¶ Titulus decimus. De eccleſsijs ædificãdis. ¶ In ſsumma.
c ¶ Amo Dios. Vi. in. c. Moyſses. 8. quæſstio ne prima.
d ¶ En la ley vieja. Vid. Exod. c. 25. &. 26.
e ¶ El templo en Ieruſsulem. Vi. 2. Paralipom̃. cap. 3.
f ¶ Fizieron egleſsias. Vi. de cõſsecrat. diſstinctio. 1. in ſsumma. & q̃ fuit eccleſsia Romę prior vid. glo. in capit, futuram. 12. quæſstione. 1. & an ſsit eadem eccleſsia, q̃ fuit in veteri teſstamento. tradit glo. in. c. recur rat. 32. quęſstio ne. 4. per textum ibi.
¶ Lex Prima.
Eccleſsia dicitur tripliciter. primo locus ſsacer, clauſsus parietibus, & tecto vbi fide les congregãtur adorandũ, & oras au diendas. Secũ do cõgregatio fidelium qui ſsunt in toto orbe. Tertio prælatus & cle rus cuiuſstibet ciuitatis. & eccleſsia prout primo modo ſsumitur, non poteſst fabricari de nouo neque ſsi ſsit pœnitus dirrupta refici, ſsine mandato Epiſscopi diœceſsani, & alias non celebratur in ea ſsine eius conſsenſsu. hoc dicit.
g ¶ En tres maneras. Vid. per glo. in ca. fin. ne præla. vic. ſsua. vbi đ iſstis & alijs modis & ꝑ glo. in. ca. cum clerici. de verbo. ſsignifi.
h ¶ Cercado de paredes. Vi. c. de fabrica. de cõſse. diſst. 1.
i ¶ Todos los fieles. Vi. de con fe. diſst. 1. c. eccleſsia & gl. in ca. 1. 63. diſst. & c. ſsi vos. 23. q. 5.
k ¶ Todos los perlados, e laclerezia. Vid. in. c. 1. 63. diſst. &. ca. cũ clerici, vbi glo. de verb. ſsi gni. aliqñ nomine eccleſsiæ venit capitulũ, ſsine ep̃o, vt in. ca. eãte. & ibi Abb. co. 2. de reſscript.
l ¶ De cada vn obiſspo. Adde. c. 1. &. ca. nemo. de conſsi. diſs. 1. i locis exẽptis đ licẽtia papę, vt in. c. authoritate. de priui li. 6. & an aliter cõſstructa debet deſstrui. vi. gl. qđ nõ, in. c. fi. 16. q. 2. & non debet fundari eccleſsia, vbi ſsit infirmꝰ locꝰ, vel vbi ſsint prædones. vi. i. ca. eccleſsias. 16. q. 7. & ſsi ep̃s nollet cõſsentire, recurret̃ ad ſsu periorẽ. argu. c. nullꝰ, de iur. patro. Abb. i ca. 2. in fine. de eccleſs. ædific. Itẽ eccleſsia ca thedralis non poteſst erigi ſsi ne licẽtia papæ. c. 1. ne ſsede vacante. c. 1. de tranſs. epiſs. vel electi.
m ¶ Miſsſsa. Adde c. fin. 16. q. 2. & c. hic ergo cũ ſsequẽti. de cõ ſse. diſstinct. 1.
a ¶ Derribada de cimiento. Adde glo. in. c. de fabrica. de conſse. diſst. 1. & in c. propoſsuiſsti. de conſse. eccleſs. vel alta. vbi vi. Abb. &.c. ſsi quis vult. 16. quæſst. 7. Hoſst. in ſsumma. de eccleſs. ædifi. §. fi. in fine. & an eccleſsia de ſstructa retineat priuilegia eccleſsiæ. vi. glo. in. c. & hæc diximus. 16. q. 7. & Adde ad iſstam. l. glo. in. c. 3. de iur. patro. vbi ponit in hoc notabilẽ quæſstionem. & vide Abb. in. c. con ſsuluit. de Iudæis.
¶ Lex. II.
Eccleſsię đ nouo ædificãdę, debet dos aſssi gnari per ædi ficatores, ex cuius redditibus duo ad minus clerici viuere poſssint & luminaria ſsuſstentari, & iura epiſscopa lia ſsolui, & ho ſspitalitas ſseruari, & dote aſssignata ep̃s vel ipſso impe dito clericus alius de epiſscopi mandato veniat ad locũvbi altare iſstud eſst ſstruẽ dum: fllexiſsq; genibus, dicat orationes con ſsuetas: ponatque ibi primũ lapidẽ, & ſsuꝑ eo crucem ſsuper quo fundetur altare, & teſstetur co ram aſstantibꝰ quòd locũ illũ dat & aſssignat in eccleſsiam. h.d.
b ¶ Mudar. Et ca ſsus in quibus poteſst tranſsferri eccleſsia de vno loco ad alium vid. per text. cum glo. in. ca. tribus. de conſsecra. diſstinct. 1. & in. c. eccleſsias. 16. q. 7. &.c. antepe. ea. cauſsa. & quæſstio. vbi quod prior eccleſsia perdit priuilegium ſsuum. & adde. l. 7. infrà. eod.
c ¶ La primera piedra. Concordat cum capitul. nemo. de conſsecr. diſst. 1. & cap. cum olim. §. 1. de priuileg. & vid. in authentico. de monachis. §. illud igitur. & licet honeſstum ſsit, quòd epiſscopus in propria perſsona hoc faciat: non tamen eſst neceſsſsarium, imo de licentia epiſscopi per alium presbyterum hoc fieri poteſst, ſsecundùm Hoſstien. in ſsumma. de eccleſs. ædifi. §. cuius authoritate. & ſsubdit iſsta. l. in fine.
d ¶ Alguna heredad. Adde capitul. nemo. de conſsecra. diſstinct. prima. & in authentico. vt determinatus ſsit numerus clericorum. §. 1. colla. 1. & adde quod habetur. in. c.i. de cenſsibus.
e ¶ Dos clerigos a lo menos. Vid. in authentico. vt nullus fabri. oratorij do mos. §. 1. colla. 5. & facit cap. vt vnuſsquiſsque de vita & honeſst. cleri. & cap. propoſsuit. de filijs presby. & debet eſsſse ſsufficiens dos ad luminaria, & vitam miniſstrorum. 16. quæſstione. 7. ca. piæ mentis. Item, & ſsi fieri poteſst, attendi debet quod ſsufficiat ad hoſspitalitatem & iura epiſscopalia perſsoluenda cap. de monachis. de præben. cap. ſsecundo. de ſsupplend. negli. præla. Si tamen hoc non poſsſset fieri, ſsaltem debet ſsufficere ad luminaria & vſsum duorum miniſstrorum: & quandiu eccleſsia fuerit in iſsta paupertate, non tenebitur ad hoſspitalitatem, neque ad iura epiſscopalia perſsoluenda, donec veniat ad pinguiorem fortunam, argumento capitul. cum dilectus. de conſsuetu. & adde ad iſsta quæ notat idem Abb. in dict. capitul. vt quiſsque & in capi. fina. de præſsumpt. ſsecundo notabi. & cap. conquerente. de cleri. non reſsi. & vid. per Abb. in. c. cum ſsicut. de conſsecra. eccleſs. vel alta. & per Rochum in tracta. iuriſspatro. ſsuper verbo. & dotauit verſsi. 8. quæro.
¶ Lex. III.
Non debet epiſscopus eccleſsiam conſsecrare antequàm dotetur, & ſsi fecerit adhuc cõpellere poteſst ædificantem vel eiꝰ hæ redes ad dotandum, & ſsi ſsoluẽdo nõ ſsint, dotet eã epiſscopus ꝓpter ſsuam negligentiam. Item incipiẽs de cõſsenſsu Epiſscopi eccleſsiam fabricare, compellitur ad perficiendum opꝰ. hoc dicit.
f ¶ Quando la cõſsagrare. Adde capitul. ſsicut de cõſsecratio. eccleſs. vel alta. & ibi gloſs. & Hoſstiẽſsem. ponentem, ꝙ hic habet̃ in ſsumma de eccleſsi. ædific. §. cuius authoritate ver. quòd ſsi Epiſscopus.
g ¶ Que la fizo. Vel eum qui eam fecit con ſsecrari, vt in capit. cum ſsicut. de conſsec. eccleſs vel alta. & ibi notat Abb. Hoſstiẽ. tñ, & Ioan. Andr. ibi volunt, quòd ille tex. hoc nõ probet cũ ſsecundùm. eos ibi Papa loquatur reginæ patronæ, quod forte collegerũt ex integra, quòd regi na iſsta eſsſset patrona. & ideo forte iſsta. l. partitarum vult adhoc conueniendum fabricantem non vero eum qui ſsine fabrica ſsolum conſsecrari feciſsſset, videtur dicendum, quòd ſsi ſsit fundator vel eius hæredes ſsoluendo, ipſsi cõueniri debeant & non ille ad cuius petitionem epiſscopus conſsecrauit eccleſsiam, ſsi tamen iſsti non ſsint ſsoluendo, tũc teneatur faciens conſsecrari qui ſsimiliter tenebitur quando neſscitur de fabricatore vel ſsi locus qui cõſsecratus eſst, antea erat ſsinagoga, vel meſsquita infidelium & ad petitionem catholici conſsecrata eſst, ex hoc enim, videtur eſsſse patronus talis faciens conſsecrari, per textum. in dicto cap. cum ſsint.
h ¶ De lo ſsuyo. Sequitur notata per glo. in dict. cap. cum ſsicut. de conſse cra. eccleſs. vel alt. intelligendo eam, quòd primo loco non conueniat̃ adhoc epiſscopus: ſsed in ſsubſsidium ſsi fundatores non ſsint ſsoluendo. neque hæredes eorum ſsecundùm Hoſstien. vbi ſsuprà & Abb. in dict. capitul. cum ſsicut,
i ¶ Acabar. Adde text. in authentico de eccleſsias. titulis. §. ſsi quis autem collatio. 9. &. l. prima verſsicul. Item ſsi ſsine cauſsa, & ibi gloſs. ff. de pollicita.
¶ Lex. IIII.
Capella cum altari non eſst in domo tenenda, neque ibi eſst miſsta celebranda contrarium faciens debet excommunicari: & clericus ibi celebrans deponi: Epiſscopis tamen & ſsuperioribus eius licet celebra re, cum altari portatili. hoc dicit.
a ¶ Con altar. Nam ſsine altari vbi miſsſsæ celebrentur, licet vnicuiq; habe re oratorium. c. vnicuique. de conſse. diſst. 1. & infrà. l. proxima.
b ¶ Cantar miſsſsa. Adde. c. ſsicut non alij &.c. miſsſsarum ſsolẽnia. cum tribus ſsequentibus. de conſse. diſst. 1. & text. notab. in authẽtico. vt in priua. dom. ſsacr. miſst. non fiant. colla. 5. & aduerte ꝙ Inno. in. c. 1. de conſse. eccleſs. vł alta. voluit ꝙ in locis non con ſsecratis, poſssit celebrari cum altari viatico dicit em̃ locũ eſsſse conſsecratum, ex quo eſst ibi altare viaticũ conſsecratũ per epiſs copum, & ſsic ꝙ non obſstat capit. miſsſsarum iã allega tũ archi. tamẽ poſst Hug. vbi ſsuprà dicit ꝙ in loco nõ cõ ſsecrato celebrari põt miſsſsa de licentia ep̃i. dũ tñ habeat̃ altarevia ticũ conſsecra tum, ałs etiam de licẽtia Ep̃i non põt celebrari in loco nõ cõſsecrato, & hoc tenet etiã Abb. i ru brica. de cõſse. eccle. vel alta. põt ergo Ep̃s cõcedere priuilegiũ. vt celebrari poſssit cũ altari portatili. quod in tellige, in diœceſsi ſsua: ſsed in toto orbe ſsolus papa cõce dere põt. c. in his. & ibi Ioã. And. & Abb. de priuileg. & aduerte ꝙ in eccleſsia ẽt nõ cõſsecrata pñt miſsſsæ celebra ri cum altari viatico, vt habet̃.i c. fi. vbi Abb. eod. tit.
c ¶ Los perlados mayores. Vid. in. c. quod nonnulli. de priuileg. & quod. hodie habet̃ in cap. fi. eod. tit. lib. 6.
d ¶ Deſspueſsto. Vi. in. c. nullus presbyter &.c. clericos. de conſsecra. diſst. prima. &.c. ſsi quis etiam.
¶ Lex. V.
Põt quilibet fidelis in domo ſsua oratoriũ facere, nõ tñ debet ibi ſsine ep̃i licẽtia celebrari, neq; etiã cũ tali licẽtia debet ibi celebrari in diebus ſsolẽniũ feſstiuitatũ, niſsi adſsit impedimẽtũ, ꝓpter quod in eccleſsijs nõ poſssit celebrari. Itẽ in exercitu põt intentorijs & alijs locis ſsi ibi non ſsit eccleſsia celebrari: nõ tñ in mari in qua propter periculum non eſst miſsſsa celebranda neq; ſsuper ſsepulchris defunctorum ſsi non ſsint ſsancti canonizati. hoc dicit.
e ¶ En ſsus caſsas. Concordat cum. c. vnicuique. &.c. ſsequen. de conſsecra. diſst. 1. & vid. gl. in. c. quidam. 18. q. 2. & iſsta oratoria priuata non ſsunt ſsub poteſstate ep̃i, ſsaltẽ quoad ius viſsitãdi & procurationẽ exigendi. ca. fi. & ibi Abb. de cenſsi. & iſsta oratoria nõ conſsecrantur, neque con ſstituitur dos, vnde ſsine licentia ep̃i nõ eſst in iſstis celebrandũ, neque pñt habere cãpanã publicã ſsecundũ Abb. ibi neq; iſsta oratoria gaudent immunitate. Si tñ habẽs oratoriũ priuatũ nõ honeſstè illum tra ctat: põt ep̃s facere illud deſstrui. vi. Abb. ibidẽ & oratoriũ dicit̃, qñ fit ad orãdũ: neque fit principaliter, vt ibi celebret̃: & neque dos cõſsti tuit̃ neq; cõſsecratur vt dixi & tradit Frede. cõſsi. 130. factũ tale eſst, ꝙ quædã domꝰ. Decius conſsi. 148. reuerẽde pater vbi tradit i quo cog noſscat̃ ecceleſsiã eſsſse vel oratoriũ & talis locus põt cõſstrui & deſstrui ad bñpla citũ. c. adhæc & ibi Abb. de relig. domi.
f ¶ Cantar miſsſsa. Vi. S̈. in. l. pro xi. an aũt poſs ſsit ꝗs cõſstrue re oratoriũ & ſstatuere, ꝙ ibi dẽ celebret̃, & tñ ꝙ locꝰ non ſsit eccleſsiaſsticus vi. ꝑ Rochũ in tracta. de iur. patro. i verbo cõſstruxit. ver. 19. q̃ro vbi concludit ꝙ ſsic dũ mõ id fiat cũ con ſsenſsu ep̃i allegat Cardi. Flo rẽ. cõſsil. 11. q̃ dã ſsocietas, vbi Card. ſsubijcit, ꝙ ſstatuẽtes ca uere debẽt ne aliquã dotem ſstatuãt ip̃i ora torio, vel loco prophano, & ne deputẽt ali quẽ rectorem certũ ad celebrãdũ i eo: ꝗa tunc talis rector cẽt viſsitã dꝰ ab ep̃o, ſsed habeãt licentiã faciẽdi celebrari ꝑ aliquẽ ſsacerdotẽ idoneum, vt excludantur notata per Inno. in. c. fi. de cẽſsi. Item ꝙ præ caueãt, ne tale oratorium reducant ad faciem eccleſsię faciendo ibi cã panile & ſsimilia, vt ibi latius per eum.
g ¶ Fieſstas grandes. Concor. cũ. c. ſsi ꝗs etiã. de cõſse. diſst. 1
h ¶ Pero ſsi las ygleſsias. Cõcor. i his q̃ ſsequunt̃ cũ. c. cõcedimꝰ de cõſse di. 1.
i ¶ Camino. Vi. i.d.c. cõcedimꝰ, in ꝟbo i itinere ꝟo poſsitis. de cõſse. di. 1.
k ¶ Sobre mar. Facit. l. 56. ſsuprà titu. 4. & hoc propter periculum effu ſsionis ſsanguinis, vt tradit Archie. Floren. & Sylueſst. in ſsumma in ver bo miſsſsa. 1. verſsi. 5. quæritur. vbi & idem dicunt in flumine.
l ¶ Sobre las ſsepulturas. Vid. in. c. non oportet. de cõſsecra. diſstin 1.
m ¶ Por mejoria. Vid. in. c. ſsicut de cõſse. diſst. 1.
¶ Lex. VI.
Eccleſsiam ædificans faciat eam pulchram & competentem, tam in ædificijs quàm in ornamentis & alijs ad cultum diuinum neceſsſsarijs, aliter enim fabricare magis erit irriſsio quàm honor h.d.
a ¶ Deue catar. Adde ad iſstã. l. tex. in authẽ. vt nullus fabri. orato. do. collatio. 5.
¶ Lex. VII.
Propter populi multitudinẽ alia ędificatur eccleſsia de nouo, & parrochiani eccleſsiæ antiquæ diuidunt̃ inter eas. Itẽ propter periculũ inimicorũ, vel loci diſstantiã, ſseu aeris, intemperiẽ, ſseu melioratiõis cau ſsa, põt eccleſsia trãſsmutari, vł alia de nouo ædificari. h.d.
b ¶ Quatro coſsas. Concord. cũ. c. tribus. & ibi gl. de cõſs. diſst. 1. ca. eccleſsias. 16. q. 7. & in. c. antepe. ea. cã. &. q. rcquirit̃ tñ licentia pa pæ ad tranſsla tionẽ ſsedisep̃a lis. c. temporis qualitas. 7. q. 1. gl. in. c. ſsicut đ exce p̃la. ar chi. in. c. & tẽporis q̈litas. 16. q. 1.
c ¶ Gran pueblo. Adde. c. felix. &.c. multis. & ca. p̃cipimꝰ. de cõſsec. diſst. 1. & c. & tẽporis q̈litas. 16. q. 1. & infrà. l. 9.
d ¶ La ſsecunda. Vi. in. d.c. tribus. de cõſsec. diſstinct. 1.
e ¶ De peligro. Adde. c. ad audientiã. de eccleſs. ędificã. & dicit Hoſsti. in ſsum. eo. tit. §. & ꝗbꝰ ex cau ſsis, ꝙ hoc eſst intelligẽdum, vt patet ex illo text. qñ nõ parat̃ nimia læſsio antiquę eccleſsiæ: quia tm̃ remanet ſsi bi ꝙ pñt ſsuſstẽ tare eidẽ deſser uiẽtes. ałs hi ꝗ ſsacerdotẽ petunt ei prouideãt & arg. c. 1. de ſsepultur. &.c. ad apłice. de donatio. & c. cum ſsit. de ſsi mo. et. 13. q. 1. §. qui ergo. vid. Abb. in. d. ca. ad audientiã.
f ¶ De mejorar la ygleſsia. Vi. in. c. antepen. 16. qõ. 7. & ibi glo. & gloſs. in d.c. tribus.
¶ Lex. VIII.
Aedificandæ ſsunt eccleſsiæ in loco mundo decenti & honeſsto, & ex cauſsa paupertatis poteſst epiſscopus vnire vnã eccleſsiã alteri, & ſsi vna eccleſsia deſseratur, auferat ep̃us inde reliquias, & clauſsis ianuis remaneat, manent nãque talia loca religioſsa. & tigna eccleſsiæ conſsecratæ non mittantur in alia ędificia: quę nõ ſsunt eccleſsiæ, vel hoſspitalia: & nec tuc in loco vili veluti ſstabulo vel coquina. h.d.
g ¶ Honeſsto y conueniente. Concordat cum. c. eccleſsias. 16. q. 7. &.c. eccleſsias cum glo. ibi dum allegat. l. ſsi cum dies. §. ſsi arbiter. ff. de arbitris.
h ¶ Para guerrear. Tenemẽti iſstã. l. in hoc exẽplo facit: ꝗa & turris ec cleſsiæ põt for tificari & i caſstellari à laicis pro ſsuſstẽtatio ne ſstatus publici, ſseu vt de fendãtur Chriſstiani & boni viri à malis ſsecundũ Hoſsti. Inno. & Abb. in. ca. cũ eccleſsia. de immu. eccleſsia. Bald. i.l. 2. C. de ſsum ma trinita. & fi. catho. & dicit Hoſstien. in ſsumma. de im mu. eccleſsi. §. in quantũ, ꝙ hoc fiat authoritate Ep̃i tẽpore iuſstæ neceſssitatis, et ad tẽpus: ita tñ ꝙ ceſsſsante neceſssitate in caſstellatio ceſs ſset.
i ¶ Mẽguar. Ad de. ca. eccleſsiæ de cõſse. diſst. 1. vbi dicit, ꝙ ſsi ſsuꝑ flue ſsunt deſstruãtur, vł alijs eccleſsijs vniant̃ qñ ꝑſse ſsubſsiſstere nõ pñt. 10. q. 3. ca. vnio. circa finẽ. vel ſsecũdũ Hoſst. in ſsum. de eccleſs ędifi cã. aliud inde fiat & vr̃ ſsecũdũ eũ ꝙ ẽt ſsibi valeat retinere alleg. ca. quoniã de de cimis.
k ¶ Tomar las reliquias. Facit. c. 2. de iure pa trona.
l ¶ Fincan. Adde. l. ędeſsacra. ff. de cõtrahẽ. emptio. & archi. i.c. & hoc diximus. 16. q. 7. & de conſsecra. diſstinct. 1. in. ca. 1. & vide quod no. Bar. & Paul. de Caſst. in. l. continuus. §. cum quis. ff. de verb. oblig. ꝙ res ſsacra iuſsſsu principis eccleſsiaſstici, ideſst papæ, poteſst fieri prophana.
m ¶ La madera. Adde. c. ligna eccleſsię. cũ gl. ibi. de cõſsecra. diſstin. prima.
¶ Lex. IX.
Sipropter parrochia norum incrementum nona eccleſsia ad eos diuidendos ædificetur. in præiudicium clericorum primæ, poteſst hoc fieri, ſsi eis remaneant ſsufficientes redditus licet ex tranſsitione ad nouam eccleſsiam perdant primitias & oblationes, & relicta defunctorum: non tamen perdent decimas terra rum primæ, decimare con ſsuetarum, niſsi ipſsi conſsentiant, pro hac tamen leſsione præſsentabunt primi clericũ ad eccleſsiam nouã, & in ſsignum maioritatis ha bebunt ab ea certũ annuũ cenſsum cõſstitutũ, ſsi tamen clerici primæ eccleſsiæ nolint clericum præſsentare ad nouã imo, & fabricatiõino uæ contradicant, & ſsit neceſsſsaria eccleſsiæ nouæ con ſstructio ex cauſsis ſsuprà. in. l. 7. poſsitis epiſscopus faciet opus eccleſsiæ nouę ꝑ ficere, eis inuitis, & clericũ inſstituet i ea. hoc dicit.
a ¶ Antiguas. Cõcordat cũ. ca. eccleſsiæ. & ca. quæcunq;. 16. q. 1.
b ¶ Entender. Dixi in. l. 7. S̈. eo.
c ¶ Nõ deuẽ hazerla.. Sequitur dictũ. glo. in. c. ad audiẽ tiam el primero. đ eccl. ędi. quã gloſs. dicit Hoſsti. eſsſse cor rigendã: quia ſsi imminet pe riculum animarum, epiſscopꝰ debet ꝓ uidere & adhi bere hoc reme dium, nam cõ pellet priꝰ populum ad ſsub ueniendum presbytero capellæ: & ſsi populus non ſsufficiat compellet abbatẽ & præpoſsitũ, cui capella eſst ſsubiecta. iſstis deficientibꝰ: ep̃s prouidebit de ſsuo, arg. c. fi. eo. tit. & ſsi hoc fieri nõ põt, vltimũ refugiũ erit. vt ſsacerdos inſstituẽdus in capella quęrat victũ. manibꝰ ſsuis & induſstria. arg. 91. dtſst. c. clericus victũ: nã ꝓpter penuriã dotis, nõ debet ep̃s pati periculũ animarũ, put à ſsi ꝓpter lõgã diſstãtiã ſsæpe decedant hoies ſsine ſsacramẽtis. & dicit Abb. ibi ꝙ gl. voluit idẽ qđ Hoſsti. & ꝙ nõ meret̃ rep̃hẽdi & ꝙ dicta Hoſst. ſsunt intelligẽda, qñ ſsubeſst magna neceſssitas &. dicta glo. qñ nõ tanta ſsubeſst ſsed aliqualis incomoditas.
d ¶ Otorga el derecho. Vi. in. d.c. ad audientiam. el. 1. de eccleſs. ędifican.
e ¶ Alguna renta cierta. Sequitur. d. gl. in verbo honor. in dict. c. ad audientiam. vid. quæ ibi etiam dicit Abb.
f ¶ Los diezmos. Sequit̃. d. gl. in verbo obuentiones. in. d.c. ad audiẽtiã. vbi Abb. poſst Calde. dicit ꝙ ſsi capellæ eſst deputata certa parrochia. tũc & decimæ oẽs illius parrochiæ debentur capellæ, & ibi concludit poſst gl. i.c. 1. x. diſs. ꝙ vbi ſsubeſst iuſsta cauſsa põt ep̃s inuito Rectore diuidere parrochiã arg. c. 1. de reb. eccle. non alienã. lib. 6. & c. ſsicut vnire đ exceſssi. præla to. Si verò nõ ſsubeſst cauſsa, nõ põt facere.
g ¶ Sino como dize de ſsuſso. Scili cet remanenti bus decimis p̃ dialibus antiquæ eccleſsiæ rectori. & hoc ꝓcedit nõ diuidẽdo parro chiã: nã ſsi termini parrochiæ per ep̃m iuſsta cauſsa di uiderentur vt dixi, S̈. gl. ꝓxi. tũc ẽt decimę. prædiales deberẽtur nouæ eccleſsiæ de p̃dijs ſsuæ parrorhię, ſsecundũ Abb. in. d. ca. ad audiẽtiã ſsuꝑ gl. in ver. obuentiones.
h ¶ En termino de otra. Quia cũ tũc decimę p̃diales remaneãt antiquæ eccleſsiæ non admittetur eiꝰ contradictio, ex quo ex cã iuſsta ep̃s mouet̃ ad cõſstructionem nouę eccleſsiæ. i aliena parrochia.
¶ Lex. X.
Altaria cõſstituta ꝑ ſsomnia & per qua ſsi inanẽ reuelationẽ hominum deſstrui debent per epiſscopũ: ꝙ ſsi ſsine populi tumultu fieri non poſsſset, monere debet plebẽ ne illic vadãt niſsi certũ ſsit ibi eſsſse corpus aut reliquias alicuius ſsancti, qui ibi ſsuſscepit martyrium, vel inibi habitauerit. h.d.
i ¶ Por ſsueños. Vbi multa ſsunt ſsomnia, plurimę ſsunt vanitates, & ſsermo nes innumeri eccleſsiaſstes. c. 5. & quaſsi qui apprehendit vmbram & perſsequit̃ ventũ: ſsic & qui attendit ad viſsa mẽdacia ſsecũdũ hoc viſsio ſsomniorũ eccleſsiaſsti. 34. & ibidẽ ne dederis in illis cor tuum: multos enim errare fecerunt ſsomnia & exciderunt ſsperantes in illis.
a ¶ Santa Egleſsia. Vid. in capit. placuit. de conſsecra. diſstinct. prima. & in cap. fi. in fi. de reliquijs & vene. ſsancto.
¶ Lex. XI.
Reficienda eſst eccleſsia de redditibus proprijs, quibus non ſsufficientibus, epiſscopus & beneficiati ſsuppleãt pro modo reddituum quos habent abea, deductis pro corũ victu neceſsſsarijs: & ſsi quis redditus ad fabricã deputatos recipit, reficiat ip ſse, & eccleſsia conſsummata redditꝰ illi ad fabricã deputati in alia eccleſsiæ cõmoda conuertan tur. h.d.
b ¶ Que ſson dadas para ellas. Nam ſsi fabrica portionem ſsuã habeat de putatam abil lo, qui percipit, reparari debet. c. vnio. 10. q. 3. &. 10. q. 1. cap. decernimus. & not. ꝙ de redditibus deputatis ad fabricam, nõ põt expẽdi ꝓ ornamẽtis eccleſsiæ. vi. per Abb. i.c. fi. de teſsta. fabrica em̃ ſsumit̃ pro ſstructura ædi ficij. c. de fabri ca. de cõſsecra. diſst. 1. vnde & infert ibi Abb. ꝙ ep̃s nõ releuat̃ ab onere fulciẽdi eccleſsiã de ornamẽtis ꝓpter redditus fabricæ & aduerte ꝙ ſsecũdũ iura antiqua quinta parsreddituũ eccłię deputabat̃ fabricę, vt habet̃ in. c. q̈tuor & in. c. de reddiubus. & in. c. cognouimus. 12. q. 2. hodie per conſsuetudines, & di uerſsas erectiones eccleſsiarũ Cathedraliũ aliter eſst prouiſsum. & ꝙ valeat in hoc cõſsuetudo tenet Inno. in. c. fi. de his q̃ fiũt à maio. par. ca. & ſsi talis cõſsuetudo nõ reperiatur, dicit eleganter Hoſstiẽ. in ſsum. de eccleſsi. ædifican. §. 1. ad finẽ ꝙ quarta fabricæ quondã à ſsanctis patribus deputata, tenetur ad hoc quicunque ſsit. qui eam percipiat nulla obſstante præſscriptione, vel cõſsuetudine. pro quo vid. bonũ text. in. d.c. cognouimus. & tenet Abb. in. c. 1. de eccleſsi. ædifican.
c ¶ El obiſspo e los clerigos. Adde cap. 1. & cap. de his. de eccleſs. ædifican. & cap. ſsi monachus. 16. quæſst. 1.
d ¶ Sacando ende. Quid ſsi hoc deducto redditus beneficiatorum nõ ſsupereſsſsent ad fabricam reparandam? dicit Abb. in. d.c. 1. ꝙ vltimo loco compelluntur parrochiam eccleſsiæ. nam ex quo percipiũt ibi diuina tenant ad refectionẽ. arg c. ſsi ep̃s. de off. ord. lib. 6. neq; poſsſset par rochianus volẽdo ęuitare onus cedere vſsui eccleſsiæ, quia hoc nõ dependet à facultate ſsua, vt in. c. omnis. de pœnitẽ. & remiſssio. ſsed aduer te ꝙ glo. in. d.c. quatuor. 12. q. 2. notat ex illo tex. ꝙ laici nõ pñt cõpel li ad fabricã eccleſsiæ. Hoſst. ẽt vbi. S̈. dicit ꝙ in ꝗbuſsdã regionibus laici hoc opus fabricæ faciũt expẽſsis ſsuis de cõſsuetudine: quã dicit iuuari authoritate iuriũ ibi inductorũ ꝑ eũ: nã & ipſsorũ intereſst, cùm ibi percipiãt eccleſsiaſstica ſsacramẽta, & miſsſsas audiãt. & maximè vbi ma le vacant decimis, hoc erit obſseruandũ. 16. q. 7. c. q̃cũque. &.c. & hæc diximus. &.c. filijs & nepotibus. & ꝙ cõpellẽdi ſsunt talẽ cõſsuetudinẽ obſseruare. arg. c. ad apoſstolicã. de ſsymo. & ſsic gl. illa & Hoſst. volunt id nõ eſsſse ſsancitum de iure. Sed ſsi eſsſset de cõſsuetudine ad id laici com pellent̃: ſsed adhuc placet dictũ Abbatis, ꝙ deficiente, quarta fabricæ & red ditibus clericorũ bñficiatorũ vltimo loco cõpellant̃ parrochia ni, cũ eorũ interſsit. vt dictũ eſst, tene etiã mẽti in iſsta materia notabiłr dicta ꝑ Io. And. i.c. ſsi ꝓpter tua debita. de reſscrip. li. 6. i nouella q̃ reaſsumit ibi Dñicus. col. 2. vbi quærit Io. And. an ep̃s poſssit ſstatuere vna cũ capitulo ſsuo, ꝙ certa pars fructuũ bñficiorũ vacantiũ in ſsua diœceſsi applicetur fabricæ ſsuæ eccleſsiæ cathedralis, & concludit ꝙ aut fa brica eccleſsiæ nõ indiget reparatione, & tũc nõ põt: aut eget reparatione, & tũc aut pars deputata fabricę eſst ſsufficiẽs per ſse. & tũc adhuc nõ põt ꝗa nec dũ clerici diœceſsis: ſsed neq; ep̃s neq; cano nici eſsſsent ad hoc grauãdi, aut pars fabri cæ deputata non eſst ſsufficiens per ſse & tunc aut pars ep̃i & canoni corum eſst ita pinguis, ꝙ põ derato eorum ſstatu ſsupereſsſset tm̃ de reſsiduo, ꝙ pñt reparare fabricam, & adhuc non põt, ꝗa ſsatis eſst inferioribus clericis, ꝙ teneant̃ ad reparationem fabricę eccleſsiarũ ſsuarum, hæc mẽbra ꝓ bant̃, 10. q. 3. c. vnio. 12. q. 2. c. vulteranæ cũ tribus. ca. ſseq. c. 1. &.c. de his de eccleſs. ædificã. aut pars ep̃i & canonicorũ nõ eſst ita pinguis, ꝙ ſsufficiat ꝓfabrica eccleſsiæ, & tũc põt ep̃s & capitulũ ſstatuere, vt probat̃ ex. d.c. ſsi ꝓptertua debita. Iiẽ ex cõſslitutiõe Ioãnis. 22. q̃ incipit ſsuſscepti. q̃ approbat ſstatuta de talibus fructi bus applicãdis fabricę & qđ not. Io. Andr. in. c. cũ oẽs. de cõſstitu. ſsuꝑ gl. 1. Itẽ decet eccleſsias ſsubiectas prouidere indigẽtiæ eccleſsiæ Cathedralis. Videas ibi latius ꝑ eũ ſsi volueris. ſsed in hoc reducit̃ ibi dictũ & ſsi placeat poteris etiã in iſsta materia videre Paul. à citadi. i ſsuo tracta. iur. patro. in. 6. ꝑte. artic. 5. vbi etiam tradit, quis teneatur reficere domum ſsacerdotis: & quid ſsi parrochiani eſsſsent adeo inopes, quòd nõ poſssint ſsubuenire.
e ¶ Lleuare. Adde. c. decreuimus. 10. q. 1. cum glo. &.c. ſsi monachus cum glo. 16. q. 1. nota ad id quod dixi ſsuprà. in. glo. 1.
f ¶ En otra coſsa. Nota hoc: quia Hoſst. vbi ſsuprà dicit ꝙ ex quo eccleſsia reparata eſst, redibit pars deputata fabricæ ad ipſsum, qui eam percipere conſsueuit. vnde quod in iſsta. l. dicitur eſst intelligendũ, quando ſstatuto vel conſsuetudine non eſsſset acquiſsitum ius ei, qui percipiebat illam partem. tunc enim in alios vſsus eccleſsiæ expendi deberet vt di cit iſsta. l. pro qua videtur etiam. text. in. c. vobis. 12. quæſst. 2.
¶ Lex. XII.
Diœceſsanus Epiſscopus, vel alius epiſscopus ad eius preces, põt eccle ſsiam vel altare vna die vel maiori tempore conſsecrare, & non qui nõ ſsit epiſscopus, & põt vtrúque vna die, vel vnũ tantũ, vel vnus Ep̃s eccleſsiam alius altare. & eccleſsia conſsecrata, non fiat ibi altare ſsine epiſscopi licentia. qui poteſst altarium numerum minuere & non debet conſsecrare altare non lapideum. h.d.
g ¶ El obiſspo. Conſsecratio eccleſsiæ ab epiſscopo Diœceſsano fieri debet. vt in. c. nemo. de conſsecra. diſstinct. 1. & in. c. bonæ. 12. q. 2. c. 2. de conſse. eccleſsi. vel alta. & eo. titu. c. tua fraternitas.
h ¶ Otro ninguno. Per ſsimplices ſsacerdotes, neque conſsecrationes. neque eccleſsiarum reconciliationes, fieri poſsſsunt, etiam excommiſssione epiſscoporum cap. aqua de conſsecra. eccleſs. vel alta. & conſsecratio eccleſsiæ largè dicitur ſsacramentum, quaſsi ſsacræ rei ſsignum ſsecundùm gloſs. in. c. fi. in verbo conſsecrationes. 1. quæſst. 3.
a ¶ De los altares. Adde. c. nullus. el. 2. &.c. concedimus. de cõſse. diſstin. 1.
b ¶ O en tiempo mas alongado. Quolibet enim die fieri poteſst iſsta conſsecratio. c. 2. de conſsecra. eccleſs. vel alta.
c ¶ Altar de nueuo. Vid. in. c. quanuis. 68. diſstinct. & in. c. nullus presbyter. de conſsecra. diſstinct. prima.
d ¶ Deshazer. vi. in. c. eccleſsia. & i.c. placuit. de cõſse. diſst. 1.
e ¶ De piedra. Altare nõ debet cẽ ligneũ vel terreũ: ſsed lapideũ. vt in cap. altaria. de cõſsec. diſst. 1. & per. S. Tho. in 4. ſsenten. diſst. 13. &. 3. parte. quæſst. 83.
f ¶ Reliquias. vi. in. ca. placuit. de cõſse. diſst. 1. & ſsecundùm Gofre. eo. tit. in ſsum. Doct. dicunt ſsuffice re: corpꝰ Chri ſsti loco reliꝗa rum, & hoc te nuit glo. Io. in d. ca. placuit. Hug. dicit nõ eſsſse de ſsubſstã tia conſsecrationis ꝙ reliquiæ ponant̃ Hoſst. in ſsum. de cõſse. eccleſs. vel alta. §. qua liter dicit ſse cõ ſsuluiſsſse Inno. Papã ſsuper di cto Ioãnis glo ſsatoris, an liceat ponere corpus Chriſsti. & illum re ſspõdiſsſse de cõ ſsilio aſstantiũ, ꝙ nõ & redit rationẽ Ioan. And. in. ca. ad hæc de conſse. eccleſs. vel alta. ꝙ põt eſsſse, ꝗa corpus Chriſsti eſst cibꝰ animę. de cõſsecr. diſst. 2. c. panis. neq; debet cõ ſseruari niſsi cauſsa infirmorum, vel alia de cauſsa neceſsſsaria. vt in. c. 5. de cuſstodia eucha. & hoc placet Abb. Panor. ibi. ſsubdit tñ ꝙ fert̃ ꝙ eo Papa deficientibus reliquijs, dedit partem corporalis, & euchariſstiæ in conſsecratione cuiuſsdã eccleſsię. & Sylueſstro in ſsum. in verbo altare videt̃ ꝙ hoc ſsit propter veterem vſsum ſsacramenti.
¶ Lex. XIII.
Eccleſsia quacunque die poteſst conſsecrari, epiſscopo vel alio celcebran te, conſsecrare autẽ ep̃m nemo põt, niſsi die dominica. Sacrum aũt velamen virgini religioſsę dari põt in diebus dominicis, vel apoſstolorũ, ſseu in feſsto Epiphaniæ, & Sabbato ſsancto paſschatis maioris & eius octauis, & ſsi virgo ſsit infirma & in periculo mortis qualibet die. Criſs ma verò non pot confici niſsi die Sancto iouis cœnę. h.d.
g ¶ Miſsſsa. Concord. cum. c. omnes. de conſse. diſst. 1. &.c. de fabrica in fi.
h ¶ Vale. Ita dixit Hugo. refert Hoſst. de conſsecra. eccleſs. vel alta. in ſsum ma. §. & qualiter.
i ¶ Como las fieſstas. Adde. c. 2. de conſsecra. eccleſs. vel alta.
k ¶ Domingos. Vid. c. qui in aliquo. 51. diſstin. &. 75. diſstin. c. quod die.
l ¶ A las virgines. Conſsecratio virginum die Epiphaniarum & in tota ſseptimana paſschali, & in Natalibus apoſstolorũ, & in diebus dominicis & ſsi languore detentę ſsunt, neceſssitate vrgente, quolibet tempore fieri poſsſsunt. 20. q. 1. c. deuotis. c. 1. de tempo. ordi.
m ¶ Iueues ſsanto. Vide in. c. omni tempore. de conſs. diſst. 4.
¶ Lex. XIIII.
In cõſsecratio ne eccleſsię interius in parietibus duodecim cruces fiant, tres ab oriẽte, tres ab occidente, & tres à meridie & tres â Septentrione, q̃ vngantur criſs mate, & oleo infirmorũ, & inde ſsunt extrahenda oſsſsa ex cõicatorũ, et infidelium, inſsuꝑ duodecim candelæ cereæ accẽſsæ, à dictis crucibus appendẽtur cũ clauis, &, cõmiſsceat̃ cinis & aqua vinũ & ſsal cũ orationibꝰ Epiſscopalibus, ꝑ eccleſsiam aſspergãt, vt lauetur. Itẽ Ep̃s ſscribat ſsupra cinerem aſsper ſsum, in eccleſsia cũ ſsuo baculo paſstorali abecedariũ la tinorũ & grecorũ ꝑ longũ & latũ ꝑ modũ crucis. Itẽ debet multis eccleſsiæ parti bus eccleſsiam thurificare. h. dicit.
n ¶ Siete coſsas. Vid. de his in ordinario ſseu libro ꝗ dr̃ põtificalis. vnde iſsta. l. habuit originem.
o ¶ De oriente. Et dicit. S. Tho. ſsecunda ſsecundæ. q. 84. arti. 3. ꝙ ſsecundùm quandam decentiam adoramus verſsum orientem: primo propter diuinæ maie ſstatis iudicium quod nobis manifeſstatur in motu cœli qui eſst ab oriente. Secundo propter paradiſsum in oriente cõſstitutum, vt legitur Geneſsis. c. 2. ſsecũdũ literam. 70. interpretum quaſsi quæramus ad pa radiſsum redire. Tertio propter Chriſstum qui eſst lux mundi & oriẽs nominatur. Zacha. c. 6. & ab oriente expectatur venturus, ſsecũdùm illud Matthæi. c. 24. Ibi. ſsicut fulgur exit ab oriente. &c.
p ¶ Que fueſsſsen deſscomulgados, o de otra ley. Vid. in. c. eccleſsia. & in. c. eccleſsiam de cõſse. diſst. 1. &.c. ſsacris de ſsepultu. Gofre. in ſsumma de cõſsecra. eccleſs. vel alta. c. cõſsuluiſsti eod. tit. Sed quid ſsi mulier fidelis prægnãs ſsepulta eſst ibi, nun quid conſsecrari poterit ea non abiecta. Hoſstien. in ſsumma de conſsecra. eccleſs. vel alta. verſsicu. quid ſsi mulier eſst prægnans refert Hug. dicentem ꝙ ſsic. Imo quòd & ſsine inciſsione põt ibi ſsepeliri: quia periculum fœtoris imminere poſsſset, ſsi ſscinderetur. nam & partus pars viſscerum eſst. l. 1. §. 1. ff. de ventre inſspicien. põt ergo cũ matre ſsepeliri. & hanc opi. approbauit Gofre. refert tamẽ Hoſstien. alios dicẽtes, ꝙ mulier ſscindi debet & ſsi partus viuat, baptizet̃: ſsi mor tuus eſst extra cimiteriũ ſsepeliatur: ꝗa talis ex quo baptizatus nõ eſst nõ debet poni in cimiterio. de cõſsecra. diſst. 4. c, ſsi quicquid eſst in homine, &.c. ſsi qua mulier prægnãs. & duobus. c. præcedẽ facit. l. ſsi pręgnãs. ff. de euictio. &. l. ſsi vaccæ. l. ſsi aliena. in fi. ff. de vſsuca. tãdẽ Hoſst. dicit ꝙ opin. Hugo. ſsibi nõ placet i eo qđ mulier ſsepeliat̃ cũ partu viuo: ꝗa ſsi par tus viueret cõ mitteretur ho micidiũ, & ꝙ opinio aliorũ non vr̃ appro bãda indiſstinctè: ꝗa qua ra tione admitti tur mulier p̃gnans ad baptiſsmũ, vt in iuribus ſsupra allegatis eadẽ rõne põt admitti ad ſsepul turã, vt ſsic par tus (& ſsi in veritate baptiza tus nõ ſsit) quã tum tñ adhũc articulum ha beat̃ ꝓ baptizato, ne inciſsio ſsine vtilita te facta (putà quia cõſstat ꝙ partus mortuꝰ eſst) horro rẽ inducat. argu. l. quæ religioſsis. ff. derei vendi. &.c. qđ i dubijs. de cõ ſsecra. eccleſs. vł alta. dicas ergo. ſsecundùm eum ꝙ ſsi pro certo conſstat mortuumeſsſse partũ, nõ inci detur mulier: ſsed cũ partu ſsepeliet̃ & ita procedet opi. Hug. neq; ob ſstãtiura q̃ volũt, ꝙ paganꝰ, nõ ſsepeliat̃i ci miterio: ꝗa ꝓ cedũt qñ paganus ſseparatus ab vtero matris Chrianæ, vel in vteromatris paganæ ibidẽ ſse pultus fuit: ſse cus ſsi in vtero matris Chr̃ianæ: ꝗa neque tunc cõmode diſscerni poſsſset, & ſsic non eſst exhuman dus. Sin autẽ certum eſst, ꝙ partꝰ viuit, vł dubitat̃ in hoc caſsu omnino locũ habet ſsecunda opinio. alleg. Hoſst. bonũ tex. in. l. 2. ff. de mortu. inferen. &. l. prægnãtis. ff. de pœnis. &. l. imperator. ff. de ſstatu. homi. ſsubdit Hoſst. ꝗd ergo reſspondebo, ſsi ꝗs me cõſsulat hoc caſsu? quærã ſsi mortuus eſst partus, ſsi dicat ꝙ nõ, cauſsa pietatis & humanitatis ſsine metu alicuius irregularitatis, poſsſsum reſspõderę, pone cito baculũ in ore mulieris, & cõſsulas chi rugicũ peritũ. ca. tua nos. de homici. Si verò dicat, qđ mortuus eſst partus, q̃rã q̃liter eſst certꝰ: ſsi rñdeat certꝰ ſsum, dicerepo tero ſsi hoc cer tũ eſst ſsepeliri nõ prohibeo: ſsed neque prę cipio ſsed tu ẽt caue tibi, ꝗa ſsi partus viuat tãquã homici da eſsſses puniẽdus. Si eam ſse pelires, vt dicit. d.l. 2. incipit negat lex regia. ff. de mortu. inferẽ. quã dixit nõ eſsſse alibi Alberi. Ibi qui & dicit, ꝙ mulier viua non debet ſscindi, vt partus naſscatur & bapti zetur, ea viuẽte. & intellige đ ſsciſsſsura, qua immineret pe riculũmortis.
¶ Lex. XV.
Vocatur eccleſsia domus luctus & pœnitentiæ qđ ſsi gnificat proie ctio corporũ infidelium, vł excõmunicatorũ & aquæ aſsꝑſsio comix ta cineri cũ ſsale & vino q̃ in eccleſsiæ conſse cratione fit. h. dicit.
a ¶ Su ſsemejança. Vi. in libro rõ nale diuinorũ officiorũ.
b ¶ Alegra el coraçon. Vinũ & muſsica lætificat cor. eccleſsia. 40. p̃s. 102.
c ¶ Dixo. Eccleſsiaſstes. 7. cap.
d ¶ Llorar ſsus pecados. Luctum vnigeniti fac tibi, plãctũ amarũ Hiere. 6. & beati ꝗ lugẽt Matth. 5. vbi Chryſsoſstomꝰ Homi. lia. 15. intelligit de lugentibus propter peccata & ibi addu cit exemplũ de lugentibus mortẽ vxoris, vel filij ꝙ toto doloris tẽpore, non pecuniarum teneãtur amore, nõ corporũ, non gloriam concupiſscunt, nõ conſsumuntur inuidia, nõ in iurijs prouocantur, non alijs vitijs obſsidentur, vt pote ſsolis luctibꝰ mãcipati, mul to magis ꝗ ꝓ pria peccata lugẽt, ſsicut ea lugere dignũ eſst, celſsiorem philoſsophiã, mentis oſstendunt.
¶ Lex. XVI.
Vocatur etiã eccleſsia domꝰ caſstigatiõis, & doctrinæ, qđ ſsignificant. 12. candelæ accẽſsæ & literę ſsu pra cinerẽſscri ptę i pauimẽ to eccleſsię gre cè latinè & nõ hebraicè. h.d.
a ¶ Dixo el Rey Salomon. Vid. Prouerb. c. 9.
b ¶ Dixo nueſstro ſseñor Ieſsu Chriſsto. Vid. Ioan. cap. 12.
¶ Lex. XVII.
Vocat̃ etiã eccleſsia domus p̃ſsidij, & quietis, in cuius ſsignificationẽ i conſsecratione eccleſsiæ reliquiæ ſsanctorum includũtur in altari, & ponuntur ibi cruces, vt intrãtes ibi de fendantur ab aduerſsitatibꝰ, & quieſscãt: & hac ſsignificatione ſsupra eccleſsię ianuam ab extra figu ratur agnꝰ albus cum cruce & ſscribitur ibi pax. h.d.
c ¶ Dixo el Rey Dauid. Pſsalm̃. 30. Eſsto mihi i Deum protectorem in domum refugij.
d ¶ Ieremias. 11. & Iſsayas. Capitul. 53.
e ¶ En la vieja ley. Vid. Exodi. capi. 12.
f ¶ Lo dixo. Vide Ioan. 14.
¶ Lex. XVIII.
Vocatur etiã eccleſsia domꝰ orationis, in cuius ſsignificationem in conſsecratione eccleſsiæ, thurificatur, & criſsmatis, & olei vnctio po nitur. h.d.
a ¶ Orar. In oratione an ſsit petendum aliquid in particulari. vid. S. Tho. ſsecunda ſsecundæ. q. 83. artic. 5.
b ¶ Señaladamente en la ygleſsia. Et ſsic magis in eccleſsia quam alibi eſst orandum. vid. bonum tex. cum glo. in. c. parſsimoniam. 41. diſst. & in. c. decet. §. nullus. de immuni. eccleſs. lib. 6. cum eccleſsia. & ibi Abb. eo. titul. & triplicem rationem ponit. S. Tho. ſsecunda ſsecũdæ. quæſst. 84. artic. 3. ꝓpter loci. ſs. conſsecrationem: ꝓ pter ſsacra myſsteria & alia ſsi gna ſsanctitatis quæ ibi cõ tinentur, propter concurſsum multorũ adorantium.
c ¶ Dixo. Matthæi. cap̃. 21. & Lucæ. 19.
d ¶ Dixo el propheta Dautd. Pſsalm̃. 140.
e ¶ Sin deuocion. Tepida oratio in accenſsu langueſscit, & deficit: oratio verò quæ fidelis, humilis, & feruens fuerit, cælũ fi re dubio penetrabit, vnde certum eſst qđ vacua redire non poterit. Bernardus. in 4. ſsermone q̈drageſsimæ. & concurrentibus quatuor ſsemper aliꝗs impetrat qđ in oratiõe petit. ſs. vt pro ſse petat: & ꝙ pe tat neceſsſsaria ad ſsalutem: ꝙ petat pic. Item perſseueranter, ſsecundùm. S. Tho. ſsecunda ſsecundę. q. 83. articul. 15. ad ſsecundum.
f ¶ Deuotamente. Dicit baſsilius quòd diuinum auxilium eſst implorandum, non r̃ẽmiſsſsè, neque mente huc vel illuc euagante: eo quod talis: non ſsolum non impetrabit, quod petit: ſsed etiam magis Deum ir ritabit, videas per. S. Tho. ſsecunda ſsecundæ quæſstione. 83. articul. 13.
¶ Lex. XIX.
Combuſsta eccleſsia pro maiori parte, aut funditus non paulatim dirrupta, vel parietibus, aut eorum maiori parte excorticatis, vel ſsi fuerit dubium, fuerit conſsecrata nec ne, vel ſsi conſsecrata fuit ah hæretico Epiſscopo non in forma eccleſsiæ, conſsecrari poteſst iterum. Si verò pars ſsit deſstructa, aut tectum, parietibus ſsanis, non debet & ſsi re ficiatur iterum conſsecrari: ſsed cum miſsſsa & aquæ benedictę aſsperſsio ne, eſst reconcilianda. Item ſsi menſsa altaris fuerit mota, vel enormiter fracta, poteſst iterum conſsecrari altare tamen vitiatum, ſseu ara: licet mutetur de loco ad locum, non debet iterum conſsecrari. Item eccleſsia conſsecrata, ſscribi debet dies conſsecrationis, & annuatim feſstiuari. hoc dicit.
g ¶ Quemada. Concord. cum capitu. eccleſsijs. de conſsecratione diſstin. 1. & eſst ratio ſsecundùm Abb. in capitul. propoſsuiſsti. de conſsecratio. eccleſs. vel alta. quia conſsecratio eccleſsiæ conſsiſstit in exteriori parte, fit enim delinitio, ſseu vnctio cum crucibus in ipſsis parietibus eccleſsiæ ab interiori in ipſsa ſsuperficie parte muri: vnde violatur ipſsa conſsecratio, ex comhuſstione parietum, licet parietes non corruant. Si ergo parietes ſsunt notabiliter decruſstati in toto, vel in maiori parte, iteranda eſst conſsecratio, vide gloſs. in dicto capitul. eccleſsijs, & infrà in iſsta lege.
h ¶ Derribada toda. Vel in parte maiori c. de fabrica. de conſsecra. diſst. 1. gloſs. d.c. propoſsuiſsti.
i ¶ Dubda que no era cõſsagrada. Cõcordat cũ capi. ſsolemnitates. de conſsecra. diſstinct. 1. & cap. eccleſsię, vel altaria. gloſs. in. d. cap. ꝓpoſsuiſsti. & dicitur dubitari, ſsecũdùm Inno. in rubri ca. de conſsec. eccleſs. vel alta. ſsi non apparet ſscriptura i libro eccleſsiæ vel columna, vł tabula mar morea, in qui bus ſsolet ſscribi tempus cõſserationis, vł ſsi non apparet teſstis ſsaltẽ vnus deponẽs de viſsu, vel ſsecundũ quoſsdam de auditu: nam cum i hoc caſsu nõ tractet̃ de prę iudicio alteriꝰ ſsufficiunt tales ꝓbatiões: quod Abb. di cit bene notã dum i dict. ca. ꝓpoſsuiſsti. & adde. gloſsſs. in d.c. ſsolennitates.
k ¶ No guardando la forma. Nã ſsi in forma eccleſsię eſsſset facta, non eſsſset iteranda, quia ſsacramenta hæreticorum in forma eccleſsiæ tradita, ſsunt bona: quia nõ ſsunt humana ſsed diuina. cap. quid faciet. 23. quæſst. 4. per Innoc. in. c. 1. de ſsciſsmati. & per Abb. in. c. ad probandum. colum. 4. de re iudi. debet tamẽ tunc eccleſsia reconciliari ex quo eſst conſsecrata per notoriè excommunicatũ, vt dicit Ioan. And. & Abb. in. c. conſsuluiſsti. de conſsecra. eccleſs. vel alta.
l ¶ Alguna partida fincaſsſse. Sequitur opi. gloſs. quæ eſst communis in ca. propoſsuiſsti de conſsecra. eccleſs. vel alta. contrariũ tener Abb. ibi poſst alios relatos ab Inno. in rubrica. illius titul. Sylueſstro in ſsum. in verbo conſsecratio ſsecunda. placet prima & communis opi. dicens ꝙ habet pro ſse veritatem: quia omnis conſsecratio eſst indelebilis manente ſsubiecto, vt patet per. S. Tho. ſsecunda ſsecundæ. q. 39. articul. 3. & in alijs locis ibi à Sylueſstro relatis ibi poteris videre ſsi velis latius.
m ¶ Todo el techo. Adde cap. ligneis. de conſsecra. eccleſs. vel alta.
n ¶ Reconciliar con agua bendita. Sequitur gl. in. c. propoſsuiſsti. de conſse. eccleſs. vel alta. & hoc eſst tutius & deuotius aliqui tñ dixerũt hoc nullo iure eſsſse expreſsſsum gl. alleg. c. de fabrica. de conſsecra. diſstinct. 1.
o ¶ La meſsa. Adde. c. 1. & cap. ligneis. de conſsecra. eccleſs. vel alta. &. capi. quod in dubijs, & in. d.c. 1. dedarat Abb. quis ſsit ille lapis. de quo ibi qui continet ſsigillum. vid. ibi per cum.
p ¶ Otra vez conſsagrar. Non intelligas de tota eccleſsia: ſsed tantum de al tari ſseu menſsa altaris, vt in. d.c. 1.
q ¶ Las aras. Nota ad declarationẽ glo. in. d.c. 1. de cõſse. eccleſs. vel alta. vt diſstinguat̃ inter altare ſstabile & altare viaticum de quo per Abb. ibi poſst Anto. vbi vid. Innocen. & vid. c. concedimus. de conſsecra. diſst. 1.
a ¶ Fieſsta. Vide in cap. 1. de conſsecratio. diſstinctio. 3. & in hoc ſstandum eſst conſsuetudini.
¶ Lex finalis.
Reconciliatur eccleſsia, cum per violentam ſsanguinis effuſsionem, aut fornicationem in ea factam, polluitur nec interim quòd reconcilietur, ſsunt ibi diuina officia celebran da. Et ſsi eſst conſsecrata nõ poteſst niſsi per Epiſscopum re conciliari cũ aqua ab eo, vel ab alio Epiſscopo bene dicta vino, & ſsale mixtis aſsperſsa. Si tamen non. ſsit cõſsecrata, qui libet presbyter de manda to Epiſscopi, poteſst eam reconciliare cum aqua benedicta. Item cimiteriũ eſst ex eiſsdem cau ſsis reconcilian dum & etiam ſsi in eo excõmunicatꝰ fuit ſsepultus ipſso inde amoto. h.d.
b ¶ Sangre. Adde cap. propoſsuiſsti. & capi. fina. de conſse cratione Eccleſsiæ, vel alta. & cap. 1. eo dem titul. lib. 6. vbi glo. declarat, quòd etiam, ſsi ſsine ſsanguinis effuſsione homo ibi occidatur, veluti cum ter ſsorio ad collum: vel ſsi iudex ſsuſspendi faciat aliquẽ in eccleſsia, reconciliãda eſst Eccleſsia. & de bet eſsſse iniurioſsa talis ſsan guinis effuſsio nam propter paucas guttas ſsanguinis non eſsſset Eccleſsia reconcilianda vt tradit ibi Dominicus in fine. & adde cap. reuertimini. 16. quæſstione. 1. & Bald. in. l. ſsi prædium. 1. colum. C. de ædili. actio. Ange de Are. in tractat malefi. in parte ſsanguis exiuit. Abb. in cap. propoſsuiſsti. de conſsecra. eccleſsi vel alta.
c ¶ Fornicio. Sentit ergo hec lex ꝙ non fiat pollutio Eccleſsiæ ex coitu coniugati, quod & tenuit glo. in cap. eccleſsijs. de conſsecratio. diſstinctio. 1. & poſsſset procedere, quando coniuges multo tempore obſsiderentur in Eccleſsia: vt tenet Sylueſster in ſsumma. in verbo conſsecratio. el. 2. quæſstione. 5. & in parte debitum. quæſstione. 3. Ioan. mayor in. 4. ſsententiarum. diſstinctio. 32. quæſstione. 1. colum. 3. aliàs etiam ex coitu coniugali polluta cenſsetur Eccleſsia, vt notat glo, communiter approbata in dict. capitu. vnico. de conſsecratio. eccleſsi. vel alta. libro ſsexto.
d ¶ Cantar miſsſsa, ni dezir heras. An autem contrafaciens incidat in irregularitatem? text. eſst quòdnon. in cap. is qui. de ſsentent. excommu nico. lib. 6. eſsſset tamen talis ſsuſspenſsus ab ingreſsſsu eccleſsiæ, ſsecundum lapum Abb. per tex. in cap. epiſscoporum. in fine. de priuilegi. libro. 6. & ſsi ſsuſspenſsione durante in eccleſsia celebraret diuina. eſsſset irregularis cap. is. cui. de ſsentent. excõmunicatio. libro ſsexto.
e ¶ Encubierto. Ita dicit Hoſstien. eſsſse tutius: ſsed glo. in dicto cap. vnico. de con ſsecratio. eccle ſsi. vel alta. dicit, ꝙ quãdo fa ctum eſst occultum, eccleſsia non eſst reconcilianda. & ſsequitur Abbas in ca. propoſsuiſsti. & capit. fina. eo. titu.
f ¶ El Obiſspo. Vide in capitul. penultim. de conſsecratione eccleſsiæ vel alta.
g ¶ Clerigo de miſsſsa. Sequitur gloſsſsam in ca pi. fina. eodẽ titulo & opinio gloſsſsæ eſst communis ſse cundum Abbatem ibi.
h ¶ En el cementerio. Vide in capitu. propoſsuiſsti. eodem titulo, vbi vide per Abbatem, quòd idẽ ſsi ſsit ſsepul tus in Eccleſsia, Eccleſsia eſst reconcilianda.
i ¶ Por eſsſsas miſsmas razones. Vide quod habetur in ca pit. vnico. de conſsecratione eccleſsiæ vel alta. lib. 6.