Modò sic iure positiuo prius præcepta fuit
intestatorum successio, quàm testatorum, vt
ibidem docemur, deinde testatorum quoque
successio inuenta fuit, sed liberrimè, simpliciter, & generatim, nam lege cauebatur, vt vti
quisque legasset, aut iussisset res suas, ita ius
esset. l. verbis legis. ff. de verbo. signifi. in illo enim primæuo iure positiuo hac de re loquente, neque vlla liberorum aut parentum cura
habita est, neque forma vlla disponendi, aut
testandi à reliquis dispositionibus humanis
distincta, ac separata introducta fuit, licet omnia isthæc postea vsu suadente humanisq́ue
necessitatibus exigentibus paulatim successiuis vicibus, atque temporibus recepta fuerint,
sicq́;sicque olim varia fuerunt genera testamentorum, vt docuit Imperator Iustinianus, in
principio Institut. de testamen. quibus à iure
varięvariæ formęformæ fuerant
accōmodatæaccommodatæ, vt ibi, aliterq́ue iure ciuili, aliterq́ue iure prætorio circa testamentorum formas disserebatur, donec
vtrunque ius quasi hac in re societatem coiret
in vnam consonantiam, quò ad formam testamentorum iuerunt, vt in §. sed cum paulatim. Institutio. de testamen. in quam societatem, & consonantiam iuisse quò ad iustitiam disponendi, curamq́ue, & fauorem liberorum, & parentum non reperiuntur, sicq́ue
licet iure ciuili illa omnimoda libertas testandi, vel in vltimis voluntatibus de rebus suis disponendi ad libitum, quæ tempore vetustissimo
cōpetebatcompetebat, & concedebatut, cuique vtroque iure tam ciuili, quàm prætorio, iuxta
dict. l. verbis legis. non secus, quàm & tunc, &
etiam vsque in hodiernum diem conceditur
in dispositionibus inter viuos. leg. sed non
vsque. ff. si à parente quis fu. ma. leg. penultim. ff. de pact. §. per traditionem. §. venditæ.
Institution. de rerum diuisio. licet illa, inquam, omnimoda libertas, quæ iure tam ciuili, quàm prætorio
cōpetebatcompetebat, etiam hodie
inspecto iure prætorio integra maneat quò
ad primordialem testamentorum validitatem, circa iustitiam, & æquitatem disponendi, nam siue liberi, vel parentes præteriti omnino fuerint, siue exhæredati ritè, vel non
ritè, siue etiam non ritè instituti, semper primordialiter, ac in sui creatione testamen. valet
iure prætorio, licet ex post facto eodem quoque iure prætorio euerti possit per contratabulas bono. possessio. neque vllum Iureconsultorum responsum, vllam legem, vllámve
constitutionem huic rei aduersantem reperies, verùm tamen iure ciuili ea libertas variè
restricta fuit, nam primum liberi nominatim
exhæredari, si instituti non forent, iubebantur, neque eis exhæredatis æquè, aut iniquè
vllus recursus ad successionem paternam dabatur, vt per totum. ff. de libe. & posthum. de
iure loquor ciuili, licet postea centum viri inuenissent illam in officio. testament. querelam, per quam eis subuentum fuit, vt in leg.
prima. C. de petition. hæreditat. in leg. fina. C.
de lib. præt. itaque de iure ciuili liberis à patre
præteritis nulla medela inuenta fuit, quia ea
non egebant cum eo iure, id testamentum
nullum esset ipso iure, sed ipsis exhæredatis
remedium querelæ
accōmodatumaccommodatum fuit, quia
tunc opus erat auxilio cùm testament. valeret, iure autem prætorio cùm solennitas, aut
necessitas exhæredandi recepta non esset, relinquebamur in terminis iuris positiui primæui hac de re loquentis, quo iure quò ad primordialem quidem testamentorum validitatem vti quisque in vltima voluntate de rebus suis disponeret, ita ius erat quò ad
iustitiāiustitiam
disponendi, licet ex post facto id testamentum, quod initio firmum erat, per contratabulas euerti posset, si liberi essent præteriti,
quia tunc suspicio erat quòd essent à patre
obliti, quòd si expressim essent exhæredati,
quia iam cessabat illa suspicio, non dabatur
contratabulas nulla distinctione habita, vtrùm iustè, an temerè exhæredati essent, dummodo ritè fieret exhæredatio, quia prætor
|
omnimodam libertatem, quæ iure vetustissimo hominibus rebus de suis in vltima voluntate disponendi dabatur, coangustare noluit,
non magis, quàm in dispositionibus inter viuos, iuxta dict. l. sed non vsque, iuncta dict. l.
verbis legis, quam
libertaremlibertatem restringere cum
liberis præteritis contratabulas accommodabat, non dicebatur, aut putabat, quasi tunc
idem facturus esset, ac optaret ipsemet pater,
si de talib. liberis meminisset, simile in l. 3. C.
de inofficio. testament. simile in leg. si vnquam. C. de reuo. do. simile in leg. cum auus.
ff. de conditio. & dem. & hæc est verissima ratio qua exhæredatis prætor non subueniebat,
iuxta leg. non putauit, in principio (quam &
ibi consultus reddidisse videtur. ff. de contratabulas, licet aliàs parum aptas parumq́ue
rem ipsam attingentes prodiderint in leg.
posthumo nato. C. de contratabulas. Curtius
iuni. Ias. Decius, post Paulum Castrensem, &
alios ibi.