* Sed an pœna minueretur, quando Occius
ille erat de iure
occidẽdusoccidendus, quia facinorosus,
vel bannitus, vel iam fortè iudicis sententia
cōdemnatuscondemnatus, & Bal. Pet. Cyn. & Barth. de Ca|
pua, in l. addictos. C. de epis. audientia, ponunt quæstionem, qua pœna
* puniatur ille,
qui occidit illum, qui de iure erat occidendus,
& dicunt quod pœna mortis, casus est in l. fi.
C. de malefi. & Math. hoc ponit, idem Bal. in
d. l. fi. & in l. fideicommissa. §. si quis. ff. de leg.
3. Hippo. de Marsi. in l. 1. num. 13. ff. de sica. & in
§. aggredior. nu. 41. in prac. crimi. & singu. 150.
circa medium. Io. Arno. problema. 24. Fel. in
c. cum iuramentum, in fi. de homi. Nic. Boer.
deci. 84. per supradicta. Lud. Carer. in tract.
homi. §. 2. nu. 146. post eos, quos alleg. & Lud.
Rom. & Nicol. Pigno. ibi sing. 747. Ratio est,
quia homicida non adimit vitam homini
immortali, sed aliter morituro vitam breuiat,
& nihilominus capite punitur, sic ergo qui occidit damnatum ad mortem, quia breuiat vitam illius, capite punitur, qua ratione iudex
* qui non detulit appellationi condemnato
ad mortem inpari causa est, quia aliàs morituro vitam breuiat, sed interdum, secundum
Guiliel. de Ludo. sing. 12. tenetur de vi publica. ita Ioan. Fab. in l. à proconsulibus. C. de appellatio. perl. lege Iulia, in prin. ff. ad leg. Iuliam de vi publi. & Doct. in l. fi. ff. de varijs & ex
traor. cogni. & Ioan. Faber, & Ang. Are. Instit.
de oblig. quæ ex quasi delicto nascuntur, in
princ. sed de iure canonico, qui non defert appellationi in causa criminali, deponitur, secus
in ciuili, d. l. quoniam iudices. & l. iudicibus.
& ibi Bal. distinguit, de appel. & d. c. de priore, & ibi Abb. Sicu. & Philipp. Deci. in fi. & c.
decreto. 2. q. 6. & idem per illa iura tenet Bal.
in l. addictos. C. de epis. aud. tamen vult iudicem qui non admisit appel. condemnati, ad
mortem teneri capitaliter, per illum tex. &
hoc nisi ex causa non admitteret appellationem, quia fortè erat periculum in mora, tunc
potest ad executionem procedere, & postea
superiori scribere causam quare non recipit, et
si illa causa est legitima, non punietur, sin autem non reperiatur legitima, & debuisset appellationi deferre, tunc tenetur, l. si quis filio
exhæredato. §. secundò autem. in fi. & ita per
illum tex. tenet ibi Pau. de Cast. post Bal. & Ioan. de Imo. ff. de iniusto, rupto testam. & Nicolaus Boerius decisione 153. iudex pactus. nu.
4. Et quod
* talis iudex, qui condemnauit
innocentem, debeat capite plecti, tenet Bald.
in rubri. de pœna iudic. qui malè iudic. vers.
quæro qualiter debet iudex, & Saly. in l. eod.
tit. vers. 6. an iudex. & Bal. in l. 1. colum. 4. ver.
& aduerte, quia si iudex. C. ex delictis defun.
& Aquen. in l. vt vim. col. 26. de iust. & iur. &
Ioan. Baptist. in l. imperium, in fi. & ibi. Fran.
Purpu. num. 132. ff. de iuris. om. iud. volentes
talem iudicem puniri de occiso, & etiam lege
Iulia maiestatis, vt ibi per ipsos. hoc
tamẽtamen erit,
vt dictum est in arbitrio superioris, mortem
tali iudici imponere, si passus supplicium, iniquè & dolose fuerit condemnatus, quòd teneatur lege Cornelia, de sicarijs. l. 1. in princ. & §. 1. & l. lege Cornelia. in princip. & ibi Alexa.
in addi. & Hippoly. ff. ad l. Corneliam. de sicarijs. & latius Hippolytus in l. quæstionis.
colum. vlt. ff. de quæsti. aut minorem pœnam
infligere, iuxta id quod deliquerit, vt dicit ibi
tex. & Bal. in l. presbyteri. colum. 2. vers. adde
quod habes. C. de Episco. & cler. pro hoc d. l.
lege Iulia. §. hodie ad leg. Iuliam repetun. vbi
si iudex ob hominem necandum pecuniam
acceperit, vel non acceperit, & calore inductus interfecerit innocentem, quem punire
non debebat, capite plecti debet, vel in Insulam deportari, vt plerique puniti sunt, & sic
alternatiuè. & idem dicit Fely. in c. dilecti.
colum. 7. ver. secunda declaratio. de excep. &
Alex. in addi. ad Bar. in d. §. hodie. & Lucas de
Pen. in d. l. iudices. colum. pe. ante finem. ver.
debeantur. & Paris de Puteo in tract. Synd. ti.
de offi. Synd. ver. Syndicantur etiam officiales habentes officium publicum. & ille text.
in §. hodie, est mirabilis, secundum Bal. & Docto. in locis suprà alleg. quòd iudex, qui ex ira
seu calore nimio aliquem necauerit & occiderit, non moriatur morte naturali, sed deportatione in Insulam, & sit melioris conditionis, quàm alius iudex non interficiens per
iram: id quod quia videtur ab omni ratione
alienum, interpretatione iuuandum est, vt
quoties iudex dolo occidit, ordinaria homicidij pœna teneatur, sin autem culpa, tunc aliæ
pœnæ mitiori subiaceat, id quod in reliquis
quoq;quoque est. & in eo duntaxat quæstio erit,
quādoquando * dolus & quando culpa puniatur, & sanè
regulariter in homine priuato occidente dolus præsumitur, si id non fecerit ad suam defensionem. l. 1. & 2. C. ad leg. Corn. de sicar. l. si
non conuitij. C. de iniur. In iudice verò occidente, si quidem non per sententiam vt iudex, sed fortè ira aut inimicitia percitus mucro ne percussit tunc idem, quia
tanquātanquam priuatus fecisse videtur, quod si vt iudex fecit per
suam sententiam si ea pecunia, vel simili mercede, aut vitio lata fuit, præsumitur dolus, &
pœnæ homicidij ordinariæ subiacebit, quod
si hæ sordes cessarent, culpa præsumeretur, etiam si per iracundiam id fecisset, quia non præsumam factum per solam iracundiam, sed etiam propter culpam condemnati: fuit enim
possibile quòd iudex nisi ira motus fuisset,
eũeum
non damnaret ad mortem, etiam si eam pœnam mereret, vel non tam properanter eum
damnasset, itaque cùm ille esset malefactor,
licet eius culpa morte digna non esset, ea tamen, quæ erat, sufficit, vt in iudice non tam
dolus, quàm culpa præsumatur: sicq́ue is iudex non ad mortem sed alia mitiori pœna plectendus fuit. Nam
* in delictis culpa etiam
latissima non exæquatur dolo, & à pœna ordinaria quælibet causa vtcunque iniusta excusat, Boerius decisi. 168. aliud quidem dubium Glo. quam ipse dicit communiter app. in
l. plagij. 2. C. ad leg. Flau. de plagiarijs. l. 1. ff. de
|
abig. ibi, siue iustis, siue iniustis
ratiōibusrationibus motus, &
secundũsecundum hanc
nostrānostram distinctionẽdistinctionem iura
suprà alleg. componi & possunt & debent. Et
circa d. §. hodie. videbis eundem
BoëriũBoërium decis.
168. aliud quidem
dubiũdubium nu. 16. Et pro iudice
sententiam proferente facit præsumptio. l. res
iudicata. ff. de reg. iu. Sed his omnibus obstare
videtur, quòd si
* calor iræ in delictis excusaret,
nullũnullum ferè
delictũdelictum puniretur, cùm ferè omnia delicta calore iracundiæ fiant, vt docet
experientia
rerũrerum magistra, & calor iracundiæ
tunc demum in consideratione esse debeat,
cùm in continenti, & sic ad
defensionẽdefensionem & vim
propulsandāpropulsandam, homicidium, aut vulnus infligeretur, vt dd. ll. supr. alleg.
RespōdeResponde quando fit
in
cōtinenticontinenti, tunc excusatur quis ab omni pœna, tam ordinaria quàm extraordinaria, dummodò violentiæ repulsio fiat cum moderatione,
sicq́;sicque ad
defensionẽdefensionem nōnon ad vindictam fieri
intelligatur. l. scientiam. §. sed si
defendẽdidefendendi. ff.
ad leg. Aq.
CęterũCæterum si ex interuallo, tunc calor
iracundiæ iuuat ad
leniendāleniendam pœnāpœnam, non ad
eāeam
euitandāeuitandam. l. si
adulteriũadulterium cum incestu. §. Imperatores. ff. ad l. Iul. de adul. Dec. & Hier. Cag. in l.
quidquid. ff. de reg. iur. Aretin. cons. 80. Alex.
cons. 76. lib. 1. Hippolyt. Marsi. in l. 1. §. diuus. 1.
col. pen. ff. ad leg. Cor. de sicarijs. Dec.
cōscons. 482.
idem in l. vt vim. ff. de iust. & iu. Hippo. Marsi.
cōscons. 25. &
cōscons. 129. Ias. in l. si
filiāfiliam. C. de inoffi. test.
Dec. & Fely. in c. Matthæus. de simonia. Boër.
decis. 164. alia insuper. nu. 17. & decis. 168. nu.
6. Quod procedit
secundũsecundum omnes dummodò
causa
* iracundiæ esset iusta, & sic adesset culpa ex parte illius, qui occisus vel vulneratus
fuit contra ipsum vulnerantem, secus si non
præcessit vlla iusta causa, sed eum fortè accusauit de
quadāquadam blasphemia. Nam per hoc non
esset iracundia iustè concepta,
sicq́;sicque nec tolleret, nec etiam leniret pœnam ordinariam,
secundũsecundum eos omnes,
estq́;estque comm. opin. Quibus
adde Abb. & Ioan. Andr. idem tenentes in c. 2.
de maledi. per c. inebriauerunt. 15. q. 1. Hieron.
Cagn. in d. l. quidquid. nu. 9. Ias. in d. l. si
filiāfiliam.
col. 2. Bal. & Salyc. in d. l. si non conuitij. C. de
iniur. Ratio est, quia
* quædam sunt, quæ iuris
sortiũtursortiuntur effectum, & in his attenditur iracundia, vt iracundè facta pro infectis habeantur, nisi sequatur ratihabitio. d. l. quidquid. l.
3. de diuort. ff. qualia sunt diuortium, votum,
contractus, confessio. Quædam sunt quæ non
sortiuntur iuris
effectũeffectum, vt delicta, & in eis ira
non attenditur. ita Bald. & Saly. in d. l. si non
conuitij. & Cagn. in d. l. quidquid. nu. 6. Petr.
de Bella pert. & Cyn. in d. l. si non conuitij.
Nicol. Boër. decis. 168. nu. 15. Fely. in d. c. Matthæus. Aret. cons. 34. Alberi. in d. l. si non conuitij. Ias. in d. l. si filiam. Sed id in voto & repudio verum est, in contractu autem magis
dubiũdubium. Quid. n. si pater odio filij,
sicq́;sicque iracundia,
aut maritus ira in vxorem concepta diceret, se
aliqua ex domus supellectilibus vendidisse,
perq́;perque hoc vellet
cōtractumcontractum rescindere, id sanè nulla alia extrinsecus accedente causa,
nōnon admitterem propter ius homini
acquisitũacquisitum, cum
quo durius agitur quàm
cũcum Deo, cui ex voto
ius quodam modo quæsitum videtur. cogita
ergò.