Avendaño: Thesaurus Indicus

565

*CIrca illum P. Henao De scientia Me

P. BonæSpei implicata doctrina.

dia n. 1174. & seqq. ubi aliqua circa ejus singulares discurrendi modos, & juxta adnotata à Nobis n. 586. & 587. ænigma in illis recognoscit, quod solus aliquis solvere magnus Apollo queat. Sed quia ibi de solvendis illius argumentis non agitur, quęquæ contra scientiam Mediam instruit, operæ alicujus pretium fuerit circa illa nonnihil distineri. Hic ergo doctus & subtilis Scriptor Disput. 11. multa di

Export TEI

Illius circa scientiam Mediam sensus.

cit, quibus & Patrum Dominicanorum sententiam refellit, & Societatis doctrinæ quoad pręcipuumpræcipuum placitum conniveat, cùm tamen scientiam mediam in sensu, juxta quem ab ejus Auctoribus traditur, non esse admittendam arbitretur, sed in alio latiori. In primis ergo n. 6. supponit non magis Deo scientiam cōditionatamconditionatam, sive conditionatorum sine errore denegari posse, quàm scientiam simplicis intelligentiæ, sive possibilium, & visionis, seu realiter aliquando existentium: nam vel conditio, quæ cadit supra futura libera nondum in præcisione rationis, aut numquàm realiter purificabitur, aut certè simpliciter & absolutè purificabitur. Si 1. spectat saltem sub præcisione ad scientiam simplicis intelligentiæ. Si 2. absolutè spectat ad scientiam illam. Si denique 3. spectat ad scientiam visionis, ut omnes fatentur. Ubi quidem contra illos apertè decernit, qui cognosci à Deo contingentia prædicta negarunt, & fuerunt plures, quorum sententia post concertationes Pontificio imperio initas abolita est, licet sint quidam id negantes, ne quidquam eo in negotio debere se Societati fateantur, de quo P. Quiros Disput. 51. n. 5. juxta rei locutus veritatem, sed quæ non omnibus placet, etiamsi sua se luce manifestet. Cùm ergo

Export TEI

Illius censura ut stare possit contra negantes absolutè cognitionem.

ita de sententia illa sentiat, dubitare forsitan aliquis poterit, quomodo illam adeò gravi censura percellat, cùm id contra Pontificiam videatur esse cautionem. Ad quod dici potest Pontifices de sententia agere juxta id, quod est |

p. 208

in concertationibus disceptatum: in quibus PP. Dominicani sententiam illam LedesmęLedesmæ & aliorum quorumdam deseruerunt; unde illa notari censura potuit, utpotè extra disputationum argumentum. Est insuper in suppositione illa præfati Auctoris notandum, asserere illum, si conditio tribus modis sumatur ad scientiam simplicis intelligentiæ, & visionis pertinere: cùm tamen duos tantùm præmittat modos, ut adducta ejus verba præseferunt. Unde necessariò fatendum est aliquid pro sensu exacto deesse. Post verba ergo illa: Nam vel

Export TEI

Quædam illius non vera assertio.

conditio, quæ cadit supra futura libera, nondum in præcisione rationis, addendum aliquid, scilicet, Purificata est. Sic autem quod tandem concludit omnes fateri quæ ab ipso dicta fuerant, non video quomodo potuerit oculatus adeò Scriptor pronuntiare. Contingentia enim futura, quorum numquàm purificabitur conditio, ad scientiam simplicis intelligentiæ pertinere sciebat ille, & paulò post apertè protulit Auctores Societatis denegare, licet sint quidam, qui scientiam mediam dicant reduci ad scientiam dictam eo quòd sit numquàm futurorum. Quidquid de hoc sit.

Export TEI

567

*Pergit ille, & statuit Resolut. 1. non

Export TEI

1. Probatio ex Patribus apertè disiecta.

dari in Deo scientiam mediam strictè sumptam, quæ scilicet distincta sit à duplici communiter recepta. Probat 1. ex Divis Augustino & Prospero contra Semipelagianos agentibus, & negantibus præscientiam futurorum, quæ numquàm erunt, ut sic eos convincat, qui ob merita aut peccata à Deo prævisa sub conditione, electionem aut damnationem statutam ab ipso confingebant. Cùm ergo cognitionem futurorum ut talium negent, dicendum cognitionem talem ad scientiam possibilium pertinere, juxta quam nullus aut remunerari aut damnari potest. Ad quæ quidem dictum aliàs, & modò assero ex illis nihil elici posse, quòd Auctoris possit intento favere. Ubi enim apud illos cognitionem hujusmodi esse merè possibilium? & quidem si quidquam ex eorum videtur deduci doctrina, illud quidem fuerit, merita & demerita sub conditione Deum non agnoscere; quod tamen juxta Auctorem, ut vidimus, error in fide est, neutiquam tantis Doctoribus adscribendum. Adducit etiam D. Thomam juxta præfatos locutum 1. 2. q. 105. arti. 4. ad 6. & 3. p. q. 1. arti. 5. ad 2. ubi quod urgeat nihil. Vidit Auctor posse ipsi objici quod à Nobis dictum, & respondet quadam intricata responsione, quam qui legerit, me etiam tacente, deprehendet, ut minimè circa illam, quæ & penitus voluntaria, oporteat ocupari.

Export TEI

568

*Addit confirmationem, quæ & nova

Export TEI

2. Ex Scriptura.

esse probatio possit, sic enim arguit: si detur cooperatio bona conditionatè futura à possibili in se, & ab absolutè futura in se & simili, ut medium condistincta, ad Apostolum 1. Cor. 4. dicentem: Ne suprà quàm scriptum est,

Export TEI

1. Cor. 4. v. 6. & 7.

unus adversus alterum infletur pro alio: quis enim te discernit? Quid autem habes, quod non accepisti? Si autem accepisti, quid gloriaris quasi non acceperis? Responderi poterit, Meipsum discerno per cooperationem conditionatè futuram à purè possibili per me distinctam, sive per me potiùs conditionatè futuram, quàm non conditionatè futuram: Si enim hæc habeat esse sufficienter distinctum à purè possibili, consequenter habere debet esse sufficienter motivum ad præmium. Sic cùm arguat, subdit responsionem satis congruam, P. Comptoni Disput. 24. Sect. 6. nu. 9. quæ est & aliorum Societatis Auctorum negantium conditionatè futuris operibus vim motivāmotivam ut meritis vel demeritis. Negatur ergo posse Apostolo respon

Export TEI

Notanda doctrina.

deri juxta arguentem, licet aliàs opportuna esse responsio possit: siquidem Apostolus tantùm intendit gratiam Christi statuere, à qua omnis discretio provenit; unde illi bonæ operationis fructus debet adscribi. Sic autem & in statu est conditionato dicendum, si videantur duo, quorum unus cooperetur gratiæ, resistat alter. Tunc enim illum gratia discernit; & ex eo capite non posset operationi tali meritum denegari, si adessent alia; scilicet absoluta existentia omnino necessaria. Aliàs simul idem & salvari & damnari posset, quia qui in quibusdam occasionibus bene operaturus agnoscitur, in alijs perperam acturus videri potest, unde & essent præmij & supplicij tempora partienda, quod est absurdissimum cogitasse.

Export TEI

569

*Tertiò. Conditio si nihil ponat in

Export TEI

3. Ex propria ratione conditionis.

re, subjecti quod afficit, statum sequitur: Atqui futura conditionata sunt talia: ergo non cognoscuntur à Deo ut distincta à possibilibus. Probatur Major, quia Conditio Si ut summum est ens intentionale & transcendentale tam latè patens ac nostra intellectio: ac proinde sicut hæc præcisè facit cognitum quidquid efficit, sive purè possibile, sive existens, sive impossibile, aut chymæra: ita conditio Si præcisè: Atqui cognitio nihil ponit in re: ergo nec conditio. Respondetur distinguendo Majorem: Conditio legalis, concedo: Conditio ad statum pertinens, nego. Et talis est illa, de qua agimus, constituit enim statum conditionatum, qui aliquid revera dicit, quod non important status alij. Nego ulteriùs tam latè patere conditionem, quàm cognitionem, quia status conditionatus non est aliquid ab intellectu confictum aut confectum. Deinde respondeo concedendo Majorem, quia revera conditio nihil actualiter ponit in re. Item & Minorem sub eodem sensu: Sed nego consequentiam, quia stante utriusque propositionis veritate, stare potest ut subjectum, supra quod cadit conditio, conditionaliter varietur, quia revera posita conditione non solùm esset verum rem esse possibilem; sed infallibiliter futuram. Sin minùs quomodo juxta arguentem cognitio talis ad scientiam visionis spectare potest? quod quidem asseritur, cùm ex utraque scientia conflari cognitionem asseratur.

Export TEI

570

*Quartò. Inter esse purè possibile con

Export TEI

4. Ex medio non possibili inter conditionem possibilem & actualem.

ditionis, & esse absolutum ejusdem conditionis aliud esse fingi non potest: quia esse conditionatum conditionis, de quo quærimus quid sit antecedenter ad omne decretũdecretum Dei absolutum, & omnem creaturam absolutè existentem condistinctum ab existentia conditionis |

p. 209

purè possibili, & ejusdem conditionis absoluta existentia: immò cùm aliundè purè possibile sit privativè non existentia, sive non actus, & existens sit positivè actus, oportet ex parte objecti medium assignare inter actum & non actum, ens & non ens, sive existentiam & non existentiam, quod vix fingi potest. Unde apparet quod futuribilitas nihil esse aliud possit quàm futuritionis possibilitas, & futuritionis absolutæ privatio, sive non futuritio absoluta, quæ, utpotè negatio, tolli non potest, nisi per affirmationem, seu per ens absolutum extra Deum, quod antecedenter ad omne decretum Dei absolutum, & omnis creaturæ absolutam existentiam non concedent Adversarij, nec possunt, quin Pelagianismum & Semipelagianismum suscitent: immò quin supponant creaturas independenter à Deo absolutè existere. Sic apud Scriptorem suismet ipsius verbis, multis equidem, cùm paucis posset absolvi, dicendo inter esse possibile cōditionisconditionis & actuale non dari medium, quia illud est aliquid privativum, quod per actuale tollitur.

Export TEI

571

*Ad quod respondeo concedens inter conditionem absolutè possibilem, quatenus consideratur vt privatio, non dari medium, benè tamen ut consideratur secundùm conceptum possibilitatis, qui sine privatione esse potest, unde possibilia ante Dei decretum cum actualibus possunt conjungi. Sic autem concepta possibilitas habere medium potest, unde & est auxilium possibile dari à Deo homini constituto in tali occasione, & conditionaliter considerato, quod in signo sequenti accidit, & actualiter, cùm absolutè decernitur: qui sunt status objectivè diversi, unde pro illis esse distinctæ Dei possunt cognitiones: quod quidem ex eo convincitur: Nam, ut n. 593. dicebamus, si rogetur Deus quid Petrus in tali constitutus occasione faceret, non poterit respondere possibile esse tale aliquid vel tale facere: ergo quia cognitio talis ad possibilitatis statum non pertinet: ergo ad alium, pro quo & scientia est specialis, quæ semper perseverat, neq;neque enim in Deo accessiones & decessiones admittendæ sunt, eo quòd in rebus status variari contingat, unde & possibilitatis cognitio perseverat etiam in statu existentiali, sicut actus odij erga peccatorem etiamsi convertatur, pro illo scilicet statu, quidquid nonnulli inverosimiliter somniarint.

Export TEI

572

*Quintò arguitur ex defectu caussæ

Export TEI

5. Ex defectu caussæ.

in statu conditionato. Ad quod quidem in Problemate responsio extat, quia objectio communis est. Sed instat, tunc esset caussa: ergo & tunc esset scientia, & non modò. Negatur illatio; quia modò Deo objicitur determinata veritas. Sicut ergo ineptè argueretur hoc modo; Res modò non sunt, sunt tamen possibiles: ergo & in Deo scientia modò non est, sed tantùm est possibilis: ita & de contingentibus dicendum, quæ supra possibilitatem addunt aliquid, quomodocumque illud explicetur. Ex quo & fieret, Deum non posse de præsenti respondere juxta nuper dicta, & etiam cognitionem illam mixtam ex utraque scientia non asserendam de præsenti, sed quòd esset, quia non extat objectum, quandoquidem ut tale caussam non habet.

Export TEI

573

*Sextò. Quia si Deus per scientiam

Export TEI

6. Ex Christi exprobratione. Matth 11. v. 20. & 21.

mediam cognovisset Tyriorum & Sidoniorum conversionem, de qua Matth. 11. inanis esset Christi exprobratio incussa Iudæis: siquidem comparativè ad illos stare non poterat reprehensio. Nam sicut Deus dedit gratiam Iudæis in circumstantijs, in quibus vidit illos non operaturos, ita Tyrijs & Sidonijs talem dare potuisset: & sicut etiam vidit per eamdem scientiam circumstantias has, in quibus fuissent cooperati Iudæi: igitur totum ex scientia media descendit, quòd Deus Iudæis gratiam dederit in circũstantijscircumstantijs, in quibus scientia media stricta vidit illos non cooperaturos, & non in illis, in quibus eadem scientia vidit illos cooperaturos: aut certè quòd in his circumstantijs illam gratiam non dederit, qua ista scientia vidit illos in his circumstantijs cooperaturos, si illis daretur. Unde excusatio legitima ab ista scientia petitur. Sic arguit Auctor, contra quem eadem militat difficultas, asserenti Deum futura conditionata infallibiliter cognoscere, unde quid Tyrij & Sidonij facturi, & quid etiam ludæi quibusvis in occasionibus constituti: ac proinde excusatione posse legitima se tueri.

Export TEI

574

*Nec satisfacit quod n. 47. circa lo

Export TEI

Difficilis Auctoris doctrina nec satisfaciens.

cum præfatum habet dicens sensum verborum esse, Væ tibi Corozain &c. quia licet purè possibilis sit Tyriorum & Sidoniorum in cilicio & cinere pœnitentia, sub factibilibus in Tyro & Sidone virtutibus illis: attenta tamen eorum dispositione præsenti, omnino simili dispositioni agentium, qui suppositis virtutibus jam concessis, in cinere & cilicio jam infallibiliter pœnitentiam agunt; ipsi in cinere & cilicio infallibiliter pœnitentiam egissent. Unde Tyriorum & Sidoniorum pœnitentia hoc solo sensu dicitur conditionatè futura, quia illius possibilitas sub istis præcisè præter virtutes illas dispositionibus est similis actuandæ infallibiliter in alijs pœnitentibus, ex simili omninò sub virtutibus istis dispositione. Sic ille discurrit, sed satis confusè, nec faciens satis objicienti sibi, quod ipse objicit fundare conatus Iudæorum excusationem. Si enim Deus vidit sub dispositionibus quibusdam non pœnituros illos, & sub alijs salubriter responsuros, cur illos sub illis, & non sub istis ad pœnitentiam patratis miraculis provocavit, etiamsi pœnitentia ut possibilis, aut quomodolibet aliter asseratur? Ubi quidem de veritate Christi dubitare non licet, neque de dispositione sufficienti, sed alia ad arcanam sunt judiciorum divinorum abyssum referenda. Ar

Export TEI

Efficaciter convulsa.

guo insuper contra doctrinam illam de pręvisaprævisa pœnitentia reipsa acta, quod ad scientiam visionis spectat, ex quo infallibiliter sequitur possibilitas illius in Tyrijs & Sidonijs posita simili dispositione. Nam si Christus in occasione dicta non prædicasset Iudæis, nec miracula in comprobationem doctrinæ peregisset, erat certum, quòd si prædicasset & patrasset miracula, illi pœnitentiam non egissent. Et tunc ille dicere ipsis potuit: Etiamsi vobis |

p. 210

prædicavero, & miracula fecero, non estis pœnitentiam acturi, quod quidem verissimè dicere potuit, & tunc addere, etsi in Tyro & Sidone &c. essetq́;essetque illud verissimum, si & addamus Christum prædicationem & miracula penitus subtraxisse, ita ut nullus, eo sic agente, esset pœnitentiam acturus. Tunc enim non esset pœnitentia, quæ posset scientia visionis agnosci. Quod ut ampliùs declaretur & roboretur, ponamus Verbum non assumpsisse carnem, aut certè mortalem, Adamo non peccante, neque ejus progenie. Tunc quidem nihil fuisset eorum, quæ ad conversionem hominum à Christo patrata sunt. Et tamen ab æterno cognovisset Deus Iudæis non agentibus pœnitentiam, Tyrios & Sidonios acturos, si erga illos ea, quæ apud Iudæos acta, similiter agerentur. Quod quidem negare Auctor nequit, qui, ut vidimus n. 594. sine errore in fide negari non posse apertissimè pronuntiavit. Atqui tunc nihil esset, quod scientia visionis posset agnosci: ergo ad scientiam mediam hujusmodi est cognitio referenda.

Export TEI

576

*Et ex præfatis constat, non esse ad

Export TEI

Alia & rara, & minimè probanda.

mittendum quod habet ille Resolut. 2. de scientia media latè dicta, ut constante inquam ex scientia simplicis intelligentiæ & visionis. Habet insuper n. 63. rarissimam quamdam doctrinam, quam necessariam omninò judicat pro conditionatorum cognitione, & prædestinatione operum cum creata libertate salvanda. Ait enim, quòd quoties consentit voluntas, ipsa fuerit ex natura rei determinata ad consentiendum sub dispositionibus, quas habuit, uno vagè & indeterminatè ex multis instantibus, decem v.verbi g.gratia immò fortè uno ex duobus præcedentibus: ita nempe, ut sub illis dispositionibus quolibet istorum instantium determinato possit consentire, vel non consentire, unde plenè salvatur libertas; ut alterutro tamen sine ullo ex illis vago & indeterminato ex natura rei necessario consentiat: alioqui impossibile est Deum certò scire libera conditionatè futura, aut sub antecedenter efficaci ac infallibili operis prædestinatione libertatem salvare. Quibus non obstantibus Deus semper decernet certum, & aget incertum, sed juxta conditionem caussæ creatæ, per quam aget: videlicet incertum indeterminato instanti, si decernat agere, vel agat per caussam certo instanti indeterminatam: & in certum determinato, si per caussam certo instanti determinatam. Scivit tamen Deus, & pręordinavitpræordinavit ab æterno omnia pro eo instanti, quo determinatè fiunt: sed prout hoc instans quatenus Dei æternitatem respicit, est ab æterno: non verò pro ut æternum præcedit hoc instans, vel determinationem ab ipsa caussa secunda, de quo ipse Disputat. 13. Dub. 1.

Export TEI

577

*Et hæc quidem satis notabilia sunt,

Export TEI

Contra illam urgentes objectiones.

quæ tamen inter alia miror Patrem Henaum non adnotasse, de quo n. 594. qui tamen n. 1189. contra doctrinam illam, de qua n. præced. ex læsione libertatis instruit objectionem, nec immeritò. Quod autem nuper proposita admittenda non sit, suadet in primis consensus omnium Theologorum D. Augustino præeunte Lib. 12. de Civitate Dei Cap. 6. ubi de duobus agit pariter dispositis, quorum unus tentationi occurrat ex objecti pulchritudine, alter vincat. Nec veretur Auctor id negare, si de eodem temporis instanti Doctor sanctus loquatur: cùm tamen loqui certum sit in generali casus positione, ut sive eodem, sive diverso tempore propositio objecti accidat, eadem ratio sit: Si enim circumstantia temporis alicujus esset momenti, eam debuisset exprimere, ex qua sumi discrimen posset, quod ille minimè deprehendit. Et quidem de eadem circumstantia temporis locutum verba illius non obscurè ostendunt, dum ait: Ad illicitè uten

Export TEI

D. Augustinus.

dum pulchro corpore, quod videndum pariter ambobus affuit. Sic ille sub circumstantia temporis quamlibet aliam similem comprehendens. Iam quod penes illud sit sumenda libertas operationum, minimè juxta illius sensum potest tolerari, nec absolutè ille loquendi modus, quòd scilicet ex natura rei, qui consentit, necessitetur ad consensum in instanti indeterminato, & quod consentiente uno alium sit necessariũnecessarium cōsentireconsentire. Fuit quidem aliquorum sententia asserentium ratione collectionis auxiliorũauxiliorum, quæ novit Deus posse conferri, infallibilem reddi consensum creatæ voluntatis, sive moralis sit impotentia resistendi, sive etiam physica, de quo post alios P. Aldrete Tomo 1. in 1. p. 30. Sect. 5. Sed hoc valdè diversum est, quando non de collectione agitur, sed de auxilio eodem, seu dispositionibus, ratione quarum necessitas affirmatur.

Export TEI

578

*Contra quod est in primis com

Export TEI

Notanda aliquæ.

munis Theologorum sensus, cui contravenitur sine solido fundamento. Deinde, ponamus eum qui necessitatus est pro vago instanti, cùm sint v.verbi g.gratia decem, usque ad ultimum differre consensum, ut pro suo facere libitu potest: tunc ex natura rei erit ad consensum necessitatus, quod salva fide admitti non potest. Prætereà ex eo fieret eum, qui non consentit, consentire non posse. Patet, quia non habet dispositiones ex natura rei ad consensum necessarias. Tandem (ut alia omittam) quia stare cum eo nequit infallibilis cognitio futurorum contingentium, pro qua cum libertate componenda decertatur. Et quidem cognitio necessariæ operationis ex natura rei ad scientiam non spectat, quam Auctor tuetur pro illis, mediæ inquam latè dictæ, quia ad scientiam necessariorum præcisè spectat: unde & ex ea parte parùm aut nihil favetur libertati. Posito etiam casu dilati consensus ad instans ultimum, Deus prævidet illum ut necessarium: ex quo & illatio eadem est comperta. Denique cùm juxta prædictum philosophandi modum libertas adeò minuatur; quomodo stare possit, ut illius jura meliùs, quàm stabilita omnimoda indifferentia salventur. Itaq́ue posita cognitione operationis sub conditione sine antecedenti decreto, quod pręfatuspræfatus Auctor negat, nulla apparet umbra læsæ libertatis, immò adeò purum illius exercitium, ut sit in eo, quod Adversarij non cessent calumniari. Frustrà ergo pro hujusmodi intento modus ille rarus & indigestus assumitur, qui tantùm dedeceat |

p. 211

Auctorem, quem ego aliàs digno non frustrandum præconio judicavi.

Export TEI

580

*Qui & Resolut. 3. asserit Propositio

Export TEI

Falsas quomodo affirmet Auctor.

nes de futuro conditionato antecedenter ad omne omnino decretum Dei simpliciter esse determinatè falsas: quamobrem Deus nonnisi falsò potest cognoscere illa esse conditionatè futura. Probat remittens se ad rationem Resolut. 1. in qua vim statuit in particulæ Si conditionalis effectu, aut quasi effectu nullo, non secus ac si particulæ aliæ apponerentur ut Io, Heu, Age. Circa quod jam dictum: nec videtur quomodo emergat inde directa probatio. Et verò si de omni Dei decreto sermo sit, non procedit circa id quæstio, cùm saltem conditionatum concedi debeat, & tunc nihil falsum erit in divina cognitione, cùm sit certum sublato Dei concursu nihil efficiendum, unde illud Deus certò cognoscet, sed non per scientiam mediam, verùm per scientiam necessariorum.

Export TEI

581

*In Resolut. 4. statuit Deum non cog

Export TEI

Et quod non possint in decretis cognosci.

noscere futura conditionata in decretis suis conditionatis antecedenter ad omne decretum Dei absolutum hoc modo: Si decernam hoc, decernam illud: aut sola conditione posita ex parte objecti hoc modo: Decerno hoc futurum, si hoc fiat. Neque etiam in seipsis. Circa quæ non est cur diutius immoremur, insistit enim ille principijs suis de sola conditionatorum possibilitate, quæ non possunt decretum absolutum terminare, & conditionale pariter, ex quo nequit rebus futuritio ulla accrescere, sicut neque ipsis decretis, quod accideret, si Deus diceret, Si decernam hoc, decernam illud: jam enim esset futuritio ipsa intra Deum, quod est manifestum absurdum, in quo verosimiliùs discurritur, quamvis non est absurditas talis, ut defendi aliquo modo non possit, quia non est ibi absoluta futuritio, sed quædam formalis prioritas unius respectu alterius. Sic cùm juxta ipsum Ibidem Decreta Dei in priori quodam considerata abstrahunt à futuritione & non futuritione actuum humanorum, ut ibi ab ipso explicatur: & tamen cùm post præcisionem illam circa ipsos versentur, non dicuntur futura, ob rationem dictam. Aliud certè est si quæramus, An si Deus voluisset hoc, etiam illud voluisset: ubi sermo non est de decretis, quæ Deus reipsa habeat, sed quæ habere potuit, sine conditionali illo contextu, sed circa objecta aut simultaneè, aut cum dependentia aliqua decernendo. In quo juxta dicta in Problemate 4. pronuntiandum, de conditionatis inconnexis secundùm se, aut quæ ex divina ordinatione possunt ad fines aliquos suæ providentiæ connecti; & hæc circa P. Bonæ-Spei, qui non semel alibi calamum provocabit, ut est illius discurrendi genius singularis.

§. XII.