Avendaño: Thesaurus Indicus - The School of Salamanca

back | | continue

SECTIO II.

SECTIO II.

Nonnulla pro Confessarijs solicitantibus, pro casus contingentia.

5

*S. Inquisitionis Tribunal quemdam Sa

Reus solicitationis iustè à S. Tribunali damnatus ostenditur.

cerdotem iustissima sententia damnauit ob quædam absurda erga feminas in Pœnitentiæ administratione eommissa, ex quibus aliqua apud scriptores non inueniuntur expressa, & quæ manifestè mortalia crimina non apparebant, ex quibus praua voluntas colligi non posset inhonesti operis, quam semper negauit reus. Vnde non defuerunt, qui circa hoc rigorem iudicum condemnarent. Sed quidem immeritò: Licet enim non omnia, quæ potest malitia humana confingere apud scriptores extent, ab illis tamen principia tradita, ex quibus ea, quæ de nouo emergunt, possunt expediri. Quòd si aut verba aut actiones ex se talia sint, vt lasciuum affectum indicent, quamuis expressa solicitationis verba desint, est quidem Confessarius talis reus solicitationis habendus, quia talia nata sunt lasciuos motus in audientibus excitare, quod est plusquàm oporteret manifestum: vnde licet illi in se ipsis voliti non sint, id tamen habent in caussa.

6

*Est insuper sententia P. Palai Tomo 1. Tract.

Solere venialibus non dari locum denuntiationi, sententia quorumdam. P. Palaus.

4. Disput. 9. Puncto 3. n. 3. dicentis quòd si constet Confessarium noluisse ad vlteriora procedere, dum ad actus tantùm venialiter inhonestos solicitat, qui ex circumstantia Sacramenti, de quo agitur, conditionem non mutant; non sit denuntiandus. Quam quidem licet vt non improbabilem proponat; cùm tamen pro ea arguat, & contraria fundamenta dissoluat, absolutè videtur amplecti, vnde pro illa communiter, & præsertim à Diana citatur, qui illam impugnat Parte 1. Tract.

Contraria multorum, quia mortalia. Diana.

4. Resolut. 21. Parte 4. Tract. 5. Resolut. 5. Parte 5. Tract. 5. Resolut. 9. Parte 10. Tract. 14. Resolut. 44. & Parte 1. Tractatu 6. Resolut. 53. vbi multos refert contra eumdem sentientes, quibus addendus P. Salelles Tomo 1. Regula 132. & quidem dictus Pater pro sententia dicta num. 2. verba Pij IV. in sua Constitutione asserentis, quòd ita solicitantes loco reconciliationis cum Deo, grauiori peccatorum mole eos onerant, & in manibus diaboli tradunt. Quæ verba (inquit ille) necessariò respiciunt actus

Pius IV.

inhonestos, qui peccata mortalia sunt; nam per venialia nec traduntur in manibus diaboli, nec grauiori mole onerantur. Sed verò prædicta verba contra eum potiùs militant, quatenus supponitur in solicitatione graue semper peccatum inueniri, & ita grauiori peccatorum mole grauari mulieres, & in manibus tradi diaboli, nulla inter actus inhonestos adhibita distinctione.

7

*Et vt demus sententiam dictam esse tolera

Vrgetur ex eo quòd non constat de veniali tantùm Confessarij voluntate.

bilem, quando scilicet constat voluntatem Confessarijtalem esse, videlicet vlterius non progrediendi, nec pœnitens habet periculum incidendi in graue crimen; quod stare nequit nisi ex eo quòd Confessarius ipse ita se dispositum protestetur, & ita ex circumstantijs colligatur; quando ergo non constat, denuntiandus est, iuxta eumdem Auctorem, quia præsumitur voluntas vlteriùs progrediendi, vnde & peccatum plusquàm veniale. Tunc sic. Cùm denuntiatur aliquis, non constat S. Tribunalis iudicibus de voluntate huiusmodi, sed de inhonestis actibus & verbis; neque ex circumstantijs quidquam in eius fauorem conijci potest, quandoquidem denuntians ideò ad actum denuntiationis progreditur, quia in prædictis graue scandalum subijt; ergo meritò ad pronuntiandam contra ipsum sententiam possunt deuenire, vt in casu accidit, de quo agimus.

8

*Deinde. Id quod dicitur de circumstantijs,

Non credendum illius protestationi.

ex quibus constare queat Confessarium voluntatem habere vlteriùs non procedendi, non est ita vt confidenter videtur affirmari, sed falsęfalsæ innixum persuasioni. Nam protestatione stante de sincero agendi modo; cui videantur fauere circumstantiæ, stare non rarò potest, vt Confessarij sit deprauata voluntas, eo vtentis artificio ad explorandam pœnitentis voluntatem. Si enim se facilem ostendat, intentum habetur: Si secus, in tuto se iudicat collocatum, vt & bonæ suæ opinioni consulat, & denuntiationis periculum amoliatur. Neque enim solicitationes, nisi in perditissimis nonnullis, ab aperta expostulatione consummatæ turpitudinis solent incipere: & talis illa, cuius sine lenociniorum præmissione dictum S. Iosepho audimus alloquium Genes. 39. Dormi meum.

Genes. 39. D. Ambr.

De qua D. Ambrosius Libro de eôdem Cap. 5. sic locutus: Huius tamen iniuriæ auctor est mulier, sed mulier Ægyptiorum, quæ procaces cum viris solita miscere sermones. Sic ille.

9

*Prætereà, licet animus progrediendi ad

Solis impuris sermonibus casum Inquisitionis committi, sine voluntate vlteriùs procedendi.

consummatam impuritatem desit; si tamen inhonesti sermones misceantur, casus est S. Tribunalis, vt expressè habetur in Constitutione Gregorij XV. ibi: Aut cum eis illicitos & inhonestos sermones seu tractatus habuerint. Quod quidem post declaratam solicitationem appositum. Pro exemplo autem turpium sermonum iuuat rem nusquàm aliàs forsitan auditam, sed auditam tandem, & iudiciali perculsam sententia, protulisse. Si Confessarius scilicet iniungat pœnitenti, vt cùm opus fuerit de partibus genitalibus agi, eas non circumloquendo, vt honestè nominentur, sed vocabilis incomplexis exprimant, quibus à vilissimis & inuerecundis solent explicari, sic enim |

facilius percipitur quod ad Confessionem adducitur, auribus Confessariorum minimè delicatis. Et quis obsecro, si Sacerdotem, aut Religiosum ita cum femina in loco quantumuis prophano audiret, non graue in eo scandalum pateretur, & in suspicionem veniret insignis impuritatis dictos animos occupantis? Quid ergo dicendum quando in loco Sacro, & ad turpitudinum fœditates detergendas destinato, talia contigerit vsurpari.

10

*D. Paulum ad Ephes. 5. v. 3. & 4. Sic lo

Ex Apostolo probatio.

quentem audimus: Fornicatio autem, & omnis immunditia, aut auaritia, nec nominetur in vobis, sicut decet Sanctos: aut turpitudo, aut stultiloquium, aut scurrilitas &c. Post quæ ita prosequitur: Hoc enim scitote intelligentes, quod omnis fornicator, aut immundus &c. non habet hereditatem in regno Christi & Dei. v. 5. De turpitudine & immunditia verborum fuerat locutus, & statim ad opera progressum facit, & caussas esse æternæ damnationis exponit, cùm de verbis nihil tale protulerit: vt intelligamus & verborum & operum eamdem esse rationem, quia de illis ad ista certus transitus esse solet. Vnde D. Ioannes Chrysostomus homilia 17. in citatam Epistolam sic breuiter huiusmodi consequentiæ caussam videtur reddidisse: Sermones enim rerum sunt viæ. Nolo autem castis auribus parcens alia subiungere, quæ non sine adstantium rubore maximo audiri potuerunt.

11

*Item. Quamuis non numquàm ex pro

Cumulus verbalium aut realium leuitatum, deprauatam ostendere voluntatem.

cessatis aliqua videri leuia possint, cumulus tamen verbalium obscœnitatum, non potest non (vt omittamus actiones) animum turpissimè affectum declarare: vnde & quæ videri venialia aliàs possent, de lethali malitia merito debent haberi suspecta, quidquid Confessarius talis de venialitate proclamet, immò & si se illis adnumeret, de quibus Apocal. 14. v. 4. Hi sunt, qui cum mulieribus non sunt coinquinati. Quod erit vrbanum credere: cum eo tamen stare potest circa inquinamenta mentis vnam ex fatuis esse virginibus, patique circa hæc lamentabiles deceptiones. Et Sanctum Tribunal ex huiusmodi excessibus verosimilem posse captare præsumptionem benè obseruatum & traditum à docto & experto Inquisitore D. Escobar del Corro à Diana adducto citato Resol. 44. Par. 10.

12

*Vbi tamen obijci illud potest; præfata

Obiectio ex solicitatione quando non fit, sed simulatur Confessio, nec in loco ad illam deputato.

quidem locum habere, quando in Sacramenti Pœnitentiæ administratione miscentur, secus quando de illo non agitur, sed in Confessionali aut loco alio, qui non habet specialem ad Sacramentum tale respectum, in quo Confessio simulatur, absurda dicta perpetrantur. Tunc enim quod ex se veniale est, non videtur ad grauioris malitiæ gradum ascendere: id quod probari potest. Primò ratione à Pontificibus reddita, iniuriæ inquam, quæ fit Sacramento, vt vidimus n. 4. Vbi ergo Sacramentum non est, locum habere nequit iniuria. Secundò, Quia ea, quæ committuntur dictis modis aut locis, ex vi Constitutionis Gregorij XV. ad sanctum sunt aduocata Tribunal: illa autem in Hispania recepta non est pro regnis Coronæ subiectis, vt testatur P. Salelles citata Regula 129. adducta attestatione P. Palai Tomo 1. Tract. 4. Puncto 1. cui circa hoc præcipuè adhibendam fidem asserit, quia & qualificatoris & Consultoris munere in Hispania functus: tum quòd affirmet se id audiuisse à Doctore Isidoro de San-Vicente Inquisitore Cæsaraugustano. Et rationem non admissionis, ex eo reddit, quòd in Constitutione præfata pares fiant Episcopi & Inquisitores circa huius criminis cognitionem: cùm tamen Inquisitores Hispaniæ ex aliorum Pontificum concessione sint illius iudices priuatiui. Et licet dicta Constitutio nonnulla addat, ad quæ se potest iurisdictio Inquisitorum extendere, ijs certè sibi non esse opus existimant, quia ante Bullæ prædictæ promulgationem, ad ea probabiliter se iurisdictio eorum extendebat iuxta dicta n. 4.

13

*Sed hæc nōnon obstant. Et ita dicendum etiam

Fit illi satis quoad priorem partem, de simulata Confessione.

quando non est vera, sed simulata Confessio, & in loco quocumque ea, quæ sunt à Nobis dicta & probata perpetrentur. Et ad Primum respondeo, etiam in simulata Confessione iniuriam fieri Sacramento secundùm se sumpto: simulari enim illud ad inhonesta tractanda contra debitam ipsi est reuerentiam: sicut iniuriam regi inferret, qui ad turpe aliquid patrandum se regem simularet. Ex quo habetur quocumque id loco fiat, grauem in eo esse malitiam. Habet autem Confessionale prærogatiuam specialem, vt maior ei reuerentia debeatur: vnde in eo solicitans, etiamsi Confessionis simulatione non fiat, denuntiandus est iuxta Decretum Pauli V. de quo P. Salelles supra

Decretum Pauli V.

Regula 134. n. 155. licet sint nonnulli, qui id negent existimantes Decretum dictum à Gregorio XV. in sua Constitutione restrictum, dum simulatam pro obligatione denuntiandi exigit Confessionem, quod Diana improbat Tract. 5. citato, Resolut. 38.

14

*Ad Secundum nego quod assumitur, Con

Constitutionem Greg. XV. in Hispania esse receptam.

stitutionem scilicet Gregorij XV. non esse in Hispania receptam: oppositum enim communiter scriptores supponunt, & S. Tribunalis edicta continent, vsusque indubitanter persuadet. Præcipuè ab anno 1633. die 29. Aprilis in quo à supremo S. Inquisitionis Hispanæ Consilio, Maiore tunc Inquifitore Reuerendissi. Dom. Fr. Antonio de Sotomaior, mandatum prodijt, vt Constitutio dicta admitteretur, legereturque cum alijs, quæ ad S. Tribunal pertinent Feria. 6. annorum sequentium post Octauam Assumptionis Deiparæ: quod inuiolabiliter obseruatur. Pro quo Thomas

Thomas Hurtadus.

Hurtadus Tomo 1. Resolut. moral. Tract. 4. num. 13. & 13. Diana etiam Parte 1. Tract. 4. Resolut. 25. de Sicilia testatur, & pariter ita habere DD. In

Trullench.

quisitorum edicta: Resol. 13. pro quibus & Trullench Tomo 1. in Præcepta Decalogi Lib. 1. Cap. 3. Dub. 18. num. 4. vbi tenorem Edicti Valentini exhibet, & generale esse in Hispania significans. Quibus addendus Illustrissimus Acacius de Ve

D. Acacius de Velasco. Leander Tomo 1. Tract. 5. Disput. 13. Quæst. 3.

lasco in Resolutionibus moralibus Tomo 1. Resolut. 198. in fine. vbi ita scribit: Pero mi sentir es, que dado que en algun tiempo no estuviese admitida, oy sin duda lo està: pues vemos, que todos se aprouechan de ella, y executan lo que en ella se manda. Sic ille.

15

*Ex quibus quid circa P. Palaum sit dicen

Quid circa P. Palaum.

dum habemus: Scripsit enim ille ante præfatum Consilij supremi mandatum. Et quidem etiamsi mandatum tale non extaret, minimè sufficiens fundamentum extabat, vt ex illius attestatione non esse Constitutionem præfatam generaliter in Hispania receptam crederemus. In primis enim |

ille tantùm asserit sibi maximè probari receptam non esse, id est placere sic ipsi attestantis assertionem, quia in ea nescio quas conuenientias inueniebat, non tamen ita reuera esse contestatur. Tantùm ergo fidem facit alieni testimonij, quod esse sufficiens præsertim pro foro externo, est qui affirmet nullus: immò nec testem vnum de consuetudine sufficere, communis sententia est, pro

Vnus doctor de consuetudine testificans an faciat fidem.

qua Diana Parte 6. Tract. 5. Resolut. 28. Neque P. Salelles multùm caussam promouet, adeò remotus ab Hispania scribens, Melitæ inquam, & sola P. Palai testificatione contentus. Sicut nec Dom. Quitensis in Itinerario Lib. 1. Tractat. 13. Seßione 2. num. 3. Videndus etiam Ioannes Sancius in Selectis Disputat. 11. num. 66. 67. & 68.

Ioannes Sancius.

vbi & de edicto Castellæ: qui tamen pro denuntiando eo, qui in Confessionali non simulata Confessione solicitauit, Decreti Pauli V. non meminit, vnde contra illum ibidem pronuntiauit.

Loading...

back | | continue