Titulus. XIII. De Sepulturis.
c ¶ Algunos omes. Stoici & Epicurei fuerunt iſsti vt tra dic Yſsido. 8. l. bro Ethimologiarum. ca. 6. & quòd ani ma ſsit incorruptibilis, & quòd habeat ſsubſstãrialẽ vi tã incõſsumptibilẽ, probat ſsandus Thomas prima ꝑte. quæſsto ne 75. arri. 6.
e ¶ Se mudauan. en otros. Vide quod habetur 24. quęſstione. 3. cap. penultimo. verſsi. ori geniani.
f ¶ Pudieſsſse entrar en otra coſsa. Vi. de hoc per Abulenſsem. Mathei. ca. 8. quæſstione. 31.
g ¶ Tantas almas Fides noſstra eſst quòd quo tidie Deus no nas creat animas, & infundit nouis corporibus: & in fundẽdo, creat: & creando infundit. glo. in. c. quod verò. 32. quæſstio ne. 2.
h ¶ Comerian. Vi de in cap. penultimo. 24. quæſstione. 3. verſsicu. Cherinthiani. & eſst hoc contra id quodhabeMath. 22. Mar ci. 12. & Lu. 20. neq; nubẽt ne q; nubẽtur. & cõtra id quod habetur de beatificatione & damnatione in momento facienda. Mathei. 25.
i ¶ En ſsu vida. Hoc eſst, contra id quod habeur. 2. Macha beo. ca. 12. in fi ne & in ca. animæ defunctorum. 13. q. 2. & an proſsit defunctis plus ſspe cialis oratio, quàm generalis pro omnibus defunctis? tradit glo in. c. fraternitatẽ. de ſsepult. vbi Ioan. and. dicit, ꝙ ſsi valorem orationis & a liorũ ſsuffragiorũ conſsyderamꝰ ex virtute charitatis, quæ vnit mẽbra Ecdeſsiæ, tãtus eſst, ſsi fiat pro multis, ſsicut ſsi pro vno: quia charitas nõ minuitur, ſsi affectus diſstribuitur in multos: imò augetur. Non enim Charitas eſst inuida, neq; quærit quæ ſsua ſsunt. de pœnitent. diſstin. 2. cap. charitas. facit de pœnit. diſst. 2. c. 1. ꝟſsi. credendum in quantum verò oratio, vel ſsuffragium, ſsunt ſsatisfactoria pro defundo, maior eſst ſsatisfactio pro vno facta, quàm ſsi fiat pro multis: ex diuina enim iuſstitia diuidicur illud in multos, pro quibus fit, & ſsic diuiſsum eſst, minus remanet. & hæc videtur ſsententia ſsancti Thom. in. 4. ſsentent. diſstinctio. 40. articul. 2. vbi & ponit nota bile verbum credendum eſs ſse quòd ſsi illi pro quibus ſsiunt, non indigent quòd proſsunt alijs. & adde Abba tem in dicto cap. fraternitatem. & vide quæ dixi ſsuprà. titu. 4. in l. 96. & per Lu cam de Penna in. l. anno nas. C. de anno ciuit. li. 11. vbi refert verba ſsancti Tho mæ in Quodlibeto. 12. quæ ſsubſstantialiter ſsunt, quòd opera vnius non valent al teri, quantum ad præmium eſsſsentiale, ꝗa id vnuſsquiſsque ex proprijs actibus vindicat. Sed ſsolum ad aliquod acciden tale gaudium vel quantum ad remiſssionem pœnæ temporalis. & ſsic ſsuffragia vitiorum poſs ſsunt prodeſsſse defunctis. Hu iuſsmodi autẽ communicatio operũ, contingit dupliciter. vno modo ex vnione charitatis per quã oẽs Chriſsti fideles efficiuntur vnum cor pus: & ſsic actus vniꝰ quo dammodo re dundat in iuuamentum al ternis, ſsicut videmus in membris materialis corporis. & ſsic iuuatur exa actu alterius, in quantum quilibet exiſstens in charitate gaudet de bono opere quod facit: & quanto maioris eſst charitatis, tantò amplius gaudet, ſsiue ſsit in purgatorio, ſsiue etiam in paradyſso, ſsiue in mundo. & ſsic procedit opinio illorum, quòd iſsta ſsuffragia omnibus proſsint qui ſsunt in purgatorio. Alio modo, actus vnius fit communis alteri per intentionem facientis: quia facit pro illo vel vice illius, quod præcipuè valet in debitis ſsoluendis: & ſsic ſsuffragia Eccle ſsiæ valẽt defunctis in quantũ vnus ſsoluit Deo ſsatisfactionẽ quã mortuus ſsoluere tenebatur: & ſsic valor ſsuffragij ſsequitur intentionem facientis: & ita ꝓcedit opinio illorum.
¶ Lex. I.
Sepultura eſst locus in Cimiterio pro cadaueribus ſsepeliendis: & offi cium clericorum in ſsepultura defuncti nõ debet vendi, neq; aliquod precium per eos exigi: poteſst tamen accipi quod gratis detur. Item ne q; locus ſsepulturæ vendi poteſst, & ſsi nullus ibi fuit ſsepultus: & ſsi de facto vendatur, incurritur labes Sy moniæ: vas tamen lapideũ vel ligneũ pro aliquo ſsepeliendo vendi poteſst. Itẽ locus ad ſsepeliẽ dum, antequã ſsit conſsecratꝰ per Pontificẽ vendi poteſst: & in eo non poteſst ſsepelire, niſsi ille cuius eſst. h.d.
a ¶ Lugar. Ortũ habet iſsta lex à notatis per gloſsſs. & Inno. in cap. abolen de. de ſsepultu. & per glo. 13. quæſstione. 2. in cap. clerici.
b ¶ El oficio. Hoc vendi non po teſst: quia cleri ci ad hoc tenentur ex officio. cap. præ cipiendum. 13. quæſstione. 2. &. 1. quæſstione. 1. c. dictum. &.c. non ſsatis. de ſsymonia. Si tamẽ ſsit cõſsuetudo, vt ob hoc aliꝗd detur, poſsſsunt compelli laici ad obſseruã dum laudabilem conſsuetu dinem. ca. ad apoſstolicam. de ſsymonia. quid autẽ de clericis extraneis, ꝗ ad hoc non tenentur vid. per Abb. in dict. ca. abolendæ. vbi di cit quòd poſsſsunt tales clerici, qui non ſsunt obligati ratione beneficij, vendere non officium, ſsed laborem ſsuum, accipiendo, non vt precium, ſsed vt ſsuſstentamentum.
c ¶ Vender el lugar. Locus antequam ſsit conſsecratus per Pontificem ad ſsepeliendum, vendi poteſst, ſsicut venduntur poſsſseſssiones ad eccleſsias ædificandas. argumen. cap. aurum. 12. quæſst. 2. item & vendi poteſst vas lapideum vel ligneum pro aliquo ſsepeliendo factum: niſsi ſsit factum ſsacrum per Pontificem, vel ad hoc ſspecialiter deputatum. cap. ad hoc. de religio. domi. vel ſsi iam aliquisin eis ſsepultus fuit. vt ſsubdit hæc lex. Procedit ergo quod hic dicitur in loco ſsacro, vel deputato per Epiſscopum ad ſsepeliendum. cap. queſsta. &. ca. poſstquam. 13. quæſstione. 2. & licèt aliquis in loco alio ſsit ſsepultus ſsine pontifice, non eſst lacus ſsacer. ſsecundũ Canones. vt notat glo. in. c. in eccleſsiaſstico. 13. q. 2. & ſscđm hoc talis locus poterit vendi: licèt ſsecùs ſsit ſscđm. ll. vt in. l. 2. ff. de relig. & ſsump. fune. ſscđm quas efficitur locꝰ religioſsus. Vides er go ꝗ̈ illicitæ & ſsymoniacæ ſsint conuentiones, quæ aſsiquando tractã tur cũ religioſsis vel clericis, vt detur alicui nobili pro ſsepultura ſsua & ſsuorũ Capella maior vel alia cũ pacto, qͦd pro hoc aliquis redditꝰ vel quid aliud detur Eccleſsiæ: quicquid enim temporale datur, vel promittit̃, vt fiat, ſsimonia eſst. 1. quæſstione. 1. ca. quàm pio. & ca. fina. de pactis. &. cap. ſsicut. & ca. audiuimus. de ſsymonia.
d ¶ Cuya fuere. Sepulchra enim quilibet facere poteſst & in re propria & in pro prio ſsiue com muni ſsepulchro quis ius funerandi habet. l. 1. ff. de mort. inf. Inſsti tu. de rerũ diuiſsi. in. §. religioſsum. & facit quod habe tur Geneſsi. 23. & in ca. poſstquam. 13. quæ ſstione. 2. & infrà. 6. partita. tit. 5. in. l. 12. & dicit̃ propriũ reſspectu vſsus, & non proprietatis: neq; extraneꝰ pot ibi ſsepeliri inuitis illis, quo rum eſst. l. 2. §. vſsu fructum. ff. de reli. & ſsump. fune. & Abb. quem vi de vbi hoc limitat in. d. ca. abolẽdæ. poſst Vincẽ. niſsi ex cã neceſsſsitatis. & vi. ꝑ Ludo. Rom. i quodã cõſs. & in tradi tione rei ſsuæ potuit iſstud pactũ apponi l. in traditioni bus. ff. de pac. & aduerte qͦd ſsi illi qui hñt ſsepulturas ꝓprias, in quibꝰ habent ius funerandi pro ſse & alijs de ſsuo genere, vel aliàs, faciunt pa ctũ aut taxam pro quanto extraneus debeat ibi ſsepeliri, ſsymonia eſst vt tradit Sylueſst. in ſsum. in verbo ſsepultura. verſsi. 2. quæritur. allegat c. audiuimus. &.c. ſsicut. de ſsymo.
¶ Lex II.
Ex quatuor cauſsis ſsepeliuntur Chriſstiani propè eccleſsiam. Prima, quia ſsicut ſsunt Deo fide propinquiores, ſsic eorũ ſsepulchra ſsint eccle ſsię propinqua. Secũda. vt venientes ad eccleſsia, & videntes ſsepulchra pro cognatis & amicis orent. Tertia, vt rogent Deũ & ſsanctos pro eis Quarta, quia diaboli non ſsic propinquãt cimiterijs, ſsicut alijs locis, & ideò dicitur cimiterium, quaſsi mortuorum defenſsio, tẽporibus licèt antiquis per antiquas principũ leges ſsancitum fuit, ꝙ ſsepulchra extra vrbem eſsſsent propter fœtorem. h.d.
e ¶ Cerca de las egleſsias. Cimiterium vel ſsepulturæ ordinariè debent eſsſse circa eccleſsiam. vt in cap. ſsicut antiquitus. 17, quæſstione. 4. ſsed etiam poteſst eſsſse remotus ſsicut & in Francia propter fœtorem. ſsecundum Innocent. in ca. abolendæ. eo. tit. & in loco priuato non poteſst fidelis eligere ſsepulturam. ca. fraternitatem. & ibi notat Abb. de ſsepul.
a ¶ La ſsegunda. Hæc ratio & ſsequens ſsumptæ ſsunt à cap. cum grauia. & glo. ibi. 13. quę ſstione. 2.
b ¶ Fuera de las cibdades. Vid. in. l. antepen. C. de reli. & & ſsumpti. fune. & facit id quod habetur & ibi traditur per Ioan. de Plat. in. l. cum ſsupra virentes C. de re milita. lib. 12. & olim in campis homines ſsepe liebantur. vt patet in. l. 3. §. diuus. ff. de ſsepulch. viola. glo. in cap. fina. de tornea.
¶ Lex. III.
Clericis Eccleſsię vbi quis eſst ſsepeliendꝰ pertinet ius ſse peliendi, vel alijs clericis de eorum aſsſsenſsu: vel ipſsis deficientibus, & ſsi cleri ci deficiãt, poteſst á laicis de functus ſsepeliri, ſsine officio tamen Eccleſsiaſstico, ſsi eccleſsia non fue rit vellocus in terdictus, & ſsi laici aliàs fecerint, poſsſsunt excommunicari, & per Regem ſsunt arbitrariè puniendi: & quilibet eſst in ꝓpria, vel deſsignata per clericos ſsepultura ſsepeliendꝰ & ſsi in aliena ſsepelitur, poteſst dominus petere quòd exhumetur, autoritate Põ tificis: & non licet domino propria autoritate exhumare illum, aliàs tenetur actione iniuriarum ſsi tamen nunꝗ̈ quis fuit ſsepultus in loco illo, poteſst dominus ſsepulchri petere aut tolli illatum aut loci precium. h.d.
c ¶ A las egleſsias. Habent enim eccleſsiæ ex aſssignatione Pontificis cimiterium, iuxta id quod habetur in cap. ſsicut antiquitus. 17. quæſstione. 4. quod aſssignatur, quando locus eccleſsiæ conſsecratur. c. nemo. de conſse. diſstinct. 1. adde. c. eccleſsias. 13. quæſstione. 1. & poteſst vnũ cimiterium aſssignari diuerſsis eccleſsijs, in quo habeant ius ſsepeliendi ſsuos parochianos. ſsecundum Innnocent. in ca. abolendæ. eo. titu. & illæ tantùm eccleſsiæ, quæ habent populum, habent cimiteriumſse. cundum Inno. in ca.. eod. titu. An autem poſssit Epiſscopus dare priuilegium ſsepulturæ eccleſsiijs quę non habent populum, vid. per Abba. in ca. ccrtificari. de ſsepul. vbi poſst Ioan. Andr. concludit quòd ſsic, dummodo cum concedit cimiterium de nouo infra parochiam alterius eccleſsiæ debet hoc facere ex iuſsta cauſsa etiam de cõſsenſsu Ca pituli.
d ¶ Otros clerigos Non enim licet eis inuito rectore alienã parochiam in gredi. 8 q. 1. c. epiſscopi. &. 9. q. 2. ca. nullus. &. 6. q. 3. cap. ſscriptum. & in propoſsito tradit Alberi. de fratribꝰ intrantibus cũ Cruce parochiam. vbi de functus iacet, qui in eccleſsia frarrum elegit ſsepulturã. in rub. C. de reli. & ſsumpt. fune. referens cõ ſsil. Oldral. de quo & vide. ꝑ Abb. in. ca. cũ liberum. de ſse pultu.
e ¶ Los legos. Nã aliàs eſsſset inhumanum ca dauer iacere inſsepultum.
f ¶ Reueſstir. Laici non debent vti veſstibus li neis, quibus clerici vtũtur vt hic neq; di cere officia, vt clerici. & dicit Cardina. in Clementi. 1. de celebr. miſsſsa. quòd laicus non poteſst di cere orationẽ, dicendo. Dominus vobiſscum.
g ¶ Entredicho. Vi. in. c. quod inte. de pœni. & remiſss. & ſsuprà. titul. 9. l. 15.
h ¶ En fueſsſsa agena. Licèt quis inferre non poſssit mortuum in locum alienum. vt hic & in. l. 2. ff. de relig. & ſsumpti. fune. non tamen licèt domino loci corpus effodere vel diruere ſsine dec reto Pontificis, vel iuſsſsu Papæ. vt in. l. oſsſsa. ff. eodem. vt hic ſsubijcit. & vide quod habetur in ca. cum liberum. & in ca. ex parte. de ſsepultu. &. 2. q. 2. c. omnes. & vi. quod dixi ſsuprà. in. l. 1. huius titu.
i ¶ El precio. Adde. l. is qui intulit. ff. de relig. & ſsumpti. fune.
k ¶ No aya ſsoterrado. Nam tunc non poſsſset vendi. vt habetur ſsuprà eodem. l. 1.
¶ Lex. IIII.
Debet Epiſscopus eccleſsiæ cimiterium aſssignar ad ſsepulturam defunctorum ita quod eccleſsiæ Cathedrali, vel conuẽtuali aſssignet circum quaque. 40. paſsſsus, alijs eccleſsijs. 30. niſsi ſsit impedimẽtum ob do morum circunſstantiam & quilibet paſsſsus habere debet, quinque pe des & in pede quindecim di gitos. h.d.
a ¶ Tanto dezir. Cimiteriũ dicitur quaſsi cinis terium: ꝗa ibi cinis mortuorum terit̃, vel dicitur cimiterium à ci nos, quod eſst dulce tenor, ꝙ eſst ſstatio qua ſsi dulcis ſstatio, ſsecũdùm Archid. in. c. 1. 13. quæſstiõe. 1.
b ¶ Señalar. Vi. quæ dixi, ſsuprà, eo. in. l. 3. in gl. 1. & vid. in. c. eccleſsias. 13. qõ. 1. & põt quis in eccleſsia de conſsenſsu epiſscopi ha bere propriã ſsepulturam. c. pe. et ibi Abb. de ſsepul & an inuito patrono ſsepulturę poſssit ibi alius ſsepeliri vide per Rochum in tracta. de iure patro. char. 19. col. 2. & Abb. in. d.c. pe. vbi dicit poſst Vinc. quòd propter neceſssitatem poſsſset ibi extraneus ſsepeliri.
c ¶ Quarenta paſsſsadas. Concord. cum. c. ſsicut antiquitus. 17. quæſst. 4.
d ¶ Caſstillos, o caſsas. Vide in cap. quiſsquis. 17. quæſstione. 4. & tantum ex tenditur hoc ius funerandi, quantum cimiterium eſst per epiſscopum limitatum, ſsiue eccleſsię ſsint in ciuitate, ſsiue extra, ſsecundùm Hoſstiẽ. eod. titu. in ſsumma. §. quid ius funerandi.
e ¶ Cinco pies. Ex glo. in. d.c. ſsicut antiquitus ſsumptum eſst, & vide per Bart. in authen. de noui ope. nun. colla. 5.
¶ Lex. V.
Debet quilibet in parrochia ſsua vbi diuina audit, & ſsacramenta recepit, ſsepeliri, poteſst tamen alibi eligere ſsepulturã, niſsi ad talem electionem fraudulenter inductus ſsit ab aliquo, vel ſsi odio contemptu ve clericorum ſsuæ parrochiæ hoc feciſsſset, vel nihil ſsuæ eccleſsiæ reliquiſsſset. nam tunc reſstituitur corpus, cum habitis ratione ſsepulturæ ſsuæ eccleſsię. Si tamen nulla ex his cauſsis, talem electionem feciſsſset & aliquid ſsuæ eccleſsiæ legauit: nihilominus habebit dimidiam. tertiã, aut quartam (ſsecundum loci conſsuetudinem) eorum quæ eccleſsiæ, vbi ſsepelitur & alijs eccleſsijs, aut monaſsterijs reliquit, & ſsi conſsuetudo non ſsit certa habebit quartam, & ſsi dicatur, quòd erat conſsuetudo, quòd nihil ex hac cauſsa daretur. Item non poteſst quis ſsepeliri in capellis vbi epiſscopus non conceſssit ſsepulturam ſsine epiſscopi mandato, & ſsi contra fiat petitur corpus cum omnibus ſsepulturę cauſsa habitis. hoc dicit.
f ¶ Parrochiano. Adde. c. ex parte canonicorum. & cap. in noſstra. de ſsepultu. & cle. dudum. §. verum. eod. titu. capit. is qui. eod. titu. libr. 6. & procedit, niſsi defunctus haberet ſsepulchrum maiorum, tunc enim potius eſst ſsepeliendus in ſsepulchro ſsuorum maiorum, vt habetur in d.c. is qui. & in. c. 1. de ſsepultu. gloſs. in capitul. primo. eod. titu. libr. 6. in verbo apud quas. dicuntur aut maiores, ſsecundùm, quòd declarat Petr. de Peru. in tract. de cano. portio. cap. pater & auus. 13. quæſstio. 2. cap. ebrom. & in. d. cap. 1. de ſsepultu. & licet ſstrictè & propriè maiores dicantur ſsuperiores tantum, vltra tritauum. vt in. l. iuris conſsultus. §. parentes. ff. de gradi. l. quicunque. §. parentes. ff. de in ius vocan. illud procedit ſsimpliciter alias loquendo, nõ in iſsto caſsu, vt tradit Oldral. conſsi. 25. cuius dicta refert Abb. in dict. capi. primo. col. fi. ſsicut domicilium eſst inter viuos: ſsic & ius ſsepulturæ inter mortuos & reſspectu domicilij conſsequitur quis originem patris, & aui nõ ſsuperiorum, vt notatur. in. l. aſsſsumptio. ff. ad municip. & in capi. fin. de parrochia. ſsi tamen pater fuit ſsepultus in vno ſsepulchro: auus verò & proauus in alio ſsepelietur filius cum auo, & alijs maioribus, ſsecundùm glo. in capit. his qui. de ſsepultu. libro. 6. licet aliud voluit Abbas in dict. cap. 1. ſsed primum magis conſsonat iuribus de hoc loquentibus. & ſsi in nullo ſsepulchro ſsunt plures maiores, ſsed hic eſst pater, illic auus, & ſsic de alijs videtur tũc, quòd ſsit ſsepeliendus in eccleſsia par rochiali, cum nullum eſst ſsepulchrum maiorum, refert tamen Ioan. And. in nouel la. de conſsuetudine eſsſse, ꝙ tunc ſsepeliatur cum patre. & Abb. in dict. capitul. 1. vult quòd etiã ſsit de iure ſsed primum vide tur verius, ſsecundùm Petrum de Peru ſsio. vbi ſsuprà, & placet Sylueſstro in ſsum ma in verbo ſsepultura. ver ſsicul. octauo, quæritur, vbi reſspondet ad fundamẽtum Abbas. de patriarcharũ ſsepulchro. đ via toribꝰ, & peregrinis & ſscholaribus vbi ſse peliant̃, vid. ꝑ Abb. i.c. 1. eo. tit. &. j. eo. l. 7.
g ¶ Los ſsacramentos. Quid ſsi in vna eccleſsia audiebat diuina, in alia percipiebat eccleſsiaſstica ſsacramenta: vel eſst parrochianus duarum eccle ſsiarum? tunc ſsi vtraque eccleſsia habet ius funerandi, locus erit præuentioni. de reſscript. c. duobus. libr. 6. & ſsi non eſst præuentio diœceſsanus concordabit partes, ſsecundum Petrum. vbi ſsuprà. & vid. quod habetur in. c. cum quis. §. 1. & ibi glo. eod. titu. libr. 6.
h ¶ En la ygleſsia Cathedral. Vid. in. c. vbicunque. 13. q. 2.
i ¶ Su linage. Et licet defunctus non eligat ſsepulturam maiorum: ſsed eius conſsanguinei eum ibi ſsepeliant, adhuc debetur quarta eccleſsiæ parrochiali. quaſsi tacitè talis locus per eum videatur electus. lege ſsecunda. ff. de iure codici. ſsecundùm Innocent. in capit. in noſstra. de ſsepultu. Baldus. in. l. ſsi quis ad declinandam. colum. penulti. C. de epiſs. & cleri. verſsi. quarto quæritur.
k ¶ Puede lo fazer. Quilibet enim ſsiue maſsculus ſsiue fœmina poteſst ſsibi eligere ſsepulturam. capitulo primo. & cap. fraternitatem. & capit. in noſstra. cap. de vxore. de ſsepult. & ſsi eligat locum minus religioſsum. vt habetur hodie. in capitul. 2. §. fina. eod. titul. libr. 6. & poteſst eligere etiam filius familias: ſsi tamen pubes ſsit, vt in capitul. licet. eod. titul. lib. 6. Item & ſseruus: quia in ſspiritualibus ceſsſsat dominica poteſstas. cap. 1. de coniu. ſseruo. de religioſso die vt in capit. fina. eod. titu. lib. 6. & per Abb. in cap. de vxore. eod. tit. vbi quid de Abbate. Item & hodie cum de iure regni damnatus ad mortem poteſst facere teſstamentum, poterit eligere ſsepulturam, & vid. quæ de iure cõmuni dicit ſspeculator & Ioan. And. ibi in additio. in. titu. de inſstru. editio. §. compendioſsæ. col. 3. & in. ver. 13. & nota ꝙ relictũ eccleſsiæ pro ſsepultura tacite videtur adimiſsi alibi eligat ſsepulturam, ſsecundũ Abb. in. c. in no ſstra de ſsepultu. vlti. notabili. Item nota, quòd ſsi religioſsi conceſsſserũt mihi vt in aliquo loco ſsuæ eccleſsiæ poſsſsem facere ſsepulturam ꝓ me & meis, & ibi incepi ſsepelire ſsi poſstea conueniam cum eis, quod nõ poſssim ſsepelire niſsi vſsque ad certum numerum, & quòd non poſsſsim ibi conſstruere monumentum cum lapidibus niſsi vſsque ad certam menſsuram, quòd iſsta conuentio non valet, & poſsſsum ſsepelire quot volam & ornamenta lapidũ facere prout decet ita tenet Paul. de Caſstr. per text. ibi in. l. caueri. ff. cõmu. prædio.
l ¶ Falago. Adde. c. in noſstra. ad fi. eo. tit. & habes hic, ꝙ non tenet electio ſsepulturę, vbi quis illectus vel ex contemptu eccleſsiæ ſsuæ alibi elegit ſsepulturam, & adde glo. notab. in. c. vbi cũq; temporũ. 13. q. 2. ꝙ niſsi appareat certa cauſsa mutationis, ſsemper præſsumitur electio, vel contemptus, niſsi ſseruet in eligendo ordinem traditum. in dict. c. vbi cunque, dictum tñ illius. gl. hodie nõ procedit ſstante diſspoſsitione. c. cum quis. §. fi. de ſsepultu. lib. 6. prout & vult Archid. in dict. capit. vbi cunque ſsuper fine illius glo. eſst tñ pulchrũ dubiũ, vtrũ iſstud de illectione vel contemptu procedat hodie ſstante diſspoſsitione illius capi tuli, & videtur Abb. in. c. fraternitatis. in fi. eo. titu. velle quod ſsic, vbi dicit hæc verba. Item poteſst procedere iſste tex. quando dolo fuit inductus vel ex contemptu elegit ſsepulturam in loco minus religioſso cap. 1. eod. titu. lib. 6. vel quando non ſsoluitur portio eccleſsiæ partochiali Imo. & Hoſst. eod. tit. in ſsumma. §. & apud quã eccleſsiã. vult, quòd & ſsi eligat ad ſsepulturam locum magis religio ſsum, ſsi tamen fuerit illectus vel ex cõtemptu & temeritate tranſsierit non tenet electio & dicta Hoſsti. ſsequit̃. l. iſsta partitarum. & quod dicitur de ille ctione procederet fortè, qñ dolo ſsefuit ꝑſsuaſsꝰ: ita ꝙ ex dolo fuit motus ad eligendum ſsepulturam, alias nõ electurus dolo ceſsſsante: nã ſsi tm̃ eſsſset ſsimplex perſsuaſsio blando ſsermone, nõ eſsſset criminoſsum. l. fi. C. ſsi quis aliquem teſst. prohi. & pro hoc facit qđ dicũt Ioan. And. & Io. de Ligni. & Domini cus. in. c. 1. eod. titu. lib. 6. vbi dicunt ꝙ ſsimpliciter exhortans ad eligendum non interueniente promiſssione, voto, ſseu iuramento, nõ incurrit pœnam illius capituli. & hoc per illum text. adde quod notat Abb. in. d.c. in noſstra, ſsuper glo. in verbo niſsi dolo.
a ¶ O ſsi no dexaſsſse. Idem voluit Hoſsti. in. d. §. & apud quam eccleſsiã ver. vel non reddatur canonica portio, motus per text. in. c. 1. eod. titu. nã ſsub certa forma conceditur ibi electio ſsepulturæ, ſsi ſscilicet canonica portio eccleſsiæ parrochiali relinquatur & ſsub anathemata prohibetur, ne aliter eligatur. ergo ſsi hæc forma non ſseruatur, electio non valebit, dicit ipſse. hoc ẽt probatur in. c. 2. eod. titu. ibi medietatem eccle ſsiæ ad quam pertinere dignoſscitur relinquat. Sed certè indicio meo hoc eſst durum dicere, quòd hæc omiſssio vitiet electionem: iura enim tantum volunt, quòd de relictis eccleſsiæ ſsepulturæ detur canonica portio eccleſsiæ parrochiali: non quòd teneatur expreſsſso ſsuo iudicio relinquere. & ita loquitur etiam text. in. d.c. 1. & non prohibetur ibi ſsub anathemate, ſsi aliter eligatur: ſsed ſsi canonica portio nõ ſsoluatur. Item dictum. c. ſsecũdùm licet iubeat relinqui, non ex omiſssione annullat electionem ſsepulturæ, ſsed vult quod debeatur etiam ſsi non relinquat, & hoc idem videtur colligi ex iſsta. l. partitarum. cum inferius ſsubdit, ſsi dexaſsſse alguna coſsa ala ygleſsia. &c. Vnde innuit, quòd non ſsit neceſsſsarium relinquere iſstam quartam canonicam: ſsed quòd etſsi non relinquat debet haberi ab eccleſsia ſsepulturæ & probat opti me text. in. c. de his. eod. titu. ibi nihil tibi vel eccleſsijs, à quibus receperunt ſsalutis pabula relinquentes. vbi clarè hoc vult: & notat Abb. in ſsecundo notabili. Item ſsi aduertis. l. iſsta partitarum non exigit, ꝙ tota portio canonica relinquatur: ſsed quòd aliquid leget̃ imo & hoc, quòd ſsit neceſsſse, vt electio valeat, ꝙ aliquid legetur nõ memini de iu re canonico vidiſsſse cautum, ſsed potius contrarium colligitur ex dicto. c. de his. tene tamen menti iſstam. l. partitarum.
b ¶ De mas. Habes hic, quòd legatum factum eccleſsiæ parrochiali ab eo qui alibi elegit ſsepulturam non computat̃ in quartam parrochia lem quæ & fuit opinio Hoſstien. in. c. officij. de teſsta. Cardina. in cle. dudum. §. verum. quæſstione. 27. de ſsepultu. vbi Ancha. quæſst. 11. Item Decius in authentica præterea. C. vnde vir & vxor. colum. 8. contrariam opinionem: imo, quòd computetur in quartam tenet Anto. Io. de Imo. Abb. in. d.c. officij. Fredericus conſsil. 3. Ioan. de Lign. & Imol. in. d. clemen. dudum. Salyce. & Alexã. in dicta authentica. præterea. idem Alexand. in. l. ſsi cum dotem. §. ſsi pater. ff. ſsolut. matrimo. Corneus. in. d. authentica. præterea. & ſsic hæc opinion. eſst magis communis tene menti iſstam legem partitarum contra communem. & fortè iſsta opinio quam ſsequitur iſsta. l. eſst de iure verior quando teſstator non reliquit totam quartã, nam ſsi totam reliquiſsſset nihil aliud poſsſset peti ab eccleſsia parrochiali. vt in capit. 1. &. 2. de ſsepultu. Hoſstien. in dicto capitul. officij.
c ¶ Segun la coſstumbre. Adde cap. certificari. de ſsepultu.
d ¶ A otras ygleſsias. Sequitur opinionẽ Hoſstien. i. ca. 1. eo. titu. vbi gl. tenet contrariũ, imo, quòd tãrum debeatur de relictis eccleſsiæ ſsepultu ræ gloſs. etiam in. c. cum ſsuꝑ. &. c. certificari. eod. titulo. Inno. in. ca. 2. eo. titul. Abb. in. d.c. 1. & certe iſsta de iure canonico videt̃ verior, & æquior opinio, quam & tenet Bald. in l. ſsi quis ad de clinandã. col. pen. C. de epi. & cleri.
e ¶ La quarta. Ita dixit glo. in. d.c. certificari. eo. tir. & adde clem. dudum. §. verum. eo. titu. & vid. per Hoſst. eo. tit. in ſsumma. §. & quota ſsit. & eccleſsia cui eſst relictum debet iſstam quartam eccleſsiæ parrochiali & aliam quartã epiſscopo cui illa eccleſsia ſsubiacet. Hoſst. in ſsumma. titul. de ſsepul. §. & vtrum. Abb. & cõmuniter Doct. in. c. fi. de teſsta. deduci tamen debet prius quarta debita eccleſsiæ parrochiali ſsecundùm Abb. in. c. certificari. de ſsepultu.
f ¶ Coſstumbre. Sequitur dicta Hoſstien. in dict. §. & quota ſsit, dicens, ꝙ talis conſsuetudo omnino irrationabilis eſsſset & leonina: ſsi tamen ſsecundùm eum eſsſset conſsuetudo, quòd aliquid ſsolueretur, licet ſsit minus quarta, valeret ſsi eſsſset legitime præſscripta. Abb. in capitul. certificari. de ſsepultu. tenet quòd pro parte & in totum poſsſset præſscribi contra ſsolutionem huius quartæ, ſsed cum ſsit præſscriptio contra ius requiritur titulus & tempus quadraginta annorum, vel tempus de cuius initio non ſsit memoria, quãdo non adſsit titulus, videas ibi per eum & per Hoſstien. & Ioan. Andr. ibi qui idem voluerunt, & procedit hoc quando conſsuetudo inducitur, contra eum, cui debetur de iu recommuni: quia tunc non eſst propriè conſsuetudo: ſsed præſscriptio, ideo debet habere comites præſscriptionis, ſsed ſsi induceretur contra alium, tunc poteſst induci, vt conſsuetudo etiam ſsine titulo: quia ad eſsſse conſsuetudinis, non requirit̃ titulus. ſsunt etiam alij caſsus in quibus hæc quarta non debetur, veluti ſsi per priuilegium aliqui à præſstatione eximuntur, vel quando legatur ad vſsus priuilegiatos, vt in capitu. fina. de teſstamen. & infrà. l. proxima, vel quando eccleſsiæ donatur inter viuos cap. de his. de ſsepultu. Item ſsi eccleſsia parrochialis erat interdicta ex culpa ſsua, & non parrochiani. vid. per Domi. in ca pitulo primo. de ſsepultu. libro ſsexto. Item quando licet alibi eligerit ſsepulturam: non tamen ibi ſsepelitur vel ex facto contingente circa defunctum, vel quia hæredes nolunt illum deferre ad eccleſsiam electam, ſsecundùm Fredericum conſsil. 10. contrarium vult Domini in capitulo primo. de ſsepultu. libr. ſsexto. quia cum eccleſsia electa non priuetur legatis factis ratione ſsepulturæ: ideo forte neque ſsua quarta eccleſsia parrochialis. Item quando tempore teſstamenti & legati non elegit ſsepulturam: ſsed poſstea tempore mortis illam elegit. vi. in capitulo relatum. de ſsepulturis. in gloſs. & intellige, niſsi hoc fieret in fraudem. Item ſsi parrochianus propter vacationem tempore longo non potuit in ſsua parrochiali eccleſsia audire diuina, neque ſsacramenta percipere: quia tunc non debetur quarta, ſsi alibi eligit ſsepulturam, ſsecundum Petrum de Peruſsi. qui refert Baldum in tractatu de canonica portio, vbi videas de iſstis & de aliis in materia.
¶ Item quando ſsit repoſsitio funeris in aliquo loco ad tẽpus, ſsecuudùm eundem Petrum. vbi ſsuprà, quem vi. latius de iſstis & Sylueſst. in ſsumma. in ver. canonica portio ver. nono quæritur. vid. etiam aliqua notabilia in iſsta materia, per Bald. in. l. ſsi quis ad declinandam. colũ. pen. C. de epiſsc. & cleri.
a ¶ De los obiſspos. Iſstud verbum nota tu multum pro dictis Abb. in. ca. certificari. co. 2. de ſsepultu. vbi quærit ꝗs poſssit darepri uilegium ſsepulturæ in eccleſsijs, quę nõ habent popu lum, & cõcludit poſst Ioan. And. ꝙ poſssit epiſscopꝰ ſsi tamen velit cõcedere cimite tium denouo intra parrochiam alteriꝰ, debet hoc facere ex iuſsta cauſsa & de cõ ſsenſsu capitu.
b ¶ En tales lugares. Fidelis nõ poteſst eligere ſsepulturam. i loco priuato, & ſsi elegerit talis voluntas eſst ſspernẽda, vt hic & in. c. fraternitatem. eod. titul. vbi Abb. 3. notab.
c ¶ El cuerpo. Ad de. c. fraternitatis &. c. ex parte. &. ca. in noſstra. eo. tit. &.c. eccleſsias. 13. qõ. 1.
¶ Lex. VI.
Si defunctus non eligit ſsepulturam, ſsi eius cõſsanguinei eum alibi quam in eccleſsia ſsua ſsepe liant (ceſsſsanti bus cauſsis de quibus ſsupra lege proxima) habet eccleſsia ſsua, partem ſsibi debitam, de his que per conſsanguineos data fuerint eccleſsiæ ſsepulturæ. Si tamen ex aliqua ex dictis cauſsis conſsanguinei id feciſsſsent, eccleſsia ſsua petet corpus, cum omnibus datis cauſsa ſsepulture, itẽ iſsta quarta par rochialis non debetur de relictis certis perſsonis, neque de armis vel equis relictis in terræ ſsanctę ſsubſsidium, vel pro fabrica, vel ornamentis eccleſsiæ, campanis vel luminaribus, vel alijs ad perpetuum cultũ diuinum legatis, neque de relictis pro anniuerſsario ſseptimo, vigeſsimo, vel trigeſsimo, neque de relictis hoſspitalibus vel pauperibus, ſseu in pontium refectionem vel fabricationem, niſsi in fraudem epiſscopi & eccleſsiæ ſsuæ relinquatur. Item ſsi quis in ſsanitate ſse cum rebus ſsuis vel aliqua parte dedicauit monaſsterio, religionem ingrediendo, nihil habebit ſsua eccleſsia, ſsi vero infirmus ingrediatur & de tali infirmitate deceſsſserit, habebit eccleſsia ſsuam partem. h.d.
d ¶ En otra ygleſsia. Intellige, in qua tamen de iure deberet ſsepeliri, vt ſsi ibi eſsſset ſsepulchrum ſsuorum maiorum: nam alias non poſsſsent conſsanguinei aliam eligere, quam parrochialem: in qua percepit defunctus ſsacramenta. probatur hoc in cap. licet. primo reſspõſso. de ſsepul. libr. 6. vbi habetur, quòd neque pater pro filio impubere ceſsſsante cõ ſsuetudine poteſst eligerea liam.
e ¶ Su parte. Vid. quæ dixi ſsuprà. l. proxima in gloſs. 4.
f ¶ Sobredichas.. Quando. ſs. dolo fuit electio ſsepulturę facta vel ex contemptu, vel temeritate, vel ſsi fuit electio facta de loco in quo nõ erat ius funerandi: nam illud ſsi non reliquit aliquid eccleſsiæ parrochiali, non poteſst hic imputari, cum dicit iſsta lex in principio. quòd deceſsſsit defunctus perdita loquela ab inteſstato & facit ad ea, quæ dixi. in dict. l. proxima in verbo, o ſsi no dexaſsſse.
g ¶ A perſsonas ciertas. Extra illas quas dixit ſsuprà. l. proxima, imo, vt ibi dixi tamũ deducitur de relictis occaſsione ſsepultu rę vid. in. c. ex parte. lo terce ro. de verb. ſsigui.
h ¶ De Ieruſsalẽ. Vid. in. ca. in noſstra. de ſsepultu.
i ¶ Lauores. Intellige quãdo eccleſsia eget reparatione. ca. ex parte. 3. de verbo. ſsigniſsi. Hoſstien. Ioã. Andr. & Ancha. in. c. fi. de teſsta. vnde. l. iſsta ſsumpta ẽ. Sylueſst. iſsum ma. i verbo ca nonica portio. ver. quarto quærit̃. Go fredus tamen & Cardina. & Barba. in. d.c. fi. nitunt̃ probare contrarium. ꝑ tex. in c. vobis. 12. qõ. 2. ſs. vt ſseruari debeat i futurã fabricæ reparationem.
k ¶ Ornamẽto dellas. Vid. in. d. ca. ſsin. & nota exẽpla hic po ſsitalatius explicata, quã i d.c. fi. & dicit Sylueſst. i ſsum ma i verbo ca nonica portio. quod ſsi legat, vt fiat chorus vel pictura, vel anchona, vel calix, vel huiuſsmodi, nõ debet̃ quarta: quia iſsta eſst fabrica ad longæuũ honorẽ Dei. allegat. d.c. fi. &. l. 1. C. ne ſsig. ſsalua. & Inn. in. c. cum ad ſsedem. de reſst. ſspo lia. dicentẽ, ꝙ cruces & calices ſsunt ornamenta eccleſsiæ. & idẽ ante eũ dixit ſsumma angelica in. d. verbo canonica portio. col. 2. ver. de quibus debetur. & idẽ vult Bal. ꝗ êt loquat de pictura. in. l. ſsi ꝗs ad declinandam. C. de epiſsc. & cleri.
l ¶ Para ſsiempre. Vt in altari vel capella perpetuo dotata Innocẽ. Ioan. And. & Abb. in. d.c. fina.
m ¶ Treyntanario. Vi. in. d.c. fi. & vi. de iſstis. c. quia alij. 13. quæſst. 2.
n ¶ A los hoſspitales. Nota bene ad declarationem eius quod habetur in d.c. fi. nam dicit de pijs locis.
o ¶ Engañoſsamente. Vi. in. d.c. fi. & in. c. officij. de teſsta. & intelligerẽ de ſsraude ex propoſsito vt quia animo fraudandi quartã: cũ alias eſsſset extra iſstos caſsus eccleſsiæ rclicturꝰ in fraudẽ expreſssit pro iſstis cauſsis: vt quarta non ſsolueretur, vel quia forte eccleſsia non indigebat iſstis, & in fraudem expreſssit pro iſstis cauſsis.
p ¶ En ſsu ſsanidad. Concor. cum. c. de his. de ſsepultu. & vid. quæ dixi. ſsuprà. l. proxima. in glo. ſsuper verbo. coſstumbre.
¶ Lex. VII.
Non perdit eccleſsia parrochialis ius ſsuũ, ab eo qui in propria domo reſsidẽs, cum bonis ſsuis habitũ recepit, licet in monaſsterio ſsepeliatur. Item aduena ſsepeliendus eſst in eccleſsia parrochię vbi moritur, vel iu eccleſsia maiori, damnatus ad vltimum ſsupplicium, ſsepelitur in cimiterio alicuius ex eccleſsijs vbi moritur, & ei viuo non denegatur euchariſstia, ſsi eam petierit. h.d.
a ¶ Su derecho. Concord. cum cap. cum & plantare. §. de confratribus. & capitul. vt priuilegia. de priuileg.
b ¶ O en la ygleſsia mayor. Hoc quando peregrinus morã in parrochia non traxit, vł non venerit a nimo trahendi ibi moram ſsecũdùm Anto. in cap. 1. de ſsepultu. vł dic ſsecundũ alios quod vtra que eccleſsia habet ius funerandi & ſsic erit locus præuẽtioni: & huic opi nioni conſsonat iſsta. l. & dicit Hoſstien. eodem titulo. in ſsumma. §. et apudquam eccleſsiam. ad fi. quòd ſsi de facili & ſsine fœtore portari poſsſset ad ſse pulchrum ma iorum, fieri ſsic debet & cũ ſsuis parentibꝰ eſst tumulandus, argumẽto. c. 1. & capit. fraternitatem cap. ebrom. §. ioſseph. 13. quæ ſstione. 2. niſsi de hoc eſsſset contraria con ſsuetudo, alias dicit ſsepeliendum eſsſse in lo co in quo mo ritur, ſsi nimis diſstat à ꝓpria parrochia. ita quòd cum difficultate et fœ tore portaretur. & vid. tex. in. c. is qui. eo. titu. lib. 6.
c ¶ De alguna ygleſsia. lntellige niſsi ipſse ele gerit in qua ſsepeliatur, vt dixi ſsuprà. eo. l. 5. & adde ad iſstã. l.l. obnoxios. C. de reli. & ſsump. fun. l. 1. 2. &. 3. ff. de cada. puni. &. 13. q. 2. c. quęſsitum.
d ¶ Comunion. Adde. 1. q. vlti. c. pe. &.c. 2. de furtis. & clemẽ. 1. de pœni. & remiſsſs. cũ glo. ibi & glo. in. c. ſsi quis. de corpore. 26. quæſst. 6.
e ¶ Señales. Adde cap. à nobis. el primero. de ſsententia excommu.
¶ Lex. VIII.
Hær etici & infideles & quicunque qui non ſsint Chriſstiani, carere debent eccleſsiaſstica ſsepultura. Item maiori excommunicatione excom municati, vel minori in quàm incidũt ex contẽptu & ex familia ritate cum excommunicatis, & ſsi de facto ſsepeliantur debent inde ex trahi, ſsi diſscerni poſssint à fidelibus, & interim non debent cantari miſsſsæ in eccleſsijs, in quarum cimiterijs ſsunt ſsepulti, neque eccleſsiæ illę conſsecrari. hoc dicit.
f ¶ Moros, e Iudios. Concor. cum. c. eccleſsiam. cũ ſseq. de conſse. diſst. 1.
g ¶ Herejes. Vid. 24. quæſstione. 2. c. ſsane. glo. in. c. ex parte. el. 2. de ſsepul. &. c. quicunque de hæreti. libr. 6. in principio.
h ¶ Deſscomulgados. Adde. e. ſsicut. de hæte. &. d.c. ſsane. 24. q. 2. & cle. 1. de. ſsepul. & gloſs. c. literas. in gl. pe. de reſst. ſspo lia. vbi. de excommunicato iniuſstè.
i ¶ De la menor. Adde. ca. ſsane quod ſsuꝑ. 24. q. 2. & Inn. in c. ſsacris. de ſsepultu. vbi. & Ioã. And. Hoſstien. ẽt eo. tit. in ſsumma. §. quibus interdicatur gl. in clementina. 1. eod. titul.
k ¶ En el titulo. Vid. ſsuprà tit. 9. in. l. 5. &. 6.
l ¶ Sacarlo ende. Vid. in. d.c. eccleſsiam i qua paganꝰ. cũ ſsequenti. de cõſse. diſst. 1. &. ca. ſsacris. de ſsepul tu.
m ¶ Apartar. vi. in. d. ca. ſsacris. & gl. in. c. quicunq; in prin cip. de hæreticis. lib. 6.
¶ Lex. IX.
Manifeſstus vſsurarius, caret eccleſsiaſstica ſsepultura, vel in peccato mortali mani feſsto decedẽs. Si tamẽ in eo appareant ſsig na contritionis non eſst ei de negãda. h. dicit.
n ¶ Manifieſstamente. Cõcor. cum. ca. quia in omnibꝰ de vſsur. vbi latè per Io. de ana. quis dicat̃ vſsu rarius manifeſstus, & hodie per clem. 1. de ſsepultu. latius eſst ꝓuiſsum cõtra ſsepelientes vſsurarios manifeſstos: nã ſsunt ipſso facto excõicati. Adde ẽt. c. quã quã: de vſsur. li. 6. vbi ẽt ꝓuidet̃, ꝙ licet mãda uerint vſsuras reſstitui, nõ admittant̃ ad ſsepulturã anteꝗ̈ earũ fiat reſsti tutio, vł idonee đ eis reſstituẽdis caueat̃ & ſsufficiet qñ mãdauerũt vſsu ras reſstitui, ꝙ poſst mortẽ caueat̃, vt declarat gl. i.d. cle. 1. in verbo manifeſstos licet quo ad valorẽ teſstamẽti nõ ſsufficiat, ꝙ poſst mortem caueatur, vt dicit glo. in. d.c. quanquam. ad finem.
o ¶ En pecado mortal. Adde. c. nõ ęſstimemus. &.c. ꝓ obeuntibus. 13. quęſstione. 2. c. placuit. 23. quæſst. 5. c. fures de furtis.
p ¶ Arrepentimiento. Vid. in. c. quæſsitum. 13. q. 2. & gloſs. in. ca. placuit. 23. quęſst. 5. c. à nobis. el. 2. de ſsentẽ. ex com. & ſsufficiet vnus teſstis ad probãdum ſsigna cõtritionis. gl. nota in. ca. his ꝗ in infirmitate. 16. q. 6. & hoc procedit plane in alio peccatore quam in vſsurario, nam in illo vltra contrictionis ſsigna requiritur, ꝙ caueat. vt in. c. quanquam. de vſsu. libr. 6. dixi ſsuprà in glo. prima.
¶ Lex. X.
Decedens in torneamentis, non debet in eccleſsia vel eius cimiterio ſse peliri, & ſsi cõfiteatur & euchariſstiam re cipiat, neque raptores manifeſsti, niſsi reſstituant, vel de reſstituendo caueant, in vita, & ſsi tempore mortis cauere nõ poſs ſsint, licet peni teant, nõ poſsſsunt per clericos ſsepeliri, ni ſsi eorum conſsanguinei, vel amici, damna emẽdauerint, per alios tamẽ poterunt ſsepe liri & clericus ſsepeliens non ſsepeliendum, vel in loco interdicto ſsepeliens, ſsuſspendi poteſst ab officio & beneficio, vſsq; ad condignã ſsatisfactionẽ. hoc dicit.
a ¶ Entraſsſsen. Cõcord. cum. c. 1. &. 2. đ tornea. & intellige, ſse cundũ, quòd ibi Docto. de clarant, de intrantibus cau ſsa ſse exercendi & armigeris eis ſseruientibus in armis nõ de illis qui veniunt cauſsa videndi, vt tenet Angel. in. l. athletas. in principio. ff. de his qui not. infa. & licet Ricardus in. 3. ſsenten. di ſstin. 37. dicat, quòd qui haſstiludia faciunt peccant mortaliter, cum ſsimili ratione videantur prohibita vt torneamenta, intelligendus eſst, quando eſsſset tale haſstiludium ex quo probabiliter immineret periculum mortis: alias licitum eſst etiam de iure canonico ſsecundùm Hoſstien. & Ioan. de Ana. in dict. cap. 1. dicentes, quòd extra torneamenta aliter ludere licet, & ſsic luctari, ſsaltare, lapidem, vel palum, vel ha ſstã proijcere: & expreſsſse duci in haſstiludus Ang. in ſsumma in verbo torneamentum Sylueſster in ſsumma in verbo ſsepultura. verſsi. 9. quæ ritur. & in verbo torneamentum, & dicitur tornea mentum, ſsecundũ vulgare italicum à circuitu & regreſssione pugilum.
b ¶ Alli murieſsſsen. Vel vulnus letale recepiſsſsent ſsecundùm Hoſstien. & Ioan. Andr. in dict. cap. primo.
c ¶ Se confeſsſsaſsſsen. Vide in dict. cap. 1.
d ¶ Robadores. Concord. cum. cap. ſsuper eo. de rapto. & intellige de raptoribus manifeſstis, ideſst qui poſsſsunt. iudicialiter conuinci: nam cũ occultis non ſseruabitur rigor: de quo in dict. cap. ſsuper eo. vt colligitur in cap. in literis & in. d.c. ſsuper eo. de rapto. vbi Inno. & Abb.
e ¶ Sus parientes, o ſsus amigos. Nota hoc ad declarationem. d. capi. ſsuper eo. & adde Archie. Floren. in ſsumma in parte. ti. 10. c. fi. §. H. & Sylueſstr. in ſsumma. in verbo rapina. verſsi. 1. quæritur.
f ¶ De oficio. Adde cap. quia in omnibus. de vſsucap. in fi. &.c. violatores. 25. quæſstione. 1. & vide in dicto. c. ſsuper eo. in fi. vbi in raptoribus manifeſstis & violatoribꝰ eccleſsiarum ponit pœnã depoſsitionis per petuam & ho die ſsepeliẽtes ſscienter publi ce excommunicatos, vł no minatim interdictos, vel manifeſstos vſsurarios, ſsunt ipſso facto excommunicati maiori excõmunicatione, vt in cle. 1. de ſsepultu. adde alium caſsum, vbi denegat̃ eccleſsiaſsticaſse pultura, in. c. is cui. de ſsent. excommunisj libro ſsexto. & de eo qui ſse interfecit ſsi an te deceſsſsum o ſstendat ſsigna penitentiæ, ꝙ ſsepeliendꝰ ſsit in eccleſsia vi. Abb. in ca. cũ ad monaſsterium. penulti. colum. de ſstatu recula. & decedens ſsine confeſssiõe exteriori in extremo vitæ fa cta, debet ſsepeliri eccleſsia ſstica ſsepultura: ex quo cõfeſssionem nõ contẽpſsit, ſsed morte præuẽtus eſst: nõ eſst enim credendum, quòd de ceſsſserit in peccato mortali: niſsi contempſsiſsſset confeſssionem per annum iuxta formam. c. omnis. de pœnirẽ. & remiſssio. ſsecundùm Abb. in cap. ex parte. el ſsegundo. de ſsepultu. & tunc etiam ſsi oſstenderit ſsigna contritionis ſsuper hoc, & emendationis, poterit etiam ſsepeliri in eccleſsia, vel cimiterio, & ſsufficiet ad ꝓbandum hoc vnus teſstis, vt dixi ſsuprà. adde etiam alium caſsum in cap. monachi. &. cap. ſsuper quodam. de ſsta. mona. & vi. etiã de blaſsphemo. in capitulo ſsecundo. de maledi.
¶ Lex. XI.
Non debet ſsepeliri intra eccleſsiam niſsi rex, regina & eorum filij, epi ſscopi, priores, magiſstri, comendatores, qui ſsunt ordinum prælati, richi homines, & homines probi, qui eccleſsias ædificauerunt, vel monaſsteria. Item clericus, vel laicus ex ſsanctitate bonæ vitæ, & ſsi alius ibi ſsepeliatur poteſst extrahi de mandato epiſscopi. h.d.
g ¶ Ninguno. Vide quæ dixi, in. l. 1. ſsuprà titulo. 11.
h ¶ Por mandado del obiſspo. Adde. l. oſsſsa. ff. de reli. & ſsumpt. fune. &. l. 1. C. eo. vbi vid. per Paul. de Caſst.
a ¶ De vna ygleſsia a otra. Adde. l. nemo. C. de reli. & ſsump. fune. & vult iſsta. l. partitarum, quòd hoc poſssit fieri de mandato Epiſscopi. & vid. quod dicit Paulus de caſst. in. l. 1. C. de reli. & ſsump. fun. de cuius mẽte eſst, quòd quando cauſsa tranſstationis non ſsubſsiſstit, debet fieri de licentia papæ, vt & dicit glo. in. l. fi. C. de reli. & ſsumpt. fune.
b ¶ A otra parte. Adde. l. ſsi necdum. C. đ reli. & ſsumpt. fune.
¶ Lex. XII.
Expenſsas funeris modera tas ſstatu perſsonę cõſsiderato citra mãda tũ, imo & cũ cõtradictione faciẽs animo recuperãdi re cuperat eas đ bonis defuncti, & præfertur creditoribus hæreditarijs. Secꝰ ſsi pietate motꝰ eas fecerit, & ſsi nullus ſsit qui faciat iſstas ex penſsas, iudex ad eas: vendat de bonis mor tui, & emens erit ſsecurus. hoc dicit.
c ¶ Muchas maneras. Proſsequituriſsta lex dicta azo. in ſsumma. C. de reli. & ſsumpt. fune. verſsi. funeris autem ſsumptus & vi de. ff. eodẽ. l. at ſsi quis. §. funeris ſsumptus.
d ¶ Por piedad. Adde. l. at ſsi quis. §. ſsed interdum. ff. de reli. & ſsumpt. fu.
e ¶ Con intencion de las cobrar. In hoc verſsabitur arbitrium iudicis. vt in dict. §. ſsed interdum.
f ¶ Le contradixeſsſsen. Adde. l. at ſsi quis. §. idem labeo. ff. de reli. & ſsumpt. fune. &. l. fin. C. de neg. geſst.
g ¶ De los bienes del muerto. Adde. l. atſsi quis. §. fi. ff. de reli. & ſsumpt. fun. & datur actio. funeraria contra eos, ad quos funus pertinet. vide in l. atſsi quis. §. fi. &. l. funeris. ff. eo. &. l. in eum. &. l. quotiens. &. l. veluti. &. l. neratius. eodem titul. &. l. filius familias. ff. de in rem verſso. &. l. ſsi filius. ff. de reli. & ſsumpt. fune. & eodem titulo. l. in patrem. &. l. ſsi mulier. &. l. celſsus. & impenſsa funeris clerici beneficiati an debeat fieri ab eius hæredibus, vel de fructibus beneficij. vid. Decium conſsil. 157. & facit ad quæſstionem in materia maioriæ.
h ¶ De las mandas. Adde. l. impenſsa. ff. de relig. & ſsumpt. fune. &. l. iulianus. cum ſsequenti. eod. titul.
i ¶ Deudas. Adde. l. neque ære alieno. ff. de reli. & ſsumpt. fune. &. l. atſsi quis. §. ſsi colonus. &. §. ſsed & ſsi res legata. eod. titul. &. l. impenſsa enim cum. l. ſsequenti. &. l. penul. eod. titul. vbi quòd præfertur iſsta expenſsa etiam debitoribus habentibus tacitam hypotecam: an autem habentibus expreſsſsam? vid. per glo. in. d.l. penul. & per Angel. Areti. in §. fi. inſsti. de. l. falci. & licet glo. in dicta. l. penul. voluit quòd non, mul tum videtur obſstare. d.l. penul. cum dicit omne creditum & etiã iſsta. l. partitarum cum ſsubdit, en qualquier manera. & adde, quæ dixi in l. 30. titul. 13. 5. parti.
k ¶ La perſsona. Sumptus funeris æſstimantur pro facultatibus & dignitate defuncti. l. ſsi quis ſsepulchrum. §. ſsumptus. ff. de relig. & ſsumpt. fu ne. & vid. eodem titu. l. at ſsi quis. §. hæc actio. & an valeat ſstatutũ taxans cæreos ferendos coram funere, vel veſste sluctus Abb. in. ca. fin. de reb. eccleſs. non alie. dicit quòd taxari poſsſsunt iſsti ſsumptus funeris, quando fiunt ad pompam, & tenet ſstatutum: ſsecus ſsi eſsſsent ſsumptus tangentes remedium animæ defuncti. leges illius regni taxant patri quantitatem, quam poſssit legare, pro anima: & iuſste quidẽ: nã quicunque exhæredato filio, vult eccleſsiam inſstituere, alium quærat, qui accipiat, quam Auguſstinum, & Deo propitio neminem inueniet. capitul. quicunque. 17. quæſstione. 4. & quando quis in hono rifice (habita conſsideratione ad qualitatem perſsonæ defuncti) defunctum ſsepeliuit, quòd non detur ſsibi actio ad ſsumptus. vid. tex. notabilem in dict. l. & ſsi ꝗs §. iudex. aduer te etiam quòd veſstes lugubres videntur impenſsa fune ris. l. at ſsi quis §. impenſsa. ibi vel ſsi quid in marmor, vel veſstẽ collocãdam. ff. de reli. & ſsumpti. fune. Albericus. in rubrica. C. ſsi à non compe. iudice. imò, & de mente Ange. poſst gloſs. ibi in. l. ſsi ex re. §. fina. ff. de ſstipu. ſseruo. eſst, quòd ſsumptꝰ veſstium lugu brium familię defuncti di cantur ẽt ſsum ptus funeris ex quo infertur quòd iuxta diſspoſsitionẽ legis thauri. 21. et. 30. i or. thauri ſsoluen tur. de quinta bonorum legata vel prælegata quod plane procedet in illa veſste lugubri, quæ fieret in tumulo defuncti, ſseu quæ ponitur ſsuper ataud vulgariter ſsic dicto, vel in eccleſsia in perſsonis magnantum & hoc eſst quod vult dict. §. impenſsa. & Albericus vbi ſsuprà. de veſstibus autem lugubribus hęredum et familie ad quas tenentur hæredes & remanent hæredibus & eorum famulis non videtur, quòd deduci debeat precium earum de quinta bonorum legata neque videtur neceſsſsaria impenſsa funeris & dato quòd diceretur ſsumptus funeris de toto corpore patrimonij deberet deduci. l. 1. §. impenſsa. ff. ad. l. falci. & non de quinta duntaxat: nam diceretur ſsumptus funeris eo reſspectu vt hæres ad idteneatur ſsecundùm Angel. vbi ſsupra, non vero vt deducatur vt æs alienum tanquam impenſsa funeris neceſsſsaria vide ad hoc Abb. in diſsputatione ſsua incipit ſsempronius clericus. & in cap. vt preteritę de elect. veſstes tñ lugubres quæ dantur vxori & famulis defuncti ſsecundũ cõſsuetudinẽ pa trię videtur, quòd deduci debeant de quinta legata ne tangatur in legitima filiorum cui non poterat præiudicare defunctus, quintã legã do quominus de tali quinta parte iſsta quæ à lege, ſseu cõſsuetudine de bentur vxori, vel famulis defuncti dant̃: ex conſsuetudine cui ſsine de decore non poteſst non ſstari, deducãtur. arg. eius quod notat. g. in. l. ſsi ita quis. §. ea lege. ff. de verborum obligationi, quòd prohibitus alienare non poteſst dare occaſsionem vt ex lege fiat alienatio dixi in l. 7. titulo. 13. 6. partita.
l ¶ El Iuzgador. Adde. l. ſsi quis ſsepulchrum. §. fina. cum. l. ſsequenti. ff. de relig. & ſsumpt. fune.
¶ Lex. XIII.
Non debẽt defuncti ſsepeliri cũ veſstibus, nec ornamẽtis pretioſsis, auro vel argento, niſsi in regibus & reginis, filijſsque eorum, vel alijs no bilibus iuxta patriæ conſsuetudinem. epiſscopis etiã vel clericis, iuxta ordinem ſsuum hoc dicit.
a ¶ Preciados. Adde. l. & ſsi quis. §. funeris. ver. non autem ornamenta. ff. de reli. & ſsumpt fune.
b ¶ Segun la orden que han. Adde gloſs. & ibi Archidia. in capitul. nemo. per ignorantiam. de conſsecratione diſstinctione prima. vbi quòd de Epiſscopis & ſsacerdotibus planum eſst, quòd induuntur ſsacris veſstibus: & dicit Archid. idem poſsſse fieri in alijs clericis, li cet aliquando omittatur ꝓpter paupertatem: ſsed in Epiſscopis & ſsacerdotibus, dicit non eſsſse omittendum: nam veſstes ſsa cerdotales ſsignificant virtutes & ipſsorum bona opera. capitul. primo. 43. diſstin. cum qui bus præ cæteris ſsunt reprę ſsentandi domino.
¶ Lex. XIIII.
Scienter exhumans defunctum in vituperium a micorum vel furandi cauſsa, tenetur cõſsanguineis ſsiue ſsint hæredes, ſsiue nõ actione iniuria rum, & taxatione per iudi cem facta, & delato agentibus iuramẽto condemna bitur, vt ſsoluat agentibus nec debet iudex taxare mi nus quã centum mora petinos, & condemnatio iſsta non fit reſspectu hæreditatis, ſsed maleficij, & iniurię illatę conſsanguineis, vnde nihil ex ea, p̃tendere poſsſsunt creditores defuncti. hoc dicit.
c ¶ Qual es la perſsona. Adde legẽ. 3. §. qui de ſsepulchri. ff. đ ſsepul. viol.
d ¶ Cient marauedis. Adde. l. 12. titul. nono. 7. partit. vbi vid. quæ dixi.
e ¶ Muchos. Adde. l. 3. §. ſsi plures. ff. eodem.
f ¶ Nada de tal pecho. Adde. l quæſsitum. ff. eodem.
¶ Lex finalis.
Non debet impediri ſsepultura præterxtu, debiti à defuncto, nec eius bona occupa riper violentiam, vel alias. nec poſssũt infrà nouẽ dies poſst ſsepulturam hęres aut familia defuncti in ius vocari, ſsi tamen ſsu ſspicet̃, quòd bona occultabunt, vel dilapidabũt, ſseu aſsportabunt, dabunt fideiuſsſsores de eis non occultan dis, nec baratandis. contra faciens, perdit ius debiti, & reſstituit ablata duplicata. hoc dicit.
g ¶ Que non lo ſsotierren por deudas. Adde. l. 13. tit. nono. partita. ſsiptima. & quæ ibi dixi.
h ¶ Faſsta nueue dias. Vide legẽ primã. §. finali. & legẽ ſse cũdã. ff. de in ius vocan. & in authentico vt cum de appellatio. cognoſsci. §. hæc autem ver. me minimus. collatio. octaua. & dict. l. 13. titulo. nono. 7. parti.
i ¶ Deuen dar fiadores. Adde legẽ ſsenatuſscõ ſsulto. ff. de offic. præſsid. & l. ſsi fideiuſsſsor. §. finali. ff. qui ſsatiſsda. cogã. &. l. litibus. C. de agri. & cenſsitis. libro vndecimo.
k ¶ Contra eſsto fizieſsſse. Vi. quæ dixi, in lege. 13. titul. nono ſseptima parti ta. in gloſs. ſsuper verbo, a bien viſsta del juzgador.