¶ Titulus. VII. de Religioſsis. ¶ In ſsumma.
e ¶ Eſstoruan. Sunt nanque diuitiæ ſsatelites voluptatũ vt tradit Ludouicus Cartu. in prologo libri. de vi ta Chriſsti, & vę vobis diui tibus, qui habetis conſsola tionẽ veſstrã. Lucæ. c, 6. vbi Beat. Ambr. Sic ait licet in pecuniarijsco pijs multa ſsũt lenocinia delictorum: pleraq; tamẽ ſsũt etiam incenti ua virtutum: quanquã virtus ſsubſsidia non requirit, & commêdatior ſsit collatio pauperis, quã diuitis li beralitas, etſso let rerũ abun dantia tanto magis à diuino timore mentem ſsoluere, quanto magis hæc exigit diuerſsa cogitare. S. Grego. lib. 1. Mora. cap. 4. & ſsi videris diuitem cunctis rebus omnino circundatum, noli eum propter illa putare locupletem, propter quæ debes infelicem vocare: quia diuites quanto copioſsius ſsuis opibus ambiuntur, tanto onero ſsius vinciuntur. Chriſsoſstomus ſsuper Matth. homelia. 14. colũ. 7, & qui potuit modeſste ferre diuitias, multo magis poterit etiam fortiter ferre pauperiem. Chriſsoſstomus ſsuper Matth. Homelia. 13. colũ. 8. & nihil ſsic diabolo hominẽ ſsubijci facit, vt inhiare opibus atque habendi amore ſsuperari. Chriſsoſsto. ibidem & Eceleſsiaſstici. 11. Si diues fueris, nan eris immunis à delicto, imò & ſsanctis viris ipſsa ſsua abundantia plerunq; fit vehementer oneroſsa: quia hoc ipſsum grauiter tolerant, quòd feſstinantes ad patriam multa portant. Grego. 22. lib. Mora. c. 3. non tamen, eſst peccatum habere diuitias, ſsi adſsint bona opera. 30. diſstinct. cap. hoc ſscripſsimus. tunc eſst peccatũ, ſsi propter eas iuſstitia deſseritur. capitul. habebat. 12. quæſstione. 1. vel cum homo in eis ſspẽ ſsuam ponit cap. ſsunt. in eccleſsia. 8. quæſstio. 1. gl. notabilis i.c. clericus. 12. q. 1. non cenſsus: ſsed affectꝰ in crimine eſst di cit Ambro. ſsu per Lucam li. bro. 5. ca. 6. & diuitiæ bonæ ſsunt, dummo do fiat ex eis miſsericordia. vid. glo. in. ca. 1. 21. quæſst. 1.
f ¶ Dixo. Vide Matthęi. c. 19.
g ¶ Contados en la orden de la clerezia. Vide in. c. duo ſsunt genera. 12. q. 1.
¶ Lex. Prima.
Religioſsuseſst qui relicto ſseculo aliquam religionẽ ingreditur, & eius obſseruantiam promittit ꝓ Dei ſseruitio: ꝗa quaſsi religans ſse ipſsum, qui ve ro ſsigno religiõis accepto i domibꝰ ſsuit degunt viuen tes de ſsuo, q̈ſsi religioſsi dicũtur. h.d.
h ¶ Señal de orden, e moran en ſsus caſsas. Facit ad quæſstionẽ an commendatores & mi lites Sancti Iacobi de ſspata & alij ordinũ de Calatraua & Alcantara, qui ſsunt i hoc Regno gaudeant priuile gio fori, ſsaltẽ in criminalibus, ex quo enim iſsti omnes iam hodie ducũt vxores, & viuunt ſsicut laici, videtur dicendum, quòd non gaudeant tali pri uilegio, cum illi dicantur religioſsi, qui profitentur tria vota ſsubltãtialia regulæ, vt in capitul. cum ad monaſsterium. de ſstatu. regul. & tradit late. S. Thom̃. ſsecunda ſsecundæ quæſstione. 186. articul. 3. 4. & 5. licct enim caſstitas dicatur cum propria vxore. vt in capit. hęc ſscripſsimus. 30. diſstinct. capitul. nicena. 31. diſstinct. capit. deus. 31. quæſstio. 1. non tamen de tali caſstitate ſsentitur in voto religionis. vt in dict. c. cum ad monaſsterium. & tradit. S. Thom̃. ſsecunda ſsecundæ quæſst. 186. articu. 4. vbi, & dicit, quòd ad ſstatũ religionis requiritur abſstra ctio eorum per quę homo impeditur, ne feratur totaliter in Dei ſses uitium: vſsus autem carnalis copulæ retrahit animum, ne totaliter feratur in Dei ſseruitium: dupliciter vno modo, propter vehementiam delectationis, ex cuius frequenti experientia augetur concupiſscentia, vt & philoſsophus dicit tertio ethicorum, & inde eſst, quòd vſsus venereorum retrahit animum ab illa perfecta intentione tendendi in deũ. allegat Augu ſsti. in ꝓemio ſsoliloquiorũ, vbi dicit nihil eſsſse ſsentio quòd magis ex arte deijciat animum virilem, quam blandimenta fœminæ, corporũq́; ille contactus, ſsine quo vxor haberi non poteſst alio modo dicit. S. Thom̃. propter ſsollicitudinem quam ingerjt homini de gubernatione vxoris, filiorum & rerum temporalium, quę ad eorum ſsuſstentationem ſsufficiant: vnde apoſstolus dicit, qui ſsine vxore eſst, ſsolicitus eſst quæ ſsunt dñi, & quomodo placeat Deo: qui autem cum vxore eſst, ſsolicitus eſst quæ ſsunt mũdi: & quomodo pla ceat vxori, & ideo continentia perpetua requiritur ad perfectionẽ religionis, ſsicut voluntaria paupertas: vnde ſsicut damnatus eſst vigi lantius, qui adęquauit diuitias paupertati: ira damnatus eſst Iouinianus, qui adæquauit matrimonium virginitati. hæc. S. Tho. con firmatur: quia votum caſstitatis impedit matrimonium cap veniẽs, & capi. rurſsus qui cle. vel vouen. etiam ſsi ſsit votum ſsimplex votum ergo caſstitatis in religione requiſsitum non intelligitur de caſstitate coniugali: præterea iſsti non ſse totaliter emanciparunt ſseruitio Dei: ſsed quam plurimum in his etiam ſsunt mundi. ergo nõ debent gau dere dicto priuilegio fori: quia vt dicit Iunocent. in cap. ſsignificantibus de offic. delega. & in capitul. 2. de maio. & obediẽ. clerici ideo ſsunt exempti à iuriſsdictione imperatoris, quia ſsunt res ſspirituales, & ex toto corpus & animam deputauerunt ſseruitio Chriſsti: igitur à ratione ceſsſsante iſsti non debent gaudere dicto priuilegio fori prę terea licet iſsti habeant certum modum viuendi approbatum à ſsede apoſstolica, non ex hoc infertur, quòd ſsint vere religioſsi, vt ob hoc gaudere debeant dicto priuilegio, vt tradit gloſs. loquẽs in fratribus & ſsororibus tertij ordinis. in clementin. 1. de relig. domi. & in clemẽ tina. cum ex eo. de ſsentent. excommun. & hinc eſst, quòd lege Regia fuit ſsancitum, quod iſsti fratres & ſsorores tertij ordinis, qui in ſsuis domibus & bonis commorantur, quòd contribuere teneantur in collectis regalibus, & municipalibus, vt habetur in. l. 19. titul. 4. libr. 4. ordi. rega. vt & dixit Bar. (ſseruari de conſsuetudine) in. l. ſsemper. §. fina. ff. de iure immuni. præterea ſsi iſstorum ſstatus cõſsideretur, po tius videtur accedere ad vitam laicalem: quan ad eccleſsiaſsticã: iſsti enim non ſseruant primo caſstitatem, omnino, ſseu continentiam, cũ habeant vxores, neque paupertatem, cum habeãt proprium: neq; omnino ſseruare poſsſsunt obedientiã, qui cum habeant vxores non habent omnino poteſstatem ſsui corporis cap. non debet. de conſsan gui. & affini. vnde in eis male concordat vita actiua cum cõtempla tiua capit. diuerſsis falacijs. de cleri. coniuga. vnde conſsiderari debet in eis ſstatus, in quo maxime incaleſscunt. l. quæritur. ff. de ſsta. homi. cap. hermafroditum. 4. quæſstione. 3. Præterea & facit text. in. c. duo ſsunt genera. 12. quæſstione. 1. vbi dicitur duo eſsſse genera Chriſstianorum: vnum ꝙ eſst mancipatum diuino officio & deditum contẽpla tioni, & orationi: & conuenit, ꝙ ceſsſset ab omni ſstrepitu rerum temporalium, vt ſsunt clerici. & Deo deuoti. ſs. conuerſsi, aliud genus ſsunt laici. cum ergo iſsti non ſsint plene conuerſsi, vt dicit illa litera, cũ inuoluantur magis negotijs ſsecularibus, quam eccleſsiaſsticis: igitur nõ poſssũt gaudere priuilegio eccleſsiaſstico. & per iſsta duovltima fundamenta concludit Abb. in cap. 2. de foro competen. milites gaudentes, qui dicuntur milites Sanctæ Mariæ, non debere gaudere priuilegio fori, quod & tenuit Frederi. conſsil. 145. Guilielmus de Monte laud. in dict. clemen. cum ex eo. vbi & Petrus de Ancha. Ioã. Calde. conſsil. 56. Incipit quæſsitum eſst à me vtrum fratres de pœnitẽtia, vbi dicit, ꝙ ſstrictè non dicuntur perſsonę eccleſsiaſsticæ, ita ꝙ gaudeant priuilegio canonis, ſsi quis ſsuadente. & priuilegio fori. adde & Bald. in. l. officiales. C. de epiſsc. & cleri. & in. l. placet. C. de ſsacro ſsan. eccle. & in. l. ne quidam. C. de teſsta. mili. notans per illam. l. ꝙ milites gaudentes non gaudent priuilegio clericorum & ideo, ꝙ tenentur ad collectas, confert ad prædicta, ꝙ tradit ſspeculator titul. de ſstatu. mo nach. verſsi. 36. quæritur, vbi concludit, ꝙ ſsola promiſssio obedientię nihil dicendo de caſstitate, & proprij renuntiatione, non inducit regularem profeſssionem, etiam ſstante cõſsuetudine, ex quo infert ad dictos milites. S. Mariæ, ꝙ licet ſsint ſsub obedientia ſsui maioris: tamen viuunt cum vxoribus in proprijs domibus, & etiam de nouo contrahunt, neque proprijs carent, quæ eis licẽt iuſsta regulam, à ſse de apoſstolica ſsibi conceſsſsam, quã ſspeculator dicit diligenter quandoque examinaſsſse. Pręterea. & Ioan. Andr. in. c. veniens de verbo. ſsi gnifi. lib. 6. de iſstis militibus. S. Iacobi de Spata in Hiſspania dicit eſsſse laicos vxoratos, videas etiam per Soc. conſsi. 13. 1. volu. co. antepen. ver. & enim aduertendum. dixit etidm Bal. in authentica niſsi roga ti ad fin. C. ad trebel. Quod ſsubſstitutio ſsi ſsine filijs deceſsſserit, non ex pirat aſsſsumendo habitum ſsororum tertij ordinis: quia iſstæ nõ ſsunt propriè Deo dedicatę: ſsed eſst quidam viuendi modus, neq; dicitur ingredi monaſsteriũ. quæ profiteturr regulã tertij ordinis ſsororũ. S. Frãciſsci, dicit Barto. in. l. commodiſssimæ. ff. de liber. & poſstu. præterea ex. l. 3. quaterni gabellarum colligitur milites iſstorum ordinum non eſsſse immunes à gabellis venditionum, & permutationum rerum ſsuarũ neque rerum dictorum ordinũ & ſsi teneantur ad gabellas, non poſs ſsunt dici eccleſsiaſsticæ perſsonæ. c. quanquam. de cenſsibus. libr. 6. clemen. 1. eod. titul. præterea in iſstos conimẽdatores. S. Iacobi de Spata de conſsuetudine antiqua rex Hiſspaniæ vſsus eſst ſsua iuriſsdictione & in tali eſst poſsſseſssione, & licet contra clericos talis conſsuetudo nõ valeret eo: quia exemptio clericorũ eſst de iure diuino: vt tradit Rota deciſsio. 840. in antiquis ſsubſstit. de conſsuetu. contra iſstos qui non ſsunt clerici licet exemptionem haberent à papa, talis exemptio eſsſset iuris poſsitiui & cõtra eam præſscriberetur, & valida erit talis con ſsuetudo. videas Ioan. de Imo. in cle. penul. colũ. 2. de ſsentẽ. excõmu.
¶ Pro parte vero cõtraria facit: quia iſsti ordines ad militãdum ſsunt religiones permiſsſsæ & iuſstæ, ex quo ſsunt propter defenſsionem fidei & diuini cultus, & publicę ſsalutis, vt tradit. S. Tho. ſsecunda ſsecũ dæ. quæſstione. 188. articul. 3. & ordo militiæ. S. Iacobi videtur approbatus per ſsedem apoſstolicam ex priuilegio Alexand. tertij ad ſsupplicationem honorabilis militis Petri de fuen encalada. primi magiſstri dicti ordinis, recipientem in ſsacro ſsanctæ Romanæ eccleſsiæ filium confirmãdo ordinem ſsuum, auctoritate Apoſstolica, ſstatuẽs vt quæcunq; bona & poſsſseſssiones in præſsentiarum iuſstè, & legitimæ poſssidebant, & in fututũ poterunt adipiſsci firma eis ſsuiſsq; ſsuſsceſsſsoribus illibata permanerent, eſsſsetq́; excommunicatus quicũq; in eos manus iniecerit violentas: habet etiam, dictus ordo alia priuilegia ſsedis apoſstolicæ, cum ergo ſsit ordo approbatus à ſsede apoſstolica: ergo ſsunt religioſsi & perſsonæ eccleſsiaſsticæ. c. fin. de religio. domi. capitul. 1. de voto. libr. 6. magiſster dicti ordinis aſsſsumitur per canonicam electionem. c. 1. de elect. &. cap. congregatio. 16. quæſstio. fi. de alijs verò ordinibus & militijs de Calatraua, & Alcãtara, eſst ma gis ſsine dubio cum ſsint ordinis Ciſstercienſsis antiqui à canonibus approbati, & profitentur obedientiam & viuũt ſsine proprio & ex voluntate prælati. ſsi aliquid poſssident retinent & ante modernam conceſssionem Pauli Tertij, non nubebant & promittebant continentiam: & ſsi ex diſspenſsatione fuit eis conceſsſsum, vt nuberẽt in po ſsterum reliquis in ſsuo ſstatu remanentibus, non videtur ex hoc ita mutatus eorũ ſstatus: quin cenſseantur eccleſsiaſsticæ & religioſsæ perſsonę. l. quod fauore. C. de legi. ſsicut & videmus in clericis orientalibus, qui ante ſsuſsceptionẽ ſsacri ordinis cõtraxerant matrimoniũ, nõ perdunt priuilegia clericatus, neque etiam occidentales contrahen tes matrimonium in minoribus ordinibus, perdunt priuilegia fori in criminalibus, neque priuilegium canonis. vt in. c. vnico de cleri. coniug. libr. 6. & cum iſsto modo papa approbet eorum ordines, non repugnat, ꝙ non profiteantur caſstitatem & cõtinentiã, prout alij regulares, vt ex hoc non dicantur religioſsi: ex quo iſsto modo ſsunt per papam approbati vt in ſsimili, loquendo de fratribus & ſso roribue tertij ordinis, tradit Petrus de peru. in tracta. de quarta epi ſscopali: quia omnis regula vires aſsſsumit à papa. c. fi. de religi. domi. c. 1. eod. titul. libr. 6. neque obſstat quod vxorem habeant quia & talis dicitur caſstè viuere, vt dixi, & in iſstis terminis ita reſspondet Hoſstien. in ſsumma de regu. §. 1. pręterea perſsonę iſstorum militum ſsunt dictis ſsuis ordinibus ita perpetuo aſstricti, ꝙ egredi non poſsſsunt. ergo ſsunt religioſsæ perſsonæ, vt dicit Cardi. in clemen. Per literas in. 12. quæſstione. de præbend. & in. d. clemen. cum ex eo. de ſsent. excom. quæſstio. 2. allegat. c. per exceptionem de priuil. libr. 6. cũ enim perpetuo ſsint deputati ſseruitio Dei. & ad vſsum pium, cenſseri debẽt eccleſsiaſsticę perſsonæ clemen. 1. in fin. de decim. &. d.c. per exceptionẽ, ex quo dicti milites ſsunt aſstricti dicto ordini & prohibentur ab ea reſsilire, & ad ſseculum redire. ex quo ſsentiunt onus ſsentire debent & commodum, vt in regula, qui ſsentit onus. de regul. iur. in. 6. præterea, & in militibus gaudentibus de quibus. S̈. dixi. Bart. in. l. 1. ff. de pœnis. et latius in. dict. l. ſsemper. §. fina. concludit tales gaudere pri uilegio fori eccleſsiaſstici, & ꝙ ita conſsuluerunt multi & Bart. ſsequitur. Anto. in. d.c. 2. de foro compet. Paul. in. d. clemen. cum ex eo. de ſsenten. excom. Præterea licet ex dictis verbis Bullę Alexandri Tertij, ꝙ recipit eos in ſsacro Sanctæ Romanę eccleſsiæ filios nõ videant̃ exempti à iuriſsdictione ordinaria ſsub qua tenebantur. vt in. ca. veniens. de verbo. ſsignifica. lib. 6. &.c. ſsi papa verſs. ſsimiliter. de priuile. eo. lib. tamen ex alio priuilegio Papæ Martini quinti eximuntur expreſsſse à iuriſsdictione ordinaria eccleſsiaſstica & ſseculari licet ad hoc poteſst reſsponderi, quòd intelligatur exemptio quatenus ſsit in præiudicium concedentis non tertij: præſsertim principis ſsecularis neque Papa eximit laicum à iuriſsdi ctione princi pis cui ſsubeſst vt tradunt In nocent. & alij in capitul. 2. de maio. & obe. hodie in militibus ſsan cti Iacobi de Spata deciſsa eſst iſsta quæſstio, per quan dam compoſsitionẽ, & con cordiam ſsuꝑ hoc factam: cui tamen dicti milites nõ aſsſsentiũt imo ſsine eorum aſs ſsenſsu dicunt factam: in alijs vero ratio ne permiſssionis nuptiarũ, ꝗa hodie nubunt ad deciſsionem, opor priuilegia dictorum ordinum, & eorum fundationes & cõſstitutiones. Item & conceſssionem, vt nubere deinceps poſssint: quibus nõ viſsis inciuile eſst indicare, vel reſspõdere. l. inciuile. ff. de legib. audio etiam, quod ſsuper hac quęſsti. ſscripſsit latè fortunius ab arzilla vir Chriſstianiſssimus, & doctiſssimus, qui fuit de Regio cõſsilio, & quòd ſsperatur ſscito prodire in lucem per eum in hoc ſscripta.
¶ Lex. II.
Profeſssio quàm facit religioſsus continet trium votorum promiſsſsionem caſstitatem obedientiam, proprij abdicationem, in quibus, neque papa diſspenſsat cum religioſso, & profeſssio debet fieri ſscripto & per illam ſsui & rerum ſsuarũ dñium perdit, profitens debet profiteri in manu prelati illius ordinis. h.d.
a ¶ Tres coſsas. Vid. de his in cap. cum ad monaſsterium. in fine de ſstatu. regu. & in cap. ex parte. de regu. & in cap. cum in eccleſsijs de ma io. & obedien. & an qui renuntiant ſseculo, videantur profiteri totã regulam. Bald. quòd ſsic per text. ibi in capit. primo. de milit. vaſsſsal. qui arma belli. depoſsi. & dicit Innocent. in cap. conſsuluit qui cleri. vel vo. ſsufficere pro profeſssione, quòd quis ſsuę voluntati renuntiet, & omnia committat voluntati Abbatis. c. volo. 12. quæſstione. 1. &.c. non dicatis. contrarium tamen in hoc vult ſspecula. titulo. de ſstatu monacho. ver. 36. quæritur. referens Papam Clementem dixiſsſse, ꝙ mon eſst profeſsſsus, qui obedientiam tantũ ſsine alijs ſsubſstantialibus promiſsit, quod Cardina. in clemen. eos quęſstione. 2. de vſsu. dicit eſsſse verius licet primum ſsit ęquius & animæ conſsultius.
b ¶ Proprio. Quid autem ſsi in profeſssione proteſstetur ſse velle retinere certa nona propria Ioan. de Imo. in capitu. cum. M. Ferrarienſsis. de conſsti. vlti. charta. colum. 2. dicit, ꝙ et ſsi talis proteſstatio ſsit accepta per eos quibus fit, non valet, neque vitiat profeſssionem. allegat glo. in authentica ingreſssi. C. de ſsacroſsanct. eccleſs. & in. c. ſsolet. 32, quæſst. 2. & Ioan. Andr. in cap. fin. de condi. appo. & dicit eſsſse communem opinionem refert & ſsequitur Feli. ibi in. 26. col. & intelligitur hoc ca ſsuproprium quicquid celatur abbati, vel alio pręlato ſsuo, vel quod contra eius voluntatem tenetur, ſsecundùm Ioan. Andr. in. cap. cum ad monaſsterium de ſstat. regu.
c ¶ No puede. Adde dict. cap. cura ad monaſsterium. in fin. de ſstatu. re gu. & limita, niſsi ex magna cauſsa Papa diſspenſset, vt tradunt Innoc. Hoſstien. Ioan. Andr. & Abb. in dict. capit. cum ad monaſsterium, & dicit Bald. de milit. vaſsſsal. qui arma belli. depo. ꝙ profeſssio non eſst ſsacramentum eccleſsiæ, & ideo Papa ex cauſsa poteſst illam remouere. & Innocent. in cap. presbyter in fine primæ gloſs. de ſsacra. nõ itera. dicit, quòd in monachatu non infertur character, & poteſst Papa facere, quòd non ſsit monachus, cum ipſse conſstituerit ordinem monachorum, de quo latius per Ioan. Andr. in reg. ſsemel de regul. iur. libr. 6. & per Feli. in. c. ſsi quãdo. colum. 3. de reſscript. & dicit Bal. in. l. ſsi pater. §. fina. ff. de adoption. per illum text. quòd ſsi Regis filius vnicus religionem ingreditur, peccat, & non meretur, & Papa poteſst diſspenſsare, ne regnũ pereat. & vid. Abb. in capi. expublico. ad fin. de cõuer. coniu. & qđ tradit idẽ Ab ba. in. ca. 1. ad finẽ de voto. ꝙ tamẽ i hoc peccaret filiꝰ regis: licet vni cus: ego non crederem neque affirmarem quicꝗd dicat Bald. Imò laudabile & meritoriũ eſst terrenum regnũ deſspice re, & celeſste forti deſsiderio quęrere. c. cœpit. 23. quæ ſstione. 1.
d ¶ Por carta. Ad de cap. fin. 20. quæſstio. 1. &. 27. quæſstio. 1. ca: omnes fœ minę. gloſs. in cap. 1. de cenſsi. lib. 6. gloſs. in cap. vidua. de regula. & vi. per Abb. in. c. nuper. de teſsti.
e ¶ Se pueda prouar. Requiritur ergo ſscriptura ad probationem nõ ꝙ ſsit de ſsubſstantia profeſssionis tex. cum glo. in. d.c. vidua. 20. quæſst. 1. Abb. in. c. nuper de teſsti.
f ¶ Dellas, ni en ſsi miſsmo. Adde text. in authentica ingreſssi. C. de ſsacro ſsanct. eccleſs. c. non dicatis. 12. quxſstione. 1.
g ¶ En manos de aquel mayoral. Adde. c. porrectum. de regu. & in. c. inſsinuante, qui cleri. vel vou. & non requiritur de neceſssitate, ꝙ profeſsſsio fiat in monaſsterio: ſsed in quocunque loco fieri poteſst, ſsecundũ Abb. in. d.c. porrectum. & vt teneat profeſssio, requiritur, ꝙ recipiatur ab eo qui habet poteſstatem incorporandi monachum ad religionẽ vide ibidẽ per Abb. vbi & tradit an epiſscopus poſsſset recipe re ad profeſssionem & ibidem, quòd valet profeſssio per quæcunq; verba facta etiam non ſseruata forma regulari, & an profeſsſsus tacitè poſssit compelli perſsuperiorem, ꝙ faciat profeſssionẽ expreſsſsam. Abb. dicit, ꝙ ſsic in. c. cum cauſsam. col. 2. de electio. per text. ibi & idẽ dicit ſsi tacite profeſsſsus inſstaret, vt monaſsterium recipiat eũ ad profeſssionem expreſsſsam. & nota, ꝙ in eligẽdo requiritur expreſsſsa profeſssio vi. Abb. in. c. cum in magiſstrum. de elect. & poteſst fieri maxime ex cauſsa profeſssio per procuratorem. vi. Abb. in. c. accedens. de præbend.
¶ Lex. III.
Ad probationem religionis debet nouitius ſstare per annum inhabitu regulari, & ante annum profeſssione non facta libere põt exire & ante illum non debet fieri profeſssio: facta tamen tenet. h.d.
h ¶ Vn ano. Concord. cum. c. Conſsaldus. 17. q. 1. &. ca. ad apoſstolicam de regula. & cum. c. non ſsolum. cod. tit. libr. 6. quid ſsi quis ingreſsſsus religionem ante annum probationis exiuit: & poſstea iterum ingrediatur, an debeat iſste habere integrum annum probationis? ſspecula. titul. de ſstatu. mona. ver. 37. quæritur. dicit, ꝙ non ſsi cõditio monaſsterij, vel religio non ſsit mutata, vel niſsi perſsonæ defectus ſsuperuenerit: ſsed intellige dictũ Specula. Iuxta quęſstionẽ venerealẽ Bart. brixienſs. quam refert quando completo anno probationis ante profeſssionem exiuit: nam iſste annus debet eſsſse continuus non interpollatus ſsecũdum veriorem opinionem. vt dicit Abb. in. d.c. ad apoſstolicam & tradit Sylueſster. in ſsumma in verbo. rellgio. 5. ver. 4. quęritur. & incipit iſste annus. in. 15. anno inchoãte in maſsculo, in. 13. in fœmina. ſsecundùm Ioan. Andr. in. c. beneficium. de regu. in. 6. & probatur. j. in iſsta. l.
i ¶ Puede lo fazer. Vid. in. c. ſstatuimꝰ. de regula. limita, vt ibi per Abb. & circa declarationem quartæ fallentiæ vid. Sylueſst. in ſsumma. in verbo religio. 5. verſsic. 8. quæritur. & vid. j. eodẽ. l. 7. Si autem donauit iſste vel legauit aliqua bona ante ingreſsſsum, an recuperabit ea? vid. Abb. in capit. ſstatuimus. de regu. vbi poſst Hoſstien. dicit, quòd non: niſsi fecerit proteſstationem, quòd intendebat probare regulã: quia tunc videtur donare cauſsa mortis, & recuperabit cauſsa nõ ſsequuta: idem ergo dicendũ ſsi legauit per modum vltimæ voluntatis, quæ eſst re uocabilis.
a ¶ No lo podria dende echar. Nã ipſse ẽ obli gatus monaſsterio, & monaſsteriũ ſsibi: acꝗ ſsiuit enim per profeſssio nem ius monachatus, & collegij vnde nõ poteſst am plius ſsine cau ſsa inde expel li facit capit. fina. de regu. Abb. in. ca. cũ cauſsam colũ. 2. de electio.
b ¶ A ellos de ſse la recebir. Quid de nouitio, qui ſstetit per annũ in monaſsterio in habitu nouitiorum, nunquid, poteſst agere, vt monaſsterium recipiat eum ad profeſssionem? vi. per Ioan. Andre. in additio ad ſspecula. tit. de regu. referentẽ Hoſst. in. d.c. cũ cauſsam, ꝙ ſsic, niſsi monaſsteriũ habeat iuſsta cauſsam cõtradicendi. & ibi etiã tradit de eo qui per annum tanquã frater ſstetit in monaſsterio, habitu nõ mutato, an ſsit idem. de quo etiam. vid. per Abb. in dict. c. cum cauſsam.
c ¶ Valdria ſsi la fizieſsſse. Vid. de hoc quod habetur in dicto capitul. ad apoſstolicam. & in cap. non ſsolum. de regu. libro. 6. vbi videbis quid infratribus prædicatoribus, & minoribus. & cap. cõſstitutionë. eo. titul. de omnibus mendicantibus.
d ¶ Deue veſstir el habito. Adde. cap. ſsuper eo. cum glo. ibi de regula. vbi Abb. dicit, quòd non eſst de ſsubſstantia, vt quis probet regulam. in habitu regulari: ſsed in habitu proprio. vnde in regula ſsolum profeſsſso mandatur indui habitum regularem: ſsed ꝙ conſsuetudo locorum, quæ habet oppoſsitum, videtur ſsatis laudabilis & obſseruanda adde etiam gloſs. in. c. fina. 17. quæſst. 2.
¶ Lex. IIII.
Ante quatuordecim annos completos, nouitius non poteſst profiteri, ſsi eſst maſsculus, fœmina vero ante duodecim annos qua ætate completa profeſssio tenet, ſsiue fiat expreſsſse, ſsiue tacite permanendo per annũ in monaſsterio, à parentibus vero minor dictæ ætatis obla tus religioni ante quintidecimi anni ingreſsſsum, non exibit à mona ſsterio: & tunc interrogabitur an velit permanere, & ſsi dixerit ꝙ ſsic non poterit amplius penitere, nec egredi, ſsi autem, quòd non velit aſsſserat, libere exibit. h.d.
e ¶ Nouicios llaman. l. etiam dicit illos noultios qui per annum integrum non ſsteterũt in loco, vt habetur in. l. fin. §. quotiens, & ibi per Doctores. ff. de publica. & ibi Ioan. de Imola. notat ad ſstatutum, quòd nouitij non teneantur ſsoluere gabellas, quod non dicentur nouitij. qui vltra annũ ſsteterunt in ciuitate, vel commitatu. & oportet, ſsecundùm. B. Bernardum in epiſstola ad fratres de Monte dei colum, 7. iſstos nouitios religionem ingredientes ſstultos fieri, vt ſsint ſsapientes: quia nouitium prudentem, incipientem, ſsapientem, in cella diu poſsſse conſsiſstere, in congregatione durare impoſssibile eſst: debet ſsecundùm eum ſsua obedientia eſsſse indiſscreta. 1. ꝙ non diſscer nat quid vel quare præcipiatur: ſsed ad hoc tantum niti, vt fideliter, & humiliter fiat quod a maiori præcipitur.
f ¶ Catorze años. Eſst ergo in hoc legitima ætas eadem quæ. in contrahendo matrimonio. 20. q. 1. capitul. 1. & concor. cum cap. ad noſstrã &.c. ſsignifica tum. de regu. &. 20. quæſst. 2. c. ſsi in quali bet &.c. puella & adde. c. 1. de regu. lib. 6. & cle. eos. eo. titulo.
g ¶ Aunq̃ ouieſsſse fecho profeßiõ. Adde capi. ſsignificatũ. de regu. & proce dit, ſsecũdùm. S. Tho. ſsecun da ſsecũdæ. q. fin. articul. 5. & ſsi ſsit doli ca pax ſseu quan tumcunq; ha beat vſsum ra tionis plenũ: quia iſstud vo tum ſsolemne profeſssionis ſsubditur ordinationi eccleſsiæ, ꝓpter ſsolemnitatẽ; quam habet annexam. ad de etiã Abb. in dict. cap. ſsi gnificatũ. in 3. notab. gloſs. 20. q. 1. in ſsum ma. & limita, niſsi poſstea ratã profeſssionẽ habuerit, vt in. d.c. ſsigniſsicatum. & in. c. 1. de reg. lib. 6.
h ¶ O eſstuuieſsſsen ay vn año. Adde cap. 1. de regu. libr. 6. & intellige quan do habitus ſsunt indiſstincti quando poſst. 14 in annum religionem fuit ingreſsſsus vt ibi habetur. & in. c. ex parte. de regu. ſsecus ſsi habitus in colore ſsciſsſsura, vel forma ſse patẽter exhibeat diſstinctũ ab ha bitu profeſsſsorum. vt in clemen. eos. de regula.
i ¶ El padre, o la madre. Libera poteſstas eſst parentibus offerre filiũ impuberem monaſsterio, vt hic & videtur probari. 2. q. 1. c. imprimis. & ea. cauſsa. q. 2. c. 1. & in. c. monachũ, &.c. quicũq;. 20. q. 1. Inn. & Abb. in. c. 2. de regu. vbi vid. ꝑ Abb. quid ſsi pater & mater nõ concordãt; & inclinat ſsequens Inno. ꝙ præfert̃ is qui cõtradicit etiam ſsi ſsit mater illa, quæ contradicit. & ibidẽ, ꝙ ſsola mater patre nõ contradicen te, poteſst offerre filium monaſsterio, vt probat̃. in. d.c. quicunque. in contrariũ tñ refert glo. in. c. 2. 20. q. 1. dicentẽ, matrẽ nõ poſsſse offerrè filiũ, cũ nõ habeat eũ in poteſstate: ſsed ei placet primũ, ꝙ fuit dictũ Inno. & ſsatis videt̃ probari in iſsta. l. ꝙ poſssit mater & in. l. ſsequenti, ibi ſsi lo tenia ella en ſsu poder. Item quærit ibi Abb. poſst Inno. quid de tutoribus? & concludit ſsibi placere dictum Inno. ꝙ tutores poſsſsent per tex. in. c. 2. 20. q. 1. & cũ dictis Inno. tenant Ioã. And. & Cardi. in. d.c. 2. & Socinus conſsi. 61. in præſsenti conſsultatione. co. 6. 1. parte. vbi tradit quid ſsi eſsſset mutus qui haberet curatorem. vi. ibi per eũ
k ¶ No puede ſsalir ende. Nota hoc & adde. c. puella. 20. q. 2. Inno. & alios in. c. 2. de regu. & eſst magnus effectus iſstius oblationis parẽtũ: nam ſsi impubes ingrederet̃, ſsine tali oblatione, poſsſset exire quandocũq, vt notatur in. c. ſsignificatũ. de regu. Abb. in. d.c. 2. & nota, ꝙ neq; pa rentes neq; tutores poſsſsunt offere filiũ impuberẽ in uitum mona ſsterio, & ſsi inuitus fuit oblatus poteſst exire quandocũq; ſsecũdùm. Inno. in. d.c. 2. quod confirmat & ſsequitur ibi Abb.
l ¶ Preguntar. Vid. c. illud. 20. q. 1. &.c. ſsignificatum &.c. cum virũ. de regu. Sed quid ſsi neque ſsuper hoc interrogetur, neq; reſspõdeat: ſsed perſseuerauit in monaſsterio. glo. poſsuit opiniones in dict. capi. illud Hoſstien. etiam tangit in ſsumma de regu. ver. & vtrum exire poſssit ver. & dicas breuiter, videtur ꝙ tunc ſseruandum eſst, quod habetur. in. c.i. in princ. de regu. lib. 6.
¶ Lex. V.
Impubes abſsque patris voluntate religionem ingrediens poteſst in tra annum à ſsciẽtia patris extrahi inuitus per patrẽ quem ſsi non habeat, per tutorem, vel per matrem, ſsi in eius poteſstate erat, cum intrauit religionẽ, & ſsi monaſsteriũ ita ſsit diſstans, ꝙ iſsto tempo re non poſssit extrahere da tur maius tẽpus ſsecũdum loci diſstantiã. Si vero filius iam pubes in grediatur reli gionem non põt in. de extrahi à paren te vel alio. h. dicit.
a ¶ Faſsta vn año. Ortumhabet iſsta. l.à.c. puel la. & ibi nota tis in gloſs. 20. quæſstione. 2. & vid. ẽt in. c. 2. de regul.
b ¶ Si lo tenia ella en ſsu poder. Nota ad ea q̃ dixi ſsuprà in l. proxima.
¶ Lex. VI.
Poteſst domi nus ſseruũ religionem ingreſsſsum infra tres annos à tempore ſsciẽtiæ, extrahere cum rebus quas ibi duxit quotermi no tranſsacto non poterit, ſsed liber permanebit. Si autem mona chiſsciant aut dubitẽt eum eſsſse ſseruũ nõ debent ei dare habitũ pro feſsſsorũ ante trienniũ, alias ſsoluent domi no extimationem ſserui, etſsi interrogatus ſseruus tempore ingreſsſsus, mentiendo aſsſseruit ſse liberum vel falſsos teſstes ad hoc induxit aufertur ſsibi habitus, & expellitur ab ordine, & redigitur in dñi ſseruitutem. hoc dicit.
c ¶ Sieruo. Concord. cum. c. generalis. &. ca. ſsi ſseruus ſsciente. 54. diſstin. & vid. glo. fi. in. c. 2. de ſseru. non ordi.
d ¶ Faſsta tres años.. Vid. in authentico de monachis. §. 1. &.c. ſsi quis incognitus. 17. q. 2. &. d.c. ſsì ſseruus ſsciente.
e ¶ Es tenudo. Sequitur dicta Raymundi & Archid. in. d.c. ſsi quis incognitus. 17. quæſstione. 2.
f ¶ Mintiendo o traxo teſstigos falſsos. Sequit̃ dicta Ray. vbi. S̈. & Hoſsti. in ſsumma. de vot. §. quis vouere. ver. quid ſsi profeſsſsus.
g ¶ En ſseruidumbre. Si tamen poſstea fuit manumiſsſsus tenetur redire ad monaſsterium ſsecundùm Archid. in dicto capitulo. ſsi quisin cognitus.
¶ Lex. VII.
Religionem ingrediẽs voluntate expe riendi, poteſst infra annum ad ſseculũ redire, niſsi ante profeſssionem fecerit, aut in ipſso ingreſsſsu voluntatẽ ha buit non reuertẽdi ad ſseculum, quod pręſsumitur ſsi bona ſsua dedit hæredibꝰ vel legatarijs ante ingreſsſsum, vel dedit eccleſsiæ, aut pauperibꝰ, vł ſsi cum diſstin cti eſsſsent habitus nouirio rum, & profeſsſsorum, aſsſsumpſsit habi tum profeſsſso rum. vel ſsi tacuit per annũ cõpellitur ad profitendum his ceſsſsantibꝰ præſsumitur, quòd cauſsa experiẽdi intrauit. h.d.
h ¶ De no biuir mas en el ſsiglo. Concord. cũ capitul. conſsulti. & capit. ſstatuimus. de regu.
i ¶ Da a entender. Sequitur gloſs. in dicto capitul. ſstatui mus. & dicta Hoſsti. in ſsum ma. de regul. §. & qualiter obligeturver. obligat̃ etiã.
k ¶ Si quando entro en la orden. &c. Proſsequitur dicta Hoſstien. in ſsumma qui. Cleri. vel voue.. fin. col. ver. occulta vero. dicit enim Hoſsticn. vbi ſsuprà occulta vero profeſssio inducitur vel ex mora temporis, putà: quia per annum ſstetit ſsine reclamatione de regul. capitul. ad apoſstolicam, vel per euidentia ſsigna putá: quia quando ingreditur renuntiat ſseculo, facit teſstamentum, ac ſsi mori deberet & tranſstert bona ſsua in hæredes & legatarios, & pias. cauſsas, & mutat habitum: & ſsic dicit, renuntiat ſseculo. &c. dicit tamen Cardi. in capitul. conſsulti. de regula. non eſsſse veros religioſsos iſstos, ꝗ aſsſsumũt habitũ nouitiorũ, cũ ꝓpoſsito mutãdi vitã, & relin quẽdi ſseculũ. Et ꝙ ſsi exirent, & cõtraherẽt matrimoniũ teneret ma trimoniũ. mouet̃: ꝗa ꝑ ſsuſsceptionẽ huiꝰ habitus, nõ fit ꝓfeſssio tacita, vel expreſsſsa, ergo votũ nõ eſst ſsolẽnizatũ, vt dirimat matrimoniũ poſst cõtractũ: neq; obſstare dicit text. in. c. nõ ſsolũ. de regul. li. 6. Cũ æꝗparat ꝓfeſs ſsum tacitè, vel expreſssè, & eum, qui pro poſsuit vitam mutare: quia reſspondet, ꝙ ęquiparat ſsolum ille text. quo ad hoc, vt neuter poſs ſsit ad ſseculũ redire: ſsed tenetur ad religionẽ ſsaltim laxiorem, vt i d.c. conſsulti. in fine. nõ tamẽ ex hoc ſsequitur, ꝙ ma trimoniũ cõtractum non teneat. & opinio Card. pla cet Abb. corroborans: ꝗa profeſssio nõ poteſst fieri ſsine cõſsenſsu in gredientis, & monaſsterij. c. ad apoſstolicam. de regula. & cùm ſsit quidam quaſsi cõ tractus, & inde oriatur reciproca obligatio, non poteſst cõſsiſstere ex parte vnius tantùm. l. in omnibus. la. 2. ff. de actio. & obliga. vnde cõ cludit Abbas, ꝙ tales non ſsunt verè religioſsi, ſsed peccãt mortaliter, ſstando in ſseculo, & non intrando religionem: ex quo habuerũt pro poſsitum mutandi vitam perpetuò, poterunt tamen intrare ordinẽ laxiorem. vt in dict. cap. conſsulti. &. S̈. in iſsta. l. item idem Abb. in. c. literaturam. de voto. videtur reſstringere & limitare iſstud, ꝙ teneatur iſste talis ad religionem ſsaltem laxiorem: vt procedat. Quãdo in teruenit cum propoſsito mutãdi vitam, promiſssio ſsaltem corde, mo uetur ex doctrina ſsancti. Tho. ſsecunda ſsecundæ quæſstionc. 88. arti. 1. dum dicit. Inter cætera, tria neceſsſsaria ad obligationem voti. primò, deliberatio, ſsecundò propoſsitũ, tertiò promiſssio, nõ enim obligatur quis ſsecundũ cum ex ſsola deliberatione, vel ex ſsolo propoſsito niſsi ſsubſsequatur promiſssio. Poteſst tamen fieri Deo talis promiſsſsio ſsolo corde. & dicta ſsancti Tho. ſsequitur archi. in capi. qui bona. 15. q. 1. iura igitur facientia mentionem de propoſsito in iſsta materia debent intelligi quando propoſsitum fuit cum animo ſse obligandi, ita quòd fuerit proceſsſsum ad promiſssionem, ſsaltẽ corde, & per iſsta dicit Abb. deſstrui multas theoricas Canoniſstarum. vt Innoc. & Hoſsti. loquentium in iſsta materia de proponente mutare vitã, ſseu renuntiandi ſseculo, Sylueſst. etiam in ſsumma. in verbo. religio. 5. ver ſsiculo. 8. quæritur. dicit, quòd neque illa opinio, quòd iſste talis non poſsſset redire ad ſseculum, ſstare poteſst, raouetur ex dictis ſsancti Tho. & aliorum theologorum. quæ ſsupra retuli quibus dicit in hoc ſstan dum & allegat illud Deutero. cap. 23. Si votum. & c. ibi facies ſsicut ꝓ miſsiſsti dornino. Et Eccleſsiaſsli. 5. Si ꝗd vouiſsti dño, nõ tardabis redde re. Et ſsequitur. diſsplicet enim ei infidelis, & ſstulta promiſssio & concludit Sylueſster, quòd tale propoſsitum debet ſsumi & intelligi de voto religionis, vel quando ingrediens ſse obtulit profeſssioni: ſsed ꝙ ille qui ſsolum propoſsuit perſseuerare non vouendo, neque ſse offerendo profeſssioni poteſst infra annũ adſseculũ redire de iure, & cõtrahere matrimonium: etiam ſsine peccato, quo ad eccleſsiam & etiã quoad Deum, ſsi redeat, ex iuſsta cauſsa: putà infirmitate, vel debilita te. Si autem ex cauſsa iniuſsta veluti tædio ſsanctæ vitæ vel huiuſsmodi, eſst peccatum ingratitudinis, & hæc dicta Abba. in dicto capitu. literaturam. & Sylueſstri ſsatis placent, & ſsunt menti tenenda ad intellectum iſstius. l. & aliorum iurium loquentiam de iſsto propoſsito mutandi vitam. lex tamen infrà proxima videtur approbare opinionem Innocent. & Hoſstien. vt ibi dixi. dubito tamen in eo quod addit Sylueſster, quòd ex oblatione profeſssioni videatur promittere, vel vouere, vt ſsic maneat obligatus religioni, ſsaltem in genere: quia cùm vt dictum eſst, talis contractus ſsit reciprocus, non acceptã te monaſsterio, iſste non eſst obligatus. Item non ſsequitur, quòd ex ſsola iſsta oblatione promittere videatur, niſsi dicas, quòd talis oblatio oſstendit animum mutandi vitam abſsolutè. vt habetur in dicto capitul. non ſsolum. & in capitul. beneficium de regula. ibi. quod tamen non præſsumitur, niſsi clara probatione, vel competentibus in dicijs oſstendatur. vbi gloſsſs. exemplificat; vtſsi beneficio renũtiauit, vł de bonis pro prijs verbo & re diſspoſsuit: ſsed omnia iſsta non arguunt, neque oſstẽdũt in du bitate, quòd promiſsiſsſset ſsaltem corde: quia potuerũt iſsta interuenire ſsine ta li promiſssione. Itẽ obſstare videtur dicto Sylueſstri. capitu. conſsti turionem. de regul. libro. 6. vbi eſst expreſs ſsum, qđ tunc profeſssio tacita, quæ reſsultat ex ſsuſsceptione habitus profeſsſsorum obligat quem religioni in genere, quãdo triduo perſseuerauit. quod non reperitur inoſsſserente ſse ſsolum.
a ¶ Tomo el de los otros. Et triduo perſseuerauit vt habetur in dicto capitu. conſstitutionem. de regul. lib. 6.
b ¶ Vn año complido. Qui per annum integrum defert habitum nouitiorum, videtur profiteri, quando non eſst diſstinctus ab habitu pro feſsſsorum, eo modo quo habetur in clemen. eos. de regu. & dixi ſsuprà eodem in l. quarta.
c ¶ Que faga profeßion. De expreſsſsa intellige nam tacitè eſst profeſslus quando detulit habitum per annum, vbi non eſst diſstinctio ab habitu profeſsſsorum in colore, ſsciſsſsura, vel forma. ita quòd ſse patenter exhibeat, vt habetur. in. d. clemẽ. eos. vbi vi. glo. in verbo. deinceps: & adde quod dixi. S̈. eo. in. l. 2. in glo. fi.
¶ Lex. VIII.
Poteſst religionem ingreſsſsus ante profeſssionem tranſsire ad aliam religionem laxiorem non tamen poterit vxorem ducere, ſsi ingreſsſsus fuit animo non reuertendi in ſseculum imo compellitur aliquã religionem ingredi. h.d.
d ¶ Conintencion de no tornar al ſsiglo. Facta profeſssione tacita, vel expreſsſsa. vt in capit. conſstitutionem. de regu. libr. 6. nam ſsi interuenit tantum propoſsitum relinquẽdi ſseculum, licet geſstauerit habitum probationis, ſsiue nouitiorum, teneret matrimoniũ, vt dixi. S̈. l. proxima. in gloſs. magna. vel dic, quòd iſsta. l. ſsequatur opinionem quã voluit Inno. & Hoſstien. clarius in. c. conſsulti. de regu. de qua dixi. in ea. gloſsſs. cum hic non ſse fundet in profeſssione tacita, ſsed tantum in propoſsito relinquendi feculum, & vitam mutandi, quod patet ex litera huius. l. cum dicit inferius: ca maguer el habito ſsolo que tomo. & c̃. & cum dicit: pero porque conſsintio. & c̃. Hodie tamen attenta diſspoſsitione capitul. primi, de voto. libr. ſsexto. quod ſsuperuenit poſst iſstam legem, ad hoc vt dirimeretur matrimonium contractum requireretur profeſssio expreſsſsa, vel tacita. vt ibi eſst expreſsſsum. & cum talis profeſssio non inducatur ex tali propoſsito, neque induceretur etiam ex voto ſsimplici, cum delatione habitus nouitiorum, tenebit matrimonium, vt dixi. in. d. glo.
e ¶ Fincar. Vid. quæ dixi ſsuprà lege proxima. in gloſs. magna: nam vt ibi dixi. communis opinio canoniſstarum videtur, quod iſste talis teneatur ad religionem excepto Abba, in dicto capitulo literaturam devoto & Cardi. in dicto capitul. conſsulti. de regu. vid. quæ di xi. ui dict. gloſs. quia illa opinio Abb. & Sylueſst. quæ cõſsonat dictis. S. Tho. & theologorum videtur verior.
¶ Lex. IX.
Religionẽ profeſsſsus vel clericus ſsecularis petita licẽtia licet nõ obtẽta põt ad ſstrictiorẽ regulã cõuolare: ep̃s ꝟo nõ ſsinę papę licẽtia. h.d.
a ¶ Faze ſsufrir. Sũpta eſst hęc. l. ex. c. licet. de regu. &. à.c. ſstatuimꝰ. 19. q. 3.
b ¶ Religioſsos. Quid de conuerſsis vel oblatis. & conuerſsi dicũtur, qui obtulerunt ſse & ſsua in religiõe mutãdo habitũ: nõ tñ promouẽtur ad ordies mo nachi vero di cũtur, qui ꝓmouentur ad ordines, obla ti verò dicuntur, qui dedicant ſse & ſsua monaſsterio. Habitu non mutato. ita de clarat Abb. in c. nõ eſst. de regu. vtrum ergo iſsti cõuerſsi vel oblati poſs ſsunt tranſsire ad arctiorem religionẽ peti ta licentia, vt hic didt̃ gloſs. in. c. vt lex cõtinẽtiæ. 27. q. 1. voluit ꝙ nõ & illã glo. dicit ſsingu. Abb. in. d.c. nõ eſst. 3. notab. aſstringunt̃ em̃ monaſsterio, ſsecundũ eũ magis iſsti quã monachi: quia efficiunt̃ quaſsi ſserui monaſsterij qđ Abb. di cit ſsingulariter notãdũ. tu tñ aduerte: quia gl. illa loquit̃ de conuerſsis, vel oblatis eccleſsiæ ſseculari nõ regulari monaſsterio. Itẽ ꝙ archid. ibi refert alios voluiſsſse ꝙ & iſsti poſssint tranſsire ad ſstrictiorẽ regulã vi. ibi: quid aũt in monialibꝰ dic ꝙ pñt tranſsire ad monaſstetiũ arctiꝰ ſsicut & monachi ſsecundũ Abb. in. c. fi. vlt. notab. de ſstatu. mon. qui allegat tex. cũ gl. in. c. monachis. 20. q. 4. eſst in. c. virgines. Itẽ & domus religioſsa tota. põt ſse trãsferre ad aretiorẽ religionẽ alterius mo naſsterij, vt in. c. recolentes. de ſsta. mona. an aũt clerici certæ eccleſsiæ poſsſsunt ſse obligare ad obſseruandã regulã alicuius religionis, vi. per Abb. in. c. pe. de his q̃ vi. met. ve. cau. fi. ſsuper glo. 1. vbi concludit, ꝙ aut volũt profiteri religionẽ arctiorẽ, mutãdo primã regulã, ſseu antiquũ ſstatũ eccleſsiæ: & dando in futurũ nouã formã viuẽdi etiã ſsuſsceſsſsoribus, & nõ poſsſsunt ſsine authoritate ep̃i: aut volũt ſseruata anti qua regula ſse perſsonaliter obligare ad arctiorẽ, & pñt etiam ſsine authoritate ep̃i: quia poſsſsunt plus mereri, neque ex hoc alteratur ſstatus eccleſsiæ ex quo nõ mutãt habitũ neq; deferunt antiquam regu lam. videas ibi latius.
c ¶ Mas fuertes religiones. Aduerte quod non ſsufficit, ꝙ ſsecũda religio habeat ſstrictiorẽ regulã: niſsi actu ducat̃ ibi vita ſstrictior, vt probat̃ in. d.c. licet. & ibi notat Abb. pe. nota. & in hoc dicit multos decipi & facit ad hoc. l. quod traditũ &. l. leuiſssima. ff. de cõd. & demõ. per quas. ll. Io. Fab. in. §. ſsi plures. inſst. de hæred. inſsti. infert, ꝙ habens licentiã intrãdi religionẽ aretiorẽ, ꝙ cenſseat̃ arctior nõ inſspecta regu la: ſsed modo cã tenẽdi & ideo ſsecũdũ eũ religio monachorũ nigrorũ nõ cenſset̃ arctior illa fratrũ minorũ, vel prædicatorũ. Sed pone ꝙ religioſsus exiſstẽs in monaſsterio. vbi tñ nõ ſseruat̃ regula, vult intrare aliã religionẽ laxiorẽ vbi ſseruat̃ regula, ita ꝙ habito reſspectu ad prę ſsentẽ modũ viuẽ di ſsecũdũ monaſsteriũ, qđ eſst religionis laxioris du cit vitã ſstrictiorẽ, an ſsit licitũ? ex dictis Inno. in. c. ſsane. de regu. vr̃ ꝙ ſsic. tenẽt etiã theologi ſsecundũ Io. And. ibi qui hãc opinionẽ admit tit. ſsi nõ eſst ſspes reformationis primi monaſsterij, vel ſsi ſsaltẽ in eadẽ prouincia nõ eſst aliquod monaſsteriũ eiuſsdẽ religionis, vbi ſseruatur regula, alias nõ eſsſset licitus trãſsitus ad laxiorẽ religionẽ. & ſsatis hoc placet Abb. ibidẽ, qui allegat ad materiã. S. Tho. ſsecũda ſsecũdæ. q. vl ti. artic. 8. aduerte etiã quod canoniſstæ, vt permittat̃ iſste trãſsitus tm̃ ponderãt, an ſsit ſstrictior religio reſspectu arctioris vitę. vñ & ſsi reſspectu finis ſsecũda religio ſsit melior & fructuoſsior: ſsi tñ nõviuit̃ ibi ſstri ctius, non eſst licitus tranſsitus, vt tradit Io. And. in. d.c. ſsane. col. pen. ibi ſsed nos canoniſstæ quod abbas ibi dicit bene notandum. allegat pro hoc dict. c. licet. &.c. virgines. 20. q. 4. cum enim oẽs religiones ſsint ordinatæ ad ſsummũ ſsinẽ, qui eſst charitas, per quã coniugimur, Deo, vt in conſstitutione. Io. 22. ad conditorẽ. ver. cũ em̃. & ſsic finis ſsit idẽ: ſsolũ arctiorẽ modũ viuẽdi ponderemus. ſsed de mẽte. S. Tho. ſsecũ da ſsecũdæ. q. 189. arti. 8. eſst ꝙ nõ ſsolũ in hoc ponderet̃ arctitudo vitę: ſsed etiã ꝙ ſsit fructuoſsior & ſsanctior. vi. de hoc ꝑ Sylueſstr. in ſsumma. in verb. religio. 4. §. 1. & ver. 1. & ver. 8. q̃rit̃ facit. l. iſsta partitarũ ꝓ opi nione canoniſstarũ. Quid aũt ſsi religioſsus velit tranſsire ad religionẽ æqualẽ vellaxiorẽ? vi. ꝑ Abb. in. c. nõ eſst. de regu. vbi cõcludit ꝙ nõ põt ſsine cauſsa: cũ cauſsa verò fortè ob debilitatẽ vel corporis cõplexionẽ poterit de licẽtia abbatis, vel ep̃i ob maiorẽ cautelã; & in exẽptis diſspenſsa bit prælatus, qui loco Ep̃i præ eſst, vt dixit Abb. in. c. in ſsingulis. de ſstatu. monacho. & vi. j. in l. ꝓxima. poterit ergo trãſsire de ordine nõ mendicantium ad ordinẽ mendican tiũ tanquàm ſstrictiorẽ, & perfectiorem vt tradit Archi. Flo. 3. par. titul. 16. c. 4. in fi. & vi. per Sil ueſstr. in ſsumma. in. d. verbo religio. 4. ver. 6. quæritus cum duobus verſsicul. ſsequentibus.
d ¶ No gela quiſsieſsſse otorgar. Quid ſsi prælatus deneget, vel nõ rñdeat, vł allegat cauſsam denegationis iniuſstam. vid. per Abb. in. d.c. licet. de regu. colum. 2.
e ¶ A otra que ſsea mas fuerte. Debet tamen antea quã recedat habere iam quæſsitum monaſsteriũ arctius, in quo recipiatur, ne alias dicat̃ fugitiuus, & apoſstata, ꝑ ea q̃ tradit Inn. quem ſsequitur. Io. And. An to. Cardi. & Io. de Imo. in. c. fi. de renũt. vbi volunt ꝙ ſsuperior nõ po teſst dare licentiã monacho ſsuo intrandi religionẽ arctiorẽ, niſsi priꝰ inueniat tale monaſsteriũ aretius, quod paratũ ſsit illũ recipere, & ſsi aliter recedit fugitiuus eſst, & apoſstata. cũ nõ ſsit ſsub alicuius obediẽ tia: dicũt tñ ibidem, ꝙ bene põt cõcedere talẽ licentiã: vt ſsub ſsua obe dientia vadat, quærendo locũ religioſsum arctiorẽ: cõſsulũt tñ ꝙ ſsuperior hoc non faciat, niſsi ſsuſspicet̃ de maiori malo. ſs. quòd recedet ſsine licentia, vt tradit̃ in. c. ſsicut ex literis. de iur. iur. & ꝑ Archid. in. c. 1. 71. diſst. per Henrri. in. d.c. licet. & vi. ſsuper his Socinũ. 2. vo. cõſsi. 222. præſsens cõſsultatio. vbi cõſsuluit ꝙ ſsi licentia ſsit ſsimpliciter conceſsſsa onerando conſscientiã monachi, cenſset̃ data in caſsu à iure permiſsſso. ſs. ꝙ ſsub obedientia ſsua quærat monaſsteriũ. vi. ibi ꝑ eũ & vi. quod in in cõtrariũ dicit Bal. in. l. pe. C. de ope. liberto. vbi argu. illius. l. dicit ꝙ poſstquã monachus eſst licenciatus, ꝙ tranſseat ad aliud monaſsteriũ, nõ pertinet deinceps ad abbatem primi monaſsterij inquirere, vbi moretur neq; eũ ad monaſsteriũ reuocare: manumiſsſsus em̃ eſst & an ex curſsu lõgi tẽporis, quo ſstetit in. 2. monaſsterio, præſsumat̃ ꝙ licite petita & obtenta licẽtia receſssit. vi ꝑ Socinũ. conſsil. 270. ſsecũdi vol. incipit conſsideratis. & ꝗd ſsi licentiatũ ad arctiorẽ religionẽ pœnituit, an primũ monaſsteriũ tencat̃ eum recipere? Silueſst. in ſsumma in ꝟbo religio. 4. ver. 5. quęrit̃. allegat Veruer. dicẽtẽ ꝙ ſsic ſsi nõ inuenit arctiorẽ ſse recipientẽ: vel nõ potuit ſsufferre eius auſsteritatẽ, & an te profeſssionẽ vult reuerti: ꝗa licentia & renũtiatio facta fuit ex cau ſsa q̃ nõ eſst ſsubſsequuta & vi. ad hoc. S. Berna. in epła. 32. & vi. etiã Bal. in. l. cum adoptiuis. C. de adoptio. vbi quòd ſsi expellatur de ſsecũdo monaſsterio, ꝙ reuertatur ad primum.
f ¶ Clerigos ſseglares. Vi. infrà eo. in. l. proxima.
g ¶ Obiſspos. Vi. in. d.c. licet. de regu. quid aũt de abbate vel alio pręlato exẽpto vi. ibi ꝑ Abb. referentẽ Io. And. in regula. cum nõ ſstat. in mer curialibꝰ. de reg. iur. lib. 6.
¶ Lex. X.
Clericus ſsecularis petita licentia prælati (licet nõ obtẽta) poteſst ab eccleſsia ſseculari trãſsire ad regularẽ. Sicut, & põt facere monachus ad religionẽ ſstrictiorẽ, põt ẽt trãſsire ad religionẽ æqualẽ de cõſsenſsu abbatis: ad laxiorẽ vero, trãſsire nõ põt iã profeſsſsus, & ſsi monachus apoſstata vagans ꝑ orbe: pœnitẽtia ductus velit redire ad ſsuum ordinẽ: nõ tñ reperit in terra quã habitat monaſsteriũ ſsui ordinis: ne que ſstrictioris regulę: põt ingredi laxiorẽ. & ſsi ibi nõ reperiat mona ſsteriũ cuiuſsuis ordinis: viuere põt cũ ſsecularibus bene degẽdo, & ꝓ poſsſse ſsuã regulã ſseruãdo, quod & eſst cauſsa cõuertendi eccleſsiã regu larem, in ſsecularem quando regulares ibi poni non poſsſsunt. h.d.
a ¶ Deue demandar. Ex honeſstate, namex neceſssitate non videtur teneri, vt probatur in. c. duæ. 19. q. 2. & tenet Inno. in. d.c. licet de regu. ſsi tamẽ eccleſsia enormiter læderetur, poſsſset reuocari, ſsecũdũ eũ & ſse quit̃ Abb. ibi argu. c. admonet. de renu. &. 7. q. 1. c. ſsi qui vero.
b ¶ Conſsintiere. Vid. per Abb. in. c. nõ eſst. de regu. & dixi. S̈. l. proxima. in gloſs. ſsuper ꝟbo masfuer tes religiões.
c ¶ Que ſsen mas ligera. Hoc vi detur intelligendũ pro eo tempore, quo non põt redire ad ſsuũ ordi nem, ſseu monaſsterium & not. iſstã. l. ꝗa ad p̃ſsens non habeo memo riam canonis vnde ſsumpta ſsit. & arbitror ſsumptam eſsſse ex dictis Ray mũdi. in ſsum ma. quem refert ſsumma angelica i par te religioſsus. ver. 43. vid. ẽt i materia notab. text. in. c. pen. de regu. libr. 6.
d ¶ No podiendo auer otros de otra orden. Adde. c. iter quatuor. de relig. domi.
¶ Lex. XI.
Si maritus ſsi ne vxoris cõſsenſsu religionem ingrediatur, põt vxor eum reuocare, niſsi vir ei adulteriũ ob ijciat, er ꝓbet. Item reuocat ſsi vi vel metu cõſsenſsit, ſsi tñ ſsponte & ſsenex vxor ſsit, nõ põt eũ reuocare, & ſsi caſstitatẽ ipſsa non promiſse rit. Si vero ſsit iuuenis vxor quæ cõſsenſsit neque caſstitatẽ ꝓmiſsit, põt epiſscopus virũ cõpellere ad cohabitan dũ cum ea. Si tamen caſstitatẽ promiſsit cõpellitur ipſsa religionẽ intrare. & licet ꝓ pter vxoris cõſsenſsum vir nõ põt per vxoré reuocari, ſsi ipſse egrediatur infta annũ probationis & aberret in ſseculo, poterit per vxorẽ reuocari. hoc dicit.
e ¶ Torne a biuir con ella. Cõcor. cũ. c. agathoſsa. &.c. ſsi quis coniugatus. 27. q. 2. &.c. quidam. &.c. plaect de cõuer. cõiu. &.c. eõſsuluit. eo. tit. & an huic, ꝗ ſsine licẽtia vxoris ſse & ſsua tradidit monaſsterio, ſsint reſstituẽda bona, q̃ dedit vi. gl. ꝙ ſsic in. c. fi. 17. q. 2. vbi vi. archid. & vi. ſspecula. ponentẽ formã libelli. in hoc in titu. de conuer. coniuga.
f ¶ Adulterio. Adde. c. cõſstitutꝰ. &.c. veniẽs. de cõuer. cõiu. &. d.c. agathoſsa. 27. q. 2. ꝗd aũt in adulterio ſspirituali, vt ſsi alter incidat in hære ſsim dic vt not. in. c. fi. de conuer. cõiug. & in. c. 2. de diuor. &. j. eo. l. 13.
g ¶ Por premia. Adde. c. accedẽs. de cõuer. cõiug. &. 33. q. 5. c. notificaſsti.
h ¶ De ſsu grado. Vi. in. c. dudũ. de cõuer. coniug. & diſstingue in hoc vt ꝑ Abb. i.d.c. 1. eod. titu.
i ¶ Por premia, Adde. c. ſsigni ficauit. de cõuerſs cõiu. ſsed an teriebit̃ ꝓfiteri? dic, vt ꝑ Abb. in. d.c. 1.
k ¶ Eſsto no ouieſsſse prometido. Ha bes hic, ꝙ mulier ſsimpliciter dãdo licẽtiã marito intradi religionẽ, nõ vr̃ ipſsa vouere cõtinẽ tiam tacitè. & idẽ ꝓbat̃ in. c. 1. de cõuer. cõ iug. vbi Abb. hoc intelligit in muliere in ſscia et nõ cer tificata: nã ſsi fuiſsſset de hoc cõſscia & certi ficata, dãdo li cẽtiã: vr̃ vouere cõtinẽtiam gl. in. d.c. agathoſsa. 27. q. 2. cũ ałs non teneret irreuocabiłr ingreſsſsus mariti. & ſsic eſst iſste ſspe cialis caſsus, in qͦ mulier excuſset̃ ex igno rantia iuris in maſsculo verò vi. ca. ꝗvxorẽ. 33. q. 5. et quod Abb. dicit in fi. d.c. 1.
l ¶ De ſsu officio. Approbat opi. Calde. rela tã ab Abb. in d. ca. 1. de conuer. coniu.
m ¶ Al ſsiglo. Ad d'. c. cũ ſsis et. c. vxoratꝰ. & ca. ad Apłicã. de cõue. cõiu. de bet tñ vouere cõtinẽtiã, vt i dictis iuribꝰ.
n ¶ Salieſsſse de la ordè. Infra an nũ ꝓbatiõis intellige: vt declarat Hoſst. in ſsumma. de cõuer. cõiu. §. quałr. ad fi. di cit em̃ nęc verba. illud ꝗ dẽſsciendũ, qđ vbi trãſsit de licẽtia vxoris nõ vouẽtis, exiẽs infra annũ vxorẽ recuperare cogit̃: ſsic intelligas. j. eo. accedẽs: aduerte tñ ꝗa in his ꝟbis vr̃ velle Hoſst. qđ ſsi vxor vouiſsſset, nõ poſsſset repetere virũ exeũtẽ. j. annũ: qđ tñ nõ vr̃ poſsſse ꝓcedere: ꝗa licẽtia & ꝓmiſssio cõtinẽtię vr̃ facta fuiſsſse ob cãm religionis mariti, qua nõ ſsequuta, ceſsſsat votũ cõtinẽtiæ vxoris, tãquã cauſsa nõ ſsequuta, & quia vr̃ tale votũ habere tacitã conditionẽ: ſsivir irreuocabiliter ingrederetur, & ſsic profeſssionem feciſsſset tacitè vel expreſsſsè: de tali enim ingreſsſsu irreuocabili iura quæ in hoc loquuntur ſsentiunt & hoc ſsatis probatur in iſsta. l. partitarum quæ tantum facit mentionẽ de licentia & nihil de voto continentiæ.
¶ Lex. XII.
Maritus per vxorem à religione reuocatus, poſst vxoris mortem de bet redire ad religionẽ, nec debet iterum matrimoniũ contrahere te nebit tamẽ ſsi contrahat licet contrahẽdo peccet: neque cõpellit̃ ad regreſsſsum & ſsi non contraxerit matrimoniũ, pec cat tamẽ non redeundo. Itẽ viro ſsine vxo ris cõſsenſsu re ligionem ingrediente, po teſst & ipſsa ingredi etiã viro contradicẽ te. Si tamẽ an te inagreſsſsum vxpris ip̃e exi uit de monaſsterio & coha bitauit cũ vxore non poteſst ipſsa religionem viro inuito ingredi. h.d.
a ¶ Apremiar. Concor. cum cap. placet. de conuer. coniu. &.c. quidã eod. titulo.
b ¶ No deue deſspues caſsar. Vi. in dict. capit. quidam.
c ¶ Vale el caſsamiẽto. Approbat opi. gloſs. q̃ hoc tenuit in. d. cap. quidam & tenet Hoſsti. in ſsum ma. eod. tit. §. fin. colũ. pen. ver. ſsed quid ſsi reuocatꝰ. & tenet etiã Ab bas. in. d. cap. quidam. licet Anto. Ibi voluit contrarium. Quid tamen ſsi vxor dedit licentiã ingrediendi & vouit continentiam expreſssè, vel tacite ſsciens, ꝙ ex datione licentiæ de iure vouere videtur continentiam, quia tamẽ vxor erat iuuenis & non intrauit religionem, vir de monaſsterio fuit edu ctus vt habetur. S̈. l. proxima &. in capit. 1. de conuer. coniu. & in ca. qui vxorem. 33. quæſstione. 5. an tunc ſsi vxore mortua vir cum alia contrahat tenebit matrimonium? dic quòd non vt habetur in. c. ex parte. el primero eod. titu. Hoſstien. vbi. S̈. ver. ſsed quid ſsiquis. vbi po nit rationem diuerſsitatis inter hunc caſsum & præcedentem, quia in primo non tenuit profeſssio, quia defecit conſsenſsus vxoris: hic autem ſsic, ſsed propter ſsuſspicionem vxoris iuuenis de incontinẽtia ſsuſspectę de monaſsterio educitur.
d ¶ Puede lo fazer. Sequitur dicta glo. in. d.c. quidam. de conuer. coniu. & vid. in. c. agathoſsa. 27. quæſstione. 2.
e ¶ Biuieſsſsenen vno. Forte hoc dicit quia ſsi ſstatim ante carnis copulã vxoré peniteret deviri eductione & ipſsa vellet ingredi religionẽ poſs ſset ſsecundũ Hoſst. vbi. S̈. ver. quid ſsi ipſsum. qđ dictũ Hoſsti. non caret ſscrupulo ex notatis ꝑ gl. in. d. ca. quidã. vbi gl. mouet̃ ratione mutui ſseruitij, quę militat etiã vbi nõ fuit ſsequuta copula poſst eductionẽ à monaſsterio. & quia Inno. ibi vult ꝙ etiam ante reconciliationem vxor nõ poſsſset ingredi in uito viro & te ne mẽti iſstã. l. partitarũ: nã approbat dictã gl. & nõ ſse quit̃ in hoc di cta Inno.
¶ Lex. XIII.
Si matrimoniũnõ eſst carnali copula conſsummatũ põt vnus con iugũ altero in uito religione intrare, & manẽs in ſsecu lo alteri copu lari & ſsi diffe rat ingreſsſsũ, ꝗ dicit hoc vel ſse, aſsignatoter mino ad id elapſso, cõpelli debet vt itret, vel vt nuptias cõpleat, & ſsi renuerit, excõmunicabitur. Itẽ ſsi copula ſsequuta vir infideli sef ficiatur, & ob hoc matrimo niũ diſsſsoluatur, ſsi poſstea ad fidelitatẽ redeat, poteſst vxor religionẽ ingredi, & ſsi nõ intret, cõ pellit̃ ad virũ redire. h.d.
f ¶ Puede lo fazer. Cõcor. cũ c. ex publico. de conuer. cõ iu. &.c. cõmiſs ſsum. de ſspõſsa. et adde. l. 4. ti. 1. 4. part. & q̃. ibi dixi.
g ¶ Entrar en orden. Cõcord. cũ. c. ſsi. de con ner. coniu. & cũ. c. 2. de diuor. & ſsi ipſsa vellet ingredi religionẽ antequã ipſse reuer tat̃ ab infidelitate poterit ẽt nõ lata ſsnia diuortij: eo vero reuerſso an tequã ipſsa intret reꝗreret̃ ſsnia diuortij vt notat Abb. in. d.c. fi. qđ no ta ad iſstã. l. cũ ſsuperiꝰ dixit, e por eſsta razõ departieſsſse la ygleſsia. & c. Nã ſsecũdũ hoc ſsupplẽdũ eſst maxime ſsi ſsit lata ſsnia eo adhuc nõ reuerſso, nã & ſsi nõ ſsit lata: obſstabit ei repetenti vxorẽ exceptio fornicationis ſspiritualis.
¶ Lex. XIIII.
Non debent monachi indui camiſsijs lini neque in eccleſsia, refectorio, dormitorio, vel clauſstro loqui. Sed in locis alijs iuxta ordinis cpnſsuetudinẽ: neq; poſsſsunt habere proprium alias aufertur ab ipſsis & expellunt̃ à monaſsterio poſst monitionẽ: neq; reducẽtur niſsi per acta pœnitẽtia iuxta ſsuam regulã. & ſsi mortuo monacho proprium ei inueniat̃ qđ occultauit viuẽs, in dãnationis ſsignũ ſsepeliat̃ cũ eo extra eccleſsiã inſsterquilinio vnde monachi nihil debent ab aliquo accipere niſsi de voluntate prælati. h.d.
a ¶ Camiſsas de lino. Concord. cum. c. cum ad monaſsterium. in princi. de ſstatu. monach.
b ¶ Proprio. Adde. d. cap. cum ad monaſsterium & dicitur habere proprium quando non habent aliquam adminiſstrationem & illud tenent celando abbati vnde ſsi habet adminiſstrationem veluti priora tum vel eſst in ſstudio cum li cẽtia ſsuperioris licite aliquid detinet cum id quòd tenet eſst patiente prælato, & paratus eſst ad eius libitum dimittere, adde ẽt Ioan. And. in regu. non eſst obſsigatoriũ i mercurialibꝰ. d'reg. iur. li. 6. vbi poſst quẽdã magiſstrũ i theologia cõcludit valere ſstatutum abbatis & conuentus cauſsa vitandæ mur muratiõis & ſscãdali. vt ſsingulis monachis dẽtur de cẽ ꝓ veſstimẽtis. vnde & ab batiſsſsa põt ꝑmittere monialibus. Vt lucra manuum ſsuarũ poſssint conuertere in proprios vſsus & neceſsſsarios neq; ꝑ hoc vidẽtur habere propriũ. vid. Io. And. & ab ba. in. d.c. cũ ad monaſsteriũ. & Abb. in c. edoceri. col. 2. de reſscript. cauẽdũ tñ eſst ſsecũdũ eos, ꝙ hæc fiant ex iuſsta cauſsa ne detur occaſsio mali.
c ¶ Aßi lo fizo. S. Gregorio. Vid. in. d.c. cumad monaſsteriũ, & in. ca. ſsuper quodã. eo. tit. & dicit. Ioan. And. ibi ꝙ nõ tota pecunia debet ſsepeliri cum eo: ſsed ſsufficient triginta denarij & hoc ſsufficit ad damnationis ſsignum oſstendendum.
d ¶ No flaben en la ygleſsia. Vid. i.d.c. cũ ad monaſsteriũ. ver. in oratorio & in auth. de monachis. §. cogitandũ. & ibi Bar.
¶ Lex. XV.
In refectorio monachi carnibꝰ nõ veſscaht̃: poſssunt tñ in infirmitate in infirmorũ domo carnẽ comedere, & ex indulgẽtia põt abbas in terdũ aliquos ſsratrũ, nũc hos nũc illos in camera ſsua aduocatos ple nius exhibere: & põt etiã debilibꝰ & delicatis ſsine ſscãdalo aliorũ mi fericordiã fecere ſspecialẽ, in refectorio priꝰ ante ſse cibis delatis. h.d.
e ¶ En el Refitorio. Concor. cũ. d.c. cũ ad monaſsteriũ. ver. in refectorio.
f ¶ En algunos moneſsterios. Et adhuc, ſsecũdũ Hoſst. & Io. And. in. d.c. cũ ad monaſsteriũ, fit in quibuſsddam monaſsterijs de facto.
g ¶ Dias ſsanctos. Neque in die Natali dñi licet monachis cõmedere car nes: & ſsi occurrat i ſsexta feria. c. fin. dẽ obſser. ieiu.
h ¶ Biẽ de comer. Exemplificat Hoſsti. veluti. de cibo amigdalato.
i ¶ Sangrar. Refert Io. Andr. in. d. ca. cũ ad monaſsteriũ vincent. dicẽtem, ꝙ qui mi nuit decimo tertio die Februarij ab ini tio menſsis cõ putando, nõ morietur illo anno ex febrili diſstẽperãtia & ꝙ hęc ẽ ſsalubris minutio ꝑ ange lũ reuelata. & hoc obſseruabat. Io. Andr. ꝓut refert An to. ſsed nõ indigenti nõ eſst facile conſsulẽ dũ: ꝗa minuit̃ vita, ſsecundũ traditionẽ pe ritorũ vt dicit Abb. ibi.
k ¶ Vicioſsamẽte. Vel ſsi debilis ſsit ſstomacho, vł cõplexiõis, ſsecũdũ Abb. antiquum.
l ¶ Pitança. Vul gare monachorũ ſsecundum Hoſsti.
¶ Lex. XVI.
Vbieſst abbas ſseu prior mo naſsterij atten dat erga morũ correctionem & mona chorũ confor rationem, ſser uetq; res monaſsterij, & ad miniſstratores nõ irt ꝑpetuũ ſsed ad tẽpꝰ po nat & ſsi dilapidator ante negligens fuerit in adminiſstratiõe, debet, deponi ab officio & iuxta regulares inſstitutiões, puniri. h.d.
m ¶ Prior. Concor. cum. d.c. cum ad monaſsterium. ver. prior.
n ¶ Mas el abad. Vid. ibidem.
o ¶ Deſstruydor de la orden. In. c. cũ admonaſstetiũ. dicit̃ p̃uaricator. ꝗ dici põt, qñ regulã p̃dicat & nõ ſseruat, vł ꝗ exteriꝰ vr̃ religioſsꝰ i habitu & interius ſsicut teſstantur opera eſst lupus rapax. vł dicitur is qui falſsas culpas imponit ſsubditis ſsecundũ Ioan. And. ibi dem poſst Ab ba. antiquũ.
a ¶ No ouieſsſse cuydado de la aliñar. Deponit̃ prælatus pro pter negligentiam vt hic & in. d. ca. cũ ad monaſsteriũ. vid. de hoc gl. in. c. dictũ. 81. diſst. & Abb. in. c. nihil. de elect.
b ¶ En los oficios. Vid. etiam in d.c. cũ ad mo naſsterium.
c ¶ Segun lo touieſsſse por guiſsado. Ergo ẽt priorem vł vi cariũ (qui ſsecundus eſst in monaſsterio. poſst Abbatẽ) Abbas remouere poteſst, ſsi quater admo nitus ſse non emendauerit: ſsed caueat ab bas, nezelo in uidię vrat animam ſsuã ſsecundũ Hoſst. in. d. ca. cũ ad monaſsteriũ. qui allegat re gulam. ca. 65. ad fin.
¶ Lex. XVII.
Generale capitulũ religio ſsorum cõgregari debet in aliquo eorũ monaſsterio ad hoc apto, vbi inter alia eligere debẽt quatuor diffi nitores, ꝗ ordinent diſspo nenda: q̃ ſsic ordinata appellatione remota cuſstodiantur, & ſsi dubitent de modo capitu li celebrandi, aduocent ad conſsiliũ duos proximiores abbates ordinis Ciſstercien ſsis. h.d.
d ¶ Cabildo general. Concord. iſsta. l. cum. c. in fingulis. de ſstat. mona.
e ¶ Nueuamente. Poſst iſsta primordia voca bit capitulũ quatuor de ſse ipſsis ſsecundũ Inno. in. d. ca. in ſsingulis ni ſsi de conſsuetudinevel ſsta tuto certi ſsint ad præſsidendum electi ſse cundũ Hoſsti. & Io. Andr.
¶ Lex. XVIII.
Eligantur in capitulo gñra li viſsitatores, qui ad mona ſsteria illius or dinis accedẽtes ſscrutẽtur vitã præſsiden tiũ, & aliorũ & eorũ cõuer ſsationẽ, & ſsi abbas vł prior mõaſsterij culpabilis repertus fuerit (cul pa priuatiõe digna) id i finuẽt prælato maiori illiꝰ or dinis, ꝗ ſsi fuerit negligens referãt papæ, & quæ dicta ſsunt circa capitulum celebrãdũ procedũt etiã in canonicis regularibus. Item ep̃i intendere debẽt in morũ reformatio ne in monaſsterijs ſsuę dioceſsis, & nõ de bent ea graua re indebitis oneribus, & cõpeſsci debẽt ab offẽſsis mo nachorũ, qui eos offendũt in perſsonis, vł rebus. h.d.
f ¶ Viſsitadores. Concord. cũ ca. in ſsingulis ver. ordinentur. de ſstatu monacho.
Lex. XIX.
Ad officium viſsitatoris ꝑti net corrigere exceſsſsus eorũ ꝗ viſsitãtur, ſsecundũ regulã & papæ ſstatu ta, et ſsi opꝰ fue rit malos & ꝑ tinaces expel lat nulla habi ta perſsonarũ acceptione, ꝙ ſsi id ſsine ſscandalo aut graui dãno facere non poſssit, referat ad Apłicũ. h.d.
a ¶ Preguntar. Adde. c. ea q̃. de ſstatu. mona. vnde. l. iſsta ſsumpta eſst.
¶ Lex. XX.
Si viſsitator in uenerit abbatẽ immediatè ſsubiectũ Roma. pontifici culpabilẽ i ſse ipſso vł mona cis corrigẽdis voceteũ ad ea pitulũ gñale, vt imponat̃ ei pœna condigna: ſsi vero re pertus fuerit culpabilis cul pa depoſsitiõe Abbatiæ digna, referat ad papã crimi na: & interim eũ ſsuſspendat ab adminiſstratione, ponatq; aliũ loco eiꝰ ſsi aũt ab bas ſsit nõ exê ptus, fiat per ep̃os & viſsitatotes & p̃ſsidẽ tes Capitulo gñali, vt hic diſsponit̃. h.d.
b ¶ Abades. Ad de. d.c. ea q̃. đ ſstat. mona.
c ¶ Sino el Apoſstolico. Ex hac. l. videt̃, qđ viſsitatores generales ordinis reperiẽtes prę latũ generalẽ alicuius ordinis (ꝗ quoad alia monaſsteria eſst eis loco Ep̃i, vt notat Abb. in. ca. in ſsitigłis de ſsta. mo. 2. co. Bar. in authen. de Sanctiſssimis epiſsco. §. iubemus. colla. 9. & glo. in. c. 1. 18. q. 2. & ipſse immediatè ſsub ijcitur papæ) non poterunt viſsitatores eum deponere, ſsed mittere debent ad papam: vt hic habetur: ſsed cõmuniter de hoc prouiſsum eſst per conſstitutiones regulares cuiuslibet ordinis. & videas quę in hoc tradit Oldral. conſsi. 128. qm̃ ad inueſstigationẽ. vbi latè tractat an cõuentus hoſspitalis Ieroſsolimitani poſssit ex cau ſsa de ponere magiſstrũ ſsuũ, maxime ſsi cõ federationẽ fa ciat cũ inimi cis fidei Chriſstianæ, & aliũ magiſstrũ eligere: & ꝙ viſsitatores generales non poſs ſsunt Abbatẽ, vel Abbates exemptos pri uare, habetur etiã in. d.c. ea q̃. ſsi tñ daret̃ viſsitator à papa ille bñ poſs ſset, vt tradunt ibi Doctores. & Abb. in. ca. dilectꝰ el. 1. de reſscrip.
¶ Lex. XXI.
In quolibet gñtali capitu lo denuo eliguntur viſsita tatores alij, ꝗ priorũ viſsitatorũ ſscrutantes exceſsſsꝰ referãt in ſsequẽ ti capitulo, vt ibi pena cõdi gna puniant̃, & idẽ de abbatibꝰ & præ ſsidẽtibus gña li capitulo, itẽ ad nullas præ bendasin mo naſsterio recipiant monachi clericos ſse culares, ita vt ſsint de congregatiõe mo nachorũ habẽtes vocẽ in capitulo & lo cum in choro ſsed cõtẽti ſsint bonis q̃ recipiãt, q̃ omnia ſseruentur in monaſsterijs, quæ regũtur per abbates ſsi ue priores, & in monaſsterijs monialium. h.d.
a ¶ Los otros viſsitadores. Concord. cum. c. ea quę. §. pe. de ſsta. mo.
b ¶ De mas. Adde. hoc. ea quæ. §. fina.
c ¶ En manera. Nota hoc verbum quia videtur ſsequi dicta Hoſstien. & Ioan. Andr. in dict. c. ea quæ. circa intellectum ver. præcipimus. quæ tamen contra dicit Abb. ibi vel dic, quòd clerici ſseculares non poſsſsunt intitulari in monaſsterijs, & ſsic non poterit deputari altare in monaſsterio, vt in eo inſstituatur clericus ſsecularis poterit tamen deputari aliquod ſstipẽ dium pro ſseruiendo monaſsterio perpetuũ, vel temporale, vt dicit Abb. vbi. S̈ & videtur velle etiam iſsta lex cum in ferius dicit. deuen ſse tener por contentos. &c. & vide quod notat Abb. in cap. quoniam. de priuile. ſsecundo notabili.
d ¶ Boz. Nõ po teſst ergo ſsetu laris clericꝰ ha bere vocẽ in ca. monachorũ vel canoni corum regula riũ, neq; cum eis eligere ab batẽ ex pacto poſst fũdationẽ appoſsito: rõne tñ cõſsue tudinis priui legij vel pacti in fundatiõe appoſsiti poſsſset. ca. 2. de in integ. reſst. ca. nobis. de iur. patr. Io. and. in. d. ca. ea q̃. col. pen.
e ¶ Toller. Bñficiati ergo ab exẽptis ſseu ꝗ illis ſseruiunt, ſsũt exẽpti, vt hic & in. d.c. ea q̃. ver. i exẽptis colligitur gđ dicit ibive rum eſsſse Ioã. And. quo ad bñficia illa q̃ ab exẽptis tenẽt, nõ alias.
f ¶ Que pertenecen. Quia mo niales neque viſsitabunt ne que corrigẽt: ſsed viſsitabun tur, corrigentur & punientur. ca. noua. de pœni. & re miſs. i tales em̃ non cadit actio: ſsed paſs ſssio. 33. q. 2. ca. eſst ordo. &.c. hęc imago. & c. militẽ. & Io. Andr. i.d.c. ea q̃. col. pen.
¶ Lex. XXII.
Nõlicet ꝓ re ligiõis ingreſsſsu aliꝗd dare, & qui dederit nõ ꝓmouebi tur ad ordinẽ ſsacrũ, & tã ip̃e. ꝗ̈ recipiẽs expelli debet à monaſsterio, & inſstrictiorẽ religionẽ ſsunt ponendi. dato danti reſstituendo. Item monacho non licet habere proprium, niſsi de licentiã abbatis habeat alicuius officij adminiſstrationem. h.d.
g ¶ Los Abades, ni los Priores. Concord. cum. c. monachi. de ſstatu. mona. & cũ. c. veniens. &.c. dilectus. &.c. qm̃ ſsimoniaca. de ſsimo.
h ¶ Abadeſsſsas. Vid. in. d.c. quoniam. de ſsimo. & nota, ꝙ non debẽt recipi in monaſsterijs non mendicãtium: niſsi tot ſsorores, quæ poſssint ex monaſsterij prouentibus, ſseu redditibus ſsubſstẽtari ſsine penuria.
a ¶ Porque lo reciban en la orden. Et nota, ꝙ neque per viam ſstatuti põt fieri, vt ingrediens religionem det tantum: quia ſsimoniacum eſsſset. Abb. poſst Innocẽ. in. c. in præſsentia. colum. 18. de probatio. & adde Abb. in. c. cum. M. Ferrarienſsis. col. 8. de conſstitu. quid autem ſsi non daretur pro monachatu: ſsed pro alimẽ tis ingreſssi, vł ingreſssæ, & ſsic pro eius vi ctu & veſstitu? glo. in. c. non ſsatis. & in. d. ca. quoniam. dicit, quòd ſsi ita pauperes ſsunt, qđ non poſsſsunt ibi alias aliquẽ recipere: quia nõ haberent ibi victũ, poſsſsent ſsub hac forma recipe re, ſseu recipi, non habemꝰ quid demꝰ tibi pro victu: niſsi tu portes tecum, vnde viuas, etquod hoc non erit illicitum, dũ tamen nõ dicatur in fraudẽ & ſsine aliquo pacto ſsit. & tandem gl. concludit tutius eſsſse, vt nullo caſsu taliter aliquis vel aliqua recipiatur Abb. ibi & in cap. non ſsatis eod. titul. dicit, quòd per viam pacti hoc non eſst licitum: ſsed per viam cuiuſsdam proteſstatiõis ſsimplicis. & quod ita glo. poteſst ſsubſstineri, quòd & ibi voluit Anco. licet cautius ſsit ſsecundùm Abb. vt nullo modo hoc fiat. Bar. etiam in. l. titio centũ. §. 1. ff. de cond. & demonſst. quęrit de validitate legati facti mo naſsterio, ſsi recipiat aliquam in monialem. & cõcludit, ꝙ cautela eſst, quam ponit glo. in. d.c. non ſsatis, ꝙ teſstator dicat, ſsi tales moniales receperint talem in ſsororem, eis relinquo centum in alimentis, & dicit quòd tunc non eſst ſsimonia. Bald. tamen in. l. 1. col. 8. ver. quinto quæritur. C. de his quæ pœnæ nomi. relin. tenet contra Bat. & di cit non eſsſse hoc ſsimoniam relinquere monaſsterio, vt recipiant monialem: quia tale legatum non tam relictum videtur monaſsterio, quam puellæ & quod continet pietatem & eleemoſsinam, & dicit, quòd ita ſseruat conſsuetudo. & idem Bald. in authentica res que. C. cõmunia de lega. dicit, quòd monaſsteriũ non recipit pro ingreſsſsu: ſsed pro alimentis ipſsius ingredientis, & ſsuffragio vitæ. vnde non eſst ſsimonia, ſsicut neque eſst ſsimonia cum datur pro matrimonio carnali. & ita dicit, quod ſseruat conſsuetudo. dicit etiam idem Bald. in. l. 1. colum. 1. C. de inſsti. & ſsubſst. valere relictum monaſsterio factũ ſsub conditione, ſsi bertam receperit in monialem, & quòd grauari poteſst monaſsterium occaſsione inſstitutionis, vel legati vt aliquã recipiant in monialem, vel monachum. & ſsubdit non eſsſse hic ſsimoniam: ſsed pietatem. alibi tamen Bal. ſs. in. l. fi. col. fi. C. de ſsponſsa. voluit, quod ſsub conditione non ſsit permiſsſsum ita relinquere monaſsterio, ſsi incipiat à conditione, vt ſsi filiam meam monachauerint: ſse cus tamen ſsi incipiat à ſsupplicatione: vt ſsupplico talibus monialibꝰ vt recipiant filiam meam, & pro alimentis eius volo. ꝙ habeant mille de bonis meis. vi. etiam de hoc per Io. de Imo. in. l. ille aũt. ff. de hę red. inſstituit. per Io. de ana. in. d.c. nõ ſsatis. qui tamen non allegat di cta Bal. in locis ſsuperius allegatis. Idem Bald. etiam in. l. ſsi quẽquã. C. de epiſs & cleri. dicir, ꝙ licet monaſsteriũ ſsupportet onera ꝓ ingredientibus: tamen pro ipſso ingreſsſsu non poteſst paciſsci de iſsta, quaſsi dote monialis recipiendæ: quia eſsſset ſsimonia: ſsed ſsi liberaliter offerrẽt ſsine pacto, poteſst recipere amore Dei, aduerte ẽt ꝙ. S. Tho. ſsecũda ſsecundæ. q. 100. art. 3. dicit ꝙ pro ingreſsſsu monaſsterij non licet ali quid accipere, vel exigere quaſsi pretium. Si tamẽ monaſsterium. ſsit tenue non ſsufficiens ad tot perſsonas nutriendas, licet exhibere ingreſsſsum quidem gratis. ſsed accipere aliquid pro victu perſsonæ recipiendæ, ſsi ad hoc non ſsufficiunt opes monaſsterij. & idem in. 4. ſsertentiarum dicit quod quando monaſsterium eſst tenue: poteſst exhigi ab illo, qui in loco illo vult Deo ſseruire, non quaſsi pretium religionis: ſsed vt habeat monaſsterium, vnde poſsſset illi prouidere: ſsi autem ſsecundum eum ſsine grauamine eccleſsiæ poteſst recipi, ſsimonia cum eſst aliꝗd pro receptione exigere. & hãc etiam opinion. tenet Sylueſst. i ſsum ma. in verbo ſsimonia. verſs. 15. quærit̃ vbi allegat Archi epiſsc. Florẽ. & alios volẽs ne que paciſsci ſsu per hoc eſsſse prohibitũ; ha bendo interitionem ad tẽporalia ꝓſsub ſstentatiõe, & nõ ad ipſsum monachatũ, qui eſst res ſspiritualis. ſsubdit tamen, ꝙ ſsi monaſsteriũ eſsſset opulentum ſsecundũ illos quos ibi allegat, eſsſset ſsi moniacũ præ ſsumptiuè, ſsicut dicit, qđ ſsemper fecerunt & faciũt aliquæ moniales, quæ de diuitijs ſsuperbientes quãto ſsunt ditiores, volunt dotes maiores: ita de ſstatu religionis quaſsi de ſstatu mundani ſsponſsi iudicantes. & demum reſspondet ad. d.c. quoniã. de ſsimoni. & ad dictum. c. periculoſso. ꝙ. c. quoniam. ibi ſsub paupertatis prę textu loquitur ſsecundũ Ray. quando hoc dicebatur in fraudẽ, vel ſsecundũ Hoſst. quando ſspiritualia non offeruntur gratis: ſsed fit pactum de temporalibus ad ſspiritualia. 1. ad ius ſspirituale & ad. c. periculoſso reſspondet, ꝙ imo potius facit pro iſsta ſsua opinione. & patet ex ratione text. & glo. quæ eſst ne propter inopiam moniales cogãtur exire clauſsuram: & ſsic intentio eſst, vt habeant vnde viuant: & re vera ſsi intentio ſsit pura, laudabile eſst exigere ab ingredientibus victum, quando monaſsterium commode non poteſst ſsuſstentare maiorem numerũ: dilatatur enim Dei cultus & ſseruorum eius numerus augetur. & certe iſsta dicta theologorum ſsatis placent ad intellectum dictorum iurium, quæ tu nota, quia canoniſstæ Doct. loquuntur cum tremore in quæſstione iſsta. & adde quę dixi. j. ea. par. tit. 17. l. 13. & prædictis adde ꝙ illud; ꝙ pater vel mater ſsimpliciter offert ſsu per altari, qñ filia profitet̃, habet̃ loco dotis filię & imputatur in legitimã ſsecundũ Bar. in. l. 1. §. ſsi parens. ff. ſsi quis à pa. fue. ma. & Bald. in. l. qm̃ nouella. C. de inoff. teſst. licet Petrus de Peru. in tracta. de ſsocieta. 11. parte. qõ. 4. tenet contrarium, dicens ꝙ illa pecunia oblata non eſst ipſsius filiæ, ſsed monaſsterij, quia illa eſst incapax proprij. ca. cum ad monaſsterium. in fi. de ſsta. regus & quia ſsi eſsſset loco dotis eſsſset ſsimonia iuxta notata in. d.c. non ſsatis. ad hæc enim ſsatis patet re ſsponſsio ex prædictis. & adde Feli. in. c. eccleſsia Sanctæ Mariæ. colũ. 30. &. 31. de conſstiru.
b ¶ Por ſsuya. Adde. c. monachi. de ſstat. mona.
¶ Lex. XXIII.
Dans aut recipiens pro prioratu vel grangia aut alia adminiſstratione monaſsterij pretium: ab officio eccleſsiaſstico remonetur. Item prælati eccleſsiarum conuentualiumi non debent remoueri à ſsuis ad miniſstrationibus abſsq; cauſsa rationabili & manifeſsta, vt ſsi fuerint dilapidatores; aut incontinenter vixerint aut aliquid dignum priuatione commiſserint, vel ſsi ob eorum bonitatem oporteret ad me liora loca transferri. h.d.
c ¶ Por precio. Intelligit innocẽ. in. d.c. monachi. ver. prioratus vnde. l. iſsta ſsumpta eſst de illis prioratibus vel obedientijs, quæ liabent annexum ius ſspirituale, vel bona ſsibi appropriata, diſstincta à bonis monaſsterij: alias ſsi talia temporalia eſsſsent de menſsa abbatis vel mo nachorum, poſsſsent tũc Abbas & monachi in dicere & ſstatuere, ꝙ is cui talis prioratus committetur, certum quid annuum ſsoluat de illis redditibus, & nõ aliunde, & talis monachus potius dicetur mini ſster, vel cuſstos, quam prior, quòd ſsonat in dignitatẽ. ca. niſsi de præbend. cap. volentes ad fi. de priui. libr. 6. & ideo dixit Inno. nõ aliũde, quia monachus caret proprio vnde aliunde id ſsol uere licitè nõ poteſst ſsecundùm Hoſstiẽ. & Ioan. And. ibi & adde qđ habet̃ de iſstis prioratibꝰ in clementin. ne in agro. §. cæterum. de ſsta. mona.
a ¶ Toller ſsin cauſsa manifieſsta. Adde dict. ca. monachi. ad fin. & glo. ibi ꝓ intellectu.
b ¶ Otra coſsa. Et ex facilioribꝰ cauſsis remouentur præla ti regulares à ſsuis prælaturis, quam ſseculares: vt pa tet hic, & i dicto capit. mo nachi. iuncto eo quod ibi notat Abb. vł. notab. & eſst text. notabilis. vbi & notat Abb. fina. notab. in. c. per tuas. el. 1. de ſsimo. gloſs. in. c. ſsi quis Abbas. 18. quæſstione. 2.
¶ Lex. XXIIII.
Nõ debet monachus extra clauſstrum commorari & ſsi oporteat eũ alibi poni, debet eſsſse cum aliorum fratrum conſsortio. h.d.
c ¶ Con otros frayles. Adde cap. monachi. in principio. de ſsta. mona. in tellige, quando eccleſsia parochialis eſst ſsubiecta monaſsterio, ita ꝙ ille non deſsinit eſsſse obedientialis monaſsterio, ſsecus ſsi religioſsus pro moueretur, tanquàm quilibet clericus ſsecularis ad eccleſsiam parochialem, tunc enim deſsinit eſsſse monachus primi monaſsterij, neque vllam habet amplius communionem cum primo monaſsterio, vt in cap. ne pro cuiuſstibet. 16. quæſstione. 1. & ſsic non tenetur Abbas ſsi bi dare Socium glo. in clemen. ne in agro. §. ad hæc. in verbo ad clauſstrum. de ſstat. mona. quam dicit menti tenendam Abb. in dict. ca. monachi. 2. nota. & vid. per eum in cap. quod Dei timorem. pe. col. eod. titul. & quod dico. j.l. proxima.
d ¶ Dixo Salomon. Eccleſsiaſsti. cap. 4.
e ¶ Otros religioſsos. Vt canonici regulares de quibus tamen vid in ca. quod Dei timorem de ſstat. mona.
¶ Lex. XXV.
Si eccleſsia parrochialis eſst monaſsterio in temporalibus & ſspiritua libus ſsubiecta, poteſst in ea inſstitui monachus per ſsuum maiorẽ ſsine diœſsani conſsenſsu. Si autem non ſsit totaliter ſsubiecta poteſst inſstitui per epiſscopum de voluntate abbatis ad curam animarum, ſsi redditus duobus ſsaltem ſsufficiant: alias non: ne ſsolus cõmoretur, & ſsic inſstituti poſsſsunt prædicare, baptizare, & alia exercere, quę cle rici ſseculares poſsſsent. h.d.
f ¶ Pueden. Concord. cum. c. quod Dei timorem. de ſstat. mona. & ca. in parrochia. 16. quæſstione. 1. & cap. cum pro vtilitate. & ca. doctos. & cap. monachus. ea. cauſsa. & quæſstione.
g ¶ Egleſsias parrochiales. Ad Dignitatem epiſscopalem indubium eſst ſse cundum omnes. & eſst text. in. c. 1. 18. quæſstione. 1. & in clementi. 1. de elect. & apertius. in. c. ſsi religioſsus. &.c. quorundam. de electio. lib. 6. ita ꝙ proceditur per viam electionis. & non eſst neceſsſsaria poſstulatio, & noc conceditur propter excellentiam dignitatis epiſscopalis: nam epiſscopus appellat̃ religioſsus. c. ex multa. de voto. Si verò promotio fiat in eccleſsia collegiata ad canonicatum, vel aliud beneficium ſsimplex ipſsius eccleliæ collegiatæ: & nõ poteſst promoueri. c. ſsuper eo. de regu. ſsi verò eligatur ad ipſsam dignitatem eccleſsiæ collegiatæ, vt ad præpoſsiturã. & in hoc ſsunt opiniones, vt refert Abb. in. d.c. quòd Dei timorem. nam Hoſstien. & Calde. tenẽt, ꝙ nõ poſsſset eligi: ſsed debeat poſstulari, & ſsic ꝙ ſsine diſspenſsatione non promouetur. Abb. ibi vult contrarium. cum ratio curę & prædicatiõis ita militet iſsto caſsu ſsicut ſsi ꝓ moueretur ad dignitatẽ epi ſscopalẽ in eccleſsia ſseculari. Si verò neque promoueat̃ ad eccleſsiã cathedralem, neq; collegiatam: ſsed ad aliã eccleſsiam non curatam, & non poteſst ꝓmoueri: quia illã obtinere non põt, ex quo ceſsſsat ratiocu ræ, aut eccleſsia eſst curata: & communiter tenetur ꝙ poſssit promo ueri, & ita ẽt tenet Abb. in d.c. quod dei timorem. põderãs ad hoc illum text. cũ dicit poſsſsunt. nam hoc innuit non eſsſse neceſsſsariã diſspenſsationẽ qđ em̃ ꝑ diſspẽſsationẽ põt fieri, dicit̃ non poſsſse fieri ſsecũ dũ Inn. in. c. paſstoralis. de cau. poſs. & ꝓprie. & coget̃ Abbas ꝑ ſsuperiorẽ cõſsentire, vt monachus præficiat̃ eccleſsię ſseculari, vbi nõ inue nirentur idonei & ſsufficientes clerici. & monachus eſst bonus prædi cator & honeſstus in vita. c. cum pro vtilitate iuncta glo. 16. q. 1. & dicit Hoſsti. in ſsumma. de ſsta. mona. §. vtrum. col. 1. ꝙ non eſst dicendũ eſsſse ſspeciale in dignitate epiſscopali, quo ad religioſsum pręficiendũ quia in hoc potius eſst conſsideranda ſsalus animarum. & aliqua rectoria inuenitur quæ maiorem curam habet, quam duo vel tres ali qui epiſscopatꝰ, vt Pariſsijs eccleſsia. S. Germani. vbi rector curare habet pluſsquam quadraginta millia animarũ. quod etiã cõfert ad id ꝙ. S̈. dictum eſst de prælatura eccleſsiæ collegiatæ. & dicit ibidẽ Hoſst. hæc verba. caueant igitur ſsibi amici noſstri fratres prædicatores & minores, qui colligentes grana, quę penes nos inueniunt: vix relin quunt paleas: nam curialiter agerent, ſsi aliquos reddendo noſstram inopiam ſsubleuarent. in hoc enim caſsu propter fęcunditatem ſspiritualem lipitudo Liæ Rachelis pulchritudini eſst pręlata. & facilius conceditur ꝙ monachus ad præſsulatum aſscendat, quam ꝙ præſsul ad monachatum deſscendat. c. niſsi cum pridem. §. neque putes. de re nunt. c. licet. de regu. §. illo ſsemper. & in caſsibus, vbi poſsſsunt mona chi ad eccleſsiam ſsecularem promoueri, debet fieri cum abbatis licẽtia, vt habetur hic & in. c. 1. &. 2. 63. diſst. & in. c. ſsi religioſsus. de elect. lib. 6. etiã ſsi promoueatur in papam, vt dixit glo. in. c. quã ſsit. 18. q. 2. & ſsi Abbas nolit conſsentire, quando neceſssitas, ſseu vtilitas exigit, compelli poteſst ad conſsentiendum propter bonum publicũ ſsecun dum Abb. & Doct. in. d.c. quod Dei timorem. & dixi. S̈. quando tamen in eccleſsia monachi collegialiter habitant, quę eccleſsia ſseu mo naſsterium habet populum: tunc ſseculares clerici ibi ſsunt ponendi, vt habetur. in. c. 1. de cap. mon. & non eſst præficiendus curæ aliquis monachorum. quod Abb. ibi reputat mirabile & ibi laborat circa rationem diuerſsitatis, cur in primo caſsu monachus eripiatur à monaſsterio. & præficiatur eccleſsiæ ſseculari, vt dictum eſst. S̈. & tamen in monaſsterio habente populum monachus curam populi exercere non poſssit vi. ibi per eum.
h ¶ No le deuen dexar ſsolo. Intellige, vt dictum eſst. S̈. in. l. proxima. & videtur iſsta. l. velle quod etiam quando eccleſsia parrochialis non eſst ſsubiecta monaſsterio, non debeat promoueri, niſsi habeat Sociũ ſsui ordinis, quod & vult Abb. in. c. quod Dei timorem de ſstat. mon. põ derans ad hoc illuni text. iuncto. c. 2. illius tituli. poteſst dici quòd ſsi commode haberi poſssit, non ſsit aliter præficiendus: ſsecus ſsi cõmode haberi non poſsſset, ſsecundùm Anto. de But. ibi. ſsed iſste. ll. partita rumi volunt, quòd non promoueatur monachus ad eccleſsiam parrochialem ſsine ſsocio. & notant diuerſsitatem inter monachum & ca nonicum regularem, vt. j. eo. l. 30.
a ¶ Bien los pueden y poner. Adde. c. viſsis. 16. q. 2. & quãdo dicatur eccleſsia ad monachos pertinere pleno iu re vi. glo. 16. q. 2. in ſsumma. & illa eccleſsia dicitur pleno iure ſsubiecta vbi Epiſscopꝰ non percipit ius cpiſscopale. ca. quoniã & ibi Abb. 1. not. de priuileg.
b ¶ Que pueden fazer los otros clerigos. Adde §. ecce. 16. q. 1. & vi. quod di cit glo. 1. in cle mentina. 1. de priuil. & quæ alias non poſs ſsent. vi. in. c. 1. & in. c. qui ve re. 16. q. 1. & gl. i. ca. placuit. 2. quæſstione. 7.
¶ Lex. XXVI.
Religioſsus p̃fectus eccleſsiæ ſsecłari exi mitur à ieiunijs, ſsilẽtio, & vigilijs inditis per regulã. Deferre tamen tenet̃ ha bitum & ſseruare caſstitatẽ & non habere propriũ, & ſsi eccleſsiæ totaliter ſsũt ſsub iectæ monaſsterijs, tenentur obedire ſsuis abbatibꝰ & præpoſsitis, eisque reddere rationem. Si tamen eccleſsia in ſspiritualibus epiſscopo ſsit ſsubiecta tenetur obedire epiſscopo, eique rationem reddere. & dicet horas ſsecundum epiſscopatus conſsuetudinem. Item monachus promotus ad dignitatem pontificalem eximitur ab abbatis obedientia deferet tamen habitum, viuet ſsine proprio, caſstitatem ſseruabit. h.d.
c ¶ Tres coſsas. Adde text. cum gloſs. in. c. nemo poteſst. 16. quæſstione. 1. & procedit ſsiue eccleſsia parrochialis pertineat ad monaſsteriũ ſsiue nõ. Quid autem in eſsu carnium vi. glo. in. c. 3. 16. q. 1. & Abb. in. c. clerici officia in fine. de vit. & ho. cleri.
d ¶ Veſstir ſsu habito. Adde. c. clerici officia in fi. de vit. & hon. cleri.
e ¶ Guardar caſstidad. Nam ex tali promotione non liberatur à tribus votis, quæ ſsunt ſsubſstantialia religionis, vt voluit gloſs. in. d.c. clerici officia. & clarius glo. in. c. de monachis. 16. quæſst. 1.
f ¶ Proprio. Vi. quæ dixi in glo. proxima & quod iſste monachus acquiſsierit acquiret monaſsterio ſsuo, quando eccleſsia pleno iure pertinet ad monachos, cum iſste pleno iure remanet ſsubiectus abbati, & ſseruabit omnia ſsicut prius, præter tria prædicta. vt hic ſsubijcit & tradit Hoſst. in ſsumma de ſsta. mona. §. vtrum. col. 2. ver. ſsi verò pleno iure. Si verò eccleſsia pertinet ad epiſscopum quo ad omnia: tunc ꝗa iſste monachꝰ abſsoluit̃ à iugo obediẽtiæ & iuriſsdictione abbatis, & ſsubijcitur im perio ep̃i (qui decætero ſsuꝰ abbas erit. 16. q. 1. c. ſsic viue &.c. cũctis. & j. iſsta. l.) quicquidacquiret acquiret eccle ſsię. 18. q. 1. c. ſsta tutũ. Abb. in d. ca. clerici in fin. Si tamen monachi i eccleſsia habeãt temporaliatã tum, ſsubiectꝰ remanet talis mohachꝰ abbati, quo ad ea: & ep̃o quo ad ſspũalia. 16. q. 2. ca. ſsane. & cap. 1. de cape. mona. & ſsic quicꝗd acqui ret iſsto caſsu acquiret monaſsterio.
g ¶ Quitamente. In his & q̃ ſsequunt̃ ſsequitur. l. iſsta dicta gl. in. c. de monachis. 16. q. 1. & qñ dica tur eccłia ſsub iecta pleno iu re, declarat Abbas in. ca. qm̃. de priuil.
[h] ¶ Segund la coſstumbre. Ex di cta gloſs. ſsumptũ eſst. & vi. i ca. illa. 12. diſst. &.c. quiſsquis. 41. diſstin.
i ¶ Obiſspo. Epiſscopus liberat̃ i torũ ab obediẽtia Abbatis. vt hic & in c. vnico. 18. q. 1. glo. in. d. ca. de monachis. 16. q. 1.
k ¶ Su habito. Vt in. d.c. clerici officium. de vi. & ho. cleri.
l ¶ Caſstidad e no auer proprio. Adde glo. in. d.c. de monachis. & Abb. in d.c. clerici officia. in fin. &. S. Tho. ſsecunda ſsecũdæ. q. 184. art. 8.
¶ Lex. XXVII.
Ciſstercienſses monachi ſseuent ſsuam primæuam inſstitutionem in paupertate in qua fundata eſst, alias non gaudebunt priuilegijs ſsibi à ſsede Apoſstolica conceſssis paupertatis intuitu. Item monaſsteria al terius ordinis, ſsi ad Ciſstercienſsem ordinem transferantur vẽdãt villas & caſstra & alia que Ciſstercienſsi ordini non conueniunt ſseu cõmutent ea pro agris planis quibus in illa Ciſstercienſsium pauperta te viuant. hoc dicit.
m ¶ Ciſstel. Ortum habet à.c. recolenres. de ſsta. mona.
n ¶ No les valieſsſsen. Not. hoc ꝟbũ apertiꝰ declarans. mẽtẽ. d.c. recolẽtes.
a ¶ Biuieſsſsen en aquella pobreza. Habes hic, ꝙ ſsi vnum incorporatur alteri velut ſsi vnũ territorium alij incorporet̃, aſsſsumit naturã eius, cui in coporatur: & iura, q̃ alias cõpetebant territorio, quod vnitur, perire cẽſsentur. & idẽ probat̃ in. d.c. recolentes. de quo. l. iſsta ſsumpta eſst adde. c. & temporis qualitas. cum glo. 16. q. 1. & ſsi eccleſsia eſst vnita al teri, videntur vnita oia iura cõpetẽtia ipſsi eccleſsiæ vnitę ca. 2. de relig. domi. & ibi notat Abbas. ſsic & videmꝰ in patre fami lias tranſseũte per arrogatio nẽ in poteſstatẽ alterius: nã tranſseunt tan quã acceſsſsoria, oia iura, q̃ adhærebãt ꝑſsonæ. l. ſsi ado ptauero. ff. de precario. ſsed aduerte: quia iſsta procederent, quando cõditio eccleſsiæ vel territo rij, cui alia eccleſsia vł territoriũ vnit̃ eſst in capax illorũ iuriũ, quæ alia eccleſsia, vel territoriũ vnitum habet: tũc enim debẽt vẽdivel cõmutari iura vel bona, q̃ ſse nõ compatiuntur, cum qualitatibꝰ lo ci, cui vnitur. & iſste eſst caſsꝰ. d.c. recolẽres. & huius. l. ſsi verò eccleſsia, vel locus cui vnitur eſst ita capax ad habẽda talia bona, ſsicut & locus, qui vnit̃: tunc bona eccleſsiæ, vel loci vniti remanẽt i dominio loci vniti, & nõ pereunt. iſstã diſstinctionẽ ponit Petrus. de peru. in ſsuo tract. de vni. eccleſsiarũ i.c. 2. col. 4. ita em̃ tali caſsu intelligitur facta vnio, vt cuilibet loco ſsua bona remaneant. l. alia. ff. de pig. actio. l. via. §. ſsi fundum. ff. de ſserui. ruſst. præd. & ꝙ ita procedat vnio. tenet Bar. in ſsuo tracta. tiberiadis in tract. de inſsula. in ver. nullius enim & in ver. ſsed quæro an illę gentes. & Bar. Socinus. 2. vol. conſsi. 79. col. 4. Abb. in. d.c. 2. de relig. domi. vbi Inno. & Io. And. & ibi bonꝰ tex. & bonꝰ tex. quẽ in iſsta materia ſsemper vi de in. l. 4. tit. 12. j. ea. parti. tenet etiã Lucas de pẽna. quẽ videas in. l. fi. C. de ꝗbꝰ mune. ne. lic. ſse ex. libr. 10. ver. 4. ex his q̃rit̃. vbi de caſstris, ſseu ciuitatibus vnitis quod cenſseant̃ de eorũ territorijs. & cõcludit, ꝙ cuilibet ſsuũ territoriũ maneat & de muneribus & iuribus indicẽ dis apud quẽ poteſstas reſsideat. vide ibidẽ. hinc eſst ꝙ vna villa trãſsla ta in alterã, durant adhuc ſstatuta villæ tranſslatæ: quia transfert̃ cũ ſsua cauſsa. Bal. in. c. tranſslato. de cõſsti. & in caſstro tranſstato vel vnito per principẽ, cũ ciuitate, quod caſstrũ adhuc retineat ſsua iura & priuilegia. tenet Inno. in. c. cũ ex iniuncto. de noui. ope. nũt. Adde etiã in materia Io. Fab. in. §. in perſsonã. inſsti. de actio. And. de Iſser. de capi Corrad. ver. & iterũ. in additione. quid ſsi eccleſsia. & q̃ dicit Alex. conſsi. 140. col. fi. 5. vol. & dicit Inno. in. c. paſstoralis. in prin. de dona. ita limitans & intelligens illũ tex. ꝙ ſsi ep̃s concederet eccleſsiã alicui archiepresbytero, q̃ ſsit infta fines ſsui archiepresbyteratus, in qua tamen archiepresbyter nullũ ius & nullũ vſsum habebat, nõ intelligit̃ ꝙ ſsibi cõcedat aliud ius: niſsi ꝙ ſsibi ſsit ſsubiecta, tãquã archiepresbytero, & ſsic ꝙ ſsit de territorio, & finibus ſsui archiepresbyteratus, debet enim donatio ſsecundũ eũ interpretari ſsecundũ qualitates perſsonarum donantium, & earum quæ donationes recipiunt. & idem tenet ibi Ioan. Andre. Ioan. de Imol. & Abbas. vnde ſsi Rex vniat ciuitati caſstrum cum ſsuo territorio, non videtur concedere proprietatẽ, neq; bõa caſstri: ſsed ꝙ ſsit tm̃ de ter ritorio ciuita tis & dicit Inno. i.c. paſstoralis. de priui. circa fi. ꝙ licet ecclłia cõceda tur alicui ple no iure, itelligit̃ cõcedi, ꝙ ſsit ſsibi ſsubiecta in tempo ralibus & ſspi ritualibꝰ, non aũt ꝙ conuer tat eã in proprios vſsus: ſsub iectionẽ nãq; ſsibi concedere videt̃. 16. q. 2. c. viſsis. c. cũ & plãtare. de priuil. nõ fructus neq; alia: ſsi tñ eccleſsiã cõcederet papa in ꝓprios vſsus, tũc vr̃, ꝙ donatariꝰ cõſseruãdo eccle ſsiã i ſstatu ſsuo, ea q̃ eſsſsẽt ſsuꝑ excreſscẽtia p̃t applicare vſsibus ſsuisiuxta notata peũdẽ Inn. in. d.c. pa ſstoralis. ꝑ Ab ba. in. c. querelam. 1. notabi. de elect. & in. d.c. 2. de re lig. domi.
¶ Lex. xxviij.
Religioſsꝰ nõ põt leges neq; phyſsicam audire: ałs & ex clauſstro ad hoc exiens eſst excõicatus & eius prælatus referat epiſscopo vt pro tali eum denuntiet. h.d.
b ¶ Eſstableſscio. Vid. in cap. non magno. & in cap. ſsuper ſspecula. ne. cle. vel mo. & adde quod habetur. in cap. 1. eod. titu. lib. 6.
c ¶ Que no aprendan. Siue in clauſstro ſsiue extra clauſstrum, pena tamẽ non habet locum niſsi in exeuntibus clauſstrum. de quo vid. Abb. in dict. capitul. ſsuper ſspecula. colum. 5. ver. nunc gloſsis explicatis. ne cleri. vel mo. habere tamen in camera libros ciuilis ſscientiæ & in eis legere non eſst prohibitum Abb. ibidem in fi.
d ¶ Por el fecho miſsmo. Non ergo requiritur lapſsus duorum menſsium de quibus. in dict. c. non magno. & ita tenuit Inno. in dict. cap. non magno, dicens quòd iſstud fuit innouatum per. ca. ſsuper ſspecula. in princip. & idem tenet Hoſstien. in dict. cap. ſsuper ſspecula. ſsed Ioan. Andr. & Innocen. in dict. c. ſsuper ſspecula. & Abb. tenent adhuc eſsſse neceſsſsariũ trãſscurſsum duorum menſsium ad incurrendam excom municationem ipſso facto & iſsta videtur magis communis opinion. vt notat Abb. in. d. capitul. ſsuper ſspecula. colum. 3. ver. expediam, & in dict. cap. non magno. colum. fi. tene menti iſstam. l. partitarũ quæ approbat. primam opinionem.
¶ Lex. XXIX.
Monachus excommunicatus ob trãsgreſssionem canonis leges, & phyſsicã eum audire prohibentis, ſsi pœniteat erroremq; cognoſscat recipiatur à prælato ſsuo: & erit vltimus in choro capitulo & refectorio & in alijs locis, & ad abbatiam ineligibilis niſsi ex diſspenſsatione papæ. hoc dicit.
e ¶ Penitencia. Vid. in. d.c. non magno. ne cle. vel mo.
a ¶ Los peces. Viuere piſsces ſsine aqua non queunt: neque enim vt omnia huius aeris viuunt ſspiramine: quia hauriendi ſspiritus & reſspirandi natura his non ſsuppetit, alioquin ſsub aquis ſsemper non poſsſsent viuere non capientes ſspiritus infuſsionem, quod eſst nobis ſspiri tus, illis eſst aqua ſsicut nobis ſspiritus ita illis aqua viuendi miniſstrat ſsubſstantiam, nos inter cluſso commeatu ſspiritus: quia neque breui quidẽ ſspatio poſsſsemus exortes eſsſse ſspiritus vitalis: ſstatim extinguimur piſsces quoq; ſsublati de aqua ſsine ſsubſstantia ſsui viui eſsſse nõ poſs ſsunt & cauſsa manifeſsta eſst quoniam no bis pulmo ꝑthoracis laxiora penetra lia recipit ſspi ritum, & cum ſsit ipſse pleriſsque penetrabilis ſspiritus infuſsione interiorem calorem refrige rat: thorax enim vt ſsuſscipit alimenta, ita ſsuperflua ciborum, & ſsucos ſsalubres ſsanguinemq; diſscernit fit pulmo ꝑuius vnde facilius ad eum põt a ſspiratio ſspiritus peruenire piſsces vero branchias ha bẽt, quas nũc plicant & col ligunt, nunc explicãt atq; aperiunt. in hãc ergo collectionem & apertionẽ dũ ſsuſscipitur aqua & tranſsmittit̃ ac penetrat, reſspirationis munus videtur implere. ambro. in examerõ. libr. 5. c. 4.
b ¶ De la clauſstra. Adde. c. placuit. 16. quæſstione prima.
c ¶ Solo. Vid. in dict. cap. placuit.
¶ Lex. XXX.
Vita canonicorum regularium concordat cum regula monachorum in propij abdicatione, caſstitate, obedientia, & in non recedendo ſsine licentia à clauſstro, in comedendo, & dormiẽdo in communi, in capituli celebratione, & in non appellando à correctione, niſsi modus excedat̃, diſscordat vero inhabitu & comeſstionibus in quibus largius viuunt canonici & poſsſsunt ex cauſsa ſsegregatim habitare quod monachi non poſsſsunt. h.d.
d ¶ Acuerda. Ortum habet à notatis per Goffre. in ſsum. tit. de ſsta. mo na. §. monachi. & canonici. & Hoſst. in ſsumma. eod. titulo. §. in quo conueniunt.
e ¶ Obedeſscer. Vid in. c. cum in eccleſsijs. de maio. & obe. & nulla lõgin quitate temporis põt præſscribi contra obedientiã monachalẽ. c. ſsicut nobis. de regu. & vi. quod notat Bal. in rubr. de pręſscrip. in fine.
f ¶ Mayor pena. Concor. cum. c. ad noſstram. de appe.
g ¶ Caſstidad. Concord. c. vt clericorum. de vi. & ho. cleri. & dicit Nicolaus Papa, non putamus quod abſsit religioſsos canonicos à ſsanctorũ monachorum cõſsortio ſseiunctos. ca. præſsens in fine. 20. qõ. 3. & capit. quod Dei timorem. de ſstat. mona.
h ¶ Propio. Adde. c. ſsuꝑ quo dã. de ſsta. mo.
i ¶ Sin licẽciavi. in. c. ex ꝑte. d' poſstul. &. ca. monachi. & ca. placuit. 16. quæſst. 1.
k ¶ En vna caſsa. Adde. c. qm̃. đ vit. & ho. cler. c. pręter hæc. 32. diſst. de con ſse. diſst. 5. in oibus. 12. q. 1. c. 1. &. 2.
l ¶ Sus cabildos. Adde. c. in ſsin gulis, cũ ſseq. de ſsta. mona.
m ¶ En eſstas coſsas Itẽ neutri debent audire phyſsicã vel leges, vt. S̈. l. pro xima. &.c. nõ magno. c. ſsuꝑ ſspecula. ne cle. vel mon.
n ¶ Los monjes. Sequit̃ in hac differẽtia Gof fre. vbi. S̈. Hoſstien. vult, ꝙ idẽ in hoc ſsit in vtriſsiq; : ꝗa eadẽ ratio eſst, ſsed ꝙ tm̃ ſsit differentia, ꝙ faciliꝰ cõcedit̃ cura canonico regulari, quam monacho regulari. opinionẽ tamẽ Goffredi, quã ſseꝗt̃ iſsta. l. tenet. ẽt Abba. in. d.c. qđ dei timorem. col. pe. & adde quæ dixi. S̈. eo. l. 25.
o ¶ Mas larga. Canonici regulares in ſser uiũt regulę laxiori: nã in eſsu carniũ & habitu & quibuſsdã alijs differũt vt cũctis patet dicit Hoſstien. vbi. S̈.
¶ Lex. XXXI.
Monachus ſsi recedat à grãgia, ſseu comẽda cũ redditibꝰ receptis, & vaget per orbẽ vel curias petentũ, monẽdus eſst à ep̃o, vt ad monaſsteriũ reuertat̃, ablataq; reſstituat. & ſsi monitꝰ nõ fuerit referat abbati, ꝙ ſsi abbas negligens fuerit in eo reuocando, ſsuſspẽdat eum epiſscopus officio & beneficio donec redierit. h.d.
p ¶ Andan de ſsobedientes. Adde. c. abbates. 18. q. 2. & ca. quidã monachi cũ ſsequẽti. 16. q. 1. &.c. quãto. de offi. ordina. à quo. l. iſsta habet ortũ.
q ¶ Aquel auer. Adde. d.c. quãto. & monachus fugitiuus quicꝗd acꝗrit. acꝗrit monaſsterio. ſsicut ſseruus acꝗrit dño. vñ Abbas põt eũ vẽdi care cũ oibus acquiſsitis, vt in. d.c. abbates. 18. q. 2. & videas Inn. in. c. cũ olim. el. 2. de priui. vbi vi. ꝗd ſsi ſsit expulſsus à monaſsterio. ꝗd autẽ ſsi monaſsteriũ eũ neglexerit, reuocare ad clauſstrũ. vid. notabiliter ꝑ Petrũ de Anch. conſsi. 424. incipit pro clariori intelligentia & vid. q̃ dicit conſsi. 49. incipit. de iuribus profeſssionis.
¶ Lex. XXXII.
Poteſst abbas monachum pro exceſssibus corrigijs, vel virgis per ſse vel per aliũ cedere cauſsa diſsciplinę iuxta regularia inſstituta: nõ tñ odio: quia tunc mandãs & mãdatarius excõicationẽ incurrẽt. h.d.
a ¶ Caſstigar. Adde. c. ad noſstram. &.c. de priore. de appe. &.c. cum voluntate. &. ca. vniuerſsitatis. de ſsenten. excommu.
b ¶ Por ſsi miſsmos. Vid. in. dict. cap. vniuerſsitatis.
c ¶ O mandarlo. Si neceſssitas vrgeat, vt in dict. c. vniuer ſsitatis & vid. notabiliter, ꝑ Curtiũ Senio rem. cõſsil. 78. incipit ſsuper articulo.
d ¶ Deſscomuniõ. Vid. in. d. ca. cum volunta te. & gl. in. d. ca. vniuerſsitatis.