Avendaño: Thesaurus Indicus

26

*AFfirmat D. Solorzanus Lib. 4. Cap. 3.

Quid praxi circa taxationem firmatum.

n. 31. & in Politicâ lib. 5. Cap. 3. pag. 766. §. Lo octauò. Quia in Hispaniâ id lege statutum, perquàm cura hæc Senatui supremo committitur, quoad taxas, seu AdancelesAranceles. L. 27. Tit. 25. lib. 4. Recopilat. & Indicis Audientiis per varia rescripta, quibus taxæ non debent excedere triplum in Toletano Archiepiscopatu solui solitum. Quoad Alguacellos autem nihil dicit, posse tamen per potestatem Regiam moderari, sunt qui teneant, sicut & procurationes, & collectas, quas visitatores in visitationibus exigunt. Pro quo etiam citatus Auctor Lib. 3. Cap. 8. num. 64. & seqq. & in Politicâ Lib. 4. Cap. 8. §. Y si aun. Et Bobadilla Lib. 2. Politicæ Cap. 18. num. 227. & seqq.

Export TEI

27

*Dico primò, Generaliter loquendo, ne

Export TEI

Assertio 1. Generaliter non esse licitum.

queunt Audientiæ Indicæ stipendia Ecclesiasticorum ministrorum taxare. Id constat: quia taxatio talis est actus jurisdictionis Ecclesiasticæ, vt est manifestum, ad quam sicut spectat ministros eligere, & eis laboris sui stipendia soluere, ita & stipendiorum eorumdem taxatio, vt quid consequens. Et ita Concilium Tridentinum Seßione 21. Cap. 1. de Reformatione. Notariis Episcoporum pro litteris dimissoriis, aut testimonialibus, decimam vnius aurei partem assignauit, si aliàs salarium non habeant assignatum, & leges ipsæ, quæ hoc ad laicam potestatem spectare indicant: vt 27. citata, & aliæ, hoc ipsum supponunt, dum statuunt remittendos ad sua Prætoria AdancelesAranceles tribunalium Ecclesiasticorum, vt scilicet an in illis excessus sit aliquis dispiciant. Ex quo clarè arguitur: Nam quod proprium est jurisdictioni Ecclesiasticæ, nequit ad se laica potestas auocare. Hac enim ratione matrimoniales caussæ, beneficiales, decimales, & aliæ auocari nequeunt, quia scilicet propriæ jurisdictionis Ecclesiasticæ sunt & materiam concernunt spiritualem. Neque enim dici potest esse mixti fori; quia in illis

Export TEI

Mixti fori non esse.

non est specialis ratio, propter quam id debeat affirmari, potius quàm in adductis: titulus enim omnino spiritualis est, sicut & fundamentum, licet circa materiam temporalem versetur. Quemadmodum taxare stipendium Missarum ad Eccle

Export TEI

Concludentia exempla.

siasticum forum tantùm spectat, quia pro labore in re omnino sacrâ est, licet materialem pecuniæ substantiam concernat: sicut etiam matrimonium & beneficium; corporum enim traditionem, & vsum respicit illud, sicut & hic fructuum perceptionem.

Export TEI

28

*Nec dici etiam valet potestatem Regiam

Export TEI

Euasio ex iure naturali præclusa.

ex vi juris naturalis ad hoc se extendere posse, juxta quod damnis, & vexationibus subditorum prouidere debet, quæ per impositiones, & contributiones illicitas contingunt. Nam generaliter loquendo de Episcopis aut Synodalibus conuentibus id præsumi nequit, juxta illud Sancti Anteri Papæ ad Episcopos Hispaniæ: Absit, vt

Export TEI

Cap. Absit 11. q. 3.

quidquam sinistrum de his arbitremur, qui Apostolico gradui succedentes, Christi corpus sacro ore conficiunt. &c. Habetur 11. q. 3. & quidem majora illorum dispositioni creduntur, distributio inquam, totius patrimonij Christi, decimarum videlicet, & prouentuum aliorum; ciuiles, & criminales causæ in omnibus instantiis præter censuras, & alia ad Sacramenta spectantia, in quibus major verti potest subditorum periculum, aut momentum. Ergo & minora ista, quæ illorum comparatione vix veniunt æstimanda.

Export TEI

29

*Si dicas magnum timeri damnum posse,

Export TEI

Ex absurdo turpis quæstûs in rebus sacris non benè argui.

si res diuinæ ut materia turpis quæstûs assumantur. Id quidem non potest obstare. Nam licet, si ita contingat, magnum profectò malum sit; id tamen, vt probauimus, nequit cum sufficenti fundamento præsumi, & præterea respectus ille omnino proprius Ecclesiasticis Prælatis est, quia est omnino spiritualis, & ita ad laicam potestatem non pertinet intuitu illius operari. Quemadmodum res sacras vendere, & simoniæ crimen incurrere, malum est penitus detestandum. Nec tamen ad laicos spectat iudices, leges contra simoniacos promulgare, quia id ad Ecclesiasticos prorsus spectat: prohibere scilicet, ne res sacræ materia venalitatis execrandæ reddantur. Circa quod esse nequit dubitatio.

Export TEI

30

*Dico secundò. Quod de taxis stipendiorum

Export TEI

Assertio 2. Idem statuens circa Procurationes visitationum, & collectas.

est dictum, generaliter etiam loquendo ad procurationes & collectas est extendendum. Id constat eisdem fundamentis. Et præterea, à Concilio Tridentino Seßione 24. Cap. 3. de Reformatione circa moderationem procurationum huiusmodi id statutum, quo nihil sanctius, aut vrgentius excogitari potest: ergo potuit circa moderationem talem dubio procul auctoritatem suam interponere, vt propriam Ecclesiasticæ potestati. Tunc vltra. Ergo laica potestas circa hæc disponens, & modum statuens irremissibiliter obseruandum, iurisdictionem Ecclesiasticam conuincitur usurpare. Et quidem pecuniæ taxa, vbi victualia noluerint visitati in specie tribuere, Ecclesiasticis visitatoribus facienda committitur verbis illis: Certa pecunia taxata. Nequit ergo hoc sibi laica potestas arrogare. Præterquam quòd, si laica prouidentia circa huiusmodi est taxationes intenta, ideò quidem erit, quia Ecclesiastica circa hoc minus sufficiens iudicatur: Atqui id dici nequit: nam Concilium summi ponderis obligationem apponit, quæ visitatores valet reddere supra modum solicitos: ergo nihil est, quod debeat hac in parte suppleri. Quod si non obstante Concilij prouidentiâ, excessus in visitationibus inueniuntur; quod à laica addi contigerit, minùs etiam erit sufficiens, & quod |

p. 111

titulo stipendij non habebitur, modis aliis turpioribus exigetur.

Export TEI

31

*Dico tertiò circa numerum Satellitum,

Export TEI

Assertio 3. & circa numerum Alguacellorum.

aut Alguacellorum idem dicendum, quod Assertionibus præcedentibus. Sic Grauantus, Barbosa, Venerus, & Cardinalis Petrus Bertrandus, quos adducit, & sequitur Diana Parte 4. Tract. 1. Resolut. 100. vbi & declarationem Cardinalium profert An. 1615. In quâ decernitur, quòd Episcopus potest habere tot satellites, quot voluerit. Fundamentum est: quia Episcopi possunt ministros sibi conuenientes habere: ergo & quot sibi benè visi fuerint. Qui ergo minuendos cogunt, contra illorum militant dignitatem: vt si vellent eorum capellanos, aut seruitores limitare. Antecedens est certissimum, & constat ex

Export TEI

Concilium Trident.

Concilio Tridentino Seßione 25. Cap. 3. de Reformatione, vbi in caussis iudicialibus, in quibus executio realis, vel personalis in qualibet parte iudicij propria auctoritate ab ipsis fieri poterit, à censuris se abstineant. Supponit ergo propriâ auctoritate fieri

Export TEI

Episcopi satellites habere possunt quoad executionem & familiam armatam.

posse executionem realem, & personalem, & consequenter ministros ad illam sufficientes habendos, de quibus statim addit; Super captionem pignorum, personarumque districtionem per suos proprios, aut alienos executores faciendam. Sic ibi. Ex quibus colligunt communiter Scriptores, posse Episcopos familiam armatam habere, ex quibus aliquos adducit Dom. Solorzanus lib. 3. cap. 7. num. 82. & in Politicâ libr. 4. cap. 7. pag. 550. §. De la qual. Licet ante Concilium etiam id licuisse plures alij affirmarint. Et ex iis citatus Cardinalis, & complures citati à Barbosa De Potestate Episcopi Allegat. 107. Quia tamen sunt, qui hoc negent, apud citatos, videndi neque vbique sit in vsu, & maximè in Indiis, non debent circa hoc Episcopi nimiùm esse contumaces.

Export TEI

32

*Ad leges autem Hispaniæ dicendum il

Export TEI

Leges Hispaniæ qualiter circa præfata accipiendæ, cum notandâ doctrinâ.

las iuxta quorumdam Iuris consultorum sententiam, latas, & quoad obligationem nihil esse quod urgeat; illa enim & Principum voluntate dependet, vt vidimus Tit. 2. cap. 9. Reges autem nostri, cùm eximiè Catholici sint & Ecclesiæ obsequentissimi filij, nihil suis legibus eidem cōtrariumcontrarium volunt, & ita vt effectum aliquem habere velint, ille certe explicandus est, qui libertati Ecclesiasticæ minimè contrarius habeatur. Erit ergo eorum voluntatis, vt in præfatis casibus Prælatos Ecclesiasticos Regij Magistratus exhortentur, vt ea moderentur, quæ subditos grauare possunt, quorum grauaminum argumentum esse potest, si illi de ipsis communiter conquerantur. Et hoc quidem ad moderationem desideratam sufficiet, vnde nihil addendum vltrà. Quomodo enim credibile sit Episcopos vrbanè, & rationabiliter admonitos, contra Regis voluntatem suas dispositiones obstinatiùs defensuros? Cùm ergo hoc satis sit, ad quid leges plenæ periculo? aut qui credi queat eas Reges per excellentiam Catholicos, toto obligationis pondere conditas voluisse?

CAPVT V.