quod hoc non habebat locum in conditione potestatiua, quia regula est, quod conditio potestatiua, differens per casum fortuitum, non facit deficere relictum. l. quae sub conditione. §. quoties. de condi. insti. l. turpia. §. pen. de leg. 2. & infra dicam latius, ergo videtur, quod si fiat per casum contingentem in personam implere debentis, quod habeatur pro impleta per dicta iura, non autem pro defecta, quid dicendum? dico quod praedicta extensio habet locum in quacunque conditione siue potestatiua, siue mixta, quia de casuali non est dubium, vt dicetur inferius, quod probo, quia cum legatum sit conditionale, si legatarius moriatur conditione pendente, & sic stet per casum contingentem in personam ipsius, certum est, quod delegatum deficit, nec transmittitur. §. sin autem, cum simi. de cad. tol. si ergo non potest legatarius petere, quia mortuus, nec transmittere, quia conditionale, ergo extinguitur, & ista ratio extinctionis habet locum in quacunque conditione, vt patet ad sensum, quia iura conditionalia non transmittuntur, quia reperio, quod Ang. in terminis vno verbo hoc expresse tenet in dict. leg. 2. de instit. & substi. & allegat l. ita legatum. §. illi, si volet, de leg. 1. qui loquitur in conditione, si volet, quae indubitanter est potestatiua. Tertio ego dico, quod est text. ad literam, in l. 1. §. sin autem de cad. tol. vbi est text. quod si aliquid relinquatur alicui sub conditione casuali, mixta, vel potestatiua, & legatarius moriatur ante conditionem impletam, legatum extinguitur, & non transmittitur, ergo ibi est tex. ad literam, quod quando stat per casum contingentem in personam implere debentis, quominus conditio adimpleatur, habetur pro defecta, & quia ibi est text. expressus, non est amplius secundum hoc insistendum. Vltimo ex abundantia hoc probo ratione inconuincibili, nam si conditio mixta pendens ex facto duorum, deficiens per casum contingentem in personam implere debentis, facit legatum deficere, & habetur pro defecta, vt est tex. clarus in d. l. sub diuersis, & in d. l. in testamento, quo casu nihil potest imputari legatario, cum non pendeat ex potestate eius tantum, sed ex potestate eius & alterius, ergo a fortiori hoc procedit in potestatitua, quae pendebat ex potestate ipsius, & poterat prouidere ante casum contingentem in personam ipsius, quod cum non fecerit, est quod sibi imputetur, ergo nimirum quod habeatur pro defecta, & hic non potest cadere in responsionem. Quinto [sect. 11] pro hoc tex. in leg. si ita expressum, de condi. & demon. quae loquitur in conditione, si volet, quae est potestatiua, & tamen dicit ibi tex. quod non aliter transmittet, quam si ipse voluerit, ergo si mortuus est antea quam expresse vellet, & sic stet per casum contingentem in personam implere debentis, extinguitur legatum, & conditio censetur defecta, & ita teneo. 
 
Nec obstant allegata in oppositum, primo non obstat l. sub diuersis, per quem se fundat Paul. quae loquitur in conditione mixta, ergo secus videbatur in potestatiua, quia dico, quod ibi non debet sumi illud argumentum a contrario sensu, primo, quia in potestatiua est minus dubium, vt probaui in pen. fundamento, ergo non debet sumi illud argumentum a contrario, quia sic sequeretur absurdum, est enim absurdum, vt statutum in casu magis dubitabili, scilicet in conditione mixta, non haberet locum in casu minus dubitabili, scilicet in potestatiua. 
 
Secundo soluo, quod non debet sumi illud argu. a contrario, cum sit contra legem expressam, scilicet contra §. sin autem, de cad. tol. & alia iura, vt supra probaui, & eadem est responsio ad secundum fundamentum, scilicet de lege in testamento, de condi. & demon. & leg. 1. C. de insti. & substit. per quas se fundat Angel. quae eo modo loquitur in conditione mixta, vt supra est ostensum. 
 
Tertio non obstat l. quae sub conditione. §. quoties. ff. de cond. Inst. vbi est expressum, quod conditio potestatiua deficiens per casum fortuitum, non facit deficere relictum, quia dico quod ille §. cum concor. loquitur in casu contingente, non in personam implere debentis, sed in personam alterius tertij, quo casu est diuersum ius, & diuersa ratio. 
 
Item [sect. 12] modo ego nouissime extendo, scilicet quando stat per implere debentem, habeatur pro defecta, nedum in alijs relictis, sed & in relicto libertatis, quae est relicta sub conditione potestatiua, nam si stat per implere debentem, habetur pro defecta, & remanet seruus. tex. est nouus, & singularis in l. fi. in prin. C. de necess. seru. haered. instit. Imo quod est plus & mirabile, nedum priuatur libertate sibi relicta sub conditione potestatiua, vt ibi, imo, quia conditionem implere recusauit, priuetur nedum libertate sub conditione relicta, sed etiam haereditate pure sibi relicta, vt ibi, & ratio est, quia libertate priuatur sua culpa, haereditate autem ideo, quia testator non potuit facere, quod haberet haereditatem, si remaneret seruus, vt ibi declarat Paul. licet nec ipse nec alius applicat ad hoc propositum, ideo bene nota, si autem libertas esset relicta sub conditione casuali, vel mixta, quid iuris, dicunt ibi Doctores. 
 
Istam [sect. 13] regulam ego limito, vt procedat, quando stetit a principio per implere debentem, quo minus impleretur conditio, secus si non a principio, sed ex post facto stetit per eum, nam tunc consequitur relictum, ac si per eum non stetisset, istam limitationem colligo ex verbis Baldi, in l. 1. vltima quaest. C. de institu. & substitu. vbi dicit, quod illa lex procedit, quando ab initio stetit per illam, secus si ab initio ipsa voluit, & quia stetit per filium Antilli ipsa consequuta est haereditatem, nam licet ex post facto alius poenitentia ductus velit eam in vxorem, & ipsa nolit, non priuabitur haereditate, quia sufficit momento impletam fuisse conditionem. l. si quis haeredem, eod. tit. 
 
Idem tenent Imola in l. in testamento, de condit. & demon. & omnes communiter in d. l. 1. vt ibi per Alexand. & vide per Alexan. in l. si seruum. §. sequitur. 6. notabili. ff. de verb. obli, videbatur contrarium, quia vltima mora nocet, dicto. §. sequitur, & de peti. & commodo rei vendi. l. illud. idem tenet Iaso. in dict. l. 1. 5. columna. 
 
Secundo limito [sect. 14] vt procedat regula, quando grauatus potest eam honeste implere, secus autem si non potest implere honeste, nam tunc licet stet per eum, non priuatur relicto, argu. l. cum ita legatum. ff. de cond. & dem. Glo. in d. l. 1. C. de instit. & substi. facit l. Caio. §. imperata. ff. de adim. & ciba. lega. & quod ibi notabiliter per Barto. facit l. nepos proculo, cum sim. de verb. sig. l. filius. ff. de cond. inst. 
 
Secundus casus principalis est, [sect. 15] quando stat per tertium, in cuius personam venit conditio implenda, quominus impleatur, quo casu dicitur contrarium quod conditio habetur pro impleta, tex. est in l. 1. C. de institu. & subst. ibi autem filio Antilli recusante, &c. & in l. in testamento. de condit. & demonstra. ibi, ille quidem legatum deberetur, & in fine eiusdem legis, ibi, legatum ei debetur, &c. probatur ex ratione tex. in l. iure ciuili. eo. ti. & ita allegat illam l. Pau. in d. l. in testamento, vere tamen illa l. iure ciuili, hoc non probat, quia loquitur, quando stat per tertium, qui impleta conditione veniebat obligandus, vt infra dicam. Ad idem est tex. in l. 1. C. de his quae sub mo. & ff. quando dies lega. ced. leg. si post. §. item si qua, facit l. in iure ciuili, de regul. iur. Ad idem l. si ea. C. de cond. inser. quam allegat Glo. in l. si post. sed certe non probat nisi a contrario sensu, vt ex ea patet euidenter. Ad idem l. fin. C. de cond. insert. ibi. siue per eum cui dare aliquid visus est, &c. Ad idem ff. de annu. lega. l. Maeuia. vbi Glos. allegat plures concord. quarum maior pars loquitur in alijs casib. diuersis. Ad idem est tex. in l. vter ex fratribus. ff. de cond. institu. ratio istius regulae euidenter patet. 
 
Tertius casus est, [sect. 16] quando stat per tertium, in cuius personam non veniebat conditio implenda, tamen impedit quod non impleatur, & tunc dicitur, aut impediunt, iuste itaque contra eum non potest haberi regressus, & tunc habetur pro impleta, vt probatur in leg. Titius si statuas, de cond. & demon. aut iniuste, & tunc aut temporaliter impediuit, & non habetur pro impleta, nec pro defecta, sed cessante impedimento debet implere, ita probatur in l. quibus diebus, in prin. ff. de cond. & dem. & ibi vide Pau. aut impediuit perpetuo, & tunc aut erat soluendo qui impedit, & habetur pro defecta, leg. inde Neratius. §. primo, ad legem Aquil. aut non erat soluendo, & habetur pro impleta, secundum Pau. in d. l. Titius statuas, & in l. iure ciuili, & in l. in testamento, de cond. & dem. ista tamen distinctio an sit soluendo, vel non procedit, quando ille tertius, qui iniuste impediuit, est penitus extraneus, secus autem si non est extraneus penitus, vt est videre in tutore, qui impedit pupillum implere conditionem, nam ille non putatur extraneus, sed idem in pupillo, quo casu indistincte nocet pupillo, sicut factum pupilli licet in penitus extraneo distinguatur, vt supra, istam limitationem colligo per Paul. in l. cum pupillus, de cond. & dem. vbi videas. rationes autem praedictorum eae sunt, scilicet an impediat iuste, an iniuste, & an sit soluendo, vel non, ponit magistraliter Paul. in l. 1. C. de insti. & substi. 3. col. quem omnino videas ibi, & ad praedicta vide eum in d. l. iure ciuili, & l. in testamento, & aliquid in l. quae sub conditione. §. quot res. ff. de cond. institu. 
 
Quartus casus principalis est, [sect. 17] quando stat per haeredem, vel alium grauatum, qui impleta conditione venit obligandus, quo minus conditio impleatur, & isto casu dic, quod conditio habetur pro impleta, siue erat implenda in personam suam, siue alio modo, & ipse recuset vel impediat, quominus impleatur, siue licite siue illicite, iste est proprie casus in l. iure ciuili, de reg. iur. & in l. fi. C. de cond. insertis, & in l. Iulius. Paulus de cond. & dem. & ibi Paul. hoc tamen debet intelligi, quod habetur conditio pro impleta, scilicet quo ad hoc, vt legatum purificetur, & legatarius transmittat, non autem quo ad hoc, vt non teneatur amplius soluere, quod semel obtulit, & alius recusauit recipere, imo si legatarius petit, haeres cui erat dandum per viam exceptionis potest consequi, vt sibi soluatur, tex. est singularis in l. cui fundus, in fine, secundum intellectum Doctorum. ff. de condi. & demon. sed si esset iam solutum, vel habita conditione pro impleta facta esset a lege executio legati, nec esset alia necessaria, vt si fuit relicta libertas directo sub conditione dandi haeredi, & seruus obtulit, & haeres recusauit recipere, & sic factus est statim liber, & sic est executio facta a lege, non poterit haeres sibi postea consulere per viam agendi, vt sibi soluatur, tex. est singularis in l. eum quidam, alias est l. finalis. C. de cond. inser. quod est singulare & substantiale. & ita nouiter declarat Paul. in l. iure ciuili, de cond. & dem. & in l. pe. & fi. C. de cond. inser. & in d. l. cui fundus, de cond. & dem. quod est notandum. 
 
Item & quinto limit. [sect. 18] vt procedat, quando non est licitum haeredi grauato impedire implementum conditionis, alias secus, vt si promisisti mihi decem, si te vicero in colluctatione, vel alio ludo, & per te steterit, quominus te vincam, non teneberis, quia tacite videtur actum ex natura & qualitate negocij, vt liceat tibi impedire implementum, & quia isto casu non sufficit nisus vel conatus, ita notatur in l. in executione. §. fi. de verbor. obligat. & tenet Bal. in l. 1. C. de instit. & substit. 10. q. Paul. in l. iure ciuili, de condi. & dem. Ad idem est gloss. expressa in l. in iure ciuili, de reg. iur. vbi glo. dicit, quod hoc videtur tacite actum, vt possit resistere, & sic habetur pro expresso. l. cum quid. ff. si cer. pet. 
 
Quintus casus principalis est, [sect. 19] quando stetit per testatorem, quominus conditio impleatur, verbi gratia, Testator reliquit centum fratribus pro sepultura, quia tamen erat excommunicatus, non potest ibi sepeliri, an habeatur conditio pro impleta, communiter dicitur, quod sic, ex quo per testatorem stat, quominus impleatur. Item quia illa conditio est impossibilis, ergo non vitiat. l. obtinuit, cum similibus. ff. de cond. & demon. ita tenet Bar. notabiliter post Dinum in l. miles. §. fin. ff. de adul. & ibi vide in additionibus. Idem tenet Bal. in l. 1. C. de instit. & sub. penul. quaestio. & in l. 1. in fine. C. de his, qui poenae nomine. & Ioannes de Imol. in l. in testamento, de cond. & dem. Imol. & Anchar. in l. filius, de testam. Idem Alex. in d. l. 1. C. de insti. & subst. in fine, & ibi dicit Pau. circa finem. Idem ibi Ias. num. 9. 6. col. & est communis sententia. 
 
Sextus casus [sect. 20] vt vltimus est, quo conditio impeditur per casum fortuitum, quominus impleatur, & isto casu dic, quod regulariter conditio habetur pro defecta, tex. est in d. l. legatum, de cond. inser. text. est in l. in testamento, de condi. & dem. in duobus locis. tex. in l. cum ita datur. verbo, diuersa causa, eo. tit. tex. in l. penul. §. 1. eo. tit. & tex. in l. si peculium. §. his cui. ff. de statu lib. facit l. si ita scriptum. ff. de manumissis test. notatur in l. Seio, in prin. ff. de annuis legat. glo. ordinaria in l. 1. C. de insti. & substitu. & in d. l. in testam. Rationem huius, scilicet quare habeatur pro defecta, quando impeditur per casum, si autem impeditur per alium, habetur pro impleta, dixi supra, cui rationi modo adde, quod in simili dicit gloss. in l. eam quam. C. de fideicom. glo. magna, in prin. & Paul. de Castr. in l. ille a quo. §. si de testam. ad Trebellianum. 
 
An [sect. 21] autem d. l. legatum. C. de cond. inser. habeat locum, si esset legatum nomine dotis Bertae, si nupserit Titio, & eo mortuo nuptiae sunt impeditae, videtur quod non, quia illa lex non habet locum in legato alimentorum, vt infra dicam, ergo idem videtur dicendum in causa dotis, per notata in authen. res, quae. C. communia delega. & in authen. contra rogatus, ad Treb. cum similib. contra tenet Bal. in d. l. legatum, quia deficit causa finalis legandi secundum eum, credo quod voluit dicere, quia causa finalis fuit, vt haberet in causam dotis, scilicet haec causa deficit, non secuto matrimonio. l. fi. C. de donat. ante nup. ergo deficit relictum, pro quo allego in simili l. 1. C. de condic. ob causam, & ibi Bald. & alij. Ad idem facit l. si pater. & l. nec apud. C. de haeredi. insti. & l. eamque. C. de fideicomm. & ex hoc habes notabilem extensionem ad leg. legatum, quam bene nota. 
 
Praedicta regula [sect. 22] procedit in conditione mixta, pendente ex facto duorum, vt in d. l. legatum, cum similib. quid autem in conditione casuali, dicitur idem, scilicet quod si deficiat per casum, imo qualitercunque habetur pro defecta, & non pro impleta, ita tenet glo. ordinaria in regula l. sub diuersis. ff. de cond. & dem. & in l. in testamento, eod. tit. Bar. in d. l. in testamento, & in l. 1. in princ. de instit. & substi. & ibi Bal. 10. oppositione. Idem Ang. Pau. & Alex. ibi, & per omnes in d. l. in testamento. Idem tenet Dinus in regula imputari, de regu. iuris, lib. 6. Idem est dicendum in conditione mixta, pendente ex facto vnius, & viribus fortunae, iuxta l. si pater. C. de institu. & substi. & tenent dictae glossae supra allegatae, & Doctores communiter in locis supra relatis, ratio est, quia quando aliquis instituitur, vel aliquid relinquitur sub conditione casuali, testator solum respicit casus euentum, & nullo modo factum instituti, ideo quocunque modo conditio deficit, impedit dispositionem, & eadem ratione in mixta, quae partim pendet ex viribus fortunae, istam rationem ponit Bar. in d. l. 1. C. de instit. & substi. & in d. l. in testamento, & multi sequuntur, est tamen aduertendum, quod pro dicta oppositione Bar. in d. l. 1. allegat. C. de cad. tol. §. sin autem aliquid, & etiam Bal. ibi, & Dinus in d. regula imputari, de quo scilicet an ille tex. hoc probat, ego vehementer dubito, primo, quia ille tex. loquitur in casuali conditione, & mixta ex viribus fortunae, & etiam in potestatiua, ergo ille tex. loquitur in omnib. illis conditionibus, si intelligeretur, quod quando deficit conditio per causam, deficit relictum, ergo intelligeretur etiam in potestatiua, scilicet quod deficiens percasum, faceret deficere relictum, secundum hoc est falsum l. quae sub conditione. §. quoties. de condi. insti. & infra dicam. ergo licet ille tex. dicat indistincte, quando superstite legatario conditio deficit, euanescat legatum, potest intelligi quod deficit alio modo, non autem casu fortuito, praeterea quando vna determinatio respicit plura determinabilia, debet ea terminare vniformiter. l. quamuis. l. haereditatem. C. de impub. & alijs. l. nam hoc iure. de vulg. & pupill. & C. de milit. testa. l. in testamento. modo sic illa determinatio, s. quod quando conditio deficit, deficit relictum, vt d. §. sin autem, respicit plura determinabilia, s. legatum relictum sub conditione casuali, mixta vel potestatiua, ergo debet ea pariformiter determinare. aut ergo dicimus, quod illa verba, quod quando conditio deficit, deficit relictum, intelliguntur, quod quando conditio deficit alio modo, quam per casum fortuitum, & tunc nil facit ad propositum, aut intelliguntur, quod conditio deficit etiam per casum, & tunc comprehenderet etiam conditionem potestatiuam perdictam regulam, quod quando vna determinatio, &c. hoc autem dicendum non est, quia contra d. l. quae sub conditione. §. quoties ergo. §. sin autem. aut nihil facit, aut sequeretur absurdum, scilicet contra d. §. quoties, quod non est dicendum. Nec obstat text. in dict. §. sin autem, dum dicit, spectari oportet conditionis euentum, & sic videtur indistincte dicere a contrario sensu, quod si non existat conditio, non debetur legatum, ergo siue per casum, siue alio modo deficiunt, non debetur, quia respondeo, quod non obstat, nam certum est, quod de natura cuiuscunque conditionis est, quod debet expectari conditionis euentus, alias non incipit deberi. l. legata sub conditione, cum similib. de conditionib. & demon. imo quod est plus, debet impleri in specifica forma. l. qui haeredi. de condit. & demon. imo quod est plus, etiam si ille, in quem debet impleri, sit incapax, debet tamen impleri saltem de facto, vt sic impleatur in specifica forma. l. Maeuius, eod. tit. & tamen licet ll. omnia ista requirant, vt implemento conditionis potest impleri per aequipollens. l. si mater, cum simil. C. de insti. & substit. Item si stat per eum, cum quo debet impleri, habetur pro impleta. l. 1. C. de instit. & substi. cum similib. licet ergo ille tex. velit, quod si non sequitur euentus, non debeatur, non propterea probat, quod si non sequitur propter casum fortuitum, quia potest non sequi multis modis, scilicet quia noluit, vel quia non potuit, & hoc quia non potuit, potest multis modis contingere, & sic non concludit iste text. Praeterea si intelligis, quod non est secutus euentus propter casum, & quod ideo non debeatur, contradiceret dict. §. quoties. l. quae sub conditione, ne ergo contradicat, intelligamus quod alio modo defecit, quam per casum, quia expedit iura concordare, &c. & quia euitanda est legum correctio, &c. 
 
Nec etiam obstat tex. d. §. sin autem. versic. quod si in medio, dum dicit quod si in medio, is qui ex testamento lucrum sortitus est, decedat, pondero, decedat, & si conditio deficit per casum fortuitum, facit deficere relictum, ad hoc respondeo, & dico, quod non obstat, pro quo est aduertendum, quod quandoque conditio deficit per casum contingentem in personam implere debentis, quandoque per casum contingentem in personam alterius, primo casu indubitanter est verum, quod siue conditio sit casualis, siue mixta, siue potestatiua, & deficiat per casum contingentem in personam implere debentis, facit deficere relictum, text. in l. sub diuersis. §. fin. de cond. & demon. tex. ad literam in l. in testamento, de condi. & dem. ibi, at si ipse decedat, nihil ad haeredem suum eum transmittere, quia morte eius conditio defecisse intelligitur, vt supra dixi, & dedi rationem huius, & isto casu proprie loquitur text. ille quem ad hoc pondero, dum dicit, quod si is, qui ex testamento lucrum sortitus est, decedat, & sic loquitur de casu contingen. in personam implere debentis, nos autem loquimur in casu contingente in personam alterius, in quem, vel in quo debet conditio impleri, iuxta regulam nostram cum similibus, & ita recte intelligendo ille tex. non loquitur in casu, de quo per Doctor. Praeterea concesso sine praeiudicio veri, quod iste tex. loqueretur, quando deficit per casum fortuitum contingentem in personam alterius, sequeretur inconueniens saepe repetitum, scilicet, quod deberet referri etiam ad conditionem potestatiuam, cum dictus §. sin autem, loquitur etiam de ea, & sic referendo esset contra d. §. quoties, fateor tamen quod licet dictus §. sin autem, non stringat, tamen opinio Bar. & aliorum est vera, scilicet, quod conditio casualis deficiens per casum facit deficere relictum, & forte Alex. sentiens aliquid de praedictis, dixit in d. l. 1. de instit. & substi. quod conditio casualis vel mixta pendens a facto legatarij, & a fortuna deficiens, casu fortuito facit deficere relictum, & allegat glo. in l. in testamento. de condi. & demon. & in regula, eod. titu. nec mouetur per d. §. sin autem, nec allegat alium text. quia forte sensit, quod non stringant per praedicta, & etiam Ange. ibi dicit, quod omnes tenent hoc indifferenter, & tamen ipse non allegat, nisi glo. in regula de condi. & demon. quidquid tamen sit, conclusio est vera, quae tamen recipit duas limitationes. Prima est [sect. 23] si testator esset alias relicturus per gloss. ordinariam, in d. leg. prim. quae in se est vera, licet quo ad illam legem sapiat diuinationem. Secunda est per text. singularem in l. fi. C. de necessa. seruis haer. inst. & istas duas ponit Ang. in d. leg. 1. in fin. & per praedicta sum expeditus de ista quaestione. Concludo ergo, quod conditio deficiens per casum fortuitum facit deficere relictum, siue loquimur in conditione mixta, pendente ex facto duorum, vt in d. l. legatum, cum concor. de quibus supra, siue in conditione casuali, siue in mixta pendente ex facto vnius, & viribus fortunae, vt per Docto. in locis supra alleg. 
 
Istud tamen [sect. 24] de conditione potestatiua, scilicet, quod deficiens per casum non faciat deficere relictum, limito duobus modis, quos colligo ex verbis Alexan. in d. l. 1. circa prin. de insti. & substit. Item tertio limito, vt procedat, nisi qui debebat implere, fuisset in mora constitutus, ita dicit Paul. in d. §. quoties, allegat l. fin. C. de cond. insert. quae tamen l. non loquitur in potestatiua, sed in mixta, vt ex ea patet, idem tenet in d. l. 1. & in d. l. in testamento, & mouetur per l. pen. §. 1. de condi. & demon. quae etiam loquitur in mixta, sed si aduertas, eadem est ratio in vtraque, quando praecessit mora. Idem tenet gl. in d. §. quoties. per eandem l. pen. §. 1. Quarto ego limito d. regulam, & d. §. quoties, vt procedat quando casus contingit in personam serui manumittendi, vt tunc, si deficiat conditio potestatiua per casum, non deficit relictum, vt ibi, secus si casus contingeret in personam legatarij, qui debebat manumittere seruum proprium, nam tunc licet sit potestatiua, deficit legatum, vt patet in leg. si ita legatum. §. illi si volet. de leg. prim. & in leg. si ita expressum, de condit. & demonstra. & ego dico quod est tex. ad literam. C. de cadu. toll. §. si autem, & supra dixi, licet ad alium propositum, & ratio est in promptu, quia cum legatarius decessit conditione pendente, necessario extinguitur legatum, nec potest transmitti, quia morte eius conditio defecisse intelligitur, vt dicit tex. in l. in testamento, de condi. & demon. quae ratio est communis in quacunque conditione, vt patet euidenter, ex praedictis habes primam limitationem ad regulam text. dicta lege, legatum, vt non procedat in conditione potestatiua, deficiente per casum. 
 
Secundo limita [sect. 25] vt non procedat in modo, nam licet sit mixtus modus, & deficiat per casum, non tamen deficit relictum, text. est singularis in leg. si fundum per fideicom. §. Iulian. de leg. 1. qui non est alibi secundum Dinum, ibi, cui Doct. addunt similem in l. Lucius. §. quisquis. el primero. de lega. 2. sed idem probat tex. in l. pater filium. §. Tusculanus. de leg. 3. & ibi glo. allegat tex. in d. §. Iulianus. Item illum §. Tusculanus, quasi in proposito allegat glo. in l. turpia. §. pen. de lega. 1. & reperio quod illum §. Tusculanus, pro concordan. allegat Bar. in leg. Titio centum. §. Titio genero. 1. col. de cond. & dem. rationem autem differentiae inter conditionem & modum ponunt Doctor. in dictis locis, praesertim Alex. in dict. leg. 1. de institu. & substit. 2. col. & ista est communis opinio. Quia tamen aliqui tenent contra, vt ipse ibi refert, ideo ego pro prima opinione pondero tex. vbi videtur mihi expressum, in l. si quis Titio, de leg. 2. quem sic induco & praesuppono, quod ibi fuit modus, quia testator dixit, lego Titio 10. vt ea restituat Maeuio, dicit ibi tex. quod si Maeuius fuerit mortuus, Titij commodo cedunt. Certum est autem quod ille modus fuit mixtus, s. vt decem det, iuxta glo. in d. l. 1. de insti. & substi. & in l. in testamento, & probatur in l. cum ita datur, de condi. & demon. & est communis sententia. Item deficit per casum fortuitum, quia Maeuius decessit, cui erant danda 10. quod aut ibi non extinguatur legatum, patet, quia tex. dicit, quod Titij legatarij commodo cecidit, ergo ibi expressum est, quod modus mixtus deficiens per casum fortuitum, non facit deficere relictum, quod est notandum. Imo quod est plus, ego dico, quod nedum modus mixtus appositus in vltima voluntate deficiens casu, non facit deficere relictum, sed etiam si esset appositus in actu inter viuos, de quo ego pondero. leg. pen. C. de condi. ob cau. nam ibi fuit data pecunia medico, vt aegrum curaret, & sic pendebat ex voluntate duorum, dicit tamen ille tex. quod si ille modus deficit per casum contingentem in personam infirmi, quod non tenetur medicus restituere datum, ergo ibi est expressum, quod modus mixtus deficiens per casum, non facit deficere datum inter viuos, quod est notandum, quamuis fauorabilior interpretatio debeat fieri in vltima voluntate. l. in testamentis. de regu. iur. c. cum dilecti. de donati. concludo ergo quod modus mixtus deficiens per casum non facit deficere relictum, per d. §. Iulianus, quem limita vno modo, vt ibi per Bal. & Pau. & sic habes secundam limitationem ad d. regulam nostram. 
 
Tertio fallit [sect. 26] in libertatem. tex. est in l. cum ita datur. §. 1. ff. de cond. & demon. & in l. fi. C. de cond. inser. vbi Paul. de Castr. multum magistraliter declarat, quae sunt specialia fauore libertatis, ibi vide per eum, maxime in principio, ibi, secundum est, & circa finem, qui colliges extensionem ad istam limitationem. 
 
Quarto fallit [sect. 27] fauore alimentorum. l. 1. C. de lega. l. Caio. §. Imperator. de aliment. & ciba. lega. l. illis libertis, de condi. & demon. in princip. leg. annua, in prin. ff. de annuis lega. quod procedit, quando conditio est apposita in fauorem legatariorum, & ita loquuntur & intelliguntur dicta iura, secus fauore eorum, quibus legatarij debent morari, ita intelligitur tex. in l. Seio, in princ. & ibi glo. ff. de annuis legatis, & est text. in d. l. illis libertis, de condi. & demon. in fine, & est communis opinio Doctor. quid autem in dubio, cuius fauore videatur relicta, declarat Paul. in d. l. illis libertis. ponderando verba testatoris, vt ibi per eum. Ale. tamen non faciens mentionem. Paul. tenet indistincte, quod in dubio videatur relictum fauore legatariorum, & per consequens non deficiat legatum, ita tenet in l. 1. C. de institu. & substitu. 2. col. idem sentit Angel. ibi iudicio meo, idem tenet Dinus in regula imputari, & vide circa istum casum per Pau. 3. col. in hac l. 1. de institu. & substitu. 
 
Quinto ex mea inuentione ego limito, [sect. 28] vt haec regula non procedat in legato relicto ecclesiae sub conditione mixta, vel aliae piae causae, quo casu puto, quod etiam si conditio addita ecclesiae deficiat per casum, non tamen deficiat relictum, quod probo 1. quia libertas est causa pia, sed in libertate hoc statuitur, ergo idem in ecclesia & alia pia causa. Item quia hoc statuitur in alimentis, vt supra dictum est, quae dicuntur pia causa, ergo idem in alia pia causa. Item quia vbi est eadem ratio idem ius, item quia casus excepti extenduntur ex identitate rationis. c. cum dilecta, de confirma. vtil. vel inutil. cum similib. ergo casus libertatis & alimentorum hic excepti extenduntur ad aliam piam causam, quia est eadem ratio in vtrisque, & confirmabis per alia multa, & ex hoc infero ad legatum relictum in causam dotis sub dicta conditione, &c. & alia continentia causam piam. 
 
Sexto ego limito [sect. 29] per l. pen. §. 1. de cond. & dem hoc modo vt procedat ista regula, quando vni erat dandum, vel cum eo aliquid faciendum, & deficit per casum, secus si duobus, & alter tantum moriatur, nam potest impleri in personam alterius pro parte, & consequeretur legatarius legatum de benignitate, vt ibi, quod est notandum, & forte hoc est, quod voluit glo. in l. in testamento. de condi. & demon. per illum §. 
 
Septimo potest limitari, quando conditio mixta, procedens ex facto duorum, respicit solum fauorem debentis implere, nam tunc si deficiat per casum contingentem in personam eius, cui debet impleri, nihilominus habetur pro impleta, vt videtur probari in l. annua, in prin. ff. de annu. legat. 
 
Idem & erit octaua limit. quando non apparet, cuius fauore conditio sit apposita, nec vere, nec per aliquas coniecturas, nam tunc etiam habetur pro impleta, ac si in fauorem debentis implere esset apposita. d. l. annua. secundum alium intellectum, si autem esset apposita in fauorem eius, cui impleri debet, haberetur pro defecta. leg. Seio, de annuis legat. Idem si in fauorem vtriusque, vt in d. l. legatum, & in l. in testamento, de conditio. & demonst. ista est intentio Domini Angeli in l. 1. de instit. & substitu. & alius ibi non tangit, & dicit quod sunt verba Dini, & notabilia, & non allegat, vbi voluit allegare Dinum in regula imputari, vbi hoc videtur dicere, licet non distinguat leges, quas allegat, prout facit Ang. & sic si aduertas distinctionem, quam Docto. faciunt solum in alimentis distinguendo, cuius fauore sint relicta, & quid in dubio Din. & Ang. faciunt generaliter in materia l. legatum, de condi. inser. vt supra vidisti, & omnes mouentur eisd. ll. negari tamen non potest, quin illae ll. scilicet l. annua, & l. Seio, per quas omnes mouentur, loquuntur in alimentis, licet Dinus, & Angelus eas intelligant generaliter, vt supra dictum est, cogita.