AD Secundum sic procedi
tur. Videtur, quòd non liceat alicui rem
aliquā
aliquam
quasi propriam possidere. Omne enim
quod est contra ius naturale, est illicitum. Sed secundum ius naturale omnia sunt
cōmunia
communia
: cui quidem communitati
cōtrariatur
contrariatur
proprietas possessionum. Ergo illicitum est cuilibet homini appropriare sibi aliquam rem exteriorem.
¶ 2 Præterea.
Basilius dicit, exponens prædictum verbum diuitis, Sicut qui præueniens ad spectacula, prohiberet aduenientes,
appropriādo
appropriando
sibi quod ad communem vsum ordinatur: similes sunt
diuites qui communia, quę præoccupauerunt, æstimant sua esse. Sed
illicitum esset pręcludere viam alijs
ad
potiẽdum
potiendum
communibus bonis.
Ergo illicitum est appropriare sibi
aliquam rem communem.
¶ 3 Præterea.
Ambrosius dicit,
& habetur in
Decret. distinct. 47.
cap. sicut hi. Proprium nemo dicat quod est commune. Appellat
autem commune, res exteriores, sicut patet ex his quæ præmittit. Ergo videtur illicitum esse, quòd aliquis appropriet sibi aliquam rem
exteriorem.
SED contra est, quod
Augustinus dicit in libr. de hæresib. Apostolici dicuntur, qui se hoc nomine arrogantissimè vocauerunt, eo
quòd in suam communionem non
|
acciperent vtentes coniugibus, &
res proprias possidentes: quales habet catholica Ecclesia, & monachos, & clericos plurimos. Sed
ideo isti hæretici sunt, quia se ab
Ecclesia separantes, nullam spem
putant eos habere, qui vtuntur his
rebus, quibus ipsi carent. Est ergo
erroneum dicere quòd non liceat
homini propria possidere.
RESPONDEO dicendum,
quòd circa rem exteriorem duo
competũt
competunt
homini, quorum vnum
est potestas procurandi & dispensandi: & quantum ad hoc licitum
est quòd homo propria possideat.
Et est etiam necessarium ad humanam vitam, propter tria. Primò quidem, quia magis solicitus est vnusquisque ad procurandum aliquid
quod sibi soli competit, quàm id
quod est commune omnium vel
multorum: quia vnusquisque laborem fugiens, relinquit alteri id
quod pertinet ad commune, sicut
accidit in multitudine ministrorum. Alio modo, quia ordinatiùs
res humanæ tractantur, si singulis
immineat propria cura alicuius rei
procurandæ. Esset autem confusio, si quilibet indistinctè quælibet
procuraret. Tertiò, quia per hoc
magis pacificus status hominum
con seruatur, dum vnusquisque re
sua contentus est. Vnde videmus,
quòd inter eos qui communiter &
ex indiuiso aliquid possident, frequentius iurgia oriuntur.
Aliud verò quòd competit homini circa res exteriores, est vsus
ipsarum. Et quantum ad hoc non
debet homo habere res exteriores
vt proprias, sed vt communes: vt
scilicet de facili aliquis eas communicet in necessitates aliorum. Vnde Apostolus dicit primæ ad Timotheum vltimo. Diuitibus huius
seculi præcipe facile tribuere, communicare.
AD primum ergo dicendum,
quòd communitas rerum attribuitur iuri naturali: non quia ius naturale dictet omnia esse possidenda communiter, & nihil esse quasi
proprium possidendum: sed quia
secundum ius naturale non est distinctio possessionum, sed magis
secundum humanum condictum,
quod pertinet ad ius positiuum, vt
supra
dictum est. Vnde proprietas possessionum
nō
non
est contra ius
naturale, sed iuri naturali superadditur per adinuentionem rationis
humanæ.
AD
secũdum
secundum
dicendum, quòd
si ille qui præueniens ad spectacula præpararet alijs viam, non illicitè ageret. Sed ex hoc illicitè agit,
quòd alios prohibet. Et similiter diues non illicitè agit si præoccupans
possessionem rei, quæ à principio
erat communis, alijs etiam communicat. Peccat autem si alios ab vsu
illius rei indiscretè prohibeat. Vnde
Basilius ibidem dicit: Cur tu
abundas, ille verò mendicat, nisi
vt tu bonæ dispensationis merita
consequaris: ille verò patientiæ præ
mijs cotonetur.
AD tertium dicendum, quòd
cùm dicit Ambrosius: Nemo proprium dicat quod est commune:
|
loquitur de proprietate quantum
ad vsum. Vnde
subdit: Plusquam
sufficeret sumptui, violenter obtentum est.
DE articulo primo & secundo, non est
huius loci disputare, disputatum est
in principio quæstionis 62.