Habitus
aliquando dicitur quedaʒz
qualitas animi acq̇sita ex
frequentibꝰ actibꝰ vel ex vno multũve
hemẽti quo anima faciliter disponit̃ad
aliquid faciẽdũ qui differt a dispositio
ne. illa facili mobił. sed habitus de
difficili ẜm Ari. ĩ p̃dicamẽto qualitatis
aliqñ dicit̃ vestis seu tegumẽtũ quo ho
mo tegitur. de quo in. c. p̃cipimus. xxj.
q. iiij. de vi. ⁊ ho. cle. c. deus qui.
De contentis in hoc. §. ⁊ ꝙ habitꝰ
vt vulgariter dicit̃ nō faciat monachũ
not. in auten. de mona §. j. sed bene facit presumi aliquem qualis est qui eum
gestat. l. ij. ⁊ ibi Bart. C. si ser. expor. vene. ⁊ Alex. in. l. item. §. si quis virginem.
ff. de iniur. ⁊ in quo ↄsistat clericalis ha
bitus. Bal. no. in. l. si qua ꝑ calũniā. C.
de epi. ⁊ cle. ꝙ in vestibus et tonsura
simul.
¶ Qũo aũt sit peccatum investimento
*rum ornatu. vide ornatus.
Quali habitu debẽt vti clerici. Rñ. gl.
*in sum. xxj. q. iiij. ꝙ pñt vti pānis etiā p̃
ciosis ẜm cōsuetudinẽ regionis vt ↄfor
ment se moribus eorum inter quos vi
uunt ⁊ ne vilescat clericalis dignitas.
vt. lxxx. di. ep̃i. de quo vide. s̃. clericus
iiij. ⁊. j. ornatus.
¶ Qualis debet esse habitus religiosi.
*Rñ. similiter ẜm statuta sue regule. ita.
tñ ꝙ cōueniat religioni ⁊ penitẽtie. vt
xx. q. c. vidua.
¶ Quo tꝑe d
ʒz vti habitu religiōis. Rñ.
*ꝙ oĩ tꝑe seu lectło q̇escẽs seu. l. quocũ
loco cosistẽs. vt dicit̃ in. d. c. vidua.
¶ Vtrũ peccet mortaliter religiosus di
*mittẽs habitũ. Rñ. ꝙ sic sine causa rōa
bili. ⁊ est excōicatꝰ. de quo vide. s̃. excōmunicatio. vij. casu. xxvij.
¶ Vtꝝ liceat tā clerico quā religioso ex
*cā rōnabili ocultare habitũ sen trāsfor
mare. Rñ. ꝙ sic. vt in. d. c. clerici officia.
¶ Vtrũ vir possit vti veste mulieris vel
*econtrario. Rñ. ꝙ nō immo videt̃ pecca
tũ mortale si ꝓposito malo vel sine rō
nabili causa fit potest excōmunicari
vt. xxx. di. si qua mulier. et ẜm aliquos
sunt excōicati. sed nō credo.
¶ Quid de vtẽte habitu monachali vł
*alio religioso causa ludibrij. Rñ. gl. ĩ. c.
cum decorẽ de vi. ⁊ ho. cle. ꝙ ꝓhibitũ est
⁊ sic videt̃ mortale peccatũ. ⁊ grauiter
puniẽdus. vt in aut̃. de san. epi. §. vo. C.
de epi. audi. l. minime.
Hebetudo
mẽtis est grossities ĩtel
lectus qua homo non
potest pertingere ad cognitionem rei
nisi per multa ei sit exposita nec tunc
etiam perfecte potest cōsiderare omnia
q̃ ꝑtinẽt ad rōnẽ rei. ⁊ dicit̃ hebes eo ꝙ
acuto opponit̃: acutum em̃ est penetra
tiuũ ita hebes siue obtussum est q nō
pōt penetrare. vñ inquātũ ĩportat debi
litatẽ mentis circa spiritualia ↄsiderāda sic opponitur dono intellectus quod
subtiliter penetrat ⁊ differt a cecitate
mentis: quia ista importat oĩmodā priuationem cognitionis spiritualis sed
hebetudo non non totaliter priuat
cognitione.
*¶ Vtrũ hebetudo sit pctm̃. Rñ. ꝙ in tātum quātũ h
ʒz rōnẽ volũtarij sicut ⁊ ce
citas mẽtis. vt patet in eo qui est affe|
ctus circa carnalia ⁊ spiritualibꝰ sub
tiliter discutere fastidit vł negligit hec
oĩa ex sctō Tho. ij. ij. q. xv. arti. ij. Ex quo
patet ꝙ nō est mortale nisi qñ volũtarie
ita implicat se terrenis ꝙ omittit illam
discutionem que de necessitate salutis
est. sicut in confitẽdo peccata vel in cognoscẽdo necessaria ad salutẽ. ⁊ est filia
gule ẜm Grego. xxxj. moraliũ.
Edificans
in solo alieno de suo de
iure efficitur edificiuʒz
domini soli. insti. de re. diui §. ⁊ ex diuerso. Secus si in littore maris vt pisca
tioni intendat casam edificauerit:
diu casa durauerit sua est vt in. l. in
tm̃. ff. de re. diui. Fallit hoc ꝙ edificiuʒz
nō efficitur domini fundi qñ hedificatũ est de rebus eccle. solũ cedit edĩficatio. xij. q. ij. apostolicos ẜm Jo. ibidẽ.
⁊ in. c. inuestiganduʒz de pecul. cle. ⁊ est
speciale in ecclesia ẜm Ber. intellige ta
men ꝙ ecclesia saluet preciũ soli.
Addo ꝙ meliꝰ scribit̃ sine aspiratione: edificare venit ⁊ orit̃ ab edibꝰ
q ꝑ ae dipthongon nō per h scribi debet Authore Jo. tortellio.
Additio
Similiter dic ꝙ quando
edificās habet tus vel cau
sam ĩ re a dño. vt emphiteota feudatarius comodatarius aut inquilinꝰ dñs
qui edificauit vt pleniorẽ vsum haberet in re tali: tamen dominus tenetur
ei: vt in casu predicto: licet edificauerit
in alieno scienter. vt no. in. §. ex diuerso. insti. de re. di. Similiter quando q̇s
edificat in alieno solo bona fide credens edificare in suo edificat in alieno: in conscientia tenetur dominus soli vel ad vendendũ fundũ vel satisfaciendũ pro edificio arbitrio boni viri.
Si vero quis edificat de alieno in suo
solo: tunc edificiũ est suũ. l. adeo q̇dem
.§. cũ ĩ suo. ff. de acqui. re. do. sʒz restituet
extimationẽ de iure si fuerit cōdẽnatus
in duplũ. d. §. cũ in suo. l. gẽma. ff. ad ex
hiben. ⁊ si destrueretur edificium posset petere suũ: puta trabem si modo du
plũ nō fuerit ↄsecutꝰ ĩsti. de re. di. §. cuʒz
in suo ⁊. d. §. cũ in suo sed in ↄscĩa si non
fuerit condẽnatus sufficit restituat extimationem solum.
¶ Vtrũ edificās cũ dāno vicini sui te
*neatur ad restitutionẽ. Rñ. ꝙ nō si non
facit aĩo nocẽdi proximo s
ʒz sibi ↄsulẽdi
l. j. §. deni. ff. de aqua plu. arc. Nā vs
ad celũ pōt quis eleuare suu
ʒz edificiũ
si est sibi vtile ⁊ seruitutẽ nō habet. le.
altius. ff. si ser. ven. Et tenet gl. ĩ. c. cũ ec
clesia de elec in ver. iniuriarũ. Secus si
aĩo iniuriandi proximo hoc faceret nā
tũc siue denunciatio noui oꝑis sit facta
vel nō in ↄsciẽtia tenet̃. d. §. deni.
¶ Vtrũ teneat̃ edificās demoliri edi
*ficiũ suis sũptibus aliqñ. Rñ. ꝙ sic qñ
post denunciationẽ noui operis siue iu
re siue iniuria edificauit. ff. de oꝑi. no.
nuncia. l. pretor ait. §. j. extra. eo. titu. per
totum.
*¶ Qñ q̇s possit edificare castrũ vel noua edificia. vide. s̃. ẽphiteo. §. xviij.
*¶ Vtrum quis possit in alieno aliquid
facere inuito dño. Rñ. An. de are. ĩsti. de
lege suffia. cani. tollen. ꝙ sic qñ facienti
prodest ⁊ dño non nocet vt ibid e
ʒz ⁊ in
l. j. §. fi. ff. de aqua plu. arcẽ. Secus si lederet. C. de serui. ⁊ aqua. l. aquam. ⁊. ff. si
facit aĩo nocendi tenetur de dolo. d. l. j.
.§. deni. ⁊. ff. de dā. in fec. l. proculus.
Hereditas
vocaturas. i. pōdus. xij.
vnciaru
ʒz ⁊ diuiditur in
xij. partes que vocantur. xij. vncie que
vocant̃ diuersis noĩbus. ĩ. secũx. vncia.
s. vna. Alia sextās. i. sexta pars hereditatis que sunt due vncie. Quadrans. i.
tres vncie q̃ sunt quarta pars Triẽs. i.
quatuor vncie q̃ sunt tertiā pars. Quin
cũx. i. quin vncie. Semis. i. sex vncie.
Septũx. i. septẽvncie. Bes. i. octovncie.
Dodrans. i. nouẽvncie. Dextās. j. decẽ
vncie. Decũx. i. vndeci
ʒz vncie. Appella
tio. vero assis. xij. vncie continẽtur vt in
sti. de here. insti. §. hereditas. ẜm Jnno.
etiam in. c. ex literis de iurepa. Heredi
tas est quodda
ʒz ius vniuersale: ⁊ ea vẽ
dita vel data transit ius patronatus et
oĩa iura ⁊ ideo hereditas est successio ĩ
vniuersum ius quod defunctꝰ habuit
tem pore mortis. le. nihil. ff. de verb. sig.
|
¶ Ad q̇s d
ʒz hereditas deuenire defun
*cto aliud nō disponẽte vel ĩualide. Rñ.
ꝙ in laicis de iure cōi. ¶ Primoveniũt
legitĩ descendẽtes si sunt oĩbꝰ alijs exclusi ⁊ si sunt primi gradꝰ multi equaliter succedũt. Si vero sunt nepotes et
vulteriores solũ succedunt in stirpes. i.
in eam partẽ quā pater eorũ si viueret
haberet: nec distĩguitur an sint mascu
li vel femine etiā adoptiui nō emancipati indistincte oẽs admittuntur. vt
C. de suis. ⁊. le. here. aut̃. in successione.
Si vero descẽdentes non sunt tunc veniunt ascẽdentes puta pater auus aba
nus ⁊ c. cũ fratribus ⁊ sororibus ex vtro
parente cōiũctis defuncto vel eorũ fi
lij quos frartes vel sorores seu filios sĩ
non habet succedunt ascendẽtes salua
semper prerogatiua gradus. s. pater
prefertur auo ⁊ sic eũ excludit ⁊ sic de ce
teris. Et sic solũ venit de ascendentibꝰ
qui est proximior defuncto cũ fratribꝰ
si sunt in capita sed cũ filijs fratrũ ĩ stir
pes exclusis fratribꝰ ex vno parẽte tm̃.
Si autẽ dicti ascendẽtes sunt in equali
gradu puta ex parte patrisin primovel
secundo ⁊ ex parte matris similiter in
primo vel secundo ⁊ hmōi: sic equaliter
paterni pro dimidia ⁊ materni pro alia
dimidia succedũt uis sint plures per
sone ex parte vna alia. puta auus et
auia ex vna parte ⁊ ex alia solum auus
vel auia vt in aut̃. de here. ab inte. §. j. ⁊
ij. in autẽ. defuncto posita. C. ad tertu.
⁊ quod ibi no. in glo. Aliter qui est in
proximiori gradu defuncto siue paternus siue maternus sit admittitur: vt in
d. auctẽ. defuncto ꝙ si nec ascendentes
sint veniũt: collaterales. Et primo fratres ⁊ filij alicuius fratris premortui q̇
s. erant cōiuncti ex vtro parente defuncto de cuius hereditate agitur non
tamen in capita sed in stirpes quo ad
filios fratrũ p̃mortuorũ ipsi fratres bñ
succedũt in capita: ⁊ isti p̃ferunt̃ fratribus qui sunt vno parẽte solũ vt. C. de
legi. here. aut̃. cessante. Dicit tamẽ bar.
in. l. oẽs. C. communia succe. ꝙ quan
do parentes veniunt ad successionem
in bonis quesitis ex linea materna pre
feruntur parẽtesex linea materna: ⁊ in
bonis paternis parẽtes ex linea pater
na. l. iij. C. de bo. mater. similiter quādo
sunt duo filij ex diuerso matrimonio p̃ferũtur in lucro matrimonij illi qui sũt
nati ex illo matrimo. alijsnatis ex alio:
sed si ex dispositiōe testatoris vel legis
aut statuti diceretur ꝙ succedant agna
ti prout sunt in gradu proximiores tũc
in tali casu veniũt filij fratrũ p̃mortuo
rum cũ patruis iuxta aut̃. cessāte. C. de
legi. here. no. glo. cōiter approbata in. l.
cum ita. §. in fideicōmisso. ff. de lega. ij.
¶ Sed nunquid cum fratribus prefa
*tis veniāt filij alterius fratris. Rñ.
ẜm Gu. ꝙ non. ff. quod cũ eo qui in alie. po.
l. s
ʒz si ex parte.
¶ Vtrum filij filiorum prefatorum fra
*trum preferātur fratribus ex vno parẽ
te solũ. Rñ. ꝙ sic.
¶ Vtrum filij fratrum soli sine patruis
*⁊ amitis superstites admittũtur in ca
pita. Rñ. A
ʒzo. ⁊ Hosti. ꝙ sic quāuis sint
filij diuersorum fratrum sed non nepo
tes. s. nati ex eis.
¶ Secũdo non existentibus predictis
*vel aliquo eorũ veniunt fratres ex vno
latere tm̃ coniuncti ⁊ eorũ filij qui preferuntur patruis defuncti.
¶ Tertio prefatis non existentibꝰ pre
*feruntur qui gradu sunt proximiores
defuncto. ⁊ si pares sunt pariter admituntur vt. C. de leg. here. aut̃. post fratres: ⁊ extenditur hec computatio vs
ad decimum gradum ⁊ vltra etiāvt ha
bet̃. xxxv. q. v. c. ad sedem. licet imperator solũ dixerit de decimo gradu expres
se. Et prefata successione tam ascendẽtium quā descendentium seu collateraliu
ʒz cessat omnis differentia tam sexus emancipationis: hoc tamen attento vt cum agitur de successione patris solo consanguineos admittas: de
rebus vero maternis vterinos. filij vero naturales tamen vel spurij ẜm ange
lum in aut̃. qui. mo. natura. effi. sui §. fi.
fi sunt ex eodẽ patre nō ex eadẽ matre
non succedunt adinuicem vnus alteri.
|
Si vero sunt ex eadẽ matre tunc vnus
succedit alteri ab intestato cognoscũ
tur adinuicẽ. l. ij. ff. vnde cogna. Si ꝟo
vnꝰ spuriꝰ decederet relicto fratre spurio ⁊ alio legitĩo ex ea mr̃e tũcvenit le
gitimꝰ ⁊ excluditur illegitimꝰ qñ de
successiōe tractat̃ ille frater p̃fer t̃ q̇ plu
ribus nexibus est cōiunctus. vt dictu
ʒz
est. De successiōe vero fratrũ ad inuicẽ
serua q dictũ est excepto ꝙ frater legi
timus nō succedit fratri suo illegitimo
ex parte patris nec ecōtrario nō est
illi agnatus nec ille ipsi ⁊ durat in infi
nitũ quous memoria possit haberi de
cognatione. insti. de gra. cogna. ꝑ totũ.
¶ Prefatis aũt oĩbꝰ ascendentibꝰ de
*scendẽtibꝰ ⁊ collateralibus deficienti
bus veniet vir ad successione
ʒz vxoris ⁊
vxor viri. vt. C. vñ vir ⁊ vxor. l. vnica q
si nō est veniet fiscus. vt. C. de bo. vacā.
l. j. si vero vxor esset sine dote ⁊ pauꝑ et
maritus nō habet nec descẽdentes nec
ascẽdẽtes sed solum agnatosvel cogna
tos tunc succedet viro ab ĩtestato in q̃r
ta parte hereditatis. vt in aut̃. de exhi.
re §. qm̃ vero. ⁊ idẽ dic de viro paupere
circa bona vxoris ⁊ alie tres partes he
reditatis erũt agnatorũ vel cognatorũ.
si vero esset pactum vel statutũ an consuetudo cōtra oĩa vel aliquod predicto
rũ illud serua si tale est quodiuri cōmu
ni possit derogare.
¶ Si vero loquimur in clericis ab ĩte
*stato moriẽtibꝰ distinguit̃ aut sint bōa
ꝓpria clerici de q̇bꝰ libere poterat disponere. De quibꝰ dictũ est. s̃. clericus.
xiij. Et in talibꝰ succedũt agnati ẜm ꝙ
dictũ est. s̃. Si vero nō habet succedet
ecclesia cui seruiebat tẽ pore mortis vel
altare si solũ seruiebat altari quod habebat bona distincta ab ecclesia ipsi al
tari deputata vt no. xij. q. vl. c. vl. in aut̃.
de ecclesia. titu. §. si quis episcopus. Fal
lit hoc in p̃sbyteris ex seruitute ꝓmotis
ad sacerdotium cum consensu duorum
quia de eorum bonis si ab intestato de
cedunt fiunt quatuor partes quaꝝ vna
episcopo altera ecclesie tertia pauperibus ⁊ quarta parẽtibꝰ assignetur et si
nō sint idonei vt puta heretici. xxiiij. q.
ij. sane ⁊ huiusmodi episcopꝰ ĩ vsum ecclesie distribuat vt ĩ. c. ij. de succes. ab in
te. nec est abrogatũ vt ibi doc. communiter tenent licet gl. voluerit ꝙ sic si ꝟo
sunt bona ecclesie: de quibꝰ disponere
clerici nō possunt succedit ecclesia vt in
c. j. de succe. ab inte. ⁊. c. j. ⁊. c. relatu
ʒz el.
ij. ⁊. c. requisiti de test.
¶ Quid de successione in feudis vide
*s̃. feudũ. §. vj. cũ sequẽtibꝰ ⁊ emphiteo
sis vide emphiteosis. §. v. cũ duobꝰ se.
¶ Quid de seruis manumissis decedẽ
*tibꝰ ab intestato. Rñ. ꝙ succedẽt descẽdentes vel ascẽdentes vel collaterales
ẜm ꝙ dictum est excepto ꝙ patronꝰ vẽ
dicat partẽ non tamen totu
ʒz: vt insti. de
suc. lib. §. sed nostra constitutio ⁊ ibi vide de eorũ successione. bar. in. l. defuncto. C. si ĩ frau. patro. dicit ꝙ sivnꝰ patro
nus viuit prefertur filio alterius patro
ni ⁊ filius patroni prefertur nepoti alterius patroni.
¶ Vtrũ clerici laicis succedāt ẜm ꝙ di
ctum est ⁊ eo ordine. Rñ. ꝙ sic indubitā
ter. quia iura preallegata non excipiũt
eos immo etiā religiosi. Jntellige q̇ pos
sunt habere proprium in cōmuni etiaʒz
si dum laici erant commiserunt vicium
ĩgratitudinis vt. xix. q. vl. c. fi. fallit hoc
in feudis de quo. s̃. feudum. §. ix.
¶ Vtrũ filius aliqñ excludatur ab he
*reditare patris vel alius de predictis.
Rñ. ꝙ sic ĩ. v. casibus. ¶ Primo si pater
fuit hereticus quia ipso iure bona hereticorum sunt confiscata de here. c. cu
ʒz
secundum lib. vj.
¶ Secundo si pater cōmisit crimen le
*se maiestatis. l. quisq̇s. C. ad le. iul. ma.
⁊. vj. q. j. c. si quis. hoc aduerte tamen ꝙ
pena ĩcapacitatis nō extẽdit̃ ad filios
nisi qñ crimẽ est cōmissum in eũ qui nō
recognoscit superiorẽ: secus si est commissum in eũ qui recognoscit superiorẽ
licet sit crimẽ lese maiestatis vt. l. j. ff.
ad. l. iul. ma. nō tamen quo ad in capaci
tatem quo ad filios ẜm. Sali. d. l. quisquis. Et etiā aduerte ꝙ crimẽ lese maie
statis committitur a subdito tātu
ʒz cle.
|
pastoralis de re iudi. ¶ Tertio si pater
erat patronus vel habebat aliquod ius
seu feudũ in ecclesia quod deberet trāsire ad filios ⁊ ipse interfecit vel mutilauit rectorẽ vel clericũ illiꝰ ecclesie
ipso iure perdit omne ius ⁊ dignitatẽ ⁊
ad filios nō perueniet. de penis. c. ĩ qui
busdā talia deuoluũtur ad ecclesiam
cui iniuria facta est ĩmo filij taliũ vs
ad quartā generationẽ in clericoꝝ collegio nullatenus debẽt admitti: nec in
aliq̃ religione possunt esse p̃lati nisi fue
rit cũ eis dispẽsatũ. vt in. d. c. in quibusdam. ep̃s tamen dispensare pōt. ex quo
cōditor canonis non sibi reseruat. ar. c.
nuper. de sen. excom. ¶ Quarto si filius
vel aliꝰ qui potest succedere furioso debitam curā nō impẽderit sed succedet il
le qui eũ in sua domo proprijs sumptibus vs ad finem vite procurauit euacuata etiā institutione illius qui neglexit. si modo talis ĩscriptis ammonuerit
eos vt curā heberent. vt in aut̃. vt cũ de
app. cog. §. causas. vbi etiā dicit gl. ꝙ l
ʒz
nullus extraneꝰ eũ procurauerit tamen
hereditas ab agnatis aufertur. vt. ff. de
his q̇. vt indi. l
ʒz vbi institutꝰ indignus
iudicatus est successiōe qui ꝑ negligen
tia
ʒz suā ⁊ culpā id egit vt mulier aqua
institutꝰ fuerat moreretur vbi dicit gl.
s. nō adhibendo medicum vel malum.
¶ Quinto si in captiuitate eos quibus
succedere deberet mori per suam negli
gentia
ʒz permisit. vt in. d. §. causas: ⁊ sic
succedet ecclesia ciuitatis ex qua oritur
vt ibidem. ⁊ etiā in casibus in quibꝰ po
test exheredari vt. s̃. exheredatio. §. j.
¶ Vtrũ filius possit exheredari per pa
*trem. Rñ. vt. s̃. exheredatio. ⁊ frater fratrem ⁊ vir vxorem ibidem.
¶ Vtrũ dñs q̇ de ↄsuetudine totũ acci
*pit q erat illius q̇ sine filijs mortuus
est teneat̃. Rñ. ẜm Hosti. si talis cōsuetu
do prescripta est excusat̃ potest allegare ꝙ hoc pactum ab initio fuerit
terra sua erat.
¶ Quō succedẽt filij illegitimi. vide. s̃.
*Filiꝰ. in prin. cũ se. verũ est ꝙ A
ʒzo. t
ʒz ꝙ
naturales tantum succedunt adinuicẽ.
de succe. cog. §. vulgo. sed hoc contradicit in aut̃. qui. mo. na. eff. sui. §. siliũ sed
tu dic vt. s̃ §. vj.
¶ Quis succedet dānatis ex aliquo de
*licto ad mortẽ. Rñ. ꝙ descendentes vel
ascẽdẽtes ẜm ꝙ dictũ est. s̃. s
ʒz collaterales nō nisi vs ad tertiũ gradũ vxores
vero taliũ solũ habebũt dotem ⁊ dona.
ante nup. Si ꝟo dotẽ nō habuerint accipiẽt partẽ legibꝰ diffinitā. Glos. di cit
tũ ex tenore luctarent̃ siue habebant
filios siue nō ⁊ si neminẽ p̃dictoꝝ hẽant
fisco applicāt̃ vt. C. de bo. dā. au. bona.
¶ Vtrũ bona ĩgrediẽtis religionẽ ab ĩ
*testato ꝓueniāt monasterio. Rñ. pa. ĩ. c.
j. pñtia de ꝓba. ꝙ quo ad fratres minores nō quo āt ad p̃dicatores ⁊ alios mẽ
dicātes sic nō tñ vt immobilia aut iura
perpetua sibi retineāt s
ʒz vt vendant et
imploratiōe officij iudicis. Jtẽ dic in oĩ
bus alijs relictis preter ꝑ religionis
ingressum ẽt ĩ fratribꝰ minoribꝰ. s. ꝙ pe
tẽt ĩploratiōe officij iudicij ⁊ vt vendāt
quo aũt ad alios religiosos. nō mẽdicā
tes indubitanter succedit monasteriũ.
¶ Sed quero q monasteriu
ʒz succedet
*cũ māducātes nullũ habeant et aliqui
trāsferant̃ ad placitũ prelatoꝝ. Rñ. pa.
vbi. s̃. ꝙ nō proueniũt in predictis monasteriũ particulari s
ʒz erũt ĩ ptāte illiꝰ
qui preest vt ꝓuideat ꝓut sibi videbit̃.
¶ Vtrum nouitio morienti ab intesta
*to succedat monasterium. vide. j. nouitius. §. xj.
¶ Quid si ingrediens erat vsufructua
*rius solũ. Rñ. pa. vbi. s̃. ꝙ transibit ĩ mo
nasterium vsufructus sed solũ durabit
in vita ingredientis ⁊ non plus.
¶ Quid de collatis tali ingrediẽti ea le
*ge vt nō alienent̃. Rñ. Jo. an. t
ʒz ꝙ succe
det monasterium per ar. le. j. ff. de fun.
dotali. ⁊. l. pater. §. iuliꝰ agripa. ff. leg.
iij. ⁊ in eo quod not. de iure patro. ex literis. pa. vbi. s̃. ↄtrariũ t
ʒz q̇da
ʒz alij per
ar. l. peto lucij titij. §. fi. ff. de leg. ij. facit
quod legitur ⁊ no. in. l. si ita quis. §. ea. l.
ff. de verb. ob. Ego vero sic concordo sic
distinguendo. si prohibita est alienatio
vt in familia remaneat sic est vera opi|
nio Jo. an. per. d. l. peto. §. fi. a ↄ̃rio sensu. Si ꝟo vt ad extraneũ perueniat pro
hibitũ est sic nō succedet monasteriu
ʒz.
¶ Sed quero quando accipiet q sibi
*debet̃ aliq̇s ex hereditate ingrediẽtis
siue fecerit testamẽtum vel nō. Rñ. pa.
vbi. s̃. bar. dicit ꝙ quādo mors ista ciui
lis operat̃ oẽm effectũ quẽ mors naturalis sicut est in ingrediẽtibꝰ ordinem
minoꝝ q̇ nihil in cōi vel ꝑticulari possunt habere: tũc statim habebit post in
gressum cũ effectu. i. ꝓfessionem expres
sam arg. l. deo nobis. C. de epis. ⁊ cle. sed
quādo nō operatur oẽm effectũ in hoc
quẽ mors naturalis: puta habẽt saltẽ in cōi tũc d
ʒz expectare mortẽ natura
lẽ ipsiꝰ ingrediẽtis ⁊ ĩterim dispositio
si fecit erit in suspẽso. Et cũ hac opinio
ne trāsit. Cy. ⁊ do. Anto. ⁊ pa. in. d. c. in
p̃sentia. limitat tamẽ nisi in testamẽto
aliter de tempore determinasset ill
erit seruandũ. Jtẽ limita vera predicta
nisi quo ad filios legitimos: q̇ legitimā
habebũt ex equitate statĩ post ingressu
ʒz. nō aũt alimẽta ẜm p̃dictos doc. q
veꝝ credo qñ legitima eis sufficit. aliter
nō saltẽ in cōscĩa s
ʒz vel monasteriũ dabit eis statim q debent habere ex bonis ĩgressi vel statim alimẽta p̃stabit.
donec eis talia bona dederit. facit ad
hic. d. l. deo nobis. §. nā ⁊ maritus. ⁊ q
no. ibi glo.
¶ Hereditas qũo diuidit̃ ĩter fratres q̇
habent peculium castrense vel quasi
*aut aduẽtitiũ. vide peculium per totũ.
Heres
aliqñ ꝓximũ. i. primũ signifi
cat nō vlteriorẽ. vt. ff. de verb.
fig. l. scieñ. sʒz regulariter nomẽ heredis
ꝑ multas successiōes accipit̃. vt. d. l. sciẽ
dũ. ⁊. l. vl. C. here. ĩsti. vbi heres hr̃dis
testatoris dicit̃ heres. vide gl. ĩ. ex trāsmissa. de fi. p̃sby. Aliquādo. tamẽ descẽ
dẽtes post primũ heredẽ vocant̃ ꝓhere
des. vt tenet glo. in. c. fin. de pecu. cleri.
uis alias ꝓheres dicat̃ qui se putat
heredem cũ nō sit. ff. de pe. here. in. l. ꝓ
herede ⁊ ĩst. de ĩterdi. §. adipiscẽde. Ali
qñ quilibet descẽdens cui relinquitur.
aliquid dicit̃ ꝓheres. vt ĩ. d. l. gl. Noĩe
vero suoꝝ heredũ nō veniũt extranei he
redes. de quo per Bar. ⁊ alios in. l. gallus. ff. de libe. ⁊ posthu. Q limita verũ
in his que non transeunt ad heredes
extraneos.
Additio.
Et extraneꝰ heres r q̇ nil
attinet uis ꝓprie in statutis heres extraneꝰ dicat̃ q̇libet q̇ tꝑe
mortis nō est in potestate moriẽtis etiā
si sit filius emācipatꝰ ẜm Ang. are. ĩsti.
de here. qua li. ⁊. di. §. ceterum.
Heres r ꝓprijssime is q̇ est heres
re⁊ noĩe nō qui est heres ex re certa. no.
Bal. in. l. si nō speciali. col. pe. C. de test.
nec is qui agi ⁊ cōueniri nō pōt vt heres. Jdẽ Bal. in. l. quotiẽs. in prin. C. de
here. insti. ⁊ no. in. l. cũ a matre. C. de rei
vẽdi. ⁊ an veniat bonorũ possessor. no.
ꝙ sic in. l. j. §. bonorũ. ⁊ ibi Bar. Ludo.
et doc. ff. ad trebel.
¶ Vtrũ deꝰ ĩstituerit ꝙ aliq̇s sit heres.
*Rñ. ꝙ sic vt patet in. c. nō oĩs. xxxij. q. ij.
et. q. iiij. dicit ibi eijce ancillā ⁊ c. Non
enim erit heres filius ⁊ c. ad gał. iiij. c.
¶ Vtrũ heres ĩstitutꝰ solũ in certa re q̇
*ꝓprie nō dicit̃ heres s
ʒz legatariꝰ vt in
l. quotiẽs. C. de here. insti. possit in foro
aĩe nō dato alio herede adire totā here
ditatẽ ẜm ꝙ vult. l. j. in. §. si ex fundo. ff.
de here. insti. Rñ. pa. in. c. ingrediẽti
bus de testa. ꝙ Fe. consi. cxxvj. ⁊ multi
alij doc. in sacra pagina cōsuluerunt ꝙ
sic ius humanũ nō cōtrariũ diuino
d
ʒz seruari in foro aĩe. Ergo licite poterit limitant tñ dummodo dolose nō sit
inductꝰ testator ad instituendũ eũ in
certa re: vt puta: persuasit ꝙ nō posset
habere regressum ad alia bona.
¶ Quid si ita sit ĩstitutꝰ in certa parte
*hoc addito. et volo ꝙ de bonis meis
plꝰ nō possit petere s
ʒz sit ↄtẽꝰ ⁊ c. ⁊ insti
tuitur alius heres vniuersalis qui nō
vult adire hereditatẽ: an supra scriptꝰ
possit ip̃e eā adire. Rñ. vr̃ ꝙ sic. arg. d. §.
si ex fundo. ⁊. d. l. quotiẽs. S
ʒz cōtrariũ
est verũ ꝙ non pōt. vt in. l. quotiẽs. §. s
ʒz
si duo. ff. de her. inst. vbi patet ꝙ. §. pre
dictus si ex fundo. et predicta. l. quotiens habet locum quando volũtas te
|
statoris est simplex. ⁊ nō restricta expres
se: vt in casu isto. Et iō veniẽt succeden
tes ab intestato: testm̃ non reperitur
habere heredẽ ⁊ nō pōt q̇s ꝓ ꝑte decedere intestatus ⁊ ꝓ parte testatꝰ. l. ius
nostrũ. ff. de re. iur. Si dicis qũo potest
ꝓhibere ꝙ non plus peteret. Rñ. per. l.
domus. §. fi. ff. de vsufr. vbi testator prohibet ius accrescendi. ⁊ casus est in. l. j.
ff. de iniusto. ru. test.
¶ Vtru
ʒz heres teneat̃ ex delicto vel q̃si
*delicto defuncti. Rñ. vt colligo ex bar. ĩ
l. j. ff. de ṗuatis delictis. ꝙ aut actio ẽ pe
nalis ex vtra ꝑte. vtputa qñ petit̃ pena que est applicāda parti. Nam tam
ex ꝑte rei actoris ẽ penalis. Et sic nō
tenetur aliquo iure. Si vero actio est pe
nalis ex ꝑte rei ⁊ prosecutoria rei ex ꝑte
actoris: vtputa ago pro satisfactione
damni mei ⁊ sic de iure ciuili si delictũ
fuit commissum circa cōtra ctũ qui quidem contractꝰ tenuit sic tenet̃ heres
nō fundat̃ intentio actoris immediate
ex delicto s
ʒz e ↄ̃ctu: puta agit̃ actiōe
comodati vel dopositi ⁊ hmōi ⁊ non ex
dolo vel delicto. Casus est ĩ. l. ex depositi. ff. de ac. ⁊ obl. ⁊ ex ↄ̃ctibꝰ ibidẽ ẽ bonꝰ
tex. in. l. si hoĩem. §. dat̃ actio. ff. depositi
si vero fuit commissum delictũ circa cōtractũ qui nō tenuit vtputa dolꝰ dedit cām ↄtractui nō t
ʒz vt in. c. dilecti.
de emp. ⁊ vẽ. sic nō tenetur cum agere nō possit ex cōtractu cũ nō sit oporteret agere ex delicto ↄ̃ heredem ⁊ crimina morte extingũtur. xxiij. di. quarũdā.
⁊ nullus post mortẽ pōt accusari. xxiiij.
q. ij. c. j. ff. de bo. eo. qui an. sen. mor. si cōsci. l. vl. xxxiij. q. ij. admonere. nisi in casi
bus heresis. xxiiij. q. ij. sane vel si hereti
cos instituit heredes de here. c. si quis
ep̃s. vel si ĩ crimine notorio decessit. vt
no. ĩ gl. d. c. quorũdā. ⁊. xxiiij. q. ij. in sum
ma. vel dic gñałr qñcũ cōmissit defun
ctus crimen propter q ipso facto pena
sit inflicta a lege sicut in heresi ⁊ crimine lese maiestatis: tũc accusat̃ ⁊ agit̃
cōtra heredẽ nō vt puniat̃ ex illo delicto
sed vt bona auferātur ab eo que in com
missum ceciderunt. Fa cit. l. cōmissa. ff.
de publi. ⁊ tex. bonꝰ in. c. ij. de p̃scrip. li.
vj. alias nō tenetur heres ꝓ quocũ de
licto cōmisso a defuncto siue in contractu nullo siue extra omnem cōtractũ nisi in duobus casibus. ¶ Primus si lis
fuit contestata cum defuncto vt. l. vnica. C. ex deli. defun. Ratio in iudicio
qnasi contrahimus vt in. l. iij §. idẽ scribit. ff. de peculio. Et ideo videtur initꝰ
contractꝰ cũ defuncto ꝑ cōtestationem
litis. ¶ Scs si aliquid peruenit ad he
redem ex delicto defuncti intantum
tenetur ⁊ non plus vt in. d. l. vnica fallit in cōditiōe furtiua in. l. si pro fur.
ff. de cōdi. fur. dicit tex. furti actio penā
petit legitimā cōditio rẽ ipsam ⁊ sequitur cōditio rei furtiue: rei habet ꝓsecutione
ʒz heredem quo furis obligat:
nec tm̃ si viuat seruus furtituꝰ s
ʒz ⁊ si de
cesserit. s. viuo fure vel mortuo de iure
aũt canonico t
ʒz bar. indistincte teneri
qñ quis agit ꝓ satisfactione dāni ↄ̃ heredẽ ⁊ hoc sequunt̃ cōiter doc. ⁊ sic intel
ligende sunt gl. in. c. ex p̃sentiũ de pi. de
sol. c. j. de rapto ĩ literis de vsu. tua nos.
Jntellige inquātum hereditas se exten
dit. Et placet in cōscĩa licet pa. ĩ. c. fi. de
sepul. solum admittat verum qñ defun
ctũ penituit iura canonica loquunt̃
ꝙ tenetur qñ defunctũ penituit. vt not.
gl. singularis in. c. a nobis el. ij. de sen.
ex. tũc agitur ex quasi ↄ̃ctu nō ex deli
cto. Si vero nō penituit nō tenet̃ ẜm eũ
de
ʒz. pa. ⁊ gl. d. c. a nobis nisi quatenus
de iure ciuili tenetur.
¶ Vtrũ heres teneat̃ soluere legata ĩ te
*stamẽto minꝰ solẽni facta. Rñ. ꝙ in foro
iudiciali. nō de quo dicẽdũ vt in. l. si ve
ritas. ⁊. l. fi. C. de fideicō. s. sed in foro aĩe
pendet hec questio ex alia scilicet vtrũ
ex voluntate defuncti oriatur obligatio
naturalis. ⁊ cōiter vltramōtani tenent
ꝙ nō. cismōtani ꝙ sic. De quo vide ꝑ ca
nonistas in. c. fi. de sol. ⁊ ꝑ Bald. ⁊ legistas in. l. cũ quis. C. de iuris ⁊ facti igno
rantia. ⁊ ibi dicit Albricus ꝙ opinio cismontanorum est communis opinio: et
sic tene eam quia verior ex qua opinione. d. Ant. motus dicit se consuluisse in
|
facto in quo tātũ vnus testis fuerit ad
hibitus tenebatur heres ĩ foro anime.
pau. aũt in. c. pleri de immu. eccłia
ru
ʒz distinguit ꝙ aut defunctus nō egit
solenniter relinquere sed totu
ʒz cōmisit
fidei heredis. ⁊ sic tenet̃ ciuiliter ⁊ natu
raliter. Et sic in vtro foro casus est no
tabilis ẜ
ʒz vnā lecturā quā sequit̃ Bar.
in. d. l. fi. Aut nō cōmisit fidei heredis s
ʒz
simpliciter relicta fecit sine solennitate
debita ⁊ indistincte tenet̃ heres ĩ foro
aĩe si ei de hoc cōstet. Rō solẽnitates
fuerunt inducte ad falsitatẽ tollenda
ʒz
vbi ergo constat ꝙ nulla falsitas interuenit debet cessare ⁊ dispositio legis et
seruari equitas ⁊ obligatio naturalis q̃
oritur ex dispositione defuncti. l. eũ am
plius. §. is natura debet. ff. de reg. iur. ⁊
pro hac opinione facit quod no. Jnno.
de elec. in. c. ꝙ sicut. ⁊. l. testamẽto. C. de
fideicommis. ego dico ꝙ si erat legans
doctus ⁊ non erat necessitas que excluderet solennitatem debitam et sic non
valeat quia videtur voluisse potius illudere si vero erat ignorans vel forte
non potuit solennitatem obseruare sic
valeat in conscientia alio non constante de mẽte. vide de hoc. j. testamentum.
.§. ix. ⁊. x. ⁊ legatum. ij. §. viij.
¶ Vtru
ʒz heres teneatur satisfacere ex
*cōtractu vel quasi defuncti in quo ipse
defunctus erat obligatꝰ vltra vires he
reditarias. Rñ. ꝙ si fecit inuẽtariũ nul
lo modo tenetur si vero nō fecit inuẽta
riũ in foro anime nō tenetur ẜm Joan.
an. ⁊ do. Ant. ⁊ Pa. in. d. c. pleri. Jn fo
ro vero cōtentioso sic vt in. l. fi. C. de iu.
deli. Fed. tamẽ consilio. xxj. dicit ꝙ etiā
teneatur in cōsciẽtia vltra vires: s
ʒz pri
ma opinio videtur equior quo ad conscientiam.
¶ Vtru
ʒz hereditate exausta per legata
*possitheres aliquid de ipsis legatis de
trahere. Rñ. ꝙ aliqñ detrahit̃ falcidia
aliqñ trebellianica aliqñ legitima. de qͦ
dic vt. j. legitima. similiter añ oĩa dedu
cere pōt expẽsas funeris ⁊ alias necessarias quas fecit cā hereditatis vt ĩ testō
⁊ ĩuc̃tario ⁊ hmōi sic d
ʒz esse immunis
a grauamine sicut est a lucro in. l. scimꝰ
.§. ⁊ si prefatam cum quin. §. sequenti
bus. C. de iure delibe.
¶ Vtrũ heres sciẽter soluẽs legata. nec
*retinẽs sibi falcidiā possit repetere vel
si ignoranter vide solutio. §. xxj.
¶ Quid si plures sunt heredes an q̇li
*bet teneat̃ insolidũ ad oĩa debita vel le
gata. Rñ. ꝙ regułr quilibet tenet̃ solu
ʒz
pro parte hereditaria. C. de act. here. l. ꝓ
hereditarijs. Fallit hoc in. vij. casibus.
¶ Primꝰ qñ defunctꝰ aliter disposuit.
ff. de le. ij. cũ ab vno. ¶ Scs si obligatio sit ꝓpter impẽsas funeris vxoris
nō solũ obligant̃ heredes. sed ⁊ vir
ẜm portionẽ quā habẽt: puta si vir h
ʒz cẽtũ
et heredes. cc. tũc vir tenetur ꝓ tertia et
heredes solũ ꝓ duabus. ¶ Tertiꝰ si bo
na defuncti erāt expresse vel tacite hypothecata debitoribꝰ quia vno existẽte
non soluendo tamen alij obligantur.
¶ Quartꝰ in alimẽtis legatis quando
sic per iudicẽ est diffinitũ vel defunctũ
l. iij. in ṗn. §. j. ff. de alimẽ. lega. ¶ Quin
tus quando res legata possidetur ab
vno insoliduʒz. d. l. pro hereditarijs. ⁊. ff.
como. l. sed mihi. §. heres. ¶ Sextus qñ
obligatio ↄsistit ĩ ĩplẽdo pollicitationẽ
factā a defuncto ad honorẽ dei vel san
ctoꝝ vel reipub. ff. de polli. l. j. §. si q̇s et
l. ex pollicitatiōe. ¶ Septimus qñ obli
gatio est indiuidua. ff. de verb. oblig. l.
in executionibus. §. serua. ⁊ de hoc habes in glo. d. l. pro hereditarijs.
¶ Quid si heres est pupillus nunquid
*differetur solutio debitorum vel legato
rum. Rñ. ꝙ non. vt. l. sub pretextu. C. de
act. here.
¶ Vtrum dilatio restitutionis facta ab
*herede pro longe statutum in purgatorio defuncti ⁊ quomodo episcopus potest compellere heredes non exequentes vel alios executores ⁊ multa alia. ad
hoc vide supra. Executor.
¶ Vtrum herres rogatus restituere he
*reditatem possit alienare aliquid de ea
Rñ. ꝙ nō. C. communia de le. l. fi. nisi in
casibus positis in aut̃. res que ibidem
posita qui sunt isti. sc
ʒz causa dotis ⁊ do|
natiōis propter nuptias. ⁊ loquitur in
liberis nō in extraneis.
Additio.
Jtem dic ẜm Barto. in di.
auc. ꝙ potest alienare pro
ponẽdo filiam in monasterio. Similit̃
pro causa alimẽtorũ quando non pōt
substẽtari aliunde ⁊ idem pro redimen
do filio capto ab hostibꝰ: potest tamen
retinere sibi quartā trebelliāicā vt ĩ ca.
Raynutius ⁊. c. Raynal. de testamẽtis.
Si vero rogatus ẽ restituere quicquid
supererit de hereditate tũc ad minus
quartā partẽ seruabit substituto. vt. C.
ad treb. aut̃. cōtra rogatꝰ ⁊ vide de hoc
in gl. j. d. c. in presentia. Aduerte ẜʒz gl.
in. d. c. in presentia ꝙ lʒz quis ex liberis
testatoris sit pure rogatꝰ restituere hereditatẽ nulla facta mẽtione de filijs:
si tamẽ postea habuerit filios vel nepotes substitutio euanescit. C. de fideicōmis. l. cũ acutissimi. C. insti. ⁊ substi.
l. generaliter. ff. de cōdi. ⁊ de. l. cũ auus
vide. j. substitutio. §. xiij.
¶ Vtru
ʒz bona ingredientis religionẽ
*nō capace vt sunt mendicātes q̇ nec in
cōi debẽt habere sint propinquoꝝ. Rñ.
cōis opinio est ꝙ ad succedẽtes ab ĩtestato veniāt per autenticā. ca. bona. C.
de bo. p̃scrip. S
ʒz hoc limita nisi p̃dicta
bona fuerĩt ei relicta sub cōditione si
decesserit sine liberis restitueñ. tunc
debẽt erogari ad pias cās. Casus ẽ sin
gularis in aut̃. de san. epi. §. sed ⁊ hoc
pñti ĩ fi. Et hoc sequitur ange. in dispu
tatione que incipit. nobilis quidā gñe
hec oĩa limita vera nisi imploratione
officij iudicis ea vellent vẽdere ⁊ p̃ciũ
in suas necessitates conuertere. succederẽt. vt. s̃. hereditas. §. xvij. dictũ est.
¶ Vtrñ heres dedicans se monasterio
*excludat substitutũ. Rñ. gl. ĩ. d. c. pñtia
ꝙ sic si est priuatus ⁊ etiam cum rogatus est restituere priuato. Secus si sub
stitutus vel cui rogatus est restituere
esset ecclesia vel locus religiosus vel
alia pia causa quia nō excluderet vt in
d. §. sed ⁊ hoc pñti. vnde sumpta est aut̃.
nisi rogati. C. ad treb.
¶ Sed q̇d si non ingreditur monaste
*riũ s
ʒz efficit̃ clericus. Rñ. gl. in prefate
c. in pñtia. ꝙ nō euanescit substitutio
nisi duo cōcurrant. ¶ Primũ vt perpetuo maneat in ecclesia. ¶ Secundũ vt
redditus expẽdātur in pias causas vt
in prefata aut̃. dicitur. Sed Pa. ibidẽ
restringit ad clericũ conuersum alicui
monasterio: s
ʒz magis placet vt simpliciter intelligatur sicut gl. intelligit.
¶ Vtru
ʒz conuersio seu dedicatio sui ip
*sius ⁊ suarũ rerũ ecclesie seculari euacuet substitutionẽ. Rñ. gl. ĩ. d. c. in p̃sen
tia ꝙ aut sit clericus ⁊ dic. vt. §. precedẽ
ti. Aut nō fit clericus. Et sic nō expirat
l
ʒz alij dicant ꝙ etiā expirat. sed primũ
verius. Secundũ equius.
¶ Quid si quisingreditur religionẽ in
*fraudẽ substituti. Rñ. Pa. in. d. c. in pre
sentia. abbas tenet ꝙ nō euacuat. substitutionẽ dolus ⁊ fraus nemini patrocinatur. c. sedes de rescrip. et placet
cōmuniter doc. facit. xx. q. iij. §. fi. vbi in
ductio facta cā bonoꝝ impedit acquisitionẽ ergo fortiꝰ qñ fraus interuenit.
¶ Vtrũ heres institutus cũ ↄditiōe si
*ne liberis ex se legitime descẽdentibus
vel ex corpore suo nascẽtibꝰ si ĩgrediat̃
monasteriu
ʒz euanescat substitutio. Rñ.
pa. in. di. c. in pñtia. post diuersas opi.
recitatas cōcludendo cum bar. ⁊ Cy. in
l. si ita q̇s. ff. de leg. ij. ꝙ euanescit. ⁊ credo sit verior. concor. Archi. et Joan. xix.
questio. vlt. c. si qua.
¶ Sed quid si non ĩntrauit s
ʒz instituit
*monasterium heredem. Rñ. Archi. di.
ca. si qua. ꝙ non euanescit substitutio
secundum Go.
¶ Vtrũ heres teneat̃ soluere legatum
*cā dotis tactũ si illa ingrediatur mona
steriũ. Rñ. Pau. ĩ. d. c. ĩ presentia ꝙ sic ⁊
idem si esset ei relictum causa donatio
nis propter nuptias.
¶ Vtrum substitutio expiret facta sub
*ista cōditione si ingredit̃ monasteriu
ʒz
vel si nupserit vel nō nupserit. Rñ. pa. ĩ
d. c. ĩ pñtia ꝙ non cōiter tenet̃ ꝙ habet̃ cōditio ꝓ nō adiecta ĩ substitutiōe
q̃ ĩpedit religiōis igressu
ʒz sicut illa q̃ in
pedit matrimoniũ carnale. l. cũ tale. ff.
|
de cōdi. ⁊. demon. l. ij. C. de indic. vidui.
Et ideo mulier nō tenet̃ restituere relictum sibi cũ onere restituẽdi si nupserit. l. quotiẽs. ff. de condi. ⁊ demon. vbi
legatũ factũ si nō nupserit t
ʒz uis faci
ant cōtrariũ. l. filie. ff. de cōdi. ⁊ demon.
Jdẽ dicit Albri. ĩ. l. deo nobis. C. epis.
⁊ cle. ꝙ puella cui relinquũtur centum
si nupserit. Si ꝟo religionem ĩtrauerit
50. ꝙ nihilominꝰ si intrauerit habebit
cẽtũ ĩ casu p̃dicto oĩs cōditio dilatio
⁊ grauamẽ remissa intelligũtur cũ pre
dicta institutio succedat loco debiti bo
norũ subsidijvt est expressu
ʒz. C. de inof.
testa. l. qm̃ in ṗoribꝰ ⁊ hoc dicit verum
in filia cui bonorũ subsidiũ debet̃ s
ʒz in
extraneā nō sed solũ si cōditio exiet et
etiā nō haberet filia qñ legitima eẽt silegata ⁊ ist eẽt vltra bonorũ subsidiũ.
Et de hoc vide eunde
ʒz ibidem diffuse.
⁊ in. d. l. qm̃ in prioribꝰ. Ri. malũ disputauit ⁊ t
ʒz ꝙ si relinquat̃ alicui centũ si
nupserit. ⁊. 50. si ingrediatur religionẽ
ꝙ nihilominus ingrediẽdo habebit cẽ
tum nec distinguit an sit filia vel extranea ⁊ est veru
ʒz ⁊ sic tene.
¶ Statuto cauet̃ ꝙ filie extantibꝰ ma
*sculis filijs nō succedāt sed debeant de
bonis paternis dotari ⁊ eẽ cōtente. q̃ritur si patre mortuo q̇ reliquit filiũ ⁊ filiā ⁊ ante frater sororẽ dotaret mortuus est relicta filia sua dicta amita de
beat habere solũ dotem vel tan hẽs.
Rñ. albri. ĩ. l. publico. C. ad. l. iul. adul.
q̇dā tenẽt ꝙ sic. neptis nō succedi. vt
masculus sed veriꝰ vr̃ ẜ
ʒz Hugolinũ de
la fōtana ꝙ succedet neptis nō amita.
Ratio: ex morte pr̃is iam ius fuit q̃sitũ filio ⁊ illud transmitit filie vt. C. de
ca. tol. §. in nouissimo. in hoc rep̃sentat ꝑsonā pr̃is sui. ar. C. de hẽ. vł ac. vẽ.
l. empta. ⁊ sufficit semel ius fuisse q̃sitũ. vt. ff. q me. cā. l. videamus de quovi
dẽ. s̃. feudũ. §. viij. sed si filius premortuus fuisset añ patrẽ relicta filiavera es
set opinio prima tale statutũ est factu
ʒz per masculos conseruatur agna
tio vt. ff. de vẽ. inspi. l. j. §. pe. Ergo non
debet porrigi ad sexum femineũ vt in
d. l. publicovide. s̃. excōmunicatio. j §.
xx. Qũo frater potest admittere sorore
ʒz
infraudem creditorum.
¶ Vtrũ hẽs teneatur seruare ordinẽ in
*soluẽdo creditoribꝰ vel legatarijs. Rñ.
ꝙ sic creditoribꝰ prius satisfacere d
ʒz
siue ex cōtractu vel quasi aut dilecto vł
quasi sint postea legatarijs. si tñ prius
soluat sine dolo legatarijs prius veniẽtibꝰ nō poterit ĩquietari acreditoribꝰ si ni
hil ei remasit de hereditate s
ʒz habebũt
regressum cōtra legatarios. quis ante
ʒz
in creditoribꝰ sit preponendus vide. j.
restitutio. ij. §. xvj.
¶ Quis pōt hẽs institui. Rñ. ꝙ oĩs qui
*nō ꝓhibetur a iure. ar. de spon. cũ apud
⁊ quis ꝓhibeatur. Rñ. ꝙ. xiij. ¶ Primo
hereticus aut paganus de he. c. si quis
episcopo.
¶ Secundo credentes receptatores et
defensores hereticoꝝ. de hẽ. c. excōicamꝰ el. j. §. credẽtes. ¶ Tertio apostata.
¶ Quarto collegiũ illicitũ. ¶ Quĩto de
portatꝰ. C. de he. insti. l. j. ¶ Sexto dāna
tus ob crimẽ famosum. ¶ Septimo. ĩse
cutor cardinaliũ de penis. c. felicis lib.
vj. ¶ Octauo excōicatus: nā q̇ tempore
institutionis vel mortis vel aditionis
hereditatis erat excōicatus nō valet in
stitutio secꝰ si post institutionẽ fuit excōicatus sed ante mortẽ absolutus vel
post mortem fuit excōicatus ⁊ añ aditionem absolutus tenet institutio. ff. de
he. insti. l. sed si ĩ cōditione. §. solemus.
⁊. l. si alienum. §. in extraneis. ¶ Nono
spurij nati ex dānato coitu. de q̇bus. s̃.
filius in principio. ¶ Decimo ĩcestuosi
cum monacha. xxvij. q. j. si q̇s solicitauerit in gl.
¶ Vndecimo crimẽ lese maiestatis cōmittẽtes pe. di. j. c. si q̇stñ in militibꝰ.
¶ Duodecimo simoniaci ẜʒz aliquos
dānificantur ledentibus maiestatem.
¶ Tertiodecimo illi qui nō possunt ha
bere nec in proprio nec in communi. vt
sunt fratres minores cle. exiui. §. cupiẽtes de verb. significatiōibus. de materia heredis. vide supra. Hereditas. et
infra legatum et testamentum.
dicitur qui vere ⁊ purā
solitariam eligit vitam
xvj. q. j. qui vere.
¶ Vtrũ possit habere propriũ. Rñ. gl. ĩ
*d. c. q̇ vere. ꝙ sic ⁊ est tex. xix. q. iij. §. eↄ̃.
¶ Que est strictior vita an heremitarũ
*an religiosorũ. Rñ. gl. vbi. s̃. dicit ꝙ mo
nachorum. Jn tellige in heremitis. qui
non sunt religiosi.
¶ Vtru
ʒz heremita gaudeat priuilegio
*clericali. Rñ. gl. vbi. s̃. ꝙ sic. ⁊ dicit ꝓba
ri ꝑ. d. c. q̇ vere s
ʒz iudicio meo nihil ꝓbat nisi ꝙ sunt digni honore. Et ꝓpter
ea dico cũ Jo. de ligna. ĩ cle. ꝑ literas
de prebẽ. ꝙ sicut laici nati sunt ita laici
ꝑseuerāt ⁊ sub iurisditiōe ĩperatoris
cũ eis non adueniat aliq̇d eripiẽs eos
ab ipsius iurisditiōe. q duplex ẽval
ʒz
receptio ordinis vł cōuersio ad ali re
ligionẽ approbatā. ĩ. c. fi. de rel. do. xvij.
q. iiij. si q̇s suadẽte. sen. exc. nō dubiũ
cũ similibꝰ. ⁊ sequit̃ pa. in. c. nullus de
fo. cōpe. l
ʒz sit equũ dicere ꝙ sunt ecclesiastice persōe ⁊ deforo ecclesiastico ꝑ. c.
nulla rōne. xciij. d. ⁊. c. si āt. xj. q. iij.
¶ Vtru
ʒz religiosi possint vitā heremi
*ticā eligere. Rñ. ꝙ sic de lnĩa suoꝝ p̃latoꝝ ⁊ cellas siue habitacula in heremo
siue locis vbi nō sit hoĩm habitatio de
ꝓpinquo caꝑe ⁊ murare possunt etiam
religiosi mẽdicantes. vt. ĩ. c. cũ ex eo. de
excessu p̃la. li. vj. Sed p̃lati nemini debẽt dare lnĩam nisi iā in societate ꝑfectis cũ sit ꝑiculosissimũ solitarie habi
tare ĩ ꝑfecto cui dr̃. Ve soli: cũ cecide
rit nō h
ʒz subleuātẽ. ideo sctũs tho. sca
secũde. q. clxxxviij. dicit ꝙ vita socialis
necessaria est ad exercitiũ perfectiōis
mutuo se instruũt verbo exemplo. et
correctione que ad ꝑfectionẽ perducũt
Solitudo aũt cōpetit iā ꝑfectis q̇ alio
ru
ʒz regimine non indigent. Et ideo si
abs exercitio precedẽti talis vita assumat̃ periculosissima nisi suppleatur
ꝑ diuinā gratiam. hec ille.
Hereticus
est ẜm Archi. ĩ. c. quicun
de here. li. vj. primo q̇
tenet contra quatuor cōcilia. Jtem qui
aliter sentit de sacramentis. s. corpore
xṗi. baptismate. cōfessione. ⁊ alijs sa
crosancta predicat ⁊ obseruat ecclesia
et. c. ad abolendā de here. Jtẽ q̇ conat̃
auferre priuilegiũ ecclesie romane sibĩ
a xp̃o traditũ. vt ĩ. c. oẽs. xxij. d. q est vt
sit caput oĩm eccłiarũ. Jtẽ dubius in fi
de. c. dubius de here. Jtẽ oĩs scismaticꝰ
xxiiij. q. iij. inter heresim. Jtẽ omnis simoniacꝰ. j. q. j. quisquis. Jtẽ oĩs precisus ab ecclesia. iiij. q. j. in. c. ij. Jtẽ oĩs in
terpretās male sacrā scripturā. xxiiij. q.
iij. heresis grece. Jtẽ q̇ nouā opinionẽ
ĩuenit. xxiiij. q. iij. hereticus est. Jtẽ qui
trāsgreditur precepta apłice sedis. xix.
di. nulli. Jtẽ q̇ nō tenet articulos fidei.
Sʒz loquẽdo de heretico ꝓprie. vt sit excōmunicatus Et subiaceat alijs penis
cōtra hereticos statutis. Dic ꝙ tria requirunt̃ ẜʒz Alexā. de ales secunda secũ
de ti. de heresi.
¶ Primum falsa credulitas in rationabili. j. ẜm gl. xxiiij. q. iij. §. vero sermo
ꝙ erret in articulos fidei ⁊ eius sacramentisvt in. ca. ad abolendā de hereti.
Addit Pau. in cle. vnica de vsu ꝙ etiā
ille qui falsam et extortā expositionem
in diuinis scripturis ponit contra id
quod tenet ecclesia. Jntelligo. s. pro articulo fidei est hereticus. glo. tamen in
cle. j. §. sane. de vsu. dicit indistincte de
tenente aut gignente peruersum dogma vel falsas opiniones ꝙ hereticus
est Card. in. d. cle. ẽt voluit hoc extendere ad tenẽtẽ contra canones. ⁊ młti
doc. ibidẽ. sed ego dico clarius. ꝙ falsa
credulitas contra fidem est dupliciter.
Primo directe ⁊ principaliter ⁊ hoc est
oẽ quod est cōtra articulos fidei. Sco
indirecte ⁊ secũdario sicut ea ex quibꝰ
sequitur corruptio alicũius articuli sicut dicere aliquid falsum in scriptura
diuina contentum quia est corruptio
illius articuli de spiritu sancto qui locutus est per prophetas. Similiter dicere ꝙ ecclesia male determinauit in
aliquo circa fidem est contra illud san
ctam ecclesiam catholicam ⁊ huiusmodi. ¶ Secundum quod requiritur vt
quis sit herericus est peruersa volun|
tas ⁊ ĩn concupiscibili. ¶ Tertium impugnatiōis ꝑtinacitas ex parte irascibilis. s. ꝙ pertinaciter hoc teneat. l
ʒz
quis erret in fide ⁊ alijs predictis. Si
tñ paratus est corrigi nō est hereticus
tex. est. xxiiij. q. iij. dicit apłus ⁊. c. q̇ ĩ eccłia ⁊ gl. ibidẽ ⁊ gl. in. c. nec licuit. xvij.
d. ⁊ tex. pla. ĩ. c. hec estfides. xxiiij. q. j. ⁊ ĩ
c. dānamꝰ de sum. tri. in verbo ꝑtinaci
ter. ꝓpterea dicit lau. ꝙ q̇ errorẽ nō defendit immo paratꝰ est intelligere rationẽ nō est putandus hereticus. Simi
liter ille q̇ dubitat ex animi infirmitate no tñ ꝑtinaciter insistit. Et ad abolẽ
dam de hereti. intelligatur quādo in
dubio ꝑtinaciter insistit.
De cōtẽtis ĩ hoc. §. ⁊ an hericꝰ sit is
q̇ est dubiꝰ in fide ⁊ anis q̇ in dubijs ar
ticulis ⁊ vbi est disceptatio ĩter maiores eligit vnā ꝑtẽ q̃ sibi magis plʒz no.
Bal. ꝙ nō in. ij. C. de testa. mili. secutus
Jnn. in. c. ne innitaris. de ↄsti. ⁊ ꝙ ẽ infamis no. idẽ Bal. ⁊ bar. ĩ. l. j. C. de sum.
tri. ⁊ Bar. ĩ. l. cassius. de sena. nec potest
eligi in papaʒz aut ep̃m idẽ Bal. ĩ. trac.
scis. col. xiij. ⁊ si est ↄdẽnatus ab inq̇sito
re hẽtice prauitatis et traditus iudici
scłari puniẽdus pōt puniri sine nouo
processu. no. Bart. in. l. magistratibꝰ. ff.
de iur. om. iud.
¶ Qua pena puniunt̃ heretici proprie.
*Rñ. vt colligo ex diuersis iuribꝰ ꝙ vltra
mortale pctm̃. xiiij. penis. Prima ꝙ ip̃o
fctō sũt excōicati qͦ. s̃. excōicatio. v. casu. xvij. Nec dũ hereticꝰ excōicat̃ s
ʒz etiā
suspectꝰ heresi nisi ad arbitriũ ep̃i se
purgauerit. ca. ad abolendā. §. laicꝰ de
hẽticis ⁊ de sen. ex vt fame. ⁊ si excōica
tionẽ ꝑ ānũ sustinuerit aĩo ĩdurato tũc
velut hereticꝰ ↄdẽnabit̃. c. excōicamꝰ. §.
j. de hereti. cũ cōtumatia hered. li. vj.
req̇rit̃ tamẽ vt specifice sit vocatꝰ vt de
fide respondeat ẜm Jo. an. ibidem ⁊ se
de tali suspitione purget.
¶ Sʒzq̇d si sit occultꝰ oĩno puta tenet
heresim in corde solũ an erit excōicatꝰ.
Rñ. gl. ĩ. §. j. xxiiij. q. j. ꝙ sic idẽ tenet ray.
⁊ Gof. ⁊ Jo. de anco. in suis sũmis. e. ti.
⁊ gl. ĩ cle. j. here. quā sequit̃ Car. q̇ alle
gat. multa iura ad hoc Arch. aũt ĩ. c. cũ
q̇s de here. li. vj. Allegat multa ꝓ ⁊ ↄ̃. ⁊
finaliter relinquit disputationi. Sʒz sal
uo meliori iudicio mihi vr̃ dicẽdũ q si
heresis sit solũ ĩ corde nec aliq̇d ostendatur signo vel opere ꝙ nō est excōicatus ⁊ hoc tʒz pe. de palu. in. iiij. ⁊ Ho. in
c. mulieres de sen. ex. ⁊. sequitur gl. ĩ. c.
cũ q̇s de sen. ex. li. vj. loquẽdo de eo q̇. ra
tā hʒz verberationẽ clerici solũ in corde
ꝙ nō est excōicatꝰ qͦ ad eccłiam nec ob.
iura q̃ allegat gl. ĩ. d. cle. j. cōcedo ꝙ
si aliquid precipit ecclesia in opere faciẽdũ extravel nō facieñ. cũ tali intẽtio
ne vel aĩo ꝙ faciẽs cōtra ligatur etiam
quo ad ecclesiā licet ecclesia non iudicet ex quo occultũ est. Et ita loquunt̃
iura per. d. gl. allegatam nam in. d. cle.
ij. inquisitor obmittẽs procedere cōtra
cōscientiā ligat̃ ecce q precipit̃ fiẽdũ
cle. j. de sta. mona. loq̇t̃ de actu exteriori
qͦ q̇s ad curias ṗncipũ vad it eo aĩo vt
offẽdat. Ecce p̃cipit abstinẽdũ ab acces
su tali aĩo. Et oĩa alia sꝑ hñt opus annexũ faciẽdũ vł nō faciẽdũ si bñ atten
dat̃. Et iō tũcũ sit occłtũ tale opꝰ fa
ctũ tali aĩo vel nō erit legatꝰ. Secꝰ vbi
cogitatiōi cordis nihil addit̃ oꝑis.
solũ deũ hñt vltorẽ. C. de iureiur. l. iureiurādi. xxxiij. dist. habuisse. ⁊ 50. de. §. sʒz
ill. ꝟ. qͦꝝ. Si vero altq̇d oñdat ĩ signo
s. ꝟbis factis ⁊ hmōi sic erit ligatꝰ tũcũ sit occultꝰ. Et sic pʒz ꝙ eccłia ligat
oĩno occulta ⁊ tñ nō ligat ea q̃ solũ ↄsistũt ĩ corde sine aliquo opere adiũcto fa
cto vł omisso ⁊ sic cōcord. doc. in hoc.
*¶ Quid de illo q̇ osculat̃ sepulcrũ ma
chometi vł aliq̇d facit ad eiꝰ veneratio
nẽ sicut alij ĩfideles. Rñ. ale. ale. sca
sce ti. de apostasia ꝙ si faciũt ita cre
dũt ⁊ iō ꝓfitẽt̃ sic sũt apostate hẽtici. ⁊
excōicati. Si ꝟo hoc faciũt solũ ꝟbo vł
ꝑꝑ metũ nō in corde sic peccāt mortali
ter nō tñ sũt hẽtici nec excōmunicati.
¶ Sca pena ẽ ꝙ nemo cũ hereticis d
ʒz
habere nego ciationẽ ne in domo vel
terra sua eos tenere vł fauere. facit. c. si
cut ait eo. ti. ⁊ ẜm pa. ibidẽ extẽditur. d.
c. ad omnes hereticos licet loquatur
|
tolosanis ⁊ no. ꝙ l
ʒz cũ nullo excōicato
sit parti cipādũ tamẽ cũ he reticis mul
tominꝰ: vnde l
ʒz nō excōicent̃ oẽs ꝑticipantes cũ eis eadẽ excōicatiōe tamen
credẽtes fautores receptatores defensores hereticoꝝ bene ligant̃ vt p
ʒz. s̃. ex
cōicatio. v. casu. xvij. posset tamẽ aliq̇s
sine peccato participare cũ eis ĩ his q̃
spectāt ad eorũ salutẽ. Similiter et filij
vxor ⁊ hmōi q̇ iudicio boni viri aliter
comode facere nō possunt nec inest periculũ ꝑuersiōis ⁊ etiā ceteri in casibꝰ
ĩ q̇bꝰ l
ʒz ꝑticipare cũ excōicatis de q̇bꝰ
habes supra excommunicatio. viij.
¶ Tertia pena est ꝙ bona ip̃oꝝ ip̃o fa
*cto qͦ crimẽ incurrũt heresis applicant̃
fisco ĩ terris. s. imperij si sunt seculares
iudicis secularis in terris vero ecclesie
vel si sunt clerici applicanturfisco eccle
sie nisi clericorum bona essent ecclesie
vel ipsi haberent stipẽdum ab ecclesia
applicabunt̃ ecclesie a qua stipẽdiũ
habebāt vel cuius erant vt in. c. vergẽtis eo. ti. hic in. c. cũ ẜm. e. ti. li. vj. Verũtamẽ executio ipsiꝰ cōfiscationis vel oc
cupatio dictoꝝ bonorum non fiet donec per aliquam ꝑsona
ʒz ecclesiasticam
fuerit sententiatũ super prefato crimine heresis cōtra ip̃m hereticũ in. d. c. cũ
scm de quo vide. j. Pena. §. iij.
¶ Sed q̇d si in vita ipsoꝝ hereticorum
*nō fuit snĩatũ ↄtra ip̃os hereticos. Rñ.
pa. in. c. fi. ꝙ si post mortẽ ipsorũ senten
tiatũ fuerit suꝑ eoꝝ crimine nihilominus applicabunt̃ fisco. vt in. c. ij. de rescrip. li. vj. cōfiscatio fuit facta in vita ipsoꝝ eo ipso ꝙ inciderũt in heresim
Et de hoc est tex. in. c. accusatꝰ. eo. ti. li.
vj. in. §. in eo vero casu.
¶ Quid si h
ʒz filios catholicos. Rñ.
ẜm
*glo. in summa. xxiij. q. vij. ⁊ in. c. vergentis. eo. ti. ꝙ nihilominus cōfiscantur et
sic nihil habebunt de bonis parẽtũ filij nec etiam agnati. Vnde per. d. c. vergentis corrigit̃ aut̃. de nestorianis. C.
de hereti. que volebat. vt denoluerentur ad filios vel agnatos catholicosbo
na hereticorum quod ⁊ sequitur archi.
in prin. xxiij. q. vij. et Cy. in. l. quisquis.
C. ad. l. iul. maiestatis. gofr. dicit hoc ve
rũ ĩ terris eccłie s
ʒz nō ĩ alijs ⁊ istud vltĩ
mũ ẽ magis piũ uis primũ sit veriꝰ.
¶ Quarta pena est ꝙ heretici credẽtes
receptatores defensores ⁊ fautores ip̃o
rũ filij vs ad scam gñationẽ nullũ
eccłiasticũ beneficiũ vel officiũ publicũ adipisci possunt vt in. c. ij. e. ti. li. vj.
hoc intelllige de secũda generatiōe ꝑ lĩ
neā patris q̃ est filiꝰ ⁊ nepos s
ʒz ꝑ lineā
maternā nō nisi ad primũ gradu
ʒz. s. filiā extẽdit̃ vt ĩ. c. statutũ el. ij. eo. ti. li. vj.
⁊ etiam nisi emẽdati tales heretici fau
tores receptatores ⁊ alij essent ⁊ re incorporati ecclesie parati ad penitẽtiam
ꝑagendam fuissent vt in. d. l. statutu
ʒz.
*¶ Quinta pena est ꝙ si q̇s vir eccłiasti
cus ad p̃ces heretici fautoris receptatoris ⁊ alioꝝ similiũ pestilẽtiũ dignita
tes personatꝰ ⁊ q̃cũ alia ecclesiastica
beneficia sciẽter est adeptꝰ ipsis est pri
uatꝰ ip̃o facto ⁊ ĩhabilis ad similia. Si
vero ignoranter solummodo sit habitꝰ
est priuatus vt. d. c. quincun libr. vj.
*¶ Sexta pena est ꝙ filij hereticoꝝ ipso
facto quo snĩatũ est cōtra eoꝝ parentes
de heresi efficiunt̃ sui iuris ⁊ effecti intelligunt̃ a die cōmissi criminis. vnde
emācipatio facta nō valet post ↄmissu
ʒz
crimen vt in. d. c. quicun.
*¶ Septima pena est ꝙ vxores q̃ cōtraxerũt matrimoniũ cũ illis quossciebāt
hereticos amittũt dotes ipso facto secꝰ
si ignorabant i
ʒz postea scierint. vt in. c.
decreuit eo. ti. li. vj.
*¶ Octaua ꝙ appellare nō pñt heretici
credẽtes receptatores fautores ⁊ defen
sores eorum vt in. c. vt inquisitionis ne
gocium eo. ti. li. vij.
*¶ Nona est ꝙ contra hereticos credẽtes ⁊ alios p̃dictos admittunt̃ excōica
ti ⁊ participes vel socij criminis ad testimonium vt in. c. in fidei fauorem eo.
ti. li. vj. ⁊ officiales licet sint excommunicati possunt contra eosdem suum exercere officium si requisiti fuerint ab
ipsis vel inquisitoribus vel eorum dele
gatis et licite possunt eos requirere vt
in. c. presidẽtes. eo. tit. li. vj.
¶ Decima ꝙ hereticis siue sint ↄiũcti
*siue extranei nihil ẽ relinquẽdũ seu nō
pñt ĩstitui heredesvt ĩ. c. si q̇s ep̃s cũ. c.
sequẽti ⁊ q ibi no. de her. secꝰ faciẽtes
si sunt ep̃i vel clerici sunt excōicādi ẽt
post mortẽ vt in dictis capłis notatur.
¶ Vndecima ꝙ vasalli hereticoꝝ ⁊ q̇cũ
* alij q̇ hereticis aliq̃ obligatiōe erāt
astricti vt famuli liberti ⁊ hmōi ip̃o fa
cto liberant̃ vt dicit̃ ⁊ notat̃ in. c. fi. e. ti.
Propterea si aliq̇s ꝓmisisset eis hereticis soluere sub pena vel iuramẽto cer
to die nō tenet̃ vt no. gl. ibidẽ ⁊ hoc intellige si est manifestũ ip̃m hereticũ in
cidisse perfidiā. Et dicit phił. idẽ etiā
si sit occultꝰ dũmō ꝓbari posset s
ʒz Jo.
an. limitat dictũ suũ veꝝ si ad ꝓbationẽ ꝓcessum est: tũc ꝓbatio facit delictũ manifestu
ʒz vt in. c. cũ olim de ꝟbo.
sig. Secus si nō est ꝓcessu
ʒz ad ꝓbatio
nẽ. Pan. ꝟo ibidẽ vult ꝙ a die cōmissi
criminis sunt liberi uis nō possit allegari p̃dicta absolutio nisi in cā mani
festatiōis ꝑ snĩam. ego teneocũ text. ꝙ
eo ipso ꝙ est manifestũ in heresim inci
disse tales absoluti sunt quātuncum
snĩa nō feratur cōtra eos ꝑ exceptionem eorum petitionem elident.
¶ Duodecima pena est ꝙ dānati pñti
*bus secularibꝰ potestatibꝰ aut eoꝝ bay
liuis relinquant̃ aĩaduersiōe puniẽdi
clericis prius a suis ordinibꝰ degrada
tis vt ĩ. c. excōicamꝰ el. j. e. ti. ⁊ ista aĩaduersio ẽ pena ignis de ↄsuetudĩe l
ʒz de
iure sit pena mortis vt ĩ. l. arriani. C. de
her. iũcta. l. vltimũ suppliciũ. ff. penis.
¶ S
ʒz q̃ro q̇d si hereticꝰ dānatꝰ per ec
*clesia
ʒz velit redire nũq̇d ei parcet̃. Rñ.
Jo. an. ĩ q̃dā apostilla ĩ. d. c. excōicamꝰ.
tenet ꝙ sic. ⁊ idẽ gl. singularis ĩ. c. excōi
camꝰ el. ij. eo. ti sed l
ʒz istud sit humanũ
tamẽ ego credo de iure ↄ̃riũ. Nā vt acceptet̃ op
ʒz ꝙ cōtinuo post deprehẽsionẽ erroris ad fidei catholice vnitatem
spōte recurrat ⁊ errorẽ suũ ad arbitriu
ʒz
p̃sidẽtis publice abiuret ⁊ satisfactionẽ
ↄdignā exhibeat vt ĩ. c. ad abolẽdā eo.
ti. q nō facit q̇ expectat cōdẽnationẽ ⁊
dictũ. c. excōicamꝰ el. ij. q videt̃ ↄ̃riũ lo
quit̃ de dep̃henso nō ↄdẽnato Arch. ta
mẽ ĩ. c. vt cōmissi eo. ti. li. vj. dicit ꝙ rela
psis dũtaxat nō parcitur semel tamẽ la
psis parcẽdũ est ex quo volunt ad fidẽ
redire: ⁊ vt dixi hoc est mitius.
¶ Vtrũ rediẽs spōte ad veritatẽ fidei ⁊
*recōciliatꝰ recuꝑet bona. Rñ. ꝙ nō s
ʒz so
lũ modo euitat penā mortis. Et ꝙ oli
ʒz
debebat detrudi in perpetuũ carcere
ʒz
ad agẽdā pnĩam hodie ꝑ inquisitores
vna cũ p̃sidẽte pōt cōmutari vt in. c. vt
cōmissi eo. ti. li. vj. Et similiter recuperabit bona si ex mĩa ei ↄcedant̃ aliter nō
vt in. d. c. vergentis.
¶ Tertiadecima pena ꝙ nullꝰ clericꝰ
*d
ʒz ei p̃bere eccłiastica sacramenta ne
tradere eccłiastice sepulture: ne eleemosynas aut oblatiōes eorũ recipere
aliter clericꝰ priuādꝰ est suo officio regularis sua priuilegia ĩ illa diocesi vbi
ↄ̃fecerit nō ei seruent̃ vt ĩ. c. excōicamꝰ
el. j. eo. ti. Hodie tñ q̇cũ tradiderit ec
clesiastice sepulture est excōicatꝰ ip̃o fa
cto ꝑ. c. q̇cũ eo. ti. li. vj. de quo. s̃. excōi
catio. vij. casu. xxviij. S
ʒz hec oĩa limita
nisi peniteāt ⁊ signa manifesta penitẽ
tie ĩ eis apꝑeāt tũc eccłiastica sacramẽta possunt ⁊ debẽt dari etiā si forent
relapsi vt in. c. super eo. de here. lib. vj.
¶ Quartadecima ꝙ nullꝰ tabellio pu
*blica instr̃a vel scripta ꝓ hereticis credentibꝰ ⁊ fautoribꝰ ⁊ ceteris facere pōt
nec aduocatꝰ in aliqua cā vel facto pōt
eis pr̃ociniũ p̃stare nec litigātibꝰ sub
eoꝝ examine aliter ipso facto sunt suspensi ab officio ⁊ ꝑpetuo infames vt ĩ
c. si aduersus. eo. titu. Jntellige ẜm pa.
ibidẽ nisi reuertant̃ ad fidem tunc
possunt predicta pro eis impendi.
*¶ Qua pena puniũtur credẽtes fauto
res receptatores ⁊ defensores heretico
rũ. Rñ. ꝙ. xviij. penis. prima sunt excōicati ipso facto de quo supra excōicatio. v. casu. xvij. Sca ꝙ si post excōicationẽ infra annum satisfacere contempserint ex tunc ip̃o iure sunt infames
vt ne ad publica officia seu ↄsilia seu
ad eligẽdos ad hmōi aliquos ne ad
testimonium admittunt̃: sunt intesta|
biles etiā nec ad successionẽ admittũtur nullꝰ eis cogat̃ rñdere suꝑ aliqͦ negocio. sed bñ ipsi alijs si sunt iudices ⁊
dāt snĩam nulla est nec aliq̇s pōt cām
agitare sub eis. Si aduocati sunt non
sũt admittẽdi ad patrociniũ si tabellio
nes instr̃a ꝑ eos cōfecta nihil valẽt sed
cũ autore suo dānant̃. Si ꝟo clericꝰ fue
rit ab oĩ officio ⁊ bñficio deponat̃. Hec
hñr in. c. excōicamꝰ el. j. e. ti. Ex quibus
collige. xij. penas ↄtra p̃fatos. Adde q̃rtā q̇ntā octauā nonā tertiādecimam ⁊
quartādecimā in p̃cedentibꝰ. §. dictas.
¶ Quis dicat̃ credẽs hereticis. Rñ. ar
*chi. in. d. c. q̇cun eo. ti. lj. vj. ꝙ ille q̇ ore
ꝓprio dicit se velle mori in fide talis he
retici vel q̇ dicit se credere erroribꝰ eorũ
ad hoc de peni. di. j. c. potest. siłr q̇ ado
rauerit reuerentiā suo more exhibuerit
cōsolationem vel cōmunionẽ in morte
seu in ĩfirmitate ab hereticis receperit
vel similia ꝑpetrāt q̃ ad ritum eorum ꝑ
tinẽt credẽtes dicunt̃ plus factis
ꝟbis loq̇mur. ar. de appel. dilecti el. ij. ⁊
loquor de his factis in quibus error ex
primit̃ ĩ alijs factis vtvisitare eos vł
alimoniā p̃bere nō est credere s
ʒz potiꝰ
fauere. credẽtes tamẽ eoꝝ erroribꝰ here
tici sunt. c. excōmunicamus el. ij. eo.
¶ Quis r receptator. Rñ. archi. vbi. s̃.
*ꝙ ille q̇ sciẽter recepit hereticos ⁊ si nō
frequẽter l
ʒz ẜm grāmaticũ sit verbũ
frequẽtatiuũ tamẽ ĩ iure ꝓ simplici ver
bo ponit̃ vt ꝓbat̃. ff. de recepta. l. fi. ĩ iu
re ciuili receptator r q̇ latẽter recipit ⁊
celat vt ↄseruatꝰ manꝰ iudicis euadat
vt. l. j. ff. de recepta. ⁊. l. ↄgruit. ff. de officio p̃sidis ⁊. l. vlt. C. de his q̇ la. occul. et
sic accipit̃ etiā de iure canonico nisi solum in casu isto hereticorum ratio quia
specialiter omnis receptio prohibetur
vt in. c. sicut ait eo.
¶ Qui dicũtur fautores. Rñ. archi. vbi
*s̃. ꝙ si sunt persone q̃ publica potestate
fungantur ex sola omissione dicuntur
fautores. puta si ab ecclesia condemna
tos nō fugant vel nō puniunt sicut debent ⁊ precipitur in. c. ad abolendā eo.
⁊ in. c. excommunicamus el. j. eo. hoc ꝓbatur. xxiij. q. iij. qui potest ⁊. q. v. qui vi
cijs. ⁊. q. viij. p̃terea ⁊. xvij. q. iiij. §. q̇ aũt.
Jtẽ dicit idẽ archi. ꝙ si prelati non faciunt carceres ad custodiā hereticoru
ʒz
vel siłia q̃ ad eoꝝ offm̃ ꝑtinent ex auaricia nō dicunt̃ fautores id in fauorẽ
hereticoꝝ nō faciunt. Secus si propter
eos nō faciunt. Si sunt priuate ꝑsone
l
ʒz nō capiant hereticis ex omissione so
la nō dicuntur fautores sed si celāt eos
post iurauerũt ĩdicare pñt dici fauto
res cũ peccẽt mortaliter in hoc celādo
veritatẽ. xj. q. iij. q̇squis. Jde
ʒz dic de pri
uatis astrictis ꝑ iuramẽtũ ad indicādũ ⁊ celāt in casu ĩ quo tenent̃ ĩdicare
quod quādo fit vide. j. ĩquisitio. §. xj. secus in alijs priuatis nō astrictis nisi
omittāt dolose nō dñr fautores ex ↄmis
siōe vero oẽs dicunt̃ fautores quia vel
ꝟbis excusāt eos vel laudāt ⁊ hmōi. vñ
si p̃dicta verba ꝓuocant simplices ad
amorem hereticorum ⁊ deuotionẽ quā
habent ad ecclesiam habeāt minuere
⁊ talia nō dicant̃ ex lubrico lingue quia
lubricũ lingue ad penā nō debet trahi
ff. ad. l. sul. maie. l. famosi. tũc fautores
dicunt̃. xj. q. iij. nō solũ. ij. q. j. c. fi. Multo
magis fautores sunt q̇ facto eis fauent
puta alimoniā ministrādo ipsos liberando vel per q̃ liberari possunt dādo
⁊ siłia ad hoc. xxiij. q. iiij. est ĩiusta. ff. de
furtis. l. si pignore. Et idẽ dicit in eo q̇
p̃cibus eos liberat. ar. xiiij. q. vj. eod. ti.
¶ Qui dicant̃ defensores. Rñ. qui. s̃. ar
*chi. ꝙ quicũ defendẽtes errorẽ hereti
coꝝ ⁊ tales dicunt̃ heresiarche item dicunt̃ defensores illi q̇ ꝑsonas ipsoꝝ defendunt resistendo viribus vel potentia ne ad manus iudicis veniāt puniẽdi vel examinādi ⁊ de hoc. xxj. q. v. ꝑ totum. xxvij. q. j. si custos. vel ne fiat execu
tio vt in. c. ex lr̃is de officio delega. not.
tñ ꝙ defendens hereticũ ne ledat̃ a pri
nata vel q̇ in iudicio eidẽ pr̃ocinat̃ credẽs eũ habere iustā cām non r defensor vel fautor etiā si postea appareat ꝙ
nō erat iusta cā hec est iusta defensio
que talibus reseruat̃. Secus si cōtra cō
scientia
ʒz ei patrocinatur quia desensor
|
est. ita no. Car. in clemẽ. j. de penis.
¶ Qũo heretici fautores credentes. de
*fensores receptatores eoru
ʒz ⁊ etiā infa
mati de heresi recipiant̃ ad pnĩam. Rñ.
ꝙ ad arbitriũ ep̃i priꝰ debẽt abiurare er
rorẽ ⁊ premittere ꝑ scripturā ꝙ tenebũt
firmiter fidẽ catholicā ⁊ hoc publice vł
priuate sicut crimẽ ẽ publicũ vel priuatum. j. q. vij. quotiẽs. de cōfe. di. ij. ego be
regariꝰ ⁊. d. c. ad abolẽdā. postea d
ʒz absolui ẜ
ʒz eccłie formā de qua hr̃. xj. q. iij.
cũ alijs desen. exc. cũ desideres. ⁊ postea
imponi q talibꝰ solet iniungi vt ĩ dictis. c. qͦtiẽs ⁊ ego. si tñ tp̃s nō adest ⁊ signa pnĩe in extremo demōstrẽt possunt
absolui sine solẽnitate p̃fata ẜm Host. ⁊
Jnno. in. ca nobis el. ij. de sentẽ. excom.
Hermafroditus
dicitur ille q̇ habet vtrũ sexuʒz.
scilicet virilem ⁊ femineum.
De cōtẽtis in hoc. §. ⁊ ꝙ hermafroditus incalens magis in sexu masculino femineo dʒz imponi in baptismo
nomẽ masculi. ⁊ ecōtra. vt no. Bal. in. l.
quotiẽs. in fi. C. de suis ⁊ legi. ⁊ Ang. in
l. de q̇bꝰ. ff. de legi. iudicat̃ em̃ ẜm sexuʒz
in quo magis incalet. l. q̃sitũ ⁊ ibi doct.
⁊ Alex. ff. de li. ⁊ post. ⁊ ĩcidit ĩ penā. l. si
q̇s in tantā ẜm Bar. ⁊ Bal. ibi. C. vnde
vi. ⁊ dʒz semel confiteri in anno sicut hō
masculus ⁊ femina. Joā. de por. ĩ. l. ij. in
ṗn. de ꝟb. obl. ⁊ Ant. de bu. in. c. omnis
vtrius. de pe. ⁊ re. ⁊ succedit ĩ feudũ ẜʒz
Bal. in. l. quotiens. ⁊ in. l. j. C. q̃ sit long.
ↄsue. vbi ꝙ gratis nō precio potest ĩ eo
vnum ex fratribus preeligere.
¶ Vtrũ possit esse testis in testō. Rñ. gl.
*iiij. q. iij. idẽ idonei. ꝟ. hermafrodita q
nō sicut nec mulier ĩsti. de testa. §. testes
ĩ iudicio. tñ sic eo modo quo mulier. Et
hoc ĩtelligo qñ magis h
ʒz de femina
de viro. Secꝰ esset si sexꝰ virilis magis
incalesceret si vero parilitas gl. p̃dicta
nō determinat sed dicerẽ nō admitti ni
si quatenus mulier admittitur.
¶ Vtrũ possit ordinari. Rñ. ꝙ nō est
*monstruosus. ar. xxxvj. di. illiteratos. et
xlix. di. c. vlti. Si tamẽ ordinat̃ ⁊ sexꝰ vi
rilis magis incalescit recipit caracterẽ
alias nō etiā si equaliter incalesceret s_e
cundum Rodo.
¶ Vtru
ʒz possit contrahere ⁊ an debeat
*cōtrahere cũ viro vel cũ muliere. Rñ. gl.
predicta ꝙ sexus magis incalescẽs debet attendi ⁊ sic determinari.
Hironia
est mendaciũ in verbis vel
factis dictum vt quis minꝰ
extimetur seipsum existimet vt puta
cum aliquis asserit de se aliq vile q
in se nō recognoscit. aut negat aliquod
magnũ q tamẽ extimat in se esse ⁊ est
aliquādo peccatũ veniale quādo id q
dicit vel ostẽdit in se esse vel nō esse nō
est scādalũ nec ꝓprie fame vel alteriꝰ.
Aliqñ est mortale quādo esset in scādalũ ꝓpriũ vel alioꝝ vel quādo hoc fieret
ex inordinata ambitiōe vt p̃ficeret̃ alicui prelature spũali: puta vadit male
vestitus ⁊ despectꝰ ꝓpter hoc solũ vt p̃ficiat̃ ⁊ deliberate ⁊ intellige si est indignus vel si ꝓpter honorẽ soluʒz ⁊ hmōi
ẜm ꝙ dixi ambitionẽ esse mortale de qͦ
vide. s̃. ambitio. ⁊ de tali r eccłia. Qui
nequit̃ se hũiliat ĩteriora aũt eiꝰ plena
sunt dolo ałs esset veniale pctm̃ talis
ambitio cũ tali hironia ⁊ sic intellige ⁊
dictũ aug. in. c. cum humilitatis. xxij. q.
ij. minora tamẽ de se dicere salua ꝟitate ⁊ maiora abscōdere ꝓpter humilitatatẽ nō est hironia nec pctm̃ ẜm genus
suũ sed ẜm sctm̃ Tho. ij. ij. q. cxiij.
Histrio
quis dicat̃. Rñ. ꝙ ille qui de
persona sua ludũ facit.
De contentis in hoc. §. ⁊ ꝙ ordinari
nō possit. vt in. ver. fi. not. gl. in. l. ij. §. fi.
ff. de infa. ⁊ nō pōt illi donari ĩmo dona
tio illi facta reuocat̃. no. in. l. affectiōis.
ff. de dona. titu. generali.
¶ Vtrũ sit pctm̃. Rñ. sctũs Tho. ij. ij. q.
*cxlviij. ꝙ nō si fiat moderate ⁊ loco ⁊ tꝑe
ꝑsonis cōgruis ⁊ gestibus vel ꝟbis ho
nestis vt ꝓ subleuatione alicuius vnde licite tales recipiunt aliquid ꝓ mer
cede ⁊ sic non intelligitur de istis. capi.
donare. ⁊. c. qui veneratorbus. lxxxvj. di.
nec. c. ꝓ dilectione. de conse. di. ij. alias
autem ludum facere de persona cũ gestibus inhonestis aut turpibꝰ seu ĩ lo|
co aut tẽpore ꝓhibito est mortale peccatũ vt patet ꝑ. d. c. pro dilectiōe in quo
denegatur ci corpus christi ⁊ talibꝰ do
nare est peccatu
ʒz mortale si fiat pro eorum ludo exercendo. secus si fiat ꝓpter
necessitatẽ ad naturā sustẽtandāvł ne
ab eis infamarẽtur. ẜm Ro.
¶ Vtrũ tales hystriones ꝓhibiti pos
*sint ordinari. Rñ. ẜm gl. ĩ. d. c. donare ꝙ
nō vt in. c. maritꝰ. xxxiij. di. infames
sũt. iiij. q. j. c. j. ⁊ de his qui no. infa. l. ij.
.§. vlt. limitat tamẽ pa. ĩ. c. cũ decorẽ de
vi. ⁊ ho. cle. verũ quādo bis exercuit ar
tẽ illā in publico. facit. l. palam. ff. de ri.
nup. xxv. q. ij. ita nos. Jnno. vero i. d. c.
cũ decorẽ. vult vt sit infamis ꝙ habeat
hoc officiũ in curia vel ꝙ assuescat se in
illo actu alias nō sit infamis ⁊ ẽ opinio
magis pia ⁊ mihi placet.
Homagium
est quado quis facit
promissionem alteri
genibus flexis ⁊ manibꝰ intra manus
illius positas ita ꝙ efficitur homo illiꝰ
nulliꝰ alteriꝰ fidelitate salua ⁊ talis ap
pellat̃ homoligius ⁊ fit solũ imperatori
vel regi ⁊ huiusmodi qui nō habẽt suꝑ
se superiorẽ ⁊ talis homoligius differt
a vasalitico in quo reseruat̃ saltẽ impe
ratoris fidelitas vel autoritas nec potest q̇s homoligius vniꝰ ⁊ vasallus al
terius vel pluriũ de quo homagio no.
in gl. cle. pastoralis in. §. rursus. ver. hō
ligius de re iudi.
¶ Vtrũ sit simonia ꝓ re spũali puta be
*neficio ecclesiastico homagiu
ʒz exigere.
Rñ. ꝙ. sic vt est tex. in. c. ex diligẽti de simo: ⁊ in. c. fi. de re. iur. ratio homagium est seu cōtinet temporale comodum
illius cui prestatur quia efficitur eius
subditus ⁊ obligatur sibi ad certa seruitia fidelitatis aũt iuramẽtũ bene pōt
exigi sine simonia tm̃ obligat vt sibi
fit fidelis ⁊ p̃statur potius dignitati
persone ⁊ hoc verum quādo est in tali
diguitate cui bet̃ fidelitas talis alias
etiā esset simonia ẜm vnā lecturā in. d.
c. ex diligenti.
Homicidium.
j. dicitur: voluntarium quod animo
⁊ intentione occidendi homineʒz perpe
tratur cũ effectu. vnde dicit̃ homicidiũ
hominis ab homine facto occiso ⁊ ist
cōmittitur facto p̃cepto cōsilio defensio
ne ⁊ dissuasione cooperatiōe aĩatione ⁊
auxiliatione. Pro quorũ declaratione
multa dubia subinferunt̃.
De cōtentis hic ⁊ ꝙ triplex sit homi
cidium no. de peni. di. j. homicidiorũ et
ꝙ primũ homicidiũ fuit cōmissum per
Cain in ꝑsonā abel fratris sui glo. no.
in. l. si quis homicidij. C. de accu. ⁊ punitur tractatus homicidij ꝓut no. bart.
in. l. ⁊ si amici. de adul. per. c. j. de homi.
li. vj. ⁊ plꝰ punit̃ recẽs antiquuũ gl.
in. l. si diutino. ff. de pe. ⁊. facit ꝙ homici
da tan ꝑsona vilis repellat̃ a testimonio in cā graui nisi cũ tortura no. Bal:
in aut̃. si dicat̃. C. de testi.
¶ Vtrum homicidiũ voluntarium ab
*homine factum vt est homo sit peccatũ
mortale. Rñ. ꝙ sic semꝑ cōtra p̃ceptũ
nō occides exo. xx. immo terribile pecca
tu
ʒz vt patet. 50. dis. c. si q̇s volũtarievbi
vult tex. ꝙ ĩponat̃ ei pnĩa vt semꝑ. s. ho
ris statutis iaceat ad ianuā eccłie ⁊ cōio
nẽ in exitu vtte sue nō recipiat dicit gl.
si nō fecerit predictam pnĩa
ʒz ⁊ notant̃
dixi esse mortale peccatu
ʒz homicidium
voluntarium ab homine vt homo est.
Nō aũt ab homine vt a lege siue vt est
legis minister nō est peccatum dum
modo non desijt ipsius ordo iusta causai ustus animus deest. iusta causa quā
do aliquis sine demerito occidit. iustus
animꝰ cum exliuore vindicte occidit. iu
stus ordo cum occidit ille cui lex nō cōmittit vel cum occidit nō eo ordine quẽ
lex statuit de quo. xxij. q. v. in. c. reos ⁊ ꝑ
totam. q.
¶ Vtrum liceat alicui occidere seipsu
ʒz
*aut mutilare. Rñ. ꝙ nō sine mortali pec
cato. nemo membroru
ʒz suoꝝ est dñs
xxiij. q. v. si nō l
ʒz ⁊ in. l. lber. homo la. j. ff.
ad. l. aquil. ꝓpterea dicit Aug. in. d. c. si
non licet. His ergo exceptis quosvł lex
iusta generalitervł ipse fons iustitie de
is specialiter iubet occidit quis q̇s homi
nẽ vel seipsum vel quemlibet occiderit
|
homicidij crimine tenetur hec ille. Fal
lit hoc in mutilatione que fit causa me
dicaminis que licet. Et de hoc. lv. di. ca.
si quis el. ij. ⁊. iij.
¶ Vtrũ liceat alicui occidere seipsũ ne
*aliquis cogat eũ ad pctm̃. Rñ. ꝙ nō vt i
d. c. si nō licet. ⁊. xxiij. q. iiij. displicet. Vñ
hiero. in. c. non est nostrũ. xxiij. q. v. dicit
vnde ⁊ in persecutiōibus nō l
ʒz mihi ꝓpria manu perire abs eo vbi castitas
periclitatur hec ille. Et l
ʒz aliqui ex hoc
dicto dixerint ꝙ vbi castitas impugna
tur l
ʒz se occidere hoc est falsum vt p
ʒz in
preallegatis. c. Et ideo hec dictio abs
pōitur inclusiue sicut ibi. Pulchre sunt
gene tue abs eo. q intrinsecus latet.
Sic ⁊ dictio vs etiā inclusiue ponirur
ff. de pigno. ac. l. j. xiij. q. ij. ebrō. Et q le
gitur de sanson qui se interfecit ⁊ idem
de aliquo alio dicẽdũ ꝙ hoc fuit ex spe
ciali reuelatiōe dei vt r in. d. c. si nō l
ʒz.
¶ Quid si iudex occidat malefactorem
*ordine iustitie nō seruato. Rñ. ꝙ peccat
mortaliter sicut ⁊ qñ ex animo vindicte
vel ex cupiditate occidit iuste q iustum est exequeris dicit tex. in deutero.
⁊ no. in. d. c. reos q credo veru
ʒz nisi ex
aliqua vrgenti causa hoc faceret⁊ noto
rie cōstaret occisum dignũ morte. Et ꝓ
hoc facit. c. occidẽdis. ⁊. c. officia s
ʒz me
lius. c. nō frustra. iij. q. v.
¶ Vtrũ liceat occidere furẽ. Rñ. gl. ĩ. ca.
*cum homo. xxiij. q. v. ꝙ latronẽ insidias
in itineribus ⁊ nocturnũ de populatorem agrorum licet cuilibet occidere. C.
quando liceat vni sine iudi. l. j. ⁊. ij. latro
nem seu furẽ nocturnum similiter licet
diurnũ vero non nisi armis se defẽdat
vt in. c. si perfodiens de homi. Limitat
tamen pa. in. c. j. de homicidio ⁊ predicta gl. verum quando aliter non potest
comprehendi. Facit. l. furẽ. ff. de sicca.
⁊. c. ij. de homi. Limitant etiā sco dicẽ
tes ꝙ qñ fur nocturnus vel diurnus co
gnoscit̃ ⁊ res possunt rehaberi ꝑ iudicẽ
ꝙ nō l
ʒz occidere. ⁊ facit q no. bar. ĩ. vj.
l. furẽ. aliter sic ⁊ non solũ ꝑ eum cui fu
rat̃ s
ʒz ẽt ꝑ quẽlibet irregularis tñ erit tā
iste occidẽs ẽt iudex de quo ĩ p̃cedẽti
dubio dctm̃ ẽ ẽt si ẜuaret ordinẽ iustitie.
¶ Vtꝝ vxor a viro filia a pr̃e ↄmittẽdo
*adulteriũ simul cũ adultero possit occi
di. Rñ. ꝙ pr̃ in ipso actu in domo ꝓpria
vel in domo generi pōt ĩterficere vtrũ
ff. de adul. l. nec in eo. ⁊. l. se marito etiā
ignoscit̃ si occidat adulteꝝ quo ad miti
gationẽ pene. C. adul. l. gracchꝰ. si mō
cũ adulteꝝ dep̃hẽdat ĩ domo sua cum
adultera vt. l. marito. ff. de adul. ałs nō
iure antiquo s
ʒz de iure nouo pōt post
tres nũciatōes fctās vbi occidere vt
ĩ aut̃. vt liceat matri ⁊ auie. §. pe ⁊ vlti.
dicit tñ gl. ĩ. ca. inter hec. xxxiij. q. ij. ꝙ l
ʒz
tales ⁊ similes excusent̃ a pẽa ciuili nō
tñ excusant̃ a cłpa seu a pctō homicidij
vñ in. c. q̇cũ ꝑcutit. xxiij. q. vl. r. q̇ sine
aliqua publica administratōe maleficum furẽ sacrilegũ. adulterũ ꝑiurũ vel
quẽlibet criminosum ĩterfecerittrucida
*uerit aut mẽbris debilitauerit velut ho
micida iudicabit̃ ⁊ tāto grauiꝰ to nō
sibi a deo ↄcessa
ʒz ptātẽ vsurpare nō timuit. Aduerte tñ ꝙ aliud est qñ lex aliquid ꝑmittit nō puniẽdo vt in occidẽdo adulteꝝ. Et sic nō l
ʒz sine mortall pec
cato ali ẽ qñ lex cōcedit sicut qñ diffidat aliquẽ vt ĩ. c. ꝓ hũani de homici. li.
vj. ⁊ similibꝰ tũc si aliq̇s talẽ occidit
nō aĩo vindicte ẜm
ʒzelũ iustitie sic non
peccat ẜm Jo. an. ĩ addi ad spe. facit
vt minister legis ꝙ l
ʒz. xxiij. q. v. nō ẽ crudelis ⁊ sic concordat istudq hic dicitur
cum eo quod dicitur in dubio precedẽti ille autem qui aliquem occidit defen
dendo se vel proximũ nō proprie dicitur homicida.
¶ Vtrũ sit homicida q̇ ꝑcutit mulierẽ
*pregnātẽ. Rñ. ꝙ si partus erat iā forma
tus⁊ ex ꝑcussiōe ĩterijt homicida est. secus si nō erat formatꝰ. hoc ꝓbat̃. ff. pe
nis. l. si q̇s aliq̇d. §. qui abortionis.
¶ Vtꝝ letaliter aliquẽ ꝑcuttẽs qui per
*cussus postea ab alijs occisus est sit ho
micida. Rñ. ꝙ sic vt ẽ tex. in. c. significasti el. ij. eo. titu. siłr si nō appareat an le
taliter ꝑcusserit vel ne tñ homicida ẽ.
Jtẽ homicida est si animũ occidẽdi ha
buit ⁊ percussit quamuis non letaliter
|
si postea ab alijs percussus interijt vt in
d. c. significasti.
¶ Mādato seu precepto cōmissum ho
*micidiũ ĩputat̃ nō solũ mandatario s
ʒz
etiā mādanti vt r in. c. mulieres de
sen. ex. Js vere cōmittit cuius mādato
delictũ cōmitti ꝓbat̃ ⁊ iō sic peccat mor
taliter aut excusat̃ sicut si ipse faceret ⁊
perinde determinādũ est de mādatori
bus quo ad irregularitatẽ sicut de mādāte ꝑcuti clericũ qͦ ad excōmunicationem vt. s̃. excommuicatio. v. casu. j. §.
xxxj. ⁊ tribus se.
¶ Vtrũ p̃latus hñs iurisditionẽ tẽpora
*lem q̇ iniũgit suo officialiꝙ suꝑ tali ma
leficio inq̇rat ⁊ iustitiā exequat̃ sit irregularis ⁊ homicida si officialis mādatũ exequens aliquẽ occidi faciat. Rñ. ꝙ
nō: dicit tex. in. c. ep̃sne cle. vel mo. li.
vj. ꝙ licet clericis nō liceat cās sanguinis agitare eos tñ cũ iurisditōe
ʒz habẽt
tẽporalẽ debẽt ⁊ possunt metu irregularitatis cessante alijs legare hoc ibi.
¶ Cōsilio etiā efficitur quis homicidia
*qñ ex cōsilio seq̇t̃ homicidiũ nec solũ qñ
cōsiliu
ʒz est directe de morte alicuiꝰ sed
etiā qñ ↄsulit̃ in causa propinq̃ ad mor
tem. s. aliq̇d ex quo sequit̃ mors. vt not.
pa. in. c. ad audiẽtiā. e. ti. ⁊ hoc intellige
quo ad causa
ʒz ꝓpinquā ẜm Jnno. ibi
vbi ↄsulit̃ res illicita ex qua mors seq̇tur s
ʒz vbi ↄsulit̃ res licita puta ↄsuluit
vt maleficꝰ capiat̃ vel vt exponat se ꝓ
patria vel fide xp̃iana l
ʒz homicidiũ
sequit̃ nō imputat̃ ei. facit. xxiij. q. viij.
omni timore ⁊ melius. c. hortatu. ⁊ precibus adriani ⁊ sic nō est homicida
ẜm eũ. sed ↄ̃ est q no. ho. in. c. ex literis. de
exces. p̃la. ⁊ ꝑ pan. in. c. j. de furtis ⁊ est
tex. in. c. si q̇s viduā 50. di. ⁊ in. c. sicut di
gnũ eo. ti. ⁊ ibi determinat̃ ꝙ clericꝰ vel
alius interrogatus de pena delicti si rñ
det ꝙ est mors est homicida si casus in
minet de pñti ꝑ dicta iura. S
ʒz ego con
cordādo dico ꝙ dicit verũ Jnno. quo ad
pctm̃: sed quo ad irregularitatem dicit
verũ Jnno. qñ ẽ ĩ ↄsulẽdo rẽ licitā ⁊ nō
homicidiũ: ⁊ qñ homicidium posset nō
acciꝑe l
ʒz verisiłr debeat euenire. Sicut
dictũ est. s̃. Bellũ ꝙ l
ʒz p̃latis dicit pugnate viriłr ⁊ hmōi. Et dictũ Host. ⁊
Pa. ĩtelligit̃ quo ad irregularitatẽ: non
quo ad pctm̃ in eo q̇ cōsuluit suꝑ morte
q̃ infalibiliter exequet̃ dicũt ꝙ si nō ĩ
minet casus de pñti ꝙ l
ʒz clericꝰ ↄsulet
ꝙ est pena mortis puniẽdus malefator
nō propterea est homicidia. s. quo ad re
gularitatẽ. nec etiam quo ad pctm̃. nisi
malo aĩo hoc faciat. vt. j. irregularitas
primo. §. iiij.
¶ Vtrũ cōsulẽs alicui vt aliũ interfice
*ret: qui volẽs interficere interfectꝰ ẽ sit
homicida. Rñ. ꝙ quo ad pctm̃ mortale
ẽ ĩdubitatũ. quo aũt ad homicidiũ qui
dā. vt Jnno. ⁊ hos. in. d. c. ad audiẽtiā re
ferũt ꝙ si verisiłe erat ꝙ nō poterat interfici ab illo nō erit homicida nec cōsequẽter irregularis. Si ꝟoverisiłe fuit
ꝙ poterat ĩterfici. sic erit homicida. S
ʒz
Jo. an. ĩ. c. fi. e. ti. li. vi. ⁊ pa. ĩ. d. ca. ad au
diẽtiā tenẽt indistincte talẽ cōsultorem
homicidā cẽseri quo ad penā irregularitatis. Et in istud magis assentit etiā
Jnno. ⁊ est verius.
¶ Quid de eo qui consulit in genere ꝙ
*adulteri sunt occidẽdi vel alij qui tñ de
iure nō sunt occidẽdi. Rñ. ẜ
ʒz Ro. si repu
tabat̃ iuris peritus ⁊ errauit nō in api
cibus iuris. S
ʒz in iure claro ⁊ certo. sic
est irregularis si cōsultus ex suo cōsilio
cōfisus aliquẽ occiderit. Si vero non
erat reputatus ꝑitꝰ s
ʒz simplex vel idio
ta aut errauit ĩ subtilitate aliq̃ in q̃ sũt
opi. diuerse. sic nō erit irregularis dũmō casꝰ nō ĩmineret pñti. vt. s̃. dcm̃ c̃.
¶ Vtrũ cōsulẽs alicui vt aliquẽ inters
*cere uis ille cui dedit cōsiliũ ꝑ multũ
tp̃s steterit ante in terfecerit sit homi
cida. Rñ. ẜm Jnno. vj. Pa. recitat ⁊ seq̇
tur in. d. ca. audiẽtiā. ꝙ sic quia debebat reuocare consilium. Et si putabat
amicum non desistere debebat hoc inimico intimare vt caueret alias nō eua
dit uis voluerit de consilio nō credo
tamẽ ꝙ debebat reuelare specifice illũ
cui dedit cōsiliu
ʒz sed bono modo serua
ta eius fama auiset inimicum. ⁊ sufficit ex quo cōsiliũ reuocauit.
¶ Quid de ↄsulẽte alicui. vt se exponat
*pro patria vel iure suo. Rñ. Jnno. ĩ. d. c.
ad audientiā. ꝙ nō est homicida nec ir
regularis etiā si interficiat̃. xxiij. q. iij. ꝓ
mẽbris. ⁊. q. viij. hortatu. Si tñ sciret eũ
ibi moriturũ sic videt̃ homicidia ⁊ irregularis ẜm Jnno. ⁊ Host. ibidẽ quos li
in ita. qñ cōsuluit ꝓiure proprio ita se
exponere. s
ʒz secꝰ esset si cōsuluisset ꝙ ꝓ
xp̃o mortẽ sustineret vel ꝓ ecclesia etiā
pro patria. quia licet sciat moriturũ nō
est homicida. nec irregularis. Et sic in
tellige Jnno. ⁊ Host. vbi. s̃.
¶ Defensiōe ↄmittit̃ homicidiũ. puta
*associādo homicidā ad factũ homicidij
vt eũ si oporteat defendat ⁊ talis uis
ẽt ei homicidiũ dissuadeat tñ ẜm Ho.
homicida erit. Facit. c. henricus de cle.
pu. in due. Nec ĩ hoc distinguit̃ an ałs
esset facturus vel ne quo ad irregulari
tatem sed quo ad restitutionẽ bñ est distinguẽdũ. quia si alias erat facturus
non tenetur.
¶ Permissione etiā. cōmitit̃ homicidi
*um nō prohibẽdo cũ pōt. vt pt
ʒz in. c. nō
ĩferẽda. ⁊. c. sequẽti. ⁊. c. fi. xxiij. q. iij. S
ʒz
licet gl. in. d. c. nō inferẽda hoc referat
solũ ad prelatos tu tñ dic ꝙ cũ iura loquātur vniuersaliter. Jō est distinguen
du
ʒz in illis qui nō sunt p̃lati nec hñt ex
officio an dolose omittant̃ ꝓhibere ⁊ sic
credo homicidas si aliquis occiditur.
Si vero non dolose hoc nō prohibẽt. s
ʒz
ex negligẽtia vel pusilanimitate. aut
nolunt se ĩmiscere rumoribꝰ vel nolunt
aliũ hmōi rumoribꝰ immisceri sicut mr̃
filiũ vxor virũ ⁊ hmōi nō credo esse homicidas. Et ad hec faciũt notata ĩ. c.
te de sen. ex. ꝑ. Jo. an. ⁊ sequẽtes l
ʒz pec
cent ⁊ forte mortaliter qñ sine periculo
omni pñt obuiare per iura preallegata
non iñ sunt irregulares nō obuiātes ni
si dolose vt occideret̃ desisterẽt.
¶ Vtrũ cũ q̇s vult aliquẽ ĩterficere iniu
*ste nisi ego dẽ sibi aliquā certā pecuniā
meā tenear. Rñ. gl. ĩ ṗn. lxxxij. di ꝙ q̇dā
dicũt sic q̇dā nō ip̃a vr̃ tenere ꝙ ñ nisi
sit p̃latꝰ sed ego credo ꝙ siue sit p̃latus
siue nō ꝙ tenet aliter pctm̃ mortale nō
euadit si mō h
ʒz vltra necessitatẽ sue vi
te ⁊ illoꝝ q̇bꝰ tenet̃ ꝓuidere sicut tenetur existẽti in extrema necessitate sub
uenire sic ⁊ tali ex quo alio modo nō po
test eũ a morte liberare.
¶ Vtꝝ nō reuelās tractatũ hōicidij sit
*homicida si sequit̃. Rñ. pa. ĩ. c. petrꝰ. e.
ti. Aliq̇ dicũt ꝙ nō sufficit ꝙ prohibuerit. Jo. an. distinguit ꝙ aut dolose nō re
uelat ⁊ erit homicida aut nō dolose nō
reuelat ⁊ nō erit homicida ⁊ hoc placet
Pa. ibidẽ. Ego credo ꝙ si nō reuelat illis q̇ possunt ꝓdesse ⁊ nō obesse ꝙ erit
homicida tũcũ prohibuerit. Et de
hoc vi Jnno. in. d. c. petrus.
¶ Vtrũ iniuriatus ab aliquo audiens
*amicos suos vel parẽtes velle vindica
re sit homicida si nō ꝓhibeat expresse.
Rñ. ẜm gl. ĩ. d. c. petrꝰ ꝙ si homicidiũ se
quit̃ erit homicida nisi expresse ↄ̃dicat:
tractantibꝰ talia si nō ↄ̃dicit videt̃
cōs entire. Similis casus est. j. q. iiij.
prelatus.
¶ Cooperatiōe ẽt cōmittit̃ homicidiũ
*vñ ĩ. c. sicut dignũ. §. j. e. ti. r q illi q̇ ad
capiedũ ip̃
ʒz aĩo feriẽdi aut occidendi
accesserĩt s
ʒz manꝰ ĩ eo nō ĩposuerint tñ
ex quo mors secuta ẽ homicide sunt fa
cit etiā. c. studeat. 50. di. vbi ꝑcutiẽs ali
quẽ q̇ ĩterijt ex ꝑcussiōe siue directe. pu
tavulnꝰ letale fuit siue occasiōalit̃: pu
ta ex ꝑcussione de equo cecidit vel de
alio loco ex qͦ casu ĩterijt homicida est.
Et sic intellige de cooꝑatiōe simili in q̇
cũ homicidio. vt puta multi vulne
rauerũt de quo ẽt. xxiij. q. vlti. c fi.
*¶ Vtrũ exhibẽs pñtiā suā ĩ bello iniu
sto animādo ↄsulẽdo vel inimicis timo
rẽ incutiẽdo sit homicida si aliquis ibi
occidit̃. Rñ. pa. in. c. significasti. eo. ti. ꝙ
sic secus esset in bello iusto. vt. s̃. bellu
ʒz
⁊ in. c. petitio tua. in. gl. e. titu.
*¶ Vtrũ exhibẽs pñtiā suam vbi fit homicidium sit homicida ⁊ irregularis.
Rñ. ꝙ sic si est prelatus ibi habens iuris
ditionẽ ẽ homicida ⁊ irregularis ex.
prela. c. ex literis. Alij vero nō vbi ex so
la curiositate siant ad videndũ: peccāt
tamẽ grauiter clerici.
¶ Vtrũ inq̇sitor hereticorũ sciens ꝙ cũ
*pronũciauerit talẽ hereticum occideret̃
efficiat̃ irregularis ꝓnũciādo. Rñ.
ẜm Host. d. c. ad audiẽtiā de ho. ꝙ nō. xxiij.
q. viij. legi. ⁊. q. v. si audieris. ¶ Aĩatiōe
incurrit̃ homicidiũ vt p
ʒz in. d. c. sicut di
gnũ. limitat tamẽ pa. ibidẽ verũ quando ĩcitatio seu inaĩatio ẽ ad homicidiũ
spāliter tunc tenet̃ secus esset si esset
incitatio ad odiũ in genere nō teneret̃ de delicto postmodũ inde secuto. idẽ
dic quādo aĩatio ẽ ad factũ licitũ l
ʒz homicidiũ sequat̃: sicut cũ prelatus hortat̃ in bello iusto vt viriliter pugnẽt de
hocvide. s̃. bellum. §. iiij.
¶ Auxiliatiōe ẽt cōmittit̃ homicidium
*vt in. d. c. sicut dignũ. vnde dicit pa. ĩ. d.
c. ꝙ p̃stans quodcũ auxiliũ quātũcũ modicũ in delicto cōmittẽdo tenetur
etiā custodiẽdo vestimẽta s
ʒz distingue
si vis bene ĩtelligere ꝙ aut auxiliũ p̃pa
ratur ad perpetrandum factum legitimum ⁊ iustũ: ex quo tamen facto sequit̃
homicidiũ. Et sic nō tenetur de tali homicidio talis auxiliator quo ad pctm̃ s
ʒz
quo ad irregularitatem. Si auxiliatus
fuit directe homicidio bene tenet̃ secꝰ
si ĩdirecte sicut dictũ ẽ de auxiliante pu
gnātes in bello iusto ⁊ hmōi. Aut prestatur auxiliũ suꝑ facto illicito ex quo
sequitur hmicidiũ. Et sic homicida reputatur quātũcũ auxiliũ sit ĩdirectũ
⁊ sic loquitur. d. c. sicut dignu
ʒz. Similiter si auxiliũ prestat̃ suꝑ homicidio per
petrando siue iuste siue iniuste incurri
tur irregularitas: si homicidiũ factũ ẽ.
¶ Vtrũ clericus accōmodans arma al
*teri sit irregularis si ille ĩterficit. Rñ. ꝙ
si in bello iusto vel vt se defendat cōtra
iniuriātẽ nō erit. Secus si in bello iniu
sto. c. fi. de homi. de materia homicidij
quo ad irregularitatẽ: vide. j. irregulari
tas. j. §. j. cum multis sequentibus.
Homicidium. ij.
casuale dicitur: ꝙ
preter voluntateʒz
euenĩt: ⁊ ex casu fortuito. de quo. l. di. §.
ecōtra. cũ multis capitulis sequẽtibus.
Ad propositum eorum que hic dicũ
tur qualiter puniatur homicidiũ si vnꝰ
ex pluribus proiecit saxũ vel cultellum
⁊ hō mortuus est ex illo ictu: ⁊ ignorat̃
quis eoꝝ ꝓiecerit no. Spe. in ti. de homi. ꝟsi. pone q̃tuor. ⁊ an homicidiũ cōmissum ꝑ ebrietatẽ sit casuale ⁊ an puniatur pena mortis. no. Abb. in. c. sicut.
de test. ꝙ nō: ⁊ si cōmittat̃ in ꝑsonā affinis vel amici p̃sumat̃ casuale nō dolosum. glo. ⁊ doc. ĩ. l. j. C. de sicca. ⁊ Bal. in
l. fi. in. xx. oppo. C. de here. institu.
¶ Vtrũ sit homicida quo ad culpā vel
*pena
ʒz qui a casu hoĩem occidit. Rñ. vt
colligo ex gl. ber. ĩ. c. sicut. de homicidio
ꝙ aut dabat operā rei licite ⁊ adhibuit
oẽm diligẽtiā quā debuit. Et sic excusa
tur ac si nō fecisset. c. ex lr̃is el. j. ⁊. c. dilectꝰ. eo. ti. ⁊. l. dist. si duo. Si ꝟo nō adhibuit bitā diligẽtiā ĩputaret̃ ei quo ad
culpā ⁊ penā. s. irregularitatis. l. di. clerico faciẽte pōt dispẽsari cũ eo vt ĩ ordi
ne suscepto ministret ẜm Joā. in. d. c. de
clerico. l. distin. Si vero dabat operam
rei illicite: siue adhibuit diligentiā vel
nō imputatur ei vt in. c. quantum. l. dis.
Ex quo patet quid tenendum de multis questionibus.
¶ Quid de clerico qui rixā faciẽs super
*uententibus eius amicis occiderũt eũ
cũ quo rixabatur. Ad quā respōdendũ
est: ꝙ est homicida ⁊ irregularis ita no.
pa. in. c. Petrus. eo. ti. ⁊ doc. ibidem. ⁊ fa
cit tex. ibidem limitat tamen pa. si rixā
illicite exercebat ałs non si fuit sine
culpa: factum aliorum nō d
ʒz sibi impu
tari. c. significasti el. ij. eo. tit. limita hoc
etiam ẜm ho. in. d. c. ad audientiam. ve
rum si non prohibuit quātũ potuit. Si
militer non esset homicida nec irregularis: si inimici illius cũ quo rixā facie
bat suꝑuenissent ⁊ occidissent quānis
rixa fuisset illicita: non intuitu clerici eum occiderunt: sed propter inimicitiā quā habebant cōtra. eum ita not.
doc. in. d. c. significasti el. ij.
¶ Quid de eo qui percussit latronẽ qui
*asportabat res suas ex qua percussione
fugere non potuit. ex quo ab alijs postea occisus ẽ. Rñ. ꝙ est homicida ⁊ irregularis ẜm cōmuniter doc. ĩ. c. significa|
sti. el. ij. eo. ti. ⁊ ĩ. c. de cetero. ibidẽ dedit operā rei illicite. S
ʒz si tenemꝰ ꝙ ẽt
clericꝰ licite ꝓ defensiōe reꝝ possit ꝑcutere nō erit irregularis dũmodo letaliter nō ꝑcusserit: nec aĩo occidẽdi fecerit
⁊ magis placet opinio doc. ꝙ dictũ. c.
de cetero loquit̃ de cā ꝓpinqua homici
dij vt sit irregularis. Secus in cā remota. vt ẽ ĩ casu isto ex quo casu nō habuit
aĩm occidẽdi. Et ꝓ hoc facit. d. c. signifi
casti. ⁊. c. exhibita. e. ti. ff. loca. l. q̇ domu
ʒz
ĩ fi. ⁊ vr̃ sẽsisse gl. ĩ. d. c. cetero. ⁊ ĩ. c. tua
de homi. nisi forte dicas ꝙ l
ʒz daret operā rei licite: tñ debuit cogitare ꝙ si vulneraret eũ nō valẽs fugere ꝙ occideret̃.
ex quo erat verisimile. ⁊ sic erit irregularis. S
ʒz mihi nō placet. Nā vt hr̃ ĩ. d.
c. tua clericꝰ vulnerās grauiter furẽ ingressum suā domũ: l
ʒz fur postea captus
sit duciꝰ ad officialẽ: q̇ officialis mittẽs
clerico p̃dicto: vt exponeret si qua sciret
de p̃dicto fure ĩtersignia: sed nũcijs tribuens cultellũ ⁊ sotulares quos a fure
abstulerat si ĩ nullo alio se impediuit li
cet talis fur occidatur nō est irregularis ergo nec a fortiori predictus.
¶ Quid de eo q̇ vidẽs latronem clama
*uit: ex quo clamore captꝰ fuit ⁊ occisus
latro. Rñ. ꝙ est homicida ⁊ irrregularis
vt t
ʒz Jnn. ⁊ Host. ⁊ sequit̃ Pa. in. d. c. significasti el. ij. etiā si nō habuit aĩm ad
mortẽ: debuit cogitare de homicidio
q cōiter sequit̃ ĩ tali clamore ⁊ hoc credo veꝝ ẜm pa. ibidẽ si cōiter sequit̃ ałs
nō ex quo aĩm nō habuit vt occideretur
similiter nō est irregularis qñ clamauit
ꝓ sua liberatione ille volebat eũ ĩter
ficere. Secus si pro rebus vel alijs vt. j.
dicetur homicidium.
¶ Quid de ludẽte cũ p̃gnāte q̃ disꝑgit̃.
*Rñ. ẜm Jo. an. ⁊ sequit̃ Pa. ĩ. c. sicut ex li
teraꝝ. e. ti. si cōditio ludi erat gracilis ⁊
ludus fuit licitꝰ rōne ꝑsone vt maritus frater vel alia ꝑsona cōiuncta non
erit irregularis nō est in culpa aliq̃
eo q ludus leuis nō est ꝓhibitus ĩ pre
gnāte dũmodo ꝑsone cōueniat ludenti
cum ea alias sic.
¶ Quid de clerico vel quocun alio q̇
*implorat officium iudicis ꝓ recuperan
dis suis rebus licet sciat ꝓ certo ꝙ sine
sanguinis effusiōe nō poterit recupera
re. Rñ. ꝙ nō est irregularis ẜm Jo. an. ⁊
est tex. in. c. ij. eo. ti. li. vj. dummodo premittat ꝓtestationem ꝙ nō intendit ad
vindictam sanguinis ⁊ hoc tene l
ʒz vin
centius tenuerit cōtrariũ ita declara
tum est in. d. c. ij. ⁊ credo veꝝ qñ alio mō
nō pōt recuperare. ⁊ sic intellige p̃fatu
ʒz
c. ij. quando mortem non intẽdebat sed
recuperationẽ suam si intentio erat
maculata erit irregularis si mors vel
mutilatio est secuta ẜ
ʒz Host. ⁊ sic intelli
ge. c. ex lr̃is. de exce. prela. ⁊. xxiij. q. v. c.
ij. ⁊ de pe. di. j. c. ꝑiculose. Jdẽ tene etia
ʒz
si furem capiat ⁊ iudici tradat ẜm limi
tationem predictam.
¶ Quid si post suspẽsionẽ seu occisionẽ
*letetur ⁊ habeat gratũ. Rñ. ꝙ nō erit irregularis quia lex promotionis attẽdit
factum. xv. q. j. c. fi.
¶ Quid de sacerdote qui ꝓ edificatio
*ne ecclesie vł domus aduocauit aliquẽ
in adiutoriũ qui casu interijt. Rñ. ꝙ nō
est irregularis si nihil de contingentibus omisit. c. fi. eo. ti.
¶ Quid de ludente cũ alio q̇ a casu oc
*cidit sociũ. Rñ. ꝙ si ludebat cu
ʒz ꝑsonis
cũ q̇bꝰ erat licitũ ⁊ ludo licito ⁊ verisiłr
ex cōditiōe ludi talis casus euenire nō
debebat nō est irregularis vt p
ʒz in. c. la
tor. eo. ti. vbi clericꝰ ludẽs cũ clerico q
l
ʒz ⁊ nihilominꝰ vnꝰ ipsoꝝ alterum acci
piẽs ⁊ ꝓsternens ad terrā cultellũ sibi
ĩfixit mortuꝰ est ⁊ tñ ꝓstratꝰ nō est irregularis cōditio ludi nō erat ꝓsternẽdi. ⁊ iō nō fuit ĩ culpa s
ʒz ꝓsternens. Si
ꝟo nō ↄsiderauit cōditionẽ ludi ex qua
tale q̇d euenire poterat erit irregularis
vt ĩ. c. cōtinebat̃. eo. ti. vbi volẽs equita
re suꝑ sociũ q̇ hẽbat falcẽ in latere occisus est ⁊ sociꝰ est irrrgularis cōditio
ludi erat vt q̇ tetigisset baculũ alterius
suꝑ eu
ʒz eq̇taret ⁊ iō debebat deponere
falcẽ ex q̇ ludi ista erat cōditio si tñ ꝓhi
buisset ne eũ eq̇taret t
ʒz. pa. ĩ. d. c. ꝙ nō es
set irregularis. Hos. tñ ⁊ lij tenẽt ꝙ etiā
ꝓpter ludi cōditionẽ potuit eueni|
re. s
ʒz pa. opinio magis pl
ʒz pōt tñ ep̃s
dispẽsare ĩ casu: quo efficit̃ irregularis
vt ĩ subdiaconatus officio ministret si
subdiaconus erat vt in. d. c. cōtinebat̃.
¶ Quid de eo q̇ dat poculũ amatoriũ
*ex qͦ seq̇t̃ homicidiũ uis nō intẽderet.
Rñ. ꝙ homicida ẽ ⁊ irregnlaris vt no.
pa. ĩ. c. si aliq̇s. e. ti. facit. l. si q̇s aliq̇d §.
q̇ abortiōis. ff. de penis. rō dat operā
rei illicite secus si nō sequit̃ homicidiũ
puta fetꝰ nōdũ erat formatꝰ l
ʒz pec
cet mortałr q̇cũ dat aliq̇d ad potañ.
vel ex libidine vel odio ⁊ hmōi vt non
possit gñare aut cōcipere vel nasci soboles concepta vt p
ʒz in. d. c. si aliq̇s. tñ
irregularis est vt ibi glo.
¶ Quid de eo q̇ ĩsequẽs aliũ q̇ ex fuga
*cecidit ⁊ mortuꝰ est. Rñ. ꝙ ẽ homicida
si fugiẽs timebat de graui malo sibi in
fligẽdo nisi fugeret secꝰ si de leui et cā
ludi. vnde pan. ĩ. c. exhibita eo. dicit ꝙ
si q̇s ꝓijcit lapidẽ vt aliũ ꝑcutiat dũmō ꝑcussio nō possit esse grauis ⁊ aliꝰ
ne ꝑcutiat̃ fugiẽs cadat ⁊ occidat̃ non
erit irregularis vel si ꝓijceret lapidẽ a
remotis ⁊ aliꝰ timẽs fugeret ⁊ corruẽs
interiret siłr nō est irregularis. secꝰ si vt
grauiter ꝑcuteret vel iactus potuisset
grauẽ ꝑcussionẽ facere nisi aliꝰ fugisset
tũc tenet̃ de homicidio tũc noxiꝰ
esset ludus etiam in pueris.
¶ Quid de illo puero q̇ vesicā porci in
*flatā violẽter frāgẽs ex terremotu mulier grauida expauefacta fugiẽs disꝑsa est. Rñ. ꝙ nō est homicida nec irregularis per doctrinā Pa. in. d. c. exhibita.
uis Jnn Abbas ⁊ Vicẽ. videant̃ sen
tire ꝙ tā ĩ isto ĩ p̃cedẽti ĩputet̃ ei homicidiũ. S
ʒz mihi vr̃ durũ nec tex. ĩ. d. c.
videt̃ velle vnde nō q̃libet cā d
ʒz attẽdi
s
ʒz ꝓpinqua ad hoc vt sit irregularis. fa
cit. ff. ad. l. cor. de siccar. l. nihil ĩterest in
gl. Nō em̃ faber facit cultellũ est homicida si tamẽ aĩo nocẽdi facit ⁊ mino
rẽ diligẽtiā adhibuit tũc ↄsiderat̃ cā re
mota ẜ
ʒz Ber. ĩ. c. de cetero. ⁊. c. p̃sbytero
rũ de homi. vnde q̇cũ ꝑcutit aliũ vul
nere nō mortifero tñ ex imperitia medici vel incuria vel expositiōe ad labores ⁊ sudores ille morit̃ nō est irregularis ẜm Ber. in. c. exhibita de homici.
¶ Quid de clerico q̇ venādo vel se exer
*cẽdo iaculũ ꝓiecit ⁊ aliũ a casu interfe
cit. Rñ. ꝙ tenet̃ de homicidio⁊ ẽ irregularis siue adhibuerit diligentiā vel ne
dabat operā rei sibi illicite. c. hij qui
arborem. §. si vero. 50. distinctione.
¶ Quid de custodiẽtibꝰ ĩfirmos q̇ ad
*eoꝝ petitionẽ dederũt eis vinũ vel ali
q̇d hmōi. Rñ. ꝙ si certũ ẽ eos mortuos
ꝓpter hoc ⁊ ipsi hec potuerũt p̃uidere
ꝙ irregulares sunt nō debẽt tamẽ face
re sibi hanc conscĩam ꝙ ꝓpter hoc sint
mortui ẜm Rodo. quādo bono aĩo id fe
cerũt nisi sit euidẽs culpa vel dissoluta
negligẽtia. Et si habẽt cōscĩam debent
deponere ad ↄsiliũ boni viri nisi ↄ̃ p̃ce
ptũ medici exp̃sse dedissent nō excusarent̃ vt no. in. d. c. tua nos de homici.
idẽ dic de vertẽtibꝰ infirmos vnde vel
apostema frangit̃ vel anelitus obtura
tur ⁊ suffocatur.
¶ Quid de ꝑentibꝰ q̇ a casu ꝓprios fi
*lios occiderũt. Rñ. si ex culpa graui vł
leui tenet̃ de homicidio vt p
ʒz ingl. c. fi.
de his q̇ ꝓpri. fi. occi. Nā dat̃ eis ꝓ cul
pa graui penitẽtia. vij. vel. v. annoꝝ ꝓ
leui triũ. Si aũt nulla culpa p̃cessit nō
tenent̃. No. tamẽ ẜ
ʒz Host. ⁊ Pa. ⁊ alios
doc. in. d. c. fi. ꝙ si culpa sit occulta siue
grauis vel leuis nō d
ʒz dari pnĩa publi
ca ↄ̃ q faciũt multi q̇ ĩponũt publica
pnĩam de qua in. c. 50. dist. ⁊ male
fieri nō d
ʒz talis pnĩa nisi crimen adeo
fuerit graue ꝙ totā ↄmouerit vrbẽ vt. i
d. c. in capite. collocare tamẽ apud se filios tenellos parentes nō debẽt aliter
sunt ĩ culpa. ij. q. v. ↄsuluisti. ⁊eis ĩputat̃
homicidiũ si sequit̃ nisi forte ita paupe
res essent ꝙ nō possent eos pānis foue
re ↄ̃ frigora tũc tenẽdo apud se in le
cto si debitā faciunt diligẽtiā in reliq̇s
nō tenent̃ aliqua culpa duobus ma
lis ↄcurrẽtibꝰ minꝰ eligit̃. xiij. dist. ner
ni. ⁊ ideo si est minus periculũ colloca
re penes se aliter tenere excusantur.
¶ Quid de tenẽtibus aĩalia puta vrsũ
vel leonem que aliquẽ interfecerunt
|
Rñ. si nō fuerũt in aliqua culpa nō tenent̃ de homicidio ałs sic. puta erāt
ferocia ⁊ nō tenuerũt ligata ⁊ hmōi. ar.
c. hi q̇ arborẽ ⁊. c. sepe. 50. di. ⁊ q no. ĩ. c.
de occidendis. xxiij. q. v. Et hoc rene l
ʒz
hos. in. c. ad audiẽtiā de hoĩ. videat̃ tenere ꝙ nullo modo sit irregularis. nisi
fuerit in malitia vel lata culpa. ar. l. j. ⁊
fi. ff. si quadru. pau. feci. di.
¶ Quid de illo q̇ vocat milites ad defẽ
*sionẽ sui iuris si aliq̇s ibi occidat̃. Rñ.
nō dicunt̃ de homicidio. vt ĩ. d. c. de occidẽdis. et. q. iij. eadẽ cā. c. maximianꝰ.
¶ Quid de medico cui p̃ter volũtatẽ in
*firmꝰ mortuꝰ est in manibꝰ seu sub cura. Rñ. si ista quatuor ↄcurrāt nō h
ʒz cul
pā. Primũ ꝙ istud officiũ sibi cōueniebat nō erat ei ꝓhibitũ exercere sicut
ẽ clericis ⁊ religiosis cirurgiā ĩ. c. snĩa
ʒz
⁊. c. nō magno ne cle. vel mo. ¶ Scm si
erat peritꝰ ĩ arte. ¶ Tertiũ si exhibuit
oẽm diligẽtiā ẜm artẽ. ¶ Quartũ si in
formauit de his q̃ sunt ↄ̃ria egritudini
infirmi. Nā istis seruatis nō ĩputat̃ ei
homicidiũ. ita no. pa. ĩ. c. ita vos. eo. ti.
alias tenet̃ de eta. ⁊ qualit. c. ad aures.
¶ Quid de eo q̇ ĩpellit̃ in aliũ ⁊ ille mo
*rit̃ vel de eo q̇ declinās eũ q̇ volebat ꝑcutere ꝑcussus est aliꝰ ex tali declinatione ⁊ occisus. Rñ. ẜm Hug. in. c. sepe.
50. di. nō est irregularis: nec homicida
nisi in fraudem fecerit.
¶ Quid de eo q̇ mādauit aliquẽ ꝟbera
*ri ĩhibẽdo ne ĩterficiat vel mutilet. Rñ.
si mādatariꝰ ĩterficit vel mutilat seu in
terficit̃ vel mutilat̃ ꝓpter talẽ ꝑcussionẽ faciẽdā homicida iudicat̃ mādator
mādādo in culpa fuit. c. is q̇. eo. ti. l.
vj. qm̃ verisiłr hoc posse euenire debuit
cogitare ibidẽ. Jdẽ dic de eo q̇ mandat
aliquẽ capi qñ verisiłr mors poterat cō
tingere ⁊ hoc qͦ ad eũ q̇ iuste ⁊ ex officio
mādat. Secꝰ in alijs: qualitercun
mors sequatur irregulares sunt quam
uis verisimiliter nō debebat euenire.
¶ Quid de illo q̇ volẽti fugere inimi
*cos propter timorẽ mortis consuluit vt
remaneret ⁊ pacẽ ꝓcuraret ꝓpter ꝙ re
māsit ⁊ occisus est. Rñ. nō tenet̃ quādo
bono animo fecit habẽs ꝓbabilẽ cām
credẽdi ꝙ ex remāsiōe nō ĩmineret peri
culũ: puta inimici erāt eiꝰ cōlanguinei vel tales amici ꝙ eos poterat cohibere: secꝰ esset si nō habuit ꝓbabilẽ cā
ʒz
credẽdi vel si habuit nō tamẽ fecit quā
tũ potuit. sic imputaretur ei homici
dium. vt in. c. tua nos eo.
¶ Quid eo q̇ misit puerũ ad adaquā
*dũ equũ monẽs vt caueret a flumine q̇
submersus est. Rñ. si rōnabiliter poterat dubitari est irregularis aliter non.
¶ Quid de illo q̇ cũ corrigia que habe
*bat gladiũ verberans famulũ interfecit. Rñ. ꝙ est irregularis. ꝓbabiliter
debebat credere occasionem non remo
uendo gladium.
¶ Quid de illo qui interrogatꝰ de ma
*lefactore ipsum eis ostẽ dit. Rñ. si ꝓbabiliter potuit cogitare ꝙ ad morte
ʒz eũ
quererent est irregularis alias non. de
hoc etiā habes. j. irregularitas in prin
cipio Et ibi vide multos casus.
Homicidium. iij.
cōmittitur neces
sitate. s. defensio
nis que quādo ⁊ quomodo liceat vide
s̃. defensio.
¶ Quid si violentia infert̃ rebꝰ solum
*Vtrũ occidẽs ꝓ ipsis saluādis excuset̃.
Rñ. pa. in. c. significasti el. ij. eo. ꝙ nō cle
ricus nec etiā ꝓ ipsis recuperādis vt
in. c. suscepimꝰ eo. Si ꝟo est laicus de
iure ciuli est clarũ ꝙ pōt impune occidere. si aliter saluare nō poterat eas vt
in. l. furẽ. ff. de sicca. ⁊ in. l. ita. ff. ad. l.
aq̇. ⁊ hoc habebit locũ in omni foro cō
tẽtioso seculari. S
ʒz quo ad irregularitatẽ tam clericus laicus occidẽs vel
mutilās pro ipsis saluādis erit irregularis. vt p
ʒz in. c. suscepimus eo. No. gl.
xxiij. q. iij. in principio. An aute
ʒz peccet
mortaliter occidẽdo pro rebus saluandis dic vt. s̃. defensio. §. iij. ⁊. v.
¶ Quid si violẽtia infert̃ ꝑsone solum
*vel ꝑsone ⁊ rebꝰ simul. Rñ. pa. in. d. c. si
gnificasti ꝙ aut pōt euitare fugiendo
aggressorẽ ⁊ sic clericꝰ tenet̃ fugere ꝑ. d.
c. suscepimus in laico. no. Bar. in. l. j. C.
vnde vi. videt̃ tenere ꝙ nō tenet̃ fugere
|
quia fuga est iniuria vt. l. itẽ apud labeonẽ. ff. de iniur. ⁊ dicit Cyn. in. l. si ex
plagijs. §. taber narius. ff. ad. l. aq̇. ꝙ fuga reddit fugiẽtem vilior ẽ. Ergo sicut
l
ʒz ꝓ iactura rerũ multo magis ꝓ iniuria corporali que est maior iniuria. l. in
seruoꝝ. ff. de penis. Tu dic ꝙ siue in cle
rico siue in laico si potest fugere nō licet occidere vel mutilare aliter incidit
ĩ penā irregularitatis ẜm Ray. ⁊ Ber.
Go. tñ tenet ꝙ post peracta
ʒz penitẽtiā
poterit in susceptis ordinibꝰ ministrare sine dispẽsatione sed non ascendere
ad maiores ⁊ ita intelligit. c. de his cle
ricis. Si vero aliter nō pōt fugere nec
euadere nisi mutilet vel occidat sic lici
te tā clericus laicus occidit vel mutilat ⁊ sine oĩ pena irregularitatisvt in
cle. vnica. eo. ⁊ sine oĩ peccato ita ꝙ statim presbyter posset celebrare ẜ
ʒz Jo. de
ligna. tractatu de iusto bello. Facit. ca.
olim el. j. de restitu. spoliato dummodo
non faciat. animo. vlciscendi facit pro
hoc. ca. ij. eo.
¶ Quid si interficit ꝓ defensione perso
*ne alterius quā aliter nō poterat salua
re. Rñ. ꝙ licet hoc possit sine oĩ peccato
quādo volebat iniuste talẽ personā in
terimere tñ irregularis efficit̃ vt no. in
d. cle. vnica eo. vide. s̃. clericꝰ. ix. §. vlti.
Homicidiũ.
iiij. s. spirituale cōmittitur in anima solum
multis modis. ¶ Primo prelatus non
arguens. xliij. di. ephesis. ¶ Secundo
aducens subditos in desperationẽ pro
pter austeritatem. xlv. di. recedite.
¶ Tertio quicũ defraudet res ecclesie. xij. q. ij. qui christi ⁊. c. quiabstulerit.
¶ Quarto nō soluẽs legata defunctorũ. xiij. q. ij. q̇ oblatiōes cũ duobus. c. se.
⁊ dicũtur mẽbra diaboli. xij. q. ij. cuʒz de
notisimā. Quĩto rebꝰ alienis faciẽs
elemosynas. xiiij. q. v. imolans. xvj. q. j.
decime. ¶ Sexto alios ad maluʒz pronocās de cōse. dist. iiij. q̃ris de pe. di. j.
noli. ¶ Septimo decimas debitas nō
soluẽdo. c. fidelissĩe. ¶ Octauo prouocās ad iuramentũ quem scit false iura
turũ añ. questi. v. ille. ¶ Nono odium
alteri gerẽdo de pe. di. j. homicidiorum
j. Jo. iij. Decĩo alteri trahẽdo. d. c. homicidioꝝ ⁊. vj. q. j. summa ĩiq̇tas. ¶ Vn
decimo moriẽti penitẽtiā negādo. xvj.
q. vj. agnouimꝰ. ¶ Duodecimo se ma
lũ suspitionẽ dando. xj. q. iij. non sunt
audiẽdi. ¶ Tertiodecimo oppressiōeʒz
vel iniustitiā aut iniquitatẽ exercendo
de pe. d. j. oĩs. Quartodecimo causa libidinis explẽde vel odij meditatione ho
mini vel mulieri aliquid faciẽdo vł ad
potanduʒz dādo vt nō possit gñare aut
cōcipere vt in. c. si aliqui de homicidio.
Homicidium.
v. quo ad penam. s.
irregularitatis ⁊ ałs
de iure canonico. Vtrũ oĩs homicida
sit irregularis. Rñ. ꝙ sic quilibet qui occidit post baptismũ per industriā ⁊ per
insidias vt no. Pa. in. c. j. de homicidio
⁊ ibi patet ex tex. ⁊ etiā est irregularis
oĩs homicida volũtarie occidens siue
ex iustitia siue legis aut canonis permissione siue ex vindicta siue sine peccato siue cũ peccato solũmodo excipit̃
ille q̇ occidit nō valens aliter euadere
⁊ hoc intelligo si habet occidẽsvsu
ʒz ra
tiōis oĩs furiosus infans ⁊ dormiẽs
si occidũt nō sũt irregulares cle. vnica
eo. ti. vnde iudex quātũcũ ex iustitia
procedit est irregularis. lj. dist. aliquantos ⁊ accusator aut testis vel etiam notarius sententiam scribẽs vel proferẽs
aut attestationem scribens vellegens
dum publicantur. Aduocatus intellige contrarium vel etia
ʒz pro reo si mors
infligatur accusatori. assessor ⁊ quilibet
alius officialis in causa mortis vel mu
tilationis membri irregularis est. vt
not. in. di. ca. aliquantos ⁊ per totum
extra ne cle. vel mo. sententiam et in gl.
in summa lib. di. Et non solum quando quis interficit vel mutilat per se is
sed etia
ʒz exmandato consilio defensio
ne. permissione. cooperatione. animatione. auxĩliatione secundum ꝙ. s̃. in. j.
ca. huius tituli declaratum est fore ho
micidas solum excipio quo ad irregularitatẽ eum q̇ non obuiat cum possit
l
ʒz sit homicida ẜ
ʒz ꝙ dixi. s̃. nō tamẽ
|
credo erit irregularis nisi ẜ
ʒz ꝙ. s̃. dixj.
Homicidiũ. j. §. xvij. lex promotiōis
factũ requirit. xv. qō. i. si quis nō iratꝰ.
Et pro his oĩbus facit. c. sicut dignũ e.
ti. etiā si occisus vel mutilatus sit paganus. 50. di. clericũ. homicida ꝟo casualis in casu in quo ei imputatur simi
liter irregularis est alias non. Et qui
sunt dictũ est in. ij. c. huius tituli homi
cida. siłr ex necessitate nō excusatur ni
si ꝓ euasione sue ꝑsone. vt dictũ ẽ. c. iij.
huius ti. homicida ꝟo spiritualis nul
lo modo irregularis efficitur ꝑ baptismũ etiam tollitur irregularitas homicidij añ commissi vt. s̃. baptismus. vij.
.§. iij.
De cōtentis in hoc. §. ⁊ signāter in
versi. seq. ⁊ ꝙ homicida pōt per papaʒz
ad ep̃atũ ꝓmoueri⁊ r ep̃s donec remoueatur sed si scienter est ꝓmotus dr̃ cũ
eo dispẽsatũ vt no. Jnn. in. c. cũ nostris
de conce. preben. ⁊. Bar. in. l. barbarius
col. x. ff. de offi. preto.
¶ Vtrũ cũ homicida voluntario solus
*papa possit dispẽsare. Rñ. ẜ
ʒz ↄmuniter
doc. in. c. sicut dignũ. e. ti. ꝙ sic uis gl.
tenuerit ꝙ nec etiā papa possit. S
ʒz tu
tene cōiter cũ do. ꝙ pōt immo dicit pa.
in. c. ego de iureiur. ꝙ cłici possunt vti
armis etiā offensibilibꝰ de lnĩa pape
solũ est ꝓhibitũ de iure positiuo. s
ʒz
eo ĩferior nemo pōt dispẽsare tũcũ
ẽt sit occultꝰ. c. vl. de tẽpo. ordi. vincentius tñ tenet. ꝙ si om̃ino occultũ est et
egit penitẽtiā ꝙ nō ĩdiget dispẽsatiōe.
ecclesie nō est obnoxius peccatu
ʒz
occultũ. xxxij. q. v xp̃iana. nec de eo pro
pter penitentiā q̃ ei satisfecit ⁊ iō celebrare pōt ⁊ vti ordinibus sine alia dispẽsatiōe. Lau. ꝟo. ⁊ Jo. cōcordāt cũ Vi
cẽ. si nō dispẽsatio ep̃i interuenit pa. ꝟo
in. c. ex tenore. de tẽp. or. tenet ꝙ si ẽ om
nino occultũ ꝓut occultũ distinguitur
cōtra ꝓbabile sic respiciendo legẽ pro
motionis publicā sic non indiget s
ʒz si
aspiciamus ad legẽ cōscientie informa
tā ex lege positiua sic ĩdiget dispẽsatio
ne q intelligo de dispẽsatione nō papali. sed ep̃ali vt satisfaciat cōscientie. ⁊
ad. c. fi. de tẽpo. or. quod vr̃ cōtrariũ. Re
spōdetur ꝙ loquit̃ de dispensatiōe nō
papali sed ep̃i q̃ ẽ necessaria vt t
ʒz lau.
⁊ Jo. ⁊ sequit̃ archi. l. di. de his ⁊ videt̃
tenere ẽt Pa. ne q̇s cōstituat se iudicẽ ĩ
cā ꝓpria existimādo oĩno occultũ quod
forte nō est q no. facit ad multa.
*¶ Vtrũ cũ homicida casuali q̇ est in cul
pa ĩferior a papa possit dispẽsare. Rñ.
pa. in. c. cōtinebat̃. e. ti. ꝙ ep̃s pōt dispẽ
sare in minoribꝰ solũ vt in. c. ad audiẽ
tiā eo. ti. archiep̃s ꝟo vt ↄmissarius pa
pe pōt in subdiaconatu tm̃ in diacona
tu verovel presbyteratu solus papa dis
pẽsat vt in. d. c. continebatur.
¶ Vtrũ mutilatio mẽbroꝝ extra casum
*infirmitatis parificetur quo ad peccatum mortale ⁊ quo. ad irregularitatẽ ⁊
eiꝰ dispensationem homicidio. Rñ. gl.
singularis in cle. vnica. e. ti. ꝙ sic facit
c. aliquātos lj. dist. cũ multis alijsibidẽ.
⁊. c. clericis ne cle. vel mo. ⁊. c. in archiep̃atu de rapto. c. is qui. de homici. lib.
vj. ⁊ alijs allegatis in dicta glo.
¶ Vtrum ep̃s possit dispensare cu
ʒz ho
*micida circa beneficium. Rñ. ẜm Host.
ꝙ circa simplex potest. sed circa curatũ
non sed solus papa ar. c. fi. de fili. p̃sby.
No. Pa. in. c. fi. de pug. in due.
¶ Quid si nō mutilat̃ sed debilitat an
*sit irregularis. Rñ. pa. in. c. de diacono.
qui cle. vel vo. ꝙ non. arg. j. q. j. sicut vrgeri. quia licet membrum debilitatum
sit quasi inutile quo ad operationem.
tamenvalet saltem ad decorem. ⁊ in pe
nis facienda est mitior interpretatio.
concor. Gaspar. in. d. c. diacono. Jn con
trarium tamen facit q no. Cy. ĩ. aut̃. s
ʒz
nouo. C. de seruis fug. Vnde bar. ĩ. l. ij.
ff. de publi. iudi. in fi. dicit ꝙ mutilatio
ꝓprie est qñ mẽbru
ʒz ledit̃ ita ꝙ nō pōt
exercere suũ offm̃. Hoc ꝓbatur in. l. idẽ
ophiliꝰ in prin. ff. de edil. edic. Trunca
tio ꝟo est qñ ex toto abscindit̃ mẽbrum
d. cle. vnica. Nō dicit trũcat s
ʒz mutilat.
Et iō intellige ꝙ nō est irregularis qñ
q̇s nō debilitat ex toto s
ʒz qñ ex toto ita
ꝙ nihil pōt facere sic teneo ꝙ sit irregularis ꝑ. d. cie. vnicā. ⁊. c. q̇ ꝑcutit. xxx. q. vl.
|
¶ Vtru
ʒz truncatio vel mutilatio digiti
*inducat irregularitatẽ. rñ. do. Car. ĩ cle.
predicta ꝙ nō. s
ʒz cũ fit in principalibꝰ
mẽbris ẜ
ʒz Lau. alł. c. j. cle. pug. ĩ due.
quod loquitur mẽbro. Pro quo no. ꝙ
mẽbrũ proprie sumptũ ⁊ stricte est
ẜm bar. ⁊ Jo. de imo. in. l. ij. circa fi. ff. de pu
bli. iudi. pars corporis habẽs officium
separatũ ⁊ distĩctũ. sicut manus ad pal
pañ. ⁊ pes ad ambulañ. facit ca. singula. lxxxix. d. iuncta glo. Facit tex. ĩ. d. c.
sicut vrgeri videor. ⁊ in aut̃. p̃dicta sed
nouo iure. Digitus aute
ʒz nō est ꝓprie
mẽbrũ. s
ʒz ꝑs mẽbri. seu offm̃ mẽbri. vt ĩ
l. non sũt liberi. ff. de statu ho. ⁊. d. l. idẽ
ophilius. Et iō optime tenendum nō
esse irregularem talẽ truncatorem vel
mutilatorem.
¶ Qua pena punit̃ pr̃ qui occidit filiũ
*vel filius q̇ occidit patrẽ. Rñ. pa. in. c. j.
his qui fi. pro. occi. ẜm leges ponatur in sacco de corio cũ cane simia vipe
ra ⁊ gallo. ⁊ sic ꝓijciatur in flumĩe. Si
nō hr̃ portatur in insulā a feris uorā
dus. l. vnica. C. de his q̇ pa. vł fi. occi. ⁊
l. j. ff. ad. l. pō. de paricidijs.
¶ Qua pena puniuntur alij homicide
*clericus d
ʒz exponi ⁊ sine alia incorrigi
bilitate tradi curie seculari hoc intelli
ge qñ volũtarie occidit. Si vero a casu
tũc gl. in. c. fi. de illis q̇ fi occi. dicit ꝙ si
a casu nulla culpa p̃cedẽte sic nulla pe
nitẽtia imponit̃ nisi forte ad cautelam
bonaꝝ mentiũ est culpā agnoscere
vbi culpa nō est. c. cōsiliũ. §. ij. de obseruā. ieiu. xxv. di. ad eius ⁊ de pe. ⁊ re. ca.
quesitũ si vero culpa precedẽte. dic vt
s̃. homicidũ. ij. §. xv.
¶ Ad q̇d tenẽt̃ homicide. vide. j. Resti
*tutio primo in ver. homicida.
Homo
constituitur ex aĩa ⁊ corpore
altero istorum deficiente nō
est homo. vt ptʒz ex̃. c. cuʒz christus de he
re. ⁊ in ca. in quadam de cele. mis. et in
c. sicut de homicid.
De cōtentis in hoc. §. ⁊ an appella
tione hominis in statuto veniat hō nō
dũ natꝰ Bal. ꝙ non in. l. cũ in veteres.
C. de fideicō. liber. Saly. ⁊ Jacob. butri.
aliter dicũt in. l. pe. C. de sicc. ⁊ Bal. ĩ. l.
q dicitur. de liber. ⁊ posthu. nec etiam
homo mortuus. Bar. no. ĩ. l. promissor.
la. ij. de consti. peccu.
¶ Vtrũ liber hō possit dari in pignus
*⁊ in subsidiũ aliaꝝrerũ deficientiũ. rñ.
ꝙ nō. Facit. c. lator de pigno. ĩmo ꝑdit
recipiẽs eũ in pignꝰ debitũ. ⁊ tantũdẽ
de suo dare tenet̃ detẽto vel eius ꝑentibꝰ vt no. gl. in. c. ex rescripto de iureiur.
⁊. C. de ac. ⁊ obli. aut̃. oĩno. Vbi dicitur
ꝙ quadruplũ restituat. rō illa q̃ non
sunt in nostro ↄmertio obligari nō pñt
l. j. §. eā rẽ. ff. q̃ res pigno. S
ʒz liber homo nō est dñs mẽbrorũ suorum. l. liber
hō la prima. ff. ad. l. aquil. Et iō pulchre dixit bal. in. l. ij. C. de patribꝰ. q̇ fi.
distra. ꝙ illa. l. ij. habuit ortũ a legibus
antiquis secundũ quas pr̃ poterat occidere filios. l. in suis in fi. ff. de libe. et
post. que hodie est correcta. Et ideo solũ permittitur vẽditio causa paupertatis seu egestatis victus filius sic vẽditus potest se redimere preciũ offerẽdo ipse vel alius pro eo vel mancipiũ:
vt in. d. l. ij.
¶ Vtrũ liber hō possit dari in obside
ʒz.
*Rñ. q de iure non pōt. nisi papam et
imperatorẽ. vt no. ĩ. l. obsides. ff. testa.
⁊. l. diuus. ff. de iure fisci. ⁊ ꝑ eu
ʒz qui nō
recegnoscit superiorẽ. vt no. Bar. in. l.
famẽ. ff. pub. iudi. ⁊ in. l. hostes. ff. de
cap. ⁊ in. l. j. §. de q̃. ff. postuł. Tñ cō
suetudine vsurpatũ est ↄ̃riũ ẜ
ʒz glo. ĩ. l.
ij. C. de patribꝰ q̇ fi. distra. Et sic facto
seruatur vt etiā ciuitas q̃ recognoscit
superiorẽ det obsides ⁊ alij similes ⁊ h
ʒz
talis cōsuetudo vim legis: de quibꝰ. ff.
de legi. immo videtur licere iure cōi
dare obsides ꝓ pace seruāda secũdum
gl. in. c. vt pridẽ. xxiij. q. viij. sed nō pro
pecunia vt in. di. c. ex rescripto. ⁊. d. l. ex
rescripto. ⁊. d. l. j. quia liber hō non potest obligari. pro pignore nō potest ha
beri ĩ eo ius pignoris. sed tantũ ius re
tentionis.
Honestas
requiritur in omni nego
cio ẽvnũ p̃ceptũ iuris
instit. iusti. ⁊ iur. §. iuris p̃cepta sunt.
|
hec honestevĩuere ⁊ c. Jn matrimonijs.
ff. de ritu nup. l. sꝑ in cōiunctionibꝰ nō
solũ ꝙ liceat cōsiderandũ est. sed et q
honestũ sit hec ibi. Jn lege dist. iiij. erit
aũt in voto ca. magne de voto. Jn iuramẽto. xxij. q. v. forma. nec fisco rẽ quā
vendit retractare permittit̃ ꝓpter honestatẽ. l. vlt. C. ne fiscus rem quam vẽ.
em̃. li. x. Nec actio furti daturviro ↄtra
vxorẽ. nec patri contra filium vel econtrario ꝓpter honestatẽ. ff. furtis. l. si
quis vxori in prĩ. ⁊. §. j. C. de fur. l. fi. nec
arrogato. l. nec ea. §. pe. ff. de ado. ꝓpterea dicit tex. in. l. ex dāni infecti ĩ prin.
ff. de dāno infe. honestus modus seruā
dus est ⁊ nō immoderata cuius luxu
ria sequẽda est ꝓpterea dicitur ĩ. l. filiꝰ
qui. ff. de cōdi. insti. nā que facta ledũt
pietatẽ extimamus verecũdiam nostrā
⁊ vt generaliter dixerim que contra bo
nos mores fiũt. nec nos facere posse
credendum est: hec ibi.
De no. hic. ⁊ que sunt honeste persone no. Bar. in. l. j §. si quis ipsi ꝓpri. ⁊
ibi do. de ope. no. nũ. ⁊ Spe. in ti. de pri
mo ⁊ secũdo. decre. §. iam de primo effectu ⁊. §. si quid.
Honor
est maximũ exterioruʒz bono
rum vnde potentatus ⁊ diui
tie ꝓpter honores desiderabilia sunt.
iiij. Ethi.
¶ Cui debetur honor. Rñ. ꝙ solum vir
*tuti. ẜm Philo. iiij. ethi.
¶ An sit honor preferẽdꝰ vtilitati. Rñ.
*ꝙ sic. ar. i. l. Juli. ff. si quis ob. cā te.
¶ Vtrum possit appeti honor sine pec
*cato. Rñ. ꝙ non. Vnde phi. iij. ethi. dicit ꝙ non sunt vere fortes qui propter
honores faciũt fortia. Nec ob. ꝙ honor
est premium virtutis. iiij. ethi. ⁊ propter
ea sit appetib ilis. quia illud est veru
ʒz
ꝙ est premium virtutis ex parte aliorũ
qui scilicet non habent magis quod re
tribuat propter ea dicit idem Philo.
ibidem ꝙ honor est propter virtutem
non virtus propter honorem. nec ob.
quod idem philosophus dicit ꝙ hono
rum amator prius oportet vel vnde
non oportet vituperabilis est. Ergo sine peccato aliquando potest appeti
concedo quando non propter seipsum
appetitur. Sed ad gloriam et laudem
dei vel salutem animarum alias semper peccatum est.
*¶ Vtrum sit mortale peccatum inordinatus appetitus honoris. Rñ. ꝙ sic secũdum ꝙ ambitio est mortale peccatũ
de quo vide ambitio alias non.
¶ Vtrũ oblatus honor sit suscipiẽdus
*Rñ. ꝙ non nisi lecundum ꝙ dicitur. j.
q. j. non est in fi. Quisquis igitur sacerdotium non ad elationis pōpam sed
ad vtilitatem adipisci desiderat prius
vires suas cum eo ꝙ est subitutus honore metiatur: vt si est impar abstineat
et ad id cum mctu etiam cui sufficere
existimat accedat. hec Grege.
*¶ Vtrum querẽti sit dandus. Rñ. ꝙ nō
immo auferẽdus. vt prima questio scx
ta capitulo sicut his. Fugienti vero est
dandus. ibide
ʒz ⁊ octaua questione pri
ma in scripturis.
¶ Vtrum doctor qui in docendo prin
*cipaliter querit suum honorem peccet
mortaliter. Rñ. Henricus de gandauo
primo quolibet. questiōe. xxxiiij. ꝙ qui
vtitur aliquo principaliter ad quod nō
ordinantur in quo deum cōtemnit pec
cat mortaliter. ⁊ sic concludit ꝙ doctor
qui principaliter querit honorem suu
ʒz
in docendo. ⁊. sic prefert honorem suu
ʒz
honori diuino peccat mortaliter. quia
vt dicit Augustinus libro primo de
doctrina christiana. ad fidem spem et
caritatem tota
ʒz militat diuina scriptu
ra que principaliter ordinatur ad honorem dei. Jn quo deus contẽnitur si
principaliter ad alterius honorem ordinetur. Sed sane intellige ⁊ limita ve
rum quando legit aliquid quod est
principaliter ordinatum ad honorem
dei. vt cum predicat et huiusmodi.
secus credo quādo legit aliquid quod
non est principaliter ad honorem dei.
vt sunt leges et multe scientie que ad
pacem hominum et vtilitatem principaliter ordinantur. quia tunc non cō
temnitur deus. Et sic non erit mortale
|
peccatu
ʒz. Et de hoc vide. Vana gloria.
Hora canonica
ꝓut hic accipio ẽ
officium diuinum
certa hora diei naturalis deo ꝑsoluendum ab ecclesiasticis personis.
¶ Quot sunt hore canonice. Rñ. ẜm gl.
*in cle. j. de cel. mis. ꝙ sunt. vij. s. matutinum prima. tertia: sexta. nona. vespere
et completorium.
¶ Aquibus debent dici. Rñ. ꝙ ab oĩ
*bus eccłiasticis ꝑsonis. facit. c. fi. xcij. di.
¶ Vtrũ oẽs eccłiastici teneant̃ de p̃ce
*pto ad oẽs horas canonicas dicẽdas.
Rñ. ẜm gl. in. d. c. ij. ꝙ sic. ⁊ eā videt̃ seq̇
Jnn. in. c. j. de cel. mis. sed doc. cōiter in
d. c. j. dicũt ꝙ nō omnes tenentur. Sed
solũ triplex genꝰ ecclesiasticorũ. ¶ Pri
mũ genꝰ est illoꝝ qui sunt beneficiati.
hoc patet per. d. c. fin. vbi dicit. ecclesie
deputati. s. per beneficium. ⁊ sic soluit̃
opinio gl. predicti. c. fi. Facit. c. cũ sce
de prebẽ. ¶ Scm genꝰ sunt existentes
in sacris: l
ʒz nō sint beneficiati. ꝓbat̃ ꝑ.
d. c. primũ. ⁊ in. c. dolẽtes. eo. ti. ⁊ q ibi
Jnn. Et uis pa. ĩ. d. c. j. dicat esse cuiꝰ
etiam existentes in minoribꝰ uis
nō sint beneficiati teneantur ex quo in
partẽ dñi sunt assumpti tamẽ ego non
credo nisi de bono cōsilio. ¶ Tertiũ ge
nus est illorum q̇ per ꝓfessionẽ vel votum ad id faciendum se obligauerũt. c.
licet de voto.
¶ Vtrũ clericꝰ beneficiatꝰ existens in
*minoribꝰ cũ est absens ex cā legitima
et deseruit ecclesie ꝑ vicariũ teneat̃ ad
horas canonicas. Rñ. ẜm Pa. ĩ. d. c. j. ꝙ
sic. ⁊ hoc est de mẽte Jnno. in. d. c. j. Jo.
an. ⁊ est tutius l
ʒz abbas ⁊ quidam alij
dicāt ꝙ nō tenet̃ quos credo dicere verum. si nullā vtilitatẽ in absentia reciperet ab ecclesia nō est vera opinio. cũ
nō solũ beneficium detur vt seruiat ecclesie. sed etiā vt oret ꝓ his qui beneficium constituerunt. cōcor. cum hoc car.
in. d. clemen. prima.
¶ Vtrũ clericus excōicatꝰ teneatur ad
*horas. Rñ. ꝙ si ẽ minori excōicatiōe innodatꝰ pōt ⁊ debet dicere etia
ʒz cũ alijs
scm ꝙ. j. dicam. Si vero est excōicatꝰ
matori excōicatiōe. sic solꝰ tenetur dice
re sine Dominus vobiscum. ⁊ etiam de
gradatus si est in sacris vel si non est
in sacris si tamen tenet beneficiũ. Facit ꝙ legitur et no. in. c. legi. xvj. q. j. in
prima glo. ⁊ concor. cōiter doct. in hoc.
¶ Vtrũ papa possit dispẽsare vt prefa
*ti non teneantur ad horas canonicas.
Rñ. ẜm Pa. in. d. c. j. ꝙ nō q̇n septies in
die teneant̃ laudare deũ. Jn modo aũt
dicendi dispensare potest.
¶ Vtrũ dimittẽs officiũ ex infirmitate
*excuset̃. Rñ. ẜm Jnn. in. d. c. j. ꝙ sic. si est
talis infirmitas in q̃ directevel occasio
nałr sibi obesset vel obesse timeret̃ si ce
lebratiom intenderet. Dicit tamẽ Pa.
in. d. c. j. ꝙ si nocumẽtũ esset leue vt ĩ fe
bre quartana vel longa vel modica nō
excusaretur. si non dice ret.
¶ Quid si ex obliuione aliquā horā di
*misit. Rñ. nō credo sit mortale peccatũ
d
ʒz tñ supplere d
ʒz omisis ⁊ doleat de ne
gligẽtia sua. Jnn. aũt ĩ. d. c. j. videt̃ sen
tire ꝙ cōfessor posset ei imponere alia
ʒz
penitentiam etiam si voluntarie dimi
sit licet cōsulat vt imponat ꝙ suppleat
que omisit nisi quando videret nō pro
ficere. sed hoc tenere de bono consilio. ⁊
quod cōfessor possit ei imponere aliud
quod sit ad laudem dei. puta. vij. psalmos ⁊ huiusmodi tenet Tho. in quoli.
et petrus de pał. in. iiij. dist. xv. etiam si
dimisit voluntarie.
¶ Vtrum non habens librũ vel carens
visu. ⁊ hmōi excuset̃ si non dicat horas.
*Rñ. ꝙ sic. ar. cle. fi. de vita ⁊ hone. cle. dũ
tamen suppleat per psalmos vel pater
noster et huiusmodi.
¶ Vtrũ prelati obligati ad horas pec
*cent mortaliter ipsas omittendo ex negligẽtia. Rñ. Hẽri. de ganda. ĩ quolib.
tenet ꝙ peccat mortałr omittendo. nisi
rōne infirmitatis vel alterius cause legitime impediat̃ Ricar. vero anglicus
ĩ qͦlib. dicit ꝙ si dimittat ex negligẽtia:
nō auderem dicere ꝙ mortałr peccaret
si vero ex fastidio diuini cultus vel con
temptu. sic mortałr peccat. Credo etiā
ꝙ consuetudo in hmōi dimissione sit
|
mortale peccatũ. Hec Ricar. q̃ opinio ẽ
humanior ⁊ subdit ẜm Juristas binus
actus consuetudinem inducit.
¶ Vtrũ clericꝰ beneficiatꝰ nō dicẽs offi
*ciũ teneat̃ restituere fructꝰ. quos interim recipit ab eccłia. Rñ. Jo. cal. in. d. c.
j. dicit ꝙ sic: ꝓpter officiũ dat̃ benefi
ciũ. vt. in. c. diuer sis. de cle. ↄiuga. Et iō
cũ aliq̇d dat̃ ꝑꝑ cām: cā nō fecuta repetit̃. ff. ⁊. C. de cōdi. cā da. cā. nō se. ꝑ totũ.
dñs Card. t
ʒz ↄ̃riũ ⁊ Pa. dicit ꝙ prima
est nimis rigida. s
ʒz ego credo ꝙ l
ʒz sit ri
gida tamẽ est ꝟa: ⁊ iō sequẽda. Et rñsio
Pa. ad motiua Calde. nō ẽ valida: l
ʒz
dentur redditꝰ vt dicit. c. diaconi sunt.
xciij. di. ⁊. c. ij. de p̃bẽ. nō q̇dẽ tñ simplici
ter. s
ʒz vt viuat secũdũ cultũ dei. et facit
ꝓ hoc. c. clericꝰ victũ. xcj. di. arguendo a
maiori ⁊ hoc t
ʒz etiā Laudunꝰ in clericis q̇ nō implẽt officia sua. s
ʒz voluptati
bus vacant ꝙ tenent̃ fructꝰ restituere.
¶ Quid debeat dici ꝓ hora. Rñ. card. ĩ
*cle. j. de cele. mis. laudunꝰ dicit ꝙ si est
ↄstitutio vł ↄsuetudo illa seruet̃. xij. di.
nouit nec hoc vel ill dicere est ĩ pre
cepto: cũ diuer si diuersa dicāt. de conse.
di. v. in die resurrectiōis. Veꝝ est q cle
rici seculares debẽt dicere scm ordinẽ
romane eccłie. d. c. ĩ die vel ẜm ecclesia
ʒz
metropolitanā. xij. di. c. fi. nec reprobat̃
vsus alicuiꝰ eccłie antiquꝰ ẜm laudunũ vbi. s̃. Vbi clerici sunt cōtẽti tribus
psalmis l
ʒz eccłia romana vel metropolitana hoc nō seruet. Secꝰ esset si priua
ta ꝑsona hoc sibi faceret. Aduerte etia
ʒz
dicit directoꝝ li. j. ti. viij. ꝙ clerici ordinati ad titulum sui patrimonij possunt dicere quodcũ officiũ volunt:
nō obligant̃ ad istam vel illā ecclesia
ʒz.
Jn regularibꝰ vero dicit seruandā eoꝝ
regulam vel statutu
ʒz in hoc. xij. di. c. fi.
Et hoc veꝝ nisi sint priuilegati vt cleri
ci ⁊ religiosi q̇ sunt commẽsales domestici alicuiꝰ cardinalis seu episcopi gra
tiam ⁊ communione
ʒz sedis apostolice
habẽtis qui licite se eis conformare de
bent vt in cle. fi. de cele. mis.
¶ Quid de eo qui ex dispẽsatiōe est be
*neficiatꝰ in duabus ecclesijs. Rñ. ꝙ d
ʒz
dicere officiũ ẜm illā in quā tenet̃ face
re residẽtiā: ꝙ si ad nulliꝰ residẽtiā tenet̃. tũc credo ꝙ pōt se ↄformare illi ecclesie in qua se reperit officia celebrare.
Si vero dicit per se tũc ẜm Tho. ĩ quolibet. vr̃ ꝙ debeat dicere ẜ
ʒz ordinẽ illiꝰ
ecclesie in qua h
ʒz maiore
ʒz dignitatem:
uis forte in alia habeat pinguiꝰ beneficiũ. q credo de bene esse. nō de necessitate fore verum: cum possit dicere
quod vult vt satis p
ʒz per not. in. c. j. de
cele. mis. per Jnno. ⁊ alios docto.
¶ Vtrũ peccet mortaliter qui ad libitũ
*suũ mutat officiũ cōsuetũ. Rñ. credo ꝙ
sic in clerico p̃bẽdato ⁊ religioso. Secꝰ
in alio ordinato ad suũ patrimonium.
¶ Vtrũ monachꝰ p̃positus ecclesie se
*culari teneat̃ dicere officiũ monachale.
Rñ. ꝙ si ꝑpetuo est assumptꝰ. ⁊ sic trāsla
tus sic. cum nihil habeat cōmune cum
monasterio. xvj. q. j. ne ꝓ cuilibet nō di
cet monachale. s
ʒz illiꝰ ecclesie ad qua
ʒz
trāslatꝰ est. ⁊ placet Jo. xvj. q. j. c. iij. et
Gof. ĩ summa de statu mo. ⁊ Ho. ĩ sum.
eo. ti. Secꝰ esset si nō esset trauslatꝰ nisi ad tempus. d
ʒz dicere monachale.
⁊ hoc videt̃ sentire glo. in cle. fi. de cele.
mis. ⁊ facit tex. ibidem in argumẽtum.
¶ Quid si dicẽdo officium in choro cũ
*alijs ex aliq̃ necessitate intermisit psal
mum vel lectionẽ. Rñ. ẜm Jnno. in. c. do
lentes de cele. mis. ꝙ non tenetur illud
reassumere l
ʒz si cautiꝰ reassumat. dummodo nō subtrahat vocẽ suā ab officio
chori. immo plus dico ꝙ etiā si aliquid
omisit ex negligẽtia sua. ꝙ nō d
ʒz supplere subtrahẽdo vocem ab officio cho
ri. sed postea suppleat si aliquid notabi
le omisit. Si ꝟo esset ꝟsus vel quid minimum suppleat per aliquẽ psalmum
vel pater noster. Jdem dic ẜm Hẽri. de
gā. in quolibet. ꝙ si quis nō ex malitia.
s
ʒz cũ causa legitima non intersit in ṗncipio officij vel sint ꝙ nō op
ʒz a capite re
incipere vel finẽ ꝑficere ꝓpter ꝑfectionẽ charitatis qua vnũ corpꝰ reputat̃. et
ꝙ vnꝰ dixit extimat̃ alter dixisse. Et hoc
veꝝ nisi chorꝰ multũ ĩ ṗncipio ꝓcesisset
vel multum de fine restraret: hec ille.
|
¶ Vtrũ teneat̃ q̇s dicere id q ẜm con
*suetudinẽ chori aliq̇s solꝰ dicit vel asso
ciatꝰ. quādo dicit officiũ in choro. Rñ.
ꝙ nō ẜm Pe. de palu. in. iiij. di. xv. id
q dicit vnus reputat̃ dici ab oĩbꝰ quā
do ex aliqua rationabili causa ita est cō
suetũ vt solus tale quid dicat.
¶ Vtrũ dicẽs officiũ si p̃termiitat vna
ʒz
*horā ex obliuione vel q̇d simile. puta le
ctionẽ vel psalmũ teneat̃ iterũ reiterare
totum. Rñ. vt colligo ex doctrina Jnn.
vbi. s̃. sequit̃ Laud. ꝙ nō: s
ʒz sufficit sup
plere q omissum ẽ vnde q̇ dimisit hym
num vel psalmũ primi nocturni cũ aduertit. ⁊ est ĩ. iij. nocturno. nō op
ʒz vt reincipiat disturbando officiũ: vel q̇ dixit
tertiā ⁊ aduertit nō dixisse. primam non
op
ʒz dicat iterũ tertiā. sed post officium
suppleat omissum ⁊ doleat de negligẽtia. dicit pe. de pał. vbi. s̃. ꝙ q̇ notabilit̃
male dixit officiũ. si vult euadere morta
le d
ʒz redicere totũ. Sed simodicũ dimi
sit. puta psalmum vel versum vel dictio
nem tenetur illud repetere post officiũ
vel aliquid loco eius dicere. si vult euadere peccatum veniale.
¶ Vtrũ debeat dicere pr̃ nr̃ post horas.
*Rñ. ꝙ sic post vesperas ⁊ matutinũ de
ↄse. di. v. c. id semꝑ ⁊ de ↄsuetudine r ĩ
fine oĩm horaꝝ: matutinum accipit̃
ꝓ oĩ officio vs ad nonā. ⁊ ꝓ vespere oẽ
aliud q restat. vt patet ĩ. d. c. id semper
⁊. c conuenit ibidem.
¶ Qua hora sunt dicẽde hore canonice.
*Rñ. debẽt dici tꝑe suo. s. matutinum innocte prima ĩ ortu solis ⁊ sic de ceteris:
nisi ex necessitate. vt hic. j. dicam.
¶ Sed nunq̇d in sero poterit q̇s dicere
*matutinũ sine pctō. Rñ. vt ex predictis
patet ꝙ sic: si ex rōnabili causa facit.
ẜm Tho. in quoł. Meliꝰ est si deo debitas laudes p̃ueniẽdo reddamus ⁊ alia
honesta officia postea faciamus si ꝑ
vnũ aliud impediat̃. Secus esset si face
ret nō ex rōnabili causa: sic esset peccatum. ar. c. clericus el. j. xcj. distin.
¶ Vtrum sit mortale peccatũ nō dicere
*horis debitis sine causa rōnabili. Rñ. ꝙ
non nisi quis facere in contemptu
ʒz dei
vel ecclesie: cum nullu
ʒz ius precipiat ꝙ
dicatur horis debitis nisi cle. j. de cele.
mis. que videtur preceptiua ꝓpter verbum sancimus. s. ꝙ officium horis debi
tis in cathedralibus regularibus ⁊ col
legiatis ecclesijs deuote psallatur. ⁊ iō
credo ꝙ peccarent mortaliter prelati: si
in prefatis ecclesijs horis debitis non
facerẽt dicere. ⁊ etiā illi qui vel sunt beneficiati in prefatis ecclesijs vel subditi p̃latoꝝ regulariũ. cũ imponit̃ eis a p̃latis. si non dicerẽt. Nec accipias horā
debitā ita ad punctu
ʒz sed grosso modo
⁊ largo: sicut dicere matutiuũ in aurora
vel quasi cẽseatur in media nocte ⁊ hu
iusmodi. ałs autẽ a ꝑticularibꝰ ꝑsonis
vel in alijs ecclesijs a predictis nō dice
re horis debitis erit peccatũ veniale sine rationabili causa. Ex causa vel ratio
nabili etiā in p̃dictis ecclesijs liceret:
vtputa: precessio est fienda vel predi
catio ⁊ hmōi. Et propterea preueniunt
tempus debitum.
¶ Vtrũ matutinum sit dicendũ ante
*missa dicatur. vide. j. Missa. §. xlij.
¶ Vtrum idẽ sit de prima. vide ibidẽ.
*¶ Vbi debent dici hore canonice. Rñ.
*ꝙ in ecclesia vt no. gl. xcij. di. in. c. fi. sed
hoc intelligo quo ad clericos qui in ipsa sunt beneficiati propter verbum positum in. d. c. si. ecclesie deputatus. ergo
videtur clericus beneficiatus ꝙ peccet
mortaliter sine rationabili causa ibi nō
dicens officium quia dicit ibi tex. in. d.
c. fi. ꝙ qui nō conuenerit deponat̃ a clero. Et quo ad ecclesias collegiatas vel
regulares. clarum est ꝙ est de precepto.
vt ibi dicatur. vt p
ʒz in cle. j. de cele. mis.
not. Jnn. in. c. j. de cele. mis. quo ad ałs
non credo.
¶ Sed nunquid peccet totiẽs mortałr
*quotiẽs nō cōuenit. clericꝰ beneficiatꝰ
vel religiosus ad choꝝ sine rationabili
cā. Rñ. ꝙ nō credo materia nō vr̃ ita
pōderosa: s
ʒz qñ duceret in cōsuetudinẽ
vel qñ offm̃ ecclesie pateretur iacturam
in celebratione tũc nō excusarem a mor
tali. Et sic limito ⁊ ĩtelligo. d. c. fi. Ex ali
qua tamẽ rōnabili cā l
ʒz p̃latis ⁊ alijs se
|
absentare. dũmodo officiu
ʒz dicāt eundo vel stādo in domo sua. Nec ob. c. epi
scopus. de cōse. di. iij. Q videt̃ innuere
sufficere ep̃o si die dñ ico ad ecclesiā cōueniat. illud. c. nō dat licentiā absentie. sed nō vult vt pro alia causa infir
mitatis ⁊ similis absit diebꝰ festiuis Et
ꝙ alijs diebꝰ debeat interesse facit. c. ꝑ
uenit ad nos. vij. q. j. ⁊. c. episcopus ville. xlj. di. cessante ĩtellige impedimẽto.
¶ Quo ad attẽtionẽ seu deuotionẽ que
*ritur vtrum peccent mortaliter non dicentes officium deuote ⁊ studiose. Rñ.
glos. in clem̃. j. in verbo fructus. de cele.
mis. tenet ꝙ sufficit dicere ore. licet non
corde. Sed cum ea concurrunt multi ca
noniste in. c. dolentes. de cele. mis. Alij
autem tenẽt ꝙ est de precepto vt dicat̃
deuote ⁊ studiose per. d. c. dolẽtes: vt sic
deuotio denotet attentionem. ⁊ studiositas modũ dicendi. Sed tu dic ẜm Pe.
de palu. in. iiij. di. xv. ꝙ attentio ad officium sicut ad quolibet bonum opus po
test requiri duplex.
¶ Primũ vt officiũ ab intentione ꝓce
*dat. ⁊ isto modo attẽtio requirit̃ ad offi
ciu
ʒz nō solũ ꝓpter meritũ. s
ʒz etiā ad eui
tandum pctm̃. nullũ opus est merito
rium nisi ex intẽtione ꝓcedat aliter nō
esset humanũ. cũ homo sit hō ꝑ rationẽ
⁊ voluntatẽ. Similiter ad euitādũ tran
gressiōes ꝑcepti. preceptũ dat̃ hominibus. Et ideo op
ʒz ꝙ nō ꝓcedat ex sola
imaginatiōe que cōmunis est nobis et
brutis sed ex deliberatione que requirit attentionem. ¶ Sco modo vt totũ
officium attentio concomitetur actuali
ter. ⁊ hoc non requirit̃ nec in officio: nec
in alijs bonis orationibus vel operibꝰ
quia est impossibilis humane fragilitati requiritur tñ ꝙ orās scienter non
distrahat mentẽ ab officio. quia hoc nō
posset esse sine mortali pctō vel veniali:
nam euagatio que est p̃ter intentione
ʒz
⁊ ꝓpter p̃cedẽtem occupationẽ licitam
nō est peccatum. Sed si ꝓpter illicita
ʒz:
sed euagatio q̃ est aduertẽtis ⁊ solũ
ẜm actũ interiorẽ. licet sit temeraria ⁊ grauis forte. nō tamen est mortale nisi propter contemptũ quia ecclesia nō habet
iudicare de interioribus actibus mere:
propter quod minister ecclesie licet dicendo officium aliud cogitet non videtur trāsgressor precepti ex natura facti.
si autem euagatio mẽtis sit ex hoc ꝙ ali
quis scienter se occupat in actn exteriori qui non secum patitur attentionem.
sic videtur esse mortale peccatũ ⁊ directe contra preceptum. c. dolentes. de cele. mis. vbi precipit̃ vt studiose pariter ⁊
deuote dicatur. hoc non obseruant qui
occupantes se in actu exteriori scienter
sibi attentionem subtrahũt. Jdẽ Tho.
in. iiij. dis. xv. dicit ꝙ quādo aliquis mẽ
tem ex proposito distrahit ad alia ĩ orādo sine culpa nō est ⁊ p̃cipue si in alijs
spōte se occupat que mentẽ distrahũt:
sicut sunt exteriora opera ⁊ si mẽs ad cō
trariũ euagetur erit culpa mortalis. Si
autem sine hoc ꝙ percipiamus mens
ad alia euagetur vel culpa caret vel mi
nima erit nisi p̃cedens cogitatio ex qua
ↄtingit euagatio talis esse dicatur ĩ cul
pa. hec ille. Et hoc teneas limitando ta
mẽ dictum Thome verum quo ad orationẽ que est de p̃cepto sicut est officiu
ʒz
⁊ huiusmodi. non autem quo ad oratio
nem que ex deuotione est ⁊ volũtate solũ. Aduerte tamẽ ẜm Tho. ij. ij. q. lxxxij.
ar. j. ꝙ deuotio nihil aliud esse videtur:
voluntas quedam prompte se tradẽ
di ad ea que pertinent ad dei famulatum. similiter attẽde ẜm Tho. in. iiij. di.
xv. ꝙ requiritur ꝙ attẽtio remaneat in
oratione nō per essentiā actus. nec suffi
cit ꝙ sit in habitu solum. sed ꝙ sit scm
virtutem que est mediũ quid inter predicta duo. Et tunc videtur manere sc
ʒz
virtutem quādo accedit ad orationem
cum intentione aliquid impetrādi vel
deo debitum obsequium reddẽdi etiā
si in prosecutione mẽs ad alia rapiat̃.
nisi tāta sit euagatio ꝙ omnino depereat vis prime intẽtionis. Et ideo opor
tet ꝙ sepius homo cor reuocet ad seip̃
ʒz.
Et ex his patet quid tenẽ dum de cōfabulantibus ⁊ alias dissolutiōes facien
tibus in officio aut ipsum dicentibus
|
faciẽdo aliquod exercitiũ manuale q
bene no. Et ẜm p̃dicta intellige ⁊ limita. d. c. dolentes ⁊ doc. ibidem.
¶ Vtrũ clericꝰ cātans in ecclesia offm̃
diuinũ vt placeat populo peccet. Rñ.
pa. in. c. vt q̇squis de vita ⁊ ho. cle. ꝙ sic
grauiter. Vnde dicit. Jsido. deũ moribꝰ
stimulat qui populum vocibus mulcet.
facit q dicitur ⁊ no. xcij. di. c. j. ⁊. ij. de
quo tñ vtrũ sit mortale vel veniale vel
nullũ. Dic. vt. j. placere.
Horror
future vite est filia luxurie
inquātum reputat bonum
eternũ vt bonũ arduũ. ꝑꝑ delectatio
nes veneras nō appetit. ĩmo fastidit bo
na eterna ac si nō essent ardua ⁊ sũma.
Hospitale
quod alio vocabulo r si
nodochiũ. ali r religio
sum. Aliud nō religiosum. hospitale re
ligiosum dicit̃ qñ autoritate ep̃i edificatum est. c. ad hec de religi do. ⁊ tunc ꝑ
tinet ad ipsum episcopũ non vt disponat de redditibus ad libitũ. Sʒz vt ordi
net vt dispensent̃ ad vsum destinatuʒz.
ar. cleri. contingit de reli. domi. Hospitale q nō est religiosum ẽ illud q
sine autoritate ep̃i constructum est. nec
ep̃s pōt se de eo intromittere. sed patro
nus qui edificauit ad libitũ disponetvt
in. c. ĩter dilectos. ⁊ ibi per Jnno. de dona. Et quamuis ep̃s exercuerit ibi vnũ
ius ep̃ale nō pōt tñ per hoc alia exercere ẜm Fede. consi. xxv. de possessione
vnius articuli nō est inferẽdũ ad alios
arti. vt in. c. cum contingat deci. Nec
ob. c. primum de reli. do. locꝰ de quo
loquitur necessario debebat esse subiectus alicui episcopo: ⁊ ideo presumitur
ꝓ eo qui exercuit vnum ius in eo. Simile ĩfert Jo. an. ĩ regulaq alicui li. vj.
ĩ mercurialibus. ꝙ patronus qui exercuit ius pñtandi alio nō apparẽte p̃sumit ur patronꝰ ex quo ius patronatus
ad aliqẽ dʒz pertinere ⁊ alius nō appareat. nisi iste qui exercuit actuspatroni:
nō sic ĩ casu nostro hospitale necessario nō est religiosũ vt pʒz Limita tñ hoc
verũ. ꝙ ep̃snon pōt se intromittere qñ
non est religiosum ẜm pa. ĩ. c. j. ⁊. c. de sinodochijs de relig. veꝝ nisi patronus
qui ipsum edificauit esset mortuus
tũc ad curā episcopi pertineret vt volũ
tas defuncti pia madaretur executionĩ
vt videtur tex. in aut̃. de ecclesia. titu. §.
si quis edificatione. ⁊. §. seq. Vnde licet
talis locus non teneatur ep̃o respōdere
in ep̃alibꝰ tñ ep̃s curā habere potest ex
quo pius locus est. Quod verũ est nisi
testator q̇ ipsum edificauit aliter exp̃sse disposuisset illud seruandũ: vt in
d §. si q̇s. Ex quo patet ꝙ quilibet p̃t ho
spitale edificare etiā cum oratorio
ẜm ho. ⁊ pa. in. d. c. ad hoc. sine alia autoritate. Sʒz in oratorio nō potest celebrarĩ
sine licentia episcopi de cons. di. j. c. vni
cui. ⁊. d. c. inter dilectos.
De hospitali quod alio nomine dicitur synodochiũ melius dixisset ʒzenodochium vt in. l. orphanotrophos. C. de
episco. ⁊ cleri. et ꝙ teneatur acceptare
pauperes no. bal. in. l. sancimus. §. sʒz et
si quis. C. de lati. liber. tol. ⁊ ꝙ ad ill cō
fugiens est tutus sicut cōfugiẽs ad ecclesiam vt in eo. capi. non possit no. bal.
in. l. si quis. §. in o mnibus. colũ. xv. de
episc. ⁊ cle. ⁊ gaudẽt bona hospitalis eo
iure quo bona ecclesie. Bar. no. in. l. om
nia per istum tex. eo. ti. ⁊ Alexā. in. l. sem
per. §. fi. de iure immu. quod est verũ si
sit constructũ cũ autoritate ep̃i. vt not.
Bal. in auten. quas actio. C. de sac. san.
ecclesi.
¶ Quis pōt prefici ꝓ rectore hospita
*lis. Rñ. pa. ĩ. d. c. de sinodochijs ꝙ religiosi non possunt deputari nisi talia ho
spitalia habeant curā animarũ vel nisi
hospitale esset subiectum monasterio ⁊
monachꝰ deputaretur per abbatẽ tan obedientiarius ẜm Fede. cōsilio. clv.
Clerici seculares possunt esse rectores.
sed nō possunt haberet in titulu
ʒz bene
ficij. vt in cle. quia cōtingit de reli. do.
⁊ cleri. per litteras. de prebẽ. Laici oẽs
possunt cōstitui rectores. dũmō sintviri
idonei ⁊ prouidi ⁊ boni testimonij. qui
sciant velint ⁊ possint loca ipsa ⁊ iura
eorum vtiliter regere vt in clemen. predicta quia cōtingit.
¶ Quid debẽt facere predicti rectores.
*Rñ. ꝙ debẽt admodũ curatorũ ⁊ tutorũ
iuramentũ p̃stare ac inuẽtarium facere de bonis ipsorũ locorũ ⁊ ānuati
ʒz red
dere rationẽ ordinarijs sub quibꝰ sunt
vel ab eis deputatis alioq̇n collatio ꝓuisio. ⁊ ordinatio taliũ est nulla ipso iu
re vt in. d. cle. contingit. Verũ ꝙ non
extendit̃ hoc ad hospitalia militariũ or
dinũ aut aliorũ religiosoꝝ: Precipit̃ tamen oĩbus rectoribꝰ sub ostẽtatiōe diuini iudicij ⁊ per obediẽtiā vt redditꝰ
in vsus pauperũ ↄuertāt ⁊ nō in alios:
Rectores tñ militariũ ⁊ religiosorũ hospitaliũ sufficit ꝓuideant ẜm eoꝝ ordinum instituta ⁊ antiquas obseruātias
pauꝑibꝰ. Q est limitādũ qñ q suꝑest
exponunt ꝓ fide vel pie ałs nō excusan
tur si male expendunt in nō pios vsus
quia negari non potest quin tales redditus sint instituti propter pios vsus.
¶ Quid de administratione sacramen
*toꝝ ⁊ celebratiōe in ipsis hospitalibus
pauꝑibꝰ ibidẽ. Rñ. ꝙ d
ʒz seruari ātiqua
cōsuetudo q̃ ad exercẽda ⁊ ministrāda
spiritualia supradicta vt in. d. cle. quia
contingit.
¶ Precipit̃ oĩbꝰ ad quos de iure vel cō
suetudine vel statuto vel priuilegio ꝑtinei cura hospitalium ꝙ bona deꝑdita
alienata indebite: in statũ debitũ redu
cant ⁊ reformẽt vt rectores iuxta facultates prouentu ũ insistāt substẽtationi
receptioni miserabiliũ personarũ. ĩ quo
si negligentes fuerũt ordinarij iniũgit̃
vt ipsi si nō sunt exempta autoritate ꝓ
pria sivero exmpta sunt autoritate apo
stolica compellant ad predicta facienda per censuram ecclesiasticam compescendo tam eosdem quoscun contradictores cuʒz dantibus auxiliũ consilium vel fauorem non obstantibꝰ qui
buscũ priuilegijs quo ad hoc. di. cle.
quia contingit.
Hospitalis
quomodo debet esse
clericus vide. s̃. Clericus. iij.
Hostiarius
dicitur idem quod ianitor. Nam in veteri testamẽlo primi paralippo. v. Hostia
rij electi sunt ad custodiā templi vt nō
ingrederetur in illud immundus spiri
tus in. omni re. vnde hostiarij dicti sũt
eo ꝙ presint hostijs templi. ipsi eniʒz te
nẽtes claues omnia intus extracusto
diunt at inter bonos ⁊ malos haben
tes. iudicium fideles recipiunt. ⁊ infide
les abijciunt. xxj. dist. cleros in fi. ⁊. xxv.
di. perlectis.
Hosti
seruāda est fides ꝓmissa. xxiij.
questiōẽ. j. noli. ⁊. xxij. q. iiij. Jn
nocens. Quod limita. vt. j. iuramentuʒz
v. §. xvij.
De hic dictis posui. s̃. in versicu. fides ⁊ ꝙ capitaneo belli hostem dicipere non licet priuato vero sic. not. Barto.
in. l. j. §. non fuit. per illum text. ff. de do
lo. ⁊ potest hostis furari ⁊ predari stosti
bus. l. ij. ⁊ ibi Bal. C. de commer. ⁊ mer
ca. non tamẽ facit suas res alienas hostibus predatas ⁊ si vendat oportet do
mino restituat. l. latrones. ff. de capt. et
in. l. hostes per bal. C. eo. titu. ⁊ ad quid
teneantur hostibus reddere no. Bald.
in. l. j. C. de lati. libe. tol. et Alex. in. d. l.
hostes.
Humilitas vera
requirit tria. Pri
mum sui ipsius
nihilationem. hoc est ꝙ reputet se omnibus viliorem. Et licet cognoscat se
habere aliqua dona dei que alij non
habent tanto magis debet in sevisesce
re cogitans ꝙ si deꝰ talia alijs dediss
ʒz
gratiores deo essent ipse. Et sic cũ ve
ritate potest se extimare viliorẽ oĩbus ⁊
magis ingratũ. ⁊ hoc est quod voluit di
cit Beda in omeł. sabbati tertie dñice q̃
dragesime. Cũ aliũ inquit peccantẽ cō
spicimus mox animũ deorsum inclinemus ⁊ abiecti ex nostra fragilitate
sumus si nos diuina pietas non sustẽtet humiliter inspiciamus. Hec ille. ex
Joan. xiij. cum feceritis hec omnia dicite: quia serui inutiles estis. q. d. ex consideratione humili obligationis quam
habemus: quia cum augentur dona ra
tiones etiā crescunt donorũ. ¶ Secundum promptā alioꝝ obtẽperationẽ. vũ
|
de renun. c. nisi cũ pridẽ. tunc veram hu
militatẽ ostẽdis cũ per eā locum sublimen effugies. ⁊ tamẽ per obedientiam
non dimites nā vera humilitas facitvt
quis magis alijs de se credat sibijp
si: quia dicit Gre. si se meliorem alijs nō
crederet nequa aliorũ cōsilia sue deli
berationi postponeret. Et hoc veru
ʒz in
omni dubio ꝙ potiꝰ d
ʒz alijs credere
sue opinioni secus in alijs. ¶ Tertium
ꝙ requirit humilitas est. vt dona dei q̃
in se habet abscondat ⁊ se solum vilem
ab extra demonstret nisi inquantũ honor dei ⁊ bonũ proximi aliud requirit.
nam nō esset humilitas quando ꝓ salute proximi ⁊ ad edificationẽ animarum posset ostendere ⁊ predicare dona
dei que habet si eaioccultaret: dicitur
Matth. v. luceat lux vestra ⁊ c. Non tamen debet magis vilescere in apparen
tia importet conditio sua ⁊ qualitas
respectu eorum cum quibus viuit quia
sic potius esset superstitio humilitas
xlj. d. c. quisquis rebꝰ in prin.