Cabella
Vide. j. pedagium et talia
quia pro eodem accipiuntur vel quasi.
Calix
nō dʒz esse de ere. aut auricalco:
aut cupro nec de ligno. nec de
vitro nec de cristallo vel lapide: de con
se. dist. j. vasa. et. c. seq. sed dʒz esse de auro vel argento aut stagno. c. calix. de
conse. dist. j.
*¶ Quis pōt consecrare calicẽ ⁊ patenā
Car. in cle. attendentes de sta. re. vidct̃
sentire ꝙ ep̃s ⁊ etiā abbates qui vtuntur insignijs pōtificalibꝰ qñ hñt ex cōsuetudine. quia ista suijt potiꝰ dignita
tis ordinis. Sed Ge. ĩ. c. abbates. de
priuile. lib. vj. dicit ꝙ licet hec glo. sit ꝓ
ipsis abbatibus. tamẽ debent abstine
re propter vnctionẽ que fit in eius con
secratione. c. vnico de sacra vnctione.
¶ Quomodo execratur. Rñ. ẜm pet. de
pał. q cōsecratio calicis fit in superficie. Et ideo si calix argenteus consecra
tus deauretur indiget recōsecratione.
Secus credo si de auratio cadit ꝓpter
vsum quia non reconsecrabitur. nec est
simile incalice do aurato sicut ĩ pariete
ecclesie. qui decrostatus indiget recon
secratione vt in gl. c. ecclesus. de conse.
di. j. sed in perdiitone auri q ita subti
liter ponitur non videtur si ita consecratio in suꝑficte ipsiꝰ quin remaneat
in argento ⁊ ita seruat consuetudo. Si
militer si amittat formam suā execrat̃.
ar. c. j. de cōse. ec. vel al. ⁊ quia districta
forma iam non est calix si reparat̃ erit
nouus calix. ⁊ ideo consecrandus. Secus si formam non amisit uis aliqua
liter lesus fuerit.
Calumniator
quis dicatur vide
supra accusatio. §.
octauo.
Cambium
Vide infra vsura. primo
.§. lj.
Canonica
portio dicitur est cano
nibus approbata ⁊ debi
ta iure decretorum. x. q. j. de his ⁊. c. decernimus. ⁊. xvj. q. j. constitutũ. ⁊ ĩ. Cle.
dudum de sepul.
De hac canonica portione tota ma
|
teria tractatur per Pet. de peru. in tracta. canonicarum portionum. per titu.
vbi quibus debetur ⁊ qua actione petatur ⁊ per quas: ⁊ a quibus ⁊ quando
no. Bal. in suo magi. in versi. canonica
portio per totum.
¶ Quotuplex est canonica portio? Rñ.
*ꝙ duplex. vna q̃ debet̃ episcopo ab oĩbus ecclesijs totiꝰ diocesis. de qua habes. x. q. in. c. de his. ⁊. c. se. in gl. ⁊ de te
sta. c. officij. ⁊. c. se. cu
ʒz concordantijs in
gl. Alia que debetur ecclesie parrochia
li. de qua habetur. de sepul. per totũ in
decre. ⁊. vj. ⁊ Cle.
¶ Quota est canonica portio episco pa
*lis. Rñ. secundum gl. in. c. requifisti. de
testa. c. tertia vel quarta secundum con
suetudinem.
¶ Quota est canōica portio parrochia
*lis. Rñ. q iura sunt diuersa ⁊ ideo erit
quarta quia in illa omnia iura concor
dant. licet quedā dicant mediam. quedam tertiam. ff. de arbi. l. diem. §. si plu
res. ⁊ de arbi. c. si ex tribus. li. vj. nā in
dubijs sequimur quod minimũ est. ff.
de le. ij. l. si ita relictu
ʒz in fi. ff. de re. iur.
l. semper. ita no. Archi. in. c. cu
ʒz quis de
sepul. li. vj. ⁊ Jnn. in. d. c. req̇sisti. ⁊ Ber.
in. c. certificari. de sepul. ⁊ hoc verũ. nisi
consuetudo esset dandi medietatem.
vel tertiam. quia tunc ista esset debita.
vt in. d. c. certificari. Et sic intellige iura q̃ videntur dicere quod est tertia vel
medietas.
¶ Vtrum consuetudo. valeat qua nihil
*datur episcopo vel parrochlali eccłie.
Rñ. Host. in sum. ti. de sepul. tenet q
nō. Similiter ⁊ Gofre. cũ sit irrationabilis capitu. fi. de consuetu. ⁊ contra iu
ra de sepul. capitu. j. do. pe. de perusio.
in tractatu. de canonica portione. Et
Jnnocen. in dicto capitulo requisisti. te
nent quod consuetudo valet dummodo sit prescripta spacio annorũ. xl. facit
c. de quarta. de prescrip. ⁊ q notat Jo.
in. d. c. certificari.
¶ Vtrum prescrĩptione etiam sicut con
*suetudine possit in totum tolli. Rñ. Se
cundum Hostien. vbi. s̃. et. d. pe. ꝙ sic.
sed requiritur titulus vel cursus temporis cuius contrarij memoria nō existat. ⁊ ita loquit̃ capitulũ primũ de pre
scrip. lib. vj. Ratio quia ius commune
est pro ecclesia parrochiali vel episcopo. Et ideo vbicun presumptio est ↄ̃
possidẽtem oportet quod titulum alle
get ⁊ probet per quẽ talis presumptio
tollatur.
¶ Vtrum per pactũ possit renuntiari
*dicta quarta. Rñ. Secundum archi. ca
pitu. pactum de pac. lib. vj. quod quan
do damnificatur ecclesia non valet pa
ctum. Secus vbi non damnificaretur
quia valeret sine autoritate superioris
factum. l. non eo minus. C. de procuratoribus.
¶ Aquibus debetur quarta episcopa
*lis. Rñ. Scm Hostiẽ. in sum. tit. de sepul quod debetur ⁊ potest peti ab omnibus ecclesijs. j. propriam diocesimcō
stitutis. vt. xvj. q. j. constitutu
ʒz siue sint
capelle monachorum vel a: iorum reli
giosorum vel monasteria. Vel alia pia
loca siue sint conuentualia. vel q̇euis
alia in ciuitate vel extra vt de offi. ord.
conquerente de testa. officij. ⁊ capitu. re
quisisti etiam si sint exempta. nisi ĩ priuilegio fiat specialis mentio de preiudicio episcopalis quarte. de deci. dudum. §. vlti. ff. ne quid in loco pu. l j. §.
merito. Pa. vero in. d. capi. officij. tenet
contrarium. scilicet ꝙ solum debeatur
ab ecclesijs episcopo subiectis non ab
exemptis seu subiectis immediate pa
pe. ⁊ di cit ꝙ sic communiter ten et̃. pe.
vero in prefato tractatu limitat pa. verum dicere quando legans eccłie exem
pte non est subditus episcopivel exem
ptus similiter alias debeat̃. Sed verior videt̃ opi. pa. quia ista quarta datur ep̃is ratione sollicitudinis quam
debet habere in ecclesijs sibi subiectis
vt patet. in. d. c. conquerente. non respectu legantium.
¶ Sed nunquid exempti tenent̃ solue
*re quartā canonicā pape. Rñ. abbas in
c. requisisti. de testa. ꝙ sic. ⁊ sequitur do.
pe. vbi. s̃. Legatus tamen de latere pe
|
tere nō poterit quia nō est diocesanus
exẽptorũ de ṗuil. c. autoritate li. vj. ĩ gl.
¶ De quibꝰ debetur quaria canonica
ep̃alis. Rñ. ꝙ de oĩbꝰ legatis factis qui
buscũ ecclesijs vel pijs locis ẜm ꝙ di
xi in. §. p̃cedẽti. ⁊ etiā quarta decimaꝝ
⁊ quarta eoꝝ que veniũt occasiōe fune
ris vt in. c. req̇sisti de test. si ibi pa Fallit hoc in. vij. casibus ẜm do. pe. vbi. s̃.
¶ Primus qñ relinquit̃ aliquid pro or
namẽtis eccłie seu vestibꝰ videlicet cũ
legat sericũ ꝓ planeta vel ali ornamẽ
tũ pro altari vt no. doc. in. c. fi. de testa.
Ex quo sequit̃ ꝙ si legatur aliquid vt
fiat chorꝰ vel pictura vel maiestas vel
calix vel hmōi nō det̃ quarta. ista est
fabrica ad lōgeuũhonorẽ dei. d. c. fi. ⁊. l.
j. C. ne. fi. fal. Jste imagines ⁊ cruces ap
pellant̃ signũ dei. l. ticia. §. seia. ff. de au
ro et argẽ. leg. ⁊ Jnn. in c. cũ ad sedẽ. de
resti. spol. dicit ꝙ cruces ⁊ calice sũt ornamẽta ecclesie. ¶ Scs qñ legatur ꝓ
prefatis ornamentis redimẽdis ornan
dis seu reparādis. vt dicit Jnnoc. in. d.
c. fi. Jdem dic cũ legat̃ ꝓ libris necessarijs diuino officio. Siłr qñ legatur pro
monumẽto fiẽdo religionis interest
monumẽta cōstrui vel exornari. l. j. §. in
terdictũ. ff. de mor. infe. ¶ Tertius quā
do legat̃ pro fabrica ecclesie repatione
indigẽte ⁊ portio pro fabrica nō habet̃:
vel si hr̃ nō sufficit. Si vero ecclesia nō
indiget fabrica soluetur q̃rta ẜm Host.
reliquum seruabitur pro tꝑe necessario
ad fabricam. ¶ Quartꝰ quādo legatur
ꝓ luminaribꝰ oleũ pro lampade vel ce
rei hmōi. ¶ Quintꝰ quādo legat̃ ꝓ an
niuersario celebrādo an annuati. c. cũ
creatura. de cele. mis. ¶ Sertꝰ quādo le
gat̃ pro. vij. xxx. ⁊ hmōi ẜm Hosti. in. d.
c. fi. ¶ Septimꝰ quādo relinquit̃ ad ꝑpetuũ cultũ diuinũ puta q festũ vniꝰ
sancti fiat annuatim vel dicit̃ officium
in vna capella in hmōi cōsistit cultꝰ
diuinꝰ. c. fi. de rescri. lib. vj. ¶ Octauus
fallit ẜm Pau. in. d. c. requisisti in obla
tionibus de quibus non debet̃ quarta
vt olim. ¶ Nonus fallit ẜm eunde
ʒz in
donatiōe in vita de qua etiā nō debet̃.
c. de his. de sepul. ⁊. c. j. de sta. mona.
¶ Vtrũ debeat̃ quarta ep̃o de relictis
*factis hospitali. Rñ pau. in. d. c. officij.
ꝙ sic si est religiosum puta autoritate
episcopi constructum etiā ẜm Joā. an.
si relictum fuisset factum pauperibus
talis hospitalis presumitur habuisse respectum ad locumnō ad personā.
Secus si relictum esset pauperibꝰ simpliciter non deberetur. l. nulli. et. l. si
quis ad declinandam. C. de epis. et cle.
si vero hospitale nō est religiosum licet
diuersa sit opi. tamen tene cũ pau. ibidem ꝙ si hospitale est edificatum auto
ritate iā defuncti sic ep̃s habebit quar
tam ep̃s habebit curā vt r in autẽ.
de ec. tu. §. si q̇s. nō pōt ampliꝰ redire
ad prophana. Si vero edificator viuit
sic non debetur quarta ⁊ relictum vide
tur factũ pauperibꝰ cũ talis locus non
sit capax quia edificator potest eum de
struere. c. inter dilectos. de dona. et ibi
Jnnoc. Et ex dictis patet ꝙ de relictis
istis fraternitatibus nō debetur quarta. vt tenet pet. qui. s̃. Limita tamẽ pre
fatum dictum Joan and. de pauperibus simpliciter verum scilicet quando
legatur in genere pauperibꝰ ẜm Bal.
Jta q inter personas distribuatur et
non inter loca vtputa quia testator iubet cuilibet pauperi dari tunicam vel
certam quātitatẽ pecunie quia legatur
vt singularibus ꝑsonis. ⁊ sic non dent̃
quarta ep̃o. c. ex parte el. iij. de verb. si.
ałs legando pauperibus in genere ve
ster legare hospitali quod est in ciuita
te vbi testator habet domiciliu
ʒz. casus
est in. d. l. si quis ad declinandam. ver.
vbi aũt. ⁊ ideo deberet̃ quarta contra.
Jo. an. ⁊ eũ sequẽtes ⁊ sic verum credo
quando est tali hospitale ꝙ pauperea
cōiter ibi mittantur. secus in hospitali
bus vbi pauci pascuntur. Et sic intelligo. Joan. Andree.
¶ Vtrum debeat̃ quarta ep̃o de legato
*facto alicui vt singulari ꝑsone. Rñ. do.
pe. vbi. s̃. ꝙ nō sicut quādo legat̃ clerico nō hñti administrationẽ vel p̃lationem seu alicui canonico vt in. d. c. req̇|
sisti. §. fi. vel cũ legat̃ leprosis morantibus in tali loco seu domo vel cũ legat̃
heremitis aut istis fratribus qui morā
tur in aliquo loco vel aliquibꝰ mulieri
bus ꝓ dote vł viduis ꝑegrinis ⁊ hmōi
in quibꝰ cessat. d. c. ex parte. el. iij. vide
q no. Jnno. in. c. relatũ. de sepul.
¶ Vtrũ debeat̃ quarta ep̃alis de lega
*tis pro male ablatis. Rñ. do. pe. vbi. s̃.
quod nō sunt debita nō legata siue
restitutio sit certa siue incerta.
¶ Vtrum debeat̃ quando subditus le
*gat ecclesie extra diocesim ↄstitute? Rñ.
ꝙ nō. ita tenet Abbas. in. c. requisisti. ⁊
Jnn. in. d. c. officiũ. ⁊ Jo. an. in. d. c. certi
ficari. Et ita consuluit. Joan. de monte
merello. Hoc intelligo nisi consuetudo
vel prescriptio aliud habeat. c. cum inter. de ver. sign. el. ij.
¶ De quibus debetur canonica paro
*chialis. Rñ. ꝙ de oĩbus que veniũt ratione funeris. ⁊ de omnibus legatis fa
ctis ecclesie apud quā elegit sepulturā
de sepul. per totum ⁊ in clem̃. dudũ. eo.
titu. Fallit hoc in. xiiij. casibus ẜm do.
Pet. vbi. s̃. ¶ Primus qñ per cōsuetudi
nẽ vel prescriptionẽ nihil soluitur
ẜm ꝙ dictũ est. ¶ Scs qñ per priuilegiu
ʒz
pape eximitur a prestatione. de reli. do
mi. c. constitutus. de testa. c. officij. in fi.
de sep. in nostra huiusmodi sunt hodie
fratres minores ⁊ predicatores per pri
uilegium. ¶ Tertius qñ legat̃ ad vsus
priuilegiatos de quibus. in. c. fi. de testa. qui sunt. vij. casus primi de quibus
nō debet̃ quarta ep̃alis de quibꝰ. s̃. in
§. ix. ¶ Quartus qñ eccłie donat̃ dona
tione inter viuos. vt in. d. c. de his. §. si
vero. ¶ Quintus quando post electionem sepulture in aliquo monasterio sa
nus existens illud intrat: ⁊ in eo profitetur ante moriatur ⁊ ide
ʒz dico si intrauit cũ proposito absolute mutandi
vitā. quia desinit esse parrochianus al
teriꝰ ecclesie ar. c. beneficiũ de reg. lib.
vj. Si vero non fecit professionẽ nec ha
buit absolute ꝓpositũ vitam mutandi
debetur quarta ẜm archi. in. c. cũ quis
de sepul. lib. vj. ⁊ videtur veriꝰ ẜm ge.
ibidẽ licet alij dicāt cōtra: religiosus
cẽset̃ cōtrahere domiciliũ ĩ monasterio
facta ꝓfessione tacite vel expresse. non
ante vt dicit archi. ⁊ Joā. in. c. statutum
de rescri. lib. vj. Et idẽ vr̃ dicẽdũ de leproso q̇ intrauit domũ leprosorũ ꝙ nō
debet̃ ẜm Gu. secus de illo qui recipit̃
in cōfratrẽ qui tñ retinet bona sua quo
ad ꝓprietatẽ debet̃ q̃rta. c. cũ ⁊ plantare de priui. nō transit in religionẽ.
Secꝰ si solum sibi retinuisset vsumfru
ctũ suoꝝ bonoꝝ: gauderet ṗuilegio
religiōis. c. vt ṗuilegia de ṗui. ¶ Sextꝰ
qñ quis legat ecclesie in qua non sibi
elegit sepulturā nec sepelit̃ ibide
ʒz
ẜm glo. ordi. in. c. j. de sepul. ⁊ idẽ Jnno. ĩ. c.
lj. de sep. ⁊ Arch. in. c. ij. eo. ti. li. vj. l
ʒz in
c. placuit. xiij. q. ij. tenuisset ꝙ deberet̃
hoc idẽ ꝓbat Jo. an. ĩ. c. j. ⁊. c. certificari
de sepul. in gl. ⁊ in cle. dudũ. §. veꝝ. vbi
reprobat opi. Hosti. tenẽtis cōtrariũ in
d. c. ij. ⁊ est opi. ꝟa. alia hosti. reprobata
ẜm do. Ant. in. d. c. certificari. nā talia
debẽt esse subiecta q̃lia p̃dicata. xxxij.
q. ij. apłs. ¶ Septimo fallit qñ de facto
sepelit̃: vt puta. erat ibi interdicta
ecclesia vel ciuitas fuit tñ de facto et ↄ̃
voluntatẽ fratrũ sepultꝰ in eoꝝ eccłia ⁊
multa oblata. Nā ẜm Fede. ↄsi. cxix. et
sequit̃ Ge. in. d. c. j. de sepul. lib. vj. non
debet̃ q̃rta. Rñ talis tꝑe interdicti
nō pōt eligere sepulturā apud mẽdicā
tes vt no. Jnn. de ṗuil. c. vt preuiligia ⁊
c. cũ ⁊ plātare. ⁊ de pe. ⁊ re. q ĩ te. uis
liceat ipsis recipere mortuaria vt orẽt
ꝓ defunctis si cũ pnĩa decesserũt. xj. q.
iij. quicũ intra. facit q no. Jnn. in. c.
tāta de exces. p̃la. Jtẽ quarta dent̃ rō
ne iniurie facte eccłie parochiali. d. c.
certificari. ergo nullā iniuriā ei facit ex
quo ibi nō poterat sepeliri. ĩmo plꝰ dicit idẽ Fede. ꝙ si mẽdicātes spōte eũ ta
li tꝑe sepeliũt nō debet̃ quarta. s
ʒz tenẽ
tur tan violatores interdicti. cle. j. de
sepul. ⁊ in. c. si canonici de offi. or. li. vj.
tunc enim solu
ʒz debetur quarta quando sepeliunt in casu a iure concesso. secus si sepeliũt in casu a iure prohibito
vt in. c. ex parte el. j. ⁊. c. cum liberum. et
|
in. c. i nostra i fi. de sepul. ⁊ ibi dicit Jnno. ꝙ quando de facto non de iure sepelitur debent corpus ⁊ oblationes q̃
ratione sepulture sacte sunt. sed non le
gata facta nō ratione sepulture vel occasione ipsius. ⁊ ita patet ꝙ si de facto
sepelitur contra voluntatem illius cu
ius est ecclesia ꝙ non tenetur ad quar
tam aliquam. sed tenetur et corpus et
omnia qua ratione sepulture habuit re
stituere sed non quartam de legatis fa
ctis non ratione sepulture vel eius occasiōe. Similiter non debentur de his
que amici de bonis ipsorum tunc offerunt. ¶ Octauo fallit quando ecclesia
parochialis erat interdicta ex culpa
sua et non parochiani. tunc ecclesia nō
habebit quartam: siue parochianus se
pelliatur alibi ex electione sua siue nō.
vt quia alibi est sepulchrum suorum
maiorum ẜm Pet. et no. Ge. in. c. j. de se
pul. libr. vj. ¶ Nono quando reuocat
electionem quam fecit legando ⁊ alibi
eligit sepulturam ⁊ sepelitur quia paria sunt non eligere ⁊ electam mutare.
ff. de adi. lega. l. j. ⁊. ij. Sed primo casu
non debetur. vt. s̃. dictum est ergo nec
in secundo. Jta consuluit Fed. consi. x.
Gem. in. d. c. j. videt̃ tenere ꝙ reuocata
electione sepulture. reuocetur ⁊ legatũ
et dabit̃ illi ecclesie vbi elegit sepeliri:
quia subrogatus debet intelligi subrogatus cu
ʒz omnibus qualitatibꝰ onere
et honore. l. j. §. hec actio. ff. si quis test.
li. esse ius. fue. ⁊ ideo onus etia
ʒz emolu
menti commutatur ⁊ ecōtra. l. alunne.
.§. seia. ff. de adi. leg. Et dicit veru
ʒz nisi
aliter cōstet de volũtate legātis. ¶ Decimo quando licet elegerit: tamen non
sepelitur ex sacto heredum vel ex facto
contingenti circa personā defuncti: pu
ta quia moritur nimis longe vel heredes nolũt ad ecclesiā electā deferri:
verba sunt intelligẽda cum effectu. l. j.
ff. quod quis iuris. ⁊. l. ea quidem. C.
si man. ita fue. alie. tex. est in. c. relatũ.
de cle. nō resi. ergo cessabit canonica: ex
quo ibi non sepelitur. Jta tenet Fede.
vbi. s̃. ⁊ do. Pe. vbi. s̃. Ge. tamẽ in. d. c. j.
vester sentire ꝙ isto casu ecclesia nō pri
uat̃ legatis sactis gr̃a sepulture vt no.
in. c. in nr̃a de sepul. ⁊ ideo forte nec sua
quarta ecclesia parochialis. ¶ Vndeci
mo cu
ʒz legatur pro incertis male ablatis ẜm do. pe. vbi. s̃. ¶ Duodecimo qñ
legatum est ecclesie parochiali tantum
tum est quarta pars legatorum facto
rum ecclesie electe ẜm Hosti. in. d. c. offi
cij. et do. pe. vbi. s̃. Alij volunt ꝙ nō cōputabitur: sed soluet quartam ecclesie
electe: ac si nihil ecclesie parrochiali es
set legatum: sicut Gof. Ray. in summa
Jo. in. d. c. officij. Fede. consi. iij. Jo. de
lig. in. d. cle. dudũ. Tu vero tene ꝙ si cō
suetudo esset ꝙ teneretur tantũ legere
ecclesie parochiali: tunc vera sit secunda opi. vt nō cōputetur. Si vero dicta
consuetudo nō est: sic computabitur. et
si minus est supplebitur. sicut filius fa
cit in. l. si quando. C. de inoffi. testa. Si
plus est legatum ei quā sua quarta nō
defalcabit̃. ¶ Tertiodecimo qñ tꝑe testamenti ⁊ legati nō elegit sepeliri. sed
postea tꝑe mortis elegit sepulturam fa
cit. c. relatũ. de sepul. in. ij. gl. Ber. in. d.
c. de his. dicit se dubitare. s
ʒz ego credo
teneri nisi fiat donatio ĩter viuos ⁊ nō
in fraudẽ. ¶ Decimo quarto quādo pa
rochianꝰ nō potuit audire diuina: nec
percipere eccłiastica sacramẽta in sua
parochiali ecclesia ꝓpter vacationem
longo tẽpore: ⁊ alibi elegit sepulturam
ẜm Bald. in suo tractatu. De hoc ratio
quia que legantur pro labore: cessante
eo cessat ⁊ legatum. l. seio. in fi. ff. de annu. leg. Cum ergo quarta detur pro ad
ministratione sacrametorum ⁊ celebra
tione vt patet in. d. cle. dudũ. §. veꝝ ibi.
cum mercedis exhibitio patet ꝙ non
debetur quia cessante causa finali cessat effectus de quo in. c. cu
ʒz cessante. de
appella. Hosti. vero ⁊ Jo. in. c. relatum.
de sep. ⁊ Pe. vbi. s̃. tenent ꝙ immo debetur: quia vicium prelati non debet
nocere ecclesie. Sed ego teneo cũ Bal.
⁊ dico ꝙ vicium prelati nocet ecclesie
in acquirendis vt no. pa. in. c. vtsuper
de re. ec. non ali.
¶ Vtrũ de legato facto rectori ecclesie
*ĩ qua elegit sepulturā ꝓmissis dicẽdis
ꝑ rectore
ʒz debeat̃ quarta parochialis.
Rñ. ꝙ sic etia
ʒz debet̃ quarta ep̃alis. vt
in. c. cum inter vos de. ver. si.
¶ Vtrũ de donatiōe cā mortis debeat̃.
*Rñ. ꝙ sic accedit magis legato ↄtra
ctui. l. fin. C. de dona. cā mortis. cle. dudum. de sepul.
¶ Cui debet̃ canonica portio. Rñ. ep̃a
*le. debet̃ ep̃o diocesis. parochialis ꝟo
debet̃ eccłie. vbi audit diuina ⁊ ꝑcipit
eccłiastica sacr̃a tex. ẽ in. c. cũ q̇s. de sepul. li. vj. vel d
ʒz ꝑcipere de iure. si vero
trāstulit domiciliũ alicubi ⁊ morit̃ ante nouũ domiciliũ acq̇sierit tũc dent̃
eccłie ꝑochiali in qua morit̃ ẜm archi.
in. c. j. de sepul. libr. vj. hug. ray. Gof. et
Vin. ĩ. c. nos de sepul. volũt ꝙ ibi d
ʒz
sepeliri si nō elegisset. S
ʒz tenẽdo opi.
Jnn. in. d. c. nos. ĩsti. de sepul. ꝙ d
ʒz sepe
liri in ecclesia cathedrali: ipsi debebit̃.
Si vero h
ʒz domiciliũ in diuersis paro
chijs vt sunt reges. tũc est equũ ꝙ diui
dat̃. sed nō credo necessariũ: s
ʒz dabitur
ecclesie in qua morit̃. licet Host. ⁊ Jnn.
dicant diuidendā.
¶ Quid si audit diuina in vna. in alia
*ꝟo recipit sacr̃a. Rñ. Jnn. ⁊ Jo. in. c. de
his. de sepul. Arch. in. d. c. cũ q̇s. q fiet
diuisio portiōis. c. j. ⁊. c. relatũ. de sepul.
limito si vtra h
ʒz cimitertũ ⁊ curā. ałs
nō. arg. c. si ecclesia. de ↄse. eccl. vel alta.
¶ Quid de istis receptis in cōtractibꝰ
*retẽtis bonis suis. Rñ. Hosti. ⁊ Gof. ꝙ
sicut nō eximunt̃ a iurisdictiōe ep̃i. ita
debetur quarta de legatis per ipsos de
quo dic vt. s̃. §. xiiij.
¶ Qũo extrahent̃ iste quarte. Rñ. ho. ĩ
*sum. de sep. q extrahetur primo quarta ep̃alis: antiquior ⁊ dignior demũ
parochialis si venit extrahẽda. Si ꝟo
prius fuisset quarta parochialis extra
cta: sic ep̃s habebit quartā quarte parochialis: ⁊ quartam de reliquis.
Canonicus
dʒz facere que ad cano
nie officium spectant:
et si puer est per aliũ. vt de. eta. ⁊ quali.
c. ij. ff. de decurio. l. spurij. §. minores.
De canonico ⁊ qũo ponat̃ in posses
sione canonicatus no. Bal. ĩ. l. ij. col. xij.
ver. suꝑ sco pũcto. C. de serui. ⁊ an pos
sit per testes probare titulum sui cano
nicatus. no. Ray. ꝙ sic in. l. si qua per ca
lumniam. C. de epis. ⁊ cle. per. c. ij. de cle.
peregri.
¶ Vtrũ possit esse laicus. Rñ. ẜ
ʒz Vin. ꝙ
*nō pōt tñ laicus ex iusta cā habere pre
bendā. extra de cōsti. c. cũ. M. ferrarien
sis. ⁊ ibi Pa. hoc tenet.
¶ Jn quo sunt interrogādi. vide. j. Jn
*terrogationes.
Canonisatio
sanctoꝝ ẜm Jnno. in
c. audiuimus. de reli.
et ve. san. est canonice ⁊ regulariter sta
tuere ꝙ aliq̇s honoret̃ pro sancto puta
ꝙ fiat officiũ pro eo solẽne sicut ꝓ alijs
sanctis q̇ sunt eiusdẽ cōditiōis. vt si cōfessor fiat officiũ cōfessorum. si martyr
martyrum.
¶ Que requiruntur in canoni
ʒzatione.
*Rñ. Jnno. vbi. s̃. ꝙ regulariter ꝓbatio
nes de fide ⁊ excellentia vite: ⁊ miracu
lis eius. extra de testi. venerabili fratri
nostro.
¶ Vtrum oratio sit fundẽda ad nō san
*ctũ. Rñ. Jnn. vbi. s̃. ꝙsic ad aliquẽ virũ
q̇ credit̃ bonꝰ ⁊ ꝓ se intercedat ad deũ
quia deꝰ fidẽ illorũ attendens etiā si il
le nō essetbonꝰ p̃ces eoꝝ acceptaret. ar.
xxxij. di. §. verũ. xv. q. vl. c. fi. nō tñ licet
de eo facere officiũ solenne vel preces
solennes.
¶ Vtrũ alius papa possit canoni
ʒza
*re. Rñ. Jnno. ibidem quod non.
Cantus
in ecclesia inuẽtꝰ est ad pro
uocandā cōpunctionem in
animos auditorũ. xxj. di. cleros ante fi.
de conse. di. v. non mediocriter.
¶ Vtrũ cantus theatrales sint cātẽdi
*in ecclesia Rñ. ꝙ non. nec in modũ tra
gediarum. sed cantandũ est cu
ʒz cordis
deuotione. xcij. di. cantantes ⁊. d. c. non
mediocriter. ⁊. xxxviij. distin. sedulo. xij.
q. j. quia.
Capitulum
potest sede vacāte absoluere ab excōicatione ta
ʒz iuris hominis a q̃ ep̃s absol|
uere poss
ʒz nisi. a sede apostolica spāliter sit ei interdictum. ca. vnico. de ma.
⁊ obe. lib. vj.
De ca pitulo an cōsequat̃ iura episcopatus ⁊ q̇d possit sede vacanti. no.
plene Bar. in. l. vbi absunt. ff. de tuto. ⁊
cura. da. ab his. ⁊ intelligit̃ semꝑ ep̃o ĩ
omni actu etiā si soli episcopo conueniat vt ꝑ Bal. in. l. j. oppo. C. de cōtrata.
¶ Vtrũ possit dispensare in casibus in
*quibus ꝑmittit̃ep̃o dispensatio. Rñd.
Fed. consi. xxix. ꝙ sic. ⁊ no. Pau. in. c. cũ
olim. de ma. ⁊ obe.
¶ Vtrũ possit dare cōfessorẽ seu absol
*uere in casibꝰ episcopo reseruatis. Rñ.
Pa. vbi. s̃. quod sic.
¶ Vtrũ ptās capituli cōsistat in maio
*ri. parte. Rñ. Mo. eo. ti. ꝙ in matori ⁊ sa
niori. Jta. ꝙ totũ capitulũ dicitur facere q maior ⁊ sanior pars facit. c. cũ in
cũctis de his q̃ fi. a. ma. par. ca. Fallit
hoc in tribꝰ casibꝰ. ¶ Primus. qñ aliquid est pluribꝰ cōmune non vt collegiatis: sed vt singulis. tũc non valet
quod fit a maiori parte sed oportet cōsentiāt singuli. ff. de serui. rusti. predi.
l. per fundũ. de cōsti. c. cum oẽs in glo.
¶ Scs qñ maior pars capituli delinquit ⁊ propterea est priuata ptāte sua.
vt in. c. bone memorie. el. j. ⁊. c. cũnobis
de elect. cũ si. ⁊. c. gratũ de postu. prela.
tũc tota potestas capituli residet in
maiori parte q̃ nō deliquit no. Pau. in
c. de his q̃fi. a ma. ꝑte. c. ¶ Tertiꝰ ĩ ele
ctiōe romani pōtificis. vbi op
ʒz q due
partes consentiant. c. l
ʒz. de elect.
¶ Sed q̃ dicitur maior pars capituli ⁊
*sanior. Rñ. Mo. ꝙ illa q̃ nitit̃ maiori
rōni ⁊ pietati. viij. ↄi. sane. quippe presumitur. tñ semꝑ ꝓ maiori parte. ⁊ illi
statur nisi ↄ̃riũ ꝓbet̃. lxj. di. nullꝰ. ⁊ d. c.
j. de ele. dudũ. el. i. Multa tāgũt doc. de
ptāte capituli. in. d. c. cum olim que nō
pertinẽt confessoribus. vide ibi.
Caracter
quid est. Rñ. sanctus bona. in. iiij. di. vj. q. j. prime
patris. ẜm cōem opi. est quedam spũa
lis qualitas anime. Vñ nō est passiovł
potẽtia anime. ĩmo est habitꝰ ĩ prĩa spe
cie qualitatis accipiẽdo cōiter habitũ
prout comprehẽdit oẽʒz qualitateʒz ani
mam disponentem siue facile mobilẽ
siue perfectam: siue imperfectam. Vñ
dicicur habitꝰ est ꝑpetuus. ⁊ non
ꝑficit. sʒzadvlteriorẽ ꝑfectionẽ disponit
i. ad gratiam potest dici dispositio.
De caractere an imprimatur in di
gnitatibus secularibus. no. ꝙ nō in. l.
iij. C. de dig. lib. xij.
¶ Ad q̇d dat̃. Rñ. sctũs. Bo. vbi. s̃. q. ij.
*ꝙ ad quatuor. ¶ Prĩo ad significādu
ʒz.
¶ Sco ad disponẽdũ. ¶ Ttertio ad
assimilādũ. ¶ Quarto ad distĩguẽdu
ʒz.
nā cũ sit signusacr̃ale signat gratiā gra
tũ faciẽtẽ nec solũ signat: s
ʒz disponit ad
eā vsus sacr̃oꝝ nō est tm̃ in significā
do. sed etiā in disponẽdo: ⁊ disponit
ad gr̃a
ʒz habet aliquā similitudinẽ cũ
gr̃a q̃ est similitudo dei. Jdeo aliquo
mō cũ signat̃ deo. ⁊ oẽs ↄfigurat deo
⁊ sic vni assimilat gregẽ dñi inter se. et
sic distinguit ab his q̇ nō sũt de grege
dñi. vel etiā distinctionẽ facit in eo
de grege ẜ
ʒz aliā ⁊ aliā rōnẽ assimilādi.
¶ Vtrũ ĩprimat̃ ĩ oĩbꝰ sacr̃is. Rñ. sctũs
*Bona. vbi. s̃. d. c. iiij. ꝙ nō nisitm̃ ĩtribꝰ
sacr̃is. ¶ Prĩo ĩbaptismo ĩ quo fides gi
gnit̃. ⁊ distĩguit̃ ppłs ĩfidelis a fideli.
¶ Sco in cōfirmatiōe ĩ qua fides roboratur ⁊ hō vt pugil ad pugnādũ vn
gitur ⁊ ab infirmis discernit̃. ¶ Tertio
in ordine in quo virtꝰ multimoda datur ⁊ homo vt sctũs ad ministeriũ tem
pli a laico separatur.
¶ Vtꝝ sit ĩdelebił. Rñ. sctũs Bo. vbi. s̃.
*q. v. ꝙ sic. Rō est ex ꝑte cāe volũtarie. s.
dei ĩprimẽtis ⁊ ex parte. subiecti nō est
ṗncipałr ĩ effectiua q̃ maxie vertibilis
est s
ʒz in tota imagine ⁊ prĩcipaliter in
cognitiua imago principaliter cōsistit in cognitiua vt r in lib. de spiritu
⁊ aĩa: tũ ex parte finis quia non datur
ad actum alicuiꝰ virtutis vel scientie
s
ʒz ad actum distinguendi.
Carcer.
Vtrũ q̇s possit se includi fa
cere ĩ arcto carcere ad pnĩa
ʒz
ꝑagendam. Rñ. Pa. in. c. veniens. de re
cu. ꝙ sic ex illo. c. ⁊. c. que vere. xvi. q. j.
|
Carceratio ꝙ est meri imperij. not.
Bar. ⁊ Alex. ĩ. l. iij. ff. de iurisd. oĩmiudi.
⁊ que sit pena carceris fracti. no. ĩ. l. j. ff.
de effract. ⁊ ibi per Ang. ⁊ Spe. ĩsti. de
presum §. ij. ꝟ. violentia.
¶ Vtrũ liceat ĩcarcerare aliquẽ. Rñ. ꝙ
sic ẜʒz ordinẽ iusticie. s. aut in penā aut
in cautelā. Et hoc pertinet ad euʒz qui
vłr habet de actibꝰ ⁊ eiꝰ vita. dispone
re. alius nō pōt nisi ad horam ne aliq
pctm̃ faciat vel vt iudici representet
ẜm Tho. sca sce. q. lxv.
¶ Vtrũ cedeus bonis possit incarcera
*ri ꝓ debito. Rñ. ꝙ nō. Nā vt tenet Pa.
in. c. lator de pig. nō pōt quis etiā ꝑ pa
ctũ se obligare carcerari ꝓ debito renũ
ciādo bñficio cessiōis bonoꝝ est con
tra bonos mores. Jdẽ tenet Dy. ꝑ. §. ele
gāter. l. alia cā. ff. sol. matri. ⁊ Ri. allegat glo. in autẽ. immo. C. de ac. ⁊ ob. ⁊
putat verũ bar. in. d. §. elegāter nisi in
duobus casibus.
¶ Primus si alienauit oĩa suabona in
*fraudẽ creditorum casus est in. l. fi. ff.
de his que in frau. cre. ꝙ tenet Dy. in
.§. si quis in frau. insti. de act. ¶ Scs
si debitor tꝑe quo cōtraxit sciebat se nō
soluẽdo esse. vt. ff. de iure. do. l. pe. Na
ʒz
in istis duobꝰ casibus nō dabit̃ sibi bñ
ficiũ cessiōis bonorũ. Et pl
ʒz mihi ista
opi. equa ⁊ sequẽda ĩ ↄscĩa. l
ʒz alij cōtrariũ teneāt ꝙ. s. possit incarcerari sim
płr. Adde etiā ꝙ teneri facere aliquẽ ĩ
carcere ꝓ debito. aliqñ est cōtra preceptũ caritatis ꝓ ximi. vt puta qñ in nul
la culpa ẽ de dāno ꝓximi. ⁊ nō heat vñ
satisfaciat ip̃e nec sperat̃ ꝙ aliquis ꝓ
eo sit satisfacturus. secꝰ si fuit ĩ culpa
tũc ad penā posset detineri q bñ no.
¶ Vtrũ incarcerās aliquẽĩiuste teneat̃.
*Rñ. ꝙ siue sit iudex siue nō tenetur de
oĩ dāno ei dato ad restiōnem. ⁊ etiā de
iniuria sibi satisfacere arg. c. penale. cũ
ibi no. xiiij. q. v. ⁊ quicũ priuatus ali
que
ʒz incarcerauerit: etia
ʒz pro manifesto crimine capite punitur de iure ciui
li. vt. C. de coarta. l. omnes. lib. xij. cōmit
tit em̃ crime
ʒz lese maiestatis. ⁊ vltimo
suppliciopunitur quisquis habet car
cerẽ ad detinẽdũ aliquẽvt. C. de priua.
car. l. vnica. Veru
ʒz intelligit glo. s. publice accusatũ. Secus si ad detinendũ
proprios seruos ne fugiant.
¶ Vtrũ ille qui iurauit redire ad car
*cerem teneatur. Rñ. pau. in. c. sivero de
iure iurā. ꝙ sic etiam si sit sibi periculũ
mortis dũmō carcer nō sit iniuriosus
quo dicit glo. sing. in cle. pastoralis. in
ꝟbo violentā iniuriā. de re iudi. ꝙ nō
tenetur tunc redire.
¶ Vtrũ contractus gesti ꝑ incarceratũ
*valeant. Rñ. pa. in. c. accedẽs. de ꝓcu.
ꝙ detẽtus in carcere: publico ⁊ iuste si
est dānatus pena capitali nō valẽt q:
est effectus seruus pene ⁊ bona sua ve
niunt ad succedẽtes ab intestato. nisi
ĩ crimine lese maiestatis vt in autẽ. bo
na damnatoꝝ. C. de bo. dā. vnde etiam
nō pōt disponere ad pias cās ẜm Jo.
an. in. c. ij. de vsu. li. vj. Si nō est sic dānatus valẽt. vt no. in. l. q̇ ĩ carcerẽ. ff. q
me. cā. etiā cũ eo q̇ eũ fecit detinere: vt
dicit bar. ibidẽ. Aut detinetur in carce
re. iniurioso. ⁊ sic cũ illo q̇ eũ tenet non
valẽt s
ʒz debẽt rescindi actione q metꝰ
cā di. l. q̇ in carcerẽ. Cũ alio aũtvalẽt ni
si ad hoc ñ tineat̃. iuxta no. ĩ. c. dñs. de
sec. nup. De capto ab hostibꝰ in bello
nihil dico hodie vt dixi. s̃. Bellũ nō
efficit̃ seruus de cōsuetudine. ⁊ iōvalẽt
cōtractꝰ ꝑ eũ facti. l
ʒz secꝰ sit de iure vt
in. l. eius qui in prin. ff. de testa. ⁊ in. l.
diuus. ff. de iure fi. ⁊ no. secundum eũdem pa. vbi. s̃. ꝙ nō dicitur liberatus
a carcere qui custoditur. et ideo op
ʒz sit
in loco tuto. vt no. Barto. in. d. l. qui in
carcerẽ cōtra practicā illorum qui educunt aliquem de carcere ⁊ custoditur
ibi per familiam.
¶ Not. ꝙ iudex debet visitare carcera
*tos ⁊ facere ꝙ hẽantnecessaria. vt. C. de
epi. audi. l. iij. ⁊ pōt liberare eum que
ʒz
videt ad nullius instantia
ʒz vel sine de
licto aut cā debita detẽtũ ex mero officio. vt not. Bart. in. l. si quis vxori. §. si
fugitiuum. ff. de fur.
Caritas
est secundum Aug. rectissima aĩ affectio que diligitur.
|
De charitate ⁊ ꝙ ordinata ĩcipit a
seipso. l. preses. C. de serui. ⁊ aqua. Jte
ʒz
prefert suis extraneis. l. cũ acutissimi.
et ibi Bal. in. j. nota. C. de fideicō.
¶ Vtrũ teneamur ex caritate diligere
*deũ ex toto corde tota aĩa ⁊ tota mẽte
sicut dicitur. Ma. xxij. Rñ. S. bo. in. iij.
di. xxvij. q. vlt. ꝙ nō ꝑ exclusionẽ affectꝰ
extranei. s. ꝙ nihil sit ĩ amore nostro ni
si deus. nec in cogitatiōe. nec in mẽte.
quia impossibile est sic implere in hac
vita. sed per exclusionẽ affectus cōtra
rij sic tenẽtur hoc est ꝙ nihil diligamꝰ
supra deum vel equaliter ipsi deo.
¶ Qui sũt diligẽdi ex caritate. Rñ.
ẜm
*sanctũ bo. ĩ. iij. dis. xxviij. ar. j. q. j. ⁊. ij. q
summũ bonũ vel cui summũ bonũ est
natũvniri velvnit̃ ꝑ cognitionẽ ⁊ amo
re
ʒz hoc aũt bonũ vnit̃ vel ꝑticipat̃ ab
aliq̇bꝰ in actu vt in blĩs. A q̇busda in
habitu vt in iustis viatoribꝰ. Aq̇busdā in potẽtia solũ vt in malis viatoribꝰ. Jn q̇busdā nullo modo reducibile
ẽ ad actũ vt in dānatis ⁊ creaturis irra
tionabilibꝰ. ¶ Primi sunt maxime ex
caritate diligẽdi. ¶ Secũdi minus
primi. ¶ Tertij minꝰ secũdi.
¶ Quarti nullo modo sint diligẽdi ex
*caritate uis amore que
ʒz in cludit vł
imperat caritas inquantum dei creatu
re possunt diligi nō ita ꝙ caritas feratur directe ad ipsos sed ad deum cuius sunt creature.
¶ Vtrum sit aliquis ordo caritatis de
*precepto. rñ. S. bo. vbi. s̃. q. vlt. ꝙ sic ẜ
ʒz
Aug. de doc. christiana. ¶ Et primo su
per omnia diligẽdus est deꝰ. ẜ
ʒz ꝙ nos
sumus tertio ꝙ iuxta nos ẽ. s. proximꝰ
quarto ꝙ. j. nos est. s. corpus proprium
⁊ corpꝰ proxi. de pe. dis. ij. c. caritas est.
¶ Vtru
ʒz prefatus ordo attendatur pe
nes affectu
ʒz. ⁊ effectũ. Rñ. S. bo. vbi. s̃.
di. ix. q. vj. ꝙ attenditur penes vtrun
sed sciendum ꝙ effectus accipitur ali
quando pro motu. Et sic est queda
ʒz ra
tionalis eligẽtia. est aũt iste affectus
aliquādo a caritate elicitꝰ. s. quo quis
optat alteri summum bonu
ʒz ⁊ tum
ad istum affectu
ʒz debet esse ordo quia
magis mihi patri ⁊ magis ṗmi
alij debeo optare vitā eternā. Aliquādo effectus est a caritate imperatus. vt
est ille quo quis optat alteri aliq bonũ tẽ porale q est ordinatũ ad cōserua
tionẽ naturalẽ ⁊ sic ẜ
ʒz diuersas ↄditio
nes ordo pōt p̃dictus posterari affectꝰ
aũt quādo accipit̃ nō ꝓ motu s
ʒz ꝓ pas
sione. idem est ꝙ quedā muliebris cō
placẽtia. ⁊ isto modo minime respicit̃
a caritatis ordine quia potius respicit
sensuale
ʒz experientiā rationis eligẽ
tiā sicut patet ꝙ plus delectatur quis
cũ videt amicũ de ṗme absolute. uis plus diligat pr̃e
ʒz cuiꝰ signũ est
plus faceret pro patre. Effectus aute
ʒz
est triplex.
¶ Primus respicit salutẽ anime. ⁊ hũc
respicit ordo caritatis principaliter.
primo debeo ꝓcurare saluteʒz meam
ꝓximi ⁊ prius patris extranei. ¶ Se
cundus respicit sustẽtationẽ vite. ⁊ tũc
respicit minꝰ principaliter. quia ẜʒz diuersas ↄditiōes ⁊ opportunitates de
bet homo magis ⁊ minus esse benefi
cus in collatiōe alicuius temporalis.
¶ Tertius est in collatiōe beneficij ecclesiastici. ⁊ tũc minime respicit in
taliuʒz collatione dignitas meriti soluʒz
est attendẽda. ⁊ parum vel nihil propinquitas sanguinis.
¶ Vtrũ homo teneat̃ excaritate subire
*mortẽ ꝓ xp̃o. rñ. ẜ
ʒz. S. b. vbi. s̃. q. ij. Aut
adest necessitas vel deferẽdi iustitiam
vel amittẽdi vitā. ⁊ sic quilibet tenetur
magis mori dilecto deo. ꝙ eo offẽso vi
uere. ⁊ hoc dico si dat̃ optio vel ꝙ iusti
cia deferat̃vł q vita perdat̃. Addo q
cu
ʒz quisvidet ꝙ ꝑ mortẽ suā pōt fides
leruari vel iusticia. ⁊ persecutio nō est
ꝑsonalis s
ʒz vniuersalis: tũc te netur de
precepto sustinere morte
ʒz. vnde prela
tus tenetur se morti exponere quando
videt ꝙ ex fuga sua sequetur dispẽdiũ
in fide vel in iustitia in ecclesia. similiter q̇lib
ʒz sicut fecit tho. cātuariẽsis. aut
est solu
ʒz oportunitas manifestādi diuinā gloriā ⁊ edificādi ecclesiā. Et isto
mō ẽ suꝑerogatiōis nō necessitatis ad
|
ꝑfectionẽ nō oẽs tenent̃. Si aũt homo
daret se morti pro xp̃o: eo ꝙ vitā suam
habet exosa
ʒz. mortalissime peccaret.
¶ Vtrũ hō existẽs ĩ caritate teneat̃ ad
*ꝑfectionẽ. Rñ. ẜm sctm̃ bo. vbi. s̃. q. iiij.
quod. v. modis obligat̃ q̇s ad aliquid.
¶ Primo ꝓpter diuinũ mādatũ: ⁊ sic
non magis obligat̃ alij nisi ex equo
maiorẽ. gr̃a
ʒz h
ʒz. ¶ Sco obligatur
ꝓ pter votũ emissum. ⁊ sic solũ q̇ fecit te
nent̃ nō q̇ nō fecit. ¶ Tertio ꝓpter susceptũ officiũ ⁊ sic quilibet tenet̃ ad illā ꝓfectionẽ q̃ req̇rit̃ necessario ad ill
officiũ sicut in p̃lato regimẽ subditoꝝ.
¶ Quarto ꝓptervitandũ scandalũ. vñ
tũc tenet̃. ad oꝑa exemplorũ qñ aliter
scādalũ sequeret̃. ¶ Quĩto ꝓpter ↄsciẽtie iudicium quod dictat de necessitate fiendum.
¶ Vtrũ caritas semel hĩta possit amit
*ti invia. Rñ. ẜ
ʒz cōiter doc. ĩ. iij. di. xxvij.
quod sic ⁊ aliter tenere esset erroneũ.
caritas nō tollit vertibilitate
ʒz arbitrij
j. Cor. x. tu qui stas vide ne cadas.
¶ Quō amittit̃. Rñ. ꝑ peccatũ mortale
*solũ ꝑ quod volũtas auertit̃ a deo vñ
Aug. suꝑ ge. li. viij. dicit ꝙ hō deo presente sibi illuminat̃ ꝑ caritatẽ. absente
vero ↄtinue tenebrat̃ a quo nō locoꝝ ĩ
teruallis s
ʒzvolũtatis auersiōe discedit̃.
¶ Qũo recuperat̃. Rñ. quod ꝑ peniten
*tiā q̇ tollit auersionẽ illā. Vñ. aug. li. v.
cōte. Penitẽtia ẽq̃dā res optĩa ⁊ ꝑfecta
oẽs defectus reuocans ad perfectum.
¶ Vtrũ quis possit scire certitudinali
*ter ĩ hac vita se hr̃e caritatẽ. Rñ. q nō
eccle. ix. nẽo scit vtrũ odio vł amore sit
dignus. Et rō vna est ꝓpter caritatis
⁊ dilectiōis acq̇site similitudinẽvt dicit Ber. de amore. Alia ꝓpter diuma
ʒz
dispẽsationẽ per quā deus claudit oculos seruoꝝ suoꝝ ne extollāt̃. Aliqui tñ
dicũt quod hoc est verũ loquẽdo de ca
ritate finali ꝓ oĩt ꝑe ⁊ absolute s
ʒz accipiẽdo ꝓ caritate aliquo mō nō pōt hō
scire certitudĩe fidei se caritatẽ hr̃e puta cũ adultꝰ bñ dispositus bapti
ʒzat̃vł
q̇s suscipit sacramẽtũ pnĩe sine obice
peccat mortalis in volũtate inherẽtis.
¶ Vtrũ opera bona fctā extra caritatẽr
*valeāt. rñ. ꝙ nō quo ad premiũvite eter
ne: vł quod ad diminutionẽ pene debi
te peccatis directe. s
ʒz bñ valẽt indirecte.
qͦ dicā. j. pnĩa. §. xiiij. ⁊ satisfactō. §. vj.
¶ Vtrũ bona facta ĩ ca ritate ⁊ ꝑ pctm̃
*morta. mortificata reuiuilcāt ꝑ verā pe
nitẽtiā. rñ. ꝙ sic ẜ
ʒz cōit̃. the. ĩ. iiij. d. xxiij
Castitas
etiā inuenit̃ in mr̃imo nia
li ↄiugio. tex. notabilis est
in. c. nicena. ⁊. c. aliter. xxxj. di. ⁊ ar. in. c.
vt clericorũ. de vi. ⁊ hone. cle. ⁊ glos. in
c. quod a te. de cle. coniu.
Castitas qñ p̃sumat̃. no. in. l. eũ
qui. infi. C. de epi. ⁊ cle. et qualier intel
ligatu. ꝟbũ caste viuere. bal. no. ĩ. l. deo
nobis. col. xiiij. versi. iuxta p̃dict a que
ritur. C. de epi. ⁊ cle. glo. ⁊ docto. in aũt.
sui relictũ. et ibi. Bald. col. iiij. versicu.
no. ꝙ anima mariti post glo. inversicu
lo nuptijs. C. de indi. vidui. tol.
¶ Vtrum mulier que mortuo viro cu
ʒz
*alio ↄ̃hit amittat legatũ sibi factũ sub
ista cōditiōe. si castevixerit. Rñ. Bar. in
l. mulier. §. cũ ꝓponeret̃. ff. ad tre. ꝙ nō
nisi aliud senserit testator: vel habeat
vsum loquẽdi: ꝟba dubia debent in
ↄ̃ctu ĩtelligi ẜ
ʒz cōe
ʒz opi. facit quod no.
idẽ Bar. ĩ. l. labeo. ff. de sup. le. ⁊ ĩ. l. oẽs
ppłi. ff. de iust. ⁊ iu. ⁊ ĩno. ĩ. c. olim. de ꝟ.
sig. ⁊ gl. in. c. nōnulli. de rescrip. cōis
vsus loquẽdi p̃fert̃ ꝓprie significationi ꝟboꝝ ĩ quacũ materia idem Bar.
in. l. v. que incipit. Gñaliter. C. de secũ.
nup. ꝙ lucret̃ t
ʒz ⁊ fac̃ ille tex. cũ au. sua.
Jdẽ i
ʒz pau. ĩ. d. c. vt clericoꝝ. ⁊ addit ꝙ
caute addat si caste vixerit ĩ viduitate
vide ꝓ hoc q legit̃ in. l. vnica. C. si sec.
nup. limitat ang. ĩ autẽ. quō op
ʒz epi. §.
hoc deo veꝝ si nubat tm̃ semł ꝑ tex. ĩ
l. boues. §. hoc sermōe. ff. ꝟ. sig. ꝑ quẽ
tex. dicit ꝙ si q̇s reliq̇t sua bōa ꝓ maritādis mulieribꝰ ĩdistĩcte ꝙ ĩtelligit̃ so
lũ mulieribꝰ prĩa vł sca vice ↄtrahẽ
tibꝰ nō de tertio nubẽtibꝰ. siłr dicit idẽ
ang. idẽ ꝙ si p̃dicta ꝟba caste vixerit ꝓ
ferũt̃ a lege sic lucrat̃ legatũ. etiā trās
eũdo ad scavota: oẽs nuptie sũt ho
neste. s
ʒz si ꝓferaut̃ a marito filio vł eiꝰ
|
herede. q̇ ledunt̃ ꝑ trāsitũ ad sca vota
sic ꝑdet. si aũt ꝓferant̃ ab alijs puta a
cōsanguineis vxoris aut extraneis: sic
non perdet per secunda vota: sed bene
transeundo ad tertia connubia.
Castratus
vtrũ possit ordinari. vide. j. corpe viciatꝰ. §. j.
Casus
ep̃is reseruati q̇ sunt. Rñ. ꝙ de
casibus a iure reseruatis modica est controuersia inter doctores.
Cōiter em̃ doctores se remittũt ad glo.
in. c. si ep̃s de pe. ⁊ remi. lib. vj. q̃ ponit
sex casus. ¶ Primus est de excōicatiōe
maiori: ⁊ hoc intellige de illa quā cōditor canonis sibi vel alteri reseruauit.
allegat. c. nuꝑ. de sen. excō. ⁊ iō dic vt. s̃.
absolutio. j. §. ij. ¶ Scs de blasphemā
te publice deũ vel sctōs. Hoc veru
ʒz siłr
qñ denunciat̃ ep̃o ⁊ pōt cōuinci. alleg. c. ij. de male. q q̇dẽ loquit̃ de foro
ↄtentioso: vt p
ʒz intuẽti ergo vr̃ ꝙ si nō
denũciat̃ ep̃o nec ↄ̃ eũ aliq̇d ꝓcedit: ꝙ
in foro aĩe possit a ꝓprio sacerdote absolui cũ pena nō debeat. excedere casu
ʒz
suũ. vt. s̃. dixitblasphemia. §. iiij. ¶ Tertius de sortilegijs alleg. c. ij. de sortil. s
ʒz
nihil facit: si faceret potiꝰ esset casus
reseruatꝰ patriarche ep̃o pr̃iarche
cōmittit̃ illiꝰ sacerdotis absolutio ⁊ dispẽsatio: ⁊ iō nō vr̃ reseruatꝰ. ¶ Quartꝰ
cōmutatio votoꝝ seu dispẽsatio. ⁊ hoc
veꝝ est ꝙ ꝑtinet ẜm cōiorẽ opi. ad ep̃os
c. j. de voto. ¶ Quintꝰ est restō incertoꝝ
alleg. c. cũ sit de iudeis. s
ʒz nō facit vt. j.
restitutio. ij. §. xiij. nisi ĩ manifestis vsurarijs. vt dicet̃. j. vsura. ij. §. viij. ¶ Sextꝰ
est cōtractus matrimonij. interdictum
ecclesie allegat. c. j. ⁊. c. vlt. de ma. ↄ̃. inter. eccł. ↄ̃. ⁊ ẽ verũ quō ep̃s p̃ciperet ali
cui ne ↄ̃heret ꝓpter aliquam rōnabilẽ cām. ⁊ talis cōtẽneret: tũc ad ep̃m
esset mittẽdus ꝓpter honorẽ. ar. c. graue. de p̃bẽ. ¶ Septimus clādestinũ ma
trimoniũ ↄ̃ctũ. de clā. despō. c. cũ inhibitio. s
ʒz nihil dicit de hoc. c. ill. Ho. tñ
ti. de pnĩa ponit primũ scm ⁊ q̃rtum ⁊
post ponit ꝓ quarto scm eũ de solẽni
pnĩa allegat. l. di. c. miror. ⁊. c. in capite.
Sed hec tm̃ pro notorio imponi debet
vt. p
ʒz. xxvj. q. vj. c. vlt. in tex. ⁊ in gl. Vbi
ergo talis pnĩa a p̃latis cōiter non im
ponit̃ ꝓ talibus. nō video quin ĩferior
possit absoluere. ¶ Quintꝰ ẜm Ho. ẽ di
spẽsatio irregularitatis in clerico. ⁊ cōcedẽdũ est. ¶ Sextꝰ de incẽdiarijs ante denũciationẽ. Et satis facit ad hoc.
c. pessimā. xxiij. q. viij. ĩ. verbo si q̇s aũt
archiep̃s vel ep̃s. Et intellige de incen
diarijs qui dolo hoc fecerint: vł fieri fe
cerint auxilio vel cōsilio aut mandato
vt ibidẽ. ¶ Septimꝰ si audiuit ep̃s cōfessionẽ alicuius: ⁊ eũ noluit absoluere
ab aliquo peccato: tunc inferior non
debet se intromittere. xxj. dis. inferior.
Mo. in sum. ti. de penitentia ponit solum quatuor de prefatis. de re. iu. li. j.
ti. xv. ponit. vij. de predictis. Benedictꝰ
x. in extrauagāti reuocata per Bonifa
cium. in cle. dudũ. de sepul. ponit quattuor de predictis. Et sic patet q̇d tenẽdu
ʒz de casibus de iure reseruatis quia
in veritate nō sunt nisi. v. vt patet sed
de casibus ꝑ consuetudine
ʒz reseruatis
est magna diuer sitas inter doc. quibus
dā ponẽtibꝰ plures quibusdā pauciores. Gl. in. d. c. si ep̃s sic dicit. Solet epi
scopis reseruari pnĩa oĩm publicorum
enormiũ criminũ oppressiōes filioꝝ ex
proposito vel casu cuiuslibet homicidij
falsi testimonij vel instrumenti. periurij. Jncestus. corruptiōes monialiũ coeuntes cũ brutis ⁊ his similia. S
ʒz certe nō potest dari certa determinatio.
vnaque diocesis habet cōsuetudinẽ
suam. nec est vna cōsuetudo generalis
in oĩbus diocesibꝰ quo ad hoc. ĩmo ali
qñ ep̃i vno anno reseruāt sibi plus aliqñ minꝰ sicut eis videt̃. Vnde tene
ẜm spe. in reꝑtorio ĩ regula suꝑ q̇bꝰ sit penitẽs ad ep̃
ʒz remittẽdus ꝙ ꝓprius sacerdos pōt absoluere ab o ĩbꝰ q̃ specialiter a iure non sunt reseruata ep̃is vel
alijs vel q̃ nō sũt ipsis sacerdotibꝰ directe vel ꝑ aliquā cōsequẽtiā ĩterdicta. ar.
c. atsi clerici. iudi. ⁊. c. nuꝑ. ĩ fi. de sen.
exc. ⁊ ĩ. c. ĩter corꝑalia. de trāsla. p̃la.
talis h
ʒz ordinariā iurisditionẽ suꝑ popolũ sibi commissum a iure. de pe. dist.
|
vj. c. placuit. de pe. ⁊ remis. c. oĩs. s
ʒz aduerte ẜm eũdẽ spe. ꝙ ep̃s directe vel ali
qua ↄsequẽtia seu ↄsuetudĩe pōt interdicere dictis sacerdotibus aliquos casus ne absoluāt. ¶ Primo si talis sacer
dos commisit crimẽ ꝓpter q meretur
tali ptāte priuari. ¶ Sco qñ ad vtilitatẽ cōitatis expedit: ałs nec pōt obligare sacerdotes parochiales quin ab
soluāt. facit. c. de ecclesiasticis priuilegijs. xxv. q. ij. c. priuilagia el. j. ⁊ el. ij. ibi
dẽ no. etiā ꝙ uis talis. sacerdos habeat autoritatẽ absoluẽdi ab aliqͦ casu
ꝙ nō d
ʒz absoluere si videt expedire saluti aĩe ↄfitẽtis s
ʒz remittere ad superio
rẽ vt dicit apłs. ij. cor. xiij. Ptātẽ dedit deꝰ in edificationẽ nō in destructio
nẽ. Siłr l
ʒz ep̃s sibi ꝓ cōi vtilitate reseruasset aliquẽ casum: ⁊ sacerdos videret
in aliquo singulari nō expedire saluti
eiꝰ ĩmo obesse si remiteret̃ ꝙ pōt absol
nere iuxta no. ꝑ pau. in. c. q dilecto. de
cōsan. ⁊ affi. ⁊ in. c. at si clerici de iu. Et
sic collige q sacerdos parochialis de
iure pōt absoluere ab oĩ excōicatiōe ẜ
ʒz
ꝙ dixi. s̃. Absolutio primo et ab oĩbus
pctĩs excepto crimine incẽdiariorum ⁊
cōtrahẽtis cōtra interdictũ ecclesie ma
trimoniũ. ⁊. ab eo a qͦ ep̃s noluit eũ absoluere post audiuit eũ ĩ cōfessiōe. et
quādo publica pnĩa est imponẽda: nisi
ep̃s ꝓpter eius delictũ: vel ꝓpter vtilitatẽ aĩaꝝ ei interdixerit aliquoꝝ alioꝝ
absolutionẽ pctōꝝ. Dispẽsare autẽ vel
in irregularitate. aut votis vel alijs q̇buscũ nō pōt nisi spāliter ei ↄcedat̃.
tenet etiā hen. in primo quolib. q. xxv.
ꝙ p̃lati nō possũt sibi reseruare nouos
casus vltra illos qui de iure eis reseruant̃ nisi ex cā legitima. Et hoc verum
quo ad sacerdotes qui habẽt curā aĩarum. Quo vero ad alios bene possunt
tot quot volunt: excepto quo ad minores et predicatores de quibus dic vt
j. confessio. iij. §. xxviij.
Casus
fortuitus est repẽte rei euentꝰ
qui p̃uideri nec resisti potest
vt colligitur in. l. in rebus cōmodatis
in prin. ff. cōmo. vt mors seruorum sine
culpa: hostiuʒz incursus piratarum vel
naufragiũ. Jncendiũ: fuga seruoꝝ qui
custodiri non solent. vt ibi ponit̃. Vbi
no. ꝙ vbi diligẽtissimus preuidisset nō
est casus fortuitus. veluti si domũ quā
ruiturā diligẽtissimus preuidisset. nō
preuidisti ⁊ ꝓpterea equm in ea dimisisti qui perijt ex ruina. Secꝰ si ex teremoto: aut subito impetu ventorum.
Casus fortuitus quis dicat̃. ⁊ Bal.
in. c. j. in ti. quib. mo. feu. amit. no. ꝙ est
qui de facili nō euenit. ⁊ cui ꝓuidentia
hoĩs nō pōt resistere ⁊ hoc proprie. improprie vero quando culpa precedit vt
incendiũ ⁊ furtum. l. si vendita. ff. de pe
ri. ⁊ cō. rei vendi. Jdem Bal. ⁊ doc. in. l.
que fortuitis. C. de pig. act.
¶ Vtrũ furtũ sit casus fortuitꝰ. Rñ. pa.
*in. c. vnico. de como. ꝙ gl. iuris ciuilis vi
dent̃ ↄ̃rie s
ʒz ipse dicit ꝙ si ꝑ violentia
ʒz
subtrahit̃ est fortuitus nisi fueris ĩ cul
pa trāseundo ꝑ loca periculosa ar. l. nō
est verisimile in ṗn. ff. q. me. cā. Si aũt
claudestine. ⁊ tunc si ab ea ꝑsona a qua
diligẽtissimꝰ precauisset. puta a vili fa
mulo. nō est casus fortuitꝰ. alias sic facit q nō. in. l. q̃ fortuitis. C. de pig. ac.
¶ Vtrũ quis teneatur de casu fortuito
*Rñ. tex. in. d. c. vnico ꝙ sic in tribus casibus. ¶ Primꝰ quādo culpa precessit
puta comodaui tibi equu
ʒz vt ires mediolanũ ⁊ iuisti placentiā ⁊ incidisti in
latrones imputabit̃ tibi. vt hic ⁊ in. l. si
vt certo. §. sed interdũ. ff. como. ¶ Secũ
dus qñ precessit mora puta nō reddidi
sti quādo debuisti ⁊ fortuito ꝑdidisti.
tibi imputabitur vt in. d. c. vnico ⁊ ĩ bo
na fides depositi. Hoc veꝝ. cōscientia.
nisi eodẽ mō fuisset peritura apud dfi
ʒz
tũc nō tenet̃ nisi de eo in quo eũ dānificauit per non factā restitutionẽ rei
tꝑe debito. ar. c. fi. de iuiurijs. Sed quā
do dubiũ est an fuisset peritura vide. j.
mora. §. vl. ¶ Tertiũ quādo pactũ ĩtercessit vt teneretur de fortuito. vt. in. d. c.
vnico ⁊ bona fides. limitat nisi adueniat culpa eius cui permisit. sic non
teneret̃. l. cũ ꝓponas. C. de nau. fe. et. l.
qui officij. §. fi. ff. de ↄtrahen. emp.
¶ Sed q̇d si generaliter renunciauit ⁊
*nullus casus fuit expressus. puta dicẽdo. ꝙ volebat teneri de oĩ casu fortuito.
an teneat̃. Rñ. ꝙ l
ʒz varia sit opi. vt refert. Bal. ĩ. l. j. C. como. ego dico tñ ẜ
ʒz io.
an. ĩ. d. c. vnico ꝙ nō tenet̃ facit. l. s
ʒz ⁊ si
in. §. quesitũ. ff. si quis cau. Q verũ est
infallẽter in ↄscĩa nisi casibꝰ in quibꝰ
specialiter fuisset renũciaturus si fuissent expressi. ar. c. fi. de off. vi. li. vj. ⁊ no.
accursius in. d. §. quesitũ. ⁊ bñ contra
eũ q̇ legẽ dicere potuit apertiꝰ est inter
petratio facienda de re. iur. li. vj. ⁊ in. l.
quicquid. ff. de ver. ob. dicit̃. Quicquid
astrigẽde obligatiōis cā dictũ est: id ni
si palā ꝟbis exprimatur omissum intelligendum est.
¶ S
ʒz q̇d si aliqui casus fuerũt enume
*rati specialiter. ⁊ postea secuta fuit renũciatio gñalis. Rñ. ẜm. Bar. d. §. q̃sitũ
ꝙ ꝑ illā gñalẽ renũtionẽ nō veniũt casus maiores expressis. sed solũ cōsimiles exp̃ssis. Q q̇dẽ veꝝ est gñaliter in
oĩbꝰ odiosis: sicut hic. Secꝰ esset in fauorabilibꝰ vt no. in. cle. nō pōt. de ꝓcu.
⁊ Jnno. in. c. sedes de rescrip.
¶ S
ʒz q̇d si renũciatiōi gñali ĩteruenit
*iuramentũ. Rñ. Jo. an. vbi. s̃. ꝙ nō obli
gat Ratio ẜm ip̃m est iuramẽtũ non
obligat vltra cōsensum iurātis. facit. c.
veniẽs el. prĩo. ⁊ q ibi no. Jnn. de iureiurādo. ⁊ hoc credo veꝝ in casibꝰ ꝓ qui
bus specialiter si fuissent expressi cōsen
sisset. pro quibus facit. c. tua nos cũ ibi
notatis de sponsal. Cōcordat Bal. vbi
s̃. Ratio iuramentũ h
ʒz vim casus ex
pressi. l. cũ pater. §. si quis matrem. ff. de
lega. ij.
¶ Vtrũ extimatio faciat venire casum
fortuitũ. Rñ. ẜm Jo. an. in. d. c. vnico et
*Bar. in. l. si vt certo. §. nũc vidẽdũ. ff. co
mo. ⁊. l. j. eo. ti. qñ sumꝰ in ↄ̃ctu. cuiꝰ nature nō repugnat q dñiũ trāsferatur
tũc extimatio facit emptionẽ. vt. l. plerũ. ff. de iure. do. ⁊. l. quotiẽs. C. eode
ʒz.
Et sic extimatio facit ꝑiculũ oẽ ⁊ como
dũ recipiẽtis. l. necessario ĩ ṗn. ff. de peri. ⁊ co. rei vẽ. ⁊. d. l. qͦtiẽs ⁊ plerũ ẽt de
terioratiōis. vt. l. si extimatis. cũ. l. se. ff.
so. ma. exemplũ cũ mulier dedit viro rẽ
extimatā: vt ĩ. d. l. plerũ. vł q̇s extima
tā rẽ tradit. ita q extimatio cedat̃ non
res vt in. d. §. nũc vidẽdũ Si aũt sumꝰ
in cōtractu de cuiꝰ natura ẽ vt solũ pro
ꝑte dñiũ trāsferat̃ ⁊ ꝓ ꝑte nō sicut ẽ in
societate sic periculũ partis solũ si exti
matio fit trāsit ĩ accipiẽtẽ. vt. l. cũ duobus. §. dāna. ff. ꝓ socio. Si aũt sumꝰ ĩ cō
tractu cuiꝰ nature repugnat dñij. trāslatio vt in locato ⁊ hmōi. sic extimatio
nō facit emptionẽ nec trāsire periculũ
casus magis ꝙ teneat̃ ex natura ↄ̃ctꝰ
Nec ob. ꝙ Bar. vbi. s̃. vultvt aliq̇d ope
ret̃ ⁊ sic si tenebat̃ de lata solũ teneatur
de leui. si de leui tũc de leuissima si de
leuissima: tunc de casu. hoc nō teneo
sic nec. Pa. in. d. c. vnico. S
ʒz dico ꝙ ope
rat̃ extimatio tũc solũ vt sciat̃ preciũ si
deterioraret̃ vel ꝑderet̃ ex vicio recipiẽtis ⁊ sic releuatur dñs ab onere ꝓbādi
veꝝ p̃ciũ rei. Si aũt res extimata daret̃
cũ pacto ꝙ aut res vel extimatio redde
ret̃ sic facit transire periculũ perẽptionis: sed non deteriorationis vt. d. l. plerun in fi.
Cathecismus
quid est. Rñ. ꝙ est ille exorcismꝰ q̇ fit ante ianuā eccłie suꝑ baptiʒzādo. Vñ dici
tur cathecismus a cathetiʒzo. i. instruo
vel doceo. Jdeo cathecismꝰ instructio
vel doctrina dicit̃ de hoc ĩ. c. ꝑ cathecismum de co. spi. li. vj. ⁊ in. c. ante baptismum de conse. di. iiij.
Cathecismi materia tangitur per
legistas in. l. nulli. C. ne sacrum baptis. reite.
¶ Vtrũ ↄtrahat̃ aliqua cognatio spũa
lis in tenẽtibus cathecismo sicut in ba
*ptismo. Rñ. ꝙ sic q̃ ĩpedit matrimoniũ
contrahẽdũ. sed non dirimit. contractũ
vt in. d. c. per cathecismum.
¶ Ad q̇d tenet̃ qui tenet in cathecismũ
Dic. vt. s̃. baptismus. viij. in fi.
*¶ Ad quid valet cathecismus. Rñ.
ẜm
*Tho. in. iiij. distinctio. vj. ꝙ minuit po
testatem demonis. ne tantum possit in
corpore ⁊ anima vide. j. exorcismus
idem est.
dicit̃ multiplicit̃ aliqñ cā pia
vide. j. legatũ. ij. in ṗn. cā ciui
lis cuiꝰ finisẽ comodũ ꝑtis. seu aliquo
rũ sine alterius punitiōe. Jn hoc tracta
tur de pecunijs ⁊ possessionũ negocijs
⁊ hmōi. vt in. xiiij. q. ij. suꝑ prudentiam
tuā. Causa criminalis cuius est finis
punitio pctĩ vel vindicta publica: vt in
c. at si clerici ⁊ in. c. cũ nō ab hoĩe. de iu
di. ⁊. d. c. suꝑ prudẽtiātuā. ⁊. xvij. q. j. fra
ter nr̃. circa mediũ. Cā mixta est q̃ participat de vtro. de ꝓcu. c. tue. Et lʒz gl.
videant̃ varie ponẽdo pecuniariā penā aliquādo ꝓ ciuili aliquādo ꝓ crimi
nali. vt in. l. p̃tor. in ṗn. ff. de sepul. vj. et
in. l. vnica. C. quando ci. ac. crimi. pre.
Tamẽ cōcordat q quādo pecuniaria
pena applicat̃ fisco: criminalis est sicut
tʒz Jnn. in. c. qualiter ⁊ qñ. el. ij. de accus.
⁊ est gl. ⁊ Bar. in. d. l. pretor. §. j. sic in
tẽditur vindicta publica ꝑ penā pecuniariā: sicut ꝑ penā corporis. Si vero
applicatur fisco pro interesse fisci: ciuilis est vt in. l. j. C. de his qui. vt indig.
Nec obstat. c. per tuas. de symo. ⁊ quod
ibi notat. Pau. in rubrica de iudi. illud. c. loquit̃ de ammonitione a prelatiōe. que est ciuilis: quia facit ad bonũ
subditorũ habere bonũ prelatuʒz. Et ta
li non imponitur pena debita delicto.
sed nō permittitur exercere quod ei nō
cōuenit. s. prelationem ad quā est indi
gnus. Jtem nō dicũt doc. ꝙ precise est
agere ciuiliter quādo pena applicatur
ꝑti sʒz etiā alio modo. sicut ĩ. d. c. ꝑ tuas
hoc sequit̃ gl. ⁊ Bar. ⁊ Ang. in. l. iij. ff. de
se. vio. ⁊ Bar. in. l. fi. in questiōe. Quero
qũo cognoscā. ff. de pri. delic. Jtem glo.
Alber. ⁊ Saly. in. l. j. C. de se. vio. ⁊ gl. in
l. aut dānũ cũ infamia. in prin. ff. de pe.
⁊ communior est opi. de hoc no. d. Ant.
in rubri. de iudi.
¶ Noĩe cāe intelligit̃ de cā ꝓpinqua
*nō remota. vide gl. in. c. de cetero. de ho
mi. Et no. ꝙ cā remota r occasio. facit
l. q̇ domũ in fi. ff. loca. Vñ faciẽs turrĩ: ẽ
occasio homicidij illiꝰ q̇ ascẽdit ⁊ se p̃ci
pitauit. Jpsa ꝟo ẽ cā ꝓpinqua. Qñ aũt
q̇s teneat̃ ꝓ cā remota no. gl. in. c. sicut
nobis. de testi. q̃ distinguit. Aut dabat
operā rei licite. ⁊ si adhibuit diligẽtiā
debitā. nō tenet̃. xxiij. q. v. de occidẽdis.
Si ꝟo nō adhibuit tenet̃. l. d. sepe. ff. ad
l. acq̇. q̇ occidit. §. pe. Si aũt dabat oꝑa
ʒz
rei illicite. ĩputant̃ ei semꝑ oĩa q̃ ĩde sequũt̃. l. di. c. quātũ dixit. ĩiur. c. fi. ff. ad
l. aqui. l. itẽ Mella. ĩ ṗn. ij. §. itẽ ⁊ cũ eo.
Qr dixit iste dixit cām dici multiplex. Tu dic ꝙ cāꝝ tria sunt gña ciuilis.
s. crimĩalis ⁊ spũalis. vt no. Spe. ĩ ti. de
ↄtu. §. sequit̃ videre paulo post ṗn. ꝟsi.
ad huiꝰ aũt. ⁊ in ti. de iuris. om. iudi. ꝟ.
et breuiter. ⁊ de oĩbꝰ generibꝰ causarũ
tangit idẽ Spe. ti. de offi. om. iudi. §. fi.
et in titu. de inceden. quest. per totum.
¶ Cā eccłie nō r cā ꝓpria rectoris vñ
*ĩ cā eccłie sue pōt esse iudex. ij. ṗ. vij. c. si
q̇s erga ep̃
ʒz ĩ gl. facit. c. fi. de postu. vbi
ponit vt diuersa ꝓ se vel ꝓ ecclesia. Et
hoc veꝝdũmō aliꝰ ↄstituat̃ q̇ agat noĩe
eccłie vt ĩ. c. ĩsuꝑ. de testi. Similiter pōt
esse testis in cā eccłie quādo aliꝰ ẽ cōsti
tutꝰ q̇ agat noĩe eccłie. d. c. ĩsuꝑ. S
ʒz no.
ꝙ l
ʒz canonicꝰ possit esse testis ꝓ cōcani
co suo cōtra extraneum nō dicit̃ domesticꝰ eiꝰ sed eccłie tantũ ẜm Hug. vt
in gl. d. c. suꝑ prudentiā. xiiij. q. ij. nō tñ
pōt esse iudex pro eo cōtra extraneũ
minor cā repellit aliquẽ a iudicio a
testi. de offi. dele. c. cum. Rñ. canoni.
*¶ Cām ꝓpriā palā ẽ eā esse cuiꝰ emolumẽtũ vel damnũ ad aliquẽ suo noĩe
pertinet. ca. biduum. §. palam. ij. q. vj.
*¶ Cā cōis vtrius est. vt. ff. de ri. nup.
l. illud. Et iō testis nō pōt esse in re cōi
sibi cũ alijs nisi ĩdirecte. vt legatariꝰ q̇
pōt esse testis in cā testamẽti in quo sibi est aliq̇d relictũ. insti. de testa. §. lega
tarijs sed cā vniuersitatis nō videtur
singularis ꝑsone. vt in. c. q̇ manumittitur. xij. q. ij. ⁊ ibi vide doc. in. d. §. legata
rijs. cum limitationibus suis.
¶ Causa alia impulsiua que occasionẽ
*remotam prestat sicut Calfurnia que
importune postulando cām dedit. vt
mulier nō possit postulare. vt in. l. j. §.
sexum. ff. de postu. Et ista cessante non
cessat effectus. alia finalis. et ista regu|
lat dispositionẽ. c. cũ cessante causa. de
appel. l. gñaliter. C. de epis. et cle. ⁊ ibi
Bal. multa dicit de hac materia. c. gña
liter. vj. q. j. Hec cognoscit̃ ex. v. Primo
quando illud quod exprimitur in viā
cause respicit vtilitatem tā alterius
etiam partium. l. titio centum. in prin.
ff. de cōdi. ⁊ demō. puta dono tibi centũ
vt inde facias fieri capellā in tali eccle
sia que illa indiget ⁊ hmōi. Si vero respiceret solũ vtilitatẽ illius qui debet
implere ⁊ non sit pia: sic presumit̃ causa impulsiua. d. l. titio. §. sed si filio. Vñ
si lego tibi. x. vt caligas emas nihilominus tenet legatũ. l
ʒz nō emas. Simi
liter sivt fundum. S
ʒz sivt emas fundũ
alteri minus industrioso nō valet nisi
caueat. vt ibi. Secudo cognoscitur qñ
exprimitur pius actus in viam cause.
l. si quis pro redemptione. C. de dona. ⁊
l. si ego. ĩ prin. ff. de iur. do. ⁊ vult Bar. ĩ
l. ij. §. fi. ff. de dona. vt puta dono tibi cẽ
tu
ʒz vt facias hospitale: nā hospitale ꝙ
fiat erit cā finalis. Tertio cognoscit̃ qñ
ĩgerẽdo actũ exprimit̃ ab hoĩe cā vbicũ
lex req̇rit de necessitate eā ad validi
tate
ʒz actꝰ tũc intelligit̃ finalis vt actus sustineat̃. l. s
ʒz si mors. §. fi. cũ. l. seq.
ff. de do. ĩter vi. ⁊ vxo. vbi r ꝙ donatio
facta vxori ad restaurationẽ ediũ igne
cōbustarũ valet vs ad earũ reparationẽ. ⁊ nō in plus. Quarto vbicun
nō pōt esse alia rō illa censet̃ cā finalis
l. uis. vbi gl. C. fideicō. Vñ q̇ legat
iter ad fōtẽ vr̃ legare ⁊ haustũ. ff. ser.
ru. pre. l. itẽ si. Quinto vbicun lex ex
primit cā
ʒz censet̃ finalis gl. est notabilis in. l. cũ tale. §. legato cām falsa
ʒz. ff.
de cōdi. ⁊ demō. quā ad hoc ponderat
ang. ĩ. l. sciendũ. ff. de edi. edic. ⁊ bar. in
d. §. fina. cuius sunt ista dicta.
¶ Est ⁊ alia cā que est cātiua alicuius
*effectus sed non sufficiẽter ⁊ efficaciter
⁊ talis nō tenet̃ ad restitutionẽ dāni da
ti proximo licet peccauerit. Est ⁊ alia q̃
ẽ cātiua ⁊ inductiua alicuiꝰ effectꝰ suf
ficienter ⁊ efficaciter ita ꝙ sine ea non
sequeretur. ⁊ talis tenetur ad restitutionem vltra peccatum commissu
ʒz. Et
de ista loquitur. c. fi. de iniur. Quod no.
facit ad multa.
Cautio
simpliciter dicta regulariter
ĩtelligit̃ nuda ꝓmissio vt. l.
sancimꝰ. C. dever. sig. Fallit in cautiōe
expressa a lege p̃toria. vt. ff. de p̃to. stip.
l. p̃torie. la. j. Et sic intelligegl. in. c. prio
igit̃. de cōse. di. iiij. Jtẽ ẜm gl. in. l. pe. ĩ
fi. ff. de pe. he. qñ est ꝑsona suspecta. vt
l. si fideiussor. §. fi. ff. qui sa. co. quia tũc
debet cauere cum fideiussoria. Sed cũ
addit̃ idonea vel sufficiẽs: intelligit̃ de
pignoratitia vel fideiussoria: vt. ff. de fi
deicom. li. l. ergo diu. §. adici. ita vide gl. in. c. ad nr̃am. el. jde iureiur. ⁊ in
c. vlti. de pig. ⁊ in. c. ex publico. de conuer. cōiu. Si vero dicitur cautio medio
cris: tunc venit obligatio omnium bo
norũ. tex. est sing. in. l. filio. in fi. ff. vt le.
nomine cane. Si vero dicitur cautio cō
petẽs intelligitur arbitrio iudicis
ẜm aliquos. vel ẜm alios fideiussoria vel pi
gnoraticia. vt in gl. l. si debitori. ff. deiu
di. no. tamen Bald. in. l. vniuersa. C. de
p̃ct. impera. of. ꝙ quando statuto caue
tur ꝙ cauet̃ idonee: qñ cōpromissum pe
titur intelligitur arbitrio iudicis. ⁊ in
l. oẽs. C. de epis. ⁊ cle. dicit tenet̃ quis
dare fideiussores: ⁊ nō potest: tũc tenet̃
obligare omnia bona sua meliori mo
do qui potest. Si vero dicatur. satisdet
vel satisfaciat. fideiussoria intelligitur
vt in. d. l. j. qui satisda. cogan. et ẜʒz gl.
in. d. l. penul.
Cautio idonea vt paucis absoluā.
dicitur ẜm qualitatem ⁊ conditionẽ ꝑ
sone. vt per Bal. in aut̃. cui relictũ col.
iij. versi. item nota ꝙ idonea cautio. C.
de indic. vidui. tol. et in. l. sciendum. C.
quorum apppel.
Cecitas
mentis ẜm tho. secunda secunde. q. xv. ar. prĩo ꝓuenit
dupliciter. Primo ex hoc ꝙ auertit se
spontanee a cōsideratione primi principij intelligibilis secundũ illud psal.
Noluit intelligere vt bene ageret.
Alio modo per occupationem mentis
circa alia que magis diligit dictum
principum secundum psal. Super ce|
cidit ignis. s. concupiscentie ⁊ nō vide
runt solẽ. Et sic p
ʒz ꝙ est pctm̃. ⁊ a Gre.
xxj. mora. ponitur filia luxurie.
¶ S
ʒz vtrũ sit mortale? Rñ. ꝙ sic qñ sic
*nō vult intelligere necessaria ad salutẽ
xxxviij. di. c. qui ea. siłr qñ ita occupat̃
in tꝑalibus: ꝙ omittit necessariā vaca
tionẽ quā deo tenet̃ exhibere. vt in die
bus festiuis in q̇bus ẜm Ri. in. iij. dis.
xxxvij. arg. iij. q. iiij. ĩ aliqua hora tenet̃
deovacare mẽte vel hmōi. secus si omit
tit que non sunt necessaria ad salutem
tunc est peccatum venale.
Cedere
bonis dʒz q̇ soluere nō valet
creditoribus suis. Et valebit ei ad tria. primũ ne incarceret̃. l. j.
C. qui bo. ce. po. de quo vide. s̃. Carcer.
§. ij. ẜm ne excōicet̃. ⁊ si erat excōicatus
dʒz absolui recepta idonea cautione de
soluẽdo debito si ad pinguiorẽ fortunā venerit de solu. c. odoardus Tertiũ
ꝙ nō cōdẽnet̃ nisi in tũ facere pōt ha
bita rōne ne egeat: necem̃ fraudādꝰ est
alimẽtis quotidianis. ff. de re iud. l. sũt
q̇ in id ꝙ facere possunt: ⁊. ff. qui bo. ce.
pos. l. is q̇ ⁊. l. q̇ bonis. ⁊. l. si debitores.
Nec ob. c. ꝑuenit. de fideius. ibi non
cesserat bonis. limita tñ tertiũ: qñ non
cōuenit̃ rōne delicti. qui si cōueniretur
rōne delicti: non haberet̃ respectus ne
egeret etiā in clerico. vt no. Pan. in. c.
olim nobis. de rest. spo. Qũo vero sit vi
de. j. solutio. §. xxiij.
De materia cedẽtis bonis ⁊ an nu
dus exulet ⁊ an cogat̃ mendicare not.
Bar. in. l. qui cedit ĩ. vlti. q. ff. de ces. bo.
gl. in. l. ij. iij. ver. possit. C. q cũ ⁊ iuste
de act. §. fi. vbi ꝙ non deducit ne egeat
sed tamen ꝙ non dʒz spoliari. vestibus
in. l. j. C. qui bo. ce. pos. ⁊ Bart. in. l. diuꝰ
in prin. ff. de bo. dan. ⁊ remanet obliga
tus naturaliter tantum ciuili obligatione liberatur Bal. in. l. cum quis
col. ix. ver. vj. exẽplum. C. de iur. ⁊ fact.
igno. per glo. in. l. vbicun in versi. teneri. ff. de fideius.
Celare
peccatum alicuiꝰ propter pe
cuniā vel gratiam: aut cōsan
guinitatẽ simonia est vt in. c. nemo. de
simo. vbi glo. ⁊ Jnno. dicit ꝙ rō est q̃
libet tenetur alterius peccatũ ad peni
tentiā indicare. xxiiij. q. iij. tam sacerdo
tes. Secus aũt in ind icatiōe furis. vł
serui fugitiuivt capiat̃ licite merces
accipit̃. ff. de offi. p̃fec. vrb. l. solẽt. et. ff.
de cōdi. ob. tur. cām. l. iiij. §. vlti. Nec ꝓ
prie dicit. Jnno. ꝙ est simonia vbi ex
gr̃a q̇s nō iudicat. sʒz dʒz puniri sicut simoniacus. tu dic ẜm gl. ĩ. l. iiij. §. si tibi.
ff. de ↄdi. ob. tur. causam. ꝙ ille q̇ nō te
netur ꝑ officiũ vel actionem vel iudicẽ
reuelare furẽ licite accipit aliq̇d. vt in
dicet sed accipere vt non indicet turpi
ter accipit ↄ̃ publicā vtilitatẽ q̃ est
maleficia puniri. vt. ff. de fideius. l. siq̇s
a reo. §. pe. Et sic ptʒz ꝙ rōne naturali
non tenet̃ q̇s indicare tũc non liceret accipere ꝓ indicando. vt. ff. de condi. ob tur. cau. l. j. in fine. ⁊. l. ij. j. Rñ. Q
tñ lʒz vt in. d. §. si tibi quod limito verũ
de indicatione q̃ sit prelato vt puniat.
secus de illa que fit alicui vt ꝓuideat:
teneretur.
Censura
ecclesiastica q̇d comprehẽ
dat. Rñ. ꝙ interdictum suspensionem ⁊ excōicationem: de verb.
signi. c. querenti.
Census
est q̃dā pensio q̃ de prouẽtibus soluit̃. j. q. iij. quesitum.
vel potest dici census quicquid annua
tim soluitur in quātitatevel summa. ff.
de censi. l. etatem.
De censu ⁊ quid sit ⁊ an sit signum
subiectionis ⁊ ecōtra an nō soluere sit
vsurpatio libertatis. no. Bal. in. l. plures col. ij. versi. no. ꝙ non soluere. C. de
fide instru. ⁊ in. l. data. col. xvj. C. qui ac
cu. non pos. ⁊ in aut̃. q̇bus mo. natur.
effi. sui. §. si quis.
¶ Cẽsus nouos imponere ecclesijs aut
*veteres augere prohibetur oĩbus episcopis ⁊ prelatis in. c. prohibemus de
censi. etiam si eripuerunt eas de manu
laici. vt in c. ecclesijs. eo. titu. Dicit tñ
Pau. in. d. c. prohibemus ꝙ hoc veru
ʒz
est ad vtilitatem eorum pro priā vt in
cle. ij. de re. ec. non alie. Secus esset ad
vtilitatẽ alterius ecclesie. rationabili
|
causa subsistente ⁊ a prelato iurisditio
nem habente episcopalem ⁊ in eccłia
pleno iure sibi subiecta. tunc potest
vt no. Jnno. in. d. c. prohibemus. ⁊ facit. c. preterea. eo. titu.
¶ Quis pōt imponere cẽsum. Rñ. ꝙ q̇
*cun h
ʒz ius in re tali. vt insti. de vsufru. §. sine testamento.
¶ Quod argumẽtũ prestat census. so
*lutio. Rñ. ꝙ aliqñ subiectionẽ de censi.
c. oĩs aĩa. Aliqñ prestitā libertatẽ vel ꝑ
ceptam protectionem vt in. c. percepimus. de priui.
Certum
dicit̃ id de quo ꝓprio nomi
ne vel indubitata circũ locutione cōstat. vt in glo. de priui. c. cũ ⁊
plātare. Jnsti. de exhereda. li. §. noĩatiʒz
vbi r ꝙ q̇ vnũ filiũ solũ hʒz noĩatim ex
heredat siue dicat. tit iũ filiũ meũ exhe
redo. siue filiũ meum exheredo.
Cassatio
a diuinis officijs alia generalis. ⁊ hec eq̇parat̃ ĩterdicto. ita ꝙ posita generali cessatione ab
eo qui pōt vel de iure vel de cōsuetudine in loco aliquo. si quisibi celebrat est
irregularis ⁊ religiosus talem cessatio
nem non seruās est excōicatꝰ ipso facto
si matrix ecclesia seruat. Et sic ĩtellige
cle. j. de sen. ex. ⁊ Jnn. in. c. nō est nobis
de spō. Cessatio vero specialis est illa
que solũ in aliqua eccłia ponit̃. Et hec
non comparatur interdicto. Vnde cele
brans in eadẽ ecclesia nō efficit̃ irregularis nec religiosus excōicatꝰ si nō sernat uis talis ecclesia esset matrix. Et
sic intellige glo. ij. capitu. si canonici de
offi. ordi. li. vj. ⁊ Jnno. in. c. dilectis filijs de appel.
¶ Que est pena imponẽtis generale
ʒz
*vel specialẽ cessationẽ indebite. Rñ. ꝙ
illi qui imponũt tenent̃ restituere oẽs
fructus quos interim ab ecclesia perce
perunt. Jn qua cessatum est etiā si talis eccłia sua erat. ⁊ ipsi ecclesie. Jt em
tenent̃ de omni dāno quod alij incurrũt ꝓpter talẽ cessationẽ. d. c. si canonici. ⁊ ibi Ge. dicit ꝙ l
ʒz. d. c. loquit̃ de capitulo canonicorũ tñ idẽ erit in alijs q̇
ipsam cessationem imponunt.
¶ Que est pena illius qui dat cām ces
*sationi. Rñ. tenet̃ ad oẽ intercesse q ca
nonici. aut alij incurrerũt. ⁊ ad aliquā
aliā satisfactionẽ extimandā arbitrio
superioris in recōpẽsationẽ cessationis
facte in ecclesia. d. c. ij canonici.
¶ Que requirunt̃ ad hoc vt cessatio de
*beat seruari? Rñ. ẜm Jo. an. in. c. uis
de offi. or. li. vj. ꝙ. x. ¶ Prĩo ꝙ hi q̇ cessant habeāt ex ↄsuetudĩe. vł alio iurc.
¶ Sco ꝙ cōuocent̃ absentes ad ↄ̃ctādũ cessatione. ¶ Tertio ꝙ tractẽt diligẽter. ¶ Quarto ꝙ de cessando deliberẽt. ¶ Quinto ꝙ sit manifesta offensa:
vel ĩiuria. ⁊ ẜm Jnno. ⁊ Host. d
ʒz esse no
toria. ꝙ si nō esset nulla ↄsuetudo ꝓdes
set: esset ecclesijs onerosa de consue.
c. j. ⁊. c. cũ venerabilis ille ↄ̃ quẽ cessatur non d
ʒz cōuinci ꝓbādis s
ʒz apertis ⁊ notorijs maxĩe in cultu diuino tol
lẽdo. C. de acti. ⁊ obli. l. negātes. ¶ Sex
to ꝙ sit cā rōnabilis. ¶ Septimo ꝙ an
te cessationẽ instr̃o publico vel patentibus literis autentico. Sigillo munitis cām cessationis exprimāt. ¶ Octauo ꝙ illud instr̃m vł lr̃as tradāt ei con
tra quẽ cessant. ¶ Nono ꝙ requirāt illum. vt emẽdet competẽter iniuriam ꝓ
pter quā cessare volunt: ꝙ si non fecerit tunc locum habet cessatio. ¶ Decimo ꝙ post cessatione
ʒz vtra ꝑs iter d
ʒz
arripere ad sedẽ aposto licam infra mẽ
sem per se vel per pro curatores sufficiẽ
ter instructo. ⁊ continuatis diebꝰ quā
cito poterunt se sedi apostolice representent vt discut iatur quid super hoc
sit agendum. his non seruatis non ser
natur cessatio. Similiter si pars que
posuit cessationem eam non seruauerit
ab alijs non seruetur similit er hoc no.
Jo. mo. ⁊ Gari. in. c. si canonici. de offi.
or. li. vj. in quo. c. reprobatur consuetudo illorum qui in aggrauatiōe cessatio
nis imagines crucis vel aliorum sanctorũ prosternunt: vtricis supponũt vel
lapidibus ⁊ huiusmodi. ⁊ qui talia fa
ciunt grauiter sunt puniendi vt ibidẽ.
Cessio
actionum an valeat. Rñ. pau.
in. c. fi. de ali. iu. mu. causa fac.
|
colligendo dicta doc. distinguendo sic.
¶ũ querit̃ an valeat cessio actionũ dic
aut fuit facta in vltimavolũtate. ⁊ t
ʒz vt
no. ĩ. l. nomẽ. ff. le. iij. Sic tñ ꝙ si actio
erat ĩ iudiciũ deducta ꝑ defunctũ non
debet agere legatarius. sed heres oẽm
talem vtilitatẽ quam cōsequetur heres
d
ʒz legatario restituere. Et si nihil con
sequitur. nihil restituet: videtur testator legando actionẽ legasse euentu
ʒz
illius iudicij. Et ob hoc ne fiat collusio
per heredem pōt legatarius si vult assi
stere heredi in iudicio. vt in aut̃. nunc
si heredi. C. de liti. Si vero actio nō erat
deduc ta in iudicium poterit legatariꝰ
post cessionẽagere. vt ibi. Sed cuiꝰ sum
ptibus. Rñ. glo. in aut̃. nunc si heres ꝙ
si erat litigiosa cum legabatur tũc sum
ptu. heredis. l. cũ seruis. ff. de le. j. Si ve
ro facta est litigiosa viuo vel mortuo te
statore tũc sumptu legatarij. vt. ff. de le.
j. l. seruuslegatus. nisi heres fuerit in
mora ar. ff. de le. j. l. cũ res. Aut cessio fit
inter viuos. ⁊ distingue aut sit potẽtiori ratione officij seu dignitatis preci
pue ⁊ non valet ⁊ ced ẽs debet perdere
oẽ ius q habebat. Et iste est propriꝰ ca
sus. l. ij. C. ne. li. po. Et hoc verũ ẜm spe.
in ti. de cessione actionum. post Vin. qñ
sit potentiori malitiose: causà opprimẽ
di aduersarium secus si fieret bona fide. car. l. qui stipendia. C. de procu. ⁊ pla
cet pau. Si vero cessio sit potentiori nō
rōne officij vel dignitatis: sed rōne no
bilitatis: vel ditior vel alio res pectu
tũc si fuit facta cessio rōe iudicij mutā
di pōt excludi cessionarius ꝑ exceptio
nẽ. vt. l. pe. ⁊ q ibi no. ff. de ali. iu. mu.
cā fa. nō perdit tñ actionẽ cedẽs: s
ʒz pu
nit̃ ẜm vnam opi. nō pōt ampliusce
dere istā actionẽ alteri: nec pōt in ea cō
stituere ꝓcuratorem: sed tenet̃ ipse pro
seq̇: vt vr̃ ĩnuere. d. l. pe. gl. tñ. in. d. l. pe.
dicit ꝙ ĩ isto casu videt̃ trāstulisse magis rẽ litẽ: ⁊ sic cessiōariꝰ habebit rẽ
si euincat̃ ⁊ cedens expensas litis facit ĩ dānũ suũ. secus si nō fuit facta rōe
iudicij mutandi: t
ʒz vt patet ex not. ĩ
sl. in. l. j. C. ne li. po. Aut cessio q̃ fit. ĩter
viuos ⁊ q̃ nō sit potentiori est dubitata.
⁊ dicit̃ dubitata eoipso q est in litigio
deducta: dubius euentus litis: ⁊ sic
non potest regulariter alteri cedi ⁊ cedens incidit in viciũ litigiosi. vnde d
ʒz
puniri. vt habet̃ in. l. fi. C. de liti. ⁊ ꝑ gl.
ĩ. c. eccłia el. j. ne li. pẽ. fallit ĩ casibꝰ ibi
nũeratis. No. hic ꝙ ĩ casibꝰ in q̇bꝰ pōt
fieri cessio: ꝙ ꝓsecutio actiōis fiet a cedẽ
te: non a cessionario secundum Jnno.
in quadā glo. in. d. c. fi. allegat in ar. l.
. ff. de aqua plu. Aut actio nō ẽ du
bitata tũc regułr pōt cedi titulo donatiōis: vẽditōis vel alio titulo legitĩo.
vt ꝓbat̃. C. de he. vel ac. vẽ. l. noĩs vẽditio. ⁊ ĩ. l. ꝑ diuersas. C. man. Pretẽdit̃ tñ
siłatꝰ cōtractꝰ ex sex. Primo ex modicitate precij: ⁊ extimat̃ ista actio ẜm dubiũ expẽsas labores ⁊ hmōi ẜm Pau.
ibidẽ. ¶ Sco qñ in cessiōe nō exprimi
tur titulꝰ: vt qñ dicit cedo actionẽ
⁊ c. nec r ꝓ qua cā vt ꝓbat̃ in. d. l. ꝑ diuer
sas. ⁊ tenent cōiter doc. ¶ Tertioqñ ces
sio fuit ꝓ ꝑte vẽdita. ⁊ ꝓ ꝑte donata. vt
d. l. ꝑ diuersas. Rō ista cessio est odio
sa secus in alijs v
ʒz. Et isto casu admittitur sessionarius vs ad titatẽ
quā exbursauit. Jn alia ꝑdit actio. vt ĩ
d. l. per diuersas. ¶ Quarto qñ cessio
pure vẽdit̃. tñ p̃ciũ nō soluit̃ nisi ꝓ ꝑte.
⁊ de reliqua cōfitet̃ recepisse. ¶ Quinto
qñ dicit se donare ꝓpter bñmerita. q̃
nō sunt. Fallit in casibꝰ cōtẽtis ĩ. d. l. ꝑ
diuersas. vbi nō presumit̃ siłatio. vt pu
ta si inter coherdes est facta cessio: vel
cũ est facta insolutũ: vel pro minime
rei sue: vt cũ domꝰ tua minat̃ ruinā do
mui mee ego timẽs eĩ oẽ ius tue. Jtẽ si
sit inter legatarios ⁊ fidei cōmissārios
vel qñ heres cessit actionẽ legatario.
Siłr in societate. s. quando socij sibi ce
dunt actionem.
Cedentis actionem materia vltra
hic dicta quid sit Bal. no. ⁊ doc. in. l. le
gato. C. le. ⁊ an cedere actionẽ cōtra si
q̇s possit. Bal. in. l. ij. C. an seruus ex fa
cto suo. An autem officium iudicis pos
sit cedi. no. Bald. ibideʒz ꝙ sic Bar. in. l.
ꝙ si minor. ff. de mino.
¶ Vtrũ clericꝰ possit emere cessionem
*Rñ. pa. in. d. c. fi. ꝙ nō: vilius emere ⁊
carius vendere nō licet ei: sed posset tñ
donari ecclesie vel clerico bonafide et
tenet nec credo illicitum secundũ pau.
ibidem.
¶ Sed q̃rit̃ quando dicit̃ res litigiosa.
Rñ. litigiosa res est de cuiꝰ dñio causa
mouet̃ inter petitorẽ ⁊ possessorẽ iudi
ciaria cōuẽtiōe. vel p̃cibꝰ principi obla
tis ⁊ iudici insinuatis: ac ꝑ euʒz futuro
reo cognitis. Jta dicit̃ in aut̃. litigiosa
res. C. de liti. sed Bar. in. l. j. C. de liti. di
stinguit. ꝙ aut agit̃ actiōe reali: ⁊ tũc si
cōtẽdit̃ de dñio vel quasi. puta dicit̃
rẽ suā esse. vel de eiꝰ dñio vel quasi. sic
res efficit̃ litigiosa ꝑ simplicẽ cōuentio
nẽ vt in. d. aut̃. litigiosa. Si vero nō con
tendit̃ de dominio sed de alio iure prin
cipaliter: puta hypothecaria et hmōi:
sic nō efficit̃ litigiosa. Aut agit̃ actione
ꝑsonali ⁊ sic nun efficit̃ litigiosa Aut
agit̃ actione mixta: ⁊ sic si est vniuersalis efficit̃ litigiosa ꝑ solā cōtrouersiam.
Si vero est particularis: sic efficit̃ litigiosa ꝑ litis ↄtestationẽ cōcordat Jnn.
in. c. cũ. M. ferrarĩẽsis de ↄsti. ex hoc pʒz
ꝙ quando res non est litigiosa pōt alie
nari abs vicio litigiosi. alias nō sine
pena litigiosi.
¶ Que est pena litigiosi. Rñ. vt no. ĩ. l.
*fi. C. de liti. ꝙ qui sciẽter ex aliquo cōtra
ctu rẽ litigiosa
ʒz acceꝑit restituere tene
tur rẽ ⁊ p̃cio eiꝰ priuabit̃ ⁊ fisco applicabit̃. Si ꝟo ignorās rẽ litigiosa
ʒz eme
rit: vel ex alio ↄ̃ctu acceperit: tũc ↄ̃ctus
nō t
ʒz: s
ʒz cōdẽnat̃ vẽdẽs testituere p̃ciũ
⁊ vltra tertiā ꝑtẽ. Et si ꝑ donationẽ sit
facta alieuatio extimabit̃. ⁊ idẽ fiet de
p̃cio quo est extimata: vt dictũ est. de cō
tractu emptiōis vel alio ↄ̃ctu exceptio
casibꝰ donatiōis añ nuptias vel trans
actionũ: aut diuisiōts reꝝ hereditariarũ facte vel ꝑ legati: vel ꝑ fideicōmissi
cām quibꝰ in. d. l. fi. ⁊ in. d. gl. d. c. eccle
sia. el. j. ⁊. ij. q. j. res in litigio. q̇bꝰ pōt
fieri alienatio sine vitio litigiosi.
¶ Vtrum res litigiosa possit alienari
*ab alijs inter quos nulla lis est de ea.
Rñ. Angelus. in autentica de litigio.
quod sic.
CJmiterimm
grece dicit̃
a cinis grece ꝙ est dulcis statio aiarum
vel potiꝰ corpoꝝ: ibi cinis
mortuoꝝ detinet vel altis ꝙ
est ante ecclesias fieri solet. hec Ge. ĩ
c. vnico de consec. eccle. vel alta. lib. vj.
de immunitate cimiterij: vide. j. Jmmu
nitas: et de eius consecratione et pollutione. vide. j. cōsecratio. iiij. per totuʒz.
De cimiterio ⁊ ꝙ est priuilegiatũ si
cut ecclesia ꝑ. xxx. passus circa ecclesiaʒz
not. Flo. in. l. quidā hyberꝰ. in prin. ff.
de ser. vrba. predi. Ang. aret. in tra. malefi. in. glo. in versic. schalis. et Oldr. cō
si. lv. vbi dicit de priuilegio cimiterij
multa ⁊ quid veniat appellatione illiꝰ.
Circũstātia
dicit q circũstat actũ
quasi extrinsecus extra
actus substantiā cōsideratum. Hoc aũt
vno modo est ex parte cause. ⁊ sic vel finale. ⁊ sic cōsideramus cur fecerit. sine
respectu agentis principalis: ⁊ si quis
secerit. Aliquando reipectu instrumen
ti: ⁊ sic quo instrumeto: vel quibꝰ auxilijs fecerit. Aliqñ circũstat̃ ex ꝑte mẽsu
re: ⁊ sic consideramus vbi vel in quo lo
co: aut quando fecerit aliquādo ⁊ tertio ex ꝑte ipsiꝰ actus cōsideramꝰ modũ
agendi. puta fortiter vellẽte: si sepe vel
semel solum siue cōsideramus obiectũ:
siue materiā actus. puta verum patreʒz
percussit vel extraneum: siue effectum
quem agendo inducit: puta vtruʒz percutiẽdo vel vulnerauerit vel occiderit
que omnia cōtinentur in his ꝟsibus.
Quis q̇d vbi: quibus auxilijs: cur. qũo
qñ ⁊ quotiẽs. Jta tñ ꝙ in q̇d includat̃
nō solum effectus. sed etiā obiectuʒz vt
intelligat. ⁊ quod circa quod.
¶ Vtrum cicunstantia mutet speciem
*pcti. Rñ. ꝙ circunstantia tripliciter sehabet ad actum peccati. Aliquādo em̃
cicunstantia adueniens actui indifferenter se habet quantum ad rationem
⁊ tũc non dat speciem peccator: nec aggrauat. Nihil enim ad rationem perti
|
net vt ille q̇ ꝑcutit̃ tali vel tali veste induat̃. Aliqñ ꝟo dr̃am aliquā h
ʒz ꝑ cōparationẽ ad rōnẽ ĩportās. aliq̇d repu
gnās rōni primo ⁊ ꝑ se: ⁊ tũc dat speciẽ
pctō: sicut acciꝑe alienũ. Si aũt prĩo et
ꝑ se nō importat aliq̇d repugnās rōni:
s
ʒz ꝑ cōparationẽ ad id q prĩo ⁊ ꝑ se rō
ni repugnat aliquā repugnātiā h
ʒz ad
rōne
ʒz. Sicut accipere aliq̇d in magna
titate: nihil: repugnās rōni dicit: sed
acciꝑe alienũ ĩ quātitate dicit maiorẽ
repugnantiam ad rōnẽ. Vnde illa circũstātia aggrauat. Vel sic ẜm philosophũ. v. ethi. ꝙ pctm̃ recipit speciẽ ex in
tentione peccātis. Vñ ille qui mechat̃
vt furetur magis est fur. quā mechus.
¶ Vtrũ circunstātia aggrauet peccatũ
*in infinitũ. Rñ. ꝙ qñ circunstātia non
cōstituit speciẽ nouā. tũc nō aggrauat
pctm̃ in infinitũ, vt veniale possit fieri
mortale: peccatum veniale ⁊ mortale
nō sunt eiusdẽ speciei: s
ʒz qñ circũstātia
ↄstituit nouā speciẽ pōt cōstituere peccatũ mortale. ⁊ ita aggrauare in infini
tũ sicut si quis dicat verbũ ociosum: vt
prouocet aliquem ad luxuriam.
¶ Vtrũ circũstātia ꝑsone aggrauet in
*ifinitũ. Rñ. ꝙ nō nisi solũ dupłr. ¶ Pri
mo qñ ꝓpter ↄditionẽ sui statꝰ ẽ aliq̇d
ei necessitate: puta religioso nō accipe
re vxorẽ. ¶ Sco rōne scādali q etiā ẽ
cōtra p̃ceptũ p̃bere ruinā ꝓximo: aliter
non pōt. vt. s̃. per supradicta: hec oĩa ex
fran. in. ij. senten.
Citatio
debet fieri tribꝰ edictis: vel
vno perẽptorio: q cōtinere
dʒz tm̃ tp̃s quātũ tria edicta nisi necessi
tas vrgeat. de dila. c. j. vbi de hoc in gl.
Citatio requirit̃ regulariter in oĩ
actu in quo vertit̃ pluris interesse. l. de
vno quo. ff. de re iudi. l. nā ita diuus.
ff. de adop. nisi in casibus no per Alex.
in. l. ne quic. §. vbi. in princ. ff. de offi.
procon. ⁊ lega.
¶ Vtrũ qñ iura exigũt trinā monitio
*ne
ʒz sufficiat vna vide. j. clericꝰ. ix. §. iiij.
¶ Vtru
ʒz corporaliter impeditꝰ teneat̃
*ꝑ aliũ cōparere. Rñ. pa. in. c. ĩ noĩe dñi
de testi. q nō ⁊ actꝰ gestus eo absente
est perinde: ac si non fuisset citatus.
¶ Vtrũ snĩa lata ↄtra nō citatũ valeat.
*Rñ. Car. in cle. pastoralis ĩ. §. deni. de
re. iudi. q si nullo mō fuit citatꝰ ẽ nulla ip̃o iure. de maio. ⁊ obe. c. ĩter q̃tuor.
Pa. tñ dicit ĩ. c. cām de rescrip. ⁊ in. c.
cũsit de appel. q ĩ fctō notorio cũ certũ
sit absenti nullā cōpetere defẽsionẽ pōt
ferri snĩa ↄ̃ absentẽ nō citatũ: excepta
snĩa excōicationis. c. sacro. de sen. excō.
¶ Sed q̇d si citatꝰ sit nō legitime. Rñ.
*car. vbi. s̃. ꝙ debeat haberi pro non fa
cta. c. bone. el. ij. de elec.
¶ Vtrũ q̇s possit denũciari excōicatus
*nō citatus. Rñ. pau. in. c. ꝑuenit de ap.
ꝙ nō vbi excessus nō sit notoriꝰ facit. c.
cũ ẜm de hered. li. vj.
¶ Vtrũ p̃lati religiosoꝝ possit subdi
*tos ab officijs deponere: suspendere. et
hmōi: ipsis nō citatis. Rñ. ꝙ sic si ita h
ʒz
eoꝝ consuetudo. aut cōstitutiones
ẜm quas d
ʒz ꝓcedere ⁊ no. ĩ. c. cũ speciali. ⁊
c. nos. de ap. ⁊ ĩ. c. cũ medicinalis. de
sen. excō. li. vj. ⁊ dicit gl. ĩ. d. c. cũ speciali. quā sequit̃ pau. ibidẽ ꝙ dispositio. c.
sacro. de sen. excō. nō est necessario seruāda in religiosis cōtra suas obseruātias speciales. ⁊ ibi dicit pa. hoc ꝓcede
re: vbi regula vel cōstitutio religiosoꝝ
dat certũ modũ excōicandi religiosu
ʒz.
vt satis sit seruari eā. ⁊ hoc idẽ t
ʒz Fede.
in consi. v.
¶ Vtrũ citatio aliquādo sit nulla. i. nō
valeat. Rñ. gl. ĩ. c. si ep̃s. iij. q. ij. ꝙ sic in
*viij. casibus. ¶ Primus in angusta
tꝑa. ¶ Secũdus non exprimit̃ causa
citationis. ¶ Tertius nimis maturat peremptoriũ. ¶ Quartꝰ ratione tẽporis. ¶ Quintus rōne loci. ¶ Sextus
rōne iudicis. ¶ Septimꝰ rescriptum
apostolicũ non inserit̃ in ea. ¶ Octauꝰ
quando sit spoliatio de quibꝰ vide ibi.
Tutius tamẽ est vt semꝑ citatꝰ compareat allegaturus priuilegiũ: vel appel
laturus si eũ grauauerit. nisi quādo cō
stat eum non esse iudicem suum vt in
d. glo. ⁊ in. c. veniens. de accu. in glo.
Citaristis
q̇ varijs vtũt̃ instr̃is licite pōt aliquid dari: ⁊ ta|
lia audire vel talibus vti: quādo fit ad
laudẽ dei: vel ob aliam iustam causam
puta recreationis: debilis est vel in
firmus ⁊ huiusmodi. de cōse. di. iij. ꝑue
nit. Ad voluptatẽ aũt vł luxuriā talibꝰ
vti vel aliquid dare est peccatum mortale. xcij. di. in sancta. no. hec gl. in. c. do
nare. lxxxvj. di.
Ciuitas
vel vniuersitas non dicitur
aliquid facere nisi sit id col
legialiter deliberatum: etiam si maior
pars illud facit. Jta dicit gl. notabilis
in. l. sicut. ff. q cuius vniuer. sequitur
bar. in. l. aut facta. ff. de pe. sacit q not.
in. l. felices. de pe. lib. vj. ⁊ gl. ĩ. l. aliud.
.§. refert̃. ff. de reg. iur. querentes quando vniuersitas delinquit ↄmunis opi.
tenet ẜm pau. in. c. ij. de postu. pre. ⁊ Jo.
an. in. d. c. felicis. ꝙ est quādo priꝰ aliq̇d fuit deliberatũ in vniuersitate ip̃a.
pulsata campana ⁊ alijs requisitis ad
congregationem: vnde si omnes huiꝰ
ciuitatis facerent delictũ nō diceretur
factũ ab vniuersitate sʒz ꝑ singulos vni
uersitatis. etiā si facerent pulsare campanam. ⁊ leuarent vexillum nam istud
est potius factum singulorũ facit quod
no. in. c. cum omnes. de consti. Pau. in
c. dilectus. el. ij. de simo.
De ciuitate ⁊ quādo dicat̃ fieri a ci
uitate tex. est nō iuncta. gl. in ver. cōsen
su oĩm in. l. q̇cũ. ⁊ ibi Bar. C. de omni
agro. deser. vbi dicit ꝙ id q fit a maio
ri ꝑte not. l. q maior. ff. ad munici. ⁊ q̃
dicit̃ ciuitas ⁊ q̃ villa not. li. j. §. si autẽ.
ff. de no. ope. nun. Bart. in. l. si duas. §.
grāmatici col. ij. ver. querit glo. que dicuntur in lec. nico. de neapo. ff. de excu.
tu. ⁊ an veniant suburbia Bar. ⁊ Alex.
ꝙ sic in. l. ij. ff. de ver. sig.
¶ Vtrum destructa ciuitate destruant̃
*oĩa priuilegia eiꝰ. Rñ. Jnno. in. c. ij. de
no. ope. nun. ꝙ si ecclesia: vel ciuitas. vł
alia loca. siue sacra siue prophana autoritate superioris ꝓpter delictũ eorum
destruant̃: de cetero nō d
ʒz vocari clericus illiꝰ eccłie vel municeps illiꝰ ciuitatis. ⁊ ille locus priuilegiũ ꝑdit. vt de
conse. di. j. placuit. xvj. q. vij. ⁊ hoc dicimus. ar. ff. quādo di. le. vsufru. ce. l. j. Si
autem ab hostibꝰ destruat̃: aut ꝑ tiran
nissem vel ⁊ vt reedificetur retinet oĩa
ṗuilegia facit. vij. q. j. pastoralis. ⁊. xix.
q. iij. que semel idem dicit quando destruit̃ de facto in totũ vel paulatim vt
reedificet̃ ẜm angel. de are. insti. de re.
di. §. sacrā allegat. l. inter stipulantẽ. §.
sacrā. de verb. sig. ⁊ idẽ vr̃ si autoritate
suꝑioris trāsferat̃ ad aliũ locũ: vel alij
vniat̃. vt no. ĩ. c. j. ne se. va. de reli. do. c.
monasteriũ. ⁊ idẽ intelligit̃ in ciuita
te ⁊ alijs locis ꝓphanis. arg. ff. de ↄtra
hen. emptio. l. ede sacra.
¶ Vtrũ ciuitatis appellatiōe ali q
*est infra menia veniat. Rñ. ẜ
ʒz po. ĩ. c. ro
dulphꝰ. de p̃scrip. ꝙ nō ĩ materia odiosa seu stricta. nisi quādo dispositio cōce
pta nomine ciuitatis esset inutilis vel
posset fieri francꝰ tũc ↄtinent̃ superbia
⁊ cōtinẽtia edificia ⁊ sic ĩtellige Jo. an.
ĩ. c. si ciuitas. de sen. exc. li. vj. s
ʒz ĩ materia larga seu ĩdiferẽti noĩe ciuitatis ve
nit ciuitas cũ suo territorio vt est text. ĩ
l. vnica. §. ⁊ vrbe. ff. de offi. p̃fec. vrb. siłr
ĩ materia larga noĩe ciuiũ veniũt etia
ʒz
illi de comitatu ⁊ de toto territorio. vt ĩ
l. qui ex vico. ff. ad muni. ⁊ ĩ. l. nō dubito
ff. de capti. ⁊. l. qui cōtinentibꝰ. ff. de ꝟ.
sig. ⁊ per Bar. ĩ. l. j. ff. ad muni. vide bonam glos. in. c. j. de vsur. lib. vj. Sed in
materia stricta secus: licet contrariũ vi
deatur tenere Bar. in. l. j. ⁊. l. mille passus. ff. de ver. sig. ⁊. l. nam q liquide. §.
si ita legetur. ff. de pe. lega. que volunt
ꝙ mille passus a muro comprehendātur. t̃ellige quando subiecta materia
ita requirit in speciali.
¶ Vtrũ natꝰ in aliqua ciuitate ex parẽ
*tibus qui ibi non habẽt domiciliũ sit
ciuis. Rñ. ꝙ nō ẜm bar. ĩ. l. filios. C. demu. ⁊ orig. l
ʒz. in. j. filij. ff. ad munic. licet
dubitatiue loquat̃ pa. vbi. s̃. t
ʒz ꝙ non.
¶ Vtru
ʒz ciuitas censeat̃ iure minoris.
*Rñ. Jnn. in. c. j. de resti. in inte. quod sic
Et tñ dr̃ia inter minorem ecclesiā rempublicā ⁊ ciuitatẽ in ĩtegrũ restitutiōe
licet lex dicat ꝙ respublica fungit̃ vice
minoris. C. qui. ex cau. mal. l. pe. ⁊. C. de
|
iure repu. l. rẽpublicā. C. de sac. eccł. l. fi.
pupillo. ⁊ ẽt minori nō currit hodie
vsucapio aut p̃scriptio. x. vel. xx. annoꝝ
in rebꝰ q̃ seruādo seruari pñt. siue sint
mobiles siue immobiles. C. de admit.
tut. l. lex q̃ tutores in fi. Jō suꝑ eis nō ẽ
necessaria restitutio ĩ ĩtegrũ: l
ʒz añ tp̃s
huiꝰ legalis curreret ↄ̃ minorẽ nō ↄ̃ pu
pillũ. ff. de acqui. re. do. l. bonefidei emptor. §. j. S
ʒz ↄ̃ ecclesiā ⁊ rẽpublicā ⁊ ciuitatẽ currit vsucapio ⁊ p̃scriptio⁊ alie
tꝑales ⁊ ꝑpetue p̃scriptiōes. sed dat̃ ei
restitutio sicut minori: p̃dicti fingũt̃
esse in vltima instā tia minoris etatis.
Prescriptio aũt. xxx. vel. xl. an. certũ ẽ ꝙ
currit ↄ̃ oẽs p̃dictos s
ʒz dat̃ eis restitutio ex verbis gñalibꝰ edicti q̃ sunt. Si
q̇d cũ minore gestũ erit. ⁊ c. Pupillꝰ aũt
ab his p̃scriptionibꝰ seruat̃ illesus. C.
de p̃scrip. xxx. annoꝝ. l. sicut. Quod aũt
ciuitati det̃ restitutio in ĩtegrũ nō pl
ʒz
Jnn. vbi. s̃. arg. l. nihil ĩterest. ff. ad ma
ced. s
ʒz. Bar. ĩ. l. respublica. C. q̇. cau. ma.
poss. Jac. bu. t
ʒz ꝙ sic saltẽ ex clausula ge
nerali: ex quo regit̃ ꝑ administratores h
ʒz iustā causa
ʒz petẽdi restitutionẽ.
Hoc etiā tenet Bal. ibi ⁊ est verior opi.
l
ʒz gl. in. d. l. teneat ↄ̃riũ facit ꝓ hoc. l. s
ʒz
⁊ hi q̇. ff. de publi. vbi ciuitas r respublica. Sequit̃ hec Jo. an. ĩ addi. ad spe.
ti. de in ĩte. resti. vbi post multas opi. re
sidet ĩ opi. Odof. q̇ t
ʒz ꝙ nō solũ ciuitas
sed ẽt castrũ ⁊ villa possunt petere restō
nẽ in integrũ: cum ibi sint multe ꝑsone
vidue ⁊ pupilli. ⁊ l
ʒz Bar. post but. in. d.
l. respublica nō admittat nisi in villa ⁊
castro populosa. Bal. tñ ⁊ Ja. de are. te
nẽt ẽt in villa nō populosa ex q̇ regit̃ ꝑ
alios ⁊ ibi sint minores ⁊ mulieres. et
hāc opi. Pa. in. c. j. de resti. in ĩteg. dicit
iniq̇orẽ facit q not. ĩ. l. rẽpublicā. C. de
iure reipu. ⁊ in. d. l. s
ʒz ⁊ hi. vbi r ꝙ qlibet municipiũ dicitur respublica.
Ciuis.
Vtrũ efficiat̃ ĩ loco vbi cōseq̇tur q̇s dignitatẽ. Rñ. bar. in. l.
j. ff. ad munici. ꝙ sic. sacit. l. municeps
.§. miles. ff. eo. ⁊ q notāt doc. ĩ. c. ĩ tm̃
de p̃bẽ. vbi ↄcludũt ꝙ clericꝰ sortit̃ domiciliũ vbi est bñ ficiatꝰ si residere ĩ eo
tenet̃: ałs nō sicut hi quibꝰ dispẽsatum
est suꝑ pluralitate beneficiorum.
¶ Vtrũ dicẽsvolo te hr̃e ꝓ ciue efficiat
*ciuẽ si hẽt autoritatẽ. Rñ. q sic vñ statutũ q dicit ꝙ talis hẽat̃ ꝓ ciue efficit
ciuẽ. arg. optimũ ĩ. c. ex ꝑte. de spō. ⁊ q
no. Bar. ĩ. l. si maritꝰ. ff. de adul. ⁊ in. l. si
is q̇ ꝓ emptore. ff. de vsuca. Rō ẜm pa. ĩ
d. c. ex ꝑte. vbi actus depẽdet a mera
volũtate loquẽtis. paria sunt dicere ꝙ
vult talẽ hr̃e ꝓ vxore vel ciue. sicut dice
re te duco ĩ vxorẽ vel facio ciuẽ. Et sic si
statutum dicit ꝙ scholares tan ciues
debẽt tractari: ex hoc creati sunt ciues
rōne predicta. Et iō dictio tan ponit
ꝟitatẽ nō similitudinẽ. Et hoc veꝝ quā
do ꝟba ⁊ materia subiecta patiuntur.
Clamor
est filia ire q̃ quis clamat cō
tra aliquẽ ↄsuse ⁊ inordina
te. aut furiose loquit̃. ⁊ ẜm se est veniale pctm̃ ꝑ accidẽs posset esse mortale rō
ne scandali quando illud preuidet vel
debuit preuidere ⁊ non curat desistere
a clamore tali.
Clandestinum
matrimoniũ quādo dicat̃. Rñ. gl. in
c. cũ inhibitio de clā. despon. q tribus
modis. ¶ Primo cũ nō hñtur testes. vt
in. c. q nobis. eo. ti. ¶ Sco cum nō sit
cũ solẽnitate illa. de qua in. c. aliter. xxx.
q. v. ⁊ ẽ vt despōset̃ a parẽtibꝰ vel q̇bus
cura cōpetit mulieris dotet̃ suo tꝑe. ⁊ a
sacerdote bñdicat̃. ¶ Tertio qñ nō per
missis bānis a p̃sbytero publice cũ termino: vt qui voluerit ꝓponere impedi
mẽtũ si ẽ cōpareat. vt. ĩ. d. c. cũ ĩhibitio.
Tu tñ dic. vt colligit̃ ex dictis Jo. an. ĩ
addi. ad spe. ti. clā. despō. ⁊ Old. ↄsil.
cclvj. Jnn. ⁊ da. ĩ. d. c. cũ ĩhibitio: ꝙ quo
tiẽscũ q̇s ↄ̃hit ẜm ↄsuetudinẽ patrie
sue corā amicis vel vicinis ⁊ sufficientibꝰ testibꝰ ꝙ nō ↄ̃hit clandestine. facit
l. si vicinis. C. de nup. ⁊ de ↄse. dist. j. ecclesia. el. j. r ecclesia. i. catholicorũ colle
ctio ergo in faciem eccłie. i. contraxit.
Clā fieri qñ dicat̃. Bar. ĩ. l. fi. ff. de ri
tu nup. no. ꝙ id q sine debita solẽnita
te fit idẽ not. ĩ. j. ij. ꝟ. ⁊ fina. C. his q̇ ex
pub. rō. li. x. ⁊ Alex. ĩ. l. ij. ff. de vi bo. rap.
|
¶ Quid si. ↄ̃hit solũ corā duobꝰ testibꝰ
*Rñ. si ex ra tiōnabili cā facit puta ti
met aliq ĩpedimẽtũ ĩiuste vł est senex
⁊ verecũdat̃ ⁊ hmōi excusat̃: uis ↄsue
tudo sit vt fiāt bāna vel alia solẽnia ar
gu. eorũ q̇ notant̃ in. d. c. cũ ĩhibitio. ꝑ
pa. dũmodo tꝑe debito postea publicet
nisi ep̃s excōicaret ↄ̃hẽtes sine bānis
ꝑ statuta sua synodalia. sic esset excōi
catus alias nō peccat. Cōsulo ꝙ hoc fa
ciat de lnĩa ep̃i ẜ
ʒz Hug. xxx. q. v. ĩ prin.
S
ʒz ↄ̃here solus cum sola mortale pctm̃
videtu. rarg. d. c. cũ inhibitio: materia valde pōderosa rōne cuiꝰ pōderositatis videt̃ p̃ceptiua. tex. ẽ cũ gl. in. c. ro
go. xj. q. iij. facitgl. ĩ. c. nostrates. xxx. q. v.
¶ Vtrũ ↄ̃hẽtes publice corā testibꝰ: l
ʒz
*sine bānis: cũ tñ consuetudo sic quod
banna fiant q̇ postea inueniuntur in
gradu ꝓbito ignorāter cōtraxisse ambo vel alter eorũ ꝓcreent filios legitimos. Rñ. gl. ĩ. d. c. cũ inhibitio t
ʒz q nō.
s
ʒz Jnno. ⁊ Pau. q sic. isti clādestine
nō cōtraxerunt. ex quo in faciẽ ecclesie
nemine ꝓhibente cōtraxerũt Et ẽ veꝝ
si attẽdamus ad tex. d. c. secus tñ si am
bo sciuissent impedimẽtum. vt ibide
ʒz.
Et no. q in ↄ̃ctu matrimonij semꝑ deberet interuenire presentia aut scia ꝓprij sacerdotis. vt in. d. c. ałr. ⁊ ĩ. d. c. cu
ʒz
inhibitio. ⁊ sacerdos qui scit ĩpedimẽtũ ⁊ nō ꝓhibet matrimoniũ ↄ̃hendu
ʒz
ex ↄtẽptu vł religiosus seu regularis q̇
p̃sumpserit interesse clādestino matrimonio ↄ̃hendo ꝑ triẽniũ suspendendi
sunt ab officio vt in. d. c. cũ inhibitio.
¶ Vtrum sponsalia similiter sint pro
*hibita clandestine cōtrahi. Rñ. Joan.
and. post eum alij. in. d. c. cum inhibitio quod sic sicut ⁊ matrimonium. l. ora
tio. ff. de spon.
Claues
ecclesie ẜm Ric. in. iiij. dist.
xviij. ar. j. q. iij. sunt aliqua
ptās supra naturale facultatẽ: q̃ ẽ ṗnci
pium aliquoꝝ actuũ supernatur aliuʒz.
¶ Quod sũt iste claues. Rñ. qͦ. s̃. ibideʒz
q sunt due quātũ ad effectũ ⁊ relationeʒz vna tamẽ in radice. Claues em̃ ecclesie sũt potestas iudicādi in foro aĩaruʒz q̇ ptās ex duobꝰ integrat̃. s. ex ptā
te discernẽdi ĩ cause examinatiōe ⁊ po
testate diffiniẽdi ĩ cause determinatio
ne. ¶ Prima dr̃ clauis scientie. vñ clanis scĩe nō est habitꝰ scĩe nec actꝰ scien
di uis claues ecclesie nō dʒz recipere
nisi habẽs habitũ sciẽtie sufficiẽtẽ ad
executionẽ ptātis ¶ Sca dicit̃ clauis
potẽtie. cuiꝰ actus est determinare cāʒz
ligādo vel soluẽdo. ⁊ ista dicit̃ principalior: prima ordinat̃ ad istā. ptās
aũt ligādi vel soluẽdi in foro causaruʒz
nō est ꝓprie clauis. ⁊ uis p̃facte cla
ues distiguāt̃ penes actꝰ tñ in radice
sunt vna. nō tm̃ inter se sʒz cũ potestate
sacramẽtum conficiendi: quia iste tres
potestates fundantur in caractere sacerdotali. Et ideo omnibus ⁊ solis sacerdotibus noue legis date sunt. sco.
tamen. in. iiij. di. xix. q. vnica tenet contrariuʒz. s. quod non sitvna inradice cũ
potestate conficiendi. de quovide. j. Or
do. j. §. vij. ⁊. xvj.
¶ Quō dicit̃ sacerdos aperire. ⁊ ligare.
*Rñ. Ri. vbi. s̃. q. ij. q tripliciter. ¶ Primo iudicādo. s. cũ examinata hominis
cōsciẽtia iudicat ei celũ clausu
ʒz vel aꝑ
tũ. ¶ Sco aperit relexando aliquam
partẽ pene peccato bitā. ⁊ claudit. pe
nitẽ tẽ aliqua pena sensus ligādo. quā
explere eũ op
ʒzvel hic vł in purgatorio
ante ingrediat̃ celum. ¶ Tertio clau
dit ⁊ aperit excōmunicādo: ⁊ ab excōmunicatione absoluẽdo. sed hec respicit forũ cōtentiosu
ʒz potius peniten
tie. ¶ Addo. quartũ de nō contrito cōtritum faciẽdo ex vi absolutionis. vt. j.
confessio. ij. §. j.
¶ Vtrũ quilibet sacerdos possit vsum
*clauiu
ʒz exercere. Rñ. Ri. ĩ. iiij. di. xix. ar.
j. q. ij. ꝙ actio nō tātum requirit potentiam a qua fit: sed subiectũ debitu
ʒz in
quo recipiatur. Materia aute
ʒz debita
sunt persone super quas habens claues habet inrisditionẽ. Et iō non oĩs
sacerdos habet iurisditione
ʒz suꝑ quẽlibet nisi ẜ
ʒz ordinationem vicarij chri
sti. Et ꝓpterea nō omnis sacerdos po
test exercere vsum clauium. sed solum
|
ẜm eum modu
ʒz quem ecclesia statuit.
Ob hoc quidam priuātur vsu potesta
tis sicut excōmunicati ⁊ heretici. Quidā materia sicut illi q̇ nō habẽt pplm.
¶ Vtrũ liceat sacerdoti vti clauibns ꝓ
*sua volũtate. Rñ. Ri. ĩ. iiij. di. xviij. ar. j.
q. iiij. ꝙ nō sicut minister ⁊ instrumẽ
tum non habet efficatiam in agendo
nisi ẜm ꝙ mouetur a prĩcipali agente.
sic sacerdos cũ operetur ꝑ istas claues
instrumentaliter: si vtit̃ istis clauibus
ẜm ꝓpriũ arbitrium dimittẽs rectitudinem motionis diuĩe peccat.
¶ Vtrũ sacerdos ꝑ potestatẽ clauiũ di
*mitiat culpā pctĩ. Rñ. ri. vbi. s̃. ar. ij. q.
j. ꝙ uis nō possit absoluẽdo remittere culpā effectiue. sic ẽ solius dei. vt
dicit magister in littera. tñ ministraliter ⁊ instrumẽtaliter illi qui ꝑ attritionem remouit obstaculũ gratie spũssctĩ
dispositiue remittit maculā peccati in
quātũ suo ministerio assistit virtus di
uina que peccatum remittit hec ille.
¶ Vtrũ sacerdos ꝑ ptātẽ clauiũ possit
remitere penā pctĩ. Rñ. Ri. vbi. s̃. q. ij.
q sic aliquā partẽ pene tꝑalis peccato debite. nō tm̃ illiꝰ quā sibi ĩponit. s
ʒz
etiā illius q̃ in purgatorio ẽ explẽ da: ⁊
plꝰ vel minnꝰ ẜ
ʒz ꝙ penitẽs est bñ dispositꝰ ⁊ de hoc habes. j. ĩdulgẽtia. §. v.
¶ Quādo date sunt claues beato petro. Rñ. qñ eccłia fuit sibi data. xxiiij.
*q. j. quodcũ. ⁊ de pe. di. j. quem penitet. Et ligāt omnia super terram si nō
erāt. ij. q. iij. cepisti. ⁊. d. c. que
ʒz penitet.
¶ Claues horreorum q̇ dedit: videt̃ de
*disse oĩa que ĩ eis sũt. de fid. instr. c. ij.
ẜ
ʒz Jnnocẽ. ⁊ eis datisvr̃ data possessio
oĩm que sub illls sunt. extra. de cōsue.
c. ex literis. in. fi.
Clausula
generalis sequens intel
ligitur ẜm species precedentes expressas. de capel. mo. dilectꝰ
filius se cũdũ Jnno. facit cle. nō pōt. de
ꝓcurt. in. c. sedes. de rescrip. in. l. fin .§.
cui dulcia. ff. de. vi. tri. ⁊ oleo. vide. s̃. ca
sus. §. iij. ⁊. iiij.
Dico ꝙ causula gñalis sequẽs post
quedā specificata restringit̃ ad illa sola. Bal. no. in. l. pactũ. col. xiiij. C. de col
la. Bar. in. l. si seruus cōmunis. lo. j. ff.
de. stip. ser. ⁊ in. l. emptor. §. lucius. ꝟsi.
clausula gñalis. ff. de pact. ⁊ Saly ce. ĩ
l. j. ibi nota teneri de grauioribus. C.
de commo.
Clericus.
primo quis dicatur. Rñ.
Pau. in. rub. vi. ⁊ ho. cle.
ꝙ largo sumpto vocabulo appellatione clericoꝝ veniũt omnes qui habent
ordines in quacũ dignitate sint aut
ordine: etiā in prima tōsura. c. cũ cōtingat. de eta. ⁊ quali. ex quo sũt addei ser
uitiũ electi. vnde oẽs q̇ nō sunt laici di
cũtur clerici. xij. q. j. duo sunt genera fa
cit. xxj. di. cleros. in prin. de preben. cũ
ẜʒz. ⁊ in rub. predicta iũcto nigro priuilegiũ ergo tributũ clericis concedit̃ oĩ
bus etiā in dignitate: si ep̃s est cleri
cus est ⁊ etiā religiosus q̇ etiā noĩe cle
ricoꝝ in fauorabilibꝰ comprehendit̃.
liiij. di. §. hac autẽ autoritate ⁊ q not.
in. c. ij. de sup. neg. p̃la. li. vj. Sʒz ĩ mate
ria odiosa ⁊ in stricta significatiōe appellatiōe clericoꝝ nō cōprehenduntur
ep̃i. nec alij existẽtes in dignitate: nec
etiā canonici ecclesiaꝝ cathedralium:
nec canonici seu religiosi. facit. c. pe
riculosũ de sẽ. ex. li. vj. ⁊. c. fidei feruorẽ.
de hr̃. li. vj. c. statutũ. de ele. li. vj. ⁊ gl. in
cle. j. de sup. ne. prela. Rō ĩ eis ẽ qualitas suꝑ alios q̃ nō reperit̃ in simplicibꝰ clericis faciũt ad hoc dctā Jo. an.
in. d. c. statutũ q̇ inquit ꝙ noĩe ecclesia
rũ parochialiũ nō veniũt eccłie parochiales collegiate in materia stricta
habẽt qualitatẽ collegij supra casum:
sʒz in materia nō odiosa sic: facit simili
ter quod no. ideʒz pa. in. c. j. deinstit. qui
dicit ꝙ in materia fauorabili nomĩe ec
clesie veniũt monasteria: secus ĩ stricta
materia. q. no. facit ad multa.
¶ Vtrũ appellatiōe monasteriorũ ve
*niāt eccłie seculares vł appellatiōe mo
nachoꝝ veniāt clericiseculares. Rñ. pa.
ĩ. d. c. j. istitu. ꝙ nō siue materia sit ĩar
ga siue stricta. xvj. q. j. placuit facit ꝙ
no. Bar. ĩ. l. j. ff. ad muni. q̇ dicit ꝙ noĩe
ciuiũ veniũt ↄtadini. l. q̇ ⁊ vico. ff. admu|
ni. ⁊ nō ecōtrario. facit. c. rodolphꝰ. ⁊. c.
signi fic ante ⁊ quod ibi no. de rescri.
Quiveniāt appellatiōe clericoꝝ an
monachi. no. ꝙ nōĩ. l. oẽs. §. preterea. C.
de epis. ⁊ cle. nec ep̃i. Spe. no. ti. rescrip. pñta. §. fi. ff. q̇d ĩ rescrip. Sʒz p̃sbyteri diacom subdiaconi. ⁊ alij inferiores. idẽ Spe. vbi. s̃. §. nũc vero aliq̃. ꝟ si.
q̇d de p̃positis nec dicunt̃ de ppłovt ꝑ
Bal. ĩ. l. cũctos ppłos. col. ix. §. de sum.
trimi. Sʒz bene veniũt appellatiōe sub
ditoꝝ vt ꝑ eundẽvbi. s̃. versi. ex hoc ap
paret ꝙ ist ĩstrumẽtũ. ⁊ ista faciunt ꝓ
his que no. j. versi. seq.
¶ Vtꝝ appellatiōe ppłi veniāt clerici
*Rñ. pa. ĩ. c. j. . vi. ⁊ ho. cle. ꝙ in materia
odiosa nō nec a ↄ̃rio. facit. c. si sẽ. de sẽ.
ex. li. vj. cũ gl. Et sic limita text. Jnsti. de
iu. na. gẽ. ⁊. ci. ĩ. §. plebiscitũ q̇ dicit q
appellatiōe ppłi vniuersi ciues signifi
cāt̃ cōnumeratis ẽt patricijs ⁊ senatoribꝰ. vt intelligat̃ de his q̇ sũt eiusdẽ ꝓ
fessiōis. secꝰ in alijs vt ꝓbat dictꝰ tex.
ĩ. c. si. sen. cũ sua gl. Jn materia aũt ṗui
legiatiua pōt dici q cōprehādant̃. facit. c. dilecti cũ sua materia de fo. cōp.
q no. Bar. ĩ. d. l. j. ⁊ qnotat̃ĩ. d. c. rodol
phus. ⁊ q no. Jo. an. ĩ. c. Joānes cle.
cōiu. q̇ dicit ꝙ statuti excōmunicās cer
to casu laicos nō ↄprehẽdit clericos ẽt
coniugatos. Et hoc sequitur Pa. in. c. j.
de preben. prefata intellige secundum
ꝙ dico. j. lex. §. vj
¶ Vtrũ dispẽsatio cũ illegitimovt pos
*sit effici clericus debeat intelligivt pos
sit ꝓmoueri ad minores solũ gl. ĩ. c. lr̃as
de fi. pres. t
ʒz q sic cũ sit materia odiosa
⁊ Pa. in. c. si q̇s de coha. cle. ⁊ mu. dicit. q ꝑmissio in genere mediocritatẽ
respicit. l. vl. C. eo. de leg. §. j. ⁊ de le. j. legato generaliter cũ alijs con cor. in gl.
d. c. literas. Ex quo cōcluditur cu
ʒz predictis ꝙ solũ ad minores poterit ꝓmoueri: ordines minores sũt medij ĩter
prima
ʒz tonsura
ʒz ⁊ sacros ordines. Jtẽ
dicũt Ber. Gof. ⁊ Ho. quādo dispẽsatur
cu
ʒz aliquovt ad beneficia ecclesiastica
promoueatur quod solu
ʒz intelligit̃ de
beneficijs que non sunt p̃latiōes aut
dignitates. predicta tamẽ limita ẜ
ʒz ꝙ
dicam. j. dispensatio. §. ix.
Clericus.
ij. Quid debet habere. rñ.
multa vt sunt virtutes. vt
xl. di. per totũ. ⁊ quecũ alia que quilibet bonꝰ christianus debet habere sʒz
specialiter aliqua que ipsi debent habere inferamus. que quidem sunt nouem in summa.
¶ Primo debet esse literatus. patet hoc
*xxxvj. di. xxxvij. ⁊. xxxviij. pertotũ. ⁊. xvj.
q. j. sic viue.
¶ Vtrũ omnino illiteratus sit ordinā
*dus. Rñ. ĩno. in. c. cũ ĩ cũctis. de elec. ꝙ
nō parum tamen scientes si spes est ꝙ
possint proficere ꝓmoueri possunt ałs
nō nisi sint monachi q̇ magis indigẽt
cōtemplatione scientia ⁊ facit quod
legitur. xvj. q. j. legi. vbi dicit Jo. sufficit monacho si sit bonꝰ: l
ʒz sit illiteratꝰ.
¶ Sed q̃ sciẽtia est necessaria. Rñ. Jnno. vbi. s̃. ꝙ est requirẽda ẜm dignita
*te
ʒz locũ ⁊ ordinem ad que
ʒz assumitur
vt in. c. ecclesia vestra. de electi Si em̃
assumitur ad episcopatu
ʒz. debet habe
re scientiā noui ⁊ veteris testamẽti cu
ʒz
sit iudex animarũ ⁊ iuris: cũ ius dicere debeat. xj. q. j. de persona. Presbyteroa ũt sufficit quod sciat canones com
munes penitẽtiales ⁊ c. de q̇bꝰ. xxxviij.
di. que ipsis. Cātor debet scire cantu
ʒz.
⁊ sic de omnibus ordinibꝰ quod satis
colligitur ex eis que eis dantur in ordinationem. xxiij. di. per totũ. ⁊ ex potestate ⁊ officio quod habent exercere.
De scientia vero confessorum. vide. j.
confessio. iij.
¶ Vtrũ peccet qui suscipit aliqua
ʒz di
*gnitatẽ vel aliud officium ad quod nō
habet sufficiẽtẽ scientiā. Rñ. Jnno. vbi
s̃. ꝙ sic. xxxviij. di. oẽs. xviij. q. ij. si q̇s ab
bas de eta. ⁊ quali. c. fi. Sed aduerte ꝙ
est quedam scientia eminens q̃ subtiles questiōes diffinire nouit. ⁊ in prōptu respōsiōes habet. Mediocris sciẽtia est q̃ scit aliquo modo examinare
negocia uis ad omnia nesciat rẽspōdere. ⁊ in libris veritate
ʒz eoꝝ q̃ scire d
ʒz
scit q̇rere: vel saltem circa ea dubitare
|
⁊ cōsulere peritiores: etiam si in promptu omnia nō habet fufficiens tamen
scientia est que sufficit ad faciendũ q̃
sibi ĩminẽt ex officio quod h
ʒz: hāc qui
nō habet credo q peccet mortaliter ac
ceptādo officiũ. ar. d. c. fi. Et similiter q̇
ei scienter dat tale officiũ nisi ex causa
dispẽsaretur. imperfectũ sciẽtie sup
plet perfectio caritatis. de renun. c. nisi cum pridem. §. pro defectu.
Clericus.
iij. debet esse hospi talis
xliij. dist. per totum: non
cupidus seu auarus. xlij. di. per tou
ʒz.
¶ Vtrũ clericus p̃bendatus teneat̃ fa
*cere quattuor partes de redditibꝰ eccle
sie ⁊ oblationibꝰ fideliũ. s. ep̃o pauperi
busip̃t sacerdoti ⁊ clericis ⁊ fabrice si
cut volunt antiqua iura. vt in. c. quatuor ⁊. c. cognouimus. ⁊. c. se. xij. q. j. Rñ.
ẜ
ʒz ꝙ colligo ex pa. ĩ. c. de ec. edi. ꝙ qͦ ad
quartam ep̃i. ⁊ quarta
ʒz fabrice standũ
est cōsuetudini. que quidem v
ʒz in prefatis iuribus de rogare. nisi qñ fabrica
remaneret derelicta. tunc esset irrationabilis ⁊ non valeret: ⁊ sic teneretur dare quartā ar. d. c. cognouimus. ⁊
in. d. c. j. Et hoc intellige quando redditus supersunt detractis necessarijs.
Quo aũt ad quartā debitā pauper ibꝰ
nō valet aliqua consuetudo in ↄtrariũ
quin teneatur. Ego plus dico q non
solũ quartā parte
ʒz sed ⁊ oĩa q̃ suꝑsunt
eoꝝ necessitatibꝰ tenetur pauperibus
erogare si fabrica nō egeat reparatione. vel nisivellet cōuertere talia ad am
pliādũ cultũ dei in tali. ecclesia. Nulla
extrema necessitate in aliquo occurrẽte. Nā ĩ istis duobus casibus licite de
sistit ab errogatiōe in pauperes ałs nō
sine mortali peccato. ar. eoꝝ que no. ĩ. c.
dudũ el. ij. de elec. ⁊ in. c. cũ ẜ
ʒz. de preben. facit. c. clericꝰ q̇. ⁊. c. duo. ⁊. c. vl. xij.
q. j. ⁊. x. q. ij. ep̃s. Nā eis dicit̃. xij. q. ij. au
rũ h
ʒz ecclesia ⁊ c. Tho. in quoł. ⁊ sca
sce. q. clxxv. dicit ꝙ si ista bona sũt distincta ⁊ aliqua sibi retinẽt q d
ʒz fabri
ce vel pauperibus vł ministris. peccat
mortaliter: ⁊ tenet̃ ad restitutionẽ si ve
ro nō sunt distincta eiꝰ fidei cōmittũt̃.
⁊ si in modico deficiat q obuiet bone
fidei erit veniale peccatũ. Jn notabili
ꝟo excessu erit peccatu
ʒz mortale.
¶ Vtrũ habẽs bona patrimonialia licite possit ecclesiasticũ bñ ficiũ susciꝑe.
*Rñ. ẜ
ʒz Ri. ĩ quoł. iij. q. xx. ꝙ si bona patrimonialia sufficiũt ad necessitatẽ na
ture solũ pōt eccłiasticũ bñficiũ recipe
re in tm̃ in tũ exigit necessitas statꝰ
⁊ ꝑsone. Sivero tm̃ h
ʒz ĩ patrimonio
tũ req̇rit necessitas statꝰ nature ⁊ ꝑsone in tm̃ ꝙ multa ẽt posset pauꝑibꝰ erogare si vltra hic accipit ecclesiasticũ
bñ ficiũ nō intẽdẽs eccłie deseruire sed
vt amicos possit ditare ⁊ magis honorari⁊ delicatiꝰ viuere peccat mortaliter
facit. c. clericos. j. q. ij. ⁊. c. se. ĩmo in. d. c.
clericos dicit Jo. q ẽt seruiẽ do eccłie. si
bōa eccłie cōsumat. ⁊ ex cupiditate suũ
pr̃imoniũ reẜuat mortałr peccat facit tex. ĩ. c. qm̃ ĩ fi. xvj. q. j. ꝓ ista opi. ałs
ẜuiẽdo ec. l
ʒzviuere de eccłia ⁊ ↄseruare
pr̃imoniũ suis hẽdibꝰ ẜ
ʒz ĩno. ĩ. c. ep̃s.
p̃bẽ si ꝟo recipit vt bñ dispẽset sic non
peccat ẜ
ʒz Ri. vbi. s̃. dũmō sit idoneus.
¶ Vtꝝ p̃latꝰ possit satisfacere ꝓ debito
ꝑsonali de fructibꝰ eccłie. Rñ. dñs Ant.
ĩ. c. olĩ nobis de resti. spo. ꝙ sic facit. c. ꝑuenit. fideius. Arch. ĩ. c. statutũ. de rescri. li. vj. t
ʒz ↄ̃riũ pa. ĩ. d. c. olĩ limitat ar
ch. dicẽs. ꝟũ ĩ debito ↄ̃cto ꝓdelictovł ꝓ
pr̃imonio suo. ⁊ sic ẜua. ⁊ de hoc vide. j.
ĩmunitas. §. ij. cũ duobꝰ. §. seq. ¶ Vtrũ
*clericꝰ p̃bẽdatꝰ ↄuertẽs redditꝰ bñ ficij
ĩvsus ĩhonestos teneat̃ restituere. Rñ.
pa. ĩ. d. c. cũ ẜ
ʒz p̃bẽ. ꝙ sic eccłie si h
ʒz de
pr̃imonio vł aliũde. xij. q. iiij. c. j. ⁊. ij.
altari d
ʒzviuere nō luxurtari. ⁊ accipit̃
luxuria ꝓ oĩ luxu. seu illicita ↄcupiscẽtia. xliij. di. ĩ ṗn. ⁊ mai. ĩ cle. qm̃. vi. ⁊ ho.
cl. dicitꝙ tał ↄ̃ctat rẽ ĩuito dño q̇cq̇d
hñt clerici sũt bona paupeꝝ. xij. q. ij. au
rũ. ⁊. xvj. q. j. c. fi. Et quātũ sit eoꝝ pctm̃
mortale p
ʒz ĩ. d. c. fi. illi. xij. q. ij. Et iō recipiẽtes ẽt tenẽt̃ ad restitutionẽ nisi in
casu ↄcesso. xiiij. q. vj. si. res. et hoc verũ
quo ad forũ cōscientie nec sufficit ꝙ re
stituāt de fructibus bñficij ẜ
ʒz Ho. nisi
quatenꝰ subtraherent sibi necessaria.
iiij. dʒz esse habitu honestꝰ
xlj. di. ꝑ totuʒz ⁊ in. c. clerici
officia. de vi. ⁊ ho. cle. vbi dicitur q co
ronā ⁊ tonsurā habeāt cōgruentẽ indu
menta clausa desuꝑ deferāt nimia bre
nitate vel lōgitudine nō notāda pānis
viridibꝰ ⁊ rubeis nō vtant̃ nō sotulari
bus cōsuticijs freuis sellis pectoralibꝰ
deauratis aut aliā superfluitatẽ habẽ
tes fibulas nec corrigias aureũ vel argenteũ ornatũ habẽtes. nec annulos
nisi q̇bꝰ cōpetit ex offici. Q q̇dẽ capitulũ nō loquit̃ in oĩbus p̃ceptiue
ẜm Jnn. ibidẽ lʒz pe. dicat ꝙ sic tu tñ dic me
liꝰ ẜm Pa. ibidẽ ꝙ aliq̃ sunt de p̃cepto
aliqua nō ꝓpterea inferā dubia ad ea
que de necessitate sunt faciẽda.
Ad hoc ꝓpositũ q̇bus vestibus de
beat clericꝰ vti ⁊ q̇bꝰ nō et an nō incedẽs in habitu ⁊ tonsura possit impune
offendi. no. gl. ꝙ sic in. l. si ignorans. ff.
loca. ⁊ in. l. itẽ apud labeonẽ. §. si q̇s vir
ginẽ. ⁊ ibi dignũ in verbo nō deferat.
ff. de mino. Guil. de cug. ⁊ Bal. ĩ. l. si q̃ ꝑ
calũniā. col. j. ⁊ sumit gl. in hoc. arg. C.
de epi. ⁊ cle. vbi ponit an sufficiat si por
tet tonsuram ⁊ non vestem.
¶ Vtrũ clericꝰ teneat̃ deferre tonsura
ʒz.
*Rñ. ꝙ si est in minoribus et non h
ʒz beneficium non tenetur ar. c. Joannes de
cle. coniu. ⁊ in. c. vnico eo. ti. lib. vj. ⁊ gl.
in. c. fi. l. di. Si vero est in sacris vel beneficiatus tenetur de precepto facit. d.
c. Joannes ⁊ quod ibi no. in. c. vnico de
biga. li. vj. Et limita dictũ pa. in. c. si q̇s
de vi. ⁊ ho. cle. vbi dicit indistĩcte ꝙ pec
cat mortaliter.
¶ Qualis habitꝰ ꝓhibet̃ clericis. Rñ.
*tex. ĩ cle. qm̃. de vi. ⁊ ho. cle. ꝙ vestis vir
gata vel partita. i. diuersi coloris epito
gium seu tobardum foderatu
ʒz vs ad
orā: ⁊ ita breue ꝙ vestis inferior videatur notabiliter epitogiu
ʒz seu tobardũ
est vestis superior. ⁊ talia portātes qui
cun sint clerici etiam habentes primam tonsura
ʒz solũ peccant mortaliter
si tales in minoribꝰ cōstituti habẽt beneficiũ aut si nō habent p̃fatas vestes
portant cum tonsura clericali alias nō:
⁊ ꝙ peccẽt mortałr ꝓbat Stephanꝰ ꝓpter verbũ sancimꝰ. allegat. xviij. di. §.
j. ⁊. j. q. vij. si q̇s oẽ
ʒz. ⁊ hoc veꝝnisi cā rō
nabilis subsit. vt ĩ. d. c. ⁊ qñ publice Se
cus si in domo. Et dicit̃ publice portare dum multitudini hoc pt
ʒz sicut dicit̃
publicus aleator: vel vsurarius vel ma
ledicus de exces. p̃la. inter. de male. c. ij.
de excep. exceptione
ʒz. xxxiiij. di. vidua.
Jn domo dicit̃ fieri secrete. domꝰ re
ʒz
secretā importat nō publicam. vj. q. ex
merito. ⁊ nō solũ peccat mortaliter verũ etiā si est beneficiatus est suspẽsus
per sex menses a perceptiōe fructuum
beneficiorum suorum. Si nō est benefi
ciatus: ⁊ est in sacris citra sacerdotium
ꝑ idẽ tp̃s est inhabilis ad beneficium
obtinendum. Jdem de alijs clericis ta
lem vestẽ ⁊ tōsurā simul publice deferentibus. Sacerdotes vero vel religio
si ac habentes dignitatẽ ꝑsonatũ seu
bñ ficium cui cura aĩaꝝ ĩminet ꝑ annũ
sunt suspẽsi a perceptione fructuũ suo
rũ bñficioꝝ si habẽt beneficia. si nō ha
bẽt per idẽ tempus sunt inhabiles ad
obtinendum beneficiũ. Et istis. s. sacer
dotibus vel religiosis. aut dignitatem
seu beneficiũ cũ cura habentibus prohibetur non solum predicta vestis sed
etiam infula. seu pileu
ʒz lineu
ʒz in capi
te publice portare. Sub eisdẽ penis et
p̃cepto p̃cipit̃ ꝙ habẽtes administratione
ʒz infra mẽsem: p̃dictũ epitogium
debẽt pauperibꝰ. Religiosi vero q̇ non
habent administrationẽ infra mense
ʒz
suis suꝑioribꝰ assignẽt ĩ pios vsus con
uertẽdum. Et l
ʒz infula sit vestis pōpo
sa ad collũ perforata circũqua. tamẽ
hic accipitur ꝓ bireto ꝙ ponitur sub
capucio ad enitadum sudorẽ ẜm Mathe. in. d. cle. licet tñ portare de nocte
vel latenter sub caputio. ẜm
ʒzẽ. ⁊ lau.
¶ Quid si epitogiũ seu tobardũ sit bre
*ue solũ. sed nō foderatum aut sit locus
pene prefate. Math. tenet ꝙ sic.
ʒzen. ꝙ
nō. Ego dico ꝙ quo ad penā dicit veꝝ
ʒzen. sed quo ad culpam ligantur per
identitatem rationis. ar. ff. de adul. l.
si postulauerit. §. ratio facit. xxiij. dist.
|
c. nō liceat el. ij. vbi vult canō. ꝙ veste
ʒz
talarẽ habeant clerici. ⁊ clarius. xxj. q.
xiiij. c. nullus: cum tribus capitulis se.
¶ Vtrũ clericꝰ vtẽs viridis aut rubeis
*vestibꝰ peccet mortaliter. Rñ. ẜm Jnn.
in. d. c. clerici officia ꝙ nō tñ male facit
. ĩ. c. clerici. xxiij. di. dicitur ꝙ vestimẽ
ta ⁊ calciamẽta que religionẽ nō decẽt
eis nō licẽt. Sed Pa. ibidẽ t
ʒz ꝙ peccet
mortaliter per. d. cle. qm̃ q̃ sub p̃cepto
ampliat etiā ad caligas precipiens ne
caligis scachatis. viridibꝰ aut rubeis
vtantur publice. car. vero in. d. cle. quo
niam. tenet quod caliga rubea vel viridis nō ꝓhibet̃ nisi sit scachata. Et q
nō valet argumẽtũ oẽs vestes licẽt
clericis cuiuscũ coloris: nisi sint expresse ꝓhibite Sed cōtra ipsum Car.
est expressus tex. in. c. nullus. xxj. q. iiij.
vbi dicit̃ solis vtat̃ vestibꝰ q̃ ↄcesse sũt
clericis. ergo nisi cōcesse sint cōcesse intelligunt̃ ꝓhibite. p
ʒz etiā ĩ. c. ep̃i ⁊ duo
bus ca. se. ea cā ⁊. q. Et ideo tene quod
est mortale. ar. dictoru
ʒz. c. xxj. q. iiij. Jdẽ
dic de quacũ veste in religiosa respectu forme. purpurea vel cindata veste
nō est eis ꝓhibitũ vti ẜ
ʒz gl. j. §. j. xxj. q.
iiij. nec etiā p̃ciosa dũmodo sit ẜm cōsuetudinẽ eoꝝ inter quos viuunt ne vi
lescant. ar. c. episcopi. lxxx. di.
¶ Vtrũ clericꝰ nutriẽs comā vel bar
*bā peccet mortałr. Rñ. ꝙ sic. pōt excōicari. c. si quis. de vi. ⁊ ho. cle. xxiij. di.
c. si quis. ⁊ hoc quādo facit sine rōnabi
li cā ẜm glo. in. d. c. si q̇s ex rōnabili cā
licet facit. c. pe. eo. titu.
Clericus.
v. debet seruare castitateʒz
vt in. c. vt clericorũ de vi. ⁊
ho. cle. ⁊ nō solũ ꝟe: sʒz etiā apparenter.
ꝓpterea nō debent cohabitare cũ mulieribus decoha. cle. ⁊ mu. per to.
Non tamen debet aliq̇d sinistri su
spicari si inueniatur solus cũ muliere
alijs suspitionibus testantibus. imo si
amplectatur vxorẽ alienā presumit ꝙ
bono
ʒzelo. ⁊ causa benedictionis dandum ẜm Alex. ĩ. l. j. ff. de var. ⁊ extraor.
cri. Bald. in. l. q̇d ergo. §. si heres. ff. de
leg. j. ⁊ Are. in trac. male. in glo. in versi. adultera. col. ij. ꝑ gl. in. c. absit. x. q. iij.
¶ Vtrum clericus in minoribus possit
*contrahere sine peccato mortali. Rñ. ꝙ
sic si non habet beneficium. Si vero
habet peccat mortaliter reti nendo beneficium. Faciunt ad hec que notant̃
in gl. c. fi. l. di. ⁊ q no. in. c. tue. de aposta. ⁊. in. c. Joannes de cle. coniu. quia
cum beneficiũ perdat ipso iure post
contraxit vt tenet gl. ⁊ doc. in. c. j. de cle.
coniu. ⁊ etiā si ante vxor agnoscatur
intraret monasteriu
ʒz non propter hoc
recuperaret nisi ei de nouo concederetur. quia ius semel extinctum non reuiuiscit. licet cesset causa extinctionis.
vij. q. j. periculosum de conse. di. iiij.
queris. ⁊ cōmuniter tenẽt doc. similiter
etiā si matrimoniũ non tenuit. puta
erat cōsanguinea vel affinis priuatur
nihilominꝰ ipso facto ẜm Pa. in. d. c. j.
uis alij teneāt cōtra. Jdeo retinẽdo
beneficiũ inique facit ⁊ cũ peccato mor
tali cũ nullo iure ipsum habeat. sed sit
intrusus.
¶ Vtrũ clericꝰ peccet mortaliter coha
*bitando cũ mulieribus. Rñ. ꝙ sic si ha
bitat cum quacun de qua possit esse
rationabilis suspitio etiam si sit cōsan
guinea siue affinis. facit. c. j. de cohabi. cleri. ⁊ muli. et. c. interdixit. xxxij. di.
Multo magis peccat mortaliter si tales
masculos t
ʒz de q̇bꝰ rationabiliter possit suspici. argumentum a minori. Cu
ʒz
alijs de q̇bꝰ nulla potest esse suspicio
licite cohabitat: siue cōsanguinee sint
siue non. De cōcubinarijs: vide. j. Concubinatus. §. ij.
¶ S
ʒz que sunt de quibus suspicio non
*orit̃. Rñ. ꝙ mater soror ⁊ amita. s. soror
pr̃is. et matertera. s. soror matris. xxxij.
di. interdixit. lxxxj. di. cũ oĩbus. fedꝰ
nature nō ꝑmittit aliq̇d seui criminis
cũ istis suspicari. c. a nobis. de coha. cl.
⁊ mu. ⁊. c. cũ ĩ iuuẽtute. de p̃sum. ⁊ idem
dic de filia ⁊ hmōi. Similiter de multũ
antiquis vt in. c. feminas. lxxxj. di. ⁊ in
d. c. interdixit in fi. Et idẽ dico cũ oĩbꝰ
q̇bꝰ ante ordinationẽ sine suspitiōe po
terat cohabitare: vt vxores fratrũ ⁊ de
|
familia. ⁊ huiusmodi. vt. c. cum omnibus. lxxxj. di.
¶ Vtrũ accessus ad domos quarũcũ
*mulierum suspectarũ sit clericis prohi
bitũ. Rñ. ꝙ sic. sicut⁊ cohabitatio. lxxxj.
di. clericis cum duobus. c. seq.
¶ Vtrum frequẽtatio monasteriorum
*monialiũ clericis ꝓhibeatur. Rñ. ꝙ sic.
nisi ex manifesta. ⁊ ratiōabili causa vt
in. c. monasteria. de vi. ⁊ ho. cle. Et vt di
cit gl. frequentare est vltra vnam vicẽ.
ire. xxv. q. ij. ita nos.
Clericus.
vj. debet laudes debitas
exoluere. xcj. di. clericꝰ viciũ ⁊. c. fi. ⁊. xcij. di. c. fi. Quō autẽ teneat̃
⁊ quādo: ⁊ q̇d ad officium dicẽdum. vide. j. hora canonica. per totum.
Clericus.
vij. debet ĩ suis beneficijs
residentiā debi tā exhibere. c. quia nōnulli. de cle. nō resi.
De clerico beneficiato dispẽsato vi
de ꝑ Bal. multa ĩ. l. liberos. C. de colla.
⁊ in. l. j. in. j. no. C. de his q̇bꝰ vt est dig.
vbi ꝙ talis nō dicẽs officium debet be
neficio priuari. idem. Bald. in. l. nesennius. circa me. ff. de excu. tuto. q nō est
verũ in beneficio rurali: ẜm eũdẽ Bal.
⁊ Ang. in. l. j. in fi. ff. vbi pup. edu. dʒz.
¶ Vtrum clericus possit deseruire per
*aliũ in suo beneficio potẽs ipse ꝑ se ser
uire. Rñ. pa. in. d. c. nonnulli ꝙ non
de iure. tex. est in. l. nullꝰ qui nexu. C. de
decu. siue beneficiũ sit simplex: siue curatũ: siue de consuetudine sit in benefi
cijs simplicibus. Jn beneficijs autẽ cu
ratis nō valet consuetudo nisi esset rōnabilis. vtputa. bñficiũ tenue ⁊ huiusmodi: tũc valeret consuetudo. facit. c. licet. de elec. li. vj. Ego autem idẽ
teneo etiā in beneficio simplici q nisi
cōsuetudo sit ex legitima ⁊ rationabili
causa nō valet: quia esset damnosa ecclesie. Similiter nō valet dispẽsatio ni
si fiat ex rōnabili cā est dissipatio nō
dispẽsatio. facit q no. inno. in. c. ex tue
de cle. nō resi. Et hoc ꝓpter multa mala q̃ ecclesijs veniũt. ⁊ pauperibus ep̃i
ex nō residẽtia: quia tales deseruiẽtes
cũ vix possint viuere querũt q̃ sua sunt
nō christi ⁊ tales principales comedũ
q̃ vel in reparationẽ ecclesie vel pauperibus dare deberent Et ideo dic
ẜm tex. c. nōnulli. de cle. non re. ꝙ debet
residere in propria persona ⁊ curam illius per se exercere ẜm ordinẽ suum in
tellige: vt extra de fi. pres. c. proposuit.
Old. tamẽ tenet ꝙ in cōsciẽtia si prouidet suis impensis ꝙ ecclesia decenter
⁊ populus bene regit̃: ⁊ ipse honeste vi
uit ⁊ bonũ exẽplum subditis prebet. ⁊
aliquādo per se exercet officium et vide quomodo cōstituti officiant̃ ꝙ excusat̃ a pctō. Sed ego nō credo nisi quan
do pro necessaria causa vel vtili stat ab
sens. l. de pollicitationibus. ff. de polli.
⁊. l. si absente. ff. de lega.
¶ Jn quibus casibus absens habetur
*ꝓ residẽte. Rñ. ꝙ in tribus. ¶ Primus
si est in seruitio pape de cle. nō re. c. cũ
dilectus. ¶ Secũdus si est in seruitio
episcopi sui de cle. nō re. ad audientiā
⁊. c. de cetero. Sed hoc nō credo vera. in
his qui cum papa ⁊ ep̃o morantur. nō
propter eoꝝ seruitia exhidẽda sed propter ambitionem vt obtineant beneficia. ¶ Tertius propter causam licitam
ẜm modũ. de quo in se. §. dicit̃. Jn istis
casibus absens habetur pro presente
in omnibꝰ: nisi quo ad quotidianas di
stributiōes que nō solẽt talibus dari.
¶ Vtrum aliquando possit se absenta
*re a beneficio clericus. Rñ. ꝙ non: nisi
duo cōcurrāt simul vc
ʒz causa honesta ⁊
rationabilis ⁊ licẽtia sui prelati vt in
c. relatum. de cle. non re. Dicit tamẽ inno. in. c. ex tue. e. ti. ꝙ posset ex cōsuetudine induci. vt sine licẽtia ex causa rōnabili se absentet. Pa. autem in. d. c. relatu
ʒz. dicit ꝙ si necessitas occurret que
nō pateretur dilatione
ʒz vt posset adire
prelatum pro licentia: tunc siue licentia posset. l. j. in princi. ff. de exerci. ac. et
l. tutor qui repertoria in prin. ff. de admi. tu. Quod dictum ẜm Jo. an. in. c. re
latum. limito quādo in breui est reuersurus. ar. l. iij. ff. de diuor.
¶ Vtrũ clericus teneat̃ restituere fru
*ctus quos in absentia ꝑcepit ex bene|
ficio suo. Rñ. ꝙ si subest legitima causa
nō tenetur: s
ʒz si legitima causa nō subest credo ꝙ teneatur restituere: fructus beneficioꝝ dant̃ in stipendiu
ʒz vt
dixi. s̃. in. §. j. Sed aduerte ꝙ qñ clericꝰ
tenet̃ restituere in quocũ casu ĩtelligi
tur si h
ʒz alia bona q̃ non sint de eccłia.
Si ꝟo nihil h
ʒz nisi de eccłia. tũc credo
nō teneat̃. Nā cũ sint de eccłia restitue
re nō h
ʒz. Et credo etiā ꝙ nō debeat sibi
subtrahere necessaria vite ne recipiat
ab ecclesia ꝓ faciẽda tali restōne. ar. eo
rũ q̃ no. in. c. cu
ʒz suꝑ. de cā pos. ⁊ ꝓprie.
vbi no. Jo. de lig. ꝙ nudus etiā possessor ecclesiastici beneficij nō tenet̃ de cōsumptis sicut alij nudi possessores. Q
limitat pau. ibidẽ qñ consumpsit bono
mō sicut d
ʒz facere aliꝰ clericꝰ. Peccat ta
mẽ mortaliter recipiẽdo tales fructus
ante ex beneficio suo. vt p
ʒz in. c. quia
nōnulli. de cle. nō resi. Secꝰ si recipere.
tan alius pauꝑ ex necessitate: non
credo peccaret mortaliter: ne veniali
ter ĩ recipiẽdo: s
ʒz bene nō residẽdo
ẜm ꝙ tenet̃ vel in tenẽdo beneficiũ ĩiuste.
¶ Vtrũ recipiẽs ecclesiā parochialem
*nō intẽdẽs ꝓmoueri. j. annum ad sacer
dotiũ: sed vt habeat fructꝰ vniꝰ anni
teneat̃ ad restōnẽ. Rñ. ꝙ sic: nisi mutata volũtate ꝓmotꝰ fuerit. vt i. c. cōmissa
tibi de ele. li. vj. ⁊ si nō restituet tenetur
ille q̇ sciẽter tali cā dedit vt ibidẽ ⁊ pec
cauerũt mortaliter iste dādo indigno
ille acceptādo indigne. arg. eoꝝ q̃ no. ĩ
c. nihil de elec. vacabit tamẽ dicta eccle
sia parochialis si nō est collegiata ipso
iure statim post annũ si ꝓmotꝰ in sacer
dotẽ nō fuerit. c. l
ʒz de elec. li. vj. ⁊ ĩcipit
annus a pacifica possessione: vel quan
do ꝑ eu
ʒz stetit quin hẽret intellige nisi
legitimo impedimẽto sit ĩpeditus ordi
nari. nec poterit ea vice iterato ei cōfer
ri. d. c. ↄmissa. Nō vacat tamẽ dicta ecclesia statĩ qñ venit ad talẽ ↄditione
ʒz.
ꝙ ampliꝰ illo anno ꝓmoueri nō pōt. s
ʒz
solũ elapso anno vt in. d. c. ↄmissa. Siłr
non vacat ecclesia curata collegiata. l
ʒz
non ꝓmoueat̃. j. annũ. c. statutũ. de ele.
lib. vj. Sed pōt priuari vt ibidẽ potest
tñ ep̃s insistẽti studio dispẽsare ꝙ non
teneat̃ infra annum ꝓmoueri nisi subdiaconatum ad quẽ si nō fuerit ꝓmotꝰ
priuatꝰ erit. Ad sacerdotiu
ʒz ꝟo vs ad
septẽniũ. ita ꝙ elapso septẽnio. j. annũ
efficiat̃ sacerdos. Alioquin incurrit dictā penā. c. cũ ex eo. de ele. lib. vj. interĩ
ꝓuideatur ecclesie de vicario.
¶ Vtrũ clericꝰ qui recipit beneficiũ nō
*vt ibi seruiat. s
ʒz donec hẽre possit pinguiꝰ peccet. Rñ. Pa. ĩ. c. relatũ. de cle. nō
resi. q sic: nō iuste est ꝓmotꝰ habẽs
talẽ aĩm nō tenet̃ resignare: sed sufficit
penitere de iniqua voluntate.
¶ Vtrũ clericus infirmus licite debeat
*hẽre fructꝰ p̃bende vel distributiones
quotidianas. Rñ. Pau. in. c. ad audien
tiā eo. doc. dicũt ⁊bñ ꝙ si ĩfirmitas est q̃
impediat eũ residere vel interesse diui
nis. sic sine dubio d
ʒz habere. Si ꝟo infirmitas nō p̃stat cām nō residẽtie vel
absentie diuinis. puta ałs nō ĩteresset vel nō resideret nō debet habere:
casus superueniens recipit interpetra
tionem ẜm statum precedentem. vt in
c. maiores quasi infi. de bap.
¶ Vtrũ clerici qui personaliter non in
*tersunt officijs possint ꝑcipere distribu
tiōes quotidianas. Rñ. q nō exceptis
illis quos infirmitas seu iusta ⁊ rōnabilis corporis necessitas aut euidẽs ec
clesie vtilitas ĩteresse nō ꝑmittit. ⁊ si re
cipiũt tenent̃ ad restitutione
ʒz. vt in. c.
vnico. de cle. nō resi. li. vj. nec v
ʒz ↄsuetu
do aut statutũ in cōtrariũ: nec remissio
aliorum canonicorũ quādo eis nō arescunt. alias sic vbi no.
¶ Vtrũ ille qui nō residet possit priua
*ri beneficio. Rñ. ẜm Jnno. ĩ. c. ex tue. de
cle. nō re. q si est absens ex causa ꝓbabili ⁊ necessaria vel probabili tm̃ puta
studiorũ vel cu
ʒz episcopo ⁊ huiusmodi
tũc nō pōt priuari nisi citet̃ primo vbi
cũ fuerit. limitat tamẽ q qñ haberet
certũ tp̃s ad redendũ ex qualitate negocij vel ałs: ⁊ non veniret ex tũc alteri
licite darẽtur: nec est necessaria citatio.
nec expectatio sex mensiu
ʒz de quibus
in. d. c. ex tue. et. vij. qō. j. presentium
|
Alij dicũt q requirit̃ citatio ad domũ
⁊ expectatio sex mensiũ: ⁊ mihi magis
pl
ʒz. Nō em̃ debuit ei obesse ꝙ bonum
initiũ habuit absentie. Tenet̃ tñ talis
semꝑ notificare ecclesie vbi morat̃ cu
ʒz
ex cā rōnabili possit semper reuocari ꝓ
necessitate ecclesie q si nō fecerit latitare presumitur. Si vero absens nō est
ex causa legitima: si hoc est certum pōt
priuari: alias debet citari post sex men
ses ⁊ dari alteri ⁊ no. ꝙ habens officiũ
in ecclesia semꝑ d
ʒz apparere: nec ad eũ
est mittenda citatio post expectationem sex mensium quia edictum emissum est secundum Jnnocentiu
ʒz. ibidẽ.
Et ideo poterit eius beneficium alteri
assignari.
¶ Vtrũ clericꝰ possit peregrinari. Rñ.
*Jnno. in. d. c. vnico. de cleri. ꝑegri. ꝙ nō
sine autoritate suꝑ ioris. de cōse. dist. v.
nō op
ʒz nec ẽt ep̃s. devoto. c. magne. Ex
cā tñ ꝓsequẽde appellatiōis siue ꝓ eui
tāda oppressiōe pōt ire ad papāvelad
aliũ suꝑiorẽ iuito ep̃o vł p̃lato suo. ij. q.
vj. oĩs oppressus. ⁊ tribꝰ. c. se. idẽ no. gl.
in. c. vt debitꝰ. de ap. Credo tñ ꝙ semꝑ
d
ʒz ad minus de honestate petere licentiam. arg. c. l
ʒz de regu. Sine necessaria
aũt cā: s
ʒz ꝓ aliq̃ vtilitate tm̃ non l
ʒz ad
papā accedere sine autoritate: sui prelati vel pape. in aut̃. de epi. ⁊ cle. §. ĩter
dicimus: nec d
ʒz admitti in aliena diocesi ad celebrādũ nisi habeat licentia
ʒz
sui episcopi. vt no. Pau. in. c. fraternitatis. de cleri. non resi.
Clericus.
viij. debet esse sine crimine. xxv. di. per totũ. Et crimen hic accipio pro omni peccato mor
tali licet stricte accipiatur pro peccato
quod accusatione ⁊ depositione est dignum §. non autem in. fi. xxv. di.
De clerico criminoso ⁊ delinquẽte
⁊ ꝑ quẽ ⁊ quałr puniat̃ no. plene Bal.
in aut̃. qua in ꝓuincia. col. iij. ꝟ. vñ si cle
ricus gallicanꝰ. C. vbi de cri. agi. opor.
⁊ Alex. in. l. iij. ff. de fur. ⁊ in. l. si miles.
vbi plene Bar. ff. de exhi. reis.
¶ Vtrũ clericus semꝑ peccet morialit̃
*exercendo suũ officiũ in mortali? Rñ.
ẜm Tho. in. iiij. dist. xxiiij. ꝙ sic quādo
cun talis exhibet se ĩ aliquo vt mini
ster ecclesie: ⁊ totiens quotiens huiusmodi actum exercet. Vnde quando
tangit res sacras quasi suo vtens officio mortaliter peccat facit. cap. fina. de
tempo. ordi. facit. c. quotidie. de ↄse. di.
ij. ⁊. c. de hoĩe de cele. mis. Secus si exeq̃ret̃ in aliqͦ casu ĩ qͦ etiā laicis exeq̇ lice
ret. sicut bapti
ʒzare in articulo necessitatis: ẜm quod dixi. s̃. baptismus. v. §.
xj. vel si colligeret corpus christi proie
ctum in terra.
¶ Vtrũ sit abstinẽdũ a clericis in cri
*mine iacentibꝰ quo ad diuina ⁊ receptionẽ sacramẽtorũ. Rñ. ẜm pa. in. c. ve
stra. de coha. cle. ⁊ mu. distinguendum
aut sunt precisi a canone vel a iudice.
Si a canone tũc subdistĩguo. aut factũ
est occultũ ⁊ sic sentiũt doc. hic ꝙ a sacramẽtis necessarijs nō sit abstinẽdũ:
s
ʒz volũtarijs sic. Ego credo etiā a neces
sarijs d
ʒz abstinere qñ ab alio possunt
habere: nisi qñ ipse paratus est dare:
qñ ipse non est paratus dare: non debeo eũ inducere administrandum sacramẽta etiā necessaria. Si vero para
tus est ministrare possu
ʒz etiam voluntaria ab eo reciꝑe sicut dicimꝰ devsura
rio. j. vsura. ij. §. ij. ⁊ sic ĩtellige. c. sit tm̃ ⁊
c. placuit. vj. q. ij. cũ ibi no. Aut factũ ẽ
notoriũ. ⁊ sic nullo mō l
ʒz reciꝑe aliq̃ sacramẽta a talibꝰ excepto baptismo de
quo dic. vts̃. baptismꝰ. v. §. x. ⁊. §. xij. aut
sunt p̃cisi a iudice ⁊ sic nullo mō l
ʒz reci
cipere sacramenta ab eis vł audire di
uina. nullo mō possunt dici tollerati: ex quo ꝑ snĩa
ʒz sũt cōdẽnati. vt ĩ. d. c.
vr̃a. ⁊. ix. q. j. c. j. ⁊. ij. ⁊. no. Jn. in. c. quałr
⁊. qñ. el. ij. de accu. Si ꝟo p̃cisio nō sit fa
cta ne ab hoĩe ne a canone tenent
doc. ĩ. d. c. vestra ꝙ non pecco si nō abstineo a sacramẽtis ẽt vōlũtarijs: nō
sunt suspẽsi quo ad nos. c. fi. de coha.
cle. ⁊ mu. ego verũ credo qñ ꝑati sũt da
re ałsnō nisi ĩ sacramẽtis necessarijs vt
dixi: cũ peccent mortałr facramẽta
administrando. c. fi. de tempo. or. nō de
beo eos inducere sine nessitate. Jn ne
|
cessarijs autem sacramentis quādo ab
alio non possunt ea habere l
ʒz: ego fa
cio ad quod teneor licet ille nō. ⁊ ideo
sibi imputatur. facit gl. in. c. non est. de
spō. Nec ob. glo. in. §. verũ. xxxj. dist.
loquitur quando possum habere aliũ.
Non tamen d
ʒz esse aliquis nimis scru
pulosus: quia potest presumere ꝙ saltẽ
habeat attritione
ʒz quando ea admini
strat. Hodie tamen cōtra iura predicta
quo ad precisos a canone vel a iudice
est facta dispẽsatio per concilium. Cōstantiẽse cōfirmata ꝑ Basiliẽse. de quo
infra excōmunicatio. viij. §. iij. Et ideo
eam serua.
¶ Quis dictur tolleratus ab ecclesia.
*Rñ. Pa. vbi. s̃. ꝙ ille qui non fuit condemnatus nec cōfessus nec habet ope
ris euidentiam.
¶ Vtrũ oẽ pctm̃ notoriũ inducat preci
*sionem seu suspensionem a canone ne
exerceat officiũ suum. Rñ. ẜm. d. Anto.
in. d. c. vestra ꝙ sic. Nec ob. d. c. q loq̇t̃
solũ de fornicatione ex quo. Pa. ibide
ʒz
est contradictũ. d. Ant. s
ʒz ego teneo ve
rissimũ dictũ do. Ant. quia constitutio
penalis etiā quoad penā extendit̃ ad
casum similẽ ex idẽptitate rōnis si ratio in ea constitutione est expressa. vt ĩ
l. his solis. C. de reuo. do. Ad hoc tex. op
timus in. l. ij. ĩ §. quid si curatores ⁊. §.
q̇d si decesserint. ff. ad tertul. ⁊. l. palā ĩ
§. natus. ff. de ri. nup. Nec pōt dici. ꝙ
sit interpetratio extensiua est potiꝰ
ĩtẽsiua seu intellectiua. quia lex nō est
aliud quā ipsa ratio legisvt probatur
in. l. non dubium. C. de legi. Et q lex
penalis extendat̃ si in ea est scripta ra
tio naturalis vel ciuilis. tenet bal. post
Bar. ⁊ est bonus tex. in. c. j. in. §. porro.
in ti. q̃ fuit prima cā amit. bñ. Et cũ. d.
c. vestra ꝑ rationẽ notorietatis peccati
cōcludat notoriũ cocubinariũ suspensum. ergo idẽ erit ĩ oi mortali pctō noto
rio vide q dicā. j. lex. §. vj. ⁊ pena. §. v.
¶ Vtrũ clericus teneat̃ restituere fru
*ctus quos ꝑcipit de bñficio existens in
pctō mortali. Rñ. ꝙ si pctm̃ est notoriũ.
ego habeo pro indubitato ꝙ tenet̃ restituere cũ sit suspẽsus. vt dictũ est ĩ
p̃cedẽti. §. perinde est ac si nō residet
nullũ ⁊ inutile. Jdẽ est. c. inter corpora.
de trāsla. prela. Sicut nō rite ⁊ nō fieri
paria iudicantur. in. c. veniẽs de p̃sby.
nō bap. Facit q notat Bar. in. l. j. ff. q
cuius vniuer. vbi ꝑ illũ text. cō cludit
ꝙ procurator qui non fecit fidẽ de mādato perinde est ac si nō cōparuisset ⁊
dñs tā cōtumax d
ʒz puniri. Nā non
excipere ⁊ excipere s
ʒz nō ꝓbare idẽ est.
c. cũ suꝑ de cōces. prebẽ. ⁊ nō esse ⁊ esse
⁊ nō apparere paria sunt quo ad iuris
effectũ. l. duo sunt titij. ff. de testa. tu. Et
iō tenet̃ sicut. s̃. dixi de nō residẽte. Cle
ricus. vij. §. iiij. de occulto ꝟo pctōre cre
do ꝙ nō tenet̃ uis tutiꝰ esset restitue
re: ⁊ si inutiliter seruiat quo ad se nō
tñ quo ad alios aut quo ad ecclesiam.
Clericus.
ix. debet a quibusdā actibus secularibus esse remo
tus. c. fi. de vi. ⁊ ho. cle. ne cle. vel mo.
per totum. et qui sint isti actus ⁊dubia
inseram.
Adde q̃ artificia ⁊ negocia clericis
sint ꝓhibita. no. Spe. ĩ ti. cle. ↄiu. col.
ij. ꝟsi. sʒz quā dices hōestā vbi ponit q̃s
artes exerceat ⁊ dico ꝙ clericus artifex
vel negotiator pōt conueniri coram ca
pitaneo artis vel mercatorum vt per
Bal. in. addi. ad Spe. vbi. s̃. ver. si autẽ
clericus. ⁊ in ti. de reo. col. ij. in prin. ꝟ.
scholaris et an tales teneant̃ seruare
statuta laicornʒz loci in quo negotiant̃
⁊ tenet Bal. in sua marg. in ver. clericꝰ
ver. xix. ꝙ sic.
¶ Vtrũ clericꝰ possit negotiari. Rñ. ꝙ
*nō negotia secularia. c. j. ne cle. vł mo. ⁊
c. fi. de vi. ⁊ ho. cle. S
ʒz no. ẜm Pa. ĩ Rubrica ne cle. vel mo. ꝙ negocium secula
re r duplex. ¶ Prĩo large vt cōprehẽdat quicquid ꝓuenit ex carnali cōcupiscentia nō subiecta freno rōnis ⁊ hoc
ĩnuit tex. in. d. c. in prin. vñ dicit̃ negotiũ seculare. ꝑ illud viuit̃ oĩno secularit̃. s. ẜm seculũ ⁊ carnẽ ⁊ nō ẜm deũ⁊
spm̃. Et hoc ꝓhibet̃ eti ā laicis. magis
tñ clericis. vt ĩ. d. c. j. ¶ Sconegociũ se
culare r magis stricte vt cōprehendat
|
negociũ pertinẽs ad rempublicā mun
danā ⁊ seculares hoĩes. Q quidẽ l
ʒz sit
ꝑmissum laicis tñ clericis nō l
ʒz. Vñ in
l. placet. C. de epis. ⁊ cle. dicit tex. ꝙ cleri
ci nihil cōe habẽt cũ publicis actibus
vł ad curiā ꝑtinentibꝰ cuiꝰ corpori nō
sunt annexi. ꝑ quẽ tex. p
ʒz q clerici nul
lũ officiũ possunt habere ĩ republica
vt ꝓbat̃ in. d. c. j. in fi. facit. c. reprdhẽsi
bile. xxiij. q. viij. nec sunt de vniuersita
te scłari: vt no. Jnn. in. c. dilecta de ex.
p̃la. Et sic cōcludo ꝙ clerici nō debent
attẽdere nec habere curā de mũdanis
nisi quatenus sunt necessaria ad sustẽtationẽ corꝑis ar. j. q. iij. si quis obiece
rit vel in casu pietatis vt. j. tutela. §. j. ⁊
s̃. aduocatꝰ §. v. cũ se.
¶ Vtrũ clericus possit per artificiũ q̃re
*re sibi necessaria ad victũ. Rñ. ẜm Pa.
ĩ. c. clerici officia de vi. ⁊ ho cle. ꝙ sic ex
honesto artificio facit. c. j. de celeb. mis.
⁊. xcj. di. ꝑ totũ. Et hoc verũ ẜm gl. xcj.
di. ĩ sũma dũmōꝑꝑ hoc nō se subtrahat
a. diuis officijs nec ob. d. c. j. ne cle. vel
mo. ⁊. lxxxviij. di. ꝑ totũ vbi ꝓhibet̃ oĩs
negotiatio clericis vt dicit gl. ĩ cano
ne. xiiij. q. iiij. emere cartā ꝓ libro ↄscribendo vel coreũ ꝓ sotulari faciẽdo. et
hmōi. vt sic lucret̃ aliq̇d ꝓ victu nō est
negotiatio s
ʒz artificiũ. ⁊ iō nō ꝓhibet̃
clericis ⁊ ĩ iuribꝰ p̃allegatis. vbi ꝓhibet̃ negotiatio ĩtelligit̃ qñclerici aliq̇d
emũt vt ĩmutatũ carius vẽdāt hec
est ꝓprie negotiatio: vt ibidẽ p
ʒz. ⁊. lxxx
viij. di. c. eijciẽs. Secus. si preter ꝓpositũ bladũ ꝙ emerũt suꝑesse vẽderent ca
rius ⁊ hmōi liceret ẜm Host.
¶ Que pena clerici negotiatoris? Rñ.
*ꝙ vltra mortale pctm̃ si tertio monitus
nō destiterit perdit priuilegiũ clericale
vt in. c. fi. de vi. ⁊ ho. cle. ⁊. doc. sint
varij ĩ opi. ego saluo meliori iudiciosic
ĩtelligo vt clericꝰ ĩ minoribꝰ siue sit cōiugatꝰ siue nō ꝙ nō peccat mortałr ne
gotiādo dũmō tale negotiũ nō sit ꝓhi
bitũ etiā laicis: s
ʒz si nō est cōiugatꝰ pōt
cōpelli ꝑ ṗnationẽ ṗuilegij clericał nō
q̇dẽ illiꝰ si q̇s suadẽte. xvj. q. iiij. s
ʒz ṗuilegij qͦ pñt vexari exactionibꝰ in ꝑsona
vł ĩ bonis ꝓprijs. vt. l. ij. C. de epi. ⁊ cle.
Cōiugati ꝟo nō ꝑdũt ip̃o fctō ꝑ ↄ̃ctũ
matrimonij. vt ĩ. c. vno. cle. cōiu. li. vj.
⁊ ĩ. c. ioānes. e. ti. Alij ꝟo q̇ sunt ĩ sacris
aut religiosi peccāt mortałr. c. ẜ
ʒz ne cle.
vł mo. ⁊ siłr pñt cōpelli ṗuatiōe ṗuilegij cłicalis sicut dixit existẽtibꝰ ĩ mino
ribus. Et ꝙ nō ꝑdant tā isti p̃fati in
minoribꝰ ẽt post trinā monitionẽ ṗuilegiũ canonis si q̇s suadẽte vt nō sit ex
cōicatus quisq̇s eos ꝑcutit. nec ẽt fori
vt possint ꝓ criminalibꝰ aut excessibꝰ
puniri seu cōdẽnari criminałr vel ciui
liter ꝑ iudicẽ secularẽ p
ʒz hoc: clerici
cōiugati. quos p
ʒz negocijs secularibꝰ
intẽddere. vt in. d. c. ioānes. his gaudẽt si habitũ ⁊ tōsurā portāt. ergo mul
to fortiꝰ isti nōcōiugati. Et credo istud
sit securius in conscientia.
¶ Vtrũ req̇rat̃ trina monitio aut suffi
*ciat vna gñalis vt ꝑdāt ṗuilegiũ de qͦ
ij. rñ. pa. ĩ. c. fi. de vita. ⁊ hone. cleri. ꝙ ob
sit trĩa nō sufficit vna ꝑemptoria vbi
cun agit̃ de pena icurrẽda ⁊ ius exigit trinā monitionẽ vł trinā citationẽ
hic voluit gl. no. in. cle. j. de vi. ⁊ ho. cle.
⁊ Jo. an. ĩ. c. ex tũc de cle. non resi. Nec
obstat ꝙ vbi a iure req̇rit̃ triplex citatio sufficit vna perẽptoria q̃ h
ʒz vim tri
ne citationis. vt in. l. tres denũtiatiōes
C. qũo ⁊ qñ iud. vide gl. ĩ. c. ↄsuluit. de
offi. dele. Pan. ĩ. c. ĩ noĩe dñi de testi.
hoc verũ in citatiōe. ius ita vult secus ĩ monitione nec sufficit trina moni
tio s
ʒz op
ʒz sit specificata nō gñalis. Et
ꝓ hoc facit tex. in. d. c. fi. in ꝟ. si tales. ⁊
dicta cle. j. in ver. nominatim ⁊ ꝙ nota
tur in. c. statutũ. de sen. excō. li. vj. valeret tñ si fieret ꝑ viā statuti statutum
h
ʒz vim legis ⁊ p̃latus pōt statuẽdo au
gere infligere penā iuris ⁊ infligere pe
nā sine monitione verbali ałs requirit̃
monitio vt in. c. ij. de consti. lib. v.
¶ Sed ꝑ quẽ d
ʒz fieri hec monitio. Rñ.
*Pau. ĩ. c. ↄtingit el. ij. de sen. ex. ꝙ non
per iudicẽ secularẽ. s
ʒz op
ʒz fiat per ep̃m
aut ꝑ eũ qui h
ʒz iurisditionem episcopalem super eum ⁊ ẜm glo. in. c. ij. cleri
cos: de sen. ex. li. vj. nō refert an habeat
|
eam ex priuilegio. vel consuetudine:
vel a jure.
¶ Vtrũ clerici tenent̃ restituere quicq̇d
*lucrati sunt per negotiationẽ eis prohibitā. Rñ. mat. in. cle. j. de vi. ⁊ ho. cle.
ꝙ ĩ foro aĩe tenẽt̃ pauperibꝰ dare. xiiij.
q. v. qui habetis ego credo ꝙ sit bonu
ʒz
cōsiliũ: s
ʒz de necessitate nō. xiiij. q. v. nō
sane in ꝟ. tan sua. Et hoc videt̃ sequi
ʒzen. ⁊ Cardi. in. d. c. cle. j. De quo dic. vt
j. Restitutio. j. in ver. turpiter.
¶ Vtrũ clerici possint exercere offm̃ ta
*bernariorũ: aut macellariorũ. Rñ. ꝙ nō
imo si ꝑsonaliter publice exercẽt. ⁊. iij.
moniti noĩatim a suis prelatis nō destiterint clerici cōiugati perdũt priuile
giũ clericale omne etiā istud si q̇s sua
dente. xvij. q. iiij. nō cōiugati aũt solum
perdunt in rebus si deferũt habitũ cle
ricalẽ. sed si nō deferunt s
ʒz incedẽt om
nino vt laici amittũt etiā in ꝑsonis. ve
rũ est q si prefatum officiũ dimittunt
rcasumũt tā ↄiugati nō cōiugati. Jn
tellige q coniugati reasumunt nō ista
sicut nō cōiugati. sed illud in quo gau
dẽt. vt. ĩ. c. vnico. de cle. ↄiu. li. vj. Et iste
est verꝰ intellectꝰ lr̃e: l
ʒz alij ałr intellexerit. Hec habẽt̃ ex cle. j. de vi. ⁊ ho. cle.
immo prohibẽtur tabernā ĩtrare. xliiij
distĩ. non oportet intellige nisi in itine
re causa necessitatis vt j. c. clerici. ea. di.
¶ Vtrũ clerici possint exercere officia
*a prefatis viliora. vt aptare pelles et
hmōi. Rñ. ꝙ nō ꝑ idẽptitatẽ rōnis
ẜm Pa. in. d. cle. j. Rō in his status cleri
ricalis dehonestat̃. ar. l. athletas. §. ait
pretor. ff. de his qui no. infa. non tñ in
currerẽt penā statutā ↄtra exercẽtes of
ficiũ tabernariorũ. credendum tamen
est eos peccare mortaliter si sunt in sacris vt religiosi talia publice. exercẽtes
secus si occulte pro artificio ad sustentatronem vite.
¶ Vtrũ clericus possit exercere officiũ
*tabellionatꝰ. Rñ. ẜm ho. ĩ. c. sicut ne cle.
vel mo. ꝙ clericus cōstitutus tabellioa
laico nō pōt si est in sacris post est sibi interdictu
ʒz etiā causis ecclesiasticis
ẜm Jnno in. d. c. sicut. Tñ si ante sibi
interdicat̃ facit instrumentũ tenet. sed
post est sibi interdictum nō. Si vero
est cōstitutus a papavel ab ep̃o quoad
diocesim suā poterit in causis ecclesiasticis cũ ei nō dẽat ꝑꝑ ordines sacros:
aut bñficiũ ecclesiasticũ officiũ interdi
ci. ar. de deci. c. tua. el. ij. ⁊ de iudi. decernimus. de arbi. cōtingit. Si ꝟo sunt in
minoribus possunt exercere etiā sunt
bñficiati. ar. d. c. sicut a cōtrario sensu. li
cet sit honestius abstinere.
¶ Vtrũ liceat clericis ioculatoris offi
*ciũ facẽ. Rñ. ꝙnō publice ⁊ tales sunt q̇
faciũt spectaculũ ꝓprij. corꝑis facit. l.
ij. §. fi. ff. de his q̇ no. ĩfa. Et si hoc faciũt
ꝑ annũ ip̃o iure ꝑdũt oẽ priuilegiũ cle
ricale. Hic no. ꝙ arch. quẽ sequit̃ Ge. ĩ
c. vnico de vi. ⁊ ho. cle. li. vj. dicit ꝙ cleri
cus ĩ sacris q̇ et ẽt monachꝰ ꝑdit priui
legiũ canonis si q̇s suadẽte. xvij. q. iiij.
Et vr̃ veriꝰ uis Jo. mo. teneat ↄ̃riũ ⁊
dicat ꝙ solũ exñtes ĩ minoribꝰ ꝑdunt.
Siłr etiā ꝑdũt si minori tꝑe post trinā
monitionẽ nō desistāt. c. vnico de vi. ⁊
ho. cle. li. vj. in occulto tñ vel cā ĩfirmitatis vel alterius honeste rei cā loci ali
q̇d facere non reprobatur ẜm glo. in. d.
c. vnico ⁊ facit quod no. Jo. de citaristis et his qui varijs vtuntur instr̃is.
lxxxvj. di. donare. in glo.
¶ Vtrũ clericus possit esse ꝓcurator se
*cularium personarũ. Rñ. Pau. ĩ. c. ij. ne
cle. vel mo. ꝙ ꝓcurator gñalis in causa
eccłiastica bñ posset ⁊ corā iudice eccle
siastico. S
ʒz in causis secularibꝰ in iudi
cio vel extra nō pōt esse: posset tñ esse in
aliqua causa particulari.
¶ Et sũmarie dic ꝙ clericus non potest
*in placitis secularibus disceptare: exce
ptis causis de q̇bꝰ. s̃. aduocatꝰ. §. v. vj.
⁊. vij. Nec ꝓcurator nisi vt dixi. nec con
ductor rerũ seculariũ nisi cā necessitatis victꝰ: tũc posset cōducere vineam
vel domũ vt aliq̇dvñ viueret lucraret̃
nec canes vel aues sequi vt ĩ. c. j. ne cle.
vel mo. nec ꝓcurationes villarũ: aut iu
risditiōes seculares sub aliq̇bꝰ ṗncipi
bus secularibꝰ viris exercere vt iustitia
rius eorum fiat. vt in. c. sed nec eo. titu.
|
nec snĩam sanguinis si est in sacris da
re nec sacerdos offm̃ vicecomitis. aut ꝓ
positi secularis hr̃e. c. clericis. eo. ti. nec
snĩam sanguinis dictare aut inter esse.
vbi vindicta sanguinis exercet̃. nec p̃positꝰ balistarioꝝ. ⁊ hmōi viris sangui
nũ. nec vllā cirurgie artẽ q̃ adustiōe vel
incisione indigeat nec impẽdere benedictiōe aq̃ feruẽti. seu ferro candẽti ad
purgationẽ. vt ĩ. c. snĩam. eo. tit. Et oẽs
talia vel aliq hoꝝ exercẽtes. si tertio a
suis p̃latis moniti nō desistũt ꝑdũt pri
uilegiũ clericale vt no. doc. ĩ. d. c. s
ʒz nec.
Jtẽ p̃sbyteris decanis: archidiaconis:
plebanis: p̃positis cātoribꝰ ⁊ alijs clericis ꝑsonaꝝ habẽtibꝰ ꝑcipit̃ sub excōi
catiōis late snĩe pena. ne leges aut phi
sicā audiāt. vt. in. c. fi. eo. tit. De quo casu dic vt. j. excōicatio. vij. casu. vij.
Clericus.
x. debet esse nō vindicatiuus. sed patiens. vnde p̃cipitur eis ne arma portẽt nisi ad defen
sionẽ. vnde clerici q̇ relicto habitu clericali arma portent si tertio moniti nō
deponunt perdũt priuilegium clericale. de sen. excō. c. in audientia.
De armoꝝ vsu clericis prohibito.
not. legiste. C. vt armoꝝ vius ĩscio ṗn.
in rub. ⁊ nigro. immo dico ꝙ rex cogno
scit de portu armoꝝ etiā cōtra clericuʒz.
vt in stilo parla. Par. j. in titu. quoꝝ co
gnitio specialiter ꝑtinet ad regẽ. ꝟ. j. et
in q̃rta ꝑte. ⁊. ccx. xliiij. ⁊ Aufrerij in repe. cle. j. nu. iij. q. j. de offi. or. vbi dicit ꝙ
per armorum delationem clericus fit
fori secularis.
¶ Quid si misceat se clericꝰ tirānidi vł
*crudelitatibꝰ. Rñ. ꝙ si q̇s cōtẽpto hĩtu
clericali guerrā vel seditionẽ mouet vł
atrociter delinq̇t publice aut ĩ factũ ar
moꝝ se ĩmiscet ipso facto sine monitiōe
ꝑdit priuilegiũ canonis. si q̇s suadẽte
xvij. q. iiij. vt in. c. ꝑpẽdimꝰ. de sen. excō.
de aposta. in. c. j. i prin. Priuilegiũ aũt
fori nō amittit nisi post monitione
ʒz. facit. c. si iudex de sen. excom. lib. vj.
¶ Vtrũ clericus miles effectꝰ ꝑdat pri
*uilegiũ clericoꝝ. Rñ. Jnn. ĩ. c. j. de apostatis. ꝙ si facit actũ oĩno clericatui cōtrariũ vt puta exerceret seua. vadit ad
bellũ statim ꝑdit. eligẽs ↄ̃riam via
ʒz
excludit̃ ipso facto a prima. xxxij. q. j. cũ
renunciat̃. Si vero nō exercet seua nec
aliũ actũ cōtrariũ clericatui. Sed viuit
honeste vt clericus etiā si duxit vxorem
virginẽ. ⁊ sic nō ꝑdit. Pau. tamẽ dubitat in. c. vt ↄsultationi de cler. cōiuga. ĩ
eo milite q̇ iurauit illa de q̇bus in glo.
l. pe. ff. ex q̇. ca. ma. iste actus vr̃ oĩno
ↄ̃rius clericatui qui pugnare non d
ʒz
etiam cum infidelidus. c. ex multa. de
voto. Sed primum equius.
¶ Vtrũ clericus occidens vel mutilās
*inuasorem suum perdat priuilegiũ cle
ricale. Rñ. Pa. in. c. clerici arma. de vi. ⁊
ho. cle. ꝙ non.
¶ Vtrũ ꝓ defensiōe proximi liceat ei su
*mere arma. Rñ. Pa. vbi. s̃. ꝙ si h
ʒz iuris
ditionẽ in loco sic l
ʒz ꝓ defensiōe suorũ
mouere arma nō tamẽ ipse in ꝓpria ꝑsona. c. dilecto. de sen. excō. li. vj. Si vero iurisditionẽ nō h
ʒz aut sine clerico ꝓ
pulsari pōt ⁊ sic non d
ʒz arma sumere. c.
ex multa. de voto. Jdẽ. xxiij. q. viij. rep̃hẽsibile ⁊. vij. q. j. sciscitatis. ⁊ q ibi no.
Si aũt nō pōt alter ꝓpulsari tunc licet
aggressiorẽ capere. ꝟberare ⁊ etiā occidere si alter nō pōt ꝓximũ defendere.
xxiij. q. iij. maximianꝰ ⁊. c. si q̇s cũ duobus. c. sequẽtibꝰ. irregularitatẽ tamen
ĩcurrit sine pctō p̃dicta cle. si furiosus.
Et de hoc vide. j. defensio. ex quo ad ir
regularitatem homicidium. iij.
Clericus.
xj. dʒz esse sobrius vt in. c. a
crapula. de vi. ⁊ho. cle. vbi
precipit̃ eis vt vinũ sibi tẽperẽt ⁊ a vino se tẽperẽt. ⁊ uis aliq̇ teneāt ibideʒz
ꝙ peccet mortałr si bibat vinũ sine aq̃.
tñ cōiter doc. nō tenẽt sʒz sufficit hibere
tẽperate. vñ tex. dicit ꝙ dʒz esse cōtẽtus
trina potatiōe in. c. qñ quod palea est.
xliiij. di. ⁊ de conse. di. v. non oportet.
¶ Vtrũ liceat eis cogere alios ad bibẽ
dũ. Rñ. ꝙ nō. Jntelligevltra necessitatẽ
ne fabulas inanes cātare vel turpia
ioca. pilla vł viso vł laruas demonũ añ
se ferre ↄ sentiāt hoc ẽ diabolicũ. ⁊ sa
cris canonibus ꝓhibitũ. vt dicit tex. ĩ. c.
|
nullus presbyterorum. di. xiiij.
¶ Vtrũ liceat clericis facere conuiuia.
*Rñ. ꝙ sic: si ex caritate dũmō abstineāt
a suꝑfluitate detractiōe ⁊ irrisiōe aliorũ vt in. c. cōuiuia. xliiij. dj. ĩ ṗncipio et
in fine mẽse laudes deo reddant̃ ⁊ aliq̇d legāt de sancta scriptura. vt ĩ. c. qñ.
⁊ in. c. ꝓ reuerentia. ea. di. alias non l
ʒz.
vt in. c. non liceat. ea di.
¶ Vtrũ debeat bñdicere mẽsa
ʒz ante
*comedat. Rñ. ꝙ sic. ⁊ post sumptũ cibũ
reddere gratias. xliiij. di. c. nō liceat.
¶ Vtrũ debeat comedere ante tertia
ʒz.
*Rñ. q non. vt in. d. c. non liceat.
¶ Que debẽt esse in eoꝝ conuiuio. Rñ.
*¶ Primo lectio diuinaꝝ scripturarum.
¶ Secundo quod nulli detrahatur.
¶ Tertio q inanes seculariũ negocio
rũ fabule nō recitentur ⁊ multominus
aliud turpe. ¶ Quarto ꝙ solũ ꝓ susten
tatiōe cibꝰ sumat̃. habent̃ ista in. c. cōuiuia. ⁊. c. nullus p̃sbiteroꝝ. ⁊. c. ꝓ reuerentia. ⁊. c. nō liceat. xliiij. di.
¶ Vtrũ peccẽt mortaliter si ↄ̃ aliq p̃fa
*torũ faciũt. Rñ. ꝙ nō sed venialiter nisi
qñ turpia vel laruas demonum ante se
fieri cōsentiunt talia sunt eis ꝓhibi
ta. vt in. d. c. nullus p̃sbyteroꝝ. Et ideo
vr̃ esse mortale. ⁊ l
ʒz. d. c. nullꝰ presbyteroꝝ loquit̃ solum de p̃sbyteris. tamẽ. c.
presbyteri. xliiij. di. extendit ad oẽs existẽtes in sacris. Qui aũt nō sũt ĩ sacris
non credo mortaliter peccẽt: nisi prout
etiā seculares in hmōi peccarent.
Clericus
xij. dʒz esse alienꝰ ab his q̃
irregularitatem inducunt
de quo vide. j. irregularitas prĩo. q̇ sũt
q̇ nō pñt ꝓmoueri. ⁊ q̇bus ꝟtutibꝰ debeāt refulgere. hẽs. xl. di. ꝑ totũ Nā debẽt eẽ exẽplũ oĩbus laicis. viij. q. j. q̃lis.
vbi r vehementer ecclesia xp̃i destruit
hoc. s. meliores esse laicos clericos.
facit. vj. q. j. §. verum hac autoritate.
Clericus
xiij. quo ad bona ipsorum
et eorũ dispositione.
Jnquātũ hic tāgit̃ de bonis clerici
ego dico ꝙ bona clericis p̃sumit̃ de bo
nis eccłie acq̇siuisse vt ꝑ gl. in. l. ẽt ĩ ꝟ.
credidissent. C. de dona. ĩter virũ ⁊ vxo.
no. idẽ bal. in. l. si q̇s p̃sbyter in fi. ⁊ aut̃.
licentiā. C. de epis. ⁊ cle. etiā si sint feudalia vt ꝑ eundẽ Bal. in. c. j. ad fi. ver.
q̃ro. ꝙ in dubio de cle. q̃ inuesti. feudi. ĩ
vsibus feu. ⁊ in. l. cũ ipse col. ij. ver. tertio casu. C. de contra. emp.
¶ Vtrũ clericꝰ possit testari de rebꝰ ec
*cłie mobilibꝰ. Rñ. Jnn. ĩ. c. cũ ĩ officijs.
de testa. ꝙ nō. vt ibi. ⁊. c. ad hec ⁊. c. rela
tũ. el. ij. xij. que. iij. c. j. ⁊ no. ꝙ oĩa dicunt̃
bona eccłie q̃ ĩtuitu eccłie vel de facultatibꝰ eccłie acq̇siuit vt ĩ. c. j. de testa. in
tex. ⁊ ĩ gl. verũtamẽ glo. j. c. pñti de offi.
or. li. vj. post host. t
ʒz ꝙ clerici nō hñtes
administrationẽ ⁊ dicunt̃ nō hr̃e admi
nistrationẽ qñ nō hñt beneficiũ cui sit
assignata dos ẜm Ge. ĩ. d. c. pñti. s
ʒz simpłr beneficiati vt sunt canonici et siłes
q̇bus id q habẽt obuenit sibi rōne ꝑsone nō ꝙ habeāt p̃bendā i eccłia disti
ctā: sic haberẽt administrationẽ pos
sunt disponere ⁊ testari de fructibꝰ ꝑceptis vs ad diẽ mortis. de cōsuetudine ⁊ etiā si ↄsuetudo esset possent testa
ri redditibus ꝑcipiẽdis anno sequenti
post mortẽ suā vt refert pau. d. c. cu
ʒz in
officijs. Sed ego credo licere qñ disponit in pios vsus vel in casibus de q̇bꝰ
in sequenti. §. alia consuetudo est irrationalis. ar. c. fi. xvj. q. j.
¶ Vtrum clericus possit de rebus p̃di
*ctis donare aut alio mō disponere. Rñ.
pa. vbi. s̃. ꝙ nō nisi in q̃tuor casibus.
¶ Primꝰ qñ tantũdẽ expẽdit de suo in
vtilitatem eccłie. c. si q̇s. xij. q. ij. ⁊. q. v. si
ep̃s. in hoc casu posset ẽt testari ĩmo
si nō testaret̃ heres posset petere. facit
c. de multa. ⁊ q ibi no. de p̃ben. ⁊. l. que
oĩa in fi. ff. de ꝓcur. ⁊ gl. in. l. si non sortẽ
.§. si centũ. ff. de condi. inde. ¶ Scs qñ
hoc h
ʒz cōsuetudo ẜm ho. ⁊ Lau. in. c. si
ep̃s. s
ʒz pau. hoc intelligit de rebus mobilibus ⁊ modicis. Et ego addo qñ disponit pie et rationabiter alias non.
¶ Tertiꝰ qñ donat intuitu elemosine
quā clericꝰ etiā ĩ egritudinẽ pōt facere
vt in. c. ad hec. ⁊. c. relatũ. el. ij. de testa.
¶ Quartus casus qñ vult remunerare
seruitia honesta. tā a ↄsāguineis ab
|
extraneis recepta. d. c. relatum. §. licet.
¶ Addo q̇ntũ qñ dat religiosis locis. d.
c. relatũ. ⁊ no. practicā ẜm pau. vbi. s̃. ꝙ
si clericꝰ vult aliquo respectu istoꝝ qua
tuor vltimoꝝ dare faciat ip̃e dũ viuit ⁊
nō relinquat: nō valet. d. c. ad hoc. et
no. ꝙ q̇cũ accipit alio mō de rebꝰ ecclesiasticis tenet̃ ad restitutione
ʒz. facit
q no. Jnn. in. d. c. ad hoc. ⁊ q no. in. c.
cũ ẜm de preben. sed melius ꝙ no. pa.
ĩ. c. vt vnus quis de pec. cle. vide ꝙ dico. j. immunitas. §. lij. ⁊ se.
¶ Vtrũ clerici possint de distributiōibꝰ
*qͦtidianis disponere. Rñ. ꝙ sic. si nō hñt
admistrationẽ ĩ eccłia dāt̃ ꝓ stipẽdio
ꝑsonali. vt ĩ. c. vnico de cle. nō resi. li. vj.
¶ Quid de donatiōe ĩter viuos facta.
*Rñ. ꝙ valet. p̃sumit̃ donatũ intuitu
amicitie. vel spe future remuneratiōis
ẜm glo. in. c. requisisti. de te.
¶ S
ʒz q̇d de bonis acq̇sitis intuitu di
*gnitatis clericalis. vt puta ꝓ missis dicẽ
dis. Rñ. Pe. vt fefert Cy. in aũt. licẽtiā.
C. epi. ⁊ cle. ꝙ pōt testari. ⁊ placet ho.
ĩ. c. nos. de testa. ⁊ Jnn. ibidẽ q̃ dicũt
ꝙ si clericꝰ rōne officij aliq̃ acquisiuit
puta fuit cappellanꝰ alicuiꝰ principis q̃ multa ei donauit ꝙ pōt de talibꝰ
donatis ad libitum disponere. limitat
pa. hic. in. d. c. cũ in officijs quo ad missas verũ nisi dedisset ꝓ missis dicẽdis
tan ꝑrochiali sacerdoti quia sic non
posset disponere multo magis potest di
sponere de bonis acq̇sitis ĩtuitu perso
ne. puta ex successiōe cognatoꝝ vel donatiōe amicoꝝ seu ĩdustria clericoꝝ. vt
puta doctrina seu artificio pōt dispone
re. vt in. d. c. nos. ⁊ ꝙ ibi no. pe. tñ refert Cy. vbi. s̃. limitat hoc veꝝ in clericis inferioribꝰ. nō aũt in ep̃o. Et addit
Bal. ibidẽ etiā si esset Cardinalis. Jdẽ
de p̃latis regulariũ eccłiaꝝ⁊ ẽ tex. in. d.
aũt. q̇ solũ ↄcedit ꝙ p̃dicti ep̃i ⁊ p̃lati re
gulariũ ecclesiaꝝ possint disponere ad
libitũ de acq̇sitis ante ep̃atũ vel p̃latio
nẽ. ⁊ de acquisitis in ep̃atu vel p̃latiōe
ꝑ cognationẽ vs ad quartũ gradũ. de
reliq̇s ꝟo q̃litercũ acquisitis nō pōt
disponere: sed acquirit eccłie. Cōis tñ
opi. aliter t
ʒz vt. j. legatũ. j. §. xvj. s
ʒz ego li
mito ĩ istis ĩ q̇bꝰ pōt facere: ꝙ vult veꝝ
esse nisi ĩ. v. casibꝰ. ¶ Primus qñ ip̃e eẽt
obligatꝰ restituere eccłie. vt puta do
lo vel culpa nō leui tñ ẜ
ʒz Jnn. ĩ. d. c. cũ ĩ
officijs dānificauit eccłia
ʒz s
ʒz ꝙ teneat̃
leui culpa ẽt ẽ tex. aꝑtꝰ. C. arbi. tu. l. q̇c
q̇d facit. ff. de admi. tu. l. si res. sicut em̃
vt no. Jnn. ĩ. c. ea q̃ de offi. arch. ille q̇ ac
cipit p̃ciũ ꝙ deposito seruādo tenet̃ de
leui cłpa. sic ⁊dignitatẽ h
ʒz cui hoc offm̃
est annexũ. s. cōseruādi bona eccłie tene
tur. cũ plus sit habere dignitatẽ. Nec
ob. l. noĩa. C. arbi. tuto. vbi si noĩa debitoꝝ minus idonea fiunt q̃ tꝑe tutele
erāt bona. nō tenet̃ tutor nisi fuerit in
lata culpa. ff. de ad. tu. l. tutor q̃ repertoriũ. s. cōpetit. vbi tutor emẽs p̃dia minꝰ
idonea. nō tenetur nisi de lata culpa.
sunt casus speciales s
ʒz regulare est vt
teneat̃ de leui culpa. ⁊ sic t
ʒz Ber. ⁊ hosti. in. c. ea q̃: do offi. arch. ¶ Scs si de
bonis ipsiꝰ ecclesie alicui fecit gr̃a
ʒz ẜ
ʒz
Jnn. vbi. s̃. allegat. l. cũ ostẽdimꝰ. ff. de
fideius. tu. ⁊. C. e. l. ij. ⁊ vlt. ¶ Tertiꝰ casus passꝰ si ẽ ꝑꝑ negligẽtiā suā rẽ eccle
sie p̃scribi secũdũ. pa. in. c. ex presentiũ
de pig. allegat. c. placuit el. ij. xvj. q. iij.
¶ Quartꝰ ẽ si redditꝰ in vsus inhonestos cōuertit. xj. q. iiij. c. j. Quintus in
casibꝰ de quibꝰ. s̃. dixi clericus. iij. ꝙ te
net̃ ad restitutionẽ. ĩ istis casibꝰ prĩo
tenet̃ satisfacere eccłie ante aliud di
sponat. de hoc etiā vide ĩmunitas. §. ij.
¶ Vtrũ acq̇sitũ ꝑ sacerdotẽ in iniungẽ
do pnĩas ꝑrochianis debeat esse eccle
sie. Rñ. Jnn. in. c. cũ inter. de. ꝟ. si. ꝙ sic.
Et ideo disponere ad libitũ nō potest.
¶ Vtrũ p̃latus inducẽs testatorem ad
sibi relinquendũ ꝙ ecclesie reliquisset
teneat̃ illud restituere ⁊ an possit disponere. Rñ. pau. in. c. ij. de pe. cle. ꝙ qui
dam dicunt ꝙ nō potest disponere. sed
tunc restituere. ꝑ. l. quicq̇d. C. arg. tut.
Sed Cy. formando hāc. q. in tutore dicit ꝙ si blādo sermone ipsum induxit
ad sibi reliqnẽdũ ꝙ nō tenet̃ ar. l. si. ff.
si quis ali. te. vbi patet ꝙ talis non cōmittit delictũ. Si vero dolo seu fraude
|
cu
ʒz induxit. tenet̃ ecclesie ad interesse.
Sed q teneat̃ eccłie simpłr tex. est cu
ʒz
gl. in. c. quicun. xij. q. iiij. vbi patet q
prelatꝰ tenet̃ ad interesse ecclesie qñ ei
potuit querere ⁊ neglexit ad instar tutoris vt in. d. l. cquid. ⁊ in. l. pupilloꝝ.
C. de admi. tu. Nec. n. debet vtilitatem
sua
ʒz proponere vtilitati ecclesie. sicut
nec tutor vtilitatem suam vtilitati pupilli. l. tutor ẜm dignitatẽ. §. j. ff. de admi. tu. l. si vt certo. §. commodatu
ʒz. ff. cō
mo. ff. depo. l. q nerua. in fin. ⁊. vij. q. j.
presentium. ⁊. c. placuit. Pau. vbi. s̃. tenet ⁊ sequitur opi. Cy. S
ʒz ego credo ve
ru
ʒz in tutore: quia de eo pōt dici ꝙ suā
personam potest preferre cuicun. ar.
c. petitio de iureiu. ⁊ de pe. di. ij. caritas
sed in prelato teneo gl. cum tex. in predicto. c. quicun.
¶ Cui restituet qui ĩdebite aliquid ab
*eccłiasticis recepit. Rñ. rod. ⁊ ray. ꝙ au
toritate iudicis penitentialis fiet resti
tutio ecclesie cui ablatũ ẽ si pauper est
eccłia vel siẽ habũdās fiet pauperibꝰ
qui indigent. idem hos. ar. xvij. q. iiij. si
quis in atrio.
¶ Vtrũ clericus qui rem ecclesie melio
*rauit ex sua industria possit de sua melioratiōe disponere. Rñ. ꝙ nō facit. c. in
quirẽdũ. ⁊. c. si quis de pe. cle. Ratio
ad hoc tenet̃ si de eiꝰ fructibꝰ viuit per
dicta in. q. prece. Secus si de patrimonio. vel de suo meliorasset vt. s̃. dictum
est. §. ij.
¶ Vtrũ relictũ clerico in dubiop̃sumat̃
*intuitu eccłie datũ. Rñ. ꝙ si administrationem non habet non presumitur. secus si administrationem habet. Tamẽ
ad coniecturas est recurrendũ vt in. c.
requisisti de testa. ⁊ ꝙ notat. Jnn. ĩ. c. cũ
in officijs eo. ti. vide. j. legatum. j. §. xvj.
xvij. ⁊. xviij.
¶ Vtrũ clericꝰ possit de bonis eccłiedo
*tare sororẽ vel alere parẽtes. Rñ. Pa. in
c. ꝑuenit de arbi. ꝙ sic sororẽ. vel aliam
cōsanguineā si indiget de redditibꝰ ec
clesie. probatur per. c. j. de co. cle. ⁊ mu. ⁊
per glo. cum text. in. c. omnino confitemur. xxxi. di. vbi gl. dicit ꝙ clericus ha
bẽs vxorem: vel filios pōt eos pascere
de redditibꝰ ecclesie ergo multo magis
dotare cu
ʒz causa dotis sit fauorabilior
cā alimentorum vt notat Cy. facit ꝙ
no. ĩ. l. cũ in plures. §. pe. ff. de admi. tu.
⁊ in. l. nō oĩ. C. eo. ti. in gl. ⁊ hoc intellige
si indigẽt vt in gl. p̃fati. c. oĩno. ⁊ nō ad
pōpā vel aliũ statũ. ar. eo. q̃ no. xlij. di. ĩ
prin. q. sic tā dātes recipientes tenẽtur ad restitutionẽ. xvj. q. vij. ꝑuenit. et
no. Mat. ⁊ Car. in cle. ij. de vi. ⁊ hoc. cle
ri. limita tñ quo ad accipiẽtes vt teneā
tur ad restitutionẽ. verũ qñ clericus est
nō soluẽdo. ałs nō qñ accipit de rebus
que alienari possunt ad libitũ clericoꝝ
sicut sunt fructꝰ ⁊ hmōi ẜm Vlde. ⁊ pla
cet licet alij indistincte velint ꝙ teneā
tur. Quod esset tutius.
¶ Vtrũ peculiũ q est aduẽticiũ in lai
*co sit quasi castrense in clerico. Rñ. pa.
in. c. nos de testa. ⁊ in. c. ↄstitutꝰ dere
sti. in inte. ꝙ sic. ⁊ iō l
ʒz sit filiusfa. tamẽ
vsusfructus non acquiritur patri. Hoc
tenuit Ho. in. d. c. nos ⁊ casus est in
aut̃. presbyteros. C. de epis. ⁊ cle. vbi dicit ꝙ res ad dominium clericorum venientes sit eis ad similitudinem castrẽ
sium vt testari possint.
¶ Quis succedet clerico decedẽti ab in
*testato. Rñ. ꝙ in bonis ecclesie ecclesia
in bonis ꝟo suis de q̇bꝰ pōt ad libitu
ʒz
disponere. succedent cōsanguinei si h
ʒz
xij. q. iiij. q̇cũ. ⁊. q. vl. c. vltimo in aut̃.
de ec. tu. §. si quis ep̃s ꝙ si non h
ʒz tales
qui de iure veniunt ab intestato. succe
det ecclesia. c. j. de suc. ab intest.
¶ Vtrũ clericꝰ ordinatꝰ ad titulũ patri
*monij sui tacitevel expresse possit de di
cto patrimonio ad libitum disponere.
Rñ. ꝙ sic ẜm ge. in. c. si ep̃s de prebẽ. li.
vj. nisi expresse sit actũ q trāsierit ĩ rẽ
ecclesiasticā ẜ
ʒz Jo. de li. ⁊ Jo. an. ibidẽ.
Jn dubio vero cum nescit̃ an bona fue
rint ecclesie vel ꝑsone presumendu
ʒz est
pro ecclesia si tamẽ constat eũ habuisse
aliqua: sed dubitatur an sint ista vel il
la presumitur ꝓ possessore ⁊ alius probabit. arti. xij. q. iiij. c. j. et. q. v. c. j. in fin.
Si nullus sit in possessione. ⁊ in dubio
|
stant fieri distributio equalis de suc.
abinte. c. ij. in glo.
Clericus.
xiiij. quo ad eorum priuilegia.
¶ Quero que sunt priuilegia clericoꝝ
Rñ. pa. in. c. ep̃s de prebẽ. quod oĩa pri
uilegia militũ que cōgruũt clericis ha
bẽt de quibꝰ priuilegijs militũ dicit̃ in
gl. l. pe. ff. ex qui. ca. ma. Rō sunt veri
milites illi ĩperatoris: sed isti deifacit
c. j. cũ gl. de cle. egro. tex. cũ gl. ĩ. c. xp̃ianis. xj. q. j. ⁊ siłr gl. in. c. militare. xxiij. q.
j. ⁊ tex. cũ gl. j. q. iij. saluator circa mediũ.
Et merito dixi que cōuentũt clericis
ignorātia iuris nō ĩputatur militi cuʒz
habeat vacare armis. l. j. ⁊ q ibi no. C.
de iu. ⁊ fac. igno. sed nō sic ĩ clericis cuʒz
habeāt sciẽtie intendere ẜm ꝙ dixit. s̃.
Clericus. ij. §. iij. ⁊ sic de ceteris vnde ꝓ
debito cōueniri nō possunt vltra fa
cere possunt. nec tenẽtur cedere bonis
l. miles. ff. de re iudi. nisi sit ex delicto
cōtractum. vt. s̃. Cedere bonis.
¶ Jtẽ bertrādus enumerat. xiiij. q̃ re
*citat car. ĩ cle. j. de vi. ⁊ ho. cle. ¶ Primũ
ꝙ nō cōueniunt̃ coram iudice seculari
de fo. cōpe. c. si diligẽti. ¶ Secundũ ꝙ
verberās est excōmunicatꝰ. xvij. q. iiij.
si quis suadẽte. ¶ Tertiũ ꝙ non tenetur regułr prestare munera seu onera
ꝑsonalia vel realia. de ĩmu. ec. c. nō mi
nꝰ. vide. j. Jmmunitas. §. xxxiij. cũ seq.
¶ Quartũ possunt vendicare rẽ cōcessa
ʒz ecclesia ante iraditionẽ. l. fi. C. de
sa. san. ec. ⁊. c. ex literis de consue.
¶ Quintũ gaudẽt eodeʒz priuilegio
familie eoꝝ. xj. q. j. clericũ. el. j. xxxij. di.
eos ⁊ vtrobi in gl. intellige qͦ ad forũ
vt in dictis gl. pʒz. ¶ Sextum facien
tes sta tuta contra clericos sunt excom
municati de. immu. ec. eos qui. li. vj.
¶ Septimũ ꝙ soluʒz clerici possunt ob
tinere beneficiuʒz ecclesiasticum de trās
ac. ex literis.
¶ Octauum ꝙ per literas contra laicũ
impetratas cũ clausa generali non pos
sunt coueniri vt ĩ gl. c. sedes de rescri.
¶ Nonuʒz ꝙ non tenentur dare sportulas de vi. ⁊ ho. cle. cũ ab omni. ¶ Decimuʒz ꝙ acquisita etiam sub potestate
patris disponunt. vt volũt auc. presby
teros. C. de epi. ⁊ cle.
¶ Vndecimũ quia pro rebus suis recuperādis agere possunt sine consensu patris. no. arch. in. c. fi. de iud. li. vj.
¶ Duodecimũ ꝙ ꝓ necessitate nō possunt distrahi a patre. ẜ
ʒz. l ij. C. de pac. q̇
fi. di. ¶ Tertiũdecimũ ꝙ seruus sciente
dño clericatꝰ liberat̃ a seruitute dñica
⁊ ptāte. liiij. di. si seruus. ¶ Quartũdecimũ ꝙ possunt facere collegiũ. ar. c. fi.
de re. do. vbi solũ noua religio ꝓhibet̃.
q laicis nō. l
ʒz nisi vt dicā. j. collegiũ ⁊
de multis alijs priuilegijs. j. Jmmuni
tas. ¶ Vtrũ clericꝰ coniugatus supradictis priuilegijs gaudeat. Rñ. ꝙ nō s
ʒz si
cōtraxit cũ virgine ⁊ defert tōsura ⁊ vestes clericales solũ gaudet in duobus.
¶ Prĩo priuilegio canonis si q̇s suadẽ
*te. xvij. q. iiij. ¶ Sco ꝓ aliquo crimine
nō pōt trahi ad iudiciũ seculare: nec iu
dex secularis pretextu cuiuscũ excessus pōt eũ punire pecunialitervel ꝑso
naliter. c. vnico. de cle coniu. li. vj.
¶ Vtrũ clericꝰ possit vti statutis ⁊ ↄsue
*tudinibꝰ laicoꝝ ad suũ commodũ. Rñ.
pau. in. c. fi. devi. ⁊ hoc. cle. ⁊ facit tex. in
ar. ꝙ sic facit ẽt tex. ĩ. c. ad nr̃a
ʒz de ꝓba.
Attñ eos ñ ligāt ĩ eoꝝ p̃iudiciũ vide gl.
ĩ. c. j. ne. se. va. ⁊ q dico. j. statutũ. §. vij.
Coactio.
alia absoluta qua quis totaliter cogitur ad aliq̇d faci endũ corporaliter ↄ̃ eiꝰ voluntatem
sicut ille q̇ ligat̃ ⁊ hmōi qua ĩ. c. p̃sby
teros. l. di. ⁊ uis aliq̇d faciat ex tali
*coactiōe ↄ̃ deũ nō peccat. vt p
ʒz i. d. c. et
no. gl. ĩ. c. ad eiꝰ. v. di. facit. c. q latẽt̃. et
q ibi no. de reg. iur. Q ĩtellige veꝝ ni
si anĩo ↄsẽtiat post. Est ⁊ alia coactio q̃
r cōditionalis: q̃ q̇s cogit̃ vt vnum de
duobꝰ eligat de q̃ ĩ. c. lectores. xxxij. di. ⁊
ĩ glo. p̃dicta ⁊ hec ñ excusat ĩ pctis. c. sa
cris de his q̃ vi metusue cā fi. de q̃ dic
vt. j. metꝰ. §. vj. ¶ Vtꝝ coactꝰ suscipiat
baptismũvł ordinẽrñ. gl. ĩ. c. ep̃s. lxxiiij.
*dist. ⁊ Jnn. ĩ. c. fraternitatis. here. ꝙ si
co actio fuit absoluta ñ: s
ʒz ĩ coactiōe cō
ditio nali suscipit caracterẽ uis ñ gr̃a
ʒz
|
vt. s̃. baptismus. vj. §. vj.
¶ Vtꝝ seruitia facta deo per coactionẽ
ei placeāt. Rñ. ꝙ nō. xxiij. q. v. ad finẽ ⁊.
xx. q. iij. presens vtilia tñ sunt facienti.
*s
ʒz non ad salutẽ nisi dispositiue.
¶ Vtrũ matrimoniũ teneatꝑ coactonẽ
ↄ̃ctu
ʒz. Rñ. ꝑ absolutā certũ est ꝙ non:
sed ꝑ ↄditionalẽ t
ʒz nisi int̃uenisset me
*tus q̇ posset cadere in cōstātẽ de qͦ dic
vt. j. metꝰ ⁊ matrimōiũ. iij. ĩ pedimẽto. xj
Coadiutor.
dari non potest ep̃o et
alijs superioribꝰ prela
tis sine licẽtia pape: nisi in duobꝰ casi
bus. ¶ Primꝰ qñ ep̃us vel alius suꝑior
prelatꝰ est grauatꝰ senio aut valitudi
ne corꝑali ita grauatus ꝙ ꝑpetuo suũ
offm̃ ne q̇t exercere tũc de cōsilio ⁊ assen
su capłi sui vel maioris ꝑtis vnuʒz vel
duos assumere pōt coadiutores. Scs
qñ p̃lati essent amẽtes: ita ꝙ velint vel
nolint nesciāt exprimere: tũc capituluʒz
vel due partes vnum vel duos coadiu
tores eis dare possunt. vt in. ca. vnico.
de cle. eg. li. vj.
De coadiutore inquātũ dicit esse
dādũ ep̃o de licẽtia pape tñ preter
in certis casibꝰ qͦs ponit. ⁊ illos cũ alijs
ponit Old. ↄsil. xliiij. in prĩ. vbi etiā po
nit qualis possit eẽ ⁊ quā autoritatem
hẽat ⁊ desinis esse coadiutor ep̃o mortuo cui est datus. vt hisꝟ. v. ⁊ no. Bar.
in. l. solet ꝟsi. vltimo hec lex. ff. de tute. ⁊
Ang. ĩ. l. j. C. q̇ pe. tu. Sʒz ꝑ quẽ det̃ regi
vel baroni aut alij iurisditionẽ habẽti
⁊ ad cuiꝰ petitionẽ ⁊ ex q̇bꝰ causis ⁊ q̇d
possit facere no. Spe tituł. de feu. §. qm̃
ad fi. ⁊ Bal. ĩ. l. post susceptam. ff. de excusa. tuto.
¶ Ouibꝰ dari dʒz coadiutor. Rñ. ẜʒz Jnno. in c. nisi cũ pridẽ de renũ. ꝙ dʒz dari
cuicũ p̃lato qui nō pōt suũ offm̃ exer
cere. vij. q. j. quasi per totum.
¶ Vtꝝ dilapidāti bōa eccłie sit dādus
Rñ. inn. ĩ. c. venerabili of. dele. q sic.
¶ Quid pōt coadiutor. Rñ. hʒz liberā ⁊
legitimā administrationẽ excepto ꝙ ni
hil pōt alienare. vtpʒz in. d. c. vnico nec
dʒz aliquid de bōis ecclsie cui est adiutor sumere nisi sumptus moderatos vt
ibidẽ. vide ad hoc. c. scripsit. vij. q j.
¶ Sed nunquid episcopi ⁊ alij p̃lati su
periores possint sibi facere cōmissariũ
in adiutoriũ. Rñ. qsic. vt not. docto. in
*d. c. vnico. ⁊ differt iste a coadiutore.
non habet nisi eam autoritatem quam
sibi volũt dare. secus in coadiutore.
¶ Quādo expirat officiũ coadiutoris
Rñ. q morte illiꝰ cui datꝰ ẽ coadiutor
*vt no. do. ĩ. grandi. c. sup. ne. p̃la. li. vj.
Cogitatio
non meretur penam ab
homine cum suis termi
nis est contenta. de pe. di. j. §. cogitationes. in tex. ⁊. in glo.
De cogitatiōe an ⁊ qñ puniat̃ no.
ĩ. l. pñ ti. C. de his q̇ ad eccłiam cōfu. ⁊ ĩ
*l. j. in fi. ff. q quis iur. ⁊ in. l. si q̇s non
dicam. C. de epi. ⁊ cle.
¶ Vtꝝ cogitatio deliberata in malum
mortale: sit pctm̃ mortale. Rñ. quod sic.
xlix. di. c. hinc ⁊ em̃. §. ponderosus. etiā
si opus non sequatur.
¶ Vtrum cogitatio morosa sit mortale
pctm̃. Rñ. ↄsẽsus ĩ delectationẽ alicuiꝰ
*actus q̇ ex gñe suo sit peccatũ mortale
ẽ mortale pctm̃ ẜ
ʒz. S. bo. in. ij. di. xxiiij.
⁊ ric. ibidẽ. ⁊ alex. ecũda secũde. in tra
cta. de pctō veniali ⁊ inhoc cōiter cōcor
dant docto. Delectari aũt cũ consensu
solũ de cogitatione. hoc prouenit ex
inclinatione affectus in ipsam cogitationẽ q̇ quide
ʒz secundum se nō est mor
tale pctm̃ sed qñ veniale. vt cu
ʒz quis
vtiliter cogitat. de ea qñ nullũ. vt cũ
q̇s vtiliter cogitat: puta vult predica
re vel disputare. ideo consensus in talem delectationem non erit mortale se
cundum tho. prima secunde. q. lxxiiij.
ar. viij. sed solum quādo delectatur de
fornicatione cogitata. ⁊ consentit in ta
lem delectationem secundum prefatum Tho. vbi supra. Si vero cogitationi morose non adest consensus in
delectationem cogitationis actus pro
hibiti tunc secundum. S. bo. vbi supra distinguendu
ʒz est ꝙ aut imminet
periculum casus in peccatum mortale. ⁊ tunc si aduertit periculum q sibi
imminet. ⁊ non repellit sed patitur in
|
huiusmodi cogitationibꝰ occupari. tũc
ẜm magistros peccat mortaliter. si vero
non aduertit periculum delectationis
nec repellit nō peccat mortaliter et hoc
magis mihi placet. ⁊ ẽ tutior. uis ali
qui dicant nō esse mortale etiam quan
do aduertit periculum. dũ modo nō cō
sentiat in delectationem. Similiter qñ
non imminet periculum casus non est
mortale peccatum si nō repellit: sed tamen periculosũ. Collige ergo sic quan
do quis habet cogitationem in qua de
lectatur. ꝙ aut delectatio est de eo q
nō est peccatum vel saltẽ mortale. ⁊ sic
tũcũ in eam consentiat non peccat
mortaliter ẜm Ri. vbi. s̃. puta mulier vi
dua cogitat de actu coniugali quẽ habuit cũ marito. licet delectetur ĩ ip̃a de
lectalione cogitationis vt preteritā nō
vt presentem nō peccat mortaliter. nisi
immineat sibi periculũ casus. puta pol
lutiōis ⁊ huiusmodi tũc si aduertit
peccat mortaliter nō repellendo. Si ꝟo
est de eo quod ẽ mortale ex genere suo
vt fornicari ⁊ occidere hominẽ propter
vindicta
ʒz ⁊ huiusmodi. ⁊ tunc aut pla
cet ip̃a delectatio. ⁊ operis ↄsũmatio si
facultas adesset ⁊ si est mortale peccatũ. Aut placet delectatio. sed desplicet
operis cōsũ matio ⁊ similiter ẽ mortale
peccatũ. aut neutrũ placet ⁊ tũc si iminet periculũ ⁊ aduertit si nō repellit ẽ
mortale ẜ
ʒz tutiorẽ via
ʒz. Si autem non
iminet periculum: aut nō aduertit sic
erit veniale si nō repellit. Si aute
ʒz statim repellit sic nullũ est peccatum. Si
aũt delectatio solum est in cogitatione
non in recogitationis puta delector de
aliqua cogitatione quia est pulchra ad
inuentio et huiusmodi ⁊ tũc si est propter bonum finem. puta vt predicere
contra tale peccatũ vel disputare. sic est
meritorium si autem non est propter fi
nem bonum: sed propter vanitate
ʒz sic
erit peccatum veniale: nisi vt dixit imineret periculu
ʒz tunc vt dictũ est pec
caret mortaliter quando aduerteret nō
repellendo. Et de hoc etiam vide. j. Sẽ
tualitas quando est peccatum vel non.
Cognatio.
est triplex carnalis lega
lis ⁊ spiritualis de quibus vide. j. Matrimonium. iij. impedi
mento. vj. ⁊. vij. ⁊. viij. ⁊. xv.
Collegium.
simul colliguntur.
vel quia simul cohabitant dictum est ẜ
ʒz glo. in. l. j. ff. quod cu
ius vni. ⁊ dicitur ecclesiasticũ si maior pars inequalis est clericorũ magis dignũ trahit minus dignũ. c. quod
ĩ dubijs de ↄse. ec. vel al. l. quod maior
ff. de mino. no. Bar. ĩ. l. fi. ff. de coll. illi.
De materia collegij ⁊ collegiatorũ
⁊ an veniat collegiũ appellatione ꝑsone no. Bal. ꝙ non in rub. C. ad trebel. ⁊
qualiter congreget ⁊ an preseruatur. si
sint casualiter ↄgregati. no. alex. ĩ. l. nul
li. ff. q cuius vniuer. ⁊ in. l. fi. de col.
illi. ⁊ quod dicatur collegiũ integrum
bar. no. ĩ. l. nomĩationũ. C. de decu. li. x.
*¶ Vtrum liceat facere collegium. Rñ.
Jnn. in. c. dilecta exces. p̃. l
ʒz alij aliter
dicantur ꝙ homines cuiuscun professionis. vt grāmatici vel negociatores ⁊ huiusmodi possunt simul conuenire propria autoritate ⁊ facere sibi rectore
ʒzet sindicum: dummodo coheant
vel collegium faciant pro causa honesta. puta ad defensionem iusticie suevł
ne in officijs suis fiat fraus ⁊ multomagis si faciāt cā pietatis vel religiōis. ⁊
ꝙ liceāt talia collegia pt
ʒz. C. de iu. om.
iud. l. fi. ff quod cuiusvni. l. j. ff. ad tre.
l. omnibꝰ ⁊ de procu. c. . ⁊. ff. de colle.
illi. l. j. §. j. vbi aliqua prohibẽdo cōcedere vr̃ alia collegia. ⁊ ibi etiā dicitur
ꝙ senatusconsulto illicita arcẽtur ergo
licita concedũtur. ⁊ illicitum est quod
fit pro malo aliquo. ⁊ destruẽdum est.
l. vlt. ff. de colle. illi dicit Bar. ĩ. l. ff. de
colle. illi. ꝙ de iure cōmuni collegia q̃
fiunt causa religiōis sunt permissa. l. j.
in prin. ff. quod cuius vni. facit quod
no. Jo. in. c. delicta. de exces. p̃. ⁊ Jnn. ⁊
Host. in. c. inter dilectos de dona. ⁊ q
not. pe. de ꝑusio. in. tractatu de canoni
ca portiōe ep̃i. c. iiij. Q no. facit pro
istis disciplinatis. ⁊ hmōi cōtra quos
clament aliqui inquisitores.
¶ Sed quod holesfaciũt collegiũ. Rñ.
*ꝙ duo vel tres. de elec. c. j. ẜ
ʒz leges tres
nequirũtur vt. l. neratiꝰ. ff. de ver. sig. s
ʒz
x. homines faciũt plebẽ vel populũ. ij.
q. iiij. presbyter. j. ⁊. ij. x. q. iij. vnio. ⁊. x. vł
xv. faciũt turbā vł cetũ. ff. de vi. bo. rap.
l. pretor. la. ij. §. sicut. x ouesfaciũt gregẽ
ff. de abige. l. oues vnus vel duo nō faciũt familiā. ff. de ꝟ. sig. l. detestatio. in
fi. vide gl. ĩ. c. j. x. q. j. sed paterfa. dicit̃ q̇
h
ʒz dominiũ ĩ domo l
ʒz filios nō habeat
nō em̃ personā solam demonstramus.
sed ⁊ ius dicit. l. pronũciatio in. §. pater
ff. de. ver. sig.
¶ Vtrum deserẽtes collegiu
ʒz debeant
*habere partẽ sua
ʒz bonorũ collegij. Rñ.
Jnno. vbi. s̃. ꝙ sic de his q̇ in eo cōferũt
ip̃i de collegio ⁊ sic loquit̃. l. j §. fi. ff. de
colle. illi facit ꝓ hoc. l. ij. §. viarũ. ff. neq̇d ĩ lo. pub. de cle. cōiu. qa te. vbi not.
hoc. xvj. q. vj. de lapsis. S
ʒz de alijs q̃
donant̃ vel legant̃ vniuersitati nō debet habere partẽ. facit. l. sicut. §. si quid.
ff. quod vnius cuius vniuer. cu
ʒz alijs
no. in gl. d. §. fi. que concor cum inno.
¶ Vtꝝ collegiũ differat a societate. Rñ.
*Jnno. vbi. s̃. ꝙ sic p
ʒz ĩ. l. j. ff. q cuius
vni. vbi. r ꝙ socij alicuius professiōis
possũt facere collegiũ ergo societas nō
est collegij. Jtẽ collegiũ residet invno.
ff. q cuius vni. l. sicut in fi. s
ʒz Societas morte vniꝰ socij soluitur. ff. ꝓ. so. l.
adeo morte socij finitur societas. vt nec
ab initio pacisci possumus. vthaberes
succedat societati. dicit tex. ibi.
¶ Vtrum collegium possit sibi facere
*vnum rectorem sub quo possint omnes decollegio conueniri. Rñ. ꝙ sic tex.
est ĩ. l. fi. C. de iur. om. iu. ⁊ tenetur eiobe
dire vt ibi.
¶ Vtrũ destructo collegio extinguant̃
oĩa priuilegia eiꝰ. Rñ. pau. ĩ. c. ij. de po.
*p̃la. ꝙ sic si ẽ eccłiasticũ ⁊ destruat̃ ꝑ su
periorẽ. Sivero est seculare sunt opi. s
ʒz
verior ẜ
ʒz eũ ẽ ꝙ durāt apud ciuitatẽ vł
locũ si ip̃i ciuitati erāt ↄcessa sicut ĩ eccl. durat ap ec. vi h. s̃. Ciuitas. §. j.
¶ Vtrũ collegiũ vł vniuersitas petat re
*stitutionẽ in ĩtegrũ sicut minor. Rñ. ali
q̇ dicũt ꝙ sic. S
ʒz tu tene veꝝ ĩ collegio
pro sicut sunt hospitalia ⁊ hmōi ẜ
ʒz Jo.
an. in. c. ij. de resti. ĩ inte. li. vj. ar. c. req̇si
sti. test. s
ʒz pau. ĩ. c. j. rest. ĩ ĩte. q̇ hoc se
q̇tur. allegat. l. oĩa. C. de epis. ⁊ cle. q̃ dicit oĩa ṗuilegia cōcessa ecclesijs extẽ di
ad hospitalia ⁊ pia loca. vide de hoc. s̃.
Ciuitas. §. iiij.
¶ Qũo collegiũ pōt disponere suꝑ re ṗ
*uati. ⁊ quod debent ↄuenire possit aliq̇d facerevide. j. Statutũ. §. xj. xij. ⁊. xiij.
⁊. j. electio. §. xvj. et qũo singuli pñt esse
testes ꝓ collegiovt. j. testes. §. xv.
Collusio
est aliquẽ cũ suo aduersario pecunia mediante vel
gr̃a pacisci vt ꝓ se ĩ cā vł iudicio ꝑmittat sñ iari collu. c. j. ⁊ se. Vtꝝ liceat col
ludere cum aduersario. vide. s̃ accusatio. §. ij.
Collonus
q̇mō efficit̃ q̇s. Rñ. pa. ĩ. c.
iudicatum de immu. ec.
ꝙ tũc quādo per. xxx. annos tan obli
gatꝰ ⁊ ascriptꝰ solo stat. a
ʒzo vult ꝙ etiā
requirat̃ ꝓmissio. secus si nō tan obli
gatꝰ vt in colonis nr̃i iꝑis ĩ q̇bꝰ nulla
acq̇ritur seruitꝰ ar. l. pōponiꝰ q̇rit. §. j.
ff. quẽad. ser. amit. Et no. ẜ
ʒz ho. in sum.
de natis ex libero vẽtre ꝙ quidā dicũtur ascriptitij qui. s. ꝑ scripturā solo vł
terre aut glebe sunt astricti quida
ʒz di
cuntur censiti. ⁊ eodem modo cōstituti sicut ascripticij sed differũt quia isti
sunt obligati ad tertiam vel quartam
⁊ huiusmodi partẽ censiti vero certum
cẽsu
ʒz soluere tenent̃ annuati
ʒz. l. ij. C. in
q̇. c. col. cẽ. do. ac. po. li. xj. Quidam dicũ
tur perpetui. Oli
ʒz eni
ʒz tempore famis
constituebant̃ redditus ex publico et
ideo qui ribaldos q̇ se simulabant inualidos ꝓdebāt si erāt liberi in perpe
tuo habebant colonam si serui proditori dabantur. C. de medi. vali. l. vnica.
⁊ secundum. Bar. ibidem l
ʒz redditꝰ nō
constituantur habet locum hec pena
hodie. nec ob. ĩ auc. de questo. §. si vero
loq̇t̃ qñ ꝓditur apublica ꝑsona.
tũc ĩ publicũ opus dant̃. ẜui vero suis
dñis. ⁊. l. vnica p̃dictaloq̇tur. qñ a ṗua
ta persona prodũtur. Quida
ʒz sunt ĩq̇li
|
ni stricte vt sunt qui fundo tenentur ta
men in suburbio possunt commorari:
⁊ differũt a colono q̇ tenet̃ ĩhibitare in
fundo. Jnq̇lini large suntq̃ domũ nr̃a
ʒz
inhabitāt ad certũ tp̃s soluendo certũ
q̇d. vt. ĩ. l. ꝓpter de loca. Quidā dicũtur
originarij vt sunt nati ex colonis: siue
in possessiōe: siue alibi vt in. l. cũ satis
prio. Rñ C. de agri. cẽsi. ⁊ colo. lib. xj. et
hoc veꝝ si mater erat colona ałs secꝰ.
facit. l. si. C. de agri. cẽ. ⁊ co. Quidā sunt
coloni simplices qui sub certa mercede
predia colẽda accipiũt annuatim. et hi
oẽs agricole noĩe aliqñ cōprehendunt̃
vnde agricola quasi agrium colens.
De colono ⁊ q̇s dicat̃ colonꝰ no. gl.
doct. ⁊ saly. in. l. emptorẽ C. loca. ⁊ in. l.
merces. §. vis maior. ⁊ ibi Bar. ĩ. iij. no.
ff. de loc. ⁊ nō dicit̃ possidere. l. si pignꝰ.
⁊ ibi gl. ff. de pig. actio. gl. ⁊ Bar. ĩ. l. q̇ le
gatorum. §. qui vulgo. ff. pro here.
¶ Vtrũ colonꝰ q̇ terrā collẽdā accepit
*ad tertiā vel quartā partẽ vel aliũ redi
tũ possit deducere semen vel expensas
ałs. Rñ. Jnn. c. tua. el. ij. de deci. ꝙ nō de
iure nisi ꝑ spāle pctm̃ aliud fiat. Et si
pactũ nō fit. cōsuetudo d
ʒz attendi si est
ꝙ si non est stabimus iuri.
Cōmẽda
qũo possit haberi de beneficio ecclesiastico vide supra beneficium. §. xxxvij.
Quod commẽda nō dicatur titulꝰ
nec transferat in beneficialibꝰ titulum
notat Bal. in. l. ex verbo. C. de fideicom
missis liber.
Cōmissio
facta per papā alicui expresso noie dignitatis fa
ciendo mentionem quod residet ĩ alio
loco facit vt talis possit cognoscere in
loco residentie ẜm Jo. and. in. c. exhibi
ta de re. permu. Vbi vero nō fit mentio
de residẽtia tũc cōmissio est facta in locodignitatis expresse. nec extra illādio
cesiʒz poterit cognoscere de illa cā. c. sta
tutũ. §. in nullo. de rescriptis. li. vj. ⁊ q
ibi notat.
¶ Vtrũ ↄmissio facta ĩ genere de dispẽ
sando restringatur ad mediocritatem
dic vt supra Clericus primo. §. vltimo.
Commendatum
est alicuius rei
ad aliquem specialẽ vsum gratuita facta concessio secundum gl. in. c. vnico de como. Et pro
declaratiōe p̃scripte diffinitiōis multa
sunt querenda.
De commodato habes ex Bald. in
l. ij. C. comm. vnũ notabile quod nō dicatur nisi habeat vsum determinatuʒz
ad certũ vsum cũ tempore expresso vt
si datur equus pro sex diebus vel cum
tempore tacito vt si datur ad eundum
romam inest tantũ tempus infra quod
possit verisimiliter ire ⁊ redire. nec pōt
repeti finito vsu ⁊ tempore vt in. l. ij. et
ibi Bal. ⁊ in. l. iij. eo. ti.
¶ Vtrũ cōmodatũ cōsistat solũ in rebꝰ
*mobilibꝰ. Rñ. gl. p̃dicta ꝙ nō s
ʒz etiā in
rebꝰ immobilibꝰ. similiter ⁊ ĩcorꝑalibꝰ
puta seruitute habitandi. ff. como. l. j.
vbi textꝰ dicit posse cōmodari rẽ mobilem ⁊ etiam seli ⁊ etiā habitationem.
¶ Vtrũ ↄsistat in rebꝰ que vsu cōsumũ
*tur. Rñ. quod nō nisi cũ cōseduntur ad
pompam vt ditior appareat. ff. eod. tit.
l. iij. §. vltimo et. l. se. Et ideo patet verbum alicuius rei.
¶ Vtrũ comodari possit res ad incertũ
vsum. Rñ. q nō tũc p̃cariũ esset etiā
*hoc differt precariũ ad incertũ vsum
est quo ad tp̃s duratiōis puta pro se et
heredibus suis. ff. de p̃ca. l. cũ precario.
comodatũ ꝟo ad certũ vsu
ʒz. . s. h
ʒztp̃s
tacitũ vel expressum ante q nō pōt reuocari. Et dico tantũ puta comodaui
tibi librũ ad trāscribẽdũ h
ʒz tp̃s in quo
possit cōmodo trāscribi. ff. como. l. iij. §.
vltimo. et. l. iiij. ⁊. l. si vt certo. §. interdũ
et. l. vlti. ẜm Jnno. in. d. c. vnico.
¶ Vtrũ possit reuocari comodatũ ante
*vsu
ʒz expletũ. Rñ. ꝙ nō. d. c. vnico. ⁊. l. in
comodato. §. sicut. ff. eod. ti. Precarium
vero bñ pōt reuocari. nō est ad certũ
vsum. ff. de p̃ca. l. ij. §. j. ⁊. de p̃ca. c. vlt. ⁊
si reuocat ante tp̃s tenetur de dāno cō
modatario. l. in rebus. ff. como. Limito
tñ hic in cōsciẽtia veꝝ nisi comodans
siłr erat passurꝰ dānũ nisi renoc assent.
⁊ comodatariꝰ alias etiā ꝓuidere non
|
potuisset potiꝰ ex re mea debeo mihi consulere nec comodatarius pōt dici deceptꝰ. ex quo alias etiam sibi ꝓui
dere non potuisset.
¶ Sed q̇d si comodatariꝰ nō potuit si
ne culpa sua re comodata vti. j. tp̃s pre
*fixũ tacite vel expresse. nũq̇d ĩuito dño
possit vti alio tꝑe. Rñ. Bar. ĩ. l. in ↄmodato. §. sicut. ff. cōmo. ⁊ sequit̃ pa. in. d.
c. vnico ꝙ nō. cũ dñs certet de dāno
vitādo. ⁊ ipse de lucro captando. d
ʒz casus potius cōmodatario ĩputari. facit
l. si vno anno. §. item cu
ʒz quidā. ff. loca.
¶ Vtrũ vtẽs re cōmodata ↄtra volũtatẽ dñi sciẽter ad aliũ vsu
ʒz teneat̃. Rñ. ꝙ
sic ad restitutionẽ. d. l. si vt certo. §. s
ʒz in
terdũ. ĩmo comisit furtũ ⁊ peccauit con
tractādo rem alienā inuito dño ⁊ aliqñ
posset esse mortale puta quādo est res
magni ponderis ⁊ dāni vel ex intẽtiōe
qñ etiā faceret in magno dāno sicut de
furto dicit̃. j. furtũ. §. xxxiiij. Si ꝟo credit ꝓbabiliter dñm cōcessurũ non com
mittit furtũ. Si vero dubitat si cōmittit furtu
ʒz. l. qui vas. §. vetare. ff. de fur.
itẽ qñ non credit ꝓbabiliter. §. placuit.
insti. de oblig. que ex delic. nas. in glo.
¶ Vtrũ comodās vasa vitiosavel equũ
*teneat̃ de dāno ꝓximi. Rñ. ꝙ sic ẜm gl.
et doc. in. d. c. vnico. si sciẽter hoc facit.
nec reuelauerit commodatario. secus si
ignorabat viciũ. ff. cōmo. l. ĩ rebꝰ. §. possunt. ⁊. §. itẽ qui sciẽs ⁊. l. pe. secus in lo
cato. Et sic p
ʒz quare dictũ ẽ ad alique
ʒz
specialem vsum.
¶ Vtrũ in comodato possit ĩteruenire
*merces. Rñ. gl. in. d. c. vnico. q non.
si interuenit merces tran sit in locatum
vel in cōtractũ innominatũ. insti. mā.
.§. vlt. Et ꝓpterea dicitur in diffinitiōe
gratuito.
¶ Vtrũ dñiũ rei commodati trāseat in
*comodatar ium. Rñ. gl. predicta q nō
is qui cōmodat retinet dominium ⁊
possessione
ʒz. ff. como. l. rei commodate.
¶ Quid si res ↄmodata perit cuiꝰ peri
*culo peribit. Rñ. q dño peribit nisi cō
modatarius fuerit in culpa. d. c. vnico.
¶ Vtrũ teneat̃ cōmodatariꝰ de oĩ cul
*pa. Rñ. ꝙ si ↄmodatũ fit gr̃a recipiẽtis
tm̃ tenet̃ ẽt de leuissima. d. c. vnico. ⁊. d.
l. in rebꝰ. ⁊. d. l. si vt certo. §. cōmodatũ.
Si ꝟo fit gr̃a cōmẽdātis tm̃. vt puta co
modaui tibi iocalia vt ornatior venires ad me sic tenet̃ solũ de dolo. d. §. ĩter
dũ. ⁊. l. si mei cā. e. ti. ⁊. ff. de ac. et ob. l. j.
.§. is. qͦ. Si aũt fit gr̃a vtrius: vt puta. vt cōis amicꝰ ĩuitaret̃ comodaui tibi vasa ⁊ hmōi tũc tenet̃ de dolo ⁊ lata
culpa ⁊ leui ẜm gl. in. d. §. interdũ. ⁊. d.
l. ĩ rebꝰ ⁊ no. ẜm. pau. ĩ. d. c. vnico. ꝙ hoc
nō est spāle ĩ cōmodato. s
ʒz ẽ gñale ĩ oĩbus ↄ̃ctibꝰ. vt ĩ. l. ↄ̃ctꝰ. ⁊ q ibi notat̃. ff.
de re. iur. Fallit in p̃cario vbi nō tenet̃
nisi de dolo: uis fiat gr̃a recipiẽtis tā
tũ. Rō diuersitatis reddit̃ p̃cariũ pōt
semꝑ reuocari. s
ʒz comodatũ nō ⁊ iō ma
gis grauat̃ comodatariꝰ. facit. l. q̃sitũ.
.§. illud. ff. de p̃ca. ⁊. d. l. ↄ̃ctꝰ. Fallit etiā
ẜm q dicā. j. Locatio. §. xxij. Quid aũt
sit culpa leuis: leuissima: ⁊ lata et qñ q̇
tenet̃ de dolo teneat̃ etiā de lata culpa
vide. j. culpa per totum.
*¶ Vtrũ comodatariꝰ teneat̃ de deterio
ratiōe rei. Rñ. q nō. si in ea re vsus est
quā accepit ⁊ sine sua culpa deteriore
ʒz
facta. vt. ff. como. l. eũ q̇ rẽ in ṗn. ⁊. l. fi. et
ꝙ dicit̃ in. l. sed mihi videt̃. ff. eo. ti. vbi
tex. Proprie enim res dicit̃ nō reddita
qñ deterior facta redditur. Jntellige ex
culpa sua dicta. l. eum qui rem.
¶ Vtrũ comodatarius possit repetere
*impẽsas quas fecit ĩ re comodata. Rñ.
q nō. illa q̃ naturali rōne fiũt. vt puta
cibarioꝝ ⁊ hmōi s
ʒz alias sic. vtputa im
pẽsas valitudinis: vel fuge ⁊ hmōi. vt
l. in rebus. ff. como. §. possunt.
¶ Vtrũ comodatariꝰ teneat̃ decasu for
*tuito. Rñ. q nō nisi pctm̃ seu mora interuenerit. d. c. vnico. ⁊. d. l. in rebꝰ. et. C.
como. l. j. ff. de ac. ⁊ ob. l. j. §. is vero qui.
Aduerte tñ ꝙ licet morosus teneat̃ si
res perijt. tñ ĩ ↄsciẽtia si eodẽ mō apud
dñ
ʒz fuisset peritura nō credo teneatur
nisi solũ ad aliq interesse. si dominus
passus est ꝓpter mora
ʒz de quo vide. j.
Mora. §. pe. ⁊ vl.
¶ Vtrũ remittẽs rẽ cōmodatā ꝑ nun
* |
ciũ. ⁊ casu fortuito ꝑijt teneat̃. Rñ. ꝙ nō
casus est in. l. argentũ. ff. cōmo. ⁊ ibi gl.
Nec ob. c. significā te. de pig. loquit̃
ĩ mutuo. q est debitoris. ꝑijt sibi.
debitor est obligatꝰ in gñe ⁊ genꝰ ꝑire
nō pōt. l. incẽdiũ. C. si cert. pe. Res vero
cōmodata remanet in dñio cōmodātis
⁊ iō perijt dño. Si ꝟo perijt culpa nuncij: vel si fuit ĩfidelis qũo tenet̃. habẽs
s̃. §. xj. ẜm illā distinctionẽ ẜm culpā in
q̃ sint. puta cōiter habebat̃ idoneus.
in nulla culpa est. l. argentũ. ff. cōmo. si
nō sic. Sic vide de qua culpa tenetur.
et ẜm illam iudica.
¶ Vtrũ cōmodatariꝰ possit p̃ferre res
*suas cōmodatis qñ oẽs saluare nō pōt.
Rñ. ꝙ si sue erāt viliores nō pōt facit. l.
ꝙ ne tua in fi. ff. dep. Si ꝟo erāt eiusdẽ
p̃ciositatis. siłr nō pōt si cōmodatũ est
factũ gr̃a ↄmodatarij facit. l. rebꝰ. ff. cōmo. Si ꝟo ẽ factũ gr̃a ↄmodātis. tm̃ ẽt
suas viliores pōt p̃ponere. facit. d. §. in
terdũ. Si aũt gr̃a vtrius tũc solũ pōt
p̃ponere res suas si sũt eque p̃ciose. Qñ
aũt sue erāt p̃ciosiores pōt eas p̃ponere rebꝰ cōmodatis uis cōmodatũ fit
factũ gr̃a recipiẽtis tm̃: q̇libet diligẽs hoc faceret. ⁊ nō tenet̃ facere nisi ꝙ
diligẽtissimus fecisset. d. l. in rebꝰ. prĩo
Rñ. Et sic intellige. d. l. si vt certo. §.
ꝟo senectute ꝙ no. facit ad multa vt
q̇ tenet̃ de dolo possit p̃ponere viliores
suas. Quivero de leui. equales. Qui de
leuissima. preciosiores solum.
¶ Quis pōt ↄmodare. Rñ. ẜm Mo. tit.
*cōmodati ꝙ ille q̇ pōt ↄtrahere. facit in
ar. l. Julianꝰ. §. añpe. ff. de ac. emp. ⁊ vẽ.
⁊ ea q̃ bona fide possidemus. l. cōmoda
re. ff. ↄmo. ⁊ etiā q̃ mala fide possidemꝰ
vt ibidem sed non in conscientia.
¶ Que sit natura cōmodati. Rñ. idem
*mo. vbi. s̃. ꝙ ẽ vt res ip̃a cōmodata restituat̃ hoc ẽ de iure naturali. dist. j.
ius naturale nec pōt rōne cōpẽsatiōis
directe retineri p̃textu alicuiꝰ debiti. l.
vltima. C. cōmo. in cōtrariũ tñ tenetur
ibidẽ cōiter. ⁊ facit q no. pa. ⁊ gl. in. c.
bona fides de deposito. solũ ꝓhibetur compensatio in deposito. vt. l. fi. C.
de compen. ergo in alijs contractibus
admittitur. exceptio firmat regulā.
xxxij. q. v. dominus.
Compaternitas
vide infra Matrimonium. iij. impedimento. vij.
Compensatio
est debiti ⁊ crediti
inter se contributio
vt. ff. de compensa. l. j.
¶ Vtru
ʒz admi ttatur in omnibus. Rñ.
*pa. in. c. bona fides. de deposito. ꝙ sic in
omnibus que in suo genere recipiunt
functionẽ. i. quādo vna res potest fungi vice alteriꝰ sicut sunt cōmuniter que
consistunt in numero: pondere ⁊ mẽsu
ra Jn alijs autem cessat compensatio.
Vnde si tu teneris mihi restituere equũ
⁊ ego tibi. v. ducatos non fiet compẽsatio. quia posset esse maior affectio qua
ʒz
habeo ad equu
ʒz. sit titas pecunie.
Secus autem quando nullum possumus pretendere interesse. vt puta. Mu
tuaui tibi pecuniam: ⁊ tu mihi quid si
mile. Jtẽ requiritur ꝙ debitum sit liq̇dum vel de proximo liquidandum. l. fi.
C. de compensa.
¶ Vtrum cōpensatio indirecta habeat
*locũ vbi non habet locum directa. Rñ.
pa. in. d. c. bonafides ꝙ sic puta res tua
venit ad me potero illam tenere donec
mihi satisfeceris ꝓ debito meo vide ꝑ
cy. distinguentẽ in. l. si non sortem. §. si
centum. ff. de cōdi. inde. Jnno. vero. in
c. cum olim causa. de re. spo. dicit ꝙ autoritate superioris possum accipere eq̇ualens quando rem meam habere nō
possum. alle. c. dominus. xxiij. q. ij. dum
modo sine fraude mendacio vel calũnia recuperet aliter dixit quod tenetur
ad restitutionem alle. c. non sane. xiiij.
q. v. Quod credo verum quando calum
nia vel fraus ꝑseuerat: alias non quia
licet peccauerit in recuperando non ta
men peccat in retinendo. nisi ẜm ꝙ dicam. j. furtũ. §. xl. ⁊. xlj. Et sic serua in cō
scientia licet quo ad forũ contentiosum
aliter foret dicendum.
Compositio
amicabilis an possit
interuenire ĩ decimio
|
et alijs spiritualibus contractibꝰ. Rñ.
glo. in. c. statuimus de trans. quod sic vt
ibi ⁊ de deci. ex multiplici. ⁊. c. nuper cũ
alijs. Jta tamen intellige ꝙ nullum tẽ
porale detur pro spirituali. quia simoniacum esset. vt in iuribus in ea allega
tis patet.
Compromissum
potest facere qui
libet super rebꝰ
quas potest alienare seu libere dispone
re. Jn alijs autem quas alienare non
potest sine certa solennitate. nec potest
compromittere sine illa solennitate. fa
cit. c. cum tempore. de arb. ⁊ pa. ibidem
facit glo. ⁊ Bar. in. l. nulli. ff. de trans. et
l. non solum. iuncta glo. C. de predi. mi.
non ali. vbi cauetur quod tutor non po
test transigere sine autoritate iudici su
per illis rebus quas alienare non potest intellige quando per transactionem sequeretur alienatio sed super fru
ctibus ⁊ alijs que solus potest alienare. potest etiam trasigere quomodo cōpromittens teneatur vide supra arbiter. §. x.
De compromisso quid sit et inter
quos approbetur ⁊ commendetur. not.
gl. in. l. fi. C. fa. her. in qua sunt fundata
statuta cogentia coniunctis ad compromissum: vt not. in. l. congruentius.
de pa. po.
Communicare
vide. j. encharĩstia
iij. per totum.
Commutare
Concessum
intelligitur de iure cōmuni quod non est pro
hibitum arg. xxx. q. iiij. q. qui spiritualẽ
⁊. xvj. q. j. sunt nonnulli. v. dist. ad eius.
ff. ex qui. cau. ma. l. necnon. §. quod eis.
ff. de procu. l. mutus §. j. de testi. l. j. con
tra de trans. pre. inter corporalia. ff. de
colł. illi. l. Soluit glo. in. d. c. inter corporalia. ꝙ prima iura loquuntur in consti
tutionibus affirmatiuis ⁊ nō prohibitiuis sicut secunda. Exemplum cōcedi
tur ꝙ contrahatur matrĩmonium ergo
semper ⁊ cuilibet. Exemplum in prohi
bitis. homicidiũ prohibetur ergo semper nisi vbi inuenitur concessum.
¶ Cōceditur aliquid alicui tribus mo
*dis ẜ. pau. in. c. super. de do. post di. re.
¶ Primo in donatione vel hereditate
vt possit libere disponere sicut de re ꝓpria. ¶ Secundo in feudo. vt vtile dominium transeat in vasallum. ⁊ directũ
remaneat penes dominum de quo de
feu. c. ij. ¶ Tertio donec vixerit qui reci
pit. ⁊ videtur hoc casu cōcessus vsufructus rei ⁊ talis potest ius suum alteri
concedere in vita sua.
¶ Vtrum concessum propter necessita
*tem extendatur vltra necessitate
ʒz. Rñ.
pa. in. c. deus qui de vi. ⁊ ho. cle. ꝙ non
nisi tum necessitas expostulat. Et sie
causa limitata limitatum producit effectum arg. dicti. c. deus qui in verbo tum ad hoc spectat.
¶ Vtrum concedens concedat necessario omnia que sequuntur ex illo. Rñ. q
sic. viij distinc. quo iure. et de offic. delega. cum super. de dolo ⁊ cōtuma. cum
dilecti.
¶ Vtrum concesso principali conceda
*tur ⁊ accessorium. Rñ. sic. quia cōmissa
causa cōmittuntur ea q̃ ad causam spectant. de officio. deleg. preterea. in text.
⁊ in glo.
¶ Vtrum concessum de gratia speciali
*debeat trahi ab alijs in exemplũ. Rñ.
ꝙ non de priui. sane vbi de hoc.
¶ Vtrum cōcessum a papa. vel ab alijs
expiret morte vide. j. Gratia. §. ij. ⁊. iij.
Concilium
generale cōgregare est
priuilegium solius pape. xcvij. dis. c. j. ⁊. ij. ⁊. iij. q. vj. c. iō. el. j. et
iij. di. §. porro vnde sine autoritate pape congregatum nullum habet firmamẽtum. xvij. dis. §. j. ⁊ per totum. de ele.
significasti ante fi.
Concilium ⁊ consiliu
ʒz differunt in
hoc quia concilium dicitur adnnatio ⁊
consilium admonitꝰ: vt no. Bal. in. l. j.
circa mediũ. ver. queritur vtrum sic. C.
de mand. ⁊ per quem possit congregari
conciliũ generale. no. Bal. ĩ trac. scisma
tis. col. xv. ⁊ an possit committere aliq̇bus consiliarijs ꝙ aliquid faciāt nota.
|
ĩn. l. illud ałs ẽ. l. ĩte
ʒz eorũ. §. si. decuriones ⁊ ibi
vni. no.
¶ Quatuor cōcilia vc
ʒz Vicenũ: Con
*stantino politanũ Ephesinum: ⁊ calcedonense sunt tā quatuor euāgelia ser
uanda. xv. di. sicut sancti.
¶ Vtrũ ꝓuincialia concilia possit cele
*brari sine autoritate pape. Rñ. ꝙ sic tamẽ cũ autoritate pr̃iarche. aut primatꝰ
autarhiep̃i. iij. di §. porro. xviij in sũma
¶ Quādo prouincialia concilia dñt ce
*lebrari et qui conuenire teneātur: hẽs
plene. xviij. di. per totũ. ⁊ ad quid debeant celebrari que notāda sũt contra ar
chiep̃os si cōfiten tur.
Concubinatus
vtrum liceat. Rñd.
Joan. and. post Ho
stien. in regula sine culpa in mercuria
libus ⁊ recitat pa in. c. vt clericorum de
vi. ⁊ ho. cle. nō ꝙ etiam de iure ciuili
ex quo ius canonicũ expresse ꝓhibet vt
est tex. no. xxxij. q. iiij. nemo immo deus
vt in. c. meretrices ea. q. vbi rꝙ ĩ illo p̃
cepto exo. x. nō mecaberis prohibet̃oĩs
coitus preter vxoriũ ⁊ lex ciuilis ĩ spiri
tualibꝰ subiciat se dispōni iuris cāoni
ci. ĩ auc. vt cle apre. ꝓ. epi. ⁊ āt. . ec. tu.
facit. c. clerici. iudi. ergo ⁊ c.
Ad hoc propositũ ad hoc vt cōcubinatus sit permissus quot requirātur
vide glo. in. l. cũ tabulis in versi. nō de
negabit̃. ff. de his quibꝰ vt indig. Bal.
in. l. j. ff. de concub. ⁊ in addi. ad spe. ti.
de succes. ab intesta. versi. naturalis
filius de quo per Feli. cap. cum sit. col.
vij. versicu. respectu concubinatus. de
foro compe.
¶ Vtrũ cōcubinariꝰ possit absolui nisi
*abijciat concubinā. Rñ. ꝙ si est periculũ rec diui nō pōt absolui nisi abijciat:
nō est cōtritus. xxiiij. q. ij. legat̃. si ve
ro non est periculũ de residuo tũc si fa
ctũ est notoriũ non pōt absolui tene
tur eā abijcere ad tollẽdũ scandalum
populi maxĩe qñ est violẽta suspiciode
eorum incontinentia propter mores eo
rum ałs sic. ⁊ quod dico cōcubinario
idem dic de cōcubina. facit ad hoc. xxx
iiij. di. audite.
¶ Vtrũ sacerdos cōcubinariꝰ sit suspẽ
*sus. Rñ. pa. in. c. vestra de eo. cle. ⁊ mu.
ꝙ quo ad deũ ⁊ se nulli dubiũ cũ sit in
mortali pctō. ⁊ iō peccat mortałr celebrādo de quo dic. vt. s̃. clericus. viij. §. j.
si est occultꝰ nō efficit̃ irregularis celebrādo vt no. Jnn. ĩ. c. si celebrat de cle.
ex. mi. Si ꝟo est manifestꝰ. ita ꝙ nulla
possit tergiuersatione celari. tũc suspẽsus est ab officio p
ʒz. xxxij. di. c. p̃ter. Nā
nō est differẽtia ĩter interdicimꝰ ⁊ suspendimus. nō refert q̇d de equipolẽtibus fiat. c. l
ʒz ex quadā. de resti. l. nō
possunt. ff. de legi. ⁊ hoc est clarũ. xxxij.
di. §. verũ. Et iō si celebrat est irregularis. c. j. de re iud. li. vj. ⁊ etiā suspẽsus a
bñficio vt in. d. c. preter cũ gl. Secus si
nō h
ʒz talẽ oꝑis euidẽtiā. Multi tñ do
cto. volũt ꝙ requirat̃ monitio. aliternō
sit suspẽsus ip̃o facto. nec incurrat irregularitatẽ. S
ʒz ṗmũ veriꝰ. Et id q sa
cerdote r dic de clerico ĩ minoribꝰ Aut
quocũ alio ĩferiora sacerdote vt no.
arch. in. §. hec de mal. xxxij. di. Et siłiter
sunt irregulares si exercẽt actũ cuiuscũ
ordinis. ⁊ solus papa dispẽsat. c. j. da
re iud. li. vj. ⁊. c. j. de sen. ex. li. vj. Et ide
ʒz
dic de quocũpctō mortali. sicut de for
nicatione vt. s̃. clericus. viij. §. iij.
¶ Vtrũ peccet mortaliter audiẽs mis
*sa
ʒz sacerdotis cōcubinarij: vel recipiẽs
sacr̃a. dic vt. s̃. clericus. viij. §. ij.
¶ Quis r cōcubinariꝰ manifestus vt
*incurrat ipso iure prefatā penā suspen
siōis. Rñ. pau. ĩ. d. c. vestra. ꝙ tũc qñ for
nicatio est ita notoria ꝙ nullā h
ʒz dubi
tationẽ vtputa qñ publice tenet concu
binā sic vxorẽ ⁊ nutrit filios ita ꝙ non
auderet diffiteri: aut negatio nulla eẽt
vt dicit gl. in. c. tua nos de coh. cleri. et
mul. allegat. l. q̇ snĩa
ʒz. C. ĩ ver. celari. de
pe. facit. l. illud. §. pen. ff. de tribu. ac. et
xxxij. distin. nullus. et. c. preter. Si autem non est ita notorium sed probabi
liter potest tergiuersari. vt quia tenet
concubinam cũ matre ⁊ dicit esse perdisce quā mr̃is ⁊ hmōi tũc req̇rit̃ moni
tio⁊ añ eā nō incurrit. facit. c. fi. q. lxxxj.
di. ⁊. c. sicut de q̇ cle. post monitionẽ ne
|
nisi denstat. ⁊ sic cōcordāt doc. q̇ sũt va
rij in hoc vt illi q̇dicũt monitionẽneces
sariā intelligunt̃ qñ non pōt tergiuersari: alij quidicunt nō esse necessariā in
telligantur qñ pōt tergiuersari.
Coucussionis
crimen est: cum q̇s
minatur alicui nisi
ita vel ita faciam: vel nō faciam ⁊ c.
ẜm glo. in. §. concussionis. j. q. j. in. l. iubemus. C. ad. l. iul. repe. posita. j. q. j. §. iubemus videt̃ sentire ꝙ concussio est qñ
iudex venalẽ dat snĩam. ałs nō daturus vł penā p̃mio remisit. vel cupidita
te ingessit. ⁊. ff. de cōcus. l. ij. cōcussio nẽ
facit q̇ pecuniā accipit eo ꝙ crimẽ minatus sit. ⁊ qui in accusationẽ innocen
cẽtiũ coierunt: vel qui pecuniā ob accu
sandum: vel non accusandũ. denũtian
dum: vel non denuntiandũ: vel ferendum testimonium accipit ⁊ breuitercō
cussio est proprie qñ q̇s habens aliquā
ptātem vel officiũ pecuniā accipit ob
iudicandum aut decernẽdum: vel quo
magis vel minus faciat q ex officio fa
cere deberet: vel ꝑ minas cogit aliquẽ
ad faciendũ vel nō faciendũ indebite
vtcolligit̃ ex. l. j. iij. iiij. v. ⁊. vj. ff. ad. l. iu.
rep. Vnde taliscōcussor efficit̃ infamis
si condẽnet̃ de hoc crimine ⁊ ẜm canones punit̃ pena quadrupli. xviij. di. qm̃.
*¶ Vtrũ sit pctm̃ mortale cōcussio. Rñ. ꝙ
sic p
ʒz. lu. iij. vbi Jo. militibꝰ vt saluarẽtur dixit. Neminẽ cōcutiatis ne calũ
niam facietis: facit ꝙ sit peccatũ mortale. xxiij. q. j. militare in fi.
¶ Vtrũ sit restituẽdũ de necessitate per
*cōcussione
ʒz accpetũ. Rñ. ꝙ sic nisi sit da
tũ ob malũ faciẽdũ. quia tunc cũ taliter
dans non repetat propter turpitudinẽ
suam si restitui debet dabitur pauperi
bus. ꝙ cũ ius non precipiat erit consi
lio vt patebit. j. Restō. j. inꝟ. turpe. s
ʒz da
tũ ꝑ cōcussionẽ ałs vt faciat ꝙ tenebatur necessario est restituẽdũ illi qui dedit vel eius heredibus aut si ignorant̃
pauperibus: in cōsciẽtia nō valet ta
lis donatio. ac. l. j. §. que honorande. ff.
quarũre. ar. nō da. facit. c. sane. xiiij. q. v
⁊. l. j. ff. quod me. cā. ⁊ hoc verũ ĩ his q̇
pñt stipẽdia publica vt talia officia ad
ministrẽt
te
neantur recipiendo debitas sportnlas
nisi in casu quo gratis esset obligatus
officium administrare vt puta pauperi ⁊ hmōi sacit. d. c. militare cũ glo. sua.
vide. j. iudex. §. viij.
Condemnatus
ad mortẽ vel muti
lationẽ mẽbri. an
possit fugere. vide. j. Fugere. §. j.
Conditio
¶ Prima ratione status
persone. vt cũ quis libere: vel seruilis
conditionis r de ser. nō or. c. vlt. xxxij.
q. iiij. liberi. ⁊. s̃. ti. Colonus. ¶ Secũda
est in rebꝰ que libere vel seruilis cōdi.
dicunt̃. ff. ⁊. C. de serui per totũ. ¶ Tertia dicitur conditio promissionis velal
terins contractus. Et hec differt maxi
me a modo ⁊ a causa.
¶ Qũo conditio concipit̃. Rñ. ꝙ per si
*modus prout causa vero per .
¶ Quid est conditio tertio modo dicta
*Rñ. est futurus euentus in quẽ actus
suspẽdit̃ ẜm Bar. in. l. j. in. j. col. ff. de cō
di. ⁊ demō. ⁊ Jo. an. ⁊ car. in. c. verũ de
cōdi. oppo. vnde ante euentũ cōditiōis
nihil. est. l. j. C. de cōdi. inser. ⁊. l. cedere
diẽ. ff. de ver. sig.
¶ Modus autem est exhortatio siue in
*uitatio ad remunerationẽ quādā: siue
implemẽtũ loco eiꝰ q est factũ ⁊ ideo
nō suspẽdit sed clarificat: vñ ꝓmissum
sub mō pōt peti de pñti prestita cautio
ne de mō obseruādo. l. q̇ heredi tũcta.
l. quibꝰ diebus. §. termilius. ff. de cōdi.
⁊ de. ⁊ q no. in. c. verũ de condi. ap.
¶ Causa vero de preterito vel presenti est sumpta ratio dispositionis vel
motus.
¶ Demonstratio est ex preterito vel
*presenti aliquo accidenti vel qualitate rei que geritur certificatio vel liqui
datio.
¶ Vtrum cōditio cōprehẽdat aliqñ mo
*dũ. Rñ. ꝙ conditio sumitur primo latis
sime. ⁊ tunc comprehendit etiam modum vt ĩ. c. ij. ⁊. c. verũ de cōdi. ap. ¶ Se
cunda late: ⁊ tunc cōprehẽdit cōditiōes
|
que etiā sunt de preterito vel pñti: que
proprie nō sũt cōditiōnes: nō suspendũt actũ cũ ĩ rerũ natura sint certe. l. cũ
ad pñs. ff. si cert. pe. ¶ Tertio proprie. ⁊
tũc est qñ cōfert̃ in futurũ euẽtũ siue in
certitudo sit respectu rei siue diei l
ʒz ali
que gl. dubitauerint de die mortis. Jta
tenet gl. in. l. in oĩbus. ff. de regu. iur. tex
est in. l. quodcũ. §. j. ff. de. ver. ob.
¶ De cōditiōe in matrimonio. aut ĩ re
*ligione vide. j. matrimoniũ. iij. impedimẽto. iij. ⁊ religiosus. §. iiij. de. condi. dona. vide. j. donatio. j. §. x lvj.
¶ Cōditio possidẽtis potior est vbi est
*par cā turpitudinis. ff. ↄdi. ob tur. cau
sam. l. si ob turpem. §. porro.
¶ Vtrũ conditio tacita faciat cōtractũ
cōditionalẽ. Rñ. ꝙ ñ facit. l. conditiōes.
ff. de con. ⁊ demon. de quo dic. vt. j. matrimonium. iij. impedimẽtum. iij. §. j.
¶ Vtrum conditio que omnino est exti
*tura suspendat. vide. j. matrimoniũ. iij.
impepimento. iij. in prin.
¶ Vtrum cōditio viciet aliquando con
*tractũ an viciet̃. Rñ. vt colligit̃ ĩ ti. decō
di. ap. per doc. ⁊. ꝑ legistas condi. ⁊ .
⁊ alijs locis ꝙ aut cōditio est cōtra naturā ⁊ substātiā cōtractꝰ ⁊ sic viciat ↄ̃ctũ: ⁊ nō viciat̃ vt ĩ. c. fi. de cōdi ap. facit
l. cũ hi. §. si pretor. ff. trās. ⁊ id r sub
stātia actꝰ sine quo nō pōt stare actus
⁊ ecōtra nō r substātia actꝰ sine quo
pōt stare: vt cōiter no. doc. in. d. c. fi. facit
q no. bar. in. l. j. ff. de. li. ⁊ po. ⁊ q no. in
l. j. ĩ prin. ff. de verb. ob. ¶ Et hoc veru
ʒz
primo si apponit̃ a principio cōtractus
Secꝰ si post cōtractũ qñ cōtractꝰ nō pōt
dissolui volũtate partiũ vt matrimoniũ
c. dixit. xxxij. q. iiij. ⁊. ca. ex lr̃is diuor. ⁊
votũ ⁊ hmōi. facit. l. per seruũ. §. deni
ff. de vsu ⁊ habi. ¶ Sco verũ si ꝑ ambas ꝑtes apponat̃. ⁊ de alijs vide. j. ma
trimoniũ. iij. ĩpedimẽto. iij. Aut nō ẽ cōtra substātiā. cōtractus: s
ʒz. ẽ aut impossibilis aut turpis: ⁊ sic viciat̃ ⁊ reijcit̃. ⁊
nō intrat in cōtractibꝰ spũalibꝰ: puta
matrimonio. ⁊ voto ⁊ hmōi. vt not. ĩ. d.
c. si. Jn cōtractibus aũt tꝑalibꝰ regulariter viciat vt no. in gl. ĩ. d. ca. fi. periura
in ea allegata. Et hoc iterũ in cōtractibus qui fiunt ĩter viuos. Jn cōtractibꝰ
vero qui fiunt ĩ vltima volũtate sic distinguo aut cōditio impossibilis addici
tur in ꝑsonā onerati. vt puta testator
iubet ꝙ heres suus digito tangat celũ
⁊ si non tet igerit det centum Dyno. et
sic non valet legatũ de centum factum
Dyno. cōditio vitiat. insti. de lega. §.
fi. no. gl. in. l. vnica. C. de his que pe. no.
ta. ⁊ ibi tenet cũ hac distinctione Aut
impossibilis conditio dicitur in ꝑsona
onerati. i. eius cui fit legatum vel eius
qui heres instituit̃: quia sub conditio
ne impossibili alicui fit legatum. vel
aliquis instituitur heres. puta si titiꝰ
celum digito tetigerit heres esto: vel
habeto centum ⁊ isto casu fauore vltime voluntatis reijcitur cōditio. ⁊ valet
institutio ⁊ legatũ insti. de her. insti. §.
impossibilis: ⁊ cōtter doc. in. d. §. fi. bar.
tñ in. l. j. ff. de cōdi. insti. tenet contra p̃dictam distinctionem de qua ibi vide
sed parum ad nos. ⁊ no. ꝙ conditio tur
pis aut ĩpossibilis quo ad hoc equiperantur. vt in. d. c. fi. no. aut conditio nō
est nec turpis nec impossibilis: nec cōtra substantiā actus. ⁊ sic vitiat. vt no:
in. c. de illis. de condi. ap.
Conductor
quis dicatur vide. j. lo
catio. in princi. Et qũo
est excōicatus qui ante tempus conductionis conducit domum bononie ali
cuius doctoris vel scholaris sine cōsen
su ipsius inquilini. vide. j. excōicatio.
vij. casu. iiij.
Confessio
delicti an sit faciẽda ad
interrogationemiudicis
Rñ. Pau. in. c. suꝑ. de confes. aut ꝓcedit̃
a iudice per inquisitionẽ ex motu officio iudicis: ⁊ tunc si factum est notoriũ
vel infamia flagrat. vel quādo semiple
ne probatum est: ⁊ sic respondere tene
tur veritatem sub pena mortalis peccati ẜm Tho. secunda secunde. q. lxix.
ar. j. tex. no. in. c. cũ dilecti. de accu. ⁊ hoc
verumquādo non agitur ad aliam pe
nam spiritualem. Si vero factum nō
est notoriũ: ne flagrat infamia. tunc
|
non tenetur respondere. ar. c. qualiter
⁊ quando. el. j. de accu. etiam si iurasset
dicere veritatem ẜm Hen. de gan. ĩ pri
mo quo. q. xxxiij. nec est obediendũ in
hoc prelato contra caritatẽ. Occulta
em̃ publicanda nō sed soli deo delinquẽda. vj. q. j. si omnia. et c. oues. ⁊. c. ex
merito aut ꝓceditur a iudice ad instantiam partis ⁊ sic necessario non est respondendũ. nisi id de quo queritur fit
famosum ⁊ impediat ordinis executio
nẽ: seu beneficij retentionẽ: de qua nec
venit imponenda pena tẽporalis. sed
dicet ne mendaciũ. Rñ. ꝙ nos: sed vtet̃
alijs verbis duplicibꝰ ⁊ simulatis. ar.
xxij. q. v. §. ex his.
Quia hic tangitur materia confessionis iudiciarie pro illius enucleatio
ne est videndum q̃ dicat̃ confessio iudi
cialis ⁊ qñ ⁊ dic ꝙ dicit̃ illa q̃ fit coram
iudice etiā tacẽte. l. iusiurandum quod
ex cōnentio. §. j. cũ glo. in ver. obstabit.
ff. de iureiur. Bar. plene ⁊ doc. in. l. j. in
C. de confes.
¶ Vtrũ cōfessio iudicialis preiudicet
*cōfitenti. Rñ. ẜm pau. ĩ. c. ex parte. de cō
fe. ꝙ sic si sit maior. xxv. an. ⁊ sit spōte: et
ex certa scĩa: ⁊ expressa causa: ⁊ corā suo
iudice. ⁊ ꝑte pñte: ⁊ nō sit cōtra naturā:
nec cōtra ius. ⁊ fiat de re litigiosa: ⁊ nō
sit contra libertatem ałs nō preiudicat
vide diffuse in. d. c. ex parte: quia potiꝰ
est fori contentiosi.
¶ Vtrũ cōfessio extraiudicialis preiu
*dicet in absentia ꝑtis. Rñ. pa. ĩ. c. si cau
tio de si. instr. ꝙ qñ ꝓmissio sit pñti sic
ꝓinitto tibi pñti ꝙ dabo absenti cẽtũ.
⁊ tũc obligat̃ naturaliter: ⁊ de iure ciui
li. secus si diceret ꝓmitto tali absenti
cẽtũ. tunc nō obligat̃ et naturaliter:
nō est cui acquiratur obligatio. Jtẽ
ad gl. ⁊ doc. in. l. stipulatio. §. si q̇s insulam. ff. de ver. ob. ⁊ ĩ. l. j. ff. de pac. ⁊ in. l.
si tibi absenti de prebẽ. li. vj. Fallit hoc
quando dicit tutori pupilli: curatori fu
riosi: actori vniuersitatis ꝙ promittit
eius pupillo furioso vel vniuersitati:
obligatur. l. eum. qui. §. iiij. cum tribus
se. ff. de consti. pec.
¶ An quis teneantur consiteri positio
*nem in qua quis petit. xx. cum solum
x. habere debeat: aut cum absolute petit q ei debetur sub cōditione. Rñ.
ẜm Bar. in. l. j. §. si stipulāti. ff. de verb. ob.
⁊ in. l. si is qui ducenta. ff. de reb. dub.
Aut quod ponitur in positionibꝰ seu
libello est falsum rōne qualitatis: et sic
pōt negari in totum: videt̃ aliud fa
ctũ. ⁊ sic intellige gl. in. c. fi. de cōnfe. li.
vj. ⁊ in. c. ij. de test. eo. li. vt puta quod
debeo sub cōditione peti absolute aut
dixi. ꝙ cōedi hodie ⁊ fuit heri ⁊ hmōi.
Ratio si confiteretur sic. Debeo: sed
sub cōditione actor posset accipere par
tem confessionis pro se. s. ꝙ tenet̃ ei. et
reus haberet probare ꝙ teneatur sub
conditione ẜm cautelā pa. in. c. j. de po.
p̃la. ⁊ doc. bar. in. l. aurelius. §. idẽ quesi
uit. ff. de lib. le. vbi dicit. ꝙ si quis confitetur se interfecisse hoĩem: sed propter
suā defensionẽ ꝙ non credetur ei ꝙ ꝓpter suā desensionẽ. Et ponit ratione
ʒz
quia presumptio est contra eum ratione operis perpetrati. cum sit factũ a iu
re damnatum. Jtem quia communiter
non contingit. ꝙ aggressus interficiat
aggressorem vbi vero hec cessant. tene
ꝙ non pōt quis accipere partem consessionis pro se. ⁊ partẽ refutare: quando cōfessio est facta vnico cōstrictu. sic
tenet arch. in. c. j. de cōfe. li. vj. Tamen
magis tutus est non confitendo ve
ritatẽ poterit negare. Aut q ponitur
in libello: sed positionibus est falsum
in quātitate seu in parte summe seu in
parte rei. vt petit. xx. cũ non d
ʒz habe
re nisi. x. vel petit totũ ⁊ non debet habere nisi mediũ ⁊ tunc tenetur confite
ri veritatẽ. vñ tenuit pe. ꝙ si talẽ positionẽ negat ex toto ꝙ est periurus. ⁊ fa
cit tex. cũ glo. in. l. pupillꝰ §. fi. ff. de ver.
sig. vbi patet ꝙ debitor negans rẽ esse
suā negat sibi esse cōem ⁊ glo. c. fi. xij. q.
j. Jbi tamẽ addit glo. ꝙ res ciuitatis
vel vniuersitatis non est cuiuslibet. xij.
q. ij. qui manumittit̃. ⁊ in. l. qui solidu
ʒz
in prin. ff. de le. ij. vbi petens totum cō
stituit aduersariũ in mora in parte de
|
bita. ⁊ hoc est ↄ̃ ꝓcuratores nr̃i tꝑis.
¶ Vtrũ ↄsitẽs ↄsociũ criminis sit testis
*idoneus. ↄ̃ sociũ. Rñ. ꝙ nō vt no. gl. in
l. si filiũ. C. de li. causa. Et ideo nō debet
interrogari de consocijs vt in. l. fi. ⁊ ibi
per doc. C. de questio. Jntellige ꝙ non
debet interrogari quo ad hoc vt sit testis. sed bene potest interrogari. vt
per eius dictu
ʒz possit inueniri veritas
ab alijs.
¶ Vtrũ interrogatus vel sua spōte di
*cẽs faciat ĩdictũ ↄ̃ sociũ. Rñ. nō. vt no.
bar. ĩ. l. j. §. sernꝰ. ff. de questioni. Maxixime cũ oẽ ĩdiciũ debeat ꝓbari ꝑ duos
testes. vt ꝑ gl. ⁊ doc. in. l. fi. C. fa. herc. ⁊ ꝑ
Bar. in. l. fi. in antepe. q. ff. de questio. ꝑ
ang. in. l. fi. ff. q me. causa. ꝑ bal. in. l. q̇
proponebat̃. ff. de le. ij. vnde licet vnus
testis quādo deponit directe super tp̃o
facto principali puta quia vidit cōmit
ti ipsum maleficiũ faciat iudiciu
ʒz si est
oĩ excptiōe maior vt not. in. l. si quis. C.
ad. l. iul. maie. bar. in. l. fi. ff. ad. l. cor. de
sic. ⁊ bal. in. l. fi. C. fa. her. Saly. ĩ. l. fi. C.
de q̃stio. no. bar. ⁊ Ang. in. l. j. ff. de fur.
tñ supradictꝰ socius ex quo confessus
est crimen suum est infamis infamia fa
cti saltem ideo nō est testis omni exceptione maior: vilis ⁊ infamis nō facit indiciũ aliquomodo Jta dicit bal. ĩ
l. j. §. j. idẽ cornelio. per illũ tex. ff. de que
sti. ⁊ bal. in. c. j. in. §. sacramẽtum de cōsue. re. feu. dicit. ꝙ illud ꝙ dicitur vnu
ʒz
testẽ facere indicium. debet intelligi si
est vite ꝓbate vel bone opinionis: nec
pōt haberi suspectus familiaritate: vel
sama mala. vel alia causa arbitrio iudi
cis. Et ideo ẜm eũ infamis infamia fa
cti nō est idoneus testis. vt no. etiā ip̃e
bal. in. l. fi. C. de requi. re. per no. ibi per
gl. Et quid sit indiciũ: ⁊ quomō probatur. ⁊ in quibus fallit quod supradictũ
est. vide. j. Jndicium per totum.
¶ Quid si essent duo vel tres testes sin
*gulares q̇ cōfiterent̃ ↄ̃ tertiũ. Rñ. ꝙ nul
lo modo pñt ↄiungi ad faciẽdũ ĩdiciũ
nisi sit testis oĩ exceptione maior. vt. s̃.
dixi. in. §. p̃cedẽti ⁊ mul tominus adfaciẽdā plenā ꝓbationẽ Ratio quia cum
duo testes reqnirant̃ regulariter vt dictũ est: tales nō sufficiũt. vnũquod
de ꝑ se imperfectũ est. ta no. bal. in. l. si
q̇s ex argẽtarijs. §. j. ff. de edẽ. ⁊ patet ꝑ
no. per. d. ant. in. c. l
ʒz. de testi. dũ loquit̃
de ꝓbatiōe per testes singulares. Nec
ob. ꝙ vnꝰ testis deponens super facto
principali iungat̃ cũ ꝓbatiōe fame. vt
ꝓbat̃ in. l. iij. §. eiusdẽ. ff. de test. ⁊. ꝑ bar.
in. l admonẽdi ff. de iureiur. Jstud ẽ
hoc est perfectum. s. vnus testis ĩteger
vt dictum est. Jtem fama que facit per
fectum indicium. vt no. Bar. in. l. de mi
nore. §. si plures. ff. de q̃stio. Jtẽ nec ob.
ꝙ due ꝓbationes semiplene diuersi ge
neris cōiungant̃ ad vnam plenā faciẽ
dam. iuxta no. ꝑ bar. in. d. l. admonẽdi.
illud veꝝ qñ cōiũgũt̃ ad eũde actũ.
s
ʒz due ꝓbationes diuersoꝝ actuũ: ⁊ diuersoꝝ generũ nun cōtũgunt̃ ad plenā ꝓbationẽ faciendā. Jste est casus ⁊
ita deducit Bal. in. l. testium in fi. C. de
testib. ⁊ idẽ bal. in. l. obseruare. C. quomodo ap. nō reci. posuit. d. an. in. c. veniẽs. el. j. de testi. Ex istis infert̃ ꝙ due
mulieres dicẽtes se peccasse cũ liqͦ nō
possint iungi ad faciẽdum indiciũ per
fectũ: nec arrandũ ad veritatẽ dicendā
etiā cũ aliquibꝰ cōiecturis: maxime cũ
deponāt de delicto ꝑpetrato in eoꝝ cor
pore iuxta no. ꝑ Bar. in. l. si quis in gra
ui. ff. ad sena. cōsul. sillanianũ. vbi dicit
ꝙ nullum facit iudiciũ. ⁊ idẽ Ang. in. l.
u. C. de cal. vide. j. testis. §. xxiij. quando
dicantur singulares.
Confessio
sacramẽtalis primo quid
est. Rñ. ẜm ho. ꝙ est legitima corā sacerdote peccatorum suorũ
declaratio vel ẜm dir. Confessio dicit̃
quasi similis vel ex toto: vel vndi facto. Nam sicut sententia sit confessio q̃
generat sententiam debet esse certa. vn
de in. l. certum. ff. de cōfes. certũ inquit
confessus pro iudicato erit.
De hac confessione sacramenti seu
penitẽtiaria ꝙ parum ꝓsit in articulo
mortis facta ad remissionem peccatorum not. flo. in. l. j. §. hec actio. ff. ad. l.
aquil. Bal. in aut̃. contra qui. C. de non
|
nu. pe. ⁊ an ꝓbet in iudicio. no. Bal. ĩ. l.
archigerentis. C. de epis. audi. ꝙ nō q
tñ fallit qñ fieret ad fauorẽ matrimonij
talis cōfessio facta corā sacerdote ꝓbabit gl. est sing. in. c. tua nos. in ꝟsi. cō
stiterit extra de spōsa. quā solus Roma.
pōderauit in. l. si non speciali. C. de testa. ⁊ Jason in. l. pr̃e furioso. col. v. ꝟsic.
q cōfirmo. ff. de his qui sunt sui iuris.
q facit. ad versi. sequen.
¶ Qualis d
ʒz esse confessio vt sit legiti
*ma. Rñ. ẜm cōiter theologos ĩ. iiij. dist.
xvij. q. xvj. d
ʒz hr̃e cōditiōes q̃ cōtinent̃ ĩ
his ꝟsibꝰ. Sit simplex hũilis: confessio
pura fideł. At frequẽs: nuda: discreta
libẽs: verecũda ĩtegra: secreta. lachrymabilis accelerata. Fortis ⁊ accusans:
⁊ sit parere parata. Quas Ri. exponit ĩ
iiij. di. xvj. ar. iij. q. v. Simplex. i. vt nihil
admisceat̃ ꝙ nō faciat ad peccati titatem. humilis. in ꝟbo ⁊ signo Pura. i.
recta intẽtione facta. Fidelis. i. vera vt
nihil de falsitate admisceat̃. Frequens
valde ẽ vtilis. Nuda: nō ĩuoluta ver
boru
ʒz obscuritate. Discreta: vt maiora
cũ maiori grauitate. Libẽs nō necessitate sed libera voluntate. Verecunda:
nō iactantia plena. Jntegra vt nullum
retineat. Secreta: nō publica. Lachrimabilis: ex dolore cordis. Accelerata: ne
nimis ꝓlonget̃. Fortiter: ne ex verecũdia dimittat. accusans. se nō alios Parere parata. s. ad obedientiā ↄfessoris.
¶ Vtrũ p̃fate ↄditiones sint oẽs de ne
*cessitate ↄfessionis. Rñ. Ric. vbi. s̃. dicit
ꝙ nō: s
ʒz q̃dā de cōgruitate: s
ʒz vt clariꝰ
intelligantur multas inferam qōnes.
¶ Vtrũ nosatio ꝑsone cũ qua q̃uis pec
*cauit sit necessaria ad pctĩ confessionẽ.
Rñ. ẜm. Ri. vbi. s̃ di. xxj. ar. fi. q. ij. quod
aut noĩatio ꝑsone est necessaria ad pec
cati magnitudinẽ ⁊ spem exprimẽdā.
et tunc est necessaria vt puta peccauit cũ matre nec habeat altā cōsanguineā si hr̃et aliā cōsanguineā puta so
rores: sufficeret dicere peccaui cũ cōsan
guinea mea in primo gradu. Aut talis
noĩatio solũ est vtilis ↄfitẽti vt cōfessor
melius sciat imponere cōsiliũ ⁊ pnĩam
⁊ sic siłr est necessaria. Aut ẽ vtilis illi
cũ quo peccauit: ⁊ tũc pōt dicere: s
ʒz non
in ↄfessiōe: sic ↄfessor nō posset aliter
q̇d facere nisi extra ↄfessionem ei dicat
aut nō est vtilis nec ei cōfitetur: nec ad
correctionẽ illius cũ quo peccauit nec
ad expressionẽ spẽi pctĩ: ⁊ sic non solum
d
ʒz tacere eius expressionẽ: immo dicit
Ric. q credit teneatur celare. ⁊ vt dicit
sanctus bo. ĩ. iiij. di. xxj. parte. ij. arg. j. q.
iij. quod confitens si exprimit non effu
git detractionẽ: nec confessor si ad hec
consentit. similiter quādo noĩatio persone esset cũ ꝑiculo alteriꝰ: etiā si circũstātia esset de necessitate omittenda est
ẜm pe. de pał. in. iiij. dist. xxj.
¶ Vtrũ requirat̃ ad ↄfessionẽ ꝙ fiat ge
*nufiexo capite discooꝑto ⁊ hmiōi. Rñ.
ꝙ nō: nisi de bono ⁊ equo. principaliter
em̃ humilitatẽ cordis requirit deꝰ. xiiij.
q. v. si q̇d uis actus humiles corporis
ipsam inducant ⁊ in ipsis meremur.
¶ Vtrũ cōfitens ꝓpter gloriā vanā. vł
*alium malũ finẽ peccet mortaliter. Rñ.
ꝙ sic. peruertit finẽ sacr̃i. facit ad hoc
ꝙ dico. j. honor. §. vij. immo nec sacramentum suscepit quia pars essentialis
huius sacr̃i q̃ cōsistit in actu suscipientis est actus interior. Vnde sine eo non
est sicut in eo cōtraheret matrimoniu
ʒz
quo ↄ̃hẽdo nō intenderet nisi in carnalẽ copulā ad tp̃s. Tenetur em̃ q̇s cōfite
ri pctā sua: vt deo satisfaciat quẽ offendit ⁊ ecclesie: ⁊ vt de suis pctĩs veniam
consequatur. Alia aũt intentione confessio facta non v
ʒz ⁊ tenetur eā iterare:
nisi in casu vt. j. dicam. §. xiiij.
¶ Vtrũ cōfitẽs pctm̃ q nō fecit peccet
*mortałr. Rñ. ꝙ sic. tñ cōscĩam nō manifestat. tñ mẽtit̃. xxij. q. ij. cũ hũilita
tis. Limito istud verũ quādo cōscĩa di
ctat ꝙ non fecit. Jtem qñ pctm̃ q confitet̃ esset mortale si fecisset. ⁊ sic intellige Ri. in. iiij. di. xxj. ⁊ dic. ti. de pe. ⁊ re. ⁊
illud Gre. quod hr̃. di. v. ad eius ĩ fi. bo
narum mentium est culpā cognoscere
vbi culpa non est. intelligit̃ ꝓ formida
re vel ingerere se peccatorem cōfitẽdo
sed non in specie.
¶ Vtrũ oẽ mẽdatiũ dictũ in cōfessione
sit pctm̃ mortale. Rñ. ꝙ nō: sed solũ ill
q est pernitiosum puta ↄ̃ famam suā
vel alteriꝰ aut ↄ̃ id q necessario h
ʒz cō
fiteri. vnde si taceret vel negaret aliq
mortale q fecit ⁊ de quo nō ẽ legitime
cōfessus peccaret mortaliter: nisi forte
timeret ꝓbabiłr de reuelatiōe cōfessionis vel ꝙ sollicitaret eũ admalũ tali cō
fitẽtis. altũ nō h
ʒz posse aliq̇d tacere
vel negare cũ ꝟbis paleatis tałr ꝙ mẽ
datiũ nō dicat: ⁊ etiā si diceret propter
hoc nō esset mortale: sed erit veniale.
xxij. q. ij. c. j. cũ ibi no. Jdẽ dicẽdũ de eo
q̇ habens aliqua peccata a quibus scit
ꝙ cōfessor solitꝰ nō pōt eũ absoluere tñ
ue scandali
ʒzetur de eo confitet̃ de solitis solũ ⁊ tacet illa a quibus nō pōt ab
eo absolui cũ ꝓposito confitendi integre cum eo que eum possit absoluere.
¶ Vtrum ↄfessio facta sit necessario ite
*rāda. Rñ. ẜm Ric. ĩ. iiij. di. xvij. ꝙ vere ⁊
legitime ↄfessus nō tenet̃ reiterare ↄfes
sionẽ de necessitate: nec tenet̃ quis obe
dire p̃cipiẽti sibi vt iteꝝ talia cōfiteat̃
nec papa posset cōdere legẽ hoc p̃cipiẽ
tem ẜm pe. de pał. nisi ex bono consilio
quis velit vt facilius iuueniat remissio
nem fit quod sepius confitendo. de pe.
di. j. quem petinet circa medium.
¶ Assignāt tñ doc. ĩ. iiij. di. xvij. aliquos
*casus in q̇bus cōfessus tenet̃ iteru
ʒz cō
fiteri eadẽ peccata. ¶ Primo quādo cōfitetur ei qui non potest absoluere.
¶ Scs qñ cōfitet̃ sciẽter ei q̇ nescit li
*gare vel soluere. de q̇bus dicam latiꝰ. j.
confessio. iij. ꝑ totũ. ⁊ cōfessio. iiij. §. iij.
¶ Tertiꝰ qñ q̇s nō cōfitet̃ integre oĩa
*pctā mortalia. de q̇bꝰ non est legitime
cōfessus vni cōfessori etiā si ↄfiteret̃ di
uersis cōfessoribꝰ: sed sciẽter tacet aliq
pctm̃ mortale vel de quo dubitat vtru
ʒz
sit mortale vel aliq̇d aliud quod est de
necessitate confessionis: vt puta circũstantiam q̃ mutat speciẽ⁊ hmōi ex vere
cũdia vel aliquo quocun respectu de
pe. di. v. c. j. circa finem.
¶ Quid si tacuit ex ignorātia seu obli
*uiōe. Rñ. ẜ
ʒz Ri. vbi. s̃. arg. ij. q. vj. ꝙ aut
penitẽs adhibuit debitā diligentiam
ꝓut de lege cōi hũana ꝑmittit fragilitas vt memoriā haberet oĩ
ʒz pctōꝝ suo
rũ mortaliũ q̃ est ẜm Sco. ea. di. qñ tātā diligẽtiā adhibet vt memoriam habeat tā q̇s apponeret in re multũ ar
dua: ⁊ q̃ sibi multũ esset cordi. ⁊ tũc nō
tenet̃ cōfiteri alia pctā de q̇bꝰ cōfessus
est nec etiā istud pctm̃ oblitũ tenet̃ ↄfiteri priori sacerdoti ĩtẽtiōe necessitatis
s
ʒz solũ tenet̃ cōfiteri alij sacerdoti quia
uis de isto fuerit absotutꝰ tũ ad iu
diciũ dei ⁊ ecclesie ↄfessor pōt absoluere. de cōfessis ⁊ p̃dicto modo oblitis.
tñ subintelligit̃ tale cōditio. s. ꝙ quando ad memoriā reducent̃. ꝙ illa ↄsiteat̃
sacerdoti q̇ possit eũ absoluere. Et no.
hoc ẜm pe. de pał. in. iiij. ꝙ si primꝰ ↄfes
sor habebat autoritatẽ absoluẽdi ab oĩ
excōicatiōe ⁊ casibꝰ ⁊ sic intendebat ab
soluere quādo cũ ea cōfessus fuit ꝙ l
ʒz
pctm̃ oblitũ tali modo esset casus reseruatꝰ. vel excōicatio poterit nihilominꝰ
scs ↄfessor eũ absoluere. nō pōt esse
ampliꝰ casus reseruatꝰ nec excōicatio.
s
ʒz solũ pctm̃ simplex. q bñ no. ꝓ istis q̃
eligũt sibi cōfessorẽ autoritate apostolica. vt faciat ꝙ in absolutiōe intẽdat
eos absoluere ab oĩ excōicatiōe intu
ʒz
eoꝝ autoritas se extendit ⁊ ab oĩ casu.
alias oporteret recurrere ad eũ q̃ de iure posset eũ a tali absoluere facit. c. offi
cij. de sen. ex. a cōtrario. ⁊. c. suꝑ literis
de rescript. claꝝ est pro hoc. Aut penitẽs nō adhibuit debitā diligentiā: sed
fuit ignorans ignorontia crassa vel af
fectata: tũc tenetur oĩa priꝰ cōfessa ⁊ ta
liter oblita recōfiteri nisi ĩ casu quando
posset habere priorẽ sacerdotẽ: ⁊ nō esset ei interdicta potestas absoluendi.
adde ẜm sanctũ bo. in. iiii. dist. xvij. in
qōnibꝰ circa lr̃am q. s. fuerit recẽter cũ
eo confessus ita q habeat memoriam
suoꝝ pctōrũ. q̇ antea fuit confessus: vel
saltẽ recordet̃ pnĩe imposite. vt. j. dicā.
.§. xiiij. tunc sufficeret solũ illud obli
tum cum sua negligentia confiteri.
alias non.
¶ Quartꝰ casus ĩ quo ↄfessio ẽ iteran
* |
da est qñ q̇s obliuiscitur pnĩam iniun
ctā vel cōtempsit facere. Jntellige pro
mortali peccato quia si pro veniali fuit
iniuncta non tenetur eā facere de necessitate ẜm Tho. Jte
ʒz ꝙ si per imposi
bilitatem vel infirmitate
ʒz dimisit que
pro mortali imposita est nō tenetur ite
rare. s
ʒz sufficeret intimare eam confessori vt eā cōmutet. Jdem dic si fuisset
sibi commutata ab alio cōfessore ẜm ꝙ
j. dicam.
¶ Quintus casus est quando cōfitetur
*sine contritione vel attritiōe debita. q̃
sufficiat ad gratie susceptionẽ cũ sacra
mẽto. puta est in voluntate peccādi.
vel ex mala intẽtione cōfitetur vel non
vult satisfacere quod tenetur ⁊ huiusmodi. Et licet quidā dicāt ꝙ in isto ca
su non tenetur reiterare quia recedẽte
fictione susciptet fructũ penitentie. tu
tñ tene ꝙ iterare tenetur. ⁊ hec est cōis
opi. theo. vt dicit sanctus Bo. in. q. vl.
p̃fate di. ⁊ ho. ⁊ Jnn. ⁊ arch. vt no. Dir.
⁊ ro est si suscipit absolutionẽ peccat
mortaliter ẜm Ric. ea. di. ar. ij. q. viij. ꝓ
hoc habes tex. de pe. di. iij. c. ĩter hoc ei.
ij. vbi dicit̃ sicut veniam promeret̃ penitentia vera sic deũ irritat simulata ⁊
etiā qui eũ absoluit sciẽter. ⁊ sic nō pōt
dici absolutꝰ: implicaret cōtradictio
nẽ ꝙ simul absoluetur ⁊ ligaretur respectũ eiusdẽ vt no. doc. in. c. ꝙ quidā
de pe. ⁊ re. ꝙ l
ʒz pnĩa ⁊ ↄfessio illorũ qui
notũt abstinere sit acceptāda ⁊ salubri
bus monitis sit ei pnĩa ĩdicẽda. va
let ei ad multa non tamẽ est absolutio
impẽdẽda. nō est capax eius nec in
isto sacramẽto imprimit̃ caracter virtu
te cuius dostea valeat sicut in baptismo. Addit tñ sctũs bo. in. v. d. vl. ꝙ veꝝ
est ꝙ tenet̃ reiterare in isto casu ⁊ duobus precedentibus quando mutat cō
fessorẽ secus si ad eũdẽ redeat ⁊ adhuc
memoriam habeāt suoru
ʒz peccatorum
quia recenter cōfessus est pe. tamen de
pał. in. iiij. di. xvij. dicit quod si etiā sit
oblitus cōfessor peccata sibi cōfessa sed
tamẽ pnĩam pro eis ĩposita scit q tali
cōfessori sufficiet confiteri alia peccata
prius cōfessa solũ implicita dicẽdo de
illis peccatis que alias vobis dixi dico
meā culpā. secꝰ si pnĩa nō fuisset taxata tũc oporteret vt pctōꝝ memoria
ʒz
haberet ⁊ satis placet. Et addo etiā ꝙ
nō sit interdicta et potestas absoluẽdi.
⁊ sic nō oportet ꝙ reiteret sed sufficit cō
fiteri. vel peccatũ scienter retentum vel
penitentiam oblitam vel fictionẽ suā
explicite ⁊ de alijs cōfessis implicite vt
s̃. dixi. Nec intelligo ꝙ cōfessor habeat
memoriam de singulis peccatis in numero vel speciei. sed sufficit recordet̃ in
genere de peccatis que ei cōfessus fuit
⁊ de qualitate vite eius quod no.
¶ Sextus casus ẜm aliquos est quādo
*quis recidiuat sed hũc nō sequunt̃ cōmunit̃ do. ẜm Ric. ea. di. ar. ij. q. viij. qñ
peccata dimissa ⁊ reciduata notabiliter tātũ aggrauāt ꝙ notabilis ⁊ periculosa grauitas peccati exprimi nō posset
nisi dicendo aliq pctm̃ priꝰ cōfessu
ʒz ⁊
dimissum alias non. ⁊ sic tene.
¶ Septimꝰ casus est qñ quis cōfitetur
*pctm̃ a quo suus cōfessor nō potuit eu
ʒz
absoluere licet istud ↄfessus fuerit ⁊
oĩa alia. tñ istud a quo nō potuit absol
ui tenet̃ iterato superiori confiteri. nec
ꝓprie ista dicit̃ iteratio suꝑior accipit̃ pro vna ꝑsona cũ cōfessore. nā cōfes
sor absoluit a q̇bꝰ pōt ⁊ superior ꝑficit
vnde ẜm Ric. vbi. s̃. deberet precedere
absolutio superioris q credo de hone
state nō de necessitate ẜ
ʒz Dir. ⁊ iste due
absolutiones faciũt vnā cōpletā. Sed
de hoc dic vt. j. confessio. v. §. ix. ⁊. x.
¶ Octauus casus est ẜm aliquos vt po
*nit san. Bo. vbi. s̃. ꝓpter peccati obliti
recordationem q̇s cōfitet̃ ⁊ alicuius
peccati obliuiscit̃ volunt vt oĩa postea
cōsiteat̃ vt cōfessio sit integra. s
ʒz hoc nō
sequunt̃ cōiter doct. tu dic vt. s̃. dixi. §.
xij. ẜm illam di.
¶ S
ʒz quid dicemꝰ de illis q̇ iō nō cōfitentur de aliquo pctō mortali nō co
*gnoscũt ꝙ sit mortale pctm̃. Rñ. vt colli
go ex doctrina doc. in. iiij. di. xvij. ꝙ fi fa
cta diligẽtia ẜm eorũ fragilitatẽ vt me
motiā haberẽt suoꝝ pctōꝝ ↄfitent̃ ĩte|
gre de his que cognoscũt fore pctā mor
talia: ⁊ ea quando nō recogno scũt peccata mortalia: propterea non cōfitent̃
ꝙ non tenentur reiterare confessione
ʒz
qñ de hoc postea aduertũt s
ʒz sufficit so
lũ confiteri taliter nō cōfessa sicut diri
s̃. de oblitis. ⁊ l
ʒz ignorantia iurisnatu
ralis aut diuini aliqñ nō excuset quin
peccet mortaliter faciẽs ↄ̃ eius p̃cepta
ex igno: ātia tñ nō tenet̃ homo hoc nō
cognoscẽs de eo specialiter peuitere vł
confiteri. sed solum quādo agnoscit s
ʒz
sufficit de hoc doleat in gñe ⁊ dicat cũ
ꝓpheta. Delicta iuuẽtutis mee ⁊ igno
rantias meas ne memineris. ⁊ cōfitea
tur in gñe sic ignorata sicut oblita et
qñ cognoscet. tũc confiteat̃ illa solũ spe
cifice ⁊ sufficit. Ex quo pt
ʒz q̇d dicendũ
de pueris ⁊ puellis ⁊ alijs q̇ faciũt mul
ta pctā mortalia q̃ nō cognoscunt fore
pctā saltẽ mortalia l
ʒz sepius cōfiten
do illa dimiserint propter talẽ ignorā
tiam ꝙ non tenẽtur iterare ↄfessiones
s
ʒz sufficit solũ de illis cōfiteri qñ ea cognoscũt nec distinguo an habeant an
nexam excōmunicationẽ vel ne etiā
si haberent annexa
ʒz excommunicatio
nem non propterea tenerentur cōfiteri
iterum confessa vt patebit. j. ↄfessio. v.
.§. ix. ⁊. x. q no. bene
¶ Nonus casus ẜ
ʒz aliquos est quādo
*quis ante cōpletā pnĩa
ʒz cōmittit aliq
mortale. S
ʒz ego dico ꝙ sufficit ꝙ penitentiā expleat: ⁊ de commisso ↄfiteatur
solũ. ⁊ est verius de quo vide. j. penitẽtia. §. xiiij. Cautiꝰ tamen esset ꝙ ↄfessor
aliquā penitentiā iniũgere quam statim ⁊ in statu gratie penitẽs possit age
re. ⁊ postea aliā addicere quā nō inten
dat pro penitẽtia sacramẽtali ĩponere
sed pro quadā voluntaria satisfactiōe
inungere. ita ꝙ qualitercũ impleat
sufficiat: ⁊ etiā nō impleat nō intendat
illaq̃are. sed in suo arbitrio ponere.
¶ Decimus casus ẜm pe. de pał. ẽ cum
*quis confitetur excoimunicatꝰ existẽs
quam tũc ignorat: nam cum non sit ca
pax sacramẽti penitẽtie tenetur iterato cōfiteri de oĩbus. Sed istud non cre
do vt. j. patebit confessio. v. §. x.
¶ Vtrũ sit confitendũ per verba obscu
*ra. Rñ. ꝙ nō sed taliter clara ꝙ cōfessor
plene intelligat aliter nō valeret. d
ʒz tñ
cōfitens loqui de peccat is ꝑ verba pu
blica ⁊ sobria ⁊tali honestate ornata ꝙ
nō sonẽt ĩpudicitiā in auditu: dum ta
men sufficienter exprimat factum.
¶ Quid de illo qui cōfitet̃ sacerdoti q̇
*dormit aut eũ nō ĩtelligit. rñ. ꝙ sciẽter
tali cofessus tenet̃ iterato cōfiteri si est
peccatũ mortale ⁊ sacerdos d
ʒz ei dicere
q̃cōfessio ĩportat releuationẽ pctōꝝ
nō pōt esse sine relatiōe vniꝰ. s. penitẽtis. ⁊ ꝑceptiōe alteriꝰ. s. ↄfessoris. ⁊ iōvno
eoꝝ deficiẽte nō ẽ ↄfessio. secꝰ veniali.
¶ Vtrũ pctōr teneat̃ de necessitate con
fiteri pctōꝝ circũstātias. Rñ. ẜ
ʒz Sco. in
*iiij. di. xvij. ar. ij. ꝙ nō solũ peccatum est
confitendum: sed etiam circunstātia il
la necessario est cōfitenda q̃ speciali ꝓ
hibitione ꝓhibet̃: ꝟbi gr̃a cognoscere
nō suā ꝓhibet̃ cognoscere ↄsanguineā
prohibet̃ specialiter. ⁊ iō ĩcestꝰ ẽ spũale
pctm̃ q ꝑ ipsa
ʒz ↄstituit̃ siłr frequẽtia
est necessaria confitenda. Siłr ponens
aliud pctm̃ qualibetvice nouũ pctm̃
committit̃. Dicit tamẽ archi. vt refer
Dic: ꝙ sufficit dicere se multotiens pet
casse ⁊ de similibus idem iudiciũ hac
beatur. Alie autem circũstantie ex quibus aliquo modo pctm̃ est grauiꝰ veex parte obiccti nō ẽ certũ q oporteal
cōfiteri uis cōis opi. theologorũ tet
neat quod non sunt de necessitate totũ tñ est ⁊ vtile eas confiteri: maxime q̃notabiłr aggrauāt nisi sint in pctĩs car
nalibꝰ in quibꝰ ẜm tho. in. iiij. di. xvij.
laudabile est circũstantias tacere q̇ spe
ciẽ nō mutāt ⁊ audiẽtẽ vel cōfitẽtẽ aliciunt ad turpitudinẽ licet aggrauent
pctm̃ immo possent esse ita ꝓuocatiue
ꝙ necessario essent tacẽde: alie aũt circũstātie q̃ nihil faciũt ad grauitatẽ pec
cati fatuũ est cōfiteri nisi ẜ
ʒz san. Bo. qñ
faceretvt sacerdoti satilfaceret. puta co
medit carnes ĩ quadragesima ex infirmitate ⁊ huiusmodi ⁊ de hmōi circũstātijs dicit Augu. de penitẽ. di. v. c. j. ⁊ su|
muntur ab aris. iij. eth. c. iij. Quis: quid
vbi per quos: cur quotiẽs quomō quā
do. Quis sc
ʒz si religiosus vel secularis.
Quid sc
ʒz fecisti furtũ vel homicidiu
ʒz.
Vbi. s. in quo loco ꝑ quos. s. an solꝰ vel
associatus ꝑ se an per aliũ. Cur. i. quo
aninio qua intẽtione. Quotiẽs. s. semel
⁊ pluries. Quomodo. s. an naturaliter
vel cōtra naturā. an preuentꝰ a tẽpta
tione aut potius ipsa
ʒz preueniẽs. Qñ
s. an ĩ die festo vł ieiuniorũ. Et de istis
vide. s̃. circũstātia. quādo. s. mutet speciem. ⁊ ideo aduerte ꝙ circunstantia.
Quis est necessaria. vt. s. cōfessor sciat si
est sui fori vel non si est cōiugatus vel
religiosus. ⁊ propterea semꝑ prius est
q̃rẽda circũstantia. Quid similiter circunstātia. cur aliquando est necessaria
quādo speciali ꝓhibitione ꝓhibet̃ sicut cũ quis facit elemosina
ʒz vt ꝓuocet
ad luxuriā aliquẽ ałs nō circunstātia
quotiẽs similiter est necessaria saltem
ẜm eā cōputationem quā quis facere
potest puta bis in ebdomada vł ter
fecit cōmuniter: ⁊ perseuerauit ꝑ annñ
⁊ huiusmodi ⁊ sufficit. Et hoc est tutiꝰ
uis opi. archi. p̃dicta nō sit im probā
da. Circũstātia quomodo similiter est
necessaria qñ sub speciali ꝓhibitione
cadit puta ↄtra naturā ⁊ hmōi ałr nō.
Jdẽ dic de circũstātia. Vbi puta in ecclesia quando est aliquod opus quia
tunc est sacrilegium. Circũstantia vero quando videtur esse de necessitate
quando sit peccatum die festo. De quo
dic vt. j. ĩterrogatiōes per totum.
¶ Quid de illo q̇ consitetur solũmodo
*ne reddatur notatus in populo. Rñ. ꝙ
si ibi cōstituitur finis. nō valet ĩmo tenetur iterũ cōfieri. Et tũc constituitur
finis quādo nullo modo cōfiteretur si
nō dubitaret de ĩfamia. Secus qñ non
cōstituitur finis puta confitetur pro
pter deũ ⁊ ꝓpter remissionẽ peccatorũ
inductus tñ ad hoc ex pudore. vel timore ⁊ hmōi. Et idẽ dic de iilis qui cōfiteri coguntur a suis prelatis.
¶ Vtrũ ille q̇ ↄfitet̃ aliq peccatũ vt vi
*deat̃ strenuus ⁊ głietur satisfaciat. Rñ.
ꝙ nō s
ʒz peccat mortaliter sic ↄfitẽdo
tali dr̃. Quid gloriaris ĩ malitia ⁊ c. ⁊ ꝓ
pt̃ ea d
ʒz ↄfiteri ⁊ erubescat de pctō suo
nō vt laudet̃. ¶ Vtꝝ diuidẽs ↄfessionẽ
suā satisfaciat. Rñ. ẜ
ʒz Sco. vbi. s̃. ꝙ ñ s
ʒz
*op
ʒz oĩa nō ↄfessa tā secreta publica
de q̇bꝰ memoriā h
ʒz premissa debita di
ligẽtia cōfiteat̃ vni etiā si ille nō posset
eũ absoluere ab oĩbꝰ ⁊ habeat necesse
de aliquo ad suꝑiorẽ recurrere. alit̃ nihil faceret p
ʒz de pe. di. v. c. j. §. cautꝰ sit.
¶ Vtrũ pctā manifesta sint cōfitenda.
Rñ. ẜ
ʒz cōiter the o. ĩ. iiij. d. xvij. ꝙ sic.
*l
ʒz sint no. sacerdoti. non tamen in forma iudicij. nisi per confessionem.
¶ Vtrũ pctā venialia necessario sint cō
fitenda. Rñ. ẜm Sco. vbi. s̃. q. j. ar. iij. ꝙ
*nō etiā si nullũ h
ʒzmortale ꝑ pctm̃ ve
niale etiā in ꝓposito hō nō potest dānari nec periclitari penitẽtia ẽ sca ta
bula ꝓ periclitātibꝰ igitur nō obligatur ad eā nisi habẽs mortale. ĩmo dicit
pet. de pał. in. iij ꝙ nec etiā papa posset
ad hoc obligare. hoc esset mutare sa
cramẽti materiā. Dicit tamẽ sctũs Bo.
in. iiij. d. xvj. q. vltima verũ nisi ratione
periculi ad q dicit̃. tũc tenet̃ penitere qñ periculũ aduertit ałs nō. Adde
secũdo ꝙ tenet̃ ↄfiteri de veniali quan
do sc
ʒz dubitat an sit mortalevt dicet̃. j.
Tertio tenetur cōfiteri de veniali rōne
professiōis. puta professus ẽ aliquā
religionẽ q̃ ad hoc obligat. vel exvoto
tenetur obedire in oĩbus que nō sunt
cōtra deũ ⁊ aĩam ⁊ prelatus sic p̃cipit.
Nec ob. quod dicũt quidā quod nō ha
bẽs mortale tenet̃ saltẽ de veniali con
fiteri propter p̃ceptũ ecclesie in. c. oĩs
de pe. ⁊ re. respondet Scot. vbi. s̃. ꝙ
si omnia in. d. c. distribuit ꝓ mortalibus solum et non pro venialibus. Et
ita etiam dicit glo. in. d. ca. Et sic tene
ꝙ de perfectione est venialia confiteri
bono consilio nisi vt dictũ est.
¶ Vtrũ ↄfessio necessario sit faciẽda so
*li sacerdoti ⁊ a solo. Rñ. ꝙ sic de necessi
tate p̃cepti eccłie. ĩ. d. c. oĩs. ĩ. ꝟ. solꝰ ⁊ in
ver. sacerdoti cōtra multos sacerdotes
q̇ pueros q̇ tenent̃ ad ↄfessionẽ ĩ simul
|
cōfitentur quos nō credo euadere mor
tate peccatũ cũ faciāt eos preuaricari
ecclesie preceptũ. Dicit Ric. vbi. s̃. ar.
iij. q. viij. quod in articulo necessitatis
s. quādo mors ĩminet de ꝓpinquo. ita
ꝙ vnus post altũ nō pōt cōfiteri nec ꝑ
hoc euacuat̃ virtꝰ sacramẽti siłr idẽ ibi
dẽ t
ʒz q si quisvellet cōfiteri. duobꝰ fa
cerdotibꝰ simul vt certiꝰ cōsiliũ haberet q vere absoluit̃: ⁊ taliter audiẽtes
nō peccāt ałs sic faciũt cōtra preceptũ ecclesie l
ʒz talisvere absoluat̃ nō
est tātũ necessaria solicitudo ex parte
sacerdotis sicut cōfitentisvñ qñ ex feruore ⁊ vt sit magis tranquilla eiꝰ ↄscĩa
duobꝰ cōfitetur simul. illi pñt sine pctō
audire ⁊ absoluere. Sco. tñ ĩ iiij. d. xvj.
t
ʒz ꝙ cōfiteri sił pluribꝰ sacerdo tibꝰ nō
est cōfessio sacr̃ał vnꝰẽ xp̃s quā sacer
dos representat
¶ Vtrũ cōfessio sit fiẽda cũ lachrimis.
Rñ. ꝙ si lachrima accipiat̃ ꝓ cōtritiōe
seu attrititiōe ꝙ sic ẜʒz ꝙ dico. j. cōtritio
.§. iiij. dʒz og dolere pctō mortali cōmis
so in preterito cessare in pñti abstinere
saltẽ qͦ ad ꝓpositũ in futuro ⁊ satisface
re ꝓut tenet̃ aliter nihil facit. Aduerte
tñ ẜʒz sco. vbi. s̃. d. xiiij. vlti. ꝙ attritus
cōfitẽs uis nō habeat actũ talẽ q̇ suf
ficiat ad meritũ de cōgruo tñ habẽsvo
lũtatẽ suscipiẽdi sacr̃m ecclesie: ⁊ sine
obice peccati mortalis actualiter sibi
facto: vł in volũtate in herẽtis recipit
nō ex merito sʒz ex pacto diuino effectũ
istiꝰ sacramẽti in vltimo ĩstāti ꝓlationis ĩ qͦ ẽ vis huiꝰ sacr̃i. Jta etiā tʒz tho.
ĩ. iiij. quol. q. x. dicẽs ꝙ nō perfecte conuersi aut attriti virtute clauiũ gratiaʒz
cōtritiōis acquirũt dummō nō ponāt
obicere spũisctō cum quibus concor.
Ri. in. iiij. d. xvij. ar. ij. q. viij.
¶ Vtrũ hō teneat̃ stati cōfiteri peccato
*mortali ꝑpetrato. Rñ. Sco. ĩ. iiij. d. xvij.
ar. iij. ꝙ dubiũ est alijs dicẽtibus ꝙ sic
alijs ꝙ nō tenet̃. s
ʒz tm̃ in voto pro aliqͦ
tꝑe. s. semel in anno nũc: s
ʒz añ. d. c. om̃is
solũ ante mortẽ. ⁊ istudvr̃ mitius ẜ
ʒz eũ
dẽ sco. Et cũ ipso cōiter ↄurrũt theolo
gi. S
ʒz magis mihi vr̃ tuta opi. sancti
Bo. ea. d. ar. ij. q. ij. q̃ vult vt religiosi nō
possint differre: s
ʒz ꝙ habita oportuni
tate idonei cōfessoris teneāt̃. De clericis nō audet affirmare: s
ʒz tñ sibi videt̃
idẽ dicendũ ꝙ de religiosis. laicivero si
differũt ꝓpter maiorẽ oportunitatem
tꝑis ⁊ cōfessoris vs ad xl. excusantur.
Si vero talẽ oportunitatẽ temporis et
cōfessoris haberẽt: ita ꝙ maiorem non
sperāt habere in illo anno tũc statim
tenẽtur nec possunt differre vs ad an
nũ. Quo vero ad votũ confitendi oẽs
concordāt ꝙ statim tenẽtur oẽs tamen
religiosi clerici ⁊ seculares q tamẽ
limito quo ad preceptũ veru
ʒz quando
excitātur a gr̃a dei ẜ
ʒz alex. sca secunde tractatu de negligẽtia. de quo vide
j. contritio. §. iiij. s. qñ tenet̃ conteri de
peccato. ałs nō de p̃cepto. Sunt etia
ʒz
multi casus in quibꝰ concordāt doctores in q̇bꝰ hō tenetur statim confiteri
habita oportunitate quos ponit Ric.
vbi. s̃. ar. iij. q. vj. ¶ Primꝰ qñ vult com
municare vel celebrare vide. j. eucharistia. iij. §. xviij. cũ seq. Jdẽ dicit laud. ea
d. q. ij. quādo d
ʒz administrare sacramẽ
ta vel alique
ʒz actũ solenne
ʒz in ecclesia
exercere. puta legere euangeliũ ⁊ hmōi
Jdẽ Tho. ĩ. j. qͦlibet. q. vj. ⁊. Jo. de nea.
qñ vult ordinẽ sacrũ recipere. Sed hoc
nō probat̃ aliquo iure nisi peccatũ eẽt
manifestũ. Et sic limito ⁊ intelligo gl.
in prin. de pe. di. v. que dicit quando
peccatum mortale est manifestum sta
tim homo tenetur consiteri.
¶ Secundus casus qñ est in ꝑiculo no
tabili ⁊ ĩminẽti mortis: vtputa vult
intrare mare ꝑ longũ tempus et periculosu
ʒz iter. vel bellum vel est infirmꝰ
infirmitate periculosa propterea p̃cipit̃ medicis ꝙ cũ eos ad infirmos vocari cōtingerit vt efficit̃ faciāt ꝙ prius
aduocẽt medicos spirituales de q̇ dic
vt. j. medicus. s̃. viij. Et aduerte ẜ
ʒz Pe.
pał. ꝙ tũc ꝑiculũ mortis ẽ qñ q̇s ẽ ĩ ta
li casu ĩ qͦ frequẽter homĩes moriũtur.
¶ Tertiꝰ casus est qñ sibi dicat ↄscien
tia ꝙ stati
ʒz teneat̃ ↄfiteri necessitate.
¶ Quartus casus qñ ꝓbabiłr videt ꝙ
|
illo anno copiā idonei cōfessoris habe
re nō poterit q̇ ipsu
ʒz possit absoluere.
¶ Quintus casus qñ per statutũ quis
est obligatus ad plures cōfitendũ. vt
sunt religiosi ⁊ similes nō sufficit tũc
semel in anno confiteri. Limito verũ si
statutu
ʒz obligat ad mortale ałs nō cre
do teneatur de necessitate nisi ẜm ꝙ di
xi. s̃. xxviij.
¶ Vtrũ quis possit ↄfiteri ꝑ ĩterpositā
personā vel per scriptũ. Rñ. ꝙ nō loquẽ
do de cōfessiōe ꝓut ẽ sacramẽtũ ẜʒz cōit̃
Theo. vbi. s̃. facit de pe. d. j. quem peni
tet qui peccauerit tenet̃ se accusare
⁊ ad. c. qualis. xxx. q. v. respondet Sco.
vbi. s̃. ꝙ pōt confiteri ꝑ scriptũ si ẽ presens ⁊ ipse legit quod scripsit.
¶ Sed quid si est mutꝰ vel ignorat lin
*guā. Rñ. ꝙ nō tenet̃ cōfiteri nisi eo mō
quo pōt. s. ꝑ signa ⁊ hmōi. Et ꝙ dicunt
aliq̇ ꝙ ↄfiteat̃ ꝑ ĩterpretẽ ĩprobat. Sco.
⁊ bñ siłr ꝑ scriptũ ẽ cōtra rōnẽ sacra
mẽti. Et iō nullo mō faciat. s
ʒz vt dixi cō
fiteat̃ ꝓut pōt ꝑ signa ⁊ sufficit ẜ
ʒz Sco.
in. iiij. d. xvij. q. vnica. ⁊ Ric. ea. dis.
¶ Vtrũ ille qui rñdet cōfessori ad inter
*rogata satisfaciat. Rñ. ẜ
ʒz Ro. ꝙ sic quā
tũ ad ea de quibꝰ interrogat̃. Siłr q̇ ro
gat cōfessore vt eũ ĩterroget vt plenius
ↄfiteatur. nisi si tał q̃ potiꝰ dimitteret
cōfiteri ore proṗo ↄfiteret̃ suũ pctm̃
de superbia ꝓuenit. de pe. d. v. c. j. q̃
quidẽ est pctm̃ mortale. vñ prudẽs con
fessor qñ hoc ꝑpendit faciat eum rectiff care conscientia
ʒz ⁊ dolere de tali dispositione.
¶ S
ʒz q̇d si dubitat. Rñ. S. bo. ea. d. ar.
*ij. q. j. ꝙ si ꝓbabiłr dubitat aliqͦ an sit
peccatũ veniale vł mortale nisi certificet̃ ꝑ aliquẽ doctũ tenet̃ cōfiteri ẜ
ʒz q
in dubio h
ʒz. ⁊ ab eo abstinere in futurũ aliter si nō cōsitetur peccat mortaliter. exponit se periculo. Cōcor. s. tho.
ibidem. di. xxj.
¶ Vtrũ cōfitẽs teneat̃ acceptare omnẽ
*pnĩa
ʒz quā sibi ↄfessorvult ĩiũgere. Rñ.
q nō ẜ
ʒz Ho. ⁊ seq̇t̃. Pa. ĩ. c. significauit
. pe. ⁊ re. s
ʒz ẜ
ʒz Sco. ĩ. iiij. dist. xvj. q. vni
ca. sufficit ei ꝓpositun
acceptādi a deo
hocvł ĩ pugatorio. s
ʒz si accepta tenet̃ im
plere aduerte tñ q si cōfessor ĩi
ũgeret
penitẽti vt satisfaceret ꝓximo quẽ lesit
puta restituẽdo ablata ⁊ hmōi q illā
tenet̃ de necessitate explere. ĩmo deberet p̃cedere ↄfessionẽ talis satisfactio si
foret possibile vt latius pt
ʒz. j. restitutio
iij. Siłr tenet̃ acceptare ill q ↄfessor
iniungit ꝓ necessaria cautela ne in pec
catũ recidiuat. Et ꝓpterea no. q cōfes
sor tripliciter aliq̇d imponit penitẽti.
¶ Primo per modũ exortationis cum
admonetvt quotidie oret. faciat largas
elemosinas ⁊ huiusmodi. ⁊ ad ista non
tenetur ex necessitate penitens.
¶ Secundo modo per moduʒz declara
tiōis communis obligationis. sicut qñ
declarat ꝙ restituat ablata: communicet in pascha. ⁊ huiusmodi. si nō obseruat penitẽs euacuat sibi fructum peni
tentie. non tamẽ propter hoc tenet̃ rei
terare cōfessionem. nec cōmittit peccatum inobediẽtie speciale nō obediẽdo
sacerdoti. quia sacerdos nihil sibi im
ponit. sed declarat q tenetur facere.
¶ Tertio modo pro speciali satisfactio
ne peccatorum ⁊ ad istā tenetur ex p̃ce
pto ałs cōmitteret speciale peccatũno
bedientie. si eaʒz acceptauit ⁊ nō imple
ret ⁊ iterare cōfessionẽ teneretur ẜm q
dictum est. s̃. quod intelligo de penitẽ
tia quaʒz sacerdos imponit preceptiue
secus si imponeret exortatiue. sicut faci
unt periti cōfessores qui aliquaʒz par
uam penitẽtiā dant de precepto ⁊ post
ea aliam maiorem de consilio propter
periculum transgressionis.
Cofessio.
ij. de eius obligatiōe. Pro
cuius intelligentia queruntur multa.
De ista ↄfessiōe pnĩali seu sacramẽ
talivi remissiō es q̃s posuit ĩ ꝟ. s̃. ꝓxi.
p̃cedẽti vbi tāgũt̃ materie ĩ h. ꝟ. tacte.
¶ Vtꝝ ↄfessio sit iure diuino p̃cepta.
Rñ. ẜ
ʒz sco. ĩ. iiij. d. xvij. q. vnica q sic ⁊ ꝓ
*bat̃ prĩo sic q̇l
ʒz tenet̃ recuꝑare gr̃a
ʒz ꝑdi
tā ꝑviā faciliorẽ ⁊ certiorẽ ex p̃cepto dĩ
no qͦ dr̃ diliges. dñ
ʒz deũ tuũ ⁊ ꝓxi. tuũ
ałr vr̃ ↄtẽnere deũ ⁊ ꝓṗā salutẽ. s
ʒz h nō
|
pōt fieri. nisi ꝑ confessionẽ. q ꝓbat sic
atritꝰ ↄfitẽs uis nō habeat actũ talẽ
q̇ sufficiat. ad meritũ de cōgruo tñ habẽs volũtatẽ. suscipiẽdi sacr̃m eccłie: ⁊
sine obice mortalis pctĩ actuałr sibi facto vel in volũtate inherẽtis recipit nō
ex merito s
ʒz ex pacto diuĩo effectũ istiꝰ
sacr̃i vt si paꝝ atritꝰ ⁊ atritiōe q̃ nō h
ʒz
rōnẽ meriti ad remissionẽ pctĩ nolẽs tñ
reciꝑe sacr̃m pnĩesicut dispẽsat̃ ecclesia
⁊ sine obice in volũtate pctĩ mortalis
in actu ĩ vl. instāti illiꝰ ꝓlatiōis in quo
ẽ vis sacramẽti istiꝰ recidit remissionẽ
⁊ gratia
ʒz pnialẽ nō ex merito vt dixi
nō erat: sed ex pacto dei asistẽtis sacr̃o
suo ad effectũ illũ ad quẽ instituit: alio
q̇n nō apparet qũo sacr̃m pnĩe eẽt serua tabula si nun ꝑ ip̃m vt sacr̃m posset recuꝑari serua gr̃a amissa s
ʒz tātũ ꝑ
attritionẽ tā ꝑ priuiā dispositionẽ et
ꝑ ↄtritionẽ tā ꝑ cōpletiuā ista ponit
Sc. in. iiij. di. xiiij. q. vl. ⁊ hoc ide
ʒz t
ʒz S.
Tho. in. iiij. quoł. q. x. et Hen. de gā. in
quoł. q. xxxij. Ex qͦ. p
ʒz ꝙ nō est alia facilior via ad ĩueniẽdũ gratiā. hic in cō
fessiōe nō requirit̃ aliud. nisi q homo
nō ponat obicẽ gr̃e. q est multo minꝰ
habere attritione
ʒz q̃ ꝑ modũ meriti
de ↄgruo sufficiat ad iustificationẽ nec
etiā certior. pōt magis eẽ certꝰ hō ꝙ
nō ponat obicẽ. i. actualiter peccando
ꝙ habeat attritionẽ ergo quilibet te
net̃ per hāc viā cōfessionis gratiā recuperare cũ sit. facilior ⁊ certior ꝓbat̃ etiā
q cōfessio est de iure diuino per argumentũ a cōtrario suꝑ illud Ja. xx. quorũ remiseritis pctā remittunt̃ eis ergo
quoꝝ nō remiseritis nō remittunt̃. sed
sacerdotes si remittunt̃ nisi ↄfitẽtibus
ergo tenent̃ ex p̃cepto xp̃i. hāc ratione
ʒz
facit Pe. aureolus in quarto di. xvij. q.
j. Probatur etiā per id ꝙ no. Jo. an. in
c. significasti. de foro cōpe. vbi t
ʒz ꝙ papa tenet̃ cōfiteri de necessitate. sed melior rō q̃ ꝓbatur q sit de iure diuino ẽ
ꝙ nō credẽdũ q eccłia ⁊ apostoli istud
iugũ imposuissent hoĩbus tā periculo
rũ nisi xp̃s verbaliter apostolis istud
p̃ceptũ dedisset sicut ⁊ de alijs sacramẽtis excepto baptismate. de q̃bus nō p
ʒz
qñ ⁊ qũo a xp̃o exp̃sse fuerint instituta.
Jndubitāter ergo tenẽdũ q est de iure diuino. ⁊ semper hoĩes tenebant̃ ad
eā post casum in peccato mortali in vo
to sed nō in effectu. nōdũ erant insti
tuti cōfessores: nisi post passionẽ xp̃i q̇
haberent autoritatem absoluendi.
¶ Vtrũ oẽs teneant̃ ad cōfessionẽ. Rñ.
*q sic oẽs qui pctm̃ mortale cōmiserũt
⁊ tam ĩfideles fideles. ẜm Ri. in. iiij.
di. xvij. ita ꝙ nō ↄfitẽs mortale peccatũ
cōmissum tam ante baptismũ post si
habet copiā idonei ↄfessoris memoriā
peccati ⁊ tp̃s ad loquelā ad cōfitendu
ʒz
oĩno damnabitur cũ sit de iure diuino
precepta. vt. s̃. patuit. veꝝ tñ ꝓut cōfessio est p̃cepta ab eccłia vt fiat semel in
anno in. c. omnis de pe. et re. non ligat
nisi fideles.
¶ Vtrũ pueri teneant̃ cōfiteri. Rñ.
ẜm Sco. in. iiij. di. xvij. ⁊ cōmuniter docto.
*pueri q̇ nō discernũt ⁊ quoꝝ etas igno
rat quid videat. ⁊ furiosi nō tenent̃ cōsi
teri. S
ʒz qñ quis instructꝰ ⁊ interrogatꝰ
ordinate ꝑcipit distincte quid iustũ et
quid iniustũ in lege diuina q pōt faciliter videri si ad ordinatas ĩterrogatiōes ordinate rñdit sicut alius adultꝰ
ꝑfecte ex similibus p̃missis simpliciter
responderet tũc h
ʒz etatẽ sufficientẽ ad
cognoscendum iustũ vel iniustũ cōtra
dei legem ⁊ confiteri tenetur.
¶ Vtrũ nō hñs mortale teneat̃ ex p̃ce
*pto ecclesie cōfiteri saltẽ semel in anno.
Rñ. S. bo. Tho. Ri. ⁊ pe. in. iiij. di. xvij.
tenẽt ꝙ sic nō ex vi sacr̃i s
ʒz ex statuti ecclesiastici Sco. ea. di. t
ʒz ꝙ nec etiā statu
to eccłie tenet̃ s
ʒz sufficit ꝙ se presentẽt
sacerdoti et dicāt se nō habere cōscĩam
mortalis peccativt ad cōionẽ possit ad
mitti Tu ꝟo dic cũ hō teneat̃ ↄfiteri ẜ
ʒz
Ri. in. iiij. di. xxj. de moralibꝰ oblitis ge
neraliter non de singulis geneꝝ sed de
generibꝰ singuloꝝ. Jtẽ dicit p̃s ab
occultis mets mũda me domine q ꝟa
est opi. prima ꝙ q̇s tenet̃ cōfiteri salte
ʒz
gñaliter de generibus singuloꝝ ꝓpter
periculũ peccatorũ ignoratoꝝ ⁊ occul|
torũ. ⁊ opi. Sco. intelligit̃ quādo quis
est certus ꝙ nullũ mortale habet. quia
tũc non tenetur confiteri. Et sic serua.
¶ Vtrũ possit dispensari cu
ʒz aliquo vt
*nō teneat̃ confiteri. Rñ. ẜm Ri. in. iiij.
di. xvij. ⁊ Tho. ea. di. ꝙ nō ẜ
ʒz ꝙ obligat
ex vi sacramenti. potest tamẽ papa dispensare ẜm q obligat ex p̃cepto eccle
sie. s. vt possit diutiꝰ ↄfessionẽ differre:
sit statutũ ab ecclesia. Vnde etiā papa tenet̃ confiteri l
ʒz ille cui confiteri
d
ʒz sit inferior eo in tũ est p̃latꝰ est tamen superior in tũ est peccator. ⁊ ipse
confessor dei minister.
Confessio
Tertio cui faciẽda ẽvtrũ
soli sacerdoti. Rñ. ẜm. S.
Bo. in. iiij. di. xvij. quod de confessione
possumus loqui dupliciter. vno modo
prout est opus virtutis directe repugnās hipochrisi in quo quis seip̃m accusat ne alius sit appareat vel mala
sua aperit ad inuestigandā curationẽ.
⁊ hoc modo ↄfessio potest fieri cuilibet
etiā laico qui potest adiuuare instruẽdo vel orādo: ⁊ de quo homo potest eru
bescere ⁊ humiliari. ⁊ ille exemplo humilitatis meliorari non peccatorũ cognitiōe deprauari. alio modo ꝓut ↄfes
sio est opus sacramẽtale ⁊ ꝓut ordinat̃
ad reconciliationẽ q̇ fit ꝑ absolutionẽ
⁊ ligationẽ. Et qm̃ hec potestas collata
est solis p̃sbyteris. iō hec confessio nul
lis nisi presbyteris est fienda.
¶ S
ʒz q̇d si p̃sbyter deest tenet̃ q̇s con
*fiteri laico ĩ casu necessitatis. Rñ. Magister sniaꝝ in. iiij. di. xvij. ⁊. S. tho. ea.
di. ⁊ tex. Aug. de pe. di. j. quẽ penitet. et
gl. extra. de officio. or. in. c. pastoralis ve
rior volũt q sic s
ʒz opinio Sco. Ri. Pe.
⁊ cōiter theo. in. iiij. dist. xvij. q non te
netur de necessitate. Et hoc p
ʒz ex predi
etis ĩmo vt dicit. Sco. ea. di. ꝙ si peccator sic posset ꝑ se verecundari ⁊ in generali sic q̃rere ↄsiliũ vel laicus non est
magis discretus ip̃e q non est vtile
confiteri Laico nec expedit posset bene esse vtile ex materia verecũdie q̃ est
vna pena debita ꝓ peccato. vnde sic cō
fitẽs laico solueret vnā penam debita
ʒz
ꝓ peccato ⁊ sic eẽt bonũ ↄsiliũ eidẽ con
fiteri in tali ca su dummodo sit talis q̇
non habeat deprauari exauditiōe pec
catorum ⁊ sic intelligit. Aug. vbi. s̃. vt
ibi patet.
¶ Vtrũ oĩ sacerdoti sit confitẽdũ. Rñ.
*ẜm communiter doc. q non s
ʒz solũ sacerdoti ꝓprio loquẽdo de ↄfessiōe ꝓut
est facramẽtalis. ⁊ de p̃cepto Juris diuini ⁊ ecclesie vt clare patet. ĩ. c. oĩs. de
pe. ⁊ remis. ẜm Ri. in. iiij. di. xvij. ĩ casu
extreme necessitatis quādo alicui iminet periculũ mortis ꝓbabillter. ⁊ ꝓpriũ
sacerdotẽ habere nō potes nā tũc quilibet sacerdos pōt quẽlibet peccatore
ʒz
audire in cōfessiōe ⁊ absoluere ab oĩbꝰ
peccatis casibus ⁊ excōicationibus vt
t
ʒz gl. in. c. pastoralis de offi. or. quā sequunt̃ cōiter doc. ar. ad hoc. xxvj. q. vj.
si p̃sbyter. ⁊. c. se. ⁊ de fur. c. fures de sen.
ex. c. eos. li. vj. ita quod non oportet am
pliꝰ de ipsis cōfiteri seu ad alique
ʒz recurrere etiā si erat casus reseruatꝰ ar. d.
c. eos. s
ʒz tamẽ quo ad excōicationẽ serua ꝙ dixi. s̃. absolutio. iij. §. xvj. dũmō
talis sacerdos nō sit hereticꝰ excōmunicatus aut ab ecclesia p̃cisus ẜm. S.
Bo. ea. di. ego tñ credo q nisi sit periculũ ꝑuersionis in confitente. q etia
ʒz
in tali casu liceat fieri heretico ⁊ excōmunicatio aut p̃ciso ⁊ absolui ab ipsis
si aliꝰ sacerdos haberi nō pōt. ⁊ sit paratꝰ audire: inducere talẽ nō l
ʒz vt. s̃.
Clericus. viij. §. ij. Et q tales sacerdotes vere absoluāt ĩ iali casu nec peccāt
sic absoluẽdo dũmō penitet pctō suo.
rō ẽ ẜm pet. aurel. ĩ. iiij. di. xvij. ptās
clauis q̃ẽ absoluẽdi a pctō. ⁊ ex ↄsequẽ
ti ad penā eternā cōmutādā in tꝑalẽ ⁊
ad gr̃a
ʒz actiue cōferẽdā ꝑ modũ appli
cātis actu meritũ passiōis xp̃i fundat̃
ĩ caractere sacerdotali q̇ q̇dẽ ẽ ĩdelebile. ⁊ uis ab eccłia ĩ tali sit ligata talis
ptās tñ ĩ tali casu nō credo. necessitas nō subiacet legi positiue. vt ĩ. c. q
nō ẽ de re. iur. hoc t
ʒz gl. ĩ. c. nō ẽ de spō.
Et ẜ
ʒz pet. pał. i. iiij. sicut a tali pōt ba
ptismũ reciꝑe. sic ⁊ pnĩa
ʒz cũ ⁊ ip̃a sit sa
cr̃
ʒz necessitatis. ⁊ ẽ tutiꝰ ĩ iali articulo cō
|
teri ꝑ ea que supra dixi. confessio. ij. §. j.
¶ S
ʒz q̇s r propriꝰ sacerdos. Rñ. vt col
*ligo ex Ri. vbi. s̃. ⁊ Pa. ĩ. d. c. oĩs ⁊ Car. ĩ
Cle. dudũ de sepul. ¶ Prĩo papa ĩ toto
mũdo. ¶ Sco legatꝰ in tota sua ꝓuincia. ¶ Tertio penitẽtiariꝰ eiusdẽ legati in ꝓuincia. ¶ Quarto archiep̃s dum
visitat est ꝓprius sacerdos suoꝝ suffraganeoru
ʒz ⁊ eos absoluere pōt. c. nr̃o de
pe. ⁊ re. Quinto ep̃s ĩ tota sua diocesi.
¶ Sexto archip̃sbyter eccłie cathedrał.
¶ Septimo vicariꝰ generalis ep̃s. Jsti
duo possũt audire oẽs diocesi. ar. l. cũ
p̃tor. ff. de iudi. ⁊. c. offm̃ de officio archi
p̃sbyteri. ¶ Octaua p̃sbyter parochialis in tota sua ꝑochia. ¶ Nono vicarij
p̃fatoꝝ. ¶ Decimo oẽs habẽtes licẽtiā
ab aliquo predictorum.
¶ Sed nunq̇d nō habẽtes executione
ʒz
*ordinũ possit licentiari ad audiendas
ↄfessiones ab aliquo q̇ executione
ʒz dare nō pōt. Rñ. vt colligo ex arch. ĩ. c. ꝑlectis. xxv. di. ⁊ a. Pa. ĩ. d. c. oĩs. ꝙ tripłr r
q̇s non habere executionem ordinum.
¶ Prio nō h
ʒz velle vel nolle s
ʒz eius
velle depẽdet ab alio sicut sũt religiosi.
vt. xij. q. j. nō dicat de elec. si religiosus.
li. vj. de testa. religiosus de sepul. c. fi. li.
vj. vnde nisi tales habilitent̃ a suis p̃latis. nullo mō ẽt ex licẽtia sacerdotum
parochialiũ vel ep̃oꝝ si sint exẽpti pñt
absoluere vel ligare. Sco r q̇s nō ha
bere executionẽ ordinũ q̇ est excōicatꝰ
suspẽsus vel interdictꝰ ⁊ hmōi ⁊ talibꝰ
nō pōt dari licẽtia audiẽdi ↄfessiones
nisi priꝰ habilitent̃ ab eo q̇ tale ĩpedimentũ pōt auferre. ¶ Tertio r q̇s nō
hẽre executionẽ ordinũ nō h
ʒz pplm
sibi subditũ sicut sũt religiosi a suis p̃latis habilitati. ⁊ oẽs sacerdotes q̇ non
habent curam animarũ vnde bene ta
libus pōt cōcedi licẽtia audiẽdi nō solum ab his qui habẽt curā in actu specialiter ip̃is cōmittẽdo: s
ʒz etiā gñaliter
dādo licẽtiā subditis ep̃oꝝ vt quecũ
voluerint eligāt sibi cōfessorẽ. Nec ob.
ꝙ iudex prorogatꝰ iudicat iure ꝓprio.
Et ideo si nō h
ʒz iurisdictionẽ ĩ actũ nō
pōt. ar. c. significatio. defo. cōpe. Rñ
priuatꝰ nō pōt dare iurisdictionẽ. quā
nō h
ʒz. l. priuatoꝝ. C. de iuris. om. iu. Jtẽ
prorogare idẽ est ꝙ extendere ⁊ ideo ꝙ
nō est non pōt extẽdi. c. ad disoluendu
ʒz
de despō. impu. Qr rñdeo ꝙ q̇libet sacerdos ex quo est sacerdos ordinatꝰ h
ʒz
iurisdictionẽ. solũ deficit materia in q̃
exerceatur ⁊ ideo cũ sibi exhibet̃ ꝑ talẽ
licentiā in genere datā absoluit autoritate ꝓpria quā h
ʒz ⁊ pōt exercere obla
ta sibi materia debita. Nō obstat etiā
c. ad hec de rescrip. vbi ↄcessio iudicis
ĩcerti nō v
ʒz illud verũ est tũ ad fo
rũ cōtẽtiosum vt no. Gemi. in. c. fin. de
pe. ⁊ re. li. vj. Et istā opi. t
ʒz Host. ⁊ seq̇tur. pa. in cle. j. de priui. l
ʒz prius tenuis
set ↄ̃rium. Et ideo ẜm hoc limita ⁊ intellige dicta doc. in cle. j. de priui. ⁊. xvj.
q. j. §. ecce. ⁊ in cle. dudũ de sepul.
¶ Vndecimo r ꝓpriꝰ sacerdos eiꝰ ille
*q̇ eligit̃ a papa ꝓ suo cōfessore. ⁊ siłr ab
ep̃is archiep̃is pr̃iarchis cardinalibꝰ
et similibꝰ p̃latis ep̃is superiobꝰ ẽt ab
inferiobꝰ p̃latis dũmodo sint extenti.
vt p
ʒz in. fi. de pe. ⁊ re. S
ʒz no. ꝙ tales in
feriores ep̃is oportet ṗmo q sit imme
diate sub papa. exempti qui habent
abbatẽ vł generalẽ ⁊ hmōi super se nō
pñt sibi eligere cōfessorẽ de iure cōi
ẜm Ho. ⁊ pa. in. d. c. fin. ¶ Secundo q sint
prelati ⁊ capit̃ large p̃lati ẜm pa. ibidẽ
etiā ꝓ sacerdotibꝰ curatis q̇ large dicũ
tur prelati. vt in. c. tua de elec. ego. licet
stricte noĩe p̃lati veniāt solũ illi q̇ hñt
iurisdictionẽ fori cōtẽtiosi vide bona
ʒz
glo. in. c. ij. de iudi. ⁊ in cle. dudũ de sepul. in versi. p̃lati. ¶ Tertio ꝙ sint exẽpti. vno istorum deficiente non possunt
sibi eligere confessorem.
¶ Vtrũ prefati possint vna vice elige
*re vnũ alia vice aliũ Rñ. ꝙ nō. dummō
nō faciāt in fraudẽ secũ Directoriā nō.
¶ S
ʒz quā autoritatẽ h
ʒz talis electꝰ su
*per eos qui eũ elegerũt. Rñ. ẜ
ʒz pa. ĩ. c. si
gnificasti. de fo. cō. q electi per exemptos ep̃is inferiores nō possunt absoluere ab excōicatiōe ⁊ casibꝰ ep̃is resernatis. ar. c. iij. de pe. ⁊ re. li. vj. nisi spālẽ
indulgẽtiā habeāt suꝑ hoc. ẜm Ho. te|
net ꝙ vbi exẽptus elegit electus hab
ʒz
ptātẽ pnĩarij pape quo ad absolutionẽ
non quo ad dispensationẽ nisi de speciali mandato. A nō exceptis vero electus h
ʒz potestatẽ illius cui subest vnde confessor ep̃i potest ipsum sicut archiep̃s. ⁊ sic de ceteris. ⁊ hoc magis pla
cet quo ad predictos. de quibus loquitur. d. c. fi. de pe. ⁊ re. ⁊ idẽ dicerẽ de illo
cui papa concedit vt possit sibi eligere
confessorem vt cōfessor possit eũ absoluere ab oĩbus nō reseruatis pape. ⁊ ad
c. ij. p̃dictũ dico intelligendum in casu
suo quando ep̃s dat suo subdito talem
licentiā sed nō quando papa. potuis
set loqui generaliter si voluisset.
¶ Vtrum eo ipso quo ep̃s vel tales exẽ
*pti de quibus. s̃. confitentur alicui videantur eum eligere. Rñ. ꝙ sic. plus
est factis eligere verbis. l. nō dubiũ.
C. dele. ⁊ in. c. legebatur. de maio. ⁊ obe.
⁊ in. c. fi. xv. q. vj.
¶ Duodecimo dicitur ꝓpriꝰ sacerdos
*quilibet prosbyter parochialis oĩm va
gabũdoꝝ ⁊ illoꝝ q̇ nō hñt ꝓpriũ domi
ciliũ. Et hoc tandiu diu in eius paro
chia inueniunt̃ quia a quocun parochiali presbytero ad que
ʒz se transferũt
possũt absolui ⁊ a fortiori ab episcopo.
aut licentiā habentibus ab eo. episcopo in sua diocesi audiendi confessiōes.
⁊ non ẜm. pa. in. c. fi. de for. compe. ꝙ va
gabũdi dicunt̃ qui nō hñt domicilium
certũ vel habitationũ ẜm gl. ⁊ Bar. in
l. dies. §. pretor. ff. de dam. infec.
¶ Sed quid dicemus de scolaribꝰ. mer
*cẽnarijs mercatoribꝰ stipẽdiarijs ⁊ hu
iusmodi cōmorantibus in aliqua paro
chia nunquid poterāt absolui ab illis
sacerdotibꝰ a quibus possunt absolui
parochiales illiꝰ parochie. licet ibi nō
cōtraxerint domiciliũ. Rñ. ẜm pa. ĩ. d. c.
omnis. quod sic quia ille dicit̃ propriꝰ
sacerdos prefatorũ in cuius parochia
habitant de presenti nec possunt cōmo
de adire propriũ sacerdotem. ar. c. fi. de
parochijs. vide gl. que hoc tenet in cle.
prima. de priuił. ⁊. hec est cōmunis opi.
hoc idem tenet pa. in. c. cu
ʒz cōtingat de
foro compe. quam opi. limito verā quā
do per maiorem partem anm ibi steterunt vt dicam in se. §. aliter non.
¶ Nunquid idem sit dicendũ de pere
*grinis viatoribus aut mercatoribꝰ discurrẽtibus hincinde pro negociatiōe.
Rñ. vt colligo ex inno. et ho. in. d. c. oĩs
ꝙ si alicubi morātur per annum vel ꝑ
maiorẽ partẽ anni. presertim vltra pasca in quo tenẽt confiteri ⁊ maxime qñ
in pascate communiter non declinant
ad domum sui loci quia tunc non vidẽ
tur habere ibi domicilnm vbi est eorũ
domus quo ad sacramenta ideo tunc
licite cōfitentur parochiali vbi sunt et
ab eo pñt absolui. xvj. q. j. q. ar. de deci.
ad apostolice. si vero talẽ moram alicubi nō ↄtrahunt nō poterũt cōfiteri ibidẽ nisi licentiam acceperint ꝓprio ep̃o
vel sacerdote parochiali vbilibet confitendi vel saltẽ peregrinādi siue itinerandi. tunc etiā ibidẽ ↄfiteri possent
⁊ absolni. p̃sumit̃ ꝙ eo ipso quo licẽtiam itinerandi dederũt: ⁊ etiā cōfitendi ⁊ sacr̃a suscipiẽdi dederint. tutiꝰ. tamẽ esset specialiter licentiam petere. ⁊
quos casus sibi reseruat suus ep̃s face
re sibi declarari. cũ nō possit absolui a
talibus sine eiꝰ licẽtia. ꝙ intelligo qñ
per talẽ morā alicubi nō steterũt ꝙ pos
sint ab illo ordinario absolui.
¶ Quid de illis q̇ in diuersis locis mo
*rātur equaliter aut in diuersis castris
habẽt domicilia nec apparet q sit ṗncipale. Rñ. q debẽt cōfiteri illi in cuiꝰ
parochia se inueniũt tẽpore confessionis fiende. ar. c. ex parte. de fo. comp. fa
cit gl. in. l. ij. C. vbi de cri. agi. opo. q̃ dicit quẽcũ conueniri posse vbi degit ⁊
moratur. Ho. tamẽ dicit q tutiꝰ esset ꝙ
ab vtro ep̃o vel p̃sbytero in cuius iurisditione moratur licẽtiam peteret.
¶ Cui debẽt cōfiteri sacerdotes. prepo
*siti decani. Canonici seculares. Et huiusmodi ecclesiastici non exẽpti inferio
res episcopis. similiter religiosi etiam
exempti qui non sunt p̃lati. Rñ. ẜ
ʒz omnes doc. q tenentur confiteri suis pre
latis vel de eorum licentia.
¶ Vtrũ prefati proprij sacerdotes possint alijs suā autoritatẽ delegare. Rñ.
ẜm Ric. anglicũ in quoł. aut talis sacer
dos h
ʒz autoritatẽ ordinariam: ⁊ sic pōt
aut habet cōmissam: ⁊ tũc distinguo ꝙ
aut a papa ⁊ sic pōt. Jntellige verũ qñ a
papa cōmittit̃ iurisditio. Secus cũ cōmittit̃ nudũ officiũ sine iurisditione vt
puta audire confessiones: nō pōt. facit. c. fi. de off. de. vide. j. delegatus. §. vj.
Aut ab inferiore vt ab ep̃o: ⁊ tũc aut ad
vniuersitatẽ causarũ: ⁊ sic pōt in particulari aliquā cām cōmittere vt officia
lis ⁊ gñalis penitentiarius ep̃i. nisi sit
eis spāliter ĩter dictũ. Si vero h
ʒz cōmis
sionẽ particularẽ nō pōt sicut si sacerdos fuerit conductꝰ ad officiādũ eccle
sie parochialis. cũ nō sit ordinariꝰ illi
parochie. Et sic loquitur. c. fi. de offi. dele. in. §. ceterum. vbi r. salua legatorum
sedis apłice autoritate nulli cui cōmissum fuerit predicare crucẽ excōicare ab
soluere. dispẽsare. vel iniũgere peniten
tias liceat de cetero hoc alijsdemādare
*¶ Vtrũ in aliquo casu liceat cōfiteri alteri proprio sacerdoti. Rñ. ẜm pa. ĩ. d
c. oĩs sic qñcun subest aliqua legitima cā. puta est reuelator confessionis vel sollicitator ad malum: vel nōha
bet debitā scĩam vel ꝓbab iliter videt̃
sibi periculũ vel sacerdoti immineret
vel est excōicatus ⁊ hmoi. ⁊ tũc d
ʒz pete
re licentiā. ⁊ obtinere ꝙ si nō pōt obtinere nec audire pōt suꝑiorem sufficit ꝙ
petijt ⁊ sic supplet cle. c. oĩs. ꝑ. c. placuit
⁊ ibi glo. de pe. di. vj. sic vt sensus debet
obtinere licentiā. l. si potest. vt in. d. c.
ois vel adeat alienũ si nō pōt. vt in. d.
c. placait. ego vero in hoc multum non
insisto: verissimũ puto ⁊ quia hodie
habentur multi proprij sacerdotes q̇bus legiti me cōfiteri possumus si vnꝰ
nō est idoneꝰ: ⁊ si casus accideret tenet
quod dixi quia precepta nō se extendũt
vltra caritatẽ etiā si licet cā meliorāde
vite. extra de regula. c. licet. to magis
causa recuperande.
¶ Vtrũ liceat abs ali a licẽtia confite
*ri fratribꝰ minoribꝰ ⁊ pdicatoribꝰ. Rñ.
ꝙ sic si. v. concurrant. ¶ Primum ꝙ generalis vel prouincialis minister. aut
custos quo ad minores: ⁊ magister aut
prior prouincialis aut eius vicarius
quo ad predicatores accedat ad presentiam prelatorum petendo ꝙ fratresqui
fuerint electi possint libere cōfessiones
snorũ subditorũ audire. Sed istud primum est de bñ esse vt. j. patebit. §. xxj.
¶ Scm ꝙ fuerĩt electi ⁊ habilitati ad
audiẽdas ↄfessiones ꝑ gñalẽ aut ꝓuin
cialẽ ministrum quo ad minores vel ꝑ
magistrum aut priorẽ prouincialẽ quo
ad p̃dicatores. ¶ Tertiũ ꝙ sic electos
pñtent ꝑ se vel frẽs quos ad hoc depu
tauerĩt ep̃is: seu eorũ vicegerẽtibꝰ petẽdo humiłr vt de eorũ bñplacito possint audire cōfessiōes suorũ subditorũ.
An aũt requirat̃ ꝙ ꝑsonałr ducat tales
fr̃es electos. ego credoꝙ nō. s
ʒz sufficitꝙ
ꝟbałr vel aliter qualitercũ. Ratio
*qñ aliq onus ĩponit̃ alicui sine determinatione quo ĩpleto ad aliq bñficiũ
meret̃ admitti. quoccũ leuiori modo
im pleat̃ onus cōditio r impleta: ⁊ sic
ad bñficiũ meret̃ admi tti hoc ꝓbat̃. ff.
de cōdi. ⁊ de. l. ꝙ traditũ. Cũ ergo onus
p̃sentatiōis impositũ p̃fatis electis nō
distinguat qũo debeat fieri cũ possit fie
ri multis modis. vt. ff. de ꝓcu. l. pñs et
ibi gl. igit̃ qualitercũ fiat siue ꝑ scriptũ siue verbali intelligit̃ ↄditio imple
ta. Nec ob. gl. in cle. dudũ de sepul. q̃ di
cũt ꝙ debet fieri p̃sentatio ꝑsonalis:
pñs r q̇ p̃bet̃ sensibꝰ corꝑis. ar. ff. de ꝟ.
ob. l. j. ĩ ṗn. si aduertis. hec rō nōvalet
pñtatio ꝑsonalis etiā pōt fieri ꝑ ꝓcu
ratorẽ: vt in. l. fi. C. de procur. Et sic p̃bẽt
se. q̇s sensibꝰ ꝑ se aut ꝑ aliũ vt. d. l. pñs.
Sic intellige gl. ꝑ. d. l. pñs. ⁊ ibi. ⁊ no. ꝑ
Jo. an. ĩ. c. pñti. de p̃bẽ. li. vj. facit. c. tue.
de procu. vbi oportet ꝙ pñs nominali
*ter non infert necessariovt per se faciat
sed bene si aduerbialiter dicaturvt ibi
p
ʒz. ¶ Quartũ ꝙ req̇rit̃ est ꝙ nō audiāt
cōfessiōes extra diocesim: illiꝰ cui sunt
pñtati: ⁊ ĩ hoc differũt a ꝓprijs sacerdo
tibꝰ parochialibꝰ: vel ep̃is vel prelatis
ordinarijs q̇ pñt vbi andire suũ sub|
ditũ. ⁊ absoluere in foro pñiali: ĩ his
q̃ fiunt sine strepitu ⁊ sub silẽtio nulliꝰ
leditur territoriũ. l. ij. ff. de of. procō. fa
cit q no. pa. ĩ. c. cũ ↄtingat. de fo. cōpe.
⁊ ita tenet Car. in. d. cle. dudũ. Quintũ
ꝙ ille q̇ vult eis cōfiteri sit de iurisditio
ne illius prelati cui tales sunt p̃sentati hec habentur ex. d. cle. dudum.
¶ Vtrũ p̃dicta pñtatio solũ sit fienda
ep̃is. Rñ. car in. d. cle. dudum. ꝙ nō sed
ibi noĩe p̃lati ĩtelligit̃ q̇libet hñs iuris
ditionẽ ep̃alẽ ita ꝙ nulli diocesanosub
sint eorũ subditi nec ipsi. ar. c. abbates.
in fi. de priuile. li. vj.
¶ Vtrũ hec pñtatio possit eis fieri extra territoriũ existentibus. Rñ. ꝙ sic
ẜm Pa. in. d. cle. dudum.
¶ Quid si sedes vacat. Rñ. pa. vbi. s̃. ꝙ
*fiet capło. ar. c. olim de. ma. ⁊ obe.
¶ Sed pone ꝙ nō possit hr̃i capitalis
p̃lati. Rñ. Pa. vbi. s̃. ꝙ petet̃ a vicario
*suo in spũalibꝰ si habet de tẽ. or. c. cum
nullꝰ li. vj. si non h
ʒz ⁊ malitiose hoc fa
cit d
ʒz adire superiorẽ qui eius negligẽ
tiād
ʒz supplere. c. diuersitatẽ de conces. prebẽ: Et idẽ dic si esset excōicatus
vel suspẽsus vel interdictus ꝙ adire
debet superiorem.
¶ Quid presentet̃ electi ante petitionem licentie. Rñ.
ʒzen. in. d. cle. dudum
*ꝙ valet concessio facta: sed ꝙ possent
prelati dicere ꝙ volunt quod fiat primo petitio.
¶ Vtrum vicarij ministrorũ aut magi
strorum ꝓuincialiũ possint eligere con
*fessores. Rñ. car. in. d. cle. dudum ꝙ nō
⁊ sic tenet gl. ibidem ⁊ paulus.
¶ Quid si prelati nolunt dare licentiā
predictam petentibus. Rñ. car. vbi. s̃.
*ꝙ nihil refert: quia expectato congruo
tempore possunt eligere ⁊ electi confes
siones audire.
¶ Quid si dicāt prelati: nō presentatis
aliquos quia nō admittemꝰ. Rñ. Car.
*vbi. s̃. ꝙ poterunt audire sine alia pre
sentatione.
¶ Vtrum prefati electi ⁊ semel pñtati
aut deputati durẽt post mortẽ acceptā
*tis p̃lati. Rñ. car. vbi. s̃. ꝙ nō si sua istis
verbis sint deputati. s. vs ad eorũ bñ
placitũ cũ istud morte extinguat̃ vt in
c. si gratiose. de rescrip. li. vj. si vero sim
pliciter deputent̃ durat post mortẽ et
sic debẽt deputari nec credo ꝙ ip̃is in
uitis possint ałr deputari: nisi ꝙ eorum
ptās sit ꝑ petua: eorñ autoritas est
papalis q̃ durat ar. de trāsac. c. veniẽs
⁊ de iure cōi approbata ar. c. super que
stionum de offi. deleg. c. ne romani. in
prin. in cle.
¶ Vtrũ p̃fati deputati possint cōmitte
*re alijs. Rñ. car. vbi. s̃. ꝙ non hñt nu
dũ ministeriũ. Et ĩ hoc dicit Lau. ꝙ ha
bẽt ptātẽ sine administratiōe ad ĩstar
illorũ de q̇bus de resti. in teg. c. j. dicit̃.
¶ Quos pñt absoluere prefati deputa
*ti. Rñ. vt. s̃. p
ʒz oẽs qui ab illo p̃lato cui
sũt p̃sentati pñt absolui tā exẽptos
nō exẽptos: tā eccłiasticos seculares
ẜm car. vbi. s̃. ⁊ etiā sine alia snia sacer
dotis parochialis: ⁊ nō obstāte eiꝰ ↄ̃di
tione imo oẽ preceptũ ⁊ oĩsexcōicatio
cōtra tales cōfitentes ipso iure est nul
la per extraua gātẽ. Marti. iiij. que inse
ritur in. Rubrica. de priuile.
¶ A q̇bꝰ pcrĩs pñt talesdeputati absol
*uere. Rñ. ꝙ ab oĩbꝰ a q̇bꝰ pñt sacerdotes ꝑochiales a iure. ⁊ l
ʒz ep̃i possint sibi vel ꝑ ↄstōes aut ex ↄsuetudine reseruare casus: ita ꝙ curati absoluere non
poterunt: tñ p̃fati fratres bñ absoluāt
⁊ facit ad hoc ꝙ no. Guil. in. l. ṗuilegia.
C. de sa. san. ec. ⁊ sequit̃ pa. ĩ. c. suꝑ specula. nec cle. vel mo. vbi dicit ꝙ reuoca
to ṗuilegio boñ. nō est reuocatũ ꝑ hoc
priuilegiũ studij señ. uis sit cōcessum
ad ĩ star boñ. tā illiꝰ est q̃sitũ studio
señ. hoc idẽ pt
ʒz ꝑ ꝟbũ. d. cle. dudũ. vbi
dicit a iure: ergo veniũt oẽs casus p̃ter
illos q̇s ius ẜuauit spāłr ep̃is nec. ob.
motiua. Jo. imo. ĩ. gl. d. cle. cum dicit
ꝙ in re sua q̇libet pōt facere ꝙ vult dico verũ nisi suꝑior ad quẽ ꝑtinet ṗncipałr ałr velit dis onere: vt ẽ ĩ ꝓposito.
Jtẽ cũ dicit ꝙ si ep̃s pōt artare ordina
riũ multo magis extraordinariũ. nego
prĩo ꝙ ptās p̃fatorũ fratrũ sit extraordinaria imo est ordinaria furges a p̃fa
|
ta cle. dudũ. vt t
ʒz ʒzen. ⁊ Lau. ĩ. d. Cle. du
dũ. itẽ posito ꝙ sit extraordinaria verũ
cōcluderẽt si ptās p̃fatorũ esset ab ep̃o
s
ʒz cũ sit a papa vt. s̃. dictũ est. nō pōt in
ferior tollere cōcessa ꝑ suꝑiorẽ. xx. di. in
ferior. cle. ne cle. romani. de elec. ałr pos
sent tot casus reseruare ꝙ in totũ tolle
rẽt istud priuilegiũ fratrũꝙ esse nō pōt
c. to de priul. Nec his obuiat rō sua
s. ne idẽ subditus cẽseat̃ diuerse cure
ex hoc nō sequit̃ ꝙ sint diuerse s
ʒz bñ
subordinate cure vt p
ʒz in quotidianis
cōcessionibꝰ: tā pape quā ep̃orũ: itẽ cũ
dicit nō est iure cōcessum q iure reuo
catũ est Dico hoc verũ in iure cōi. non
aũt ꝙ reuocat̃ in iure ꝓuinciali: vł sino
dali nisi qͦ ad determinatos subditos.
Jtẽ cũ dicit ꝙ ꝑochiani nō sũt exẽpti l
ʒz
fr̃es sint. c. ꝑ exẽptionẽ de ṗuil. li. vj. Cō
cedo s
ʒz nō sequit̃ ex hoc q nō possitab
solui ab oĩbꝰ exceptis a iure resernatis
ep̃is sicut nec pñt ĩpediri q̇n ↄfiteat̃
p̃fatis fratribꝰ: ita ꝙ nō absosuant̃
ẜm eorũ autoritatẽ ꝑ regulā accessoriũ de
reg. iu. li. vj. autoritas respicit fr̃es ñ
subditosep̃i ĩ actu pñt exercer̃ qñ ad
est materia debita. q̃ est quorũcũ volẽtiũ ↄfiteri de diocesi. d. cle. dudũ Jte
ʒz
cũ cōcludit nō absoluat fr̃ ꝙ nō absoluit curatꝰ verũ diceret nisi ei ꝑ aliũ suꝑiorẽ esset ↄcessũ. vt ĩ istis ẽ. nō ob. cle.
religiosi de priui. ꝙ nō absoluāt ĩ casibꝰ sedi apłice aut locorũ ordinarijs reseruatis subĩtelligitur quo ad casus
ep̃ales a iure statuto: vela cōsuetudine
cũ excludant̃. ꝑ. d. cle. dudũ: sic op
ʒz
ista siłr eos excludat: ne leges ludibrio
fiant. l. fin. §. vbi autem de bo. que li. et
iura iuribus sint cōcordanda. l. vnica.
C. de inoffi. do. de elec. cum expediat. li.
vj. ⁊ sic firm iter tene in consci entia: si
cut etiā hoc idem tenet Joā. de ligna.
in. d. c. omnis vtrius sexus nisi qñ ali
cui casui esset snĩa excōicatōis ip̃o fctō
ānexa ꝑ statutũ ⁊ ep̃isreseruata. tũc
absoluere nō possent. itẽ qñ videret expedire salutiaĩe alicuiꝰ vł alioꝝaliquẽ
mittere ad suꝑiorẽ: tũc l
ʒz posset absoluere mittendus esset debenius esse
coadiutores eorũ ⁊ de hoc ⁊ q̇ sunt casus episcopis a iure reseruati vide supra casus primo.
¶ Vtrũ p̃fati fr̃es possint ꝑ ep̃os aut
*prelatos admitti si nō accessu ministro
rũ hmōi ad petẽdā licẽtiā: ⁊ pñtationẽ
electorũ. Rñ. Ho. ⁊ Jnn. vt resert dic. ꝙ
sic: si ꝓcedit volũtate vtrius ꝑtis. ar.
l. cũ pr̃. ff. de pac. do. vñ si admittunt̃ ac
si esset obseruata p̃fata forma a p̃latis
eandẽ habebũt autoritatẽ sicut si seruata fuisset. Si ꝟo solũ concedit lnĩam
audiẽti cōfessiones suorũ subditoꝝ tũc
nō possent absoluere nisi intũ p̃lati
eis ↄcedũt ⁊ possent sibi ꝙ vellẽt casus
reseruare. tũc nō absolmeruũt autoritate
d. cle. dudũ. s
ʒz exmera cōcessione prela
torũ. verũ tñ est ⁊ tales ex sola lnĩa ad
missi solẽt vbi subditos taliũ prelatorũ audire sicut ⁊ ipsi p̃lati nec durat
tał autoritas nisi ad eorũ bñ placitum
q no. bñ. Jō sint cauti cōfessores vt qñ
nō seruata p̃fata solẽnitate petunt licẽtiā audiẽdi ↄfessiōes rogẽt p̃f atos pre
latos. siłr ꝙ velĩt eos admittere. acsicẽt
seruata p̃fata forma si autoritatẽ p̃fate cle. volunt habere.
¶ Vtrũ ex cōsuetudine possit inducivt
*q̇s ↄfiteat̃ ad libitũcui vnlt Rñ. vt ĩ. c. si
ep̃s de. pe. ⁊re. li. vj. ꝙnulla ↄsuetudine
posset introduci vt q̇s eligat sibi ↄfesso
rẽ sine sui suꝑioris lnĩa ĩtelligo an faci
te vt puta vidẽt ⁊ tollerāt cũ possint
ꝓhibere: aut expressa. Dictũ tñ pa. in. c.
cōquerẽte. de offi. or. veꝝ quo ad subdi
tos: s
ʒz quo ad exñtẽ ĩ dignitate noie di
gnitatis posset p̃scribere hāc curā ⁊ fie
ret ꝓpriꝰ sacerdos ẜ
ʒz Ho. ⁊ allegat. ca.
dudũ el. ij. de elec. ⁊. c. cũ olĩ prescrip.
⁊ est verũ post presriptionem.
¶ Vtrũ sacerdos ꝑochiał dẽat faciliter
*dare lnĩa
ʒz suis subditis alteri cōfitẽdi
Rñ. sctũs Tho. ĩ. iij. dis. xviij. ꝙ multi sũt adeo ĩfirmi ꝙ potiꝰ sine ↄfessiōe
cederẽt ↄfiterent̃ tale p̃bytero iō da
re debet. vñ illt̃ qui sunt nimis sollicitĩ
vt cōscientias subditoꝝ sciant: multis
laqueum dānatiōis incidũt ⁊ ꝑ ↄñs si
bi ip̃is hoc sctũs Tho. Q credo verũ
|
nisi quando propter hoc sollicitāt scire
ne alios inficiāt: aut vt ceteri hoc scien
tes magis a peccatis preseruentur: debet tñ exigere specificationẽ illiꝰ cũ quo
vult cōfiteri ⁊ si est eque bonꝰ: sicut ip̃e
concedat. Si vero nō est eque bonꝰ nō
debet dare. Et si ille ↄfessor ad quẽ vult
ire habet alio mō autoritatẽ audiendi:
tũc dicat sibi non expedit ⁊ inducat vt
nō vadat: sed si vult ire relinquat cũ ar
bitrio suo: sibi nō imputabitur alias
sic si male confiteretur.
¶ Vtrũ sit credẽdũ dicẽti se hr̃e licẽtiā
*a suo p̃lato cōfitẽdi alteri. Rñ. ẜm ri. in
iiij. di. xvij. ar. iij. q. ij. q sic. ⁊ siłr dicenti
se esse ↄfessu
ʒz. rō cognitio ĩ foro pnĩe
depẽdet a volũtate subditi: iō debet eũ
reputare idoneũ ad eucharistiā sumẽdā si se asserit penitẽtẽ ⁊ legitime ↄfessum ei q̇ potuit eũ absoluere. ss tamen
sacerdos haberet aliqua signa ꝓbabilia ꝙ ille non diceret verũ nō teneretur
ei credere nisi faceret fidẽ sufficiẽter ei
nō dico ꝙ si vere penitẽs ⁊ vere cōfessus: ista nō cadũt sub ꝓbatiōe: s
ʒzꝙ il
livel illi est ↄfessus q̇ eũ potuit absolue
re fallit hoc ĩ excōicato cui nō tenet̃ cre
dere nisi probet se absolutũ ⁊ in illo q̇
habet perseuerātiā in pctō vt puta qui
tenet concubinam ⁊ huiusmodi.
¶ Vtrũ illi qui cōfitentur illis quibus
dat̃ lnĩa a papa vel legato: aut ep̃o au
*diẽdi cōfessiones vel q̇ hñt lniam a pre
dictis eligẽdi sibi cōfessorẽ saltẽ semel ĩ
anno teneant̃ cōfiteri proprio sacerdoti parochiali. Rñ. glo. ber. in. d. c. oĩs t
ʒz
ꝙ sic. s
ʒz male ⁊ falle ẜm cōiter doc. in. d.
c. oĩs. ⁊ in. c. ij. de pe. ⁊ re. li. vj. sufficit eĩ
lnia alterius eorũ vel sacerdotis parochialis ẜm Jo. an. in. d. c. ij. multo sortiꝰ
non tenentur si sunt cōfessi ep̃o proprio
r parochialis presbyter. in. c. nullꝰ
de parochijs. ⁊ in. c. ij. ix. q. ij. ⁊ q̇cũ ałr
teneret esset temerariꝰ vt pt
ʒz ꝑ extraua
gātẽ. Jo. xxij. que incipit vas electiōis
q̃ dānat predictā opi. ber. cũ habentes
lnĩam in predictis possint etiā inuitis
⁊ contradi centibꝰ parochialibus sacer
dotibus eorũ subditos absoluere. et vt
dicit sanctꝰ Tho. in quadā. q. de quol.
quod nō pōt aliquis autoritate cuiuscũ hois cōpelli ad confiten dũ peccatũ ꝙ alteri confessus est q̇ eũ absoluere
potuit cōfessio peccatorũ est quoddā
sacramẽtale diuino imperio subiacens
nō humano. addo tñ cũ sctō bo. ĩ. iiij. di.
xvij. ꝙ si sacerdos parochialis est bonꝰ
⁊ idoneꝰ bonũ est cōsiliũ q remittant̃
ad eũ a quocũ audiant̃: nō tñ necessariũ est nec oportet ꝙ illa pctā a quibns
sunt vere a talibꝰ absoluti iterũ confiteantur: sed possent ea tacere ⁊ alia occurrentia confiteri. Et dic etiā ꝙ tutiꝰ
est confiteri ꝓprio parochiali sacerdoti
vel prelato alteri propter multas de
ceptiones ⁊ illegitimitates que sunt in
alijs deputatis: vnde semper cōsulo ꝙ
nemo dimittat ꝓpriũ parochialẽ ꝓ alio
deputato nisi clare cōiter eũ quẽ eligit
esse bone ↄscĩe ⁊ debiie ꝑitie ⁊ melioris
ꝓpriꝰ parochialis si inest aliq̇s de
fectꝰ parochiali magis excusat̃ subditꝰ
ei cōfitẽdo alteri: cũ superiores cum
instituendo pro sufficiente eum approbare videantur.
¶ Quid si aliquis vult sepius cōfiteri
*in anno nunq̇d sacerdos parochialis
tenetur eũ totiẽs audire. Rñ. ẜm Ri. in
iiij. di. xviij. ꝙ sic de necessitate precepti
si ille qui vult cōfiteri de necessitate ha
bet cōfiteri. Sivero nō teneret̃ de prece
pto cōfiteri nec sacerdos prefatus obli
garetur eum audire nisi de cōsilio. Addit tñ Ri. ꝙ si subditꝰ vult pluries cōfiteri ⁊ sacerdos noluerit audire ꝙ tunc
talis libere pōt cōfiteri alteri cōfessori.
ille potest eũ absoluere: nisi eius sacerdos eum ad determinatum confessorẽ
miserit: quia si nō vult eum audire nec
alium determinatũ assignare videt̃ tacite ei licentiam dare: vt pro illa vice al
teri cōfiteatur cui voluerit: sed sic electꝰ
nō poterit absoluere nisi ab his a q̇bꝰ
proprius sacerdos potuisset.
Confessio.
iiij. quo ad qualitatẽ illiꝰ
cui fienda est circa quod
queritur.
De cōtentis in hoc. §. aduerte ꝙ cō|
fessor laicus pōt esse in casu necessitatis no. Col. lect. c. omnis vtrius sexus.
versi. laico licitum est cōfiteri. de peni.
⁊ remis. gl. in. c. pastoralis. ⁊ ibi Pa. ver
si. tẽpore necessitatis. ⁊ Fely. ibidem. §.
p̃terea. col pe. versi. licitum est confiteri
laico. de offi. ordi. vbi dicit ipse Fely. ꝙ
si confitens sit excommunicatus intelligitur intantu
ʒz absolutus ꝙ potest in
cymiterio sepcliri. de quo per vicari. de
petra sanc. sing. vlt. quod incip. necessitas non habet legem.
¶ Qualis d
ʒz eẽ ↄfessor. Rñ. ꝙ d
ʒz hr̃e. v.
*¶ Primo bonitatẽ vite. s. vt nō sit ĩ peccato mortali. de pe. di. vj. c. j. vñ existẽs
ĩ peccato mortali qñ absoluit penitẽtẽ
nisi ipse de sua mortali culpa peniteat
grauiter peccat ẜm sctm̃ Bo. ĩ. iiij. dist.
xix. ĩmo mortaliter ẜm Di. ti. xv. li. j. ar.
d. c. j. vide ꝙ. s̃. dixi clericus. viij. §. j.
¶ Sed nunquid tali sciẽter cōfitẽs pec
*cat mortaliter vt. s̃. clericus. viij. §. ij.
¶ Sco d
ʒz hr̃e sciẽtiam. sed quātā sciẽ
*tia
ʒz d
ʒz habere necessario. Rñ. ẜm sctm̃
Bo. ĩ. iiij. di. xvij. ⁊ elicitur ex. c. nulli sacerdotum. xxxviij. di. ꝙ tantā sciẽtiā d
ʒz
habere ꝙ sciat discernere in pctĩs cōibꝰ
ꝙ veniale ⁊ ꝙ mortale ⁊ q sciat sem ꝑ
ad q̃ pctā sua ptās se pōt extẽdere. rō
alia pnĩa ꝓ mortali: alia ꝓ veniali ẽ
imponẽda. item si esset aliq peccati
genus ad quod nō posset manũ extẽde
re nisi hoc cognosceret in ꝑiculũ aĩe eiꝰ
audire cōfessiones ⁊ etiā cōfitẽtiũ. Vñ
hoĩes q̇ hoc cognoscunt tenent̃ ↄsulere
discretos alioq̇n. vter peccat grauit̃.
Et hoc voluit dicere Ang. de pe. di. j. q̇
vult. Est ⁊ alia scia qua quis scĩa ꝑ habitũ acquisitũ discernere inter ꝑplexitates peccatoꝝ: ⁊ hec est de bñ esse. Jn
talibꝰ em̃ semꝑ d
ʒz securiorẽ viā eligere
⁊ sapiẽtes ↄsulere: hec ex sctō Bo. ⁊ hoc
tene uis diuersi diuersa dixerint suꝑ
hoc. Aduerte tamẽ ꝙ si dubium verset̃
circa aliq faciendũ vel dandũ vel penam subeundā tũc benignior opi. ẽ eligẽda. ff. de eo ꝙ cer. lo. l. ꝙ si eph esi. vn
de in. c. ij. de transac. dicit̃. Jn his suꝑ
quibus ius nō inuenit̃ expressum ꝓcedas equitate seruata: semꝑ inhũaniorẽ
ꝑtẽ declinādo ẜm ꝙ ꝑsonas: cās. loca: ⁊
tꝑa videris postulare. hec ibi. hoc ide
ʒz
t
ʒz Bar. ĩ. l. oẽs populi. ff. de iusti. ⁊ iu. ni
si forte etiam aliq̇d faciẽdũ ꝙ faciliter
posset expediri. Si ꝟo dubiũ eẽt abstineat: tũc securior ꝑs est eligẽda. s. abstinere. pur. si diuersitas eẽt inter doc. et
penitẽs ex aliqua rōnabili cā vult ab
herere vni opi. nō ẽ sibi denegāda absolutio: s
ʒz sue ↄsciẽtie relĩquẽdu. Quid
aũt sit dubiũ ⁊ opi. ⁊ q̇d fiẽdũ in his vi
de. j. du biũ ⁊ opi. Similiter ⁊ sacerdos
nō d
ʒz asserere mortale id de quo nō est
certꝰ ne iniciat laqueos alteri nec tene
tur de singulis q̃ audiuit determinare
si sunt mortalia vel ne. s
ʒz de q̇bꝰ est cla
rũ de q̇bꝰ sunt varie opi. vel etiā ip̃e pe
nitẽs nescit exprimere mentẽ suā circa
cōsensum vel morā. Hen. tamẽ in quoł.
sic distinguit ꝙ peccata sunt in duplici genere.
¶ Quedā iō ꝓhibita aliter nō essent
mala vt nō audire missa
ʒz ĩ festo⁊ hmōi
q̃ sunt de iure positiuo mero ⁊ talia d
ʒz
scireↄfessor. nisi hẽat ca
ʒz rōnalẽ q̃ eũ ex
cuser puta absens ⁊ hmōi. Alia sunt
pctā de se sũt mala vt ea q̃ sũt ↄ̃ ius
diuinũ: ẽt si ab hoĩe nō sint ꝓhibita ⁊
hoꝝq̃dā sũt capitalia. s. vij. q̃si elemẽta:
⁊ ista op
ʒz scire de necessitate. q̃dā sunt
species capitaliũ: vt illa q̃ recipiũt horũ p̃dicationẽ. vt fornicatio: ebrietas ⁊
huiusmodi. Nam fornicatio luxuria ⁊
ebrietas gula est. ⁊ horũ spẽs q̃dā importāt malũ de substātia sui actꝰ eo ꝙ
statĩ natura habẽt annexũ malũ: vt for
nicatio. ⁊ talia ↄfessor tenet̃ scire vtrũ
sint mortalia vel nō q̃dā de substantia
sui actꝰ nō habet deformitatẽ. s
ʒz ex libidine faciẽtis sicut cognoscere vxorẽ ꝓpriā nō ẽ peccatũ. s
ʒz libidine sic etiā est
mortale qñ excedit limites matrimo
nij. s. etiā si nō eẽt sua. ⁊ talia nō op
ʒz ꝙ
necessitate ↄfessor sciat vtrũ sint mo
talia vel vẽialia alia sũt pctā q̇ sũt fi
pctōꝝ capitaliũ vt illa pctā qͦrũ fines
terminant̃ ⁊ ordinant̃ ad fines cap
liũ. ⁊ sicut dolꝰ acquisitio rei iniuste et
|
huiusmodi. ⁊ de talibꝰ nō ordinariꝰ nō
tenẽtur scire vtrũ sint mortalia vel non
sed curatꝰ ordinariꝰ. vt ep̃s. archiep̃s. ⁊
ceteri alij suꝑiores tenent̃ scire. tenẽ
tur purgare. ꝑficere ⁊ illuminare alios.
⁊ ideo nouũ ⁊ vetꝰ testamentũ tenent̃
scire hec ille. Caueat igit̃ cōfessor ne sit
preceps in dādo sentẽtiam de mortali.
vbi sunt varie opi. doc. sicut de decimis
soluendis vbi non est consuetudo de lo
cis. Janue. sed cōsulet semper ꝙ sibi vr̃
tutiꝰ nec moueat̃ ꝓpter dictum vnius
doc. nisi rōnaliter vt dicā. j. opinio. §. j.
¶ Sed q̇d si cōfessor propter suā imperitiā dubitat de aliquo. Rñ. q optimũ
q possit esse in confessore scire dubitare. vnde nisi sciat ꝓ certo se legisse deci
sionem alicuius casus. vel non habeat
rōnes euidentes semꝑ d
ʒz dubitare ⁊ pe
ritos consulere vel ipse de nouo studere dicẽdo peccatori vt reuertat̃: vult
melius videre vel saltem si hoc nō pōt
facere absoluat penitẽtẽ intũ sua autoritas se extendit. ⁊ ĩponat ei ꝙ consu
lat peritos. deliberet facere q̇cquid faciendũ ei fuerit declaratũ ⁊ sufficit ⁊ ꝓ
hoc facit in ar. c. si quis positꝰ ⁊. c. nullꝰ
de pe. dist. vij. vbi uis de tali dubitet̃
tñ absolutio nō negat̃. de qua aũt culpa teneat̃ cōfesso vide. j. culpa. §. v.
¶ Tertio debet habere caritatem erga
*penitẽtẽ vt eũ interroget ⁊ instruat de
pe. di. v. c. j. an aũt de necessitate teneat̃
facere interrogatiōes ⁊ quomodo vide
j. interrogatiōes. in prin. ⁊ per totum.
¶ Quarto debet habere pietatẽ in cō
*patiendo peccatori benigne cũ cōsolādo infandẽdo vinũ ⁊ oleũ vt dicitur in
d. c. oĩs. vt potiꝰ velit saluũ in purgatorio nimiā penitentiā imponẽdo desperatum in inferno: nec exigat iuramẽ
tum vel promissionẽ a penitẽte nisi in
casibꝰ in quibus ius ita vult etiā si videat ꝙ nō inplebit que sibi imponet.
¶ Sed pone quod presbyter parochia
*lĩs habeat aliquos parochianos. surdos mutos: vel furiosos ⁊ huiusmodi.
Rñ. q debet facere posse suum vt ĩducat eos ad contritionem. ⁊ pnĩam ẜm ꝙ
est possibile. s. signis. aut nutibus ⁊ hu
iusmodi. ⁊ si nō pōt ꝓficere oret deu
ʒz ꝓ
ipsis ⁊ faciat orare ppłm vt dñs eos illustret: ⁊ cũ nihil omiserit de contigentibꝰ nō ĩputabit̃ ei facit de cōse. di. iiij.
solet queri. ⁊. xliiij. di. ephesis.
¶ Quid si eger petat p̃sbyteꝝ ⁊ añ ꝙad
*iungat ꝑdit loq̃la
ʒz vel efficit̃ furiosus.
Rñ. ꝙ vel ad nutũ ĩfirmi vel ad testimo
niũ eoꝝ q̇ ip̃m audierũt petere pniam
vel p̃sbyterũ d
ʒz ei q̇cq̇d pōt humanitatis ĩpẽdere absoluẽdo vel recōciliādo:
⁊ si pōt sine periculo ori eius eucharistiam infundendo. ⁊ sufficit vnꝰ testis
in hoc cũ nulli fiat preiudicum.
¶ Vtrũ adiudicatꝰ morti petẽdo pnĩa
ʒz
sit absoluẽdus. Rñ. ꝙ sic debẽt cōpelli
*officiales vt hoc ꝑmittāt ⁊ cogi ecclesia
stica censura. cle. cum ẜm de pe. ⁊ re.
¶ Quid si sacerdos scit impedimẽtũ in
*mr̃imonio alicuiꝰ sui ꝑochiolis⁊ hmōi
Rñ. ẜ
ʒz Mo. ti. pnĩa. vij. ꝙ si p̃t ꝓbari tenet̃ sibi reuelare. q. cũ sit eiꝰ p̃latꝰ tenet̃
ad ill p̃ceptũ. Ma. xviij. Si peccauerit
in te frater tuꝰ ⁊ c. Si aũt ꝓbari nō pōt
l
ʒz sciat nō tenet̃ ei dicere nisi credat q
laboret ignorātia crassa ⁊ supina q̃ eu
ʒz
nō excuset vł qñ ꝓbabiłr credit ꝙ ꝑati
erũt acq̇escere ↄsilio bonoꝝ suꝑ hoc in
his duobꝰ casibꝰ tenet̃ ei reuelare ałs
nō ĩmo ego credo ꝙ grauiter peccaret
aliter reuelādo: quia esset occasio pctĩ.
¶ Quinto debet habere potestatẽ ab
*soluendi ẜm quod. s̃. dictum est.
¶ S
ʒz qui de cōfessoribꝰ illis qui vel de
*iure nō tenẽt bñficiũ: vel sunt ĩtrusi aut
excōicati: vel nō hñt lnĩa
ʒz audiẽdi ⁊ hu
iusmodi. Rñ. ꝙ tũ ẽ ex ꝑte taliũ sacer
dotũ decipiũt aĩas cũ nō possint nec li
gare nec soluere. de ꝑoc. c. nullꝰ: s
ʒz quo
ad ↄfitẽtes distinguẽdũ est: ꝙ aut hñt
iustā cām ignorātie: ⁊ sic sunt absoluti
quo ad deũ diu talis ignorātia durat
s
ʒz si postea hoc sciat ẜ
ʒz iu. tenet̃ cōfiteri
iteꝝ sacerdoti legitimo q̇ eos possit ab
soluere. ar. d. c. oĩs ⁊de p̃s. nō bap. d. c. ve
niẽs. distinguo tamẽ hic ẜm. pe. de pał.
in. iiij. di. xvij. ꝙ si impedimẽtũ ẽ iuris
diuini: puta nō est bapti
ʒzatꝰ vel nō
|
est ordinatꝰ sic l
ʒz quo ad deũ sit absolu
tus ↄfessus tali diu ignorātia durat
tñ cũ sic tenetur iterũ ↄfiteri legitimo
cōfessori. nec papa posset disponere de
ↄtrario. Si vero ĩpedimẽtũ est iurispo
tiui tũc aut talis cũ quo est ↄfessus habebat̃ cōiter ꝓ prelato. puta erat in
possessione ⁊ cōfirmatur ꝑ superiorẽ l
ʒz
nō lnĩe obtinuerit bñficiũ. ⁊ ↄfessus est
quis tali tā suo p̃lato. sic reputaba
tur cōiter ⁊ sic ipse credebat ex ignoran
tia facti ⁊ tali cōfessus nō tenet̃ iterare
cōfessionẽ. licet postea sciat nō fuisse le
gitime positũ. si ꝟo ex ignorantia iuris
hoc ꝓuenit vtputa vidit eũ verbera
re clericũ. s
ʒz nō putabat excōicatũ ⁊ hu
iusmodi sic tenet̃ ẜm eundẽ pe. reiterare. ⁊ ita tenẽt doc. ⁊ glo. vl. in. c. nihil de
ele. ⁊ ita est verũ de iure antiquo. s
ʒz hodie dic ꝙ cōfessus sciẽter etiā cũ eo qui
est suꝰ p̃latus uis sit excōmunicatus
vel suspẽsus nō tenetur iterare vt. j. excōicatio. viij. §. iij. si autẽ nō erat cōfirmatus s
ʒz intrusus sic tenet̃ iterare con
fessionẽ facta
ʒz tali post scit ẜm pa. in
d. c. nihil. ⁊ ad. l. barbarius. ff. de offi. p̃.
dicit ꝙ loquitur qñ talis ponit̃ in officio a superiore hoc tenet̃ in cōfessis cũ
suo prelato. secꝰ in cōfessis cũ extraordi
narijs volũtarie electis sicut sunt religiosi post sciũt de impedimẽto cre
do teneat̃ iterare confessionẽ ẜm ꝙ tenet Jnno. vt. s̃. dictũ est.
¶ Vtrũ sacerdos dẽat absoluere eum q̇
*nō vult in aliqͦ desistere q ipse con fessor credit mortale eẽ. Rñ. ẜ
ʒz. Gof. i quoł.
ix. ꝙ si est certꝰ mortale esse nulla diuersitas est t̃er doc. de hoc nullo modo
d
ʒz eũ absoluere. Si ꝟo nō ẽ certꝰ est
dubiũ inter doc. ⁊ diuersa opi. tũc si est
ordinariꝰ eiꝰ tenet̃ eũ absoluere ⁊ si ip̃e
cōfessor nō pōt formare sibi ↄscĩam q̇n
sit pctm̃ ĩ diuersitate doctoꝝ tũc nihil
ominus dicat ei ↄscĩa
ʒz suā ⁊ ĩformet vt
cosultat peritos ⁊ disponat facere ꝙ te
net̃ ⁊absoluat eũ⁊si pure penitẽs nolet
agnoscẽ tale q̇d pctm̃ nihilominꝰ absoluat hoc ꝓc edit ex rōne ⁊ nō ex ꝓpterua ordinariꝰ d
ʒz sed cōe iudiciu
ʒz
ecclesie nō suum. Si vero nō est ordina
rius d
ʒz sequi ꝓpriũ iudicium. Et ideo
sic reddit mortale ⁊ nō pōt deponere cō
sciẽtiam nullo modo potest eum absol
uere sine peccato.
Confessio.
v. quo ad absolutionem
queritur quomodo debeat fieri absolutio ĩ foro pnĩe a pctĩs.
Rñ. ꝙ p̃mitti dʒz. Misereat̃ tunc ⁊ c. Jndulgẽtiā ⁊ c. ne effectꝰ sacr̃. ĩpediat̃ ex
ꝑte penitẽtis postea dicat. Ego te absoluo: ab oĩbꝰ pctĩs tuis. Jn noĩe pr̃is
⁊ filij. ⁊. s. s. Sed nunq̇d supradicta oĩa
sint necessaria. Rñ. ꝙ nō nisi. Ego te ab
soluo ab oĩbus pctĩs tuis. Jn noĩe patris ⁊ c. ẜm Jo. de no. in. iiij. di. xviij. q. v.
Dicit tñ Tho. ĩ q̃dā. q. de quoł. ꝙ laudabiliter addit cōfessor q̇cq̇d boni feceris sit in remissionẽ tuoꝝ pctōꝝ. Et ad
hoc addit Ho. ⁊ q̇cq̇d mali passus fueris sic iniũc tũ a sacerdote valet tali
ex duobꝰ vʒz ex vi oꝑis ⁊ clauiũ. Et ideo
imponat̃ penitẽti ita ꝙ ĩtelligat nō secrete vt faciũt aliq̇ q̇ ꝑ modũ absolutio
nis illud dicũt. sic non valet nisi ex
vi operis.
De materia huius. §. nihil. ꝑ legistas tangitur iō nihil hic addit̃ nec in
versi. seq.
¶ Vtrũ absolutio debeat fieri añ iniũ
*ctionẽ pnĩe siue satisfactiōis. Rñ. ꝙ nō
vt p
ʒz in cle. dudũ de sepul. ⁊ ibi Jo. an.
Nā prĩo d
ʒz audire cōfessionẽ. Sco im
ponere pnĩa
ʒz. Tertio absoluere sacr̃ałr
Attñ q fit ĩcōtinẽti vr̃ inesse. C. de pac.
l. petẽs iō nō obesset si absolutio prius
fieret ⁊ post penitentia iniungeretur.
*¶ Vtrũ sacerdos ꝑochialis possit absoluere ab oĩbꝰ suos subditos. Rñ.
ẜm cōiter doc. ĩ. c. deꝰ q̇ de pe. ⁊ re. ꝙ sic de
iure ab oĩbꝰ pctĩs grauibꝰ exceptis
his q̇ reseruant̃ ĩ iure ep̃is aut suꝑioribus vel q̃ ex legitima cā sunt eis spāłr
ĩterdicta ar. d. c. deꝰ q̇ cuius subscriptio
dicit ep̃o ⁊ fratribꝰ eiꝰ. i. sacerdotibꝰ et
q̃ pctā reseruan¶ vide. s̃. casus ide
ʒz dic
de excōicatione. vt. s̃. absolutio primo.
¶ Quid de his cōfessoribꝰ q̇ de lnĩa sa
cerdotum parochalium vel altorum
|
prelatorũ audiunt cōfessiōes. Rñ. ꝙ nō
pñt absoluere nisi ab his q̃ eis ↄcedũt̃.
Et aduerte ꝙ maiorẽ autoritatẽ si pñt
eis dare habeāt ip̃i ꝑrochialis sacer
dotes dātes lnĩam aut alij. c. nemo de
re. iu. libr. vj. excipe fratres minores et
predicatores ⁊ clectos. ab his q̇ de iure
possunt eligere cōfessores de q̇bꝰ dic vt
s̃. confessio. iij. §. vij. et. xxviij.
¶ Vtrũ officiales ep̃i habeāt autorita
*tẽ in penitẽtijs casuum ep̃aliũ. Rñ.
ẜm ho. in sum. ti. de pe. ⁊ re. ꝙ nō pñt absol
uere in foro pnĩe. s
ʒz tātũ in foro ↄtẽtio
so nisi hoc eis exp̃sse ↄcedat̃. Fallit hoc
in vicario gñali ep̃i: q̇ etiā si nō sit sacerdos pōt hoc alijs delegare nisi sit ex
presse ꝓhibitũ ar. de procu. c. petitio et
xciij. di. c. fi.
¶ Vtrũ ep̃s cōmittẽs alicui suā autori
*tatẽ generałr audiẽdi cōfessiōes ex hoc
intelligat̃ ꝙ possit absoluere a casibus
ep̃o spāliter reseruatis. Rñ. ꝙ nō in
generali cōcessiōe nō veniũt illa q̃ non
esset q̇s verisimiliter spāliter cōcessurꝰ
vt in. c. si ep̃s de pe. ⁊ re. li. vj. ⁊ de re. iu.
in generali li. vj. ⁊ de offi. vic. c. vl. ĩ suis
cōcor. S
ʒz si aliquẽ casum spāliter reseruatũ specificẽ cōcedat cũ clausula generali tũc bene pōt absoluere etiā de
nō expressis ẜm ꝙ ep̃s pōt de iure. arg.
c. q̇ ad agendũ de ꝓcu. li. vj. nisi casus
esset adeo grauis ꝙ verisimiliter non
venit in tali generalitate sicut de iniectiōe violẽta in personam ecclesiasticā
de quo in. c. ꝑuenit de sen. excōi. q̇ non
venit nisi exprimat̃ ẜm Jo. mo. ĩ. d. c. q̇
ad agẽdũ. Ego tñ credo ꝙ in foro aĩe
in tali generalitate etiā si nullũ exprimat pōt absoluere ab oĩbꝰ q̇ verisimili
ter cōcessisset in spẽ ꝟba generalia
sunt generaliter accipiẽda de deci. ad
audiẽtiā p̃sertim in fauore salutis aĩarũ quo nihil ẽ fauorabiliꝰ. xxxiiij. q. iij.
si habes de peni. ⁊ re. ne pro dilatione.
¶ Vtrũ ep̃s ↄcedẽs licẽtiā alicui vt eli
*gat sibi cōfessorẽ idoneu eoip̃o ↄcedat
licẽtiā absoluẽdi a casibꝰ suis dicto cō
fessori electo. Rñ. ꝙ nō nisi hoc exṗmat
vel euidẽter ↄstet ꝑ alia signa ꝙ hoc in
speciali voluit ↄcedere. c. si ep̃s de pe. ⁊
re. lib. vj.
¶ Vtrũ vnus sacerdos possit absolue
*re ⁊ aliꝰ audire. Rñ. ꝙ nō sacr̃a non
sunt diuidenda ar. xxiij. di. quorũdam.
¶ Vtrũ ꝓpriꝰ sacerdos possit absoluere
*eā cũ qua peccauit. Rñ. ẜm Ri. ĩ. iiij. di.
xvij. ꝙ sic intellige nisi sit casus reseruatꝰ ꝑ superiorẽ. itẽ si nō imminet peri
culũ aut ex ꝑte sacerdotis aut ex parte
mulieris ꝓpter eoꝝ fragilitatẽ: vnde si
imminet tale periculũ nullo modo cōfiteat̃ sed petat licẽtiā alteri ↄfitẽdi si
nō vult dare malitiose pōt nihilominꝰ
alteri cōfiteri melius tñ faceret si eā ad
aliũ cōfessorem mitteret cũ quo magis
verecundaretur.
¶ Vtrũ cōfessor audiẽs penitentẽ q̇ h
ʒz
*casum a quo nō pōt eũ absoluere possit
eũ absoluere a casibꝰ ꝑtinẽtibꝰ ad se: ⁊
postea remittere eũ ad suꝑiorẽ ꝓ absolutiōe alioꝝ ꝑtinẽtiũ ad ip̃
ʒz. Rñ. ꝙ l
ʒz ĩ
hoc fuerit opin. tñ hec est verior quā t
ʒz
Hen. de gan. in quoł. j. q. xxx. ꝙ sic. ⁊ ita
seruat curia⁊ cōis ↄsuetudo. vnde peni
tẽs d
ʒz omnia cōfiteri integre de q̇bꝰ est
memor ⁊ sacerdos absoluet a q̇bꝰ pōt ⁊
postea remittet eũ ad suꝑiorẽ vt absoluat eũ a reliq̇s. Rō ꝑ ↄfessionẽ factā
inferiori oĩa pctā sunt ↄfitẽti remissa ⁊
iā pctōr est absolutꝰ a deo. absolutioꝟo
sacramẽtalis fienda per ecclesiā duo fa
cit vnũ partẽ debite satisfactiōis remittit. aliud absolutũ ecclesie militā
tia qua ꝑ peccatũ suũ separatꝰ fuerat
reconciliat. Omnis em̃ mortaliter peccans tũ ad se a cōione sacr̃oꝝ ⁊ ecclesie separatꝰ est ⁊ excōicatus. Nunc aũt
n.
ri hoꝝ repugnat separare absolutionẽ ⁊ facere eā ꝑ partes. Satisfactio
enim per partes bene pōt iniungi. pōt
quippe facerdos dicere facias hoc vs
ad. viij. dies ⁊ postea reuertaris ad me
et iniungam tibi residuu
ʒz. similiter re
conciliatio pōt fieri per partes sicut pa
tet de excōicato pluribus excōicationi
bus q̇ potest absolui ab vna postea ab
alia. c. cum pro cā. de sen. ex. ⁊ idẽ gl. in
c. officij. eod. tit. et glo. in. c. ex parte de
|
of. or. vel pōt dici. ꝙ prima absolutio cũ
sca est vna. Jta ꝙ prima sit sub ratihabitione de secunda subsequẽda. Jta
ꝙ factũ in prima suspẽdit̃. nec h
ʒz effectũ donec veniat secunda. ⁊ tunc secun
da agẽs in propria virtute prime precedẽtis agit totũ ꝙ vnica absolutio de
oĩbus agere deberet. si ratificat primā
ĩmo illa cũ ista vnica simpliciter ⁊ indiuisa reputabit̃: ⁊ ita sit nō debet
in prima absolutiōe aliqua cōditio ap
poni de secũda sequẽda. ne in secunda de prima: de iure subintelligit̃ vt
nō sit necesse ꝙ exprimat. hec ille. Et
subdit verũ fore dũmodo disponat penitẽs ire ad superiorẽ ałs si videret eũ
rebellẽ de nullo d
ʒz absoluere. iā in
penitẽtẽ se ostẽderet. ⁊. ĩ. q. xxxj. subdit
ꝙ si inferior absolueret sub cōditiōe. i.
si de illis absoluat̃ ꝑ superiorẽ vel ad
tẽpus. s. quous superior committeret
inferiori tali mō v
ʒz. ꝙ absoluere possit
sub tali cōditiōe. ꝙ etiā sibi cōfiteatur.
ꝙ v
ʒz talis cōmissio. ⁊ pōt fieri cōfessio nihil ali est ligaminis ostẽsio: ⁊
idẽ ligamen pluribus potest ostendi:
tũc nō h
ʒz vigore
ʒz prĩa cōfessio nisi sub
ꝓposito faciẽdi secũdā. s
ʒz si postmodũ
cōfiteri superiori renuerit q̃ dimissa sũt
nō redeũt sed nonũ crimẽ incurrit: ⁊ si
dictā cōditionẽ acceptat d
ʒz eā absolue
re sine oĩ cōditione apposita ex parte
absolutionis. Si vero cōmittat sic valet
possit sub conditione. scilicet ꝙ nō valeat nisi ei confiteatur. vel eā ratam ha
buerit non valet talis commissio nec
absolutio.
¶ Quid sit talis casus reseruatꝰ sit ex
*cōmunicatio nũquid poterit absolui
a peccatis prius ⁊ postea mitti ad superiorẽ ꝓ absolutiōe ab excōmunicatiōe
Rñ. multi tenẽt ꝙ non cũ excōmuni
catus sit extra ecclesiā non pōt reponi
nisi. ꝑ eũ ad quem spectat absolutio ip
sius ꝑ ea q̃ no. in. c. pñti de sen. ex. li. vj.
⁊ licet hec opi. videatur bona tamẽ mi
hi magis placet cōtraria. s. ꝙ pōt absol
ui a pctĩs ⁊ postea mitti ad superiorẽ vt
absoluatur ab excōmunicatiōe ꝙ q̇dẽ
patet ex predictis in precedẽti. q. ⁊ hoc
est benignior opi. ẜm Mo. ⁊ verior iudicio meo. vnde non ob eorum ratio.
talis non reponitur in ecclesia licet ab
soluatur ab alijs nisi per eum ad quem
spectat nec debet se ĩmiscere diuinisdo
nec sit absolutꝰ ab excōmicatione. Nec
ob. etiam si dicatur qũo potest ergo absolui a sacerdote si non d
ʒz se immiscere
diuinis: quia etiam excōmunicatis nō
prohibet̃ talis immssio. ⁊ ꝙ r ꝙ excōicatus non est particeps sacramẽtoꝝ ve
rũ est cōpletiuc. sed non initiatiue nec
ob. c. quicũ. xxiiij. q. j. vbi dicit̃ ꝙ qui
se segregauit ab vnitate fidei vel societate petri ⁊ pauli nō pōt a vinculis pec
catorũ absolui. nec ianuā regni celestis
intrare: vt pt
ʒz loquit̃ de hereticis et
alijs q̇ in ꝓposito malo perseuerāt nō
de cōtritis aliter nũ possent absolui
Aduerte tamẽ ꝙ si foret in mora peten
de absolutiōis sic nullo modo d
ʒz absol
ui. a pctĩs nisi certis cōiecturis appare
ret ꝙ nullo mō cōstitueret̃ in mora ex
tali absolutiōe. Si vero nō fuit ĩ mora
vł si fuit tñ verisimiliter apparet ꝙ am
plius nō erit credo ꝙ confessor debeat
absoluere a peccatis nec eũ grauarevt
prius vadat ꝓ absolutiōe excōicatiōis
preseruat qñ cōmode hoc facere non
pōt. Et sicvidet̃ velle Ri. in. iiij. d. xviij.
ar. ix. q. iiij. in ver. ibi presumẽdũ est
vt ĩ pluribus ꝙ iuste excōmunicati fue
rāt ⁊ ꝙ nisi ꝑ eos staret excōmunicatio
ne absoluerent̃ ergovbi cessat talis pre
sumptio absoluẽdus est. Hoc idẽ tenet
Rod. ti. de sen. ex §. xxvij.
¶ Vtrũ peccās in alieno territorio effi
*ciat̃ de iurisditiōe illius ĩ cuius territorio deliq̇t. vt possit absolui ab eo. Rñ.
ẜ
ʒz pa. in. c. cũ cōtingat. fo. cōpe. q in
fo. pnĩali nō sortit̃ quis foru
ʒz alterius
sacerdotis ex delicto cōmisso in eiꝰ territorio etiā notorie facto. ⁊ no. ꝑ gl. ĩ. c.
j. xvj. q. j. ⁊. q no. in. c. j. de. rap. ratio:
penitẽtia ĩponit̃ propter offensam det
⁊ adme proprie ẜm Jo. de ling. ⁊ ideo
illi soli subijcitur quem habet loco dei
et qui est iudex anime sue.
¶ Vtru
ʒz peregrini ⁊ viatores q̇ de licẽ
*tia proprij larcerdotis cōfitentur alteri
q̇ tamẽ habent casus reseruatos ep̃is
possint ab eo quẽ elegerũt in cōfessorẽ
absolui. Rñ. ẜ
ʒz Rol. ꝙ sic maxime si ĩsti
terit tp̃s gñalis confessiōis: vt in pasca
debet tamẽ ei iniũgi ꝙ cũ habebit copiā sui ep̃i iterũ ei conficiatur ill peccatũ reseruatum ⁊ ab eo recipiat penitentiam de illo.
¶ Quid si sacerdos absoluit a quo nō
pōt. Rñ. ẜʒz Ri. in. iiij. d. xviij. q siue fa
ciat ex malicia siue ex crassa vel affecta
ta ignorātia mortaliter peccat. ⁊ ẜʒz dir.
ti. de penitẽtia tenet̃ dicere cōfesso q
talis confessio non tenuit vł obtinere
autoritatẽ ⁊ postea loq̇ cum eo de aliquibus quasi dubitet ne bñ euʒz intellexerit ⁊ sic eũ absoluere. Quod intelligo si comode pōt ⁊ sine scādalo: ałs nō
credo teneat̃: talis confessus ꝓpter
bonā fidẽ excusat̃. ar. xxxvij. d. §. vl. Aduerte ꝙ qñ q̇s confessus fuit ei qui eũ
nō potuit absoluere. post hoc scit tenet̃ iterũ confiteri illa eadẽ peccata si
ad huc est memor sacerdoti q̇ eũ possit
ab soluere ẜʒz Ric. in. iiij. d. xvij. Sed tu
distingue ẜʒz ꝙ. s̃. dixi confessio quarta
.§. xij. aduerte tamen ꝙ si p̃dictus confessor potuit eũ absoluere ab altq̇bꝰ lʒz
nō ab oĩbꝰ sufficeret cōfiteri illa solũ a
q̇bꝰ nō potuit eũ absoluere et q̇ habet
potestatem ⁊ non alia.
Confessio.
vj. quo ad penitentie iniun. tioneʒz gl. in. ca. sunt
plures de pe. di. iij. tenet quod regulariter pro quolibet mortali pentrentia
septẽnis debetur. At tamẽ tenetur
ẜm doc. in. c. deus qui de pe. ⁊ re. quod penitẽtie sunt hodie arbitrarie ꝑ. d. c. deꝰ
qui. et per. c. mẽsuram. de pe. di. j. ita ꝙ
Joan. an. in. c. vt mẽsure. de emp. ⁊vẽ.
tenet quod ca nones penitẽtiales hodie nihilo seruiũt nihilominꝰ sacerdos
et si possit recedere a dictis canonibꝰ
in imponẽdo penitentiaʒz quamvult ꝓ
pter fragilitatẽ hominũ et consequent̃
ex causa et pro hoc facit glo. bona in. d.
c. sunt plures tamẽ bonuʒz est vt eos ca
nones sciat: vt ẜʒz eos sciat temperare
et peccatori innotescere quid meretur.
¶ Sed quid sacerdosvidet ꝙ nō faciet
penitentiaʒz vel nō subire. Rñ. ẜʒz Mo.
ti. penitentia. vj. ꝙ debet sacerdos talẽ
imponere quā sine murmure et spōte
velit portare: et nō aliā propter periculum. et etiā concedat ꝙ ipse possit redimire ieiunia que ei imposuit: ⁊ ꝙ remissiones prelatoꝝ posint ei nec debet
exigere iuramẽtum vel ꝓmissioneʒz de
abstinẽdo in futurum ab aliquo pctō
vel de faciẽdo ꝙ sibi iniũget nisi in ca
sibus a iure expressis. sʒz absoluat eum
simpliciter sine conditione cũ protesta
tione ꝙ si nō restituat aliena. vł faciat
debituʒz ꝙ euacuabit fructum cōfessionis uis sibi videatur ꝓ non sit factu
rus ad ꝙ obligat̃ cautiꝰ tamẽ esset quā
do adest comoditas mittere eum ṗmo
ad satisfaciendũ ꝙ postea reuertat̃ ẜʒz
euangeliuʒz. si comode non potest suffi
cit disponat primũ poterit satisfacere vnde presbyter nullatenꝰ debet pec
catorẽ permittere a se desperatũ recede
re. Et ĩhis concor. Jnno. in. d. c. omnis.
⁊ Scot. in. iiij. di. xv.
¶ Quid si peccator cōfitetur. nō tamẽ
*vult abstinere in futurũ. Rñ. ꝙ d
ʒz sibi
cōsiliũ dare et penitẽtia iniungere et
hortari vt nō desistat bñfacere. oñs
citius eum illuminabit. ⁊ valẽt ad mul
ta bona ẜ
ʒz doc. in. c. ꝙquidā de pe. ⁊ re.
nō tamen debet eũ absoluere. pecca
ret mortaliter tā absoluens penitẽs
ẜ
ʒz Ri. in. iiij. di. xvij.
¶ Vtrũ bona oꝑa q̃ penitẽs faciet sint
*magis efficati a ad expiandā culpam
preteritā qñ per confessorẽ et iniungũ
tur sic dicendo oĩa bona q̃ facies vł in
tendis facere iniungo tibi in remissio
nẽ pctōꝝ. Rñ. secundum Tho. in quoł.
ꝙ sic sicvalent dupliciter. Prĩo ex na
tura operis. Secundo ex vi clauiũ. ⁊ iō
plus habẽt expirare culpam preteritā.
Et ꝓpterea bonũ est ꝙ sacerdos hoc ei
iniungat taliter ꝙ intelligat vt. s̃. dixi
confessio. v. in prin.
¶ Vtrũ vnꝰ cōtessor possit ex causa re
* |
laxare aut cōmutare penitẽtiā quā alter imposuit. Rñ. Breuiter loquẽdo de
penitẽtia sacramentali ꝙ sic si talis h
ʒz
autoritatẽ absoluendi a tali peccato ꝓ
pter q fuit sibi ĩposita etiā si ille q̇ im
posuit esset superior. Si vero nō h
ʒz autoritatẽ absoluẽdi a tali pctō nō poterit eā nec relaxar̃ nec ↄmutare nisi necessitas vrgeat vł pietas suadeat. piũ
n. tunc esset interpretari ꝙ superior in
hmōi casibꝰ acceptet ẜ
ʒz Ro. ar. c. latorẽ
xxxiij. q. ij. gl. xxvi. q. vij. c. tꝑa tenet ꝙ
ep̃s pōt diminuere pnĩam quā papa ĩposuit ar. d. c. latorẽ. Q ego admitterẽ
qñ nō pōt haberi recursus ad superiorẽ cōmode et ex cā ałs nō credo. ⁊ hoc
etiā t
ʒz Alua. ⁊ sequit̃ car. in cle. fi. de pe.
⁊ re. ⁊ ẜ
ʒz predictā di. cōcordabis opi. cō
trarias q̃ recitant̃ in. d. cle. fi. Fallit hoc
ẜ
ʒz aliquos nisi alicui in pnĩa fuisset im
positũ vt iret ad terrā sancta
ʒz tũc sine autoritate pape nō posset cōmutare
ar. c. j. ⁊. c. suꝑ his de voto. iuncto. ca. ex
multa. e. ti. q ego limito qñ iniunxisset
vt iret in subsidiũ terre sancte: ałs nō ꝑ
iura prealle. Et secundum hanc distin.
limita ⁊ intellige glo. ⁊ do. in. d. c. j. ⁊ ita
tenet Mo. ti. pnĩa. iiij. ⁊ Asten. titulo. v.
tit. xxxij.
¶ Sʒz quero q̃ sũt canones pnĩales. Rñ.
ꝙ eos reduco ad viginti quoꝝ primus
hr̃. lxxxij. d. presbyter vbi datur cuilibet
presbytero fornicatori vel cōmittẽti q
cũ pctm̃ q inducit dispositionẽ penitẽtic. x. annoꝝ in quibus ṗmos tres
mẽses dʒz ieiunare in pane ⁊ aqua tātũ
exceptis dñicis ⁊ festis p̃cipuis in q̇bꝰ
pōt recreari vino pisciculis ⁊ liguminibꝰ inclusus tñ stādo post exiẽs dʒz vnũ
ānũ cũ dimidio ieiunare ĩ pane ⁊ aqua
post vs ad septimũ annũ ieiunare dʒz
tres ferias in pane ⁊ aqua. s. ij. iiij. ⁊. vj.
nisi secundā feriā debet redimere vno
psalterio vel denario post tres sequentres annos. vj. fe. ĩ pane ⁊ aqua ieiunet.
Quidā intelligũt in adulterio vł ĩcestu
solũ. Sʒz tu dic etiā in fornicatione.
¶ Secundꝰ canon hr̃. xxx. q. j. c. si quis
sacerdos ⁊. c. ñ dʒz vbi dat̃ pnĩa. xij. ānoꝝ
presbytero q̇ cognouit filiā spũalem ẽt
quā audiuit in cōfessione. ⁊. si est publĩ
cũ vł si est ep̃s. xv. an. peniteat: ⁊ mulier
dʒz oĩa pauperibꝰ dare ⁊ ĩ monasterio ꝑ
petuo seruire deo. ¶ Tertiꝰ est de spō.
duo. c. accepisti. vbi ↄ̃hẽti ꝑ verba de p̃
senti cũ aliquo alij despōsato ĩponit̃ pe
nitẽtia ꝙ ieiunet in pane ⁊ aqua. xl. die
bꝰ ⁊. vij. an. sequẽtibꝰ pẽiteat. ¶ Quartus ẽ in. c. de filia ⁊. c. deuotā. xxvij. q. j.
vbi peccāti cũ monialivłreligiosa pnĩa
x. an. iniũgit̃ ⁊ cōsentiẽti. ¶ Quintꝰ est
in. c. si q̇s cũ duabꝰ. ⁊ in. c. si quis cũ ma
tre. xxxiij. q. vl. vbi ignorāter cognoscẽs
duas sorores: vł mr̃eʒz: vł neptẽ. vł amitā aut filiā: ĩponit̃ pnia. vij. an. si sciẽter
priuatur ꝑpetuo cōiugio. ¶ Sextus est
de exces. p̃la. c. clerici vbi clerico peccā ti
cōtra naturā ꝑpetua pnĩa ĩpōit̃ detrusus ĩ monasterio. Laico vero vs ad di
gnam satisfactionẽ imponit̃ separatio
a cetu fideliũ. ¶ Septimus est ĩ. c. hoc
ipsum. xxxiij. q. ij. vbi incestuosovel pec
canti cum brutis inponit̃ pnĩa plus
septem anno.
¶ Octauus est ĩ ca. admonere. xxxiij. q.
ij. vbi vxoricide ĩponit̃ pnĩa aspera ⁊ ꝑ
petua. s. ne vinũvel sicerā bibat. carnes
nũ comedat. nisi ĩ pasca ⁊ natiuitate
dñi in pane ⁊ aqua ⁊ sale viuat ieiunijs ⁊ orationibꝰ intentꝰ vł intret mona
steriũ. ¶ Nonꝰ ẽ in. c. latorẽ. xxxiij. q. iij.
in matricidis q̇bꝰ quasi eadẽ cũ vxori
cida iponitur nisi ꝙ ista est solũ septẽnis. ¶ Decimus est in. c. ij. de pe. ⁊ re.
vbi interficiẽti p̃sbyteꝝ ĩponit̃ pnĩa. xij.
ānoꝝ. ¶ Xj. ẽ ĩ. c. accusasti de accu. vbi
accusanti ĩiuste aliquẽ ad mortẽ si occi
sus fuerit ĩponit̃ pnĩa. xl. dieꝝ. ĩ pane ⁊
aq̃ ⁊. vij. an. peniteat. si ꝟo mẽbrũ ꝑdiderit tribꝰ. ¶ Xij. ĩ. c. quicũ. vj. q. j. vbi
ꝑimo ĩponit̃ ieiuniũ. xl. dicꝝ ĩ pane ⁊
aq̃ ⁊ pnĩa. vij. an. Jdẽ de eo q̇ eũ inducit
vel cōsuluit vł cogit. ⁊ si erat seruꝰ dñs
tribꝰ q̃dragesimis ⁊ legitimis ferijs. s.
ij. ⁊. iiij. ⁊. vj. in pane ⁊ aqua ieiunet. c. q̇
cōpulsos. xxij. q. v. ¶ Xiij. est in. c. vt mẽ
sure ẽp. ⁊ vẽ. vbi. xxx. dieꝝ ĩ pane ⁊ aq̃
ieiuniũ ĩponit̃ falsanti mẽsuras. s
ʒz gra
|
nior penitẽtia ĩponitur falsario literaꝝ
apłicarũ ĩ. c. dura ⁊ in. c. ad falsarioꝝ et
in. c. ad audiẽtiā de cri. fal. ⁊ in. c. nouimus de verb. sig. ¶ Xiiij. est ĩ. c. de his
vero xxxiij. q. ij. ⁊ ĩ. c. si quis de pe. di. v.
vbi dimittẽdi pnĩa
ʒz i solẽnẽ ĩponit̃ pe
nitẽtia. x. an. ⁊ exhbitio eucharistie in
fine vite sue solũ. ¶ Xv. est in. c. nemo ꝑ
ignorātiā de cōse. d. j. vbi presbytero q̇
clericũ mortuũ inuoluit inpala altaris
ĩponitur pnĩa. x. an. ⁊. v. mensiũ. Diaco
no vero triũ an. cũ dimidio. ¶ Xvj. est
ĩ. c. de viro. xij. q. ij. vbi cōmittẽti sacrilegiũ ĩponitur pnĩa. vij. an. Jta ꝙ ĩ tribꝰ
ṗmis carnes nō comedat nec vinũ bi
bat nisi ĩ pasca ⁊ natali dñi. Jn alijs. vt
an. tribꝰ ferijs carnibꝰ ⁊ vino abstineat. Cōburẽs tñ ecclesiā. xv. ann. penite
re d
ʒz ⁊ resarcire: vt ĩ. c. si quis eccle. xvij.
q. iiij. ¶ Xvij. est in. c. statuimꝰ de maledi. vbi blasphemātibꝰ publice deũ vel
sanctos ĩpōitur illa pnĩa de q̃. s̃. blasphemia. §. vij. ¶ Xviij. ẽ. in. c. oĩs de pe.
⁊ re. vbi sacerdoti reuelāti cōfessionem
ĩponitur pena de qua. j. cōfessio. vlti. §.
xx. ¶ Xix. est in. c. si quis dederit. xxiiij.
q. j. vbi dās cōmunionẽ heretico vel ac
cipiẽs ab eo nesciens hoc prohibitum
ab eccłia d
ʒz penitere vno anno. si erat
sciẽs. x. an. ita q̇ permittit hereticũ celebrare in ecclesiacatholica ꝑ ignorātiā
iuris. xl. diebꝰ penite at si scienter ꝑ an
nũ peniteat Qui aũt pro eiꝰ reuerentia ⁊ damnatiōe eccłie. x. ann. peniteat
Qui aũt trāsierit ad hereticos vł alios
ad hoc induxerit peniteat. xij. an.
¶ Sunt multi alij canones in quibꝰ pe
*nitentia. vij. an. aliquando minor imponitur quos pretereo quia ex quo re
gulare est ꝙ pro quolibet mortali sit se
ptennis non fuit necessarium eos exprimere.
¶ Ad regulas aũt predictas dʒzcōfessor
sꝑ habere oculũ ⁊ ex cā puta de
bilis vel alteri obligatꝰ vel ꝓpter peri
culũ ne eam faciat penitẽs possit relaxare predictas penas cũvt dictũ est ho
die sint in arbitrio cōfessoris: tamẽ bonũ est ĩnotescere eā peccatorivt magis
timeat pecc are ⁊ intelligat q̇d sit ei age
dũ si vult absolui a pena pctĩ vel ĩ hoc
mũdo vel in alio: credendũ est eccle
sie instinctu spũssctĩ eas sic taxasse si
cut deus pro iusticia exigit. vel hic vel
in pugatorio a quocũ talia ꝑpetrāte
vt aperte dr̃ in. c. hoc ipsum. xxxiij. q. ij.
Hoc ipsuʒz ꝙ canonum cẽsura post. vij.
annos remeare penitẽtẽ in statum pri
stinũ p̃cepit nō electione ꝓprij arbitrij
sancti patres. sʒz. potius sentẽtia diuini
iudicij sanxerũt ⁊. j. r. Hincẽt eccłiasti
ca cōsuetudine ẽ vsurpatũ. vt maioruʒz
criminũ pnĩa. vij. an. spacio ↄcludat̃ ni
si vel officij excellẽtia vel criminũ ma
gnitudo premissum spacium transcen
dere cogat hoc ibi. aduerte etiā ꝙ in fo
ro pnĩali ferie ltĩe dicuntur. ij. iiij. ⁊. vj.
feria vt in ca. p̃sby. lxxxij. d. ⁊. in. c. ieiunia. de conse. di. iij. facit de homi. c. ij. ⁊
ideo sanctiꝰ est in. his penitẽtes affligere si modo induci possunt.
Confessio
septima. quo ad eius effectum.
*¶ Vtrũ confessio liberet a culpa pctĩ
Rñ. ꝙ sic. Nā ẜ
ʒz Aureo. in. iiij. di. xvij.
q. j. nisi meritũ xp̃i actualiter applicetur isti vel illi nulla culpa deletur so
lũ ꝑ meritũ passiōis xp̃i peccata remittũtur cũ ergo sacramẽta sint immedia
tũ applicatiuũ passtois xp̃i ad nos iō
oĩs culpa delet̃ mediātibꝰ sacr̃is de facto exhibitis vel in voto ꝓpterea cũ pe
nitẽtia sit sacr̃
ʒz ⁊ ꝑcipiatur in ↄfessiōe
ꝑ eā hō sesubdit ministris eccłie qui
sũt sacr̃orũ dispẽsatores. Jō cōfessio ex
vi absolutiōis cōiuncte culpā remitit
nisi hō obicẽ pctĩ mortałin actu ponat
ẜ
ʒz Sc. in. iiij. d. xiiij. q. vl. Nec ob. q in
cōtritione peccata remittuntur. quia
cōtritio votũ cōfessio is h
ʒz annexũ. Et
iō sicut baptismꝰ liberat a cłpa nō tm̃
ẜ
ʒz ꝙ actu ꝑcipit̃ s
ʒz etiā ẜ
ʒz ꝙ invoto hr̃
sicut p
ʒz in illis q̇ iustificati ad baptismũ accedũt nec frustra postea baptismus per cipit̃. sic ⁊ de cōfessiōe dicẽdũ
est ꝙ si quis cōtritus accederet ad confessionẽ ĩ actu absolutiōis gr̃a augere
tur ⁊ etiā pctā remiterent̃ si precedẽs
|
dolor nō suffecisset ad cōtritionẽ. ⁊ ipse
tunc obicẽ gr̃e nō preberet. His etiam
concordat sanctus Tho. in. iiij. di. xvij.
De materia in hoc. §. tacta notatnr
aliquid ꝑ Bal. in aut̃. cōtra qui ꝓpriũ.
C. de non nu. pe. ⁊ tit. s̃. in eo. ver. .§. iij.
¶ Vtrũ cōfessio liberet a pena pctĩ. Rñ.
*ꝙ sic triplicit̃. Vno mō ex via bsolutionis in voto vel in actu liberat a pena
eterna sicut ⁊ culpa a qua liberatꝰ nihilominꝰ remanet obligatꝰ ad penā tꝑalẽ ẜm ꝙ pena est medicina ꝓmouẽs et
purgās q̃ restat in purgatorio paciẽda
q̃ q̇dẽ est improportionata viribꝰ peni
tẽtis in hoc mũdo viuẽtis. s
ʒz ꝑ vim cla
uiũ in tātũ minuit̃ ꝙ remanet ꝓportio
nata viribus penitentis viuentis hoc
mundo ita ꝙ satisfaciendo in hac vita
purgare se potest. ¶ Secundo quia sacerdos pōt dimittere de pena debita
ẜm Pan. in. c. sicut dignum de homic.
et de hoc habes. j. indulgentia. §. v.
¶ Tertio dimittit̃ pena ex ipsa natura
actꝰ ↄfitẽtis q̇ penā h
ʒz annexā erubescẽtie. ⁊iō quāto pluribꝰ ↄfitet̃ q̇s de pctĩs
tāto magis pena minuit̃ ꝓpterea ↄfessus ⁊ absolutꝰ ĩ purgatorio minꝰ punie
tur ↄtritꝰ tm̃ p̃serti ꝓpter duo vltĩa.
¶ Vtrũ cōfessio generalis sufficiat ad
*delẽda mortalia. Rñ. ẜm Ric. ĩ. iiij. dist.
xxj. arg. iij. q. iij. ꝙ sic peccata oblita aduerte tamẽ q ad remissionẽ mortaliu
ʒz
oblitoꝝ⁊ ignoratoꝝ nō sufficit cōfessio
generalis q̃ sit ĩ eccłia sine sacr̃ali si hō
h
ʒz copiā p̃sbyteri ⁊ facultatẽ ↄfitẽdi s
ʒz
tenet̃ de eis generałr cōfiteri ⁊ p̃bytero
petere absolntionẽ ẜm eundẽ Ric. vbi
s̃. v
ʒz tñ ↄfessio generalis ad delẽda venialia. Vñ no. ꝙ ↄfessiogeneralis sacr̃a
lis q̃ fit in secreto sacerdoti de generibus singuloꝝ nō de singulis geneꝝ va
let ad remissionẽ pene ⁊ culpe venialiũ
ex q̃tuor ẜm sctm̃ Tho. ĩ. iiij. distin. xxj.
¶ Prĩo ex cōtritiōe penitẽtis. ¶ Sco
ex humilitate cōfessionis. ¶ Tertio ex
oratiōe sacerdotis. Quarto ex vi clauiũ
alia aũt cōfessio que nō est sacr̃alis: sed
solum generale valet ex tribus primis
tantummodo.
Confessio
vltio quo ad figillũ ⁊ eiꝰ
celationem.
¶ Vtrũ sigillũ cōfessiōis sit de essentia
*sacr̃i. Rñ. aureo ĩ. iiij. di. xxj. ꝙ sic. nā de
rōne sacr̃i est ꝙ sit signũ efficax. est eni
ʒz
sacr̃m sensibile efficiẽs ꝙ figurat. Sed
sacr̃m istud fignificat ⁊ figurat ꝙ deus
audit peccatũ ⁊ cōstituit̃ foru
ʒz secretũ
in quo mori d
ʒz pctm̃ ⁊ extingui ergo cũ
sig nificatio sacr̃i cōfessionis sit signifitio occulte deletiōis pctĩ ⁊ fori. ideo ad
rōnẽ eiꝰ ꝑtinet vt nullo mō reuelet̃. Vn
de qui reuelat facit irritũ sacramentũ
aufferendo cōfessioni naturā sue signi
ficationis ⁊ figurationis.
¶ Vtrũ sigillũ ↄfessiōissit de iure natu
*re. Rñ. Sco. in. iiij. dist. xxj. q. ij. q sic rō
ne caritatis fidelitatis: veritatis ꝓmis
se tacite et vtilitatis quo sigillo multi
confitentur qui non facerent.
¶ Vtrũ papa possit p̃cipere sacerdoti
*vt reuelet cōfessionẽ. Rñ. ẜm Ric. ĩ. iiij.
di. xxj. ꝙ non. Et si p̃cipit nō est ei obediẽdũ. secretũ cōfessionis est de iure
naturali diuisio ⁊ eccłie suꝑ qua papa
nō pōt p̃cipere. vel dic ꝙ cũ sacerdos ĩ
actu cōfessiōis sit specialis vicarius et
specialis quo ad illā speciẽ sit maior ge
nerali. c. studuisti de offi. leg. Jō papa ĩ
hoc nō est maior cũ sit vicarius generalis. Hanc rōnẽ ponit pa. in. c. dilectꝰ
de exces. prelato.
¶ Quid si interrogat̃ sacerdos au sciat
*aliquid de eo ꝙ audiuit in cōfessione:
vel p̃stet̃ ei iuramentũ vt dicat si aliq̇d
audiuit in ↄfessiōe. Rñ. ẜm Sco. ⁊ Ric.
vbi. s̃. ꝙ d
ʒz rñdere se nihil scire vel audiuisse supple. ad reuelādũ: sicut ⁊ xp̃s
dixit Mar. xiij. ꝙ nec filius hoĩs scit de
die. iudicij intelligitur ad reuelandu
ʒz
generaliter. vnde nō debet tacere vt di
cunt aliqui ⁊ male. sed audacter dicere
ꝙ nihil scit ⁊ ꝙ nihil audiuit: subinteltigitur ad reuelandũ. Et in hoc concor. S. Bo. ea. dis. ⁊ cōiter doc. ⁊ pa. ĩ. d.
c. dilectus. licet quida
ʒz dicant ꝙ potest
dicere se nihil scire vt homo sed vt deꝰ
ita dicitur in. c. si sacerdos. de offi. ordina. Melius est vt dixi. s. ad reuelan|
dũ nō pōt negari qui sciat vt homo.
¶ Vtrũ liceat saltẽ reuelare de lnĩa cō
*fitẽtis. Rñ. tenẽt q̇dā ꝙ sic illi q̇ vtilis ⁊
necessariꝰ est ad ꝑficiẽda q̃ requirunt̃
ad illud foꝝ: adhuc gerit ꝑsonā. dei
s
ʒz alij persone nō l
ʒz ⁊ hmōi opi. est Ri.
vbi. s̃. S. Bo. ꝟo ⁊ pe. ⁊. S. tho. ea. di. te
nẽt ꝙ licite pōt reuelare nisi timeat̃ de
scādalo ⁊ hoc solũ ei qui pōt ꝓdesse et
nō obesse. ita tamẽ q sacerdos constituat se nunciũ cōfitẽtis. S
ʒz magis mihi placet opinio prefati Aureo. vbi. s̃.
Land. ea. di. ꝙ nullo mō: l
ʒz ↄfitẽs nō
pōt dispensare in. l. nature diuina ⁊ in
essentia sacramẽti. Et iō cautius est q
faciat sibi dicere extra cōfessionem hoc
quod vult ꝙ reuelet.
¶ Vtrũ ille cui reuelat̃ peccatũ alicuiꝰ
*ex aliqua cā de licẽtia cōfitẽtis tenẽdo
opinionẽ q hoc possit facere teneat̃ ce
lare. Rñ. sctũs Tho. vbi. s̃. ꝙ sic sicut te
netur ⁊ interpres celare.
¶ Vtrũ ĩ aliquo casu liceat reuelare cō
*fessionẽ. Rñ. q sic ĩ. vj. casibꝰ. ¶ Primꝰ
quādo sacerdos ĩdiget cōsilio: ita tamẽ
ꝙ dicẽs peccatũ sibi indetectũ in cōfes
sione nullo mō referat ad ꝑsonā cōfitẽtẽ taliter ꝙ possit deueniri ad eiꝰ noticiā istud p
ʒz in. c. officij de pe. ⁊ re. vbi
papa nō reprehẽdit legatũ petẽtẽ cōsiliũ de peccato. Q asserit se in cōfessione habuisse ĩ vniuersali. vnde credo ꝙ
cōfessores nō peccẽt mortałr q̇ aliquan
do ẽt dicũt se audiuisse tale pctm̃ ĩ cōfessione quādo in tali generalitate ita
dicũt ꝙ nullo modo pōt dep̃hẽdi ꝑsona q̃ ip̃m cōfessa ẽ: l
ʒz sit ꝑiculosu
ʒz talia
referre nisi in casu necessitatis ꝓ ↄsilio
habendo propter scandalum ⁊ periculum ne deueniatur in noticiā persone.
¶ Scs casus ĩ quo l
ʒz reuelare est de li
centia cōfitẽtis q tñ nō placet. vt dixi.
s̃. ¶ Tertiꝰ casus ẜm Jnn. ⁊ sequit̃ pa.
in. d. c. oĩs de pe. ⁊ re. est. qñ q̇s ↄfitet̃ se
velle facere aliq malũ: istud nō est
dictũ in pnĩali foro ⁊ ideo ꝓpter rationẽ istius sacramẽti nō tenet̃ celare. nec
etiam propter p̃ceptũ legis nature seu
diuine. ratio impromissionis saltẽ taci
te de non reuelando: quia vt dicit sanctus Bo. in. iiij. di. xxj. intelligit̃ ꝙ d
ʒz ce
lare nisi ꝟitas vel obediẽtia aliud exigat. vt ẽ ĩ ꝓposito. Nec ob. q cōiter tenẽt the. ea. di. ꝙ nō liceat dictũ eoꝝ
limito ⁊ ĩtelligo qñ q̇s ↄfitet̃ se habere
pctm̃ de qͦ nō pōt penitere: ⁊ a q̇ nō pōt
nec vult abstinere. ⁊ hoc iō ↄfitet̃ vt sa
cerdos p̃beat ↄsiliũ ⁊ oret ꝓ eo vt deus
eũ illuminet ⁊ hmōi: ⁊ tale pctm̃ nō ver
git in periculũ alioꝝ s
ʒz tātũ ipsiꝰ ↄfitẽtis. nā tũc nullo modo pōt reuelari.
talis ↄfessio disponit ad cōtritionẽ ⁊ cō
sequẽter ad pctōrũ in cōspectu dei cela
tionẽ ẜ
ʒz Ri. ĩ. iiij. di. xxj. ar. iiij. q. ij. s
ʒz qñ
vergeret in ꝑiculũ cōicatis vel alterius
tũc si nullo mō vult cessare talis q̇n illud faciat. credo sine p̃iudicio ꝙ nō so
lum pōt: imo tenetur reuelare ei q̇ pōt
ꝓdesse et non obesse vt malo obuietur.
¶ Quartꝰ casus est qñ q̇s h
ʒz ꝑ aliā viā
pctm̃ sibi detectũ in cōfessiōe ẜ
ʒz sanctũ
Bo. ⁊ Ri. ⁊ cōiorẽ opi. the. ĩ. d. xxj. di. Ve
rũ est ꝙ ꝓpter scandalũ nō d
ʒz reuelare
nisi ꝓ necessitate vel vtilitate ill dicat
vel nisi iurauerit dicere ꝟitatẽ ẜ
ʒz Jnn.
ĩ. c. oĩs de pe. ⁊ re. recitat Pan. ĩ. d. c. dilectus. de exces. prel. nun tamẽ d
ʒz dicere se audiuisse illud in cōfessione
ẜm Sco. vbi. s̃. peccaret mortałr ⁊ idẽ dic.
si reuelat aliq̇d plus sciat extra cōfessionẽ puta scit semiplene aliq factu
ʒz
extra cōfessionẽ ⁊ plene in cōfessiōe nō
l
ʒz sine pctō mortali nisi semiplene expri
mere. vel si h
ʒz dubie aliter dubie reuelare nō d
ʒz. ¶ Quintus casus est quā
do essent aliqui qui cōdixerũt interfice
re p̃sbyteꝝ eũ existẽtẽ in nemore quoꝝ
vnꝰ penitet ⁊ cōfitet̃ ante nemoris ingressum nā tũc pōt sacerdos retrocedere. l
ʒz ex hoc alij socij cognoscāt sociũ cō
fessu
ʒz fuisse proditionẽ ẜm enim Sco.
in. iiij. di. xxj. generaliter dici pōt quod
signũ ꝙ de se est indiferẽs ad fignificā
dũ tale peccatũ fuisse confessum. vel nō
fuisse l
ʒz aliquibus sit signũ magis determin atũ ex aliquo p̃supposito nō tamẽ ex se est signũ reuelatiuũ cōfessiōis.
nec ꝑ cōsequẽs simpliciter illicitũ ↄfes|
sioni. quidā tñ tenẽt ꝙ ĩ tali casu tenẽtur potiꝰ intrare nemꝰ ⁊ subire morte
ʒz
tali signo reuelare. s
ʒz eis non credo.
Meliꝰ tñ faceret si aliquā cām fingeret
cur intrare renuit. s
ʒz si nō pōt inuenire
credo cũ Sco. q pōt desistere ab ĩgressu uis illi ꝑ tale signũ deprehẽdant
cōfessionẽ ei fuisse factā. si tñ signũ nō
esset indifferẽs l
ʒz certũ nullo mō liceret
signũ facere vel alio mō cōfessionẽ reuelare: sed potius tenet̃ ẜm Ri. vbi. s̃. mor
tem sustinere ne confessionem reuelet.
¶ Sextꝰ casus in quo licet reuelare cōfessionẽ est qñ id ꝙ r non est pctm̃ nec
est circũstantia pctĩ illius q̇ cōfitet̃ nā
tale q̇d nō cadit sub sacramẽto cōfessio
nis nisi esset quid potẽs deducere adme nifestationẽ pctĩ. vnde si q̇s cōfiten
do inserat q in tali terra sunt boni fru
ctus vel pulchrum castrũ: vel q ex tali licito cōtractu d
ʒz dare centum ducatos alicui. ⁊ hmōi que non sunt peccata nec dedncẽtia ad manifestationem
pctĩ licite ẜm ric. vbi. s̃. pōt manifestare
nisi talis ĩnotescat ↄfessori quod talia
sibi dicit sub sigillo secreti. tunc non
potest reuelare nisi ẜm q sigillum secreti potest reuelari vt. j. dicam.
¶ Quid si presbyter haberet aliq pec
*catum mortale q nō posset cōfiteri nisi
cōfessionẽ sibi facta
ʒz reuelaret. Rñ.
ẜm ri. vbi. s̃. ⁊ sco. q nō d
ʒz cōfiteri durante
tali casu illud pctm̃ s
ʒz sufficit ↄfiteri de
eo cũ ꝓposito cōfitẽdi qñ poterit facere
sine p̃iudicio sigilli confessiōis ⁊ reuelatiōis persone cōfesse: fortiori em̃ vin
culo tenetur ad celandum confessionẽ
penitens ad confitendum.
¶ Vtrum sacerdos qui audit duos ĩ cō
*fessione ⁊ vnus eorum dixit se peccasse
cum illo alio. sed ille alius cōfitẽdo hoc
nō dicit possit eum de hoc interrogare.
Rñ. quod sic in genere: sed non potest
dicere q alius sibi reuelauerit nisi ille
extra confessionem sibi dixisset.
¶ Vtrũ sciẽs ꝑ confessionẽ aliquem ex
*cōicatũ teneat̃ eũ vitare. Rñ. ẜ
ʒz Ri. vbi
s̃. q nō etiā in secreto. ⁊ ad. c. cũ nō ab
hoĩe. de sen. ex. q vr̃ dicere contrariu
ʒz
Rñdet q intelligit̃ q scit per aliā viā
in secreto per confessionem Sco. tamen vbi. s̃. tenet q debet eu
ʒz vitare si
potest sine ꝓditione eius excōicatiōis.
si vero hoc nō pōt facere q̇n eũ prodat
non tenetur immo tenet̃ non vitare
fortiori vinculo ligatur ad celandũ. s̃.
per legẽ nature diuinam ⁊ ecclesiasticā
ad vitandum excōmunicatum.
¶ Quid si sacerdos sciat ꝑ cōfessionem
*q aliq̇s dormiuit cũ muliere in eccłia
Rñ. q hoc nō pōt reuelare ep̃o nisi in
gñe dicẽdo talis eccłia est polluta: ⁊ in
diget recōcialiatiōe. ar. c. significasti de
adul. ⁊. c. si sacerdos. de of. or. ⁊hoc tutiꝰ
est l
ʒz q̇dā teneāt q nec ẽt ĩ gñe dẽat re
uelare. q verũ credo qñ est oĩo occultũ
quia sic non indiget reconciliatione.
¶ Vtrũ abbas vel aliꝰ p̃latꝰ possit am
*mouere subditũ ab aliqͦ offō ꝓpter deli
ctũ q sit in cōfessione. Rñ. ẜm Ri. ⁊. S.
vbi. s̃. q nō. etiā si scit eũ male vti tali
officio. nisi qñ hoc facere posset sine suspitiōe penitẽtis. ⁊ alteriꝰ cuiuscũ ꝙ
eũ āmoueat ꝓpter cōfessionẽ: tũc pos
set. s
ʒz ego credo istud verum nisi qñ ta
lis subditus cōfiteret̃ pctm̃ a quo non
vult desistere ⁊ q vergit in ꝑiculũ alio
rũ tũc credo possit eũ officio priuare
qñ ad libitũ ipsius spectat ammouere
vel confirmare. vt. s̃. §. vij.
¶ Quid de p̃sbytero q̇ scit ĩ ↄfessiōe im
*pedimẽtũ ĩ mr̃imonio ↄ̃hẽdo. vłcanꝰ
in ꝓmouẽdo ⁊ ꝑ eũ pñtādo. Rñ. ꝙ secre
te d
ʒz eos monere vt desistāt quod si cōtrahũt bñdicat nuptias si petit ꝙ pñtet
ordinādũ pñtet qñ ałr facer̃ nō pōt sine
manifestatiōe ↄfessiōis. facit ꝙ no. glo.
⁊ doc. ĩ. c. vnico. de scru. in or. fa. rō quia
etiā si diceret nō sibi crederet̃ nisi quatenus posset ꝓbare. ⁊sic frustra faceret.
¶ Quid est q cadit sub sigillo cōfessio
*nis. Rñ. q directe se extendit ad oĩa q̃
cadũt sub sacramentali confessione vt
sunt pctā ĩdirecte ꝟo cadũt oĩa illa per
q̃ dep̃hẽdi pōt pctm̃ vł pctōr vñ ẜm ri.
vbi. s̃. q̇cq̇d ꝑ se vel ꝑ accñs directe vel
indirecte posset verecũ diā vel cōfusionẽ vel malā suspitionẽ vel aliq aliud
|
nocumẽtũ gñare penitẽti ex pctō confesso. cadit sub isto sigillo. Vnde locꝰ et
tp̃s ⁊ siłia ex q̇bꝰ pōt deueniri in noticiā pctĩ cōfessi. nō simpliciter sed sub re
latiōe ad personam que ipsum est ↄfes
sa cadit sub isto sigillo. ⁊ durat ẽt post
mortẽ penitẽtis ẜm So. vbi. Vñ ẽ p̃ceptũ negatiuũ q obligat etiā ad semꝑ.
¶ Vtrũ ille cui ↄfessor reuelauit cōfes
*sionem teneat̃ celare q sibi reuelauit.
Rñ. ẜm. Ri. vbi. s̃. ꝙ sic ĩmo p̃lato sibi p̃
cipiẽti ꝙ reuelet nō tenet̃ nec d
ʒz obedi
re: talis cōfessor q̇ sibi reuelauit dedit de facto sibi potestatem loquẽdi nō
de iure. ⁊ iō nullo mō l
ʒz ei reuelare.
¶ Quid de illo q̇ audiuit a ꝓposito aut
*a casu cōfessionem quis facit cōfesso
ri. Rñ. Ri. vbi. s̃. ꝙ tenet̃ celare de iure
nature ⁊ diuino. ⁊ ideo nullo modo po
terit sine pctō mortali reuelare sine con
sensu expresso penitẽtis Et addit Sco.
vbi. s̃. qui dolose ⁊ insidiose audiuit q̃
quis confitetur peccat mortaliter.
¶ Vtrum ꝑsona cũ q̃ q̇s peccauit cadat
*sub sigillo ↄfessiōis. Rñ. Ri. vbi. s̃. ꝙ sic
siue penitẽs potuerit suũ peccatũ ↄfite
ri sine exp̃ssiōe illius ꝑsone. siue non.
¶ Vtrũ penitẽs teneat̃ celare pnĩa
ʒz si
*bi a ↄfessore iniũctā. Rñ. ẜm ri. vbi. s̃. ꝙ
si penitẽs ĩ manifestādo q sibi a ↄfessore ẽ iũctũ facere p̃iudiciũ fame ꝓprie
abs vlla vtilitate aut ↄfessori. si for
te sciret̃ q sibi ĩiũxit ĩcurreret odiũ ali
quoꝝ. ⁊ hmōi tũc tenet̃ celare. Si vero
nec fame ꝓprie resultat p̃iudiciũ nec sa
cerdoti. tunc potest reuelare. si vult.
¶ Que est pena reuelantis cōfessione
ʒz
*Rñ. q vltra pctm̃ mortale d
ʒz detrudi
in arto monasterio ⁊ deponi. vt ĩ. c. omnis. de pe. ⁊ re.
¶ Sed nuq̇d laicus reuelans cōfessio
*nẽ sibi factā sit detrudẽdus in arto mo
nasterio. Rñ. ẜm host. in. d. c. oĩs quod
nō sed alia penitentia puniendus.
¶ Cui incũbit ꝓbatio q talis reuela
*uit cōfessionẽ. Rñ. Pa. ĩ. d. c. oĩs ꝙ si cōfessor. cōfiteat̃ se dixisse tale pctm̃. s
ʒz ne
gat se habuisse ill ĩ cōfessiōe nisi probet si aliũde habuisse ꝑ cōfessionem
p̃sumet̃ ↄ̃ eũ. s. q in ↄfessione. habuit.
ar. vj. q. ij. placuit nō tñ puniet̃ pena or
dinaria. d. c. ois sed pena arbitraria
non aperte conuincitur.
¶ Vtrũ eadẽ sit rō de sigillo ↄfessionis
*⁊ sigillo secreti. Rñ. ꝙ l
ʒz sigillũ secreti ⁊
sigilli ↄfessiōis se hẽant ẜ
ʒz inferiꝰ ⁊ superiꝰ. oẽ sigillũ ↄfessiōis ẽ sigillũ secreti ⁊ nō eↄ̃rio. tñ nō ẽ eadẽ rō de vno
sicut de alio. Veꝝ est ꝙ peccat mortałr
frāgẽs qlibet istoꝝ sigilloꝝ vñ t
ʒz Sc.
vbi. s̃. ꝙsiue ille q̃ alicui aliq̃ t exṗmat
q ea t sibi sub sigillo secreti: siue nō
tenet̃ celare dũmō ĩtelligat q sub secreto ei dicit. ⁊ addit ri. vbi. s̃. q̇ ĩ hoc cō
cor. ꝙ si reuelat. crimẽ ꝓditiōis ĩcurrit.
Limita tñ ẜ
ʒz. S. Bo. di. ea. veꝝ ꝙ nullo
mō l
ʒz reuelare sigillũ secreti ĩ duobꝰ ca
sibꝰ. ¶ Primꝰ qñ ꝟitas id exigit. puta
vergit ꝑiculũ alioꝝ. ¶ Scs qñ dubio cogit ad reuelādũ. Vñ ↄ̃ ista duo et
iur̃iu ⁊ ꝓmissio nō v
ʒz. Vñ dicit pa. ĩ. d.
c. oĩs q si talis assumit̃ ĩ testẽ tenet̃ reuelare uis sub sigillo secreti sit ei dictũ nō tñ tenet̃ denũciare. ali ẽ testi
moniũ dicere ali denũciare nā denũciare nō tenet̃ quis q ꝓbare non pōt.
vj. q. ij. placuit. ij. q. j. si peccauerit. ij. q.
vij. plerũ. He. tm̃ de ga
ʒz. ix. quoł. dicit
q subditꝰ qui recipit aliquid ab alio
in secreto nō vergens in dānum cnius nō tenet̃ reuelare etiam prelato p̃cipienti vt reuelet. Et ẜm hoc limito. S.
Bo. vt intelligat̃ teneri ex obedientia
qñ p̃latus vult scire q pōt cedere in de
trimẽt u
ʒz religionis. aut alteriꝰ. ałs nō
sigillũ ꝟo ↄfessiōis nullo mō l
ʒz reuela
re nisi ẜm ꝙ. s̃. dictum est.
¶ Vtrũ cōfessor dicẽs aliquẽ sibi cōfes
*sum de pctĩs suis sit reuelator cōfessionis. Rñ. ẜ
ʒz. ri. vbi. s̃. ꝙ nō nihil occul
tum manifestat: sed solum manifestum
ꝙ scit extra cōfessionẽ si dixerimꝰ ꝙ
pctm̃ nō habemus ipsi nos seducimus
⁊ c. j. Jo. j. Si ꝟo diceret ꝙ ẽ sibi ↄfessus
de magnis criminibꝰ ⁊ multꝰ. bñ esset
reuelator cōfessiōis. Quidā etiā dicunt
q dicere talia ꝟba. s. hoc pctm̃ audiui
in confessione ꝙ est pctm̃ mortale. ⁊ sa|
tis ad hoc videt̃ facere tex. d. c. oĩs. sed
ego hoc nō credo. Et est ꝟsus ẜm Sco.
vbi. s̃. nisi ꝑ tale deueniatur in notitiā ꝑsone q̇ eũ commissit. periculosum
est tamen talia dicere.
Confirmatio
electorũ an sit de necessitate petẽda. Rñ.
quod sic de iure cōi ita quod electus
ad regimen cuiuscun ecclesie aut reli
gionis si administrationi dignitatis
se ingesserit ante confirmationẽ. siue
tan prelatus vel procurator. aut iconomus aut alio nouo q̃sito colore ĩ spi
ritualibus aut tꝑalibus per se vel aliũ
in totũ vel in parte ante confirmationẽ ipso facto priuatur omni iure q ꝑ
electionẽ in ipsa dignitate habebat. c.
auaritie de elec. li. vj. Fallit hoc in casu
qñ abbatissa electa a maiori parte. non
tamen a duabus partibus impugnat̃
ne cōfirmetur: interĩ pōt administra
re. c. indẽnitatibꝰ. §. si ꝟo de ele. lib. vj.
Jtẽ fallit qñ confirmatio a papa est pe
tenda ⁊ electus est valde remotꝰ valet
vltra italiā tũc bñ pōt administrare in
tꝑalibus ⁊ spũalibus ante cōfirmationẽ. Excepto q nullā alienationẽ facere pōt. vt in. c. nihil de elec. Quod verũ
credo qñ nō est in mora petende confir
mationis. ałs habebit locũ pena. d. c.
auaritie. Et q t tex. de vltramōtanis
credo habeat locũ in citramontano qñ
cura esset vltramōtes vt tenet Ho. ⁊ Jo.
an. in. d. c. nihil ⁊ Guil. in. d. c. auaritie.
Secus esset si haberet ꝑ priuilegiũ. vt
nos fratres minores qui habemus ꝙ
electus generalis noster statim potest
administrare.
De confirmatione electi. ⁊ quo iure fiat not. Bal. in. l. si q̇s sepulchrũ de
rele. ꝙ dʒz peti fieri iudicis officio ⁊ trās
fert dñium p̃latorũ vt not. Bal. in sua
marg. in ver. cōfirmatio ver. ij. vbi etiā
ꝙ nō tribuit ius qñ requiritur dispẽsa
tio que deficit. ita Dynꝰ in. l. ij. ⁊ in apo
stil. ff. de excu. tut.
¶ Vtrum prefata habeant locũ in ep̃o.
*Rñ. Ge. in. d. c. auaritie ẜm Jo. an. ꝙ sic
ex quo no. ꝙ ↄstitutio penalis emanās
ad coadiuuationẽ vel executionem iu
ris antiqui interpetratur late vt inclu
dat cōtẽta in iure antiquo ałs non ha
beret locum in episcopo appellatio
ne dignitatis non comprehẽditur episcopalis. vt dicit gl. in. c. ij. de p̃bẽ. li. vj.
Sed hoc sic: quia in iure antiquo inclu
debatur ep̃s. vt in. c. nostri. ⁊. c. qualiter de elec.
¶ Vtrum habeat locum p̃fata pena in
*imperatore. Rñ. hu. ⁊ Jo. and. in. c. legi
mus. xciiij. di. quod non ⁊ vt tenet glo.
in cle. vnica de iureiur. in ver. reges ro
manos potest administrare ⁊ omnem
iurisditionem exercere imperij uis
pa. ibidem teneat contrarium. sed pla
cet mihi op. glo.
¶ Quando debet peti cōfirmatio. Rñ.
*ꝙ. j. tres menses post prestitũ consensum aliter limito cessante impedimen
to si non petatur vel ab electoribus vel
ab ipso electo: vel ab alio ꝓ ipso electo
est nulla. c. sit de elec. li. vj. Jn cathedralibus vero ⁊ regularibus ecclesijs
quarum confirmatio a papa est peten
da serua moderatione. ca. cupiẽtes de
elec. lib. vj.
¶ A quo d
ʒz peti confirmatio. Rñ. q si
*electus est exemptus d
ʒz peti a papa
vel ab eius legato de latere si est aliq̇s
suꝑ illa pro uincia. vt in. c. si abbatẽ de
ele. li. vj. Jntellige qñ talis exẽptus sub
est immediate pape secus si mediatevt
sunt prouinciales ministri ordinis mi
norum qui uis sint exẽpti. tñ habẽt
suꝑ se gñalẽ totius ordinis a quo habẽt cōfirmari. Tñ Pa. in. c. j. de sup. ne.
p̃la. tenet quod abbates etiam exẽpti
sunt ꝑ ep̃os confirmandi si autẽ non
sunt exẽpti debẽt confirmari per suos
p̃latos immediatos superiores. vt puta ep̃s inferiores suos. Archiep̃s ep̃os
suffraneos suos. ¶ Primas vel patriarcha archiep̃os non exẽptos hec colli
guntur ex. c. cũ monasteriũ. ⁊ ex. c. nihil
⁊ ex. c. bone memorie. el. j. de ele. cũ ibi
no. ⁊. lxiiij. distin. illud.
¶ Qũo d
ʒz fieri confirmatio a fuꝑiore
*vel ab eo cui de iure cōi siue soeciali pu
|
ta priuilegio vł cōsuetudine p̃scripta
siue ex delegatiōe cōfirmatio pertinet.
Rñ. ꝙ debet vocare noĩatim si est aliquis coelectus simul cum eo vel appa
ret aliq̇s oppositor. ałs generalis in ec
clesia in qua debet talis presse vocatio
debet fieri. vt si qui sint qui se velint op
ponere cōpareat assignato termino ꝑemptorio. etiam si nullus appareat d
ʒz
ipse confirmator diligenter examinare
⁊ electionis ꝓcessum ⁊ persona
ʒz electi.
maxime in scientia ⁊ honestate vite et
etate: si indignũ cōfirmat vel illegitime mortałr peccat ⁊ est priuatꝰ ip̃oiu
re a potestate cōfirmādi primũ successo
rẽ illiꝰ. ⁊ cōfirmatio ipso iure est nulla.
qñ nō vocatis qui sunt vocādi si est ali
quis coelectus vel alius q̇ velit opponere ↄ̃ electũ vel electionem ⁊ nō discu
so negotio fit. hec habent̃ ex. c. nihil de
elec. ⁊. c. fi. de elec. li. vj. cũ ibi no.
¶ S
ʒz nunq̇d si electꝰ administrat post
*cōfirmationẽ nullā cadat in penā de q̃
s̃. in prin. Rñ. gl. ĩ. d. c. fi. q si errauit in
facto. puta credidit factā vocationẽ ⁊ di
scussionẽ. ⁊ sic nō cadit. s
ʒz excusat̃. s
ʒz si
errauit in iure non excusat̃ a dicta pena de re. iu. ignorantia. li. vj. cũ concor.
¶ Vtrũ prefata nullitas cōfirmatiōis
*hẽat locũ in postulatiōe. Rñ. gl. in. d. c.
fi. ꝙ sic ĩ admissiōe postulationis q̃ fit a
fuperiore qui postulatũ admittendo cō
firmat. secus in postulatione q̃ est in eo
ꝙ postulatur monachus electus a prelato suo. siłr h
ʒz locũ ĩ pñtatione. vt ille
cui fit pñtatio seruet decretalẽ. d. ca. fi.
nec ob. si dicas ꝙ constitutio videt̃ penalis ⁊ sic extendi nō debet: non est
penalis cũ non priuet iure quesito sed
querendo. vide ibi. doct.
¶ Vtrum sit seruandũ ꝙ dictũ est. §. iij
*precedenti in oĩbus beneficijs etiam
simplicibus. Rñ. Ge. in. d. c. fi. ꝙ sic siue
habeāt curā animarũ. siue nō: cũ in
oĩ bñficio requirat̃ examinatio ⁊ cōfirmatio electi seu pñtati seu postulati. s
ʒz
Jo. an. post ho. in. c. proposuit. de cōces.
pre. ergo seruanda sunt predicta.
¶ Vtrũ in hospitali siłr. Rñ. Lap.
ẜm
*ge. vbi. s̃. ꝙ sic si dat̃ bñficiũ ꝑviā pñta
tionis vel electionis. secus qñ nō dat̃
in bñficiũ tũc fit cōmissio. nō electio
vel collatio. seu presentatio vt in cle.
contingit de reli. domi.
¶ Vtrum prelatus superior possit con
*firmare sine capło. Rñ. Ge. in. c. qm̃ de
elec. li. vj. ꝙ Arch. hic post opi. recitatas
tenet ꝙ nō valet confirmatio si ĩ abñtia
capituli fiat. arg. eorũ q̃ no. de of. dele.
cām. ff. de admi. tu. l. titiũ ⁊ meuiũ ĩ ṗn.
⁊. ff. de exerci. l. j. §. ꝙ si plures. ⁊ hoc ve
rũ nisi cōsuetudo ecclesie haberet ↄtra
riũ quia tunc valeret confirmatio decō
sue. c. non est. lxvj.
Confirmationis
sacramentuʒz ad
quid valet. Rñd.
Melchiades papa in. c. spiritussanctꝰ
de cōse. dist. v. ꝙ valet ad augmẽtũ gr̃e
ad cō firmandũ in pugna cōtra vicia ⁊
diabolũ ⁊ arma ⁊ instruit ad agones
huius mundi ⁊ prelia.
¶ Vtrum sit necessariũ ad salutẽ. Rñ.
*ꝙ non absolute: bapti
ʒzatus si statim
decedit soluatur vt p
ʒz ĩ. d. c. spũssanctꝰ
uis sit cōfirmatꝰ tñ necessariũ est ita
ꝙ contẽnens ip̃m suscipere mortaliter
peccaret. ⁊ dānaretur. vt colligit̃ ex̃. d.
c. spiritussanctus cum ibi no. Et ꝓ pter
ea credo ꝙ notabilis negligentia ep̃orum in non conferendo istud sacramẽ
tum sit eis peccatum mortale. per ar. in
d. c. spiritussanctus.
¶ Vtrũ soli ep̃i hoc sacramentum pos
*sint cōferre. Rñ. ꝙ sic vt p
ʒz in. c. de his. ⁊
duobus. c. se. de cōse. di. v. tñ ẜm Jnno.
in. c. to de ↄsue. pa. posset dare lnĩam
sacerdotibus vt cōferrẽt ẜm gl. in. c.
manus de cōse. di. v. sequit̃ Jnn. vbi. s̃.
ex demandatione pape quilibet clericꝰ
potest conferre ordinem ⁊ sacramentũ
quod habet.
¶ Quibus debet conferri istud sacra
*mentũ? Rñ. ꝙ omnibus fidelibꝰ bapti
ʒzatis tam sanis etiam morte pericli
tantibus. vt p
ʒz in. c. vt ieiunij ⁊. c. se. de
conse. di. v. uis glo. sentire videat̃ ꝙ
debeat dari solũ habentibus perfectā
etatẽ. s. xij. annorum non credo verum.
|
¶ Vtrum perfecte etatis volens susci
*pere istud sacramentum teneat̃ cōfiteri prius. Rñ. ꝙ uis teneat̃ cōfiteri de
mortali si q cōmsit añ suscipiat ałr
peccaret mortałr tñ cōfiteri nō credo te
neat̃ de necessitate ar. d. c. vt ieiunij in
verbo moueantur.
¶ Vtrum de chrismate tantum ⁊ illius
*anni debeat fieri. Rñ. ꝙ sic cũ sit minoris necessitatis cōfirmatio baptismꝰ
ar. c. qm̃ de sen. ex. li. vj. ⁊. c. si q̇s de alio
de conse. di. iiij.
¶ Vtrum omni tempore possit confer
*ri. Rñ. q sic ar. c. oẽs fideles ⁊. c. de his
⁊. c. vt ieiunij ⁊. c. se. de cōse. di. v. s
ʒz ep̃s
d
ʒz esse ieiunus vt in. c. vt ep̃i de cōse. di.
v. sed non de precepto.
¶ Vtrum ieiunus tm̃ debeat suscipere
*Rñ. ꝙ sic. nisi necessitas aliud suadeat
tamẽ credo sit consilium nō preceptũ.
vt op
ʒz in. d. c. vt ieiunij. ⁊ ꝓpterea dicit Alex. ꝙ melius est confirmari post
praudium ep̃o postea discedente nō
possit confirmari.
¶ Quid si q̇s oleo pro chrismate sit vn
*ctus Rñ. ẜm Ho. ⁊ in. c. vnico de sa. vn.
ꝙ debet iterum chrismate liniri. ⁊ debet illaoratio reiterari. signote ⁊ c. Alie
autem orationes que precedunt ⁊ sequunt̃ non iterantur.
¶ Que est forma huius sacramẽti. Rñ.
*ꝙ in iure non muenitur nisi ꝙ in fron
te chrismate debet signari. Tamẽ inpō
tificalibus cōiter habet̃. Ego te consigno signo crucis ⁊ cōfirmo te chrisma
te salutis. Jn noĩe patris ⁊ filij. ⁊ c. Et
hec est seruanda.
¶ Vtrũ sit reiterabile istud sacr̃m. Rñ.
*ꝙ nō. vt in. c. dictũ est. ⁊. c. se. ea. dist. Et
peccaret mortaliter sciẽter iterās: secus
si ignoraret aut dubitaret nō r iteratũ quod nescitur factum.
¶ Vtrũ nō ↄfirmatus possit tenere aliũ
*ad cōfirmationẽ. Rñ. ꝙ non. c. in bapti
mat. de cōse. di. iiij. Et si tenet nō cōtra
hit cōpaternitatem vt ibi patet cōcor.
Tho. et Pet.
¶ Quot possunt tenere ad istud sacra
*mentũ. Rñ. tantũ vnus d
ʒz esse q̇ teneat
c. nō plures de conse. di. iiij. Sicut ⁊ in
baptismo. vt ibidem.
¶ Vtrũ ille q̇ tenuit in cathecismo vel
*baptismo possit tenere in hoc sacr̃o. rñ.
q cōsuetudo romana est q non. sed ꝑ
singulos singuli suscipiant. Tamẽ fieri pōt si necessitas cogit. ałs nō vt ĩ. c.
cathecismo de cōse. di. iiij. Sed no. ꝙ ho
die ex consuetudine est vt q̇ tenet in ca
thecismo teneat ĩ baptismo ⁊ ideo sine
peccato fit. Si tamen plures sunt q̇ tenent omnes efficiuntur compatres su
scepti. vt in. c. fi. de co. spi. li. vj. Et ideo
vir nō debet tenere vxorem ⁊ econuerso. orietur imped imentum.
Confirmatio
summi pontificis ex
certa scientia facitva
lidum quod erat nullum respectu iuris positiui. ẜm Jo. de lin. vt refert Pa.
in. c. cum super de causa pos. ⁊ proprie.
facit firmum quod alias est infirmum.
Solemne quod non est solenne supplẽ
do defectus solennitatis omisse. ij. q. j.
in primis de trāsac. c. j. de cōces. pre. .
Si vero sit in forma cōi nō ex certa scĩa
nihil iuris tribuit. sed solũ vetus conseruat. de cōfir. vti. vel inuti. c. dilecta. ⁊
c. j. in gl. ⁊ de cōces. pre. diuersitatẽ. ⁊
de priui. intentionis nec ꝑ ipsam de
rogatur iuri cōi. de offi. or. lʒz. de fi. instr.
inter dilectos.
¶ Cōfirmatio ꝓprie nō est qñ successor
*cōfirmat cōstōnẽ p̃decessoris: seu eiꝰ ge
sta. vt dicit Pa. in. c. j. de loca. ⁊ est dictũ
Ho. vñ potiꝰ est ratificatio vel innoua
tio. Sed cōfirmatio est qñ superior con
firmat factum inferioris. Quod nō.
facit ad multa.
Confraternitas
an sit licita. Rñ.
Petr. de perusio
tractatu de canonica portione ep̃i. ca.
iiij. ꝙ si fiat ex cā licita. facit glo. in. c. si
q̇s clericorũ. xj. q. j. que dicit ꝙ fraterni
tates bone admittunt̃. q. ij. di. si q̇s despicit. Sed que fiunt ad malum ꝓhibẽ
tur. C. de mono. l. vnica. de hoc do. An.
barbatius in. c. officij de test. plene tra
ctat archi. etiam in. d. c. si quis despicit
⁊ vide. s̃. collegium.
De hac materia cōfraternitatis in
quātũ iste allegauit Ro. in suis no. voluit eũ allegare sin. cccxlvj. inci. nũc ha
beo cōsulere de quo per Colle. c. cum et
plātare. ꝟ. quid de istis cōfratris de pri
ui. vbi tenet cũ archi. vbi. s̃. allegatur.
¶ Vtrũ statutũ confraternitatũ quo ca
*uet̃ ne q̇s recipiat̃ nisi soluat tm̃ liceat.
Rñ. pe. vbi. s̃. q sic si fit ꝓpter honestā
cām. puta alẽdis pauperibꝰ ⁊ hmōi. d.
c. si q̇s despicit. ⁊ ar. xxvj. q. ij. non exem
plo: q̇dā tñ dicũt nō licere. excludit
pietatẽ. s. ne quis recipiatur nisi soluat
⁊ videt̃ magis equũ. Si tñ statutũ dice
ret q receptus soluat tm̃ oĩ mense lice
ret. Ludo. de ro. in no. dicit ꝙ arc. q. ij.
d. c. si quis despicit consuluit ꝙ si sit sta
tutũ ꝑ ꝟba affirmatiua sic valet. Si per
verba negatiua. s. nullus admittat̃ sic
nō v
ʒz. allegat. c. ad apłicā de simo. Et
addit idẽ. Ludo. q si ptās inuenit societatẽ in qua sit statutũ inhonestũ pōt
statim eoipso cassare societatẽ ẜ
ʒz Bar.
in. l. sub pretextu. ff. de extraor. cri. ⁊ seq̇
tur Bal. in. c. j. §. cōuẽ ticulas. de pa. te.
in vsi. feu.
Coniuratio
est quādo aliqui rebel
li autoritate in vnum
se colligendo iuramenta inter se dederunt. ij. q. j. si qui clericorũ. ⁊ no. ꝙ conturatio ⁊ conspiratio ꝓ vno eodem
crimine accipiuntur. ij. q. j. coniurationum. vnde coniurare est simul vel vnũ
iurare conspirare vero est simul vel in
idẽ spirare ẜm glo. in. c. constitutioneʒz.
de sen. ex. li. vj.
De materia cōiurationis supple. j.
in versi. conspiratio. ⁊ illa an possit pro
bari per socios criminisno. Bal. ĩ. l. qm̃
ver. q̃ro igit̃. C. de test. vbi tenet ꝙ sic qñ
aliter nō pōt probari.
¶ Vtrũ oĩs coniuratio sit illicita. Rñ.
*ꝙ proprie cōspiratio vt patet ex precedentibus est illicita. Dicit̃ tñ aliqñ lar
go mō ↄspiratio seu cōiuratio qua aliq̇
cōiurant vel in idẽ aspirāt q de se est
licitũ ⁊ bonũ ⁊ tũc l
ʒz talis cōspiratio. vt
no. gl. in. d. c. si quis clericorũ alle. j. q. j.
concussionis. xxij. q. j. c. j. no Jnno. in. c.
cũ. J. ⁊. A. de sen. ⁊ re iud. ⁊ Pa. in. c. exhibita de iud. Qñ ergo q̇s ↄiurat vt re
bellet p̃lato vel obediẽtie ⁊ hmōi sic est
ↄspirator vt op
ʒz de ver. sig. cōstitutionẽ. li. vj. ⁊ sic cōspiratio de se est mortale pctm̃. Jn dubio ꝟo semꝑ p̃sumit̃ ma
la. ẜm Jnno. ĩ. c. j. de scis. ⁊ Vin. ĩ. c. fi. de
testi. co. ⁊ Jo. an. in. c. iij. de ver. sig.
¶ Que est pena ↄinrātiũ vł ↄspirātiũ.
*Rñ. laici debẽt excōicari si ↄ̃ ep̃
ʒz ẜm gl.
in. c. fi. de testi. co. ⁊ ẜm Ho. ⁊ Jo. an. in
vna libra auri ↄdẽnari singuli. ĩ ↄstitu
tione Federici de pace. te. c. hac edicta
li. ⁊ si q̇s tumultũ ↄ̃ aliquẽ fecerit vel
seditiosas voces emiserit capitał ẽ pena. l. denũtiamꝰ. C. de his q̇ ad ec. ↄfu. ⁊
l. j. ⁊. ij. C. de sed. ⁊. ff. de pe. l. aut facta. ⁊
C. de epi. ⁊ cle. l. ↄuẽticulāvbi ꝓhibent̃
cetꝰ vł turba cōgregari nisi inueniał
cōcessum expresse. ff. de col. illi. ꝑ totum
clerici debent deponi.
Consanguinitas
vide. j. matrimo
nium. iij. impedimento vj.
Conscientia
conuenit cum lege na
turali rationalis creature. ⁊ cũ sinderesi in hoc q est. regula
re: sed differunt in mō lex naturalis di
ctat ei bonũ faciẽdũ ⁊ malũ fugiẽdum
post hoc sequit̃ iudiciũ ĩ rōne. ⁊ sic format̃ ↄscĩa vlteriꝰ facto iudicio ꝙ sic dʒz
eẽ sequit̃ sinderests q̃ ẽ sintilla cōscie q̃
stimulat volũtatẽ ad bonũ faciẽdũ. ⁊ sic
pʒz ꝙ cōscĩa ꝓprie est regula in rōne sin
deresis ꝟo in volũtate instigādo eā ad
bonũ ⁊ stimulādohec ex alex. in. iij. par
te summe.
Cōsciẽtia ⁊ cōsensus ĩ quo differũt
no. Ange. in aut̃. de alie. ⁊ emphi. §. em
phiteosis ꝟ. ⁊ hoc no. ad. q. colla. ix. ⁊est
cōsciẽtia statutũmẽtis in suo esse. Bal.
no. ĩ tra. scisma. col. iij. ꝟ si. ⁊ rursus etiā
obligatio. vbi etiā dicit ꝙ nō pōt cogi.
¶ Vtrum conscientia liget ad faciẽdũ
*omne ꝙ dictat per modum p̃ceptionis
vel prohibitionis. Rñ. sctũs bon. in. ij.
sen. di. xxxix. arg. j. q. iij. ꝙ aut cōsciẽtia
dictat aliquid ꝙ est ẜm legem dei. ⁊ sic
tenetur facere: aut dictat ꝙ est p̃ter le|
gem dei. ⁊ sic tenet̃ facere vel ↄscientiā
deponere. vt pote si dictat necessariũ ad
salutẽ festucam de terra leuare si nō de
ponit ↄsciẽtiā aut nō leuat: mortałr pec
cat. aut cōsciẽtia dictat q ẽ ↄ̃ legẽ dei: ⁊
sic nō ligat ad faciẽdũ: s
ʒz ligat ad depo
nendũ: erronea errore repugnāte legi diuĩe vñ diu manet ponit hoie
ʒz ex
tra statum salutis: ⁊ iō necessario tenet̃
eā deponere: siue faciat ꝙ ↄsciẽtia di
ctat siue nō faciat semꝑ mortałr peccat
faciẽdo ꝙ dictat peccat mortałr face
re ↄ̃ legẽ dei. nō faciẽ do peccat mortałr
faciẽdo bonũ facit in cōtẽptũ dei dũ
credit dictāte sibi cōsciẽtia ⁊ hoc deo di
splicet. ⁊ sic itellige. xxviij. q. j. §. ex his.
de sy. per tuas el. ij. de resti. spo. lr̃as de
p̃scri. c. fi. q fit cōtra cōscĩa
ʒz edificat ad
gehennam.
¶ Quid si p̃latꝰ p̃cipiat aliq̇d q cōsciẽ
*tia subditi dictat ẽt ↄ̃ legẽ dei. rñ. sctũs
Bo. vbi. s̃. ꝙtenet̃ deponere eā nisi cla
rũ sit ill fore ↄ̃ legẽ dei. Et si nescit de
illa iudicare d
ʒz sapiẽtiores ↄsuluere. vł
ꝑ orationẽ a deo declarationẽ postulare. vł dic vt habet̃ ĩ. c. ĩq̇sitiōi de sen. ex.
ꝙ qñ scit ꝓ certo q ẽ ↄ̃ legẽ dei nō obe
diat. mortałr peccaret. s
ʒz potiꝰ tolleret etiā excōicationẽ. Si nō scit ꝓ certo
s
ʒz ex leui ⁊ temeraria credulitate: tunc
ad cōsiliũ sui p̃lati deponat. Si ꝟo habeat credulitatẽ. ꝓbabilẽ ⁊ discretam.
uis nō manifestā ⁊ euidẽtẽ: tũc ꝓpter
obediẽtiā faciat q sibi p̃cipit̃ tenetur ĩ tali dubio ⁊ ꝓpter bonũ obediẽtie
excusat̃: s
ʒz nullo modo ex ꝓpria volũta
le faciat nō l
ʒz ĩmo mortałr peccaret.
q̇ amat ꝑ iculũ ꝑibit ĩ illo. Et istud ẽ
ꝙ dicit tex. ĩ. c. nō solũ. de regula. lib. vj.
Decet inq̇t ⁊ expedit vt cōsciẽtie puritati nō desijt iudiciũ rōnis ne dũ spũa
lis ꝓfectus q̃rit̃ inde salutis dispẽdiũ
incurratur. vide et. j. religiosus. §. xxix.
¶ Vtrũ cōfidens de cōscĩa famā negli
*gẽs peccet mortaliter. vide. j. fama §. j.
Consecratio
ep̃oꝝ ⁊ archiepiscorũ.
j. tres mẽses post electionẽ ⁊ ↄfirmationẽ differri nō nisi ne
cessitas aliud suadeat. lxxv. di. qm̃ q̇dā.
De hac materia ↄsecratiōis paꝝ ꝑ
legistas tāgit Bal. tñ in. l. dixectis: ĩ fi.
C. ma. est. dicit ꝙ ↄsecratio sola nō facit
papā nisi p̃cesserit solẽnis electa. Nec
valet cōsecratio p̃lati quādo eiꝰ electio
fuit inualida. no. idẽ Bal. in. c. j. in fine
qui feu. da. pos. in vsi. feu.
¶ A qͦ d
ʒz cōsecrari archiep̃s. Rñ. ꝙ ab
*oibꝰ suffraganeis suis q̃ tũc ad metropolitanā eccłiā sũt vocādi. de tẽ. or. si ar
chiep̃s ⁊ cũ ↄsensu primatis. c. pl
ʒz. lxv.
dis. ita ꝙ sine eo nō recipit executione
ʒz
ↄsecratꝰ vt no. Jnn. ĩ. c. ne ep̃i de tẽ. or.
¶ Quis cōsecrabit ep̃m. Rñ. si ẽ exẽptꝰ
cōsecrabit̃ a papa vel de eiꝰ mādato. si
*ꝟo nō est. exẽptꝰ ꝙ archiep̃s cũ duobꝰ
ꝓuincialibꝰ ep̃is. aut tres cōprouinciales ep̃i ex iussu archiep̃i. ita tamẽ ꝙ oẽs
ep̃i cōprouinciales sunt ꝑ epłam requi
rẽdi vt cōsentiāt: vt ĩ. d. c. nec ep̃i. vbi di
cit Jnn. ꝙ si aliq̇s ep̃oꝝ cōprouincialiũ
cōtẽnat̃ ĩ ↄsecratiōe archiep̃i vel ep̃i ꝙ
poterit agere vt priuet̃ executiōe officij
sicut in electiōe agit̃ vt casset̃. de elec. ꝙ
sicut. arg. de elec. cum in veteri. de arbi.
cum olim. lxv. di. non d
ʒz. ⁊ etiā grauior
penitentia sibi poterit imponi.
¶ Quo die debent consecrari predicti.
Rñ. ꝙ die dominico hora tertiaꝝ lj. di.
qui in aliquo. quasi in fine. lxxv. di. q
die ⁊. c. ordinationes.
¶ Qũo d
ʒz fieri. vide in. d. c. ordinatio
*nes. s
ʒz melius in eoꝝ pastorali. ⁊ quid
sit de substantia no. in d. c. ordinationes. lxv. di. in summa.
¶ Patriarcha aũt ⁊ primas ac cardina
*les credo ꝙ a papa sunt consecrādi vel
de eius mādato ⁊ nō ab alio. ar. c. pudẽ
da. ⁊ q ibi no. xxiiij. q. j. Dicit etiā Pa.
in. c. meminimꝰ de accu. ꝙ quilibet pre
latus cōfirmatꝰ a papa nō pōt benedici seu cōsecrari ꝑ inferiorẽ: nisi de licen
tia pape. vt in. c. cũ in distribuendis de
tem. or. nisi cōsuetudo aliud habeat. pa
pa. ꝟo consecrari d
ʒz ab episcopo. hostiẽ
sis. xxiij. di. in nomine domini.
¶ Jn quo loco sunt prefati consecrandi
*Rñ. q archiep̃s in sua inetropolitana
ecclesia vt in. d. c. si archiepiscopus alij
|
autem vbi placuerit ad quem pertinet
consecratio. lv. di. c. fi.
Comsecratio
ecclesie a quo dʒz fieri
Rñ. ꝙ ab episcopo ꝓ
prio nō ab alieno. nisi de licentia proprij. facit. c. tua fraternitas. de cōse. ec.
vel al. nō ep̃s ergo non potest etiam de
licentia ep̃i nec etiam reconcilare. vt in
c. ea que. eo. ti. Dicit tñ Jnn. ibidem ꝙ
papa pluribꝰ episcopis cōcessit vt possit simplices sacerdotes recōcialiare ec
clesiam a qua tamẽ prius per episcopũ
benedicta. Est sic patet ꝙ ex concessiōe
pape solum possunt recōciliare nō con
secrare. Jntellige de ecclesia cōsecrata.
quia ecclesia non consecrata bene potest reconciliari per sacerdotem aqua
exorciʒzata tantum. vt in. d. c. fi. de conse. ec. vel al. quia aqua exorciʒzata potest
fieri per simplicem sacerdoteʒz. Ex quo
patet. ꝙ nō oportet ꝙ fiat per ep̃m. vel
de licentia eius ẜm glo. in. d. c. fi. Et est
communis opi.
¶ Quo tempore potest consecrari. Rñ.
*ꝙ in omni tempore tam festiuo non.
d. c. tua fraternitas.
¶ Quō d
ʒz cōsecrari. Rñ. ꝙ modꝰ habe
*tur. in eoꝝ pastorali. ⁊ aliquid de cōse.
di. j. omnes basilice. ⁊ ꝙ ibi no. S
ʒz a pa
storali non est recedendum.
¶ Vtrum aliquando sit reconsecrāda.
*Rñ. pa. in. c. ꝓposuisti. de cōsec. ec. vł al.
ꝙ sic in tribus casibꝰ. ¶ Primus qñ ne
scit̃ an fuerit consecrata vtputa non
apparet aliq signũ ꝑ ꝙ appareat con
secrata nec scriptura. nec testis ⁊ huius
modi. de ↄse. di. j. ecclesie vel altaris.
nō dicitur literatũ q nescitur factum.
c. solẽnitates. el. j. de cōse. di. j. c. veniẽs.
de presby. nō bap. Secũdus si parietes
sunt combusti ⁊ decrustati. Ratio quia
consecratio. ⁊ linitio fit in ipsis parieti
bus. Et ideo licet nō corruant. si tñ cōburantur est reconsecranda gl. est de cō
se. di. j. ecclesijs. Secus si tectu
ʒz comburatur vel destruatur: non est reconsecranda vt in. c. ligneis. de conse. ec. vel
al. de nouo op
ʒz ipsam reficere etiam de
eisdem lapidibus. Et licet gl. ⁊ aliq̇ ibi
velint ꝙ si nunc vna pars reficiat̃. et
postea alia ꝙ non sit reconsecranda. ta
men Pau. vbi. s̃. tenet ꝙ debet reconse
crari. quia in spiritualibus consideramus veritatem ⁊ non fictionem. vt no.
Archi. in. c. j. de voto. li. vj. Jdeo est verum ꝙ nō est in veritate illa prima ecclesia. nec cōsecratio que fuit in illa pri
ma est in ista quia nō est liquor qui cōmisceatur. Et hanc opi. sequitur Jnno.
in rubri. eo. ti.
¶ Jn quibus casibus ecclesia poluitur
*⁊ indiget recōciliatione. Rñ. pa. in. d. c.
ꝓposuisti: ponit duos casus. ¶ Primꝰ
quādo in ea effundit̃ sanguis. Et not.
ꝙ effusio significat abundantiā. ꝓ quo
vide bonũ tex. cum glo. in. c. cum illoꝝ.
§. q si claustrales. de sen. exc. ⁊ ideo ex
modica lesiōe uis modicũ de sanguine effluat nō ĩdigeret recōciliatiōe. Aduerte ꝙ ista effusio sanguinis oportet
ꝙ sit facta ex contẽtione. vel ex iniuria
ẜm Rod. si furiosus vel ligno caden
te effunderetur sanguis nō esset reconciliāda ⁊ hoc videt̃ velle Hug. de conse. di. j. ecclesijs. ⁊ Ho. in. c. si ecclesie de
ↄse. ec. vel al. ¶ Secundus quādo in ea
aliquis occidit̃. licet sanguis nō effundatur puta quia suspẽditur ⁊ huiusmo
di: ⁊ intellige de homicidio violẽto vel
iniurioso. ẜm no. in. c. vnico. eo. ti. li. vj.
Secꝰ in homicidio casuali: vel cũ quis
se defendẽdo aliũ occidit. vel si sanctꝰ
ibi occidatur. quia tunc non est reconcilianda. Sed glo. in. d. c. vnico tenet ꝙ
in hoc vltimo casu polluitur. ⁊ est recō
cilanda: sed non lauandus est locus
vbi sanguis effusus est ⁊ communiter
hoc tenetur.
¶ Sed quid si quis in ea letaliter vul
*neretur. ⁊ extra ecclesia
ʒz moriatur. Rñ.
glo. d. c. vnici quod reconciliabit̃ etiam
si sanguinẽ recollegisset in scutella. sed
non econtrario si vulneratur extra ⁊ co
fugit ad ecclesiā licet ibi moriat̃ ⁊ sanguis effundatur. nō recōciliabitur. Si
militer dic ẜm hu. si existẽs in tecto ecciesse sagitetur nō reconciliabitur quia
extra ecclesiam videtur factum.
¶ Quid si quis sane mẽtis seip̃m vulneret vel occidat in eccłia irato animo
*Rñ. Ge. in. d. c. vnico ꝙ reconciliabit̃ si
est publicu
ʒz. de sen. ex. contingit. el. j.
homicida est. Secꝰ si esset furiosus ⁊ nō
sanemẽtis. ar. cle. si furiosus. de homi.
¶ Tertius quādo excommunicatꝰ sepelitur in ecclesia vel paganus. quia si
erat consecrata est reconcilianda ⁊ cor
pora predictorum proijcienda si discer
ni possunt ab alijs. de cōse. di. j. ecclesiā
⁊ de cōse. ec. vel al. consuluisti ⁊ ibi pa.
ponit istum cũ casu se. ¶ Quartꝰ quādo fuit consecrata per notorium excom
municatum. Na
ʒz ea que consistunt in
exterioribus benedictiōibus ⁊ cōsecra
tionibus facta per notoriu
ʒz excommu
nicatũ nō debent per fideles exercitari
ante reconciliationem. ¶ Quintus
ẜm gl. in. d. c. ꝓposuisti quādo parietes suc
cessiue reparant̃. sed credo sit recon secranda. ¶ Sextus quando effunditur
semẽ. de adul. c. significasti. S
ʒz quādo
est occultũ nō poluit̃. vt tenet gl. in. d.
c. vnico. ⁊ ex. d. c. significasti. in. ver. publice. ⁊ fit publicum vel ex confessione
eorũ qui fecerunt vel rei euidentia. et
intelligunt quidam de omni effusione
seminis criminosa. Secus de effnsione
q̃ fit in somnis. ⁊ ea que sit in matrimo
nio causa procreāde prolis ⁊ huinsmo
di. Contrariu
ʒz tamẽ tenetur communi
ter. vt pt
ʒz in gl. d. c. vnici. ⁊ ꝙ ibi no. vt
habeat locum in oĩ polutiōe humana.
Et hoc magis cōsonat tex. in. c. ecclesijs
de conse. di. j. ⁊ hoc tene.
¶ Quid si ecclesia nō erat ↄsecrata. Rñ.
*ꝙ uis ecclesia non sit cōsecrata tamẽ
poluitur seminis aut sanguinis effusione. vt p
ʒz in. c. fi. de con. ec. vel al. ⁊ de
bet lauari aqua exorci
ʒzata tantũ ꝑ sacerdotem. vt ibidem.
¶ Vtrũ celebrās ĩ eccłia poluta efficia
*tur irregularis. Rñ. Ge. in. d. c. vnico ꝙ
nō de sen. ex. is q̇li. vj. tamẽ in ea nā d
ʒz
celebrari de ṗui. tuaꝝ ĩ ṗn. Dicit tamẽ
Lapus ꝙ talis est suspẽsus ab ingressu ecclesie. de priui. ep̃oꝝ li. vj. ⁊ si cũ ta
li suspẽsiōe in eccłia diuina celebraret
vt prius suo agens officio erit irregularis de sen. ex. is cui. lj. vj.
¶ Qũo d
ʒz recōciliari eccłia poluta. Rñ.
*ꝙ cũ aqua de qua in. c. cōsuluisti. ⁊ in. c.
aqua de conse. ec. vel al. Et similiter cimiterium sed melius habetur in pasto
rali. et sic serua.
¶ Vtrũ faciens cōsecrare ecclesiā possit
cōpelli ed ipsa
ʒz dotādā. Rñ. Pau. in. c.
*cũ sicut de cōsec. ec. vel alt. q sic. et dos
debet esse tāta q vnꝰ presbyter cũ ministro possit viuere habito respectu ad
obuẽtiones spirituales. Et si esset collegiata habetur respectus ad numerũ
collegiatorũ. Fallit hoc in ecclesijs mẽdicantium.
¶ Vtrum possit aliquid exigi ꝓ conse
*cratione ecclesie. Rñ. ꝙ non. vide. j. Simonia. iij. §. xviij.
Consecratio
altaris est alia a cōsecratiōe eccłie. c. j. de cō
se. ec. vel altar. Jō vna sine alia fieri po
test de quo vide. s̃. altare.
Consecratio.
cimiterij qũo debet
fieri habetur in pastorali.
¶ Quomodo poluit̃. Rñ. ꝙ si cimiteriũ
est cōtiguũ ecclesie tũc po luta ecclesia
*poluit̃ cimiteriũ sed nō ecōuerso. vt ĩ. d.
c. vnico de cōse. ec. vel al. li. vj. Si ꝟo nō
ẽ cōtiguũ eccłie vel si est cōtiguũ s
ʒz nō
poluit̃ ec. tũc poluit̃ ꝑ sanguinis vel se
minis effusionẽ. sicut dictũ ẽ de eccłia.
Jtẽ quādo aliq̇s excōmunicatꝰ vel infi
delis ĩ eo sepelit̃. vt ĩ. d. c. cōsuluisti ⁊ in
d. c. ecclesia
ʒz. el. ij. aduerte tñ ꝙ si essent
plura cimiteria. ↄtigua tñ parietẽ habẽ
tia in medio se iungentẽ ꝙ poluto vno
nō poluitur aliud etiā si per portā mediam habeat̃ accessus de vno ad aliud
vt in. d. c. vnico.
¶ S
ʒz q̇d si polutio vel sanguinis effu
*sio fiat in porta ĩ medio posita. Rñ. Jo.
an. vt refert Ge. ĩ. d. c. vnico. ꝙ ill cimiteriũ est violatum cuiꝰ causa paries et
porta fuerũt facta quasi sit illius accessio ꝑ. l. ⁊ si nō sunt. §. pe. ⁊ vl. ff. de auro ⁊
ar. le. vbi dicitur spectamꝰ q̃ res cuius
rei ornāde causa fuerit adhibita. nō q̃
|
cā fuerit adhibita. nō q̃ sit p̃ciosior. Et
iō legato auro legata sunt vasa aurea
et legatisgẽmis. gẽmea vasa ⁊. ẜm hoc
siue gẽme sint in aureis vasis. auro cedẽt. ⁊ idẽ de argento. cũ. l. se. ⁊ dicit Ge.
ibidẽ ꝙ in dubio paries ĩtermediꝰ videt̃ principaliter factus. vt faciat duo
cimiteria non accessorie. vt innuit text.
ibidem.
¶ Vtrũ siłr sit dicẽ dũ si polutio vel effu
*sio sanguinis fiat in porta ecclesie. Rñ.
Ge. vbi. s̃. ꝙ Jo. de Jmo. dicit ꝙ sic quā
do ĩtra clausurā hostij ꝟsus eccłiā ẽ fa
cta. Secꝰ si in ꝑte q̃ est extra clausulam
ar. no. per Bar. in. l. j. ff. ve dona.
¶ A quo d
ʒz recōciliari. Rñ. ꝙ ab ep̃o si
*cut dictũ est de ecclesia cũ aqua benedicta. vt in. d. c. consuluisti.
¶ Vtrũ debeat q̇s sepeliri in cimiterio
*poluto. Rñ. ꝙ non. vt in. d. c. vnico.
¶ Vtrũ corꝑa excōicatorũ hereticoru
ʒz.
*aut paganorũ sint exhumanda quādo
cōsecrare vult cimiteriũ: vel recōciliare
polutũ. Rñ. q sic si discerni possunt de
conse. di. j. ecclesiam el. ij.
¶ Vtrũ recōciliata ecclesia recōciliatu
ʒz
*sit cimiteriũ. Rñ. ẜ
ʒz ar. ⁊ Jo. an. d. c. vni
co quod sic si estc ontiguuꝰ alias secꝰ.
Consecratio
vestimentorũ ⁊ vasoꝝ
ad diuinũ cultũ neces
sariorum ad quem pertinet vide. s̃. benedictio. §. j. ⁊. ij.
¶ Vtrũ polsit alienari. Rñ. ꝙ in vsus ꝓ
*phanos nullo modo debẽt cōuerti q̃ se
mel deo dicata sunt. s
ʒz vetustate ↄsumpta debẽt cōburi. ⁊ cineres in ecclesia
reponi. c. q̃ semel. ⁊ ꝙ ibi not. xix. q. iij.
⁊ in regula semel deo. de reg. iu. lib. vj.
Possunt tamẽ vasa ecclesiastica ⁊ calices cōfracti seu minuti vẽdi in casibꝰ
cōcessis de q̇bꝰ. s̃. Alienatio. §. ij. x. q. ij.
hoc ius ⁊ in glos. prefate regule. Jntegra non nisi alteri ecclesie vel loco religioso. vt in. l. c. ligna. de conse. distin. j.
Consecratio
virginũ quo tẽpore de
bet fieri. Rñ. ꝙ in die
epiphanie ⁊ in natalibus apostolorũ. ⁊
ꝑ totā ebdomadā resurrectiōis. ⁊ omni die dominico vt no. xx. q. j. §. velamẽ.
et. c. se. ⁊ in casu necessitatis puta ꝑiculi mortis oĩ die priuato. xx. q. j. deuotis
et in gl. ij. de cōse. ec. vel al. Jnno. in. c. j.
de tem. or. tʒz ꝙ etiā in solẽnibus festiui
tatibus possunt consecrari.
¶ A quo debẽt cōsecrari. Rñ. ꝙ ab ep̃o
*proprio vt in. d. c. deuotis.
¶ Vtrũ illa q̃ est corrupta sit cōsecrāda.
*Rñ. ꝙ nō. xxvj. di. acutiꝰ. ⁊. d. c. deuotis.
⁊. c. iuuẽculas. ea. q. Et uis fuerit vio
lẽter corrupta. tamẽ cōsecrāda nō est
l
ʒz corona ei duplicetur tũ ad meritũ
nō tamen habebit aureolā virginũ. vt
no. in summa. xxij. q. v. facit. c. ille famu
le. ea. q. S
ʒz theologi tenẽt ⁊ bene q ha
bebit̃. ⁊ nec ꝓpter hoc nō cōsecrat̃. s
ʒz
ecclesie nō cōstat an consenserit vel ne.
¶ Quid fiet de ea que occulte corrupta
fuit ⁊ nisi cōsecretur imminet scādalũ.
Rñ. ꝙ ep̃s simulabit eā cōsecrare faciẽ
do ea q̃ nō sunt de substātia cōsecratio
nis ⁊ omittẽdo substātilia. ꝙ l
ʒz sicut p
ʒz
in. c. j. de his que vi. me. ve. causa fi. et
facit. c. vtilem. xxij. q. ij. ⁊ nomen virginitatis mutabit in nomen castitatis.
Consentire.
videt̃ ẜm Jnn. ĩ. c. j. genesi. de elec. quādo q̇s
tacet in actui honorabili seu concupiscibili. sed in actu vituperabili: ⁊ preiu
diciali ⁊ in quo esset verecundũ loqui ⁊
cōtradicere plerũ videt̃ dissentire. l. fi
liusfa. §. inuitus ⁊ ibi gl. ff. de ꝓcu. ⁊ est
gl. in. l. qui patitur. ff. mā. Et gl. ĩ. c. plerũ. ij. q. vij. limitat Jo. de Jmo. in. c. ve
stra de loca. ⁊ gl. in. c. diaconꝰ. xxvij. di.
in. d. l. qui patitur quādo actus qui fit
in. preiudiciũ valet etiā illo cōtradicẽte
secus si nō valet nisi presens cōsentiat
tũc tacẽs habet̃ pro cōsentiẽte. Exẽplũ primi vendo rẽ alienā domino pre
sente ⁊ tacente. ⁊ sic nō valet. etiā eo
absente vel ↄ̃dicẽte potuit vẽdi in preiudiciũ vendẽtis. vt no. in. l. rẽ alienā.
ff. de ↄtrahẽ. emp. sicut ⁊ legare possunt
rẽ alienā in p̃iudiciũ sui heredisvt no.
in. c. filius de testa. Exemplũ sci impignorat q̇s rem alienā presente domino
et sic valet vt no. in. l. gaius. ff. de pi. ac.
Et de hac distinctiōe habes tex. singu|
larẽ in. l. sepe. §. currāt his. ff. de re. iud.
facit. l. ff seruus cōis. fi. de. do. intervi. ⁊
vxo. vbi frater donās rẽ cōmunẽ sibi et
fratri pñte fratre ⁊ nō cōtradicẽtevalet
cōcessio. facit. c. cōtinebat̃ de his q̃ fi. a
p̃. vbi si p̃latꝰ cōtulit bñficium pñte. c. ⁊
non ↄ̃dicẽte t
ʒz collatio. facitq no. bal.
in. l. si tutor. C. inq̇. cau. in iure. re nō est
ne. vbi dicit ꝙ si q̇s scit aliquẽ se gerere ꝓ eius ꝓcuratore. tũc si cōtradicẽdo
potest illũ impedire. si tacet consentit.
Secꝰ si nō pōt impedire. Similẽ decisionẽ ponũt dñi de rota in habẽtibus
causa
ʒz cōmunẽ sivnus illoꝝ constituit
procuratorẽ vt consentire videantur si
possunt ĩpedire ⁊ qñ no. bald. in. l. ij. §.
si vir. ff. so. ma. vbi dicit ꝙ q cōsensus
requitur ad habilitandā ꝑsonam non
cōntradictio habet̃ pro consensu. vt in
l. quo ei. §. j. ff. rẽ ra. ha. vbi dicit glo. nō
contradicere rati habitione par ẽ. Ex
quo arguit bal. ꝙ satisfactũ est statuto
florẽtinorum requirenti consensum. cō
sanguineoꝝ in cōtractibus si consanguinei sciũt nec contradicunt pro quo
facit illud singulare dictum. bal. in. l.
potuit in vl. q. C. de iure. deli. vbi vult
ꝙ si pupillus maior infante vna cum
tutore ingressus est possessionẽ ꝙ per
hoc hereditas est legitime comprehen
sa. Nec ob. ꝙ autoritas debeat p̃stari
verbis expressis: vt facit. l. j. ad fi. ff. de
auc. tu. hoc est verũ circa actꝰ expres
sos. sed in tacitis tacite loquimur rebꝰ
istis ⁊ factis. iuxta ill: ⁊ factis loq̇mur
argumẽ tũin. l. de quibus. ff. de legi. ⁊. l.
itẽ . ff. de pac. facit q idẽ bal. ĩ. l. mādatũ. C. mā. ĩ. ij. col. dicit q societas cō
tracta cũ parte intelligit̃ cũ filio renoua si interueniat patiẽtia tutoris. Jtẽ
aliud dictũ. in. l. post mortẽ. ff. de ado p.
vbi idem bal. dicit ꝙ si filius vixit seor
su
ʒz a pr̃e negociando. vt emancipatus
per. x. annos pr̃e sciente ⁊ patiẽte presumitur emancipatus.
De cōsensu ⁊ quid dicat̃ Bal. in. l.
fi. co. j. ꝟ. q̃ro nũquid sit dr̃ia. C. ad velł.
dicit ꝙ est simul sensus. Jdẽ in. l. pacta
nouissima. C. de pac. vbi ponit qualiter accipiat verbũ cōcedo ⁊ facit cōsensas ꝑditus suuʒz. bar. no. ẽ. l. si pater. in
x. op. C. de insti. ⁊ substi. ⁊ an sufficiat ꝓ
autoritate bal. no. ꝙ nō. ĩ. l. quecũ ad
fi. versi. dicit arch. C. de. bo. q̃ lib.
¶ Sed nũquid in actu negatiuo req̇ra
*tur ꝓ testatio nevideatur ↄsentire. Rñ.
quod in actu negatiuo abstinens ⁊ tacẽs non hr̃ pro cōsentiente. facit ꝙ no.
ho. ⁊ Jnn. in. c. oli
ʒz. inter de re. spo. ⁊ q
no. in cle. j. de procu. iuncta gl. fi. ff. de ꝓ
cu. Similiter no. q qñ duo ꝓponũtur
vni ⁊ solũ negat vnũ vr̃ alteꝝ affirmare vt ĩ. c. nōne bñdicimꝰ de p̃sũp. facit
c. j. post. p̃la. S
ʒz bñ attende istam. q.
qũo tacẽsvr̃ ↄsentire vr̃ eẽ q̃si brocardica qō multas patitur limitatiōes.
¶ Vtrũ exstẽtes ĩ ↄsilio ⁊ tacẽtes qñ ali
q multũ tractat̃ sint culpabiles. Rñ.
*ꝙ existẽs in cōsilio inuoluunt̃ peccato
⁊ tenetur ad restitutionẽ de dāno. ⁊ siłr
de q̇buscũ alijs qñ malo obuiare pos
sunt ⁊ nō faciũt. Rō q̇ tenetur loq̇ et
tac
ʒz cōsentit ĩ eiꝰ preiudiciũ. l. de etate
.§. q̇ tacuit. ff. de ĩterro. act. ⁊. c. si post ṗstinũ. de cōse. li. vj. Quilib
ʒz aũt de vniuersitate tenẽtur votũ suũ exprimere ĩ
cōcernẽtibꝰ facta cōitatis ex debito offi
cij. ar. in. c. j. de his q̃ si. a ma. par. c. et iō
ibi dicit. Jnno. ꝙ nisi cōtradic at si aliq̃
ibi male agerẽt̃ hr̃ ꝓ cōsentiẽte quo ad
pctm̃ ⁊ quo ad penā. Q quidẽ vłt quo
ad culpam habeo ꝓ ĩdubitato de qͦcũ
qui potest obuiare peccato ne committat̃ nō facit. xxij. q. v. hoc vr̃. Sed de
pena nō credo nisi in prelatovel cui ex
officio cōpetit vt istis qui habẽt vocem
in capło arg. eorum q̇ no. in. c. negligere. ij. q. vij. vel nisi dolose taceat ⁊ non
prohibeat ar. eorũ q̃ no. in. c. te. de sẽ.
excō. ⁊ ẜ
ʒz hāc distin. limita Bart. in. l.
vtrũ. ff. de peri. vbi vult ꝙ solũ teneat̃
obuiare qui est subiectus illi qui debet
offendi sicut seruꝰ filiꝰ ⁊ gl. ĩ. l. cłpa caret. ff. de re. iu. ⁊ tex. insti. pu. iu. §. alia
qui vult ꝙ cōsciꝰ uis extrantꝰ sit puniatur intellige qñ h
ʒz ex offō vł quādo
dolose non ꝓhibet̃ vel in crimine lese
maiestatis. l. quisquis. C. ad. l. iul. ma|
iestatis. l. quisquis. C. ad l. iul. maiest.
*¶ Quādo debet prestari cōsensus. Rñ.
vt colligitur ex bar. ĩ. l. si q̇s mihi bona
.§. iusium. ff. de acq̇. he. ⁊ pa. in. c. cũ nos
de his q̃ si. a p̃. ⁊ ab alijs doc. ibidem ꝙ
quādo in actu requirit̃ iussus alicuiꝰ
⁊ tũc debet precedere vt. in. d. §. iussum
quādo req̇ritur autoritas. i. cōsensus
autori
ʒzabilis. ⁊ d
ʒz interuenire in ip̃o
actu ẜ
ʒz ꝙ verbũ sonat vel modicũ ante
seu immediate post vt. in. d. §. iussum et
in. l. obligari. §. tutor. ff de au. tu. ⁊ insti.
eo. §. tutor. qñ req̇ritur legitima ⁊ d
ʒz
precedere. c. l
ʒz. de regula qñ consiliu
ʒz
⁊ debet req̇ri ante ⁊ expectari respōsum
c. cũ in veteri de elec. qñ requiritur cō
sensus ⁊ tũc si de solennitate actus req̇
ritur vt interueniat certo tꝑe nō potest
interuenire post. c. auditis iũcto. c. ꝓ
pter de elec. aut non requiritur certo tẽ
pore sed simpliciter advaliditatẽ actus
⁊ tunc si actꝰ tenuit potest consentire ꝑ
vnde canonicꝰ cōtẽptus in electiōe po
test cōsentire quandocũ vult. c. quod
sicut de elec. Si vero actꝰ non tenuit et
tunc pōt etia
ʒz interuenire post factum
sed validat actũ non vt ex tunc. sed vt
ex nunc. facit ꝙ no. gl. in rła ratum ⁊ in
rła ratihabitio ⁊ in regula nō firmatur.
de reg. iur. li. vj. quod limito verum in
alijs sed non in sacramentis.
¶ Quid requiritur vt ratihabitio cōfir
*met actum p̃cedentẽ. Rñ. bal. in. l. fi. C
admace. ⁊ in. l. obseruare. §. fi. ff. de offic.
ꝓcō. multa dicit. ¶ Sed tu dic clarius
ꝙ prĩo op ortet sit factũ noĩe meo vt ĩ. d.
regula ratũ. Jntellige ẜm gl. in. c. cũ q̇s
de sen. ex. li. vj. factũ nomine meo quan
do mea contẽplatione fecit. ¶ Secũdo
ꝙ habeā ratũ tan gestum noĩe meo
nā possu
ʒz habere ratũ factum sed qua
litatẽ facti non. s. ꝙ sit factum nomine
meo. l. cũ interdicte venditiōis. C. ar. tu.
⁊ no. ĩ. l. pō ponius. ff. de neg. ge. ⁊ ista
est opi. Ja. de arte approbata in. l. j. §. de
jecisse. ff. de vi ⁊. vi. ar. ⁊ per gl. ẜm bart.
ibidem in. §. sed ⁊ si cũ quis l
ʒz ẜ
ʒz bal. sit
gl. contraria ibidẽ in. §. quotiẽs. hoc tñ
aduerte ꝙ non solu
ʒz ratihabitio exp̃ssa
fufficit s
ʒz etiā tacita ĩ maleficijs vt puta
non reuocat post scit ꝙ est factum
noĩe eiꝰ ant nō ↄtradicitvt. li. nō cōt. c. j.
ĩ. fi. de offi. dele. c. cũ olim el. j. C. de inces.
nup. l. cũ ancillis. j C. de fer. l. j. ⁊ no. gl.
in. c. cũ impositionibꝰ de iureiu. li. vj.
tũc est rati habitio presumpta. ij. q. j. no.
tñ secus esset innō maleficijs. ¶ Tertio
ꝙ actꝰ nō requirat pñtiā que pñtiā
requirũt ratihabitio nō pōt cōfirmare.
Jnst. de auc. tu. §. tutor. ¶ Quarto req̇ritur ẜ
ʒz pau. ĩ. c. j. de cōuer. infi. ꝙ ertre
ma sint habilia ad illũ actũ perpetrandũ. s. tp̃s in quo actus gestus est ⁊ ratihabitionis tp̃s si vnũ istorum deficit
nō procedit ratihabitio cũ ratihabi
tio sit fictio iuris nō pōt ꝓcedere super
impossibili de quo plene per Bar. ĩ. l. si
quis ꝓ emptore. ff. de vsuca. Exemplu
ʒz
quidā noĩe ĩfantis ĩterficit maior factꝰ
ratũ habet certe talis ratihabitio nō re
tro trahit̃ impossibile erat tunc tꝑis
talẽ mādare. Exemplũ de alio extremo.
Ab aliquo habebā terminũ ad aliquid
agendũ amicus meꝰ noĩe meo fecit ego
post terminũ ratu
ʒz habui nō retrotrahitur sicut post terminũ nō potuissẽ
vere facere sic nec ficte. Rō quia vbi cer
tũ tp̃s est de substātia ibi op
ʒz obserua
ri tp̃s ałs actus est nullꝰ ipso iure. ff. de
excu. tu. l. scire op
ʒz. §. ↄñs recedere a
tꝑe est recedere a forma. ff. de ver. ob. l. q̇
rome. §. augeriꝰ vide bonā gl. ĩ. l. fi. ĩ gl.
ff. de ne. ge. i. fi. ⁊ ꝓ hoc facit text. ĩ. l. bonoꝝ. ff. rẽ ra. ha. vide bonam glo. in. ca.
sit de elec. li. vj. facit q no. Car. ĩ cle.
quod circa de elec. vbi dicit ꝙ fictio nō
potest id quod ẜm naturā est impossibi
le exemplum instit. de adop. §. minore
ʒz
vbi q̇s nō potest adoptare eum quem
non antecedit ꝑ tot annos ꝙ eũ generare posset. Similiter non posset fingi
ꝙ quis viueret hodie q̇. ccc. annis pre
teritis mortuus est. insti. de excu. tu. §.
sed si in bello.
¶ Quinto requiritur ẜ
ʒz Jnno. in. c. prudẽtia de offic. deleg. ꝙ illud quod quis
facit valeat vt sit aliq̇d quia q nihil est
nō pōt ratũ haberi vñ excōicās nomi|
ne alterius non v
ʒz licet ille ratum habeat nisi ipse qui pōt excōicet. Similiter si q̇s iurisditione
ʒz faciat noĩe iudicis nō pōt ratũ haberi. q̃ facta sũt ⁊ so
lẽnita tẽ requirũt non pñt rata haberi.
Et iō cũ snĩa a nō suo iudice lata sit nul
la iudi. ac si clerici. ⁊ cũ alie solẽnitates requirant̃ q̃s ip̃emet q̇ ratũ habere
vult si omitteret nō teneret q facit. ergo nec ratũ habere pōt si ab aliqͦ omittantur facit. d. l. obseruare in fine.
¶ Sexto req̇rit̃ ꝙ. possit mandatuʒz per
aliũ fieri. si per aliũ nō pōt fieri rati
habitio nō retrotrahit̃ vt puta facit q̇s
adulteriũvel fornicationẽ nomine meo
nō possum ratũ habere vt dicit gl. in. l.
j. §. quotiens. ff. de vi ⁊ vi ar. ⁊ Cy. l. non
dñs. C. de accus. ⁊ ĩ. c. sciāt cũcti de elec.
li. vj. limita istud verũ in alijs q̃ nō sunt
delicta sed quo ad delicta. licet nō proprie cōmittat sʒz ĩter pretatiue. iō eadem
pena puniet̃ tā eiusdẽdelicti ꝑticeps
⁊ mādatorvt no. bal. in. l. vnica. §. ne āt.
C. de cadu. tol.
¶ Septimo ꝙ lex non req̇rat nisi delictum simpliciter si lex requireret ma
leficiũ ⁊ per prius machinatione
ʒz seu
tractatũ nō sufficeret sola ratihabitio.
facit gl. ⁊ Jo. an. in. c. j. de cōuer. cōiu. ex
quo p
ʒz ꝙ l
ʒz mulier habeat ratu
ʒz homi
cidiũ viri post morte
ʒz tamẽ. requirit
machinatio per prius. Jdeo non impe
diet matrimoniũ sequens. cũ illo q̇ occi
dit ẜ
ʒz Ge. in. c. cũ q̇s de sen. excō. lib. vj.
¶ Vtrũ actus qui d
ʒz expediri ꝑ consen
*su
ʒz in cōmuni prestitũ valeat si singuli
cōsentiāt vt singuli nōcollegialiter. Rñ.
Pa. in. c. cũ in ec. de cā pos. ⁊ ꝓpri. quod
non vt in. c. ge. de elec.. ⁊. l. ij. C. de decu.
nec est speciale in electione uis glo.
dicat cōtrariũ. in. c. j. de re. ec. nō ali. lib.
vj. S
ʒz tu tene quod nō v
ʒz. Et hoc sentit
postmodũ Jo. an. ibidẽ in nouella ⁊ fir
mat Jo. cal. ĩ. c. cũ oẽs de cōsti. ⁊ bar. ĩ. l.
omnes populi. ff. de iu. ⁊. iu.
Conseruator.
q̇s potest eẽ. Rñ. ꝙ si
dat̃ a papa oʒz q sit
ep̃s vel suꝑior p̃latꝰ. vel abbas. vel habẽs dignitatẽ vł ꝑsonatũ in cathedrali
bus aut collegiatis ecclesijs. itẽ q non
sit iurisditiōe vł dñio seu districtu ec.
vel tꝑali illiꝰ cui dat̃ ꝓ cōseruatore: exceptis illis q̇ regibꝰ ⁊ regis dāt̃. Jtẽ ꝙ
nō sit ↄseruator cōseruatoris sui. hñtur
hec ĩ. c. hac ↄstitutiōe de offi. dele. li. vj. ⁊
extra ciuitates vł dioceses ĩ q̇bꝰ fuerĩt
deputati. vł alibi ĩ ciuitatibꝰ: seu locis insignibꝰ vbi copia possit haberi ꝑi
toꝝ ꝓcedere non pñt nec aliquos vltra
vnā dietā a fine diocesis eorũdẽ trahere possunt vt in. d. c. hac cōstitutione.
De cōseruatore ⁊ quis possit esse ⁊
cuiꝰ ⁊ de officio eiꝰ no. Spe. ĩ. ti. de lega.
.§. fi. ꝟsi. itẽ ꝙ nō estis. ⁊ Bal. inaddi. ad
eũ. eodẽ. ti. ꝟsi. fin. ⁊ eoꝝ officiũ consistit
quasi in mero ĩperiovt ibi no. Bal. ⁊ Jn
no. in. c. statuimꝰ. ĩ fi. in glo. inꝟ. ad alia
ꝟ. iurisditio authorum.
¶ De quibꝰ possint se ĩtromittere. Rñ.
ꝙ solũ de manifestis ĩiurijs ⁊ violẽtijs.
*si de alijs se ĩtromiserint vel ad ea q̃ iudicialẽ indaginẽ req̇rũt suā potestate
ʒz
extenderint. sunt suspensi ꝑ vnũ annũ
ab officio: ⁊ pars q̇ hoc fieri ꝓcuraueit
excōicationis snĩam incurrit ipso facto
a q̃ non poterit absolui nisi primo satis
faciat integraliter de expensis vt. ĩ. d.
c. hac cōstitutione.
¶ Que expẽse debent restitui. Rñ. Ge.
ibidẽ q solũ legitime ⁊ propter hanc
*causa
ʒz facte. ij. q. j. c. in primis.
¶ Quid si reꝰ negat notoriũ ⁊ actorvult
ꝓbare. Rñ. ꝙ ↄẜuator cognoscere pote
*rit q̇libet iudexcognoscere pōt an sua
sit iurisdi. l. si quis ex aliena. ff. de iudi.
¶ Quātũ durat eoꝝ off. Rñ q vs ab
obitũ ↄcedẽtis. ⁊. tũc expirat qͦ ad nego
*cia non cepta. vt ĩ. d. c. hac ↄstitutione.
¶ Circa munera ⁊ expẽsas assessoru
ʒz ⁊
notarioꝝ tenet̃ obẜuare q legatis statutũ ẽ qͦ vi. j. iudex. §. j. cũ seq̃ntibus.
¶ Quid de attẽptatis ꝑ ↄẜuatores ↄ̃ p̃missa. Rñ. ꝙ irrita sũt ip̃o iure. d. c. hac
cōstitutiōe. ⁊ hec ꝟa sũt nisi ĩ eoꝝ lr̃is
*alia ptās eis daretur vt fit cōiter. Et sic
pat
ʒz ꝙ hodie parũ valet hec prouisio.
¶ S
ʒz q̇d si aliꝰ ille cuiꝰ ẽ cōseruator
ꝓcuraretvt se ĩtromitteret alijs nũq̇d
|
esset excōicātꝰ. Rñ. Ge. j. d. c. hac cōstitu
tiōe q nō nisi ꝑticiparet cũ parte post
excōmunicationẽ incurrit tũc liga
retur eadẽ excōicatione participādo in
crimine criminoso. ałs non.
¶ Quis pōt absosuere istũ. Rñ. Ar. Jo.
*mo. ⁊ Jo. an. ĩ. d. c. hac cōstitutiōe quod
ordinarius ex quo conditor canonis nō
sibi reseruauit.
¶ Vtrũ possit vices suas alteri cōmitte
*re. Rñ. ꝙ nō: nisi citatiōes ⁊ snĩaru
ʒz denũciationes: nisi aliud specialiter ĩ eoꝝ
lr̃is cōtineat̃. d. c. hac constitutione.
Consilium.
est voluntatis preceptũ
necessitas. xiiij. q. j. q p̃
cipitur. tñ qui consilio dñi nō vtit̃ minꝰ
boni ad ipiscit̃. c. quisquis. ea. q. Et merito arguit̃ ꝙ consilia sapiẽtum ⁊ recta
suadẽtiũ nō vult recipere. lxxxiiij. di. c.
j. Et ĩ dubijs debet homo requirere cōsiliuʒz. xvj. q. ij. visis. ⁊ d. xx. c. vlt. xj. q. iij.
excellentissimus.
De consilio ⁊ an ⁊ qñ obliget not.
plene in. l. nullus ex cōsilio. ff. de re. iu.
⁊ an cōsiliũ a pluribꝰ prestitũ circa ideʒz
p̃stitũ a pluribꝰ dicatur vnuʒz vel plura
Bal. ĩ. l. si familia. ff. de iurisd. om. iudi.
no. fit vnum ⁊ non plura.
¶ Vtrũ quis teneat̃ ex cōsilio dato. Rñ.
*ꝙ aut dat quis consilium delinquenti
aut contrahenti si delinquenti quo ad
peccatũ indistincte inuoluit̃. s
ʒz quo ad
penā seu ad restitutionẽ faciẽdā distin
guo aut tał erat facturꝰ ẽt sine cōsilio ⁊
tũc si dedit. cōsiliũ ope tenet̃ insti. . ob.
q̃ ex delic. na. §. at vbi ope. ff. de. fur. l. si
q̇s vxori. §. j. etiā si cōsiliũ nō adhibuit
principaliter. s
ʒz secundario. ff. de fur. l.
si pignore. §. pe isti. de fur. §. ope. vt puta acomodauit scalā ad ascendendum
⁊ huiusmodi. si ꝟo dedit consilium sine ope alias facturo non tenetur. di. §.
atvbi ope. Nec ob. l. j. §. si quis. ff. de ser.
cor. quia est casus specialis in qͦ non d
ʒz
augeri malitia serui laudādo vł pōt di
ci ꝙ ibi nō solũ cōsulit. s
ʒz etiā laudādo
ĩcitauit ꝙ magis est ꝓ hoc facit q no.
ĩ. l. sepe. §. fi. ff. de ꝟ. si. ⁊ ĩ. l. ij. §. fi. ff. mā.
si ꝟo nō erat facturꝰ tenet̃. l. si remunerā
di gr̃a. §. plane. ff. mā. s
ʒz. nō eicuidit cō
siliũ ẜ
ʒz gl. in r
ła nullꝰ ex cōsilio de reg.
iur. li. vj. sed ei cōtra que
ʒz ⁊ eius maleficij noĩe puta si fecit homicidiũ homicida ẽ. l. d. si q̇s viduā. ⁊ hmōi. S
ʒz tu dic
in cōscĩa teneri etiā ei quẽ mat
e cōsulen
do corrupit tũ pōt exhortādo ad bonũ ar. vj. q. j. teriores. Si ꝟo dat ↄsiliũ
ↄ̃hẽti ⁊ tũc si est fraudulẽdũ tenet̃ ĩdistici
e. ff. de dolo. l. ꝙ si cũ scire vbi ille q̇
cōsuluit dolose ⁊ sui lucri cāmutuare de
bitori nō idoneo tenet̃ actiōe de dolo ei
cui ↄsiliũ dit ad idẽ. ff. ꝓ soc. l. ij. Siꝟo
nō ẽ fraudulẽtũ nō tenet̃. vt ĩ. d. cła nul
lꝰ ex ↄsilio. ff. dolo. l. elegāter ĩ fi. ⁊ hoc
veꝝ si ẽ simplex ↄsiliũ si eẽt mādatũ
uis nō sit fraudulẽtũ si ẽ signata cer
ta ꝑsona. puta mādat q̇s tibi vt titio pe
cuniā tradas ⁊ sic tenet̃idistĩcte ẽt si ałs
erat facturꝰ. ff. mā. l. ij. §. tua ⁊ aliena et
ff. de. ne. ge. l. iij. §. fi. si ꝟo nō est designa
ta certa persona ⁊ tũc si ałs nō erat facturꝰ tenetur vt in. d. §. fi. ałs no.
¶ Vtrũ ille q̇ d
ʒz aliq̇d agere cũ consilio
*alicuiꝰ possit ꝓcedere si ille mortuꝰ ẽvel
est absẽs vel nō vult cōsulere. Rñ. vtcolligo ex Ge. ĩ. c. j. ne se. va. li. vj. ⁊ pa. ĩ. c. ex
parte cōsti. ꝙ ant cōsiliũ d
ʒz peti ex sta
tuto vel ex consuetudine. ⁊ tũc pōt ꝓce
dere si ille mortuꝰ est vł remotꝰ vel non
vult dare qñ ꝑiculosũ est expectare respectu actꝰ suꝑ qͦ req̇ri d
ʒz sicut collatio
bñficij ⁊ hmōi. Si ꝟo cōsiliũ nō req̇rit̃
ꝑ statutũ vel cōsuetudinẽ s
ʒz de mādato
alicuiꝰ Ge. ibidẽ t
ʒz ꝙ nō pōt ꝓcedere.
sed d
ʒz ad mā dāte
ʒz referri. ⁊ hoc veꝝ ẜ
ʒz
Vin. ⁊ Cōpo. nisi cōmissio facta fuisset
sub nomĩe dignitatis si. mortuꝰ est
expectabit̃ successor ar. c. qm̃ abbas de
of. deleg. Pan. ꝟo limitat veꝝ nisi imineat ꝑiculũ in dilatiōe ar. l. si lōgꝰ. §. si
filius. ff. de iud. ⁊. in. l. si cum dotẽ. §. s
ʒz si
latitat. ff. sol. ma. ⁊ hoc sentit barto. in. l.
j. §. si plures. ff. de exerci. Ratio ẜm eum
mādatum d
ʒz ĩtelligi ẜm iura ar. c. ex
lr̃is de consti. et. c. ij. de rescrip. Sed de
mente iuris est ꝙ si potest haberi habeatur ⁊ si non pōt haberi ⁊ periculu
ʒz
sit in mora procedatur ad consumma|
tionẽ actus vt in. d. c. j. Et placet mihi
quia sic videtur de mente mandantis.
¶ Vtrũ actꝰ gestꝰ teneat si pōt peti cōsi
*liũ ⁊ nō petit̃. Rñ. pa. in. d. c. ex ꝑte ꝙ si
mādator ex forma mādati voluit req̇ri
ↄsiliũ nō t
ʒz actꝰ nisi req̇rat̃. vt ĩ. c. cũ ĩ ve
teri. de ele. Si ꝟo ẽ ex dispōne legis. et
tũc si lex a ṗncipio eũ dedit ptātẽ man
dauit cōsiliũ req̇ri siłr nō valet ex defectu ptātis habuit eā modificatā ⁊ q̃li
ficatā. ⁊ sic intelligerẽ. c. nouit. de his q̃
fi. a p̃la. ita ꝙ sine clausula decreti actꝰ
ẽ nullꝰ aut habẽti priꝰ ptātẽ mādauit.
suꝑior. vt ꝓcedat cũ cōsilio. ⁊ tũc t
ʒz l
ʒz sit
puniẽdꝰ. ar. c. dilectꝰ. el. ij. de p̃bẽ. vide
gl. singularem. in cle. j. de iurepatro.
¶ Vtrũ obligatꝰ petere ↄsiliũ teneat̃ il
*lud seq̇. Rñ. Ge. ĩ. d. c. ꝙ aut peti d
ʒz ab
eo a cuiꝰ ptāte dependet ṗncipałr actꝰ
vt ꝙ clericꝰ nō ↄueniat̃ corā alio ep̃o si
ne ↄsilio ꝓprij ⁊ sic tenet̃ seq̇ ⁊ iste ẽ casus ĩ. c. j. de fo. cōp. cũ gl. si ꝟo nō depẽdet actꝰ ab eo s
ʒz vna cũ alijs d
ʒz ĩteresse
tũc si ꝑ alia iura d
ʒz seq̇ claꝝ ẽ ꝙ artabit̃
⁊ ita ꝓcedit gl. ĩ. c. ij. de co. vj. ẜm ĩtellectũ Ho. p
ʒz hec ĩ. c. studeat. l. di. ꝙ req̇rit
ↄsiliũ alioꝝ ep̃oꝝ ĩ depositiōe sacerdotis: ⁊ ĩtelligit̃ ꝙ seq̇t̃ ꝓpter. c. si aũt pres
by. xv. q. vij. aut nō apꝑet ꝑ alia iura
exp̃sse ꝙ debeat seq̇ tũc si d
ʒz req̇ri a ꝑti
cipe officijsuꝑ illa op
ʒz seq̃t̃ ↄclusio ẽ ĩ. c.
venerabili de off. dele. Nam coadiutor
ibi datꝰ h
ʒz offm̃ super rebꝰ eccłie sicut
p̃latꝰ cui dat̃ ergo d
ʒz seq̇ eiꝰ ↄsiliũ. Aut
nō d
ʒz req̇ri a ꝑticipe officij s
ʒz ab habẽte ius. ⁊ sic tenet̃ seq̇. vñ si mādat̃ ꝓuideri alicui de eccłia req̇sito ↄsilio patro
ni. d
ʒz ↄsiliũ seq̇ cũ habeat ius ĩ tali ꝓuisiōe eccłie dictũ ẽ Jo. an. ĩ. c. dilectꝰ. de
off. le. ⁊ ĩ. c. j. de cap. mo. aut nō d
ʒz req̇ri
ab habẽtibꝰ ius. tũc si materia habeat
ꝙ debeat seq̇ sequẽdũ est puta si ↄsulat̃
alicui ne ordĩet̃ ꝓpter irregularitatẽ. ⁊
ita ꝓcedit tex. ĩ. c. ad aures. de eta. ⁊ q̃li.
⁊ ita eũ ĩtelligit Jo. an. in. d. rła nullus
ex ↄsilio aut materia nō h
ʒz vt sequat̃. ⁊
sic nō tenet̃ seq̇. de ele. cũ ĩ veteri. de arbi. cũ oli
ʒz. adde ẜm Jo. an. ĩ regula nul
lus li. vj. in mer. ꝙ si dicat̃ iuxta ↄsiliũ.
vel ẜm ↄsiliũ talis tenet̃ seq̇. Et ẜ
ʒz Cy.
ĩ. l. id ꝙ pauꝑibꝰ. C. epi. ⁊ cle. idẽ dicẽ
dũ qñ dicit̃ de ↄfilio talis secꝰ si dicit̃
cũ ↄsilio s
ʒz Jo. an. vbi. s̃. ⁊ Bar. ĩ. d. l. id
ꝙ nō approbāt hoc s
ʒz tenẽt ꝙ nō tenet̃
sequi. Ego recurrerem ad intentionem
mandantis.
¶ Sod pone ꝙ tali obigato seq̇ cōsiliũ
*det̃ ↄsiliũ ĩiustũ. Rñ. ho. ⁊ sequit̃ pa. ꝙ
nō d
ʒz seq̇. ↄsiliũ ĩportat ꝙ sit iustũ vt
in. l. titiũ ⁊ meuiu
ʒz. ff. de admi. tu. ⁊ no.
Bar. ĩ. l. j. §. plures. ff. de exer. ⁊ ẜm eũdẽ
ho. possent ꝓferre snĩa
ʒz ↄ̃riā. q veꝝ ẜ
ʒz
Pa. de eq̇tate. secꝰ de rigore iuris. Q
veꝝ credo. nisi periculũ esset expectare
quia posset dare etiam de rigore iuris
vt supra dictum est.
¶ Quid si papa mādet collegio vt eli
*get vnũ cũ ↄsilio talis poterũt ne elige
re eũ a quo ↄsiliũ petere debẽt. Rñ. pa. ĩ
d. c. cũ ĩ veteri ꝙ sic ẜm ho. secꝰ si ↄsilio
⁊ assensu mādasset nō possent. ĩ. j.
casu pōt ↄsulere ne ip̃m eligāt. ⁊ sic nō
ↄsentit añ electionẽ. s
ʒz ĩ sco casu o
ʒz
ↄsentiat notabit̃ ambitiosusvt ĩ. c. post
petitā de electiōe ex q̇ p
ʒz q l
ʒz statuto
caueat̃. ne mulier possit alienare. nisi
de cōsensu duoꝝ agnatoꝝ tñ alienatio
fctā vni ↄsensu alteriꝰ agnati v
ʒz. ĩmo
plꝰ dicit ho. vt recitat pa. vbi. s̃. q si cō
mittat̃ aliq̇d sic cũ cōsensu ⁊ ↄsilio triũ
⁊ vnus dissentit ⁊ duo cōsentiũt q suf
ficit dummodo tertius non cōtẽnatur.
¶ Quid de ꝓponẽtibꝰ ĩ ↄsilijs aliq̇d qͦ
*ꝓximi ĩiuste dānificent̃. vel q fiāt iniq̃
statuta. Rñ. ẜm. Dy. q tenent̃ ad resti
tutionẽ ĩsolidũ. qñ talis danificatio nō
fuisset facta nisi ex eoꝝ ꝓpositiōe vltra
mortale pctm̃ q cōmiserũt ꝓponẽdo.
Conspiratio
Constellatio
Constitutio
alia ciuilis. alia eccłia
stica. Ciuił. ciuile vel
forẽse ius appellat̃ eccłiastica ꝟo cano
nis noĩe cẽset̃. iij. §. j. vbi dicit gl. ꝙ etiā
aliqñ ↄstō eccłiastica appellat̃ canō qñ
ↄstituit̃ in vniuersali cōsilio. Aliqñ do|
certũ qñ papa statuit de ↄsensu cardinaliũ ad nullius cōsultationẽ extra de
elec. bone. el. j. qñ etiā solꝰ extra de re
scrip. c. j. aliqñ epistola decretalis qñ pa
pa statuit aliq̇d ad alicuiꝰ ↄsultationẽ
aliquādo dogma ꝙ cōsistit in doctrina
fidei xp̃iane aliqñ mādatũ ꝙ ↄsistit in
doctrina morũ aliqñ ĩterdictũ quo nul
la pena addicit̃ facit. c. si q̇s dogmata.
xxv. q. ij. aliquādo sanctio quādo addit
penā. xvij. q. iiij. si quis. Constitutio ta
mẽ ꝓprie dicit̃ quod princeps statuit.
c. constitutio di. ij. large accipitur pro
omni iure scripto. c. cum oẽs de consti.
Ad ꝓpositũ eoꝝ q̃ ĩ hoc. §. dicũt̃ dico ꝙ si ↄstitutio fiat cā pẽdẽte ꝙ iudex
ẜm illā nō d
ʒz iudicare sed ẜm veterem
no. Alex. in. l. omnes populi. col. viij. ff.
de iusti. ⁊ iure ⁊ Spe. in tit. de appel. §.
officijs vexum. sed quid si dum causa.
¶ Vtrũ cōstitutio pape q̃ a principio.
*cōiter nō recipit̃ ipso sciẽte ⁊ tollerante
obliget ad pctm̃. Rñ. Pa. ĩ. c. circa de
cōsan. ⁊ af. post. d. Ant. ꝙ nō. pro quo fa
cit ꝙ no. iiij. di. §. leges de tre. ⁊ pa. c. j. si
vero a principio a maiori parte recipit̃
sic obligat: uis minor pars. nō seruet
Et sic intelligo. c. cu
ʒz iamdudũ de preben. ꝙ multa per patientiam tollerant̃
q̃ si deducta fuerint ĩ iudiciũ: exigente
iustitia nō debẽt tollerari. vide ꝙ dico.
Consuetudo. §. x.
¶ Vtrũ oẽs cōstitutiōes emanate post
*cōpillatione
ʒz decretaliũ habeant vim.
Rñ. ꝙ nō nisi de his fiat mentio in. vj.
lib. decretalium. vel nisi sint facte post
dictum sextum vt probatur in prologo
dicti sexti. De hac materia vide. j. lex.
Consuetudo
est ius quoddam mo
ribus institutũ quod
pro lege suscipit̃. c. cōsuetudo. j. di. ⁊ de
hac hic loquor nō de illa ↄsuetudie large dicta qua q̇s dicit̃ consuetus facere
aliq̇d q̃ est quoddā ius priuatũ nō publicum vt ista de qua hic vt. l. de quibus. ⁊. l. cum de cōsuetudine. ff. de legi.
De materia huiꝰ. §. ⁊ ꝙ seruāda sit
cōsuetudo no. gl. in. l. si primꝰ. §. placuit
in ver. ꝑ lapidẽ. ff. de aqua plu. arcẽ. ⁊ di
cit̃ ius cōe in loco in quo est. Alex. in. l.
de quibus. ff. deleg. ⁊ viget in ꝑpetuũ fi
nō reperitur mutata. no. Bal. ĩ. c. j. §. sed
et res. col. ij. ver. itẽ no. istā gl. in ti. per
quos fiat ignosce. in li. feu.
¶ Quis pōt consuetudinẽ introducere
*Rñ. ꝙ ille pōt facere legẽ a quo remouetur genꝰ ⁊ eius species. l. filius in fi.
ff. de do. ⁊. l. iurisgẽtiũ. §. si fraudandi.
ff. de pactis in gl. ergo a cōtrario sensu
cōsuetudo est species iuris. Jnsti. de iu
re natu rali. §. constat.
¶ Que requirunt̃ ad faciẽdā cōsuetudi
*nem. Rñ. ꝙ. v. de necessitate. vt habeat
vim legis. ¶ Primũ ꝙ sit rōnabilis.
de substātia legis ẽ ꝙ sit rōnabilis. iiij.
di. erit aũt. Jdeo cōsuetudo rōne carẽs
nũ habebit vi
ʒz legis. ⁊ no. q vt dicit
d. an. i. c. fi. de ↄsue. ⁊ refert ge. in. c. l
ʒz de
cōsti. li. vj. cōsuetudo in tātũ rōnabilis
in tũ ꝑticipat de fine iuris. Finis canonici est felicitas aĩe finis iuris ciuilis ẽ bonũ publicũ. vt. no. gl. de iureiu.
cũ cōtingat. Et iō cōsuetudo d
ʒz cōueni
ri religioni discipline et saluti. si ergo
istis est cōtraria puta nutrit pctm̃ de
se est irrōnabilis ⁊ non pōt seruari sine
pctō. viij. di. q̃ cōtra. ⁊ sex. c. ij. uis ↄue
niret iuri ciuili. sicut vsure q̃ ꝓ bono pu
blico ꝑmittebant̃. vel dic ẜm pa. in. d. c.
fin. ꝙ quādo cōsuetudo aliquo bono fine instituit̃ dicit̃ rōnalis licet sit cōtra
ius q est rōnabile quia illud vno respectu istud alio exemplũ ius statuit ꝙ
ep̃s tractet negocia cũ cōsilio capituli.
c. nouit ⁊. c. to de his que fi. a pre. ⁊ est
ratio firmus est iudiciũ plurimoꝝ. c.
prudentiā: de of. del. ⁊. xx. di. quibꝰ vbi
dicit̃ faciliꝰ inuenit̃ q a pluribꝰ senio
ribus querit̃. tamen cōsuetudo pōt introducere cōtrariũ vt in. c. nō est d econ
sue. li. vj. q̃ tamẽ erit rōnabile alia rōne
valet vt faciliꝰ expediant̃ negocia hoc
verũ dummodo non sit contra veritatẽ
et bonos mores.
¶ S
ʒz q̃ro an alia ↄsuetudo possit eẽ rō
*nabilis q̇ sit ↄ̃ legẽ dei ⁊ naturalẽ. Rñ.
pa. vbi. s̃. q p̃cepta dei q̇dā sũt mortalia vt puta. q̃ mores ĩstruũt ⁊ĩformāt si|
cut nō occidẽs ⁊ honora patrẽ tuũ ⁊ hu
iusmodi. ⁊ in istis pōt ↄsuetudo distin
guere limitare ⁊ augere si rō naturalis
suadet nec est pctm̃ p̃sumẽdũ est ip̃
ʒz
deũ sic voluisse cũ noluerit oẽs casusdi
stinguere s
ʒz dederit regulas ⁊ ptātẽ vi
cario suo. xxviij. di. quodcũ ligaueris
sed vbi rō nulla naturalis suggerit ius
diuinu
ʒz distinguere seu limitare nulla
lex pōt ⁊ minus cōsuetudo ⁊ eā faciens
dicit̃ errare. ⁊ sic intellige text. in. c. sunt
quidam. xxv. q. j. Quidā sunt precepta
mistica. i. figuralia. ⁊ istoꝝ quedam sacramentalia de quibus poterat rō reddi ad literā vt de circũsione ⁊ de purificatiōe post partũ mulieris. Quedam
ꝟo cerimonialia de q̇bꝰ rō reddi nō po
terat qͦ ad literā. s
ʒz solũ quo ad intellectũ. vt nō arabis cũ boue ⁊ asino. ⁊ huiusmodi. Jtẽ quedā iudicialia sunt que
nō obligant hodie nisi ẜm ꝙ dicā. j. decime. §. j. ⁊ ↄ̃ ista valet consuetudo.
¶ Scm q requiritur est ꝙ mores et
*actus hoĩm ꝑ quos introducit̃ cōsuetu
do solũ vt. d. l. de q̇bꝰ sint tales ꝙ ꝓbabiliter arguāt cōsensum ppłi illiꝰ q̇ po
test facere cōsuetudinẽ. d. l. de quibus.
¶ S
ʒz quō possu
ʒz p̃sumere de consensu
*ppłi volẽtis introducere cōsuetudnem
Rñ. ꝙ actꝰ aut ꝓcedũt a suꝑiori vt sunt
actꝰ iudiciales. tũc si cōsensus ppłi accedat a ṗncipio vel ex post facto tacite
⁊ sint frequẽtati ita ꝙ saltẽ sint duo. vt
due sentẽtie ⁊ lapsus tꝑis sic p̃sumit̃ cō
suetudo hñt aptitudinẽ ad consuetu
dinẽ inducendā. ff. de in offi. test. l. nā ⁊
his ⁊. ff. ad sil. l. si quis. §. q sub eodem
tecto. si ꝟo tales actꝰ nō sũt iudiciales
vt vẽdere locare ⁊ hmōi aut actus priuatoꝝ. vt est videre ĩ porticibꝰ suꝑ viā
publicā tũc nō sufficiũt duo actꝰ s
ʒz req̇rit̃ trequẽtia ⁊ multitudo actuũ ita ꝙ
totus ppłs sciat. l. s
ʒz ⁊ ea. ff. de legi. ⁊. l.
nam ĩperator ibidẽ. ⁊. ff. de insti. ac. l. s
ʒz
⁊ si pupillus. Jtem ꝙ sint actus taliter
publici. ⁊ ita notorij ↄ̃riā cōmunione
ʒz
opi. doc. vt verisiłr trāsierint in noticiā
totiꝰ ppłi. d. l. s
ʒz ⁊ si pupilꝰ. §. p̃scribere ⁊
rō est quia oportet vt interueniat tacitus consensus populi si debet esse consuetudo quia ex vno actu agnosci non
potest uis sit notoriꝰ nisi habeat cau
sam successiuam per tempus debitum
ad introducendā cōsuetudinẽ vt puta
si pons edificaret̃ in publico ⁊ haberet
causam ꝑmanentẽ. Siłr si beneficiũ seculare cōfert̃ regulari ⁊ possidetur tꝑe
habili ad consuetudinẽ efficit regulare ⁊ ecōtrario vt ĩ. c. cũ de bñficio de pre
ben. li. vj. vel nisi apparet de exp̃sso con
sensu ppłi volẽtis introducere ↄsuetudinẽ per illũ actũ sine quo consensu nũ
erit cōsuetudo vt no. gl. in. d. c. cōsuetudo. ⁊ l
ʒz gl. ĩ. c. ita nos. xxv. q. ij. ⁊ ĩ. c. cũ
ecclesia de cā pos. ⁊ ꝓprie. dicat ꝙ binꝰ
actus in criminalibꝰ facit ↄsuetudinẽ.
Jntellige de ↄsuetudine large accepta
non de ista de qua hic.
¶ Tertiũ ꝙ requiritur est vt sit ĩtrodu
*cta ex certa scĩa nō per errorẽ si talis
est error q̇ tollat cōsensum nō pōt eẽ cōsuetudo quia deficit causa. s. consensus
populi. d. l. de quibus.
¶ Quartũ ꝙ requirit̃ est ꝙ maior pars
*ppłi sit via illa cōsuetudine. Jntellige
de moiori ꝑte ppłi habẽtis ↄsensu
ʒz ha
bilem ad faciẽdũ legẽ. vnde pueri mulieres ⁊ furiosi ⁊ hmōi computant̃ ĩ nu
mero nōcōdere legẽ vt ĩ. l. j. ff. de legi.
⁊ non solũ maior pars sed oportet sint
due ꝑtes populi vel collegij vt. l. nulli
⁊ in. l. plane. ff. quod cuius. vni. aliter sicut legem non possunt facere sic nec cō
suetudinem.
¶ Quintũ ꝙ requirit̃ est tp̃s debitum
*sed quero quātũ tp̃s requirat̃. Rñ. pa. ĩ
d. c. fi. de cōsu. ꝙ licet varie sint opi. tamen istud sibi vr̃ ꝙ de iure ciuili req̇ritur tp̃s. x. an. iura requirunt tempus
longũ ad introducẽdu
ʒz consuetudinẽ.
C. que sit lō. cōsue. in rubro ⁊ in nigro ⁊
ar. in. l. ij. C. de serui. ⁊ longũ tempus ẽ
x. an. C. de p̃scri. lon. tẽp. per totum ⁊ in
gl. dicte. Ru. C. q̃ sit lōg. consue. ⁊ hoc t
ʒz
bar. in. d. l. de q̇bꝰ ⁊ Cy. in. d. l. ij. de iure
aũt canonico dic ꝙ aũt cōsuetudo est p̃
ter ius. ⁊ sufficit tp̃s. x. an. facit gl. ĩ. c. fi.
de cōsue. li. vj. ⁊ in. c. ↄsuetudo. xij. di. li.
|
mita ẜm Jnn. in. c. cũ dilectus de ↄsue.
nisi veniret ad detrahẽdũ iuri alicuiꝰ
ecclesie ꝑticularis tũc requirit̃ tẽpus
debitũ ad p̃scriptionẽ. secꝰ si esset ↄtra
ecclesiā vłem. sed pa. in. d. c. fi. etiā ide
ʒz
tẽpus requirit ↄ̃ ecclesiā vłem aut consuetudo est ↄ̃ ius canonicũ et req̇ritur
tp̃s. xl. an. op
ʒz sit p̃scripta vt in. d. c.
fi. ⁊ in. c. iij. de ↄsue. li. vj. dicit tñ. d. ant.
in. d c. fi. ꝙ si papa scit sufficit tẽpus. x.
an. q est sing. si vero cōsuetudo esset cō
tra ea que reseruata sunt principi in signum specialis priuilegij: tunc tam de
iure ciuili cano. requiritur tp̃s de cu
ius initio memoria non sit vt est tex. in
c. super quibusdā de. verb. sig.
¶ Vtrũ talis cōsuetudo tollat legẽ con
*trariā. Rñ. ꝙ sic si suꝑior fecit ⁊ tollerat
facit gl. in. c. j. de treu. ⁊ pac. ⁊ q ibi no.
Gof. vnde dicit do. ant. ꝙ non requirit̃
alia prescripto ex qͦ superior videt et
tollerat nō videt̃ velle vinculũ inijcere.
pa. ibi dicit ꝙ sufficit binus vel trinus
actꝰ vt tollat̃. si vero suꝑior ignorat tũc
distingue aut lex cōtraria h
ʒz clausula
ʒz
derogatoriā ad cōsuetudinẽ: ⁊ nō v
ʒz cō
suetudo lex semꝑ loquit̃. l. arriani. C.
de here. Et hoc veꝝ ẜm Ant. ĩ. c. fi. de cō
sue. nisi ex noua causa vel etiā antiqua
verisimiliter nō cogitata cōsuetudo induceret̃ quā si ṗnceps cogitasset admi
sisset ar. l. si hominẽ. ff. mā. est tex. iũcta
glo. in cle. statutũ de elec. vel ẜm Ge. in
c. l
ʒz de cōsti. lib. vj. ni si lex tm̃ resisteret
ad fine
ʒz vt cōsuetudinẽ preteritā tollat
ꝙ patet qñ nō facit mentionem de ea
nisi vt eam tollat qñ aliter non tolleret̃
vt p
ʒz in. d. c. l
ʒz tũc potest induci nona cōsuetudo ⁊ ita potest ꝓcedere glo.
in cle. statutum. de elec. Preterea tenet
Pe. de peru. in trac. de canonica portio
ne circa fi. ꝙ potest introduci noua cōsuetudo cōtra cle. dudũ de sepul. si vero
nō h
ʒz clausulā derogatoriā v
ʒz cōsuetudo ↄ̃ legẽ ar. l. ex facto. ff. vulg. ⁊ pup.
sub. dũmodo sit p̃scriptio quo ad tollen
dũ ius canonicũ quo ad tollẽdũ ius
ciuile nō oportet sit p̃scripta s
ʒz sufficit
tacitus consensus populi. quia seculares habeāt ius ↄdẽdi leges etiā ↄ̃ legẽ
ĩperatoris ab ip̃o ĩperatore. l. oẽs ppłi.
ff. de iust. ⁊ iu. ⁊ iō pñt ĩducere cōsuetudinẽ nō sic ẽ ↄ̃ ius canonicũ. S
ʒz op
ʒz p̃scripta sit ⁊ nō sic ius q p̃scribi nō pos
sit: ⁊ iō laici nō pñt p̃scribere spũalia
sic nec ↄsuetudinẽ inducere. c. masana.
de ele. etiā si nō esset memoria de eius
inicio vt no. Jo. an. ĩ. c. ij. de p̃bẽ. li. vj. fa
cit q dicā. j. matrimonium. iij. impedi
mento. xvij. §. j. de statuto.
¶ S
ʒz pone ꝙ lex seu statutu
ʒz h
ʒz excōi
*cationẽ annexā in ↄ̃ faciẽtes nũq̇d idẽ
erit vt ↄsuetudo tollat. Rñ. vt colligo ex
Car. in ꝓlogo cle. Jnn. ⁊ Cal. do. Ant. ⁊
Pa. in. c. j. de treu. ⁊ pac. q̇dā tenẽt ꝙ nō
excusant̃ faciẽtes ↄ̃ etiā qñ solẽt eẽt p̃ceptiua ex quo a ṗncipio legauit ↄ̃ueniẽtes ad pctm̃ nō tollit̃ eis dispositio. tp̃s nō est modus tollẽde obliga
tionis. l. obligationum. la. ij. §. pl
ʒz. ff. de
act. ⁊ ob. Sed tu tene ꝙ si ↄ̃rium legis
vel statuti nō est de se mortale pctm̃ remota lege vel statuto nō ligat ẜm ꝙ. s̃.
dixi lege simplici. ⁊ sic tene ꝙ nō erũt
excōicati faciẽtes ↄ̃riũ ex quo ꝑ binum
actũ factũ est ↄtra legislatorẽ scientẽ ⁊
valentẽ ↄ̃dicere ⁊ nō ↄ̃dicentẽ. vbi autẽ
ignorat req̇ritur tp̃s. xl. an. si est ius canonicu
ʒz vel si est statutum ep̃i. ⁊ credo
sufficiũt. x. an. vñ delinquẽtes sine rōnabili cā bñ ligabunt̃ ⁊ pena ⁊ culpa. sed
post non. nec ob. ꝙ ex quo tales peccauerũt nō poterit induci consuetudo.
successoris possunt extimare ꝙ ex iusta
causa nō seruauerũt. facit tex. in. c. cum
olim de cle. cōiug. q. vlt. c. cũ multe vbi
loquit̃ de lege penali abrogata per con
trariā ↄsuetudinẽ. si ꝟo ex rōnabili cā
nō seruauerũt p̃decessores. sic etiā non
peccauerũt nec ligati fuerunt. facit q
no. archi. in. c. vtinam. lxxvj. dist.
¶ Quō interrũpit̃ consuetudo. Rñ. pa.
*c. fi. de cōsue. q si est completa ⁊ ꝑfecta
req̇rit̃ tp̃s. x. annoꝝ ⁊ sic intellige Jo.
an. ibidẽ. ałs nō frangit̃ etiā ꝑ plures
alios ↄ̃rios actꝰ. Si vero nō est cōpleta
sufficit vnus actus contrarius ita ꝙ de
nouo oportet incipiat̃ ar. l. vbi duo. ff.
|
de reg. iur.
¶ Vtrũ ex ↄsuetudine possit introduci
*vt exigatur aliq̇d pro spũli sine symonia. Rñ. Pau. in. c. suam de symo. q sic
qñ nō precessit exactio. sed ex mera libe
ralitate ⁊ deuotione populi talis ↄsue
tudo est introducta. facit. c. ad apticam
de symo. vbi dicit cōpellendos ad laudabilẽ consuetudinem seruādā. si vero
exactio p̃cedens dedit causam cōsuetudini tũc non valet cũ habeat initiũ vi
tiosum ⁊ sic intelligit̃ tex. in. c. cũ in ecclesie de sy. si bene ponderetur limita
hec vt. j. sy. ij. §. xxj.
¶ Sed tu
ʒz tp̃s requirit̃ ad istā cōsue
*tudinẽ introducẽdā. Rñ. Pa. vbi. s̃. ꝙ
tp̃s. x. annorũ tũ clericos nō astrĩgit
s
ʒz laicos inter quos regłr currit consue
tudo ex cursu. x. annorũ vt cōiter no. in
l. de quibus. ff. de legi. itẽ pia ⁊ ideo
etiā de iure canonico sufficit prefatũ
tp̃s. vt no. gl. in. c. fi. de consue. lib. vj.
¶ Vtrum in oĩ pacto intelligat̃ actũ ꝙ
*est cōsuetũ. Rñ. ꝙ sic. l. semper in stipulatiōibꝰ. ff. de re. iu. tex. est ĩ. l. ꝙ si nolit.
.§. qui assidua. ff. de edil. edi. ff. de aqua
plu. ar. i. si prius. §. placuit. C. lo. l. l
ʒz. ⁊. ff
de le. cōmis. l. iij. si q̃ incipit fundus. ar.
ff. de prescri. ver. l. si tibi. proptereadicit
bal. in. l. liberto. C. de ope. li. ꝙ q̇ cōduxit operarios alio nō expresso tenet̃ eis
ꝓuidere in expẽsis ⁊ ferramẽtis ẜm ꝙ
est cōsuetũ ⁊ nō ałr. allegat. d. §. placuit
⁊ bar. in. l. nemo est. q̇ nec sciat. ff. duo.
reis dicit ꝙ si consuetudo est ꝙ doctor
legat per substitutũ. intelligit̃ q istud
possit licet non sit actum.
¶ Vtrũ ↄsuetudo praua excuset a pena
*huiꝰ scłi. Rñ. ẜm gl. iiij. di. j. c. deni ꝙ
sic. si ↄsuetudĩs prauitas nōdũ est declarata ꝑ ius. secꝰ quo ad deũ. Q verũ
ĩtelligo ꝙ nō excusat quo ad deum qñ
ignorātia praue cōsuetudinis esset cras
sa: vt puta ↄ̃ ius naturale. xxxij. q. vij.
flagitia. Secus vbi esset ꝓbabile dubiũ
suꝑ cōsuetudinis validitate nā tunc
ignorātia legis non est pctm̃ vti. l. regu
la. ff. de iu. ⁊ fac. igno. ⁊ in. c. cũ dilectꝰ.
de ↄsue. ⁊ ꝙ no. in. c. ꝑ tuas. de. sy. ⁊ gl.
in. c. vno de po. p̃. li. vj. in ꝟ. de cetero.
¶ Vtrũ ↄsue tudo ĩterpretet̃ ṗuilegia ĩ
*dulgẽtias ⁊ statu ta sicut ⁊ legẽ. Rñ. ꝙ
sic. c. cũ dilectꝰ. de ↄsue. l. si de ĩterpretatione. ff. de le. ꝙ not. Jo. an. in. c. ꝙ dilectio. de consang. ⁊ affi.
¶ Vbi h
ʒz locũ ↄsuerudo. Rñ. ꝙ ĩ illis lo
*cis vbi viguit. vt no. Pa. ĩ. c. cũ olim de
cōsue. ⁊ iō nocet cōtra priuilegia gene
ralia studij in loco vbi viguit. sed nō in
alio loco de q̇bꝰ ĩ aut̃. hĩta. C. ne fi. ꝓ pa.
¶ Vtrũ papa reuocet cōsuetudinẽ par
*ticularẽ si de ea nō facit mentionẽ. Rñ.
ꝙ non licet de cōsti. li. vj.
¶ Vtrũ oẽs teneant̃ seruare vnā ↄsue
*tudinẽ. Rñ. ꝙ nō s
ʒz q̇l
ʒz suā nec ẽt cōsue
tudinẽ romane eccłie vbi ꝟsat̃ extra fi
dẽ ⁊ articłos eiꝰ nec papa mādat vt ser
uet̃ vide gl. ĩ. c. j. de sum. tri. li. vj. ⁊. c. no
lite. ij. di. facit. c. qm̃ de ferijs. ⁊ ibi Pa.
¶ Vtrũ ĩ his q̃ sunt mere facultatis ĩdu
*cat̃ ↄsuetudo ꝓut est ius priuatũ ĩ p̃iudiciũ faciẽtis. rñ. ꝙ nō. ne exdonatiōe
mere facta. vt no. ĩ. l. j. ff. de seruitu. et ꝑ
Cy. ĩ. l. ij. C. q̃ sit lō. ↄsue. ⁊ ꝑ Jo. an. ĩ. c. j.
cle. ↄiu. facit q no. Jnn. ĩ. c. bone el. ij
de postu. p̃. vbi dicit ꝙ recepto de lōge
veniẽti nō acquirit̃ quasi possessio: nec
cōsuetudo. l
ʒz pluries fuerit receptus ⁊
Bar. ĩ. l. cũ de ĩ rẽ ꝟ. ff. de vsur. ⁊. l. oꝑas
ff. . ope. li. dicit ꝙ l
ʒz rusticꝰ dederitvnũ
par caponũ ꝑ decenniũ ex liberalitate
siłr iuit q̇s ad molẽdinũ tuũ nō iducit̃
ↄsuetudo: isti actꝰ sũt mere facultatis.
¶ Quot actus requiruntur vt quis di
*catur habere aliq̇d incōsuetudinẽ. Rñ.
ꝙ in ciuilibus requirit̃ q sint tot actꝰ
ꝙ faciāt p̃scriptionẽ: nā tres actus aut
quatuor non faciunt cōsuetudinẽ nisi
sit legitime prescripta vt not. gl. in. d. c.
cũ eccłia de cā pos. ⁊ ꝓprie. Verũ est ꝙ
duo vel tres actꝰ tuent̃ aliquẽ in posses
sione quons sit dubiũ. xviij. q. ij. serui
tium. Jn criminalbus vero introducit̃
ꝑ binum actum. vt. s̃ §. v.
¶ Vtrum oĩs cōsuetudo proprie dicta
*sit obligatoria sub pena mortalis peccati. Rñ. ꝙ nō uis sit lex: siue habeat vim legis cōsuetudo. tñ sicut non
|
ois lex obligat ad mortale. sic nec oĩs cō
suetudo. Sola ergo illa cōsuetudo obli
gat ad mortale q̃ introducta est ea mẽ
te vt sit prohibitiua vel p̃ceptiua sub
peccato mortali. quod pōt ꝑpendi qñ
cōiter tenetur ab oĩbus ꝙ faciẽs cōtra
peccat mortaliter.
Contemptus
ẜm colle. in. c. j. de cō
sti. proprie est quan
do ex solavolũtate nō vult quis subijce
re se statuto vel precepto obedire. ⁊ nō
potest apparere quoad forum extrinsecum nisi post monitionem. Sed si q̇s
transgreditur preceptum ex concupiscentia ⁊ ira vel negligẽtia aut alia par
ticulari causa nō peccat ex cōtẽptu. Jdẽ
tenet Ste. vt refert Card. in cle. eos de
sepul. nisi quis ex particulari causa induceretur sepius ad iterandũ tunc
etiā videt̃ contẽnere ẜm eũ. Et hoc ve
rũ quo ad presumptionẽ nō quo ad ve
ritatẽ etiā frequẽter factũ ex aliqua
causa nō est cōtẽptus. Disponit tñ con
suetudo ad contemptũ vt not. Tho. secũda sce. q. lxxxvj. arg. pe. in responsio
ne vltimi argumenti pro his facit. xj. q
iij. c. excellẽtissimꝰ. vbi ponit aliud esse
peccare ex necessitate aliud ex ignoran
tia aliud ex contemptu.
De hic notatis in hoc. §. ⁊ ꝙ contẽptus ex conuersatione equali nascatur
no. Spe. in titu. de lega. §. superest. ꝟsi.
in summa. ⁊ ideo dicimus ꝙ nimia fa
miliaritas parit contẽptum. l. obseruā
dum ff. de offi. presidis.
¶ Vtrũ faciẽs ex cōtẽptu cōtra exhorta
*tionẽ superioris peccet mortaliter. Rñ.
vt colligit̃ ex dictis doc. ꝙ aut facit ↄ̃
cōtẽnit autorẽ ⁊ illũ negando ⁊ talis
cōtẽptor nō solũ peccat mortaliter sedsi
talis superior est papa velut hereticus
d
ʒz puniri vt dicit glo. in. c. generali. de
ele. li. vj. ⁊ Pau. in cle. j. de eta. ⁊ quali. ⁊
est infamis. vt no. gl. vj. q. j. ĩfames. Si
ꝟo nō cōtẽnit autoris ptātẽ sed obsernantiā cōsilij seu exhortationis ⁊ sic so
lum peccat venialiter si cōsiliũ est reue
rentie: vt puta subditusdeberet face
re tñ p̃latꝰ nō vult p̃cipere s
ʒz potius cō
sulere. Si ꝟo esset necessitatis ꝙ prela
tus cōsulit l
ʒz nolit p̃cipere forte ꝓpter
scādalũ sic peccat mortaliter vt no. ĩ. c.
ad aures ⁊ in. c. fi. de tẽp. or. Si verocōsiliũ est ꝑfectionis nec etiā venialiter
peccat. Et tunc est ꝑfectionis quando
licite potest dimittere sic no. Archi. vj.
dist. c. test. ⁊. xxv. di. §. alias. Et sic intellige glo. ⁊ iura que allegat in. d. c. gene
rali ⁊ ibi Ge.
Contentio
proprie est impugnatio
veritatis cũ cōfidentia
clamoris ẜm Ambro. Largo aũt modo
est etiā sine impugnatiōe veritatis de
qua r. xlvj. di. in ṗn. nihil est ĩpudẽtiꝰ
arrogātia rusticorũ qni garulitatẽ autoritatem putant.
¶ Quotuplex est cōtẽtio. Rñ. ꝙ triplex.
*Vna emulatiōis ⁊ hec est de qua. j. cor.
j. ⁊ que hodie est ĩ secularibꝰ erga doct.
qñ aliũ magis laudare vidẽt cōtẽdunt
cōtra laudatores. Jtẽ circa p̃dicatores
circa religiosos aut religiones ⁊ l
ʒz de
se nō sit nisi pctm̃ veniale tñ multotiẽs
eueniũt mortalia puta detractiōesaut
aliud malũ iuxta illud vbi est
ʒzelus et
cōtẽtio ibi ĩstātia ⁊ oẽ opꝰ prauũ Jac.
iiij. Alia est disputationis: ⁊ hoc pōt eẽ
mortalis tripłr. ¶ Primo est ↄ̃ veritatem etiā si nō fiat cũ inordinato clamore ⁊ hoc intelligo de re alicuins ĩportant ie puta cōtra fidem bonos mores
vel ꝑtinentia ad vtiles doctrinas ⁊ notabiłr. Nā cōtẽtio q̃ fit ĩterpureos etiā
cōtra veritatẽ non videtur peccatum
mortale. ¶ Secundo quia est cōtra honestatẽ vt puta ita inordinate contendẽdo etiā ꝓ veritate ꝙ notabile scādalũ sequat̃. alias erat veniale inordinate cōtendere de fide. et hmōi. ¶ Tertio
materia est prohibita sic vt publice
disputare ⁊ contendere de fide ⁊ hmōi:
nisi doctis ⁊ necessitate iminente aut
contendere aut iudicio de eo quod face
re tenetur sicut illi q̇ debẽt dare vt habeant dilationẽ soluẽdi contendunt.
Alia est ↄtẽtio litigatiōis ⁊ hec est ꝑiculosa ꝓpter multa mala q̇ ibi immisceā
tur nō tñ ꝓhibita. ałs ius canonicum
|
esset dānādũ pōt tñ esse illicita dupłr.
¶ Primo rōne iniustitie sciẽter ligat cōtra iustitiā ⁊ sic est mortale pctm̃
¶ Sco rōne scādali sc
ʒz illius a quope
titur. Et hoc intelligo si est scandalum
pusillorũ nō phariseorũ. Et tũc est phariseorũ qñ declarat̃ eis sua nō esse que
ab eis petuntur vel iniustā causam fouere. tñ ex militia nolunt debitũ facere
s
ʒz turbant̃: ⁊ scandali
ʒzantur quia tunc
nō est necesse desistere ẜm no. i. §. j. xiiij.
q. j. Alex. aũt sca sce titulo de cōtẽtio
ne dicit contentio potest fieri pluribus
de causis. ¶ Primo causa malignitatis vt cum quis vult iniuste vincerevel
animas simplicium peruertere ⁊ sic est
pctm̃ mortale ⁊ ꝓhiberet̃. ij. Thi. ij. No
li cōtẽdere ꝟbis. Si tñ hoc sit in his in
quibus nullũ est periculũ ⁊ ex quadā
leuitate nō erit mortale pctm̃. ¶ Sco
cā necessitatis ⁊ hoc nō est pctm̃. vñ gl.
suꝑ illud ꝓuer. Nō cōtẽdas aduersus
hoĩe
ʒz frustra dicit nō vetat ↄtẽtionẽ cō
tra malefacientẽ vt corrigat̃ frustra
nō sit sed certa necessitas cogit. ¶ Ter
tio ex cā exer citatiōis. ⁊ hoc nō est mor
tale pctm̃ l
ʒz aliqñ cōtingat esse veniale
peccatum ꝓpter indebitum modum.
¶ Quarto causa eruditionis ⁊ licet.
¶ Quinto ex quadā titilatiōe głie vel
honoris ⁊ sic ẽ pctm̃ veniale sic fuit Lu
ce. xxij. Facta est cōtentio quis eorũ
⁊ c. ¶ Sexto ex cā conatus bone oꝑatiōis
⁊ hoc precipitur Luce. xiij. Cōtẽdite in
trare per angustam portam. ⁊ hec est
meritoria.
Continuum
est partiũ inter se non
intermissas cōiunctio
vnitas est sine mixtura.
¶ Contigua dicũtur quorũ extrema se
*cōtingũt. v. phi. Et iō est differẽtia ĩter
ↄtinua ⁊ cōtigua cōtinua sine medio
cōtigua cũ mediostant. no. Ge. in. c. vni
co de cōse. ec. vel alt. li. vj.
Contractus
est ẜm glo. ray. in ti. de
negocijs secularibus
quasi in prin. vtro citro obligatio ex
volũtate ⁊ pacto surgens partium.
Cōtractus quid sit Bar. in. l. liber.
la. j. §. contractũ. ff. de ꝟb. sig. dicit vt ꝑ
istũ hic ⁊ sunt fere oẽs cōtractus intro
ducti de iure gẽtiũ no. spe. in ti. deloca.
§. nũc aliqua circa prin. ⁊ ĩ. l. ex hoc iure. ff. de iusti. ⁊ iure ꝑ gl. ⁊ doc. ⁊ q̇ dicũtur cotractus legitimi no. idẽ Spe. ĩ ti.
de emp. ⁊ vend. §. j. ⁊ quottuplex sit cōtractus no. Bar. in. l. ij. ff. si cer. pe. ⁊ ĩ. l.
titia. §. idẽ respondit. ff. de ꝟb. obli. vbi
dicit ꝙ sortit̃ nomẽ specificatũ etiā in
prefationibus incontinẽti prehabitis.
¶ Quod modis ↄ̃hit̃. Rñ. ꝙ. iiij. modis
*re ꝟbis lr̃is ⁊ cōsensu. insti. de ob. in fi.
De quo dic vt. j. obligatio. §. iij.
¶ Quasi ↄ̃ctus aũt est obligatio q̃ ꝓue
*nit non ex contractu: vel maleficio vel
quasi sed quodam medio sicut qñ quis
agit negotia alterius sine eius mandato aut exercet tutelā. vel est curator ⁊
hmōi. vt insti. de ob. que ex quasi contrac. na. per totum.
¶ Qũo dolus annullet cōtractũ vide. j.
*Dolus. §. ix.
¶ Vtrũ ↄ̃ctus intelligat̃ geri ẜm con
*suetudinẽ loci. l
ʒz nō exprimat̃. Rñ. Pa.
c. cũ. M. de consti. ꝙ sic no. bar. in. l. nemo est q̇ nesciat. ff. de duo. testi. facit. s̃.
cōsuetudo. §. iiij. ⁊ not. ꝙ vt dicit glo. in
l. si vno anno in ꝟsi. sed transactio. ff. lo
ca. ꝙ ei qualitate ⁊ natura ↄ̃ctus ꝟba
accipiunt̃ ↄ̃ ꝓpriā significationem: vt
ibi vbi donatio accipit̃ pro transactione facit. l. j. lege eo. ti. ⁊ no. de re iu. l. nō
videtur ⁊ ita talia sunt predicata qualia subiecta esse ostendunt ⁊ econtra
xxxiij. q. vij. apostolus. ⁊ de hoc vide. j.
religiosus. §. xix.
¶ Cōtractꝰ aliq̇ si bone fidei. s. emptio
*vẽditio locatio cōductio. mādatũ depo
sitũ. Societas pignus comodatũ. et ꝑ
mutatio. Alij sũt stricti iur. s. stipulatio
mutuũ ⁊ similia bone fidei dñr ꝓpter
duo. ¶ Prio si dolus dat cām eis nō
tenẽt. ¶ Sco ventũt vsure ex mora
⁊ index pōt extimare ex bono ⁊ equoq̇d
venit recōpensandũ. vel restituẽdũ nō
sic in cōtractibus stricti iuris vide gl. ĩ
.§. actionũ. insti. de actio.
¶ Cōtractus quidā dñr noĩati. vt vẽdi
* |
ct
o locatio ⁊ hmōi habent ꝓpria noĩa
eis solũ conuenientia.
¶ Cōtractꝰ alij dñr ĩnoĩati. q̇ sint. iiij.
*¶ Primꝰ do vt des. ¶ Scs do vt faci.
¶ Tertius facio vt facias. ¶ Quartus
facio. vt des. ⁊ ideo dicunt̃ innoĩati
noĩa eorũ pñt alijs noĩatis ↄ̃ctibꝰ conuenire. ⁊ isti sequunt̃ naturam cōtractuũ noĩatorũ qui eis assimilant̃. l. naturales. §. s
ʒz si facio. ff. de prescrip. ver.
Contritio
ẜm quod no. S. Bo. ĩ. iiij.
di. xvj. ar. j. q. j. prime par
tis est dolor volũtarie assumptus pro
pctĩs cũ ꝓposito cōfitendi ⁊ satisfacien
di. ⁊ no. q sicut ↄteri aliq̇d r qñ ĩ minimas ꝑtes frāgit̃ ⁊ quasi anihilat̃ frā
gi aũt qñ solũ in magnas ꝑtes diuidit̃
sic metaphorice cor hoĩs durũ r diu
diuine inspirationi quasi manui se tan
gẽti nō cedit sicut durũ est ꝙ tacui non
cedit sʒz obuiat. i. dũ in affectu peccādi
morat̃. Cōterit̃ aũt qñ affectꝰ pctĩ
ẜm oẽm sui ꝑtẽ in eo totałr destruit̃. i. qñ
volũtas ꝑfecte recedit. Frāgit̃ ꝟo solũ
qñ respicere ĩcipit. uis nũdũ totałr
cōuertat̃. ⁊ sic dicit̃ alteri nō conteri.
¶ Jn quo differt cōtritio ab attritione.
*Rñ. ẜm Frā. ⁊ alios theo. q in duobꝰ.
¶ Primo attritio est dolor imperfectus. Contritio vero est dolor ꝑfectus.
¶ Sco attritio est dolor sine gratia
gratũ faciẽte. s
ʒz nō cōtritio ⁊ iō ↄtritio
⁊ attritio materiałr idẽ sunt sicut domꝰ
obscura ⁊ illuminata. Attritio quippe
est lux aurore q̃ crescẽdo fit meridies. i.
contritio. ⁊ aduerte ẜm. S. Bo. vbi. s̃. ꝙ
duobꝰ modis q̇s conterit̃. Vna superiꝰ
eleuās q̃ est spes venie ex ↄsideratione
diuine misericordie. Alia deorsum de
primẽs q̃ est timor pene ex cōsideratio
ne diuine iustitie.
¶ Vtrũ dolor cōtritiōis dẽat esse maxi
*mus. Rñ. qͦ. s̃. ar. ij. q. j. ꝙ duplex est do
lor. Vnus in volũtate q̇ nō est aliud ꝙ
pctĩ displicẽtia ⁊ iste d
ʒz esse maximus
in gñe ⁊ in cōparatione ad alios dolores oĩm tꝑaliũ. Vñ in casu ĩ quo cōtingeret vel cōmitteret pctm̃ mortale vel
incurreretdānũ tꝑaliũ aut mortẽq̇lib
ʒz
tenetur magis eligere penā peccare:
vel peccasse. Nō d
ʒz tñ ẜm sctm̃ Tho.
in quoł. descẽdere in spāli ad hāc penā
imo stulte facit qui seip̃m in hoc solici
tat. Est alius dolor in sensualitate qui
causatur ex prĩo dolorevel ẜm necessita
tẽ nature ex motu superiorũ viriũ quẽ
sequunt̃ inferiores vel ẜm electionẽ ꝓ
ut volũtas excitat dolorẽ illũ ⁊ sic non
est necesse ꝙ dolor ille sit maximus: im
mo nec etiā est necesse dolere istomodo
¶ Vtrũ ĩ dolore cōtritiōs possit esse ex
*cessus. Rñ. sctũs Bo. vbi. s̃. q. ij. ꝙ non
prĩo mō accipiẽdo ꝓ displicẽtia rōnis.
Sed sco mō ꝓut est passio sensualitatis sic. Vñ si aduertit ꝙ nō pōt sustinere sine magno detrimẽto tenetur tꝑare
si aũt nō aduertit. ⁊ iō nō tꝑat nō credo
peccet dabat operam rei licite.
¶ Vtrũ hō semꝑ debeat conteri. Rñ. qͦ
*s̃. ar. iij. q. ij. ꝙ sic. Aduertẽdũ tñ est q
est duplex cōtritio seu detestatio pctĩ
quedā in habitu ⁊ hāc tenet̃ etiā post
pctĩ ꝑfectā remissionẽ vt dicit Hug.
de sā. vic. Cũ deꝰ absoluit aliquẽ apctō
obligat eũ vinculo detestatōis ꝑpetue
q̇dā est in actu ⁊ ad hāc non tenetur
semper: sed pro loco ⁊ tꝑe scilicet cum
recogitat peccata sua intellige de mor
talibus quia de venialibus uō est necesse habere cōtritionẽ vt. s̃. cōfessio. j.
§. xxviij. Aduerte hoc ẜm Tho. in. iiij.
dist. xvij. non sufficit contritio gencralisquādo homo specialiter peccatasua
mortalia habet in memoria. q̃ sibi adhuc nō sunt remissa: sed oportet sit. spe
cialis de eis: s
ʒz post sunt remissa suf
ficit generalis. Attende etiam ẜm Hẽ.
de gā. in quoł. ꝙ circa peccatũ possunt
considerari primo substātia actus. ij.
aliquod bonũ quod euenit ex peccato
puta filiũ generatum ex adulterio tertio inordinatio actus ipsius adulterij.
Non tenet̃ ergo homo dolere de substantia actus ne de bono sequuto ex
eo: s
ʒz solũ de inordinatione actus. ⁊ iō
licet homo non possit dolere de delectatione quam habuit nec de filio ge
*nerato nihilominus nō est extra statũ
|
falutis: sed sufficit doleat ꝙ talem dele
ctationem ⁊ filium habuit ex inordina
to modo ⁊ cum offensa dei.
¶ Vtrum homo teneatur confiteri sta
*tim cōmisso mortali. Rñ. ꝙ non sicut
precptũ delectationis dei tũ ad actũ
interiorem non semper obligat sed solũ quando materia occurreret practice
non speculatiue. s. cũ cosideratur deus
vt diligẽdus vel non diligẽdus tenet̃
homo iudicare vt diligẽdus ⁊ diligere:
sic ⁊ peccatũ mortale commissum si mẽ
ti occurrit pratice vł vt materia delectationis vel detestationis tenet̃ homo iu
dicare detestandum ⁊ detestari ẜm pe.
de pał. in. iiij. vel dic vt. j. volũtas §. vj.
¶ Quis est effectus cōtritionis. Rñ. ꝙ
*est remissio culpe ⁊ pene de pe. dist. iij.
Contumatia
est quedam voluntaria in obediẽtia qua
quis monitionem iudis implere contẽ
nit: ita elicitur ex. c. ij. de do. et coniuncta gl. ver. contumaciter ⁊ ibi no. quomodo fit multis modis ⁊ consistit cōtu
macia proprie in non faciendo voluntarie. q facere sciat se dẽre: vt pʒz ĩ. d. gl.
De duplici cōtumacia. s. graui que
est quādo presens non vult obedire iu
dici ⁊ leui. s. si absens citatus nō venit.
vide per Ro. qui ponit ꝙ ꝓpter secundam nō potest quis diffinitiue condẽnari in. l. j. §. fi. ff. si quis ius di. non obtem. Et interpretatur. contumacia sem
per in id quod est deterius contumaci
ter vtilius aduersario vt no. Bar. in. l.
diu. vlti. col. j. versi. venio ad vlti. gl.
ff. de acqui. here.
¶ Vtrũ excōmunicatus ꝓ contumacia
*absolui debeat ante satisfaciat de expẽsis. ⁊ caueat de sistẽdo ĩ iudicio. Rñ.
nō si vere fuit contumax. Secus si presumptiue: puta quia inpeditus tamen
nundũ constat si hoc allegat ⁊ petit ab
solui d
ʒz. vt in. c. venerabilibus. §. idem
est etiam de sen. excō. lib. vj.
¶ Vtrũ lite nō cōtes. testes possunt re
*cipi contra contumacem ⁊ ꝓcedere ad
sententiam diffinitiuam vide. c. qm̃ frequenter vt li. non conte.
Contumelia
est. vt colligit̃ ex Tho.
ij. ij. q. lxxij. ⁊ Alexan.
ij. ij. tractatu de contumelia quādo q̇s
id quod est contra honorem alicuiꝰ deducit in noticiam eius aliorum siue ꝑ
signa siue per verba ⁊ differt a cōuicio
⁊ improperio nam conuicium importat generaliter defectum culpe ⁊ pene.
contumelia vero solum culpe. Vnde si
quis dicat alicui iniuriose eum esse cecum aut claudum cum sit conuiciũ di
cit sed non contumeliam si autem iniu
riose dicat eum furem non solum conuicium sed etiā cōtumeliā infert ⁊ hoc
ẜm theologos sed ẜm legistas cōuiciũ
dicit̃ a collectione vocũ cũ in vnũ plures voces cōferunt̃ conuiciũ appellat̃
quasi cōuiciũ. ita dicit tex. in. l. apud la
beonẽ §. conuiciũ. ff de ĩiur. ⁊ pōt fieri
etiā absenti vt cũ quis ad. domum tuā
venerit te absenti nec em̃ qui dicit sʒz ⁊
qui concitauit alios ad vociferationẽ
conuiciũ fecit vt. d. l. itẽ apud ⁊ oportet
sit aduersus bonos mores vociferatio.
s. ad infamiā vel inturiā vel inuidiam
alicuius ałs nō est cōuiciũ ⁊ ꝙ in cetu
dictũ sit vt in. d. l. itẽ apud labeo. ĩproperiũ vero ꝓprie est qñ aliquis iniurio
se alteri ad. memorā reducit auxiliũ q
contulit ei necessitatẽ patiẽti vnde ec.
xx. Exigna dabit ⁊ multa improperabit. accipit̃ tñ vnũ qñ ꝓ alio. vñ Alex.
vbi. s̃. ita diffinit contumelia est pctm̃
ex ĩproperio sermonis manifesto tendens ad nocumentum pxoximi.
¶ Vtru
ʒz contumelia sit pctm̃ mortale.
*Rñ. ẜm. s. Tho. ⁊ Alex. vbi. s̃. ꝙ in pctĩs
verboꝝ maxime attendendum est quo
affectu verba ꝓferant̃ si ergo ĩtẽtio pro
ferẽtis ad hoc feratur vt ꝑ verba q̃ ꝓfert auferat honorẽ alterius hoc ꝓprie
⁊ ꝑ se est dicere cōuiciũ vel contumeliā
⁊ hoc est pctm̃ mortale non minus
furtũ. si aũt verba cōuicij vel contume
lie alteri diceret nō aĩo dehonorādi. s
ʒz
ꝓpter correctionẽ vel hmōi nō cōuiciũ
dicit vel cōtumelie ṗprie ⁊ formałr sed
ꝑ accñs ⁊ materiałr ĩ tũ. s. r id q pōt
eẽ cōuiciũ vł ↄtumelia. Vñ hoc pōt esse
|
quādo veniale peccatũ sicut qñ cōuiciũ nō multũ est dehonestas ⁊ ꝓfert̃ ex
aliq̃ animi leu itate vł leui ira abs fir
mo ꝓposito dehonestādi vtputa ĩtẽdit cōtristare leuiter solum aliquẽ qñ
nullũ vt in dubio sequẽti. vñ habenda
est magna discretio vt moderate homo
talibus verbis vtatur posset esse ita
graue cōuiciũ ꝙ auferret honorẽ cōtra
quẽ ꝓfert̃ ⁊ posset homo peccare mortaliter ⁊ si nō intẽderet dehonorationẽ
alterius sicut grauiter ꝑcutiens in ludo nō caret culpa ⁊ tenet̃ cōuicia: vltra pctm̃ ẜm Ni. de li. ꝑ se vel inter posi
tā ꝑsonam dicere suā culpā contumeliato vel saltẽ signa equipollẽtia ei oñdere nisi deprehendat ꝙ cōtumeliatus
ei remisit iniuriā puta ridet cũ eo et
hmōi excipit̃ p̃latus ⁊ paterfa. qui corrigẽdo licet excedat nō tenet̃ petere veniam ẜm Ang. in regula dũmodo non
fecerit a ꝓposito ⁊ potiꝰ vigore. vindicte: sic teneret̃ similiter petere veniā
de quo dic vt. j. correctio. j. §. ij.
¶ Vtrũ liceat cā correctiōis dicere ↄui
*ciũ vel cōtumeliā. Rñ. ẜ
ʒz Tho. vbi. s̃. ꝙ
sicut l
ʒz verberare vel in. rebꝰ dāni ficare
cā discipline: ita ⁊ conuiciũ dicere sicut
dñs discipulos stultos. et Pau. corinthios insensatos. Dicit tñ Aug. ĩ lib. de
ser. do. in mōte raro ⁊ ex magna necessitate obiurgatiōes sũt adhibẽde ĩ q̇bꝰ.
nō vt nobis s
ʒz vt dño seruiat̃ instemꝰ.
¶ Vtrũ hō teneat̃ illatas contumelias
substinere. Rñ. ẜm sctm̃. Tho. vbi. s̃. ꝙ
*sic quātũ ad p̃parationẽ animi. s. quan
do opus esset sicut ⁊ alia dāna sed quātum ad actũ nō sem ꝑ aliqñ enim tenemur non substinere. ¶ Primo quando
cederet in bonũ eius qui dicit vtputa
ad reprimẽdā eius audaciam ne talia
diceret iuxta illud ꝓuerb. xxvj. responde stulto iuxta stulticiā suā. ¶ Sco qñ
ex sufferentia alioꝝ ꝓfectus impediretur. vnde Gre. in homeł. ix. super E
ʒzec.
Hij. inquit quorũ vita in exempto mutationis est posita debẽt si possunt detrahentiā sibi verba cōpescere: ne eorũ
predicationẽ nō audiāt qui audire poterant. ⁊ in prauis moribus remanentes bene viuere contemnant.
Corea
vtrum sit licita. Rñ. vt colligo
ex dictis doc. q sic si. vij. concurrant. ¶ Primum tempus debitum
sc
ʒz ꝙ nō sit deputatũ orationi necessarie vel pnĩe. Vnde tenẽt magistri vt refert Ri. in. iij. di. xxxvij. ar. iij. q. iiij. ꝙ est
peccatũ mortale coreas ducere diebus
dñicis ꝓpter dictũ Aug. di. ꝙ facerent
meliꝰ femine iudeorũ si lanā fillarẽt
toto die ĩ neomenijs ĩpudice saltare ꝙ
quidẽ credo verũ qñ omissa missa vł p̃dicatiōe aut vesꝑoꝝ celebratiōe hmōi
intẽderent: vel per notabile spaciũ puta ꝑ maiorẽ partẽ diei. ałs non facit. l.
fin. C. de fe. ⁊. c. qui dei. de consec. dist. j.
¶ Scm ꝑsona conueniẽs. nam ecclesiasticis ꝑsonis ꝓhibent̃. xlvj. di. c. cleri
cum de cōse. di. v. c. nullus p̃sbyterorũ.
c. nō op
ʒz. el. j. ar. xxxiiij. di. p̃sbyteri diacones. ita ꝙ credo eos peccare mortali
ter nisi forte modicitas ⁊ qualitas cori
ʒzādi excusaret: puta in secreto ⁊ hmōi.
¶ Tertiũ modus honestus nam hone
stas est vnũ iuris p̃ceptum. insti. de iu
sti. ⁊ iur. §. iure. p̃cepta. ⁊ ideo si fiet modo inhonesto est peccatum mortale. vt
puta gestillationibꝰ ꝓuocantibus ad
libidinẽ cantibus turpibus vel cum or
namẽtis lasciuis ⁊ inhonestis. facit ꝓhemiũ. ff. veteris. §. illud vero q̇s illos
ludos appellet ex quibus crimina oriũ
tur. ¶ Quartum recta intẽtio: si fiet ad
ꝓuocandũ ad libidinem vel alio malo
sine vt fiunt cōiter est peccatũ mortale.
secus si ex aliqua leuitate superbie vel
inanis glorie. Nā si ꝙ inten dit̃ est pec
catum mortale. similiter ⁊ ipsum opus
si veniale: erit veniale. arg. c. vide. j. q. j.
⁊. xxiij. q. j. noli. ⁊. c. militare. ¶ Quintũ
locꝰ aptꝰ sc
ʒz ꝓphanus nō ecclesia seu
alia loca sacra vel religiosa. videtur
mortale cori
ʒzare in loco sacro. ar. c. decet. de ĩmu. eccle. lib. vj. ¶ Sextu
ʒz raritas cori
ʒzationis. Nam Rod. dicit ꝙ co
reas ducẽs ex cōsuetudine peccat mortaliter. Cori
ʒzantem aũt raro ⁊ sine corrupta intẽtione dicit nō audeo dicere
|
ꝙ peccet mortaliter. s
ʒz nec audeo excusare a mortali: cum ingerat se periculo
alios ꝓuocandi ad libidinẽ ⁊ exemplo
suo alios ad similia faciẽda prouocare.
¶ Septimũ stabilitas cori
ʒzātis. Nā q̇
ita fragilis est ꝙ l
ʒz bona intẽtiōe cori
ʒzare incipiat tamẽ nō exit q̇ ad libidinẽ mortalẽ ꝓuocet̃ peccat mortałr aduertẽs de tali sua fragilitate. se ingerẽdo: ecclesia. iij. Qui amat periculũ pe
ribit ĩ illo. ⁊ ꝓpterea dicit Hie. ĩ qua
da
ʒz homeł. Nō credo viro si dicat se illesum euasisse a talibꝰ spectaculis: cu
ʒz
Dauid ex eo ꝙ vidit Bersabee lauātẽ
se ꝓuocatꝰ sit in libid inẽ hec ille. Et ẽt
p̃fate cōditiōes nō ĩueniunt̃ ĩ coreis
nostri tꝑis: iō nō video qũo sine morta
li peccato q̇s eas faciat ex ↄsuetudine
sicut cōiter fiũt. Dicit tñ Alle. ij. ij. ti. de
ludo. ꝙ ludꝰ vel saltatio qñcũ ꝓuenit
ex spũali iocũditate. ⁊ sic ẽ meritorius
sicut dauid lusit ⁊ saltauit coram archa
domini. Aliquādo ꝓuenit ex recreatio
ne vel exercitatiōe. ⁊ sic pōt esse sine pec
cato. Aliquādo ex dissolutione mentis
lasciue. ⁊ sic est peccatũ sc
ʒz mortale vel
veniale ẜm quod dictum est.
¶ Vtrũ suspectio coreaꝝ ludorũ vel io
*culationũ sit peccatũ. Rñ. Ale. vbi. s̃. ꝙ
inspectio q̃dā est in trāsitũ nō tẽdẽs vl
terius ad delectationẽ peccati mortalis: vt fornicationis: ⁊ hec est venialis.
Quedā est studiosa in qua. s. est fomẽtũ
peccati mortālis ⁊ hec quādo est pec
catũ mortale: intellige quādo aduertit
de periculo. vel cogitatiōis morose vel
oꝑis. itẽ ioculatio quedā est hystrionica: ⁊ q̃dā corealis mulieꝝ lasciuaꝝ. q̃dā
cā exertij vel fastidij tollendi siue accidie vitāde. Jnspectio ergo studiosa ioculationis prime ⁊ secunde vergere po
test in mortale peccatum. tertio vero et
quarto potest esse venialis. ⁊ aliquando meritoria.
Correctio
prelatorũ ĩ puniẽdo subditos ⁊ increpādo nō debet fieri aĩo nocẽdi: sic peccaret mor
tałr si deliberate ⁊ in notabili nocumẽto. secꝰ si ĩ modico malo vel indeliberate: s
ʒz d
ʒz fieri
ʒzelo caritatis ꝓximi. s. ad
bonũ subditi deliquẽtis vt corrigatur.
vł ad alioꝝ bonũ. vtvł timeāt siłia face
re vel quietiꝰ viuāt vt. xxiij. q. v. ꝓdest.
De materia ĩ hoc. §. ⁊ seq. tacta tāgi
tur ꝑ doc. li. ĩ. l. C. de emẽ. ꝓpĩ. ⁊ ĩ. l. nullꝰ
vr̃ de reg. iu. ⁊ in. l. j. C. de emẽ. seruorũ.
¶ Qualis d
ʒz esse. Rñ. ꝙ miscẽda est se
*ueritas cũ lenitate. vt ne multa aspe
ritate vlcerent̃ subditi: ne nimia benignitate soluant̃. vt plene dicit̃ ĩ. c. di
sciplina. xlv. di. ꝑ totā di. potius d
ʒz declinare in beniuolẽtiam seueritatẽ.
vt in. c. licet ea. di. l. di. ponderet.
¶ Quid si excedat modũ. Rñ. ꝙ pōt ap
*pellari ab ea etiā si sit religiosus ꝙ pro
batur in. c. reprehensibilis de ap. in fi.
nulliꝰ em̃ negāda ẽ defensio etiā si sit
excōicatꝰ. c. cũ inter. de excep. Nō tamẽ
tenet̃ p̃latus modũ excedẽs petere veniā a subditis: vt ĩ. c. quādo necessitas.
lxxxvj. di. quod veꝝ nisi ex malignitate
seu odio faceret: tũc tenet̃ petere veniam tenet̃ iniuriaꝝ. ff. ad. l. acqui. l.
quemadmodũ. §. magistratus vt no. in
gl. in. d. c. quādo. tex. est in. l. nec magistra tibus. ff. de iniur.
¶ Vtrũ peccet mortałr p̃latꝰ nō corrigẽ
*di. Rñ. ꝙ si loquimur de punitione in
pctō oĩno occulto nō tenet̃ p̃latꝰ immo
nec d
ʒz nisi secrete. si vero in pctō mani
festo sic tenet̃ p̃latꝰ de p̃cepto eā facere sub pena mortalis pctĩ arg. lxxxiij. di.
per totum. ⁊. ij. q. vij. qui nec regiminis
nisi in casu qñ videret nō expedire cōitati nec illi qui corrigẽdus est in. d.
c. ꝓdest dicit̃ siue plectẽdo siue ignoscẽ
do hoc solũ agit̃ vt vita hoĩm corrigatur ⁊ ẜm istũ finẽ debet eā exercere vel
omittere facit. c. ip̃a pietas ea. cā. q̃. iiij.
⁊ in. c. cōmensatiōes. xliiij. dis. ⁊ in. c. vt
cōstitueret̃. l. di. Si ꝟo nō expediret cōi
tati nec etiā noceret ⁊ omittẽdo profice
ret delinquẽti ad emandationem licite
omittit̃ ⁊ ex debito. Si vero non expedit delinquenti correctio sed tamẽ com
munitati nō est omitten da. si vero loquimur de correctiōe que fit verbo vel
doctrina sic tenet̃ multo magis ali|
quis aliꝰ siue pctm̃ sit secretũ. siue publicũ veꝝ est ꝙ secreta d
ʒz secrete corrigere ałs si nō corrigit ⁊ emedat eũ potiꝰ peccat mortałr. xliij. di. sit rector ĩtellige ĩ criminalibꝰ ⁊ sic. ĩtellige gl. xxv.
di. §. ałs ea demũ que dicit ꝙ taciturni
tas in prelato est mortale peccatũ hoc
⁊ etiam limita in secretis ẜm ꝙ dico. j.
correctio. fraterna. §. vj.
¶ Vtrũ prelatꝰ existẽs in pctō mortali
*peccet mortałr corrigẽdo. Rñ. q sic
ẜm pe. de pal. in. iiij. di. xix. etiā si peccatu
ʒz
suũ occultũ suspẽsus est corā deo facit ad hoc. ij. q. vij. q̇ nec. et de cōse. di. v.
c. fi. hoc limitat idẽ Pe. in p̃lato ĩ spũalibus secꝰ de p̃lato in tẽporalibꝰ si iu
dex suspẽdit aliquẽ latronẽ nō peccat
mortaliter l
ʒz sit ip̃e ĩ mortali. idẽ tenet
S Tho. in. iiij. ⁊ sequit̃ Archi. l. di. cum
exaudiero ⁊. iij. q. vij. §. idẽ testat̃ ĩ p̃lato
corrigẽte p̃dicādo mortali etiā occulto
ꝙ peccat mortaliter. Secꝰ si corrigit ꝑ
modũ magisterij publice docendo. i. le
gẽdo scripturā sacrā si est occultꝰ vt
dicũt quidam nō peccat mortaliter sed
solum quando est notorius quia scandili
ʒzat. fran. in. ij. tenet ꝙ si peccatũ est
occultũ ⁊ ei quem corrigit ⁊ alijs astan
tibus ꝙ sine peccato corrigit ⁊ autoritates q̃ vident̃ dicere cōtrariũ dicit intelligẽdas ꝙ digne non pōt corrigere
s
ʒz si pctm̃ ẽ notoriũ sic nullo modo pōt
corrigere scādali
ʒzat corrigẽdo autoritatẽ ⁊ predicationẽ Tu aduerte ꝙ si
casus occurrẽt correctiōis ĩ quo existẽs
in mortali nō habet oportunitatẽ cōfitẽdi de peccato suo sic vera est opi. frā.
Sed si habet oportunitatẽ ⁊ nō facit ꝙ
in se est vt conteratur cum sit suspẽsus
quo ad se peccat mortaliter officiu
ʒz exe
quendo. c. fi. de temp. or.
Correctio
fraterna est admonitio ca
ritatiua fratris de emendatione peccatorum ex fraterna carita
te ꝓcedẽs ⁊ hec est de p̃cepto oĩbus
ẜm Ri. in. iiij. di. xix. ar. ij. q. j. ⁊ quia est p̃ceptum affirmatiuum ideo non obligat
nisi pro loco ⁊ tempore debito.
¶ Vtrũ omissio fraterne correctiōis sit
*mortale peccatum. Rñ. Ri. vbi. s̃. q tri
pliciter pōt omitti. ¶ Primo meritorie
quādo homo nō corrigit nec tempꝰ
nec locus est corrigẽdi ⁊ expectat illud.
¶ Secundo cum peccato mortali qñ. s.
homo sperat posse fratrẽ a peccato retrahere ⁊ tñ ꝓpter incōmodũ corporale vel tꝑale omittit tũc ordinẽ caritatis peruertit plus diligens bonũ tꝑale animam ꝓximi. ¶ Tertio omittit̃
cũ pctō veniali quādo. s. ꝓpter incommodũ tꝑale fit tardior tamẽ si crederet
posse reuocare nō dimitteret adde. iiij.
ẜm Tho. ij. ij. q. xxxiij. ar. ij. ꝙ pōt omitti sine peccato ĩmo meritorie quando
metuit ne deteriores fiant vel ne alios
a bona vita impediant. adde. v. ẜm gl.
in. c. qui aliud de hereti. in peccato cōmisso quod nō habet ꝑseuerātiā nō
tenet̃ corrigere quilibet sed solũ p̃latꝰ.
Secꝰ si haberet ꝑseuerantiā teneret̃
quilibet sicut tenet̃ in peccato cōmittẽ
do adde ⁊. vj. q peccatũ sit mortale vel
veniale talis qualitatis ꝙ habet causa
re mortale ałs de peccato veniali nō te
netur corrigere aliquem de precepto.
¶ Vtrũ teneamur q̃rere quos corripia
mus. Rñdeo ẜm Tho. vbi. s̃. q non
*beneficia q̃ nō debemus certe persone
sed cōiter oĩbus sufficit si impedimus
primis occurrẽtibus alioquin oportet
nos facere contra illud ꝓuer. xxiiij. Ne
queras impietatem in domo iusti.
¶ Vtrũ subditi teneant̃ corrigere p̃la
*tos. Rñ. Ri. vbi. s̃. q. iij. ꝙ loquendo de
correctiōe fraterna ⁊ hũili sic sed de cor
rectione increpationis vel punitionis
nō nisi manifeste erraret ĩ fide tũc em̃
si nō essent suꝑiores iudicantes vel no
lẽt inferiores possent heresis reddit
oĩ catholico inferiorem nō solũ quo ad
forum intrinsecũ. sed etiā extrinsecũ fa
cit ad hoc quod no. ij. q. vij. in. c. secuti ⁊
in. c. paulus.
¶ Vtrũ existẽs ĩ pctō mortali excusetur
a p̃cepto farterne correctiōis. Rñ. ẜ
ʒz Ri.
*vbi. s̃. q. ij. ꝙ peccator aut est occultus
aut manifestꝰ ⁊ est correctio in publico ⁊ in occulto. Peccutori autẽ manife|
sto nō licet corrigere in publico ꝑꝑ scādalũ. cũ talis correctio sit assumptio
verbi dei nō debet propter sui dignita
te
ʒz manifeste assumi per os manifeste
polutũ ne ꝟbum dei vilescat ĩ cōspectu
hominu
ʒz. Si autẽ pctm̃ est occultum et
corrigit in occulto aut manifestũ ẜ
ʒz q
factu
ʒz exigit ⁊ hoc facit humiliter sua
ʒz
prauitatẽ recognoscẽs nō peccat corrigẽdo ĩmo tenet̃ pctm̃ nō absoluit ho
mine
ʒz a precepto nec ꝓpterea hō est ꝑ
plexus quia si vult facere quod in se est
dominꝰ paratus est sibi remittere peccatum.
¶ Quo ordine est ꝓcedendum in corre
*ctiōe fr̃na. Rñ. ẜ
ʒz Tho. vbi. s̃. quod pec
cata publica publice sunt corrigẽda.
Jn pctĩs ꝟo occultis locũ h
ʒz ꝙ dr̃ math.
xviij. di. Si peccauerit in te frater tuꝰ va
de ⁊ corripe eu
ʒz inter te ⁊ ip̃
ʒz solum q
si videt nō proficere dicat prelato secrete qui possit prodesse vt no. Pa. in. c. nouit iu. et hoc vi. j. Denũciatio. §. ij.
¶ Quid si scio pctm̃ alteriꝰ quod qui cō
*missitignorat. Rñ. vtcolligo ex mo. ĩ ti.
pnĩa. ⁊ Rñ. ꝙ si peccatu
ʒz est tale q non
excusat ignorātia tunc aut non pōt pro
bari occultũ ⁊ sic. si spero de correctio
ne teneor dicere ałs. nō. ij. q. vij. plerũ efficeretur peior. sed debeo secrete
reuelare prelato qui possit prodesse. Si
autem potest probari tunc si est p̃latus
suus tenetur ei dicere ei precipit̃. Si
peccauerit ⁊ c. Mat. xviij. Si vero nō est
prelatus aut sperat de correctione ⁊ sic
tenetur ei dicere aut non sperat sed de
terior ratione ⁊ tunc non tenetur ẜ
ʒz pre
dictos nisi quādo sequeretur ex tali pec
cato alioꝝ periculu
ʒz seu malu
ʒz vt puta
quia administrat sacramẽta cum non
vt sacerdos ⁊ hmōi Pa. tñ in. d. c. nouit
tenet q indi stincte tenetur siue efficia
tur melior siue peior q credo veru
ʒz qñ
facit ad bonu
ʒz aliorum talis correctio
⁊ sꝑat q fiet iusticia ałs nō credo tenea
tur. xj. q. iij. qñ vbi apertꝰ tex. Hic. Si ꝟo
ignorātia eos excusat nō credo teneat̃
dicere nisi quando videret quod desisteret vł fieret alicui sacramẽto iuiuria.
Corporalia
altaris debent esse de
puro pāno lineoab ep̃o
benedicta non de panno intincto aut
de serico. c. cōsulto de cōse. di. j. que non
debent lauari per feminas nec tangi.
xxiiij. di. sacratas ⁊ de conse. di. j. nemo
el. ij. Vñ ministri altaris debent habere
peluim nouam quam pro ipsis lauandis teneāt. ⁊ quā in sanctuario ꝓijciant
vt in. d. c. nemo. Et similiter de alijs altaris paramẽtis dr̃ ibideʒz. Sʒz hodie ꝑ
cōtrariā cōsuetudinem derogatum est
⁊ credo excuset de alijs sed nō de corporalibꝰ ꝓpter rationẽ positā in. d. c. s. ne
fragmẽta dñici corporis male tractentur. ⁊ ideo cōtraria cōsuetudo esset irratiōabilis ⁊ credo obligei de p̃ceptoetiā
hodie ex quo cōsuetudo non potest ei
derogare. siłr etiā forte posset dic pala altaris eadeʒz ratione. Sed no. quod
credo sufficiat si solum prima lauatura
proijciatur intra sanctuariũ propter litem rationis predicte.
¶ Vtrũ post lauationẽ sint iterũ conse
*crāda. Rñ. q nō l
ʒz amitꝰ recedat lauādo ⁊ de alio pōat̃ nō ꝓpter hoc mutatur forma. nec bñdictio fit ĩsuperficie
ipsoꝝ. idẽ dico si reperiātur dũ ruptura nō fuerit tāta q corrũpat formam
tũc est qñ est tāta q ꝓ corporalibꝰ vti
nō possent ꝓ hoc faciũt no. ĩ. c. j. de cōse.
ec. vel al. vide hoc. s̃. Benedictio. §. j. cũ
sequentibus.
Corpora
sanctoꝝ vtꝝ possint trāsfer
ri de loco adio cũ. Rñ. quod
nō sine licẽtia ep̃i conse. di. j. corpora.
Et hocveꝝ qñ iā erāttradita sepulture.
l. vltima. ff. de reli. ⁊ sump. fu. Et de hac
materia vide. j. Reliquie. per totum.
Quia in hoc. §. tangitur de corpori
bus sanctorũ adde vnũ singulare ꝟbũ
ꝙ corpꝰ christi ẽ priuilegiatũ sicut eccłia liberat ↄfugiẽtẽ ad ip̃ʒz vt no. Ar
ch. xiij. q. ij. q̃sitũ q̃ glo. ibi ita no. eo. sin.
suos in ꝟ. eccłia ver. fugiẽs de quo per
Car. ĩ. cle. in. vj. questiōe de pe. ⁊ remis.
Corpore
viciatꝰ dr̃ qui h
ʒz membru
ʒz
debilitatũ vł mutilatũ. De
bilitatũ h
ʒz q̇ eũ h
ʒz iefficax vt oculũ ce|
cũ. manu
ʒz aridā mutilatũ q̇ ipso caret.
¶ Corꝑe viciati vtrum sint ꝓmouendi
ad sacros ordines. Rñ. vt no. in. su. lv.
dist. q aut sunt spōte viciati in qͦcũ
mẽbro. ⁊ tunc nō pñt ꝓmoueri ⁊ ꝓmo
ti deijciuntur. c. penitẽtes ea. di. sunt
homicide. c. si q̇s ea. di. ⁊. c. q̇ parte
ʒz ibi
dem Ho. in apparatu t
ʒz q pōt ep̃s dispẽsare si tale mẽbrũ est occultũ tamen
excepto in castrato. vnde dicit q cu
ʒz re
ligioso pōt dispẽsare vt cũ pede ligneo
celebret. Si ꝟo apꝑet. nō pōt nisi papa
qñ fuit ĩ culpaviciationis. de cor. vi. c. et
de cle. pu. in due. c. j. Dicit tñ gl. in. d. c.
q̇ partẽ ꝙ si q̇s haberet digitos super
fluos posset sibi p̃cidere sicut ⁊ vngues
⁊ dẽtes nimis ꝓlixos. sed nō firmat pe
des. Mihi tñ placet qñ posset fieri talis
abscisio sine periculovite ⁊ deformitate
corporis. Aut nō sunt spōteviciati s
ʒz ca
su. vt puta ab hostibꝰ invia vel propter
egritudinem voluntarij. siue a se siue a
medicis. ⁊ tũc si nō parit nimiā deformitatem possunt promoueri. vt de cle.
egro. c. presbyterũ. Et sic ĩtellige. c. si q̇s
el. ij. et. iij. lv. di. Si vero ałs suntviciati
a casu distingue: aut dabāt operā rei il
licite. ⁊ nō pñt ꝓmoueri aut rei licite. et
tũc si sunt viciati in mẽbris minimis si
ue ocultis nō repellunt̃. vt in. c. q̇ partẽ.
et in. c. eunuchus. lv. di. Si vero in magnis mẽbris ⁊ manifestis non possunt
promoueri. vt si ĩ oculo h
ʒz enormeviciũ
vł in manu. vt in. c. si euāgelica. lv. dist.
Similiter si modicũ q generat scādalũ. d. c. presbyterũ de cor. vi. c. j. et. ij.
¶ Quid de ceco aut habẽte maculam
*ĩ oculo a natiuitate. vel ex infirmitate:
aut a casu sine culpa sua. Rñ. ꝙ si macu
la gñat deformitatẽ nō pōt promoueri
nisi dispenset̃ ꝑ papāvł nisi efficiat̃ reli
giosus ẜ
ʒz Jnno. de cor vi. cũ de tua.
¶ Quid de claudo ex consimili cā. vt
*s̃. Rñ. si sine baculo pōt. ire. ⁊ stare potest promoueri. c. si quis el. iiij. in tex. et
in glo. lv. di.
¶ Vtrũ auulsio vngule in police impe
*diat. Rñ. ꝙ hoc tenẽdũ est q qcun
viciu
ʒz corꝑis quomōcun prouenerit
si reddit inhabilẽ ad frangendum hostia
ʒz ⁊ cōtractandũ ĩpedit ꝓmouẽdum
⁊ ꝓmotus ministrare in altari non pōt
siłr quodcũ viciu
ʒz corporis notabile
siue in oculo siue in manu: aut ĩ spatulis sicut gibosus ⁊ hmōi ꝙ generat scādalũ ałs secus nisi vt dictũ est. s̃. ĩ. §. j.
vt colligitur ĩ. c. j. ⁊. de cor. fivi. verũ est
ꝙ iā ꝓmoti quibꝰ istud euenit post pro
motionẽ possunt oĩa q̃ sunt sacerdotalis ordinis exercere p̃ter celebrationem
misse qui. c. presbyteꝝ intellige nisi fue
rit culpa sua.
¶ Quis indicabit qñ dubitat̃ an gñet
*scandalũ. Rñ. Jnn. ĩ. c. j. de cor. vi. ꝙ ep̃s
vt ĩ. c. ij. e. ti. ĩ religiosis exemptis suus
prelatus ordinarius.
¶ Quid si quis ex indignatiōe dẽtem
*sibi amputauerit. vł qcũ mẽbrum se
cauerit. Rñ. Jnno. in. c. significauit. de
cor. vi. ꝙ nō ẽ irregularis nisi mẽbrũ vł
partẽ membri amiserit q̃ generet deformitatẽ. Sivero nō generat deformitatẽ
tñ est notoriũ ꝙ ex indignatiōe sibi ab
scĩdet partẽ mẽbri non pōt promoueri:
vel ministrare in susceptis sine dispẽsa
tione. siłr si ita secauerit ꝙ claudicaret
repellitur tan corporeviciatus.
*¶ Vtrum cades morbo caduco possit
celebrare. Rñ. gl. in. c. cōiter. xxxiij. d. ꝙ si
cadit frequẽter nō pōt. vij. q. ij. c. j. si vero raro nec emittit vocẽ cōfusa
ʒz. potest
dũmō habeat coadiutorẽ. vij. q. j. iliud.
Promoueri tamẽ non pōt ex quo semel
passus est vt in. c. maritum. xxxiij. di.
¶ Vtrũ demoniaci vel amẽtes possunt
*mĩstrare. Rñ. ꝙ l
ʒz fuerĩt opi. vt no. ĩ. d. c.
cōiter mihi placet ꝙ si ꝑ ānũ flecterit li
beri ꝙ pñt ministrare ẜ
ʒz discretionem
ep̃i ꝓmoueri aute
ʒz non debent vt in. c.
clerici ⁊. c. se. xxxiij. di.
¶ Vtrum leprosi possint ꝓmoueri. Rñ.
*Hugo. xlix. di. §. hinc. etenĩ. ꝙ non. sed
ꝓmoti celebrare pñt ĩ occulto ⁊ etiā in
publico alijs leprosis. nisi tm̃ inualuerit lepra ꝙ ꝑ corrosionẽ membroꝝ eum
reddidit impotentem. presertim in digitis cum quibus contractare habet
scr̃
ʒz eucharistie. vide. j. leprosus. §. vj.
¶ Corpꝰ christi vide infra eucharistia.
Crapula
quid sit. Rñ. glo. in. c. a crapula de vi. ⁊ ho. cle. est superfluitas ciborumvnde crapula quasi cruda epula.
¶ Vtrum sit peccatum mortale. Dic vt
*j. gula. §. ij.
Credere
in deum est amando in i p̃ʒz
tendere de conse. di. ij. crede
re. ⁊ de pe. di. ij §. caritas. Vnde aliud
est credere deum. ⁊ credere deo ⁊ credere in deum vt no. glo. de conse. dist. iiij.
c. j. igitnr ⁊. ij. predicatione. ⁊ de credulitate vide. j. fides per totum.
Credulitas
maledicẽtibꝰ de alijs ĩ
probat̃. lxxxvj. di. si q̇d
quia ante probetur illud malum nō
debemus credere. ij. q. j. deus. xj. q. iij. in
cunctis ⁊. c. uis. xv. q. vij. si quid ⁊. q.
viij. c. vltimo. in. fi. xxx. q. v. nullũ ante.
De materia huius. §. s. credulitate
e quando imputet. no. in. l. j. ⁊ ibi Alex.
ff. de eo per quem fac. erit. ⁊ in. l. j. §. si
alias est. l. ij. ⁊ in glo. ff. quando act. de
pecu. est annalis. ⁊ Jnno. in. l. si insulā
ff. de verb. obli. vbi. dicit ꝙ credulitas
bestialis excusata dolo.
¶ Quotuplex ẽ crudelitas. Rñ. vt notatur in. c. inquisitioni de sen. ex. ꝙ du
*plex quedam temeraria ⁊ leuis vt puta quando audiuit aliquid a leuibus
personis vel a paucis quibus credi nō
debet. ⁊ hec deponenda est ad cōsiliu
ʒz
sui pastoris. quedam probabilis ⁊ discreta puta quia videt solũ cum sola in
latebris. vł quia cōiter ita dicitur.
Crescere
spirituałiter an quis possit
cōpelli. Rñ. vt notat̃ in. ca.
gesta. lxxiiij. d. ꝙ non. Sedvide ꝙ dico.
j. obedientia. §. ij. ⁊ religiosus. §. xxix.
Crimẽ
proprie est mortale peccatum
vt ptʒz ꝑ gre. in Hoł. xij. facit.
xxv. di. §. criminis. ĩ ꝟ. qui fiat crimina
le dũ plʒz largo āt mō accipit̃ qñ ꝓ ve
niali et iux. ill. Nemo sine crimine vi
uit. qñꝓ ĩfamia. qñ ꝓ peccato depo
sitiōe digno. Vide gl. in. d. §. criminis.
¶ Que sũt crimina suspẽtiōe digna. rñ.
d. An. ĩ. c. at si cłici iudi. ꝙ. oĩa ex q̇bꝰ
q̇s facto est infamatꝰ intellige taliter
ꝙ populus scandaliʒzet̃. c. ij. de pur. cano. etiam si sit ep̃s ẜʒz Jo. an. post arch.
in. c. j. de accu. in glo.
¶ Que sũt crimina depōne digna. Rñ.
*d. An. vbi. s̃. ꝙ omne delictũ causās irregularitatẽ q̇ enumerant doc. ĩ. c. nisi
cũ pridẽ. §. ꝓpter cōscientiā de renũ. in
gl. magna. q̇bꝰ. j. irregularitas ṗmo.
Jtẽ si est diu cōtinuatũ. lxxxj. d. p̃sbyter
ĩ gl. Jtẽ fornicatio notoria vł diu cōtinuata vel scandalosa. c. quam sit. de exces. prela.
¶ Que sunt crimina degradatione di
*gna. Rñ. qͦ. s̃. ibidẽ ꝙ oẽ crimẽ cũ incor
rigibilitate. c. cũ. nō ab hoĩe iudi. Fal
lit in heretico. c. ad abolẽdā ⁊. c. excōicamꝰ de here. ⁊. c. j. e. ti. li. vj. Jtẽ ĩ falsario
lr̃aꝝ apłicarũ. c. ad falsarioꝝ de crimine fal. itẽ ĩ sortilego. xxvj. q. v. c. q̇cũ sa
cerdotũ. de homici. dubiũ est. ⁊ dic ꝙ si
ĩtelligat̃ de ꝟbali est verũ secꝰ si de rea
li. vide tamen eodem ibidem quia mul
te sunt limitationes.
¶ Vtru
ʒz criminosus. añ peractā penĩtẽtiā vł post possit celebrare sine dispẽ
*satiōevł possit ꝓmoueri ad ordĩes. Rñ.
ẜ
ʒz gl. ⁊ Jnn. ĩ. c. ex tenore tẽpo. ordi. ꝙ
aut crimẽ est occultũ ⁊ sic pōt dũ tamẽ
vere peniteat tex. est ĩ. c. fi. de tẽ. or. Suf
ficit eni
ʒz absolutio sacerdotis ex potestate clauiũ nisi sit tale crimẽ ꝙ impediat executionẽ post penitẽtiā. vt in. d.
c. nisi cũ pridẽ. §. j. vt est in crimine ꝙ in
ducit irregularitatẽ de qͦ. j. irregularitas ṗmo Si vero crimẽ ẽ manifestũ.
uis nō sit crimẽ enorme s
ʒz mediocre nō
pōt sine dispẽsatione ẽt post peractam
pnĩa
ʒz Et dr̃ manifestũ si ↄuictꝰ est ĩ iu
dicio vł timore ꝓbatiōis cōfessus estvł
operis publicatiōe. nec ob. c. p̃sbyteꝝ. ⁊
c. ꝑuenit. l. d. ꝑ ill nō est ablata facultas dispẽsandi cũ ꝟe penitẽtibꝰ. et
maxĩe vbi nō eminet scādalũ vt. l. d. vt
cōstitueret̃. c. dño sctō. Et hec vera sũt
in criminibꝰ capitalibꝰ. q̃ dicuntur me
diocra. secus in leuibꝰ ⁊ dicũtur leuia
q̇ cōtingũt ꝑ ĩperitiā vł culpā sine dolo vel si est dolus est tamẽ cum re mo|
dica vt no. ĩ. l. inspiciendũ. ff. de pe. ⁊ in
l. leuia. ff. de accu. ⁊. ĩ. c. cũ dilecti. eo. ti.
¶ Quis pōt dispẽsare cũ talibꝰ. Rñ. ꝙ
*ep̃s i criminibꝰ minoribꝰ adulterio. Jn
maioribꝰ aũt solus papa. vt no. in. c. at
si clerici de iud. nisi ex magna cā. vide
j. Dispẽsatio. §. v. ⁊ etiā nō posset qñ in
ducũt irregularitatẽ. vt puta celebra
uit excōmunicatus. ⁊ hmōi nisi in casibꝰ ĩ q̇bus a iure cōceditur dispẽsatio ĩ
irregularitate. vt. j. irregularitas per
totum.
¶ Crimẽ dr̃ publicũ ꝙ ad publicũ spe
*ctat iudiciũ. ⁊ hec sunt q̃ no. ff. . pub.
iu. l. j. q̃ sunt lex iulia. mai. ⁊ sub hac cōprehẽde sacrilegia. ⁊ residua. Lex iul.
de adul. lex cornelia de siccarijs ⁊ bene
ficijs. Lex pon. de pari. Lex iulia. pec.
Lex cornelia de testib. falsis. an aũt in
alijs. A
ʒzo dicit ꝙ sic. Jntellige ĩ instrumẽtis non in alijs scriptutis ẜ
ʒz Accu.
Lex iuli. vi publica. ⁊ priuata. ābi
tu. repetũdarũ ⁊ de annona ⁊ hmōi in
q̇bꝰ lex exṗmit ꝙ sit publicũ. vt in. l. iij.
in fi. ff. de preuarica. ⁊ ibi Bar. ⁊ Jo. de
Jmo. ĩ. fi. ff. de priua. delic. ⁊ in. l. ij. ff. de
cōcus. S
ʒz ẜ
ʒz ius canonicũ omne crimẽ
dicitur publicũ ad publicũ iudiciũ
spectat puniẽdũ vt in. c. crimina de col
lu. in gl. ⁊ sic dānatꝰ in iudicio de quocũ crimine ab ecclesiastico efficit̃ infamis sicut dānatus ꝓpter publicum
crimen ꝙ limita veꝝ si dānat̃ propter
dolum sed non si dānatur propter culpamvt no. Ange. are. insti. desuspec. tu.
§. suspectus.
¶ Jtẽ publicoꝝ iudicioꝝ q̇da
ʒz sunt ca
*pitalia. ex q̇bꝰ mors aut exiliũ ĩponitur
hoc est aq̃ ⁊ ignis ĩterdictio ꝑ has penas eximit̃ caput ciuitate. Nā cetera
non exilia s
ʒz relegatiōes ꝓprie dicunt̃
tũc ciuitas retinet̃. Queda
ʒz sunt nō
capitalia ex q̇bꝰ pecuniaria aut in corpus aliqua cohertio pena est vt in. l.
publicorum. ff. de pub. iudi.
¶ Chrisma vide infra oleum sanctum.
Culpa
alia latissima: ẜm Bartolum
ĩ. l. ꝙ nerua. ff. depositi. Et idẽ
est ꝙ verus dolus ⁊ manitestꝰ. Alia latior. ⁊ est dolus presumptꝰ. Alia lata. ⁊
hec est nō intelligere ꝙ oẽs intelligerẽt
vel maior pars tex. est ĩ. l. late culpe. ff.
ver. sign. Sʒz no. ꝙ cōiter glo. nō ponũt
nisi latam culpam ⁊ tex. in. d. l. ꝙ nerua
exponit latiorẽ ꝓlata ⁊ sic colligo ẜʒz gl.
ĩ. d. l. ꝙ nerua ꝙ noĩe doli ꝓprie nō com
prehẽditur q̇ ex culpa. fecit dolꝰ dif
fert ⁊ noĩe a culpa dolꝰ est a proposito. vt ꝓbat̃ in. l. j. §. dolũ. ff. de dolore. cul
pa vero nō. vt in. l. si ꝓcuratorẽ. §. dolo.
ff. man. ⁊ ꝓ hoc facit dictũ Bal. in. l. q̇d
ergo. §. pena. ff. de hisq̇ no. ĩfa. vbi dicit
accusatur q̇s dehomicidio dolose facto
⁊ ꝓbatur culpa. an absoluet̃ seu mitius
aget̃ in eadẽ instātia. Rñ. ꝙ mitiꝰ aget̃.
⁊ sic sentit ꝙ dolus nō ẽ realiter culpa
verũ est ꝙ lata culpa est dolꝰ p̃sumptꝰ
ita ꝙ vbicũ quis tenet̃ de dolo venit
⁊ lata culpa. Sʒz tamẽ verus dolus nō
est vt no. gl. in. c. bona fides de depo. et
ĩ cōscientia vbi cessat presumptio non
hr̃ ꝓ dolo. ⁊ quis debeat ꝓbare dolũvł
latā culpā ĩteruenisse. vi. j. Custos. §.
j. no. et ꝙ lata culpa est deuiatio ĩ circũ
specta ab ea diligẽtia quam hñt hoĩes
cōit̃ eiusdẽ ꝓfessiōis. Et iō error artificis ñ ẽ lata cłpa nisi qñ erat ĩ eo ꝙ cōiter hoĩes ĩ illa arte sciũt nō qñ erat ĩ eo
ꝙ excellẽtissimi sciũt. Jta limitat bar. ĩ
d. l. ꝙ nerua vñ si deposui pecuniā ap
cā psorẽ q̇ cōiter habebat̃ bōe ↄditiōis
⁊ nō erat nō est lata culpa. ⁊ Bar. ĩ. l. pignoris. C. pig. ac. dicit accessi ad molẽdinũ ⁊ ĩ cursu hostiũ ꝑdidi bestias.
nō est lata culpa ex qͦ maior pars crede
bat securum accessum.
De hoc. §. s. de culpa ⁊ ꝙ sit triplex
vt ꝑ bar. ĩ. l. q nerua. ff. depo. Bal. no. ĩ
l. fi. C. mā. vbi ẽt ꝙ culpa ẽ male agere.
⁊ ĩ. l. si q̇s fũdũ. §. ĩ ꝑator ꝟ. celsus. ff. de
loca. vbi no. Bar. ꝙ culpa ẽ ĩꝑitia. S
ʒz
mare culpe vide ꝑ saly. ⁊ doc. ĩ. l. si nullā. C. de pig. ac. ⁊ ꝑ Bar. in. l. nullꝰ. e. ti.
*¶ Vtrum lata culpa equiparetur dolo.
Vide. j. dolus. §. iij.
*¶ Quid est leuis culpa. Rñ. ẽ omittere
ꝙ diligẽs hō nō omisisset. vł facere q
diligẽs hō nō fecisset. exemplũ fenera
|
tor nō excussit res pignoratas a tineis
tali tempore quo diligens fecisset.
¶ Quid est leuissima culpa. Rñ. est nō
*p̃uidere ꝙ diligẽtissimus p̃uidisset. l. si
putator. ff. ad. l. acqui. vel omitteret q
diligẽtissimꝰ nō omitteret. l. diuꝰ. ff. de
offi. p̃si. nō equitare vt diligentissimus
equitaret leuissima culpa est vel nō curare facere ꝙ diligentissimus curaret.
¶ Qua culpa tenetur quis ex contra
*ctu vide. s̃. comodatum. §. xj.
¶ Qua culpa tenet̃ quis ex officio. Rñ.
*Pa. in. c. cũ cām. de testi. ꝙ iudex tenetur de dolo ⁊ lata culpa. sed non de leui. ꝙ credo verum in eo qui a superiore
ponitur in officio ꝑ obediẽtiā solũ: secꝰ
de eo qui illud q̃stuit si modo alius dili
gẽtior fuisset tunc tenet̃ etiā de leui.
Siłr dico ꝙ nō tenet̃ nisi de dolo ⁊ lata
culpa agrimẽsor ⁊ alij qui assumunt̃ ad
calculũ vel concordiam tex. est in. l. fi. ⁊
ibi Bar. ff. si mes. fal. mo. dixerit. ⁊ ĩ. l. fi.
ff. de varijs ⁊ extraordi. cogni. no. gl. in
c. indicante. de p̃scri. fallit hec in his
qui exercẽt ali artẽ sicut ꝑiti. hic est ꝓ
fitent̃ se ꝑitos ⁊ magr̃os tenent̃ etiā
de leuissima facit ꝙ no. gl. insti. de ob.
q̃ ex q̃si deli. na. ⁊ t
ʒz Pa. in. d. c. ĩdicāte.
S
ʒz ego credo verũ qñ diligẽtissimũ q̃si
uisset nisi fuisset deceptꝰ ex sua ꝓfessio
ne: tunc de leuissima aut diligẽtem:
tunc de leui solum tenetur.
¶ Vtrũ in foro aĩe teneat̃ quis restitue
*re dānum ꝙ dedit ꝓximo ex culpa sua.
Rñ. ꝙ l
ʒz Jnn. in. c. pleri de ĩmu. ec.
velit ꝙ solu
ʒz de dolo ⁊ lata culpa tenea
tur ⁊ multi doc. pro singulari dicto habeant: tñ ego credo ꝙ teneat̃ de oĩ dāno ex quacũ culpa sua de qua tenetur
tam de iure ciuili canonico ꝑ ea que
dicā. j. lex. §. iiij. ⁊ ꝓ hac opi. est glo. cum
tex. in. c. cōsuluisti. ij. q. v. q̃ dicit q tene
tur etiā quo ad deum si diligentiā debi
tam nō adhibuit vt in. d. c. cōsuluisti. ⁊
l. di. clerico. ⁊ xxxiiij. q. ij. in lectũ. Dicit
tñ ꝙ nō punit̃ rōne homicidij sed negli
gẽtie vt. xv. q. j. c. inebriauerũt ⁊ facit. c.
fi. de iniu. ⁊ dā. da. ꝙ indiffinite loquit̃
⁊ hoc est tutiꝰ cũ ipse Jnnoc. nullo iure
ꝓbet dictũ suũ . d. c. inebriauerũt nihil facit ꝓ eo ĩmo potiꝰ ↄ̃ si bene inspiciat̃ l
ʒz adducat ꝓ se cum hoc cōcor. Jo.
an. in. c. qm̃ ↄtra de ꝓba. ⁊ ibi eũ sequit̃
Pau. negligẽtia in ꝓprio facto culpanda est in alieno vituperāda. l. si cōstante. §. si maritus. ff. de sol. matri.
Cura
animarum ẜm Jnno. in. c. cũ sa
tis. de offi. archi. stricte est pote
stas ligādi ⁊ soluendi in foro penitentiali ⁊ hec nulli cōuenit p̃lato nisi sacer
dotivt habet̃. xxj. dis. ĩ nouo. de pe. ⁊ re.
c. omnis. ⁊ hāc potestatẽ ligandi ⁊ soluẽdi quilibet sacerdos cũ ordine accepit lʒz nō in istos vel in illos qui sibi nō
sunt cōmissi. Dr̃ etiā cure large ⁊ est po
testas eijciẽdi ⁊ recipiẽdi in ecclesia co
gẽdi. ⁊ puniẽdi excessus. xxj. di. §. j. sub
hac etiam est excōicare interdicere suspẽdere ⁊ huiusmodi que sunt ad morum correctionem. de elec. dudum el. ij.
Et de vtra istarum intelligitur. c. de
multa. de preben.
Cupiditas
Curialis
dicit̃ qui nexibus curie ligatus adulatur principibus. xxxvij. di. nōne. lj. dist. qui ĩ aliquo.
Jtẽ curiales dicunt̃ aduocati in cā san
guinis vel milites seu officiales fceua
exercentes. lj. di. aliquātos. ⁊ c. seq.
Ad matertā huius. §. dic vnũ ꝟbũ
notabile. s. ꝙ. curiales pape nō pñt ĩ cu
ria cōueniri sʒz in eoꝝ domicilio ita no.
Pe. de su. in. l. ij. §. legatis. ff. de iud.
¶ Vtrũ tales sint ad ordines ꝓmouen
*divel ad religionẽ. Rñ. ꝙ nō nisi cũ ma
gna dissensiōe vt intelligatur vtrũ sit
solutus a curialibus vel si est irregularis vel vt fugiat obligationem ⁊ huius
modi: vt in. c. lege. liij. di. ⁊ dicit ꝙ ꝑ tri
ennium debent ꝓbari ⁊ est bonũ Cōsilium nisi aliquod rōnale ali suadeat
non debet tamen recipi ad religionem
nec ordinari etiā si non est irregularis
⁊ si ex deuotiōe mouetur nisi sit solutꝰ
a curia. lj. di. c. j.
Curiositas
est postpositis diuinis
et sanctorum eloquijs
|
scrĩptĩs philosophoꝝ ⁊ poetaru
ʒz rōne
vanitatis vel delectationis intendere.
xxxviij. di. sacerdotes ⁊. c. seq. Jtẽ cũ sa
cra scriptura nō ẜm sanctoꝝ expositionẽ s
ʒz ẜm secularẽ sapiẽtiā ⁊ proprij sen
sus vanitatẽ exponit̃. c. vnico. eadẽ distinctione. Jtem qui plura volunt sape
re oporteat aut de his de quibus nō
est dubitandum faciunt questiōes de
renun. c. quoniam aliqui curiosi li. vj.
ex qnibus cum ibi notatis patet ꝙ vel
le cognoscere quod non conuenit est cu
riositas ⁊ peccatum quia inordinatio
quedam.
¶ Vtrũ sit peccatũ mortale. Rñ. ꝙ siue
*curiositas sit respectu partis intellecti
ue siue respectu partis sensitiue ẽ mortale peccatum. in. vij. casibus vt colligo ex Tho. ij. ij. quest. clxvij. ale. ij. ij.
¶ Primo rōne finis puta quia propter
superbia
ʒz vel aliquid ꝙ si mortale pec
catu
ʒz querit cognoscere vel videre aut
audire. ⁊ c. ¶ Sco rōne illoꝝ a quibus
vult scire vel audire puta a demonibꝰ
vel alijs a quibus sub ẜcepto prohibemur aliquid adiscere vel cognoscere.
xxvj. q. j. illud. ¶ Tertio ratione eorũ q̇
cognoscere vel videre aut sentire volumus vt puta quia sunt ꝓhibita sicut a
ꝓposito velle audire peccatũ illius q̇
confitetur alteri ⁊ similiter incantationes diuinatiōes ⁊ huiusmodi prohibi
ta vt eorũ libros velle tenere quia simi
lis culpa est discere sicut docere ꝓhibita. l. culpa. C. male. ⁊ ma. Similiter di
co de quocun ꝓhibito ꝙ exerceri nō
pōt sine mortali peccato sicut sunt artes alique male aut velle scire quomodo fit tale peccatũ. aut videre aut senti
re nā talis curiositas est peccatũ mortale nisi ĩ casu quādo quis talia vellet
scire vt posset cōdẽnare ⁊ improbare fa
cit. c. nec miꝝ. xxvj. q. v. ¶ Quarto rōne
eoꝝ que omittuntur ꝓpter curiositate
ʒz
puta cum quis omittit adiscere necessaria ad salutẽ vel ad suum officium vt
intẽdat poetis aut curiosis facit. c. non
ne. ⁊. c. vnico. xxxij. distin. ¶ Quinto rō
ne illius ad quem talis cognitio seu vi
sio inducit vt puta si ad errore
ʒz contra
fidẽ vel ad peccatũ mortale sicut velle
videre coeũtes ⁊ aliqua spectacula ex
quibꝰ ꝓuocatur ad mortale peccatum
vel audire hmōi facit. c. ideo. xxxvij. di.
¶ Sexto rōne modi vt cũ q̇s ꝓpter talia scienda vel vidẽda facit ꝓhibita pu
ta suꝑstitiosa vel dimittit audire diuina que tenetur vt videat spectacula et
hmōi facit. c. q̇ die. de conse. di. j. ⁊. c. qui
sine. xxvj. q. j. vel de bonis pauperu
ʒz
eccłiasticꝰ emit libros vel soluit doctoribꝰ qui ei legāt inutilia facit. c. legāt.
xxxvij. di. ¶ Septimo ratiōe eorum qui
inducunt̃ ad talia facienda vt puta qñ
q̇s ex curiositate sua sciẽdi ꝓuocat aliquem ad detrahẽdum vel auiditate vi
dendi prouocat ad faciendum spectacula prohibita sicut sunt torneamenta
⁊ huiusmodi que fieri non possunt sine
mortali facit. c. qui venatoribꝰ. lxxxvj.
dis. de conse. di. iij. pro dilatiōe in alijs
communiter est veniale pecca tum.
Custos
qui mercede
ʒz accipit nō spe
cialiter pro custodia tenetur
de dolo lata ⁊ leui culpa. ff. loc. l. q̇ mercedem in gl. ⁊ quod not. xiiij. q. iiij. tres
personas. no. Jnno. in. c. uis de re. iu.
sed si specialiter pro custodia. mercedẽ accipere teneretur etiā de leuissima
vt. d. gl. quā limita vt. j. locatio §. xxiij.
¶ Quid si neget dolo vel negligentia
*amisisse quis probabit. Rñ. glo. vbi. s̃.
ꝙ ipse custos ar. ff. de eden. l. si quis. §.
vlti. ⁊ hoc verum quo ad forum contentiosum. secus in foro conscientie. vt pa
tet ex dictis. j. lex. §. iiij. Jdem dic de cu
stode carceris. ff. de cu. ⁊ exi. rei. l. vlti. ⁊
ide
ʒz in deposito. c. bona fides de depo.
concor. in glo. j. ibidem in alijs autem
casibus regulariter qui dolum allegat
debet probare. ff. de ꝓbati. l. quotiens.
.§. qui dolum.