EX CAPITE RELATVM, IN SECVNDO.

SVMMARIVM.

  • 1 Appellatione bonorum an veniant iura & actiones.
  • 2 Bona acquisita per Clericum ex reditibus ecclesiæ, an successori in ecclesia sint restituenda.
  • 3 Bona quæsita per Episcopum occasione Ecclesiæ, cui competant, Canonicorum collegio, an successori in dignitate.
  • 4 Verus huius cap. sensus, in versic. licet.
CAPVT, RELATVM, in secundo.
PRIMO colligitur ex hoc
1
capite, bonorum appellatione mobilia & immobilia comprehendi. l. bonorum. in 1. ff. de verb. signi. Et quamuis iura & actiones non veniant nomine bonorum mobilium, nec immobilium, sed constituant tertiam bonorum speciem ab his distinctādistinctam. l. a diuo Pio. §. in venditione. ff. de re iudic. l. quam Tuberonis. §. vlti. ff. de pecul. Abb. in c. nulli. de reb. eccle. non alienan. Ias. in d. §. in venditione. 2. col. idem in l. stipulatio hoc modo, ad finem. ff. de verbor. obliga. idem in consil. 194. & consil. 65. 1. volu. dubio 4. Deci. consi. 114. & consi. 653. Andre. Tiraq. in l. si vnquam. C. de reuo. dona. verbo, bona, nume. 7. tamen appellatione bonorum simpliciter sine illa adiectione, mobilium, aut immobilium, iura, nomina debitorum, & actiones veniunt. l. nomen. C. quæ res pig. oblig. pos. d. l. bonorum. §. vltimo. l. 1. C. de vsufr. l. princeps bona. ff. de verb. signifi. l. 1. §. vtrum. ff. si quid in frau. patr. l. si legatus. §. si quis bona. ff. ad Trebel. Tiraq. dict. nu. 7. & ideò non tantùm bona mobilia, vel immobilia per Clericum ex reditibus ecclesiæ acquisita, sed & nomina atque actiones ipsi ecclesiæ competunt. Abb. & Doct. hîc cōmunitercommuniter: quod etiam constat ex hoc c. dum dicit, bona quæcunque, adiunctis quæ notat Alcia. in l. mouentium. ff. de verbor. signifi. Roma. in l. ad tempus. §. 1. ff. de vsuca. Hipp. in l. vnius. §. cognitorum. ff. de quæst. nu. 26. Vnde diffiniri poterit quæstio illa quotidie contingens, an obligatis omnibus bonis mobilib. & immobilibus, iure hypothecę, obligata etiam censeantur iura, & actiones. Nam sub generali bonorũbonorum hypotheca, iura & actiones continentur. l. nomen. C. quæ res pig. oblig. poss. attamen appellatione bonorum mobilium, & immobilium, etiam in materia hypothecæ, iura & actiones non comprehenduntur. l. à diuo Pio. §. in venditione. vbi Bar. & Ias. ff. de re iud. latè Ant. Fanem. de pign. 2. memb. 2. par. num. 9. quòd si omnia bona mobilia, & immobilia fuerint iure pignoris obligata, idẽidem respondendum fore videtur ex Bart. in l. Centurio. num. 17. ff. de vulg. & pup. consi. 50. Deci. in d. consi. 414. Corne. consi. 6. libr. 4. Contrarium autem quibusdam placet propter dictionem omnia, quam ferè in præsenti materia Bart. considerat in l. quintus. in 1. §. argento. ff. de auro & argen. leg. atque ita in specie, quam tractamus, respondit Carol. Molin. in Alexan. consil. 45. numer. 8. libr. 1. idem colligitur ex Alcia. in dicta l. mouentium. & Roma. in dict. l. ad tempus. §. 1. de vsucap. expressim ferè hoc ipsum voluit Guliel. Bened. in cap. Raynutius. verbo, cætera bona. numer. 8. isto tit. quorum opinio etiam si minimè placuerit Tiraquello, lib. 1. de retract. §. 1. glos. 7. numer. 20. qui multa hac in quæstione ad vtriusque partis probationem adducit: mihi sanè satis applaudet ob communem vsum loquendi, secundum quem iam ferè receptum est, quòd hæc clausula, omnia bona mea mobilia, & immobilia, ex mente contrahentium ad iura & actiones extendatur: siquidem & Oldrad. consi. 219. ob vsum communem existimat appellatione bonorum mobilium & immobilium, iura & actiones contineri, vbi is vsus hoc obtinuerit.
Item, probat hic tex. secundum
2
Abb. & Doct. hîc, acquisita per Canonicum post eius obitum pertinere ad Canonicorum collegium, etiamsi ex bonis communibus illi Canonico defuncto fuerint separatim bona quædam designata, vnde sumeret sibi necessaria ad victum, vestitum, reliquosq́ue vsus: acquisita verò per alium Clericum habentem beneficium extra congregationem, seu collegium, successori dantur, vt ea bona dispenset, ac distribuat, sicuti alia bona Ecclesiæ. Idem probat tex. in c. præsenti. de off. ord. in 6. extrauagans constitutio Ioan. 22. suscepti. tit. de elect. quæ iterum repetitur, tit. ne sede vacant. inter communes: quibus in locis tractatur de consuetudine, quæ alijs, quam successoribus bona, & reditus ecclesiæ vacantis concedit.
Gloss. hac in parte quærit, quid de
3
acquisitis per Episcopum? & respōdetrespondet, ea bona cum fructibus vacantis dignitatis futuro successori reseruanda: quod Docto. hîc concedunt: & probatur in c. quia sæpè. de elect. li. 6. & in Clemen. statutum. de elect. qua constitutione etiam cauetur, emolumẽtumemolumentum iurisdictionis, quæ Canonicorum collegio sede vacante competit, nihilominus futuro Episcopo esse seruandũseruandum, deductis tamẽtamen expensis necessarijs ad exercendam illam iurisdictionem: sicuti in eadem cōstitutioneconstitutione expressum est. & ibi tradunt Cardin. Imol. & Bonif. Ex quo infertur, Canoni|corum collegium teneri ad reddendam rationem nouo Episcopo de reditibus Ecclesiæ vacantis, & ob id oportere inuentarium ab ipsis Canonicis fieri. Archid. & Ioan. Andr. in c. generali. de electio. libr. 6. Francis. Pauinus de potest. cap. vacante sede. 2. part. princ. 8. quæst. Anto. Rube. consil. 131. colum. 2. optimus text. in c. charitatem. 12. quæst. 2.
Eadem glos. tractat de bonis Archidiaconi, quæ tamen est ita intelligenda, vt hæc bona Canonicorum collegio competātcompetant, si ex bonis communib. cōgregationiscongregationis fuerit deducta portio illa bonorum, quæ Archidiaconi dignitati diuisim est concessa: alioqui si aliundè quàm à collegio Canonicorum obuenerunt bona huic dignitati, per Archidiaconum quæsita futuro successori sunt reddenda. Abb. & cæteri Doct. hîc per hunc textum.
Præterea est aduertendum
4
ad huius canonis decisionem, in versi. licet autem. nam ex ea apparet, posse Clericum titulo vltimæ voluntatis, non tantùm actus inter viuos ex reditibus Ecclesiæ & bonis causa Ecclesiæ acquisitis, moderatam quantitatem in vsus pios erogare, & elargiri his, qui ei seruitia præstiterunt, si hoc sit consuetudine inductum: id igitur, quod Clerico permittitur Iure canonico, titulo & ratione actus inter viuos in c. ad hæc. ist. tit. potest ei consuetudine concedi vltimæ voluntatis titulo, secundum Barb. hîc tametsi Hosti. Card. & Imol. existiment nihil in hoc c. sanciri diuersum ab statutis in d. c. ad hæc.
Cæterùm, de consuetudine quæ Clericis liberè permittit testari, & disponere de reditibus ecclesiæ, hîc dicere supersedemus: cùm latè id tractauerimus in c. cùm in officijs. isto titul. vbi reliqua examinauimus, quæ subseruiunt huius tex. interpretationi.
Gloss. verbo, congruam. est recipienda in parte prima, & intelligenda in dubio: nam si constare possit quid sit cuiusque Ecclesię causa acquisitum, id erit eidem Ecclesiæ adiudicandum, non autem diuidendum, quod Abb. & Doct. hîc fatentur communiter. & probatur in cap. 1. isto titu. & ex his, quæ ibi notauimus.
Loading...