Avendaño: Thesaurus Indicus

 Legal Information & Privacy

Export TEI
CAPVT XV.

CAPVT XV.

Export TEI
De Gabella, quæ dicitur Alcauala.
Export TEI
Export TEI
116
*ALcauala genus impositionis est pro
Export TEI
Alcauala quid, & vnde dicta.
iis, quæ venduntur: de cuius in Hispaniâ origine plures Auctores agunt, sicut & de nominis originatione; & dum alij hoc, alij diuerso modo circa illam philosophantur, nihil esse certum eo ipso protestantur. Videantur P. Molina Disput. 665. vbi rem persequitur eruditè. Et Dom. Solorzanus Tomo 2. lib. 5. num. 48. & magis ex professo in Politicâ Lib. 6. cap. 8. & fortassè non inuerosimili dici coniecturâ posset Alcaualam dictam iuxta Hispanam vocem, Caual, quæ idem sonat ac iustum & æquale: Al autem idem est quod Ad; vt perinde sit atque Ad æqualitatem. Siue quia gabella hæc ad æqualitatem cum necessitate, pro quâ cœpit exigi, esse debebat; siue ad æqualitatem rerum, quæ vendebantur, non omnimodam, sed proportionatam. De quâ, & de rebus, ex quibus soluenda, longior posset institui tractatio, quales apud Auctores occurrunt, & videri inter alios possunt P. Molina Disput. citatâ, & seqq. P. Thomas Sancius Lib. 2. Consiliorum, cap. 4. P. Fragosus Tomo 1. pag. 388. & seqq. & breuior summa apud D. Gasparem de Escalona in Gazophylacio lib. 2. Parte 2. cap. 2.
Export TEI
Export TEI
117
*Et quod ad Indias attinet, moderatione
Export TEI
maiori, quàm in Hispaniâ exigitur, in quâ decima pro centũcentum soluitur; cùm tamẽtamen in illis quatuor pro centum exigantur: idque non rigidè proportione seruatâ, sed incapitatione, determinatũdeterminatum aliquid ab iis, qui vendere solent, per modum annuęannuæ præstationis exigendo: quod à Regiis ministris fieri nōnon solet, ne grauior inde reddatur exactio; sed à mercatoribus ipsis, quorum gremium, seu Consula|
p. 187
tus in se suscipit soluendi onus, determinatam scilicet annuam summam per modum locationis.
Export TEI
An autem ex eo præcisè quòd Indiarum regna adiecta Regiæ Coronæ sint, ad Alcaualam remanserint obligata, nisi priuilegium circa hoc Reges per tempus aliquod concessissent, vt reipsâ concesserunt: quæstionis est jam parùm vtilis quoad rem moralem: quomodocumque enim res se habeat, constat priuilegium iam esse sublatum, & obligationem extare ei similem, quæ alibi; nisi quòd maior in Indiis appareat, quia maior videtur illius iustificatio, ob moderationem dictam. Et quidem Dom. Solorzanus suprà, affirmatiuam sententiam amplectitur, quæ tamen difficultate non caret: cùm enim onera ista regnis imponantur ob illorum necessitates, sintque illis proportionata; non debent noua regna cum eo grauamine ad Coronam venire, vt priorum regnorum necessitates suppleant, quandoquidem ipsa suas sunt etiam necessitates habitura. Iuxta has ergo onera imponenda sunt, quæ esse multò minores possunt, vt in Indiis accidit: & ita per annos plurimos ab onere vectigalium exemptæ, magna aliàs emolumenta Regibus contulerunt.
Export TEI
Export TEI
118
*Sunt autem qui Alcaualam non penitus
Export TEI
iustam existiment, ex quibus Cardinalis Toletus Lib. 5. cap. 74. num. 2. ita scribit: Tales gabellæ, quæ ex his, quæ ad sustentationem propriam emuntur, exigi solent, magnam speciem habent iniustitiæ, & vix possunt justificari. Ex hac parte illa gabella, quæ apud
Export TEI
Cardinalis Toletus.
Hispanos dicitur Alcauala, videtur iniusta: quæ quidem exigitur tum èex mercibus, tum ex ijs quæ in proprios vsus emuntur. Nec solum ex hac parte iniusta videtur, sed etiam quia jam cessauit finis, propter quem fuit imposita; puta bellum Granatæ: & quamuis bellum esset, Reges illi sunt adeò diuites facti & gabellæ etiam aliæ adeò pingues, vt poßit prouideri sufficienter absque tanta exactione. Sic ille. Quod & tenent alij apud P. Sancium suprà, Dub. 13. ex alio principio, scilicet quia durissimum tributum est, & eatenus iniustum, decem pro centum exigere: quod & affirmat ipse Pater, dicens sic tenuisse plures Magistros Salmanticenses; vnde ait non teneri venditorem soluere decem pro centum, siue vnum pro decem, sed pro triginta vel quadraginta vnum.
Export TEI
Export TEI
119
*Quæ quidem cùm apud graues
Export TEI
scriptores extent, neque exteros illos, sed Hispanos, & erga Reges suos piè affectos, non possunt vt leuia refutari. Sed ne Regum ipsorum pietatem & iustitiam videamur offendere, dum impositionem dictam iniustitiæ notâ traducimus: videtur dicendum aliud esse, quod verba sonant; & aliud, quod iuxta ipsorum mentem æstimandum venit. Verba quidem decimam sonant, sed decimam accipi non est Regiæ voluntatis. Quod quidem
Export TEI
ex eo ostendi potest, quod habet P. Sancius suprà, Dub. 12. num. 18. Vbi ait posse nos excusare à restitutione Alcaualæ multos mercatores, quibus publicam non discooperiunt merces, nec cogunt sub iuramento aperire veritatem, sed simpliciter stant eorum dictis, & ij minùs quàm sit, palàm faciunt. Cùm istis enim dissimulare possumus, nec illos obligare ad restituendum illud, quod ex occultatis mercibus non soluerunt, ex voluntate tacitâ, immò ferè expressâ custodum seu exactorum, notâ & approbatâ à suis dominis, qui consultò, dataq́ue operâ volunt, ac iubent his ministris, ne sint onerosi ac rigidi eis mercatoribus: sed potiùs leniter ac suauiter se gerant cum illis, stentque eorum dictis: atque hoc faciunt ob proprium commodum & emolumentum, gaudent enim omnes talia loca frequentare animaduertentes commodum & vtilitatem, quam inde reportant. Sic dictus Auctor: cuius doctrina
Export TEI
In Indijs id manifestius.
in Indiis manifestior habetur ex iis, quæ affert Dom. Solorzanus in Politicâ pag. 975. §. Y ya en algunas, & seqq. Et id quidem quando ad rationem duorum tantùm pro centum solui iubebantur. Quid ergo de illâ velint, quando decem pro centum exiguntur? Hinc est quod approbat P. Sancius suprà, num. 2. ex Ledesmâ desumptum, vix vmquam Regem percipere vigesimam. Pro
Export TEI
Notanda & alia P. Molinæ.
quo etiam facit id, quod ait P. Molina Disputat. 674. §. Quinta conclusio: Quòd si tributa omnia integrè & fideliter soluerentur, Principes non imponerent tot, quot imponunt, quia pauciora imposita sufficerent; atque sola alcauala integrè soluta, ad ingentem summam perueniret. Sic ille, & benè. Et quo fit neque trigesimam, & fortè minùs multùm Reges præcipere. Præuidentes ergo in executione ipsâ ita futurum, partem adeò considerabilem designarunt, vt reipsa moderatum aliquid reportarent. Vt hîc etiam verum habeat illud, Iniustum petas, vt justum feras.
Export TEI
Export TEI
120
*Videtur autem iuxta dicta Alcaualam
Export TEI
In Indijs moderatāmoderatam videri.
in Indiis esse iustam, quia moderata est, ad rationem videlicet quatuor pro centum, si in omnibus partibus est æqualis. Quamquàm & hoc erunt qui negent: cùm enim sint qui dicant tunc tantùm esse iustam, quando soluitur vnum pro quadraginta, in quatuor pro centum excessus esse videtur, cùm ad rationem vnius pro quadraginta duo tantùm cum dimidio respondeant centum. Sed certè valdè moderata apparet, suppositâ benignitate; quæ iussa est circa exactionem adhiberi: sic enim idem accidet, quod nuper circa decimam dicebamus: multò scilicet minùs reipsa colligendum. Positâ autem tali moderatione an in conscientiâ sit soluendi obligatio, communis difficultas est, de quâ dictum aliàs. Esse autem
Export TEI
aliquando specialis in Peruuio, & Prouinciis adiacentibus potest, ex tributi huius nouitate in illis, de cuius introductione Historici Indici & adducti Solorzanus, & Escalona. Id autem accidit quando duo tantùm pro centum petebantur. Proximis autem annis ab Excellentissimo Comite de Chinchon Peruuiano Prorege duo addita: quia hoc conuenientius visum est quàm summam quamdam annuatim pendendam expromere à Rege pro vnione armorum expetita: & id fuit à Rege confirmatum, vt apud citatum Escalonam videri potest, num. 3. & 4.
Export TEI
Export TEI
121
*Quoad duo ergo addita ob prædictum finem impositio præfata nouior est, & ita minùs
Export TEI
obligatoria, iuxta eorum doctrinam, qui gabellas nouiter impositas non obligare in conscientiâ affirmant, eò quòd minùs justæ censeantur: vt videri potest apud P. Sancium suprà, dub. 6. num. 5. & P. Molinam etiam suprà, num. 7. Vbi & addere aliquis posset, quandoquidem Indiarum regna ita sunt Regiæ Coronæ Regum nostrorum adiecta, vt onerari exactionibus possint sicut & alia; |
p. 188
consequenter etiam eorum commoda debere sentire, iuxta notissimam Regulam Iuris in 6. quod
Export TEI
qui sentit onus, sentire debet & commodum. In regnis autem Hispaniæ onera gabellaria imponi nequeunt, nisi Comitiis vocatis, Procuratores ciuitatum, & Tribuni plebis ea probent, vt benè aduertit P. Sancius Dub. 2. num. 5. & talis seruatus stylus in alcaualæ impositione, dum illa est vndecimo Alfonso Regi concessa, vt citati Auctores referunt, & præsertim P. Molina Disputat. 665. Atqui nihil tale in Indiis peractum, vt in illis alcauala statueretur, & saltem quoad duo de nouo addita à præfato Prorege id videtur vrgere. Licet dici possit id, quod ex Dom. Solorzano adductum num. 118. Sed & quia illud suâ non caret difficultate, vt ibi demonstratum, eo se tueri possunt, qui obligationem istam rigidam arbitrantur. De quo hæc satis; si tantùm addamus Indos ab onere alcaualæ exemptos per ea, quæ adducit Dom. Escalona suprà pag. 151. num. 5. vbi & videnda alia.
Loading...