VOcem istam, qua significamus
passim summum sacrificium, in
quo adhibita oblatione verum
Christi corpus consecratur, &
vsus sacramenti perficitur,
latinālatinam
esse
quidāquidam ex eo existimarunt, quòd ea dictione vsi fuerint Theologi, qui Latine, & eleganter eius professionis studia attigerunt. Sed &
eadẽeadem dictione vtitur Alexander Pontifex maximus eius nominis primus, & à Petro sextus
in epistola. j. In sacramentorum, inquit, oblationibus, quæ inter missarum solennia offeruntur, passio domini miscenda est, vt eius, cuius corpus, & sanguis conficitur, passio celebretur, vt repulsis opinionibus
superstitionũsuperstitionum,
panis tantum, & vinum aqua permistum in sacrificio offerantur. Hæc Alexander, quæ Gratianus refert de conse. dist. ij. c. in sacramentorum, quod est illius distinctionis primum.
multa tamen omittit, quæ nos retulimus ex ipsius Alexandri epistola, & tradit diligentius
Burchardus lib. v. cap. v. Post Alexandrum Sixtus primus, qui eidem successit, auctore Damaso, instituit, vt sacerdote incipiente
actionẽactionem missarum, à populo cantaretur, Sanctus,
sanctus, sanctus. domi. Deus sabaoth. Huius
verbi eam quidam arbitrantur esse rationem
quòd missa accipiatur pro missione, qua si peracto sacrificio dimittatur populus,
cũcum diaconus ait, Ite, missa est: id est, ite, missio est. Cui
equidem interpretationi suffragatur, quod apud Cyprianum lib. 3. episto. in epistola. 14. remissa pro remissione accipitur. Qui autem,
inquit, blasphemauerit in spiritum sanctum,
non habet remissam, sed reus est æterni peccati. Idem Cyprianus in libr. de bono patientiæ. Dominus baptizatur à seruo, & remissam
peccatorum daturus ipse non dedignatur lauacro regenerationis corpus abluere. Hanc
huius verbi rationem adnotauit beatus Rhenanus in Tertullianum lib. 4. aduersus Marcionem. & rursus in lib. de corona milit. & adsumitur origo eius rei à Gręcis, & Aegyptiis, qui
cum sacris operati essent, missum
populũpopulum faciebātfaciebant, nec
abeũdiabeundi potestas prius
cuiquācuiquam erat,
quāquam sacrificulus pronunciasset:
λαοῖσ ἄφεσισ, id
|
est, populis missio. Quemadmodum constat
ex Apuleio lib. 11. de asino aureo. quo in loco
Beroaldus id ipsum obseruauit. Scribit & ad
hæc Plutarchus, suo tempore Romanos peractis votis Deos venerari, & in
tẽplistemplis sedere, ac
permanere consueuisse. Re demum diuina, &
cæremoniis peractis sacerdos, Ilicet, proclamat, quasi eos diceret iam abire licere, qui
sacris inter fuissent. Quod Gregorius Gyraldus de deis gentium tradit syntagmate. 17. &
idẽidem ex veteribus obserua uerat Seruius in lib. 6.
æneid. Super illud, nouissima verba. Proprius
tamen huic obseruationi accedit ritus ille, ac
mos, quo veteres Christiani in initio legis
euāgelicæeuangelicæ, & renascentis ecclesiæ vtebantur. Olim etenim post confessionem, cantionem, lectionem Euangelij, & exhortationem, ante
ipsius hostiæ consecrationem, imo & ante
præfationem Catechumeni dimittebantur,
quasi indigni forent, vt essent præsentes tanto
sacrificio, cum nondum sacrum baptisma suscepissent, & vocabatur hæc prior sacrificij
pars missa catechumenorum, quia ea parte
peracta mittebantur alta diaconi voce foras.
Postea vero reliqua sacrificij parte expedita
post communionem catholici Christiani dimittebantur, eisdem ferme verbis diacono dicente, Ite missa est, id est, missio aut dimissio
est, vobis ire licet. Sicuti ex veteribus auctoritatibus idem Rhenanus explicat in libr. de corona milit.
Extatq́;Extatque diui Gregorij testimonium de ea dimissione catechumenorum lib. 2.
dialogorum cap. 23. & multo vetustius Dionysij de eccles. hierarchia. c. iij. à quo cęteri acceperunt, quorum meminit Tho. VValdensis de
sacramentalibus c. 33. col. vlti. idem S. Thomas scribit in 3. part. q. 83. art. 4. ad 4. ex concilio Carthaginensi. Quarto. c. 84. apud Gratianum. c. Episcopus nullum de consecra. distinct. j. Episcopus, inquit, nullum prohibeat
ingredi ecclesiam, & audire verbum Dei siue
gentilem, siue Iudæum, siue hæreticum, vsque
ad missam catechumenorum.
