COlligitvr
veram esse
*
opinionem Gloss. quæ communiter appro. in d. l. penult. C. commun. diui. quæ ait, quòd si fratres hæreditatem patris sui diu
separatim possederunt, præsumitur inter eos
facta diuisio, & eam communiter appro. sæpè
dicunt Franciscus Balbus de præscript. in prima part. 3. part. prin. quæst. 10. num. 39. & Andreas Tiraq. de præscript. §. 1. Gloss. 4. ver. 14. &
rursus versic. 39. id quod latius suprà repetij
mus, quia multi tenent
contrariũ
contrarium
. Sed glossæ
opinione retenta, ea limitatur communiter,
vt
ꝓcedat
procedat
eo casu, quod inter eos fratres si ab
intest. successerunt, partes possessæ diu essent
æquales, vel si ex testamento possedissent, essent partes possessæ commensuratæ portionibus hæreditarijs. Ita tenent Baldus & Paulus
Castren. in d. l. penult. Franc. Balb. vbi suprà,
num. 44. post Alexand. quem allegat consil.
25. attentis. colum. 4. lib. 5. Felin. in c. sicut. colum. 14. de re iudi. qui alios allegat huius sententiæ fautores, quam limitationem ait esse
veram & communem Balb. vbi suprà, nu. 45.
eamq́ue sequitur Andr. Tiraq. vbi suprà, versi.
14. in fin. & rursus versic. 39. Alexand. tamen
consi. 92. viso & discusso. lib. 2. tenet illam Gl.
generaliter procedere, neque hanc limitationem veram esse. idem vult Salicetus in dict. l.
penult. & Anton. Butrius in cap. peruenit, de
censibus, & Aret. in §. fin. Institut. de soci. sed
hæc limitatio vera non est, quia nititur alia
limitatione, nempè, quòd ea Gloss. procedat
quando agitur de modico præiudicio, non sic
si ageretur de magno. id quod verum non esse
continuò edocebimur, & suprà attigimus.
Dicta Gloss. 2. limitatur, vt procedat solùm
quando ageretur de leui præiudicio, non sic
si de magno ageretur, tunc enim ex diuturnitate temporis etiam scientia & patientia concurrente non induceretur consensus. Ita tenet Barto. in l. cum de in rem vers. colum. 3. ff.
de vsuris. generaliter intelligens ex diuturna
scientia & patientia in his, quæ grauis sunt
præiudicij, minimè induci concessionem, sequuntur ita intelligentes text. in l. nullo. C.
de rei vendi. cum simil. Raphael Fulgosius in
l. 1. colum. penultim. & Ias. colum. 5. C. qui admitti. Idem Barto. in quæst. sua, incip. mulier
habens amplum patrimonium. Idem Bart. in
l. 1. colum. penult. ff. de aqua pluu. arcen. Paulus Castren. in l. si filiusfamiliâs. C. de petit.
hæred. Alexand. in l. qui in aliena, in prin. ff.
de acq. hære. Idem Alex. in l. sciendum. col. 4.
ff. de verb. oblig. Panor. in c. fin. col. 3. de causa
possessio. & pro pri. Alex. consil. 20. viso processu. colum. fin. lib. 4. & consil. 5. viso & diligenter. colum. penult. eod. lib. And. Tiraq. de
præscrip. §. 1. Glo. 4. versi. 39. Bar. Socin. consil.
254. col. 2. lib. 2. Philip. Deci. consil. 444. Idem
Dec. in c. 1. col. 6. de fide instru. Franc. Balb. de
præscrip. in 1. part. 3. partis princi. quæst. 10. nu.
7. versicu. ex quo infertur, & iterum num. 44.
versic. nunc limita.
* & hi omnes ferè intelligunt similiter quòd d. l. si filiusfamiliâs. C. de
peti. hære. procedit, quia de modico præiudicio agebatur, locum minimè habitura, si magno de præiudicio ageretur.
*
Iidemq́;
Iidemque
ferè omnes intelligunt
eodẽ
eodem
modo text. in d. l. qui
in aliena. vers. sed si non adierit. vt ibi ageretur
de modico præiudicio,
eumq́;
eumque
textum locum
minimè habiturum, si magno vel mediocri de
præiudicio ageretur.
* & in eundum sensum
|
acceperunt ijdem omnes text. in dict. l. si quis
diuturno, in princip. ff. si seruitus vendi. vt &
ibi, modico de præiudicio ageretur. illo textu
locum non habituro, si magno de præiudicio
aut fortè de mediocri ageretur.
* vnde sit consequens ex mente ipsorum, quòd si in terminis dictæ l. si filiusfamilias, ea hæreditas multis oneribus esset implicita, tunc ex diuturna
illa possessione non præsumeretur patris consensus, & quod in terminis dictæ l. qui in aliena, si onerosa multo esset illa hæreditas, ex
diuturna patris possessione non præsumeretur filij consensus in ea adeunda, & quòd in
terminis d. l. si quis diuturno, seruitus illa præ
dialis esset nimis noxia
prędio
prædio
seruienti, ex illa diuturna scientia & patientia non præsumeretur consensus domini prædij seruientis, nec
seruitus illa præscripta videretur. Quartò inde consequens quoque fieret, vt si esset magna inæqualitas inter portiones, quas fratres
diu separatimq́ue ex hæreditate patris intestati possederunt, non præsumeretur diuisio.
idẽ
q́ue
idemque
si testator paterfamiliâs decessisset, & magna esset inæqualitas, habita ratione portionum testamento relictarum. Quintò consequens fieret, vt si quis diu rei meæ
vsumfructũ
vsumfructum
quasi possedit me sciente, & patiente eum
non præscriberet, quòd multi suprà relati in
specie tenuerunt, quæ omnia minimè vera
esse, suprà ostendimus per plura, quàm quinquaginta
fundamẽta
fundamenta
legum, &
rationũ
rationum
, quas
congessimus suprà capitu. superioribus, quas
non expedit repetere, & quia admissis opinionibus Doctorum miserè violantur, & restringuntur generalitates dictarum legum,
nempè dict. l. si filiusfamiliâs, quæ non distinguit, vtrùm hæreditas sit onerata an opulenta, & dict. l. qui in aliena. quæ similiter
nō
non
distinguit, vtrùm onerata an opulenta esset
hæreditas, & dict. l. si quis diuturno, quæ similiter non distinguit, vtrùm noxia nimis an
leuiter tantùm esset ea seruitus, de qua præ
scribenda ibi agebatur. & Gloss. dict. l. pen.
quæ similiter non distinguit, vtrùm modica
an non modica esset portionum possessarum
disparitas,
* & addo egregium textum in simili, iuncta sua Gloss. singulari, & ibi communiter app. in l. si mater. C. de inoffic. testa. vbi
mater filios suos hæredes scripserat, & deinde
in puerperio alterius filij decesserat, ita quod
non habuit spacium mutandi testamenti, &
ne illius filij sic præteriti occasione id testamentum rescinderetur, Imperator introduxit
eum filium pro instituto habendum, disputat Gloss. (quam ibi communiter appro. diximus) an ea lex legísve beneficium procedat,
etiam si filij fuissent ibi inæqualiter instituti,
& ait ita esse. sic ergo & in specie dict. Gloss.
dict. l. penultim. inæqualitas portionum possessarum nihil istorum mutare debet non magis, quàm in terminis dictæ l. si mater. Adstringitur hoc fundamentum, nam beneficia
facilius perire solent, quàm quæ competunt
iuxta rigorem iuris communis. l. eius militis.
§. militia missus. ff. de mil. testa. vnde si ex in
æqualitate portionum non desinit locum habere beneficium. d. l. si mater, multò minus ex
tali inæqualitate portionum possessarum locum habere desinet præsumptio, de qua in Gl.
d. l. pen. quæ descendit ex mero iuris rigore.
Adde Andr. Tiraquell. vbi suprà, versic. 39. ibi
sunt & qui hoc limitant post Paul. Castren. &
Fulgo. quos alleg. & plures alios in ver. sed &
multi. Tenendo nostras sententias, quæ revera & æquiores sunt, & legum nostrarum (ne
miserè violentur & restringantur) tutrices,
tũc
tunc
ad l. nullo. C. de rei vend. (in qua iacet vnicum contrarium
existimantiũ
existimantium
fundamentũ
fundamentum
)
facilis est, & perspicua solutio, & sensus verus,
nihil enim commune habet rerum substantia, aut essentia cum ipsarum rerum probatione. l. duo sunt Titij. ff. de testamen. tut. ibi,
non ius deficit, sed probatio. l. obligationum
substantia, in princip. iuncto §. fi. ff. de actio.
& obligatio. & leges soli possessioni temporis
legitimi concedunt lucrum per præscriptionem proueniens. l. 3. ff. de vsucapion. dixi plenè §. 77. nume. 10. ab hac regula lucrum tali
possessioni deferente excipitur ille casus, quo
ea possessio iniusta, & intolerabilis esset. l. fin.
ff. pro suo. l. non solùm. §. quod vulgo. l. Celsus. ff. de vsucap. l. quod vulgo. ff. pro emptore. l. final. C. pro dona. l. si vir. ff. eodem. l. si id
quod, ibi quasi volente & concedente domina. ff. pro dereli. in princip. Institut. de vsucapion. l. vnica. C. de transact. vsucap. l. diutina.
C. de longi temporis præscription. iustam autem causam possidendi (quod attinet ad præ
scribendum) habere intelligitur, qui possidet
de voluntate domini. dict. l. si id quod. d. l. si
vxor, etiam si causa, & occasio dominicæ concessionis esset à lege improbata, vt dd. ll. iuncto titulo. ff. & C. & in decre. de dona. inter virum & vxor. ergo in specie nostra, qui non
solùm sciente, sed etiam longo tempore patiente domino possedit,
nō
non
dubium est, quin
possideat ex domini voluntate, & consequenter iustam, quinimò longè iustiorem possidendi causam habere videtur, quandoquidem huic possessioni non dedit originem occasio à lege improbata, id quod contingit in
terminis dict. l. si vir, & dict. l. si id quod. Præ
terea si titulus habitus à non domino præbet
iustam causam possidendi, etiam si is dominus esset absens, & ignorans, iuxta l. fin. C. de
longi temporis præscription. iunctis legibus
suprà allegatis, quantò iustius præbebit causam præscribendi titulus habitus ab ipsomet
domino, vt argument. per totum. C. de reb.
alien. non alien. Nec dubium est, quin ex iustissima legis interpretatione ab ipsomet domino titulus (hoc est, iusta possidendi causa) datus intelligitur eo ipso, quòd rem suam
à me possideri diu concessit, dict. l. si id quod.
|
dict. l. si vir. cum mille iuribus, & rationibus
superiore cap. allegatis. Ergo non abnegamus, quin ad
p̃scribendũ
præscribendum
sit necessarius titulus (hoc est, iusta causa possidendi) vt dicitur
in dict. l. nullo. sed in omnibus speciebus suprà relatis affirmamus interfuisse non solùm
iustam, sed etiam longè iustiorem possidendi causam, quàm in terminis dict. l. nullo. &
consequenter contingeret præscriptio longè
facilius & iustius, quàm in terminis d. l. nullo, aut dict. l. final. C. de longi temporis præ
scriptio. quia titulus, qui à dict. l. nullo, cum
simili, desideratur, in vsucapionibus vel præ
scriptionibus nihil aliud est, quàm iusta causa possidendi, vt proclamant sic declarantes
quàmplures leges, d. l. non solùm. §. quod
vulgo. d. l. quod vulg. d. l. fi. ff. pro suo. dict. l.
si id quod. dict. l. si vir vxori. l. 2. & l. penult. ff.
pro legato, cum simil. quas allegaui infrà cap.
67. num. 10. cum sequen.