Avendaño: Thesaurus Indicus

140

*Agit de hoc citatus Præsul Lib. 1 Tract. 8. & vix quidquam habet speciale, quod pro Indicis Parochis possit vt talibus deseruire, cùm sint traditæ ab eo doctrinæ omnibus communes. Nos Tomo 1. Thesauri Tit. 16. n. 15. & seqq. & n. 49. magis specialia discussimus, vnde non videtur vlteriori opus discussione. Illud quisquam fortè contrarietatis arguit, quod Seßione 1. n. 2. & Sessione 4. num. 6.

Export TEI

Contrarietas in Assertis D. Quiten. circa quantitatem restitutionis.

habetur: in priori siquidem asseritur Parochum, si quintam partem reddituum beneficialium restituat, satisfacere obligationi ob Officij omissionem incursæ: in posteriori autem tertiam partem esse sufficientem affirmat. Sed cùm se referat ad locum priorem, videtur error ex scribentis incuria, benignam interpretationem, & viro tanto dignam adhibendo.

Export TEI

141

*Item Sessione 4. nu. 7. statuit ad satisfa

Export TEI

Alia circa obligationẽobligationem attentionis.

ciendum obligationi, & submouendum restitutionis onus, Beneficiarium debere Officium Sacrum studiosè & deuotè recitare: Si enim voluntariè distrahatur, neque satisfacit, neque onus restitutionis euitat: id quod repetit num. 8. Sed Sessione 6. in fine adducta prædicta sententia, sic concludit. Sed licet hæc opinio sit magis communis & recepta, plures Auctores secus iudicant, arbitrati ad huiusmodi præceptum adimplendum non esse necessariam attentionem quampiam, & voluntariè distractum illi satisfacere. Fundamentum est, quia non potest prohiberi aut præcipi illud, quod nequit puniri, quia neque cognosci aut iudicari: Ecclesia autem extra actum Confessionis nequit cognoscere, aut iudicium ferre de actibus internis, & ita neque eos præcipere aut prohibere. Cumque attentio & deuotio sint actus interni & occulti, de quibus iudicare Ecclesia nequit, hinc est non posse ad actus dictos suis præceptis obligare. Sic Layman. Iuxta quæ id, quod Auctor absolutè statuerat, videtur reijcere, & contrarium placitum amplexari.

Export TEI

142

*Et Patris quidem Layman locum, indi

Export TEI

P. Layman quæ sit legitima sententia, cui adscripta, alia circa prædictam obligationem.

cio non visi, & ita operæ pretium erit eum loquentem excepisse, & peculiarem exhibuisse doctrinam ex Lib. 4. Tract. 1. Cap. 5. nu. 10. vbi postquàm vti probabilius proposuit necessariam esse attentionem, & contrariæ sententiæ graues esse patronos asseruit, quos & recensuit, ita subdit: Hæc sententia non caret omni probabilitate: non quòd existimem, Ecclesiam internam attentionem in oratione concomitanter præcipere non posse: nam sicut Christus fidelibus lapsis præcipit Confessionem |

p. 246

Sacramentalem, ita Deus omnibus, præsertim Clericis, per legem naturæ præcipit orationem veram: Ecclesia autem vtriusque tempora designare potest. Verumtamen non satis nobis constat vtrùm Ecclesia tanta cum obligatione præcipere voluerit, cùm ipsi sufficere videatur, si præcepto suo à Ministris obtineat vt in choro, vel extra chorum publicas orationes decenter psallant vel pronuntient; de interna autem deuotione iudicium Deo committat. Sicut S. Antoninus ait. Saltem hæc sententia ad id Confessario inseruiet, vt Beneficiatis Horas Canonicas sine vlla interna attentione persoluentibus fructuum restitutionem non imperet, sicut annotauit etiam Corduba Lib. 4. Quæstionarij q. 13. in fine. Toletus Lib. 2. Cap. 11. Castro de lege pœnali, Lib. 2. Cap. 5. Henriquez Lib. 9. Cap. 25. n. 5. Quia negari non potest hoc etiam cantu, vel prolatione externa precum ab Ecclesia institutarum,

Export TEI

Notanda doctrina.

& populum ædificari, & quatenus nomine & imperio Ecclesiæ funduntur, aliquid à Deo impetrari posse, non minùs quàm si Sacræ cantiones organis musicis personent, vt Corduba annotauit citato loco. Hæc ille: ex quibus habetur non posse ipsi sententiam, pro qua citatur, & eius fundamentum ab eo improbatum adscribi. De quo dictum à Nobis Parte 1. n. 559. & seqq.

Export TEI

143

*Et de eodem disserens D. Michael Ferro

Export TEI

d. Michael Ferro Manrique.

Manrique Parte 2. qq. moralium & vicarialium quæst. 115. sic loquitur: Placet etiam mihi quòd Confessarij in Parochis & Episcopis moderentur arbitrio suo quænam pars sit restituenda proportionata cum oneribus, sicut Leßio & Toleto placuit, aduer

Export TEI

Regulæ circa restitutionẽrestitutionem in materia præsenti.

tendo quòd multò maior debet esse Canonicis, & Dignitatibus Ecclesiarum; nam illi non habent onera, quæ Episcopi & Parochi habent, & sic debent plus restituere quàm isti. Præsertim debent etiam plusquàm Canonici restituere Dignitates, & adhuc omnes fructus, quia ipsi nulla onera habent, nec residere curant. Itaque moderandum est arbitrium proportionabiliter cum oneribus.

Export TEI

In Dignitatibus & Beneficijs simplicibus nulla onera habentibus, ad omnes fructus.

Export TEI

In Episcopis & Parochis vel quintam, si leuia onera; vel quartam, si grauia: possunt namque ex magnitudine locorum vel subditorum, aut ex paruitate, leuia seu grauia reputari.

Export TEI

In Canonicis, si Ecclesiæ fuerint multitudine negotiorum & Capitulorum plenæ, ita vt onera sint etiam grauia, quartam restituant, si verò leuia fuerint, tertiam.

Export TEI

Et hanc etiam tertiam restituant Beneficiarij simplices onera habentibus: (corrige habentes:) quia aut nulla habent, & tunc omnes fructus debent restituere, vt suprà n. 7. aut sunt parui momenti illa onera, & ita pro illis illam tertiam pauperibus aut fabricæ persoluant: quòd si adeò exigua sint onera Beneficiorum simplicium, ego non solùm illam tertiam imponerem, sed solùm vnam partem Beneficiario simplici relinquerem: Sed in re incerta regula fixa dari nequit, vnde prudentis Confessarij arbitrio cum eruditis assumpto relinquendum est. Sic ille: in cuius

Export TEI

Quid circa illas obseruatione dignum.

assertis id, quod de Dignitatibus dicitur, ad Indicos non est trahendum, eadem siquidem onera, quæ Canonici habent, vel si prærogatiuam quampiam, ea tantæ considerationis non est, vt pro statuenda differentia in ordine ad restitutionem debeat reputari. Deinde vers. In Episcopis error est manifestus, dum grauia opera pro leuibus, & leuia pro grauibus apponuntur. Postrema autem resolutio satis est rationi consona, si posset facilè deprehendi onerum quantitas; quod tamen non ita euenit, vnde communes regulæ sine scrupulo poterunt obseruari.

SECTIO XVIII.