Avendaño: Thesaurus Indicus

307

*POsse ad id compelli Indos dictum à

Indi vt possint ad fabricam Ecclesiæ compelli iuxta Dom. Quitensem.

nobis in Thesauro Tomo 1. Tit. 1. num. 149. de quo & agit Dom. Quitensis in Itinerario, Lib. 2. Tract. 2. Seßione 6. & ex Concilio Limensi 2. Cap. 25. modum proponit, quo id fieri conuenienter potest, scilicet vt Episcopus ex tributis, quæ suis Commendatarijs Indi soluunt, id extrahat quod est ad effectum prædictum necessarium, siue Commendatarij personæ priuatæ sint, siue Rex ipse sub sua illos protectione habeat commendatos. Indi autem operam suam conferant, ad quod sicut alij tenentur Parochiani, Et nomine fabricæ ea veniunt, quæ ad ornatum Ecclesiæ pertinent, iuxta communem acceptionem. Si autem Indi commendati non sint, eorum expensis Ecclesias esse construendas, iuxta id, quod tradit Concilium Tridentinum Seßione 21. Cap. 5. de Reformat. & idem est de Parochiali domo, quæ futura est accommodata necessitati & decentiæ, non vanitati. Proponit etiam difficultem circa annexos populos, in quibus pauci & pauperes, ac terræ steriles. Et ait tunc ex Indorum tributis, quæ Commendatarijs vendunt, extrahendum duplicatum pro Parochis stipendium: vt si decem regales soluunt, viginti deducantur; quia illorum incommodum bono est Indorum, de quorum æterna salute agitur præferendum.

Export TEI

308

*In quibus nihil profectè habetur, quod ad

Export TEI

Illius assertum improbatum.

praxim possit aduocari: Episcopo enim extractio dicta minimè permittetur; præsertim quando Indi Regiæ Coronæ sunt, neque Regij ministri huiusmodi petitioni vllatenus acquiescent. Quòd autem Indi ad constructionem dictam suis expensis promouendam compellendi sint, res est valde difficilis, & in qua Patroni, aut qui eius vices agit

Export TEI

Et aliud extra rem.

prouidentia consulenda. Id autem quod de oppidis adnexis dicitur, & de duplicato stipendio, non apparet quomodo ad rem faciat, vbi de fabrica Ecclesiæ agitur, ad quam nihil refert præfatum augmentum, neq;neque de illa mentio vlla apud præfatum Scriptorem. Et durum satis Commendatario accidet, ideoque difficilis prorsus, ne dicam moraliter impossibilis praxis; vt cùm ex paucis & pauperibus commendatis, terrasque steriles colentibus, exiguum commodum reportet, debeat duplicatum stipendium Parocho dilargiri.

Export TEI

309

*Si dicatur ita quidem à Concilio dispo

Export TEI

Ex Concilio Limensi 2. & Regia schedula infirma probatio ostenditur.

situm, & pro eo Regiam etiam extare schedulam anni 1541. id quidem non vrget. Et in primis quod ad duplicatum stipendium attinet, à nullo dispositum inuenitur: quoad alia verò Regia schedula antiquissima est, & post eius transmissionem res Indicæ diuersum statum quoad gubernationem vtramque Ecelesiasticam scilicet & ciuilem habuerunt, habentque, sicut etiam post Concilium, in quo quia aliqua non ita consona Regio patronatui legebantur, & alia diuersi generis minùs conuenientia, Concilium 3. Act. 2. |

p. 285

Cap. 1. post iniunctam illius obseruantiam ita sta

Export TEI

Concilium Limense 3.

tuit: Præterquàm si quid rerum ac temporis ratione exigente, ab hac Synodo aliter dispositum; reuocatumque sit: saluo etiam in omnibus iure patronatus per Sedem Apostolicam Catholico atque inuictißimo Regi nostro Philippo, ceterisque Hispaniæ Regibus concesso: quod per omnia illæsum conseruatumque cupimus &c.

Export TEI

310

*In eodem autem Concilio Act. 3. Cap. 13.

Export TEI

Quid ex illo circa fabricam habeatur.

circa fabricam ita habetur: Ecclesijs, siue Parochijs Indorum ex erectione & fundatione debetur vna nouena pars cum dimidia. Hospitalibus quoque, siue xenodochijs Indorum tantumdem omnino attributum, quemadmodùm in Synodo quoque Prouinciali Limensi annis ab hinc sexdecim explicatum est. (Sess. 3. Cap. 82.) Quamobrem & prædictæ portiones in posterùm fabricæ, hospitijsque Indorum, sine excusatione reddantur, & Capitula Cathedralium pro ijs, quæ hactenus retinuerunt, videant quemadmodùm conscientias suas exonerent. Hæc Concilium: quæ quidem si ita vt sunt disposita seruentur, Ecclesijs Indorum bona erit ex parte consultum. Sed quia id non satis, ad Regiam prouidentiam spectat ne in hoc defectus notabiles videantur. Obligatio enim propagandæ & conseruandæ fidei in hisce regionibus, ad hoc se proculdubio extendit, vt scilicet Indi Ecclesias competentes habeant, quod quidem & ipsis valde gratum accidit, vnde & ad earum constructionem & ornatum libenter se & sua frequenter impendunt. Vnde in ordine ad hoc magni erit momenti quod à dicto Concilio Act. 5. Cap. 4. his verbis eorum Pastores admonentur: Ac si quæ sunt alia eiusmodi, quæ sanè non violento & molesto imperio, sed paterna potiùs cura & grauitate peragantur.

Export TEI

311

*DE illa dictum à Nobis suprà nu. 97. &

Export TEI

Pro Concilij Limensis 2. approbatione Pontificia quæ faciant.

98. & pro firmanda præfati Concilij auctoritate facit etiam Concilium Limense 3. Act. 5. Cap. 1. vbi ita dicitur: Quia in secunda huius Synodi Actione decreuimus Limense superius Concilium denuò publicari, atque ab omnibus integrè seruari debere &c. Et prætereà videtur illud à Sede Apostolica confirmatum, quandoquidem quod in Act. 2. Cap. 1. & Act. 5. Cap. 1. de illo est à Concilio 3. statutum, approbatum fuisse constat, vtpotè in illo contentum, & rem magni momenti continens. Dubitari enim nequit circa illud diligentiam S. Congregationis fuisse versatam, quæ circa omnia alia accuratissima animaduersione se attentam præstitisse, ex ijs est manifestum, quæ ante Concilium ipsum habentur, & ex Epistola Cardinalis Carafæ ad Venerabilem Dom. Toribium Alfonsum Mogrobejo Archiepiscopum Limensem, ibi: Nunc Synodum prædictam ad Am

Export TEI

Epistola Cardin. Carafæ.

plitudinem tuam remittunt, vbi visum fuit emendatam, atque aptatam &c. Atqui circa præfata Capita, in quibus Concilij 2. obseruantia præcipitur cum moderationibus prædictis, nihil est emendatum aut aptatum: debet ergo meritò approbatum reputari. Quæ quidem ratio ponderis non exigui videtur; si insuper addamus S. Congregationi videri insolitum potuisse, vt Concilium à Sede Apostolica non confirmatum, legitimè promulgatum diceretur, & obligationem importare, stante certa obligatione prioris recursus ad Sedem Apostolicam, de quo Barbosa de potestate

Export TEI

Concilium Prouinciale sine approbatione dicta non obligare.

Episcopi Allegat. 93. nu. 25. & praxis inuiolabilis. Cùm ergo & animaduersum id fuerit, & nihilominùs quod à Concilio fuerat dispositum, sit approbatum, non leue inde argumentum deduci potest pro illius approbatione. Ex quo fit etiam Regij Indiarum Consilij beneplacitum extitisse circa illud, quandoquidem Concilium 3. in eo & visum & inoffensum transitum consecutum. Quæ quidem licet ea, quæ à Nobis citato loco dicta sunt, non videantur penitus demoliri, non est visum omisisse, vt per me liceat circa hoc vnicuique prudenter procedenti prout libuerit arbitrari.

SECTIO XXVI.

Indici Parochi vt compellere Indos possint ad Ecclesiarum constructionem, & domorum propriæ habitationis.

Animaduersio vtilis circa auctoritatem Concilij Limensis 2.