Nō subditĩ aũt nō excusantur. Nec excludo a subditis/milites
ĩllos mercenarios, ꝗ sub cōtinuis stipendijs regis alicuius degũt/
tā pacis ꝗ̈ belli tꝑe: hi siꝗdem tanꝗ̈ subditi hñdi sunt. Sicut mi
nistri cōducti ad exequutionem iustitie, nō opʒz esse subditos/sic
ꝙ sint inde oriundi: sed sat est ꝙ inueniant̃ cōducti ad officiũ
iustitie/ad hoc vt excusent̃, si cōtingatignorāter exequi iniustā
snĩam. Fac ergo cōfessor dr̃iam inter extraneos qui tꝑe dubij
belli inueniunt̃ prius stipendiati ad bellica exercitia talis regis
absolute/ & illos qui tunc cōducunt̃. Nā primi reputant̃ tanꝗ̈
cōducti ad iusti belli ministeriũ: & ordo seruiendi quo subesse
regi noscunt̃/facit vt nō sit eo℟ discutere adamussim iustitiam
belli. Scđi aũt similes sunt illis qui sub dubio iudice conduci
vellent: quos constat nō tute exponere se periculo iniustitie exer
cende. Qui aũt siue subditi siue nō subditi/audito belli noĩe/non
curantes de belli iustitia/ad pecunie sonitum currunt, extra con
scientie scrupulos sunt: manifeste. n. sunt in statu damnationis
eterne donec resipiscant: sicut qui currunt ad clades & predas/
non soliciti de iusto vel iniusto.
Tertio De reuocatione belli soluẽda est qō illa: an post
inchoatũ bellũ/hoste iniquo offerente satis sacere,
teneatur hñs iustũ bellũ desistere a bello. Dicimus siquidem di
stinguendo tres status belli (.s. principiũ/mediũ/& quasi finẽ)
ꝙ in principio belli (hoc est postꝗ̈ bellũ est indictũ/cōgregatũ
&c. ante iñ cōflictũ) ex quo vindicte negociũ adhuc est inte
grũ, tenet̃ princeps admitteresatisfactionem & reuocare bellũ.
Et rō est: quia bellare non est voluntatis/sed necessitatis: vt aug.
dicit. xxiij. q. i. noli. In proposito aũt cessat necessitas belli: ex eo ꝙ
offertur satisfactio/re adhuc exñte integra. Sed esto sanus lector,
& intellige hec de satisfactione plena: hoc est nō solum iniurie
seu rerum/sed sumptuum & damnorum &c.
Memento quo non versari in magno periculo/ qui indigens
& idoneus cum tremore &c. se offert/ petendo secundum quid
beneficium vacans cum cura animarum imperfecte, puta paro
chiam: quia cura animarum proprie & plene / solius episcopi
est. In cuius signum & solus sponsus est ecclesie, & nō potest
ecclesiam deserere eundo ad religionem: reliqui. n. sunt adiutores episcopi ad curam animarum. Contingit autem (& vtinā
non sepe) appetentibus & petẽtibus beneficia/ procuratio simoniaca per munus a lingua vel ab obsequio: de quibus inferius pa
tebit/quum de simonia dicetur.
Mortale autem peccatum in hmōi pluralitate interuenit / qñ
non propter rationabilem cām obtinet quis multa bñficia incompatibilia: & vnus quidẽ occupat loca multo℟ / alij aũt esuriunt
&c. quia hmōi pluralitas est iniusta contra equalitatem iustitie
distributiue. Nec excusatur petm̃ mortale ꝑꝑ dispensationem
pape sine rōnabili causa: qm̃ dispensatio pape cadit super ius positiuũ/ & nō super ius diuinum aut morale: pluralitas aũt bñficio℟ sine rōnabili cā/est cōtra ius diuinũ & morale, quo cōia
ecclesie bona distribui iuste debẽt partibus ecclesie. Nec obstat/
ꝙ beneficiola plura dicuntur licite dari vni: qm̃ in omni gñe,
propter imperfectionem actus minima excusantur. Beneficium
siquidem adeo tenue ꝙ nō sufficit ad sustentandum ministrũ/
non est beneficium nisi imperfecte: quoniam non potest sana ra
tione institui vt vnũ sit in vnius stipẽdium. Et propterea de his
minimis fit vt melius fieri pōt quous minister hẽatsufficienter
vnde viuat: qm̃ ꝑꝑ ministros sunt bñficia/ & non econtra.
Beneficium Demum ecclesiasticũ non solũ idoneo
& digno/ sed etiam ita vt dignior non
postponatur conferri debet secundum deũ & conscĩam, quāuis
secundum iura sufficiat eligere dignum. Et rō est: quia vitium
acceptionis est personarum postponere digniorem/nunc/ hic &
secundum ceteras circũstantias. Et hoc intellige quādo collator
libere habet in sua potestate prouisionem. nam vbi sola confirmatio electi aut presentati a patrono/spectat ad eum, sufficit ꝙ
detur digno: quoniam ex hocipso ꝙ electus aut presentatus est/
tanquam dignior habetur. Et similiter quum renunciatur beneficium in fauorem alicuius / sufficit collatori ꝙ ille sit dignus:
quoniam equitas prefert alijs illum tunc pro sic vacante bñficio.
In cuius signum nullus conqueritur/quando per viam renunciationis digno confertur beneficium, quantũcun digniori con
ferendum fuisset/si alia via vacasset. Et hec omnia intellige
de beneficio formaliter: hoc est quatenus est beneficium honoris
& prouentus bonorum temporalium. nam sic ad regulas distributionis communium bonorum reducitur. Dico autem hoc:
quia si ad principale secundum veritatem in beneficio inuentũ
(hoc est officiũ pascendi/ministrandi diuina/persoluẽdi &c.)
spectetur, non esset distributio bonorum sed malorum/ hoc est
onerum. Et sufficeret eligere dignum: quoniam cessat ibi ratio
acceptionis personarum, qua in bonis dignior postponitur.
In moralibus / est genus
vitij plusquam humani. Et
multis materijs cōmunis est/in quibus efficitur
homo sicut bestia, vel in conuer sando / vel in
comedendo/vel in coitu/ vel in persequẽdo seu
occidendo. Et constat propterea semper esse pctm̃, si tamẽ mẽtis
compos sit. Et cōmuniter est mortalissimum, nisi propter imper
fectionem actus: vt siquis ambulet manibus & pedibus. bestia
litas. n. hec venialis est, turpissima tamen/nisi ioci gratia fiat.
Peccatũ mortale grauissimum est: quia est
contra deum. Et cōsistit in dicendo aliꝗd quod
deo non conuenit: puta deum esse iniustũ. Vel
negando aliquid quod deo cōuenit: puta deum
non curare de nostris. Vel attribuendo quod deo soli conuenit/
creature: puta ꝙ diabolus est omnipotens/aut ꝙ fatum regit
omnia. vel deo aut sanctis iniuriam irrogando: puta maledictus
sit &c. Et ad hunc modũ reducitur blasphemia irrogantiũ in
iuriam deo aut sanctis, dum indignati resonant membra eorũ
pudenda/siue que habent siue que non habent.