Avendaño: Thesaurus Indicus - The School of Salamanca

back | | continue

SECTIO VI.

SECTIO VI.

Circa recursum ad Regia Tribunalia, pro dictis in Thesauro Indico. Tit. 3. n. 46. & seqq.

Circa recursum ad Regia Tribunalia, pro dictis in Thesauro Indico. Tit. 3. n. 46. & seqq.

133

*POst scripta ibi, visus P. Fr. Bruno Cas

Bruno Chassaing. appellari posse affirmat, & in quibus.

saing de Priuilegijs RegulariũRegularium: qui Tract. 1. Cap. 1. Propos. 9. absolutè statuit posse legitimè appellari de abusu ad PrincipẽPrincipem sæcularẽsæcularem, seu Senatum supremum, quotiescumque potestas Ecclesiastica pronuntiat aut agit contra Canones & priuilegia: posseque Principem ac Senatum |

supremum appellationem suscipere, & appellantes à violenta suorum Prælatorum eripere vexatione. Abusum autem seu vsum cuius actus nullus est, in quinque casibus generalibus accidere ait. 1. Si Prælati aut iudices Ecclesiastici, aliquid decernunt aut iudicant aduersus iurisdictionem Regiam, aut sæcularem 2. Si contra libertatem aut immunitatem subditorum Regis. 3. Si contra Ordinationes Regum Galliæ, & placita Sematuum supremorum 4. Si contra Sacros Canones Conciliorum Generalium, Decreta Pontificum, Constitutiones ac statuta Episcoporum 5. Si iudices Regis, & alij iudices laici aliquid decernunt, iudicant, & vsurpant in præiudicium & diminutionem iurisdictionis Ecclesiasticæ libertatis, & priuilegiorum Ecclesiæ Gallicanæ. Addit suspensiuum effectum huius appellationis tunc dari, cùm exemptus ab Episcopo, aut ab alio Ordinario, appellat per citationes, informationes, aut pœnas grauatus in sua exemptione, quia terminos iurisdictionis sibi præfixos transgreditur. Vel cùm à sententia superioris contra Sacros Canones, aut Regulares Constitutiones lata appellat. Deuolutiuum autem habere in non exempto, quando à correctione appellat in materia Ecclesiasticæ disciplinæ, potestque appellare pro illo negotio, adire Senatum supremum, ad quem deuolutum est.

134

*Licet autem prædictus Auctor de stylo

Probat 1. ex Iure Canonico.

tantùm Gallicano agere videatur, rationes tamen eius generaliter procedunt, vnde & ad alia regna poterunt minus cauti præfatam doctrinam deriuare. Probat siquidem Primò ex Cap. Petimus. 11. q. 1. desumpto ex Concilio Carthagininesi. 3. Cap. 38. vbi sic habetur: Petimus vt dignemini

Cap. Petimus.

dare fiduciam, qua, neceßitate ipsa cogente, liberum sit nobis Rectorem Prouinciæ, secundùm statuta gloriosißimorum Principum aduersus illum adire, qui plebem, quam inuaserat, vsque hodie commonitus, secundùm quod statutum fuerat, relinquere contemnit, vt qui miti admonitioni acquiescere noluit, & emendare illicitum, auctoritate iudiciaria penitus excludatur &c. Honoratus & Vrbanus Episcopi dixerunt: hoc enim omnibus placet: ab vniuersis Episcopis dictum est, iustum est, placet. Sic ibi. Circa quod Glossa verb. Excludatur ait; quòd si quis aucto

Glossa.

ritate iudicis mittitur in possessionem, & aduersarius eum non admittat, qui nec attendit excommunicationem, videtur quòd manu militari possit auferri ei res, affertque ad id multos Canones & leges. Deinde adducit Cap. Filijs 16. q. 7.

Cap. Filijs.

vbi facultas datur recurrendi ad Regem, cùm per iudices Ecclesiasticos grauamen minimè auferri potest. Prætereà inducit Epistolam Leonis ad Ludouicum Imperatorem, in quo sic scribit: Si in

Leonis epistola.

competenter aliquid egimus, & in subditis contra leges tramitem non seruauimus, vestro ac missorum vestrorum volumus emendari iudicio. Sic ille, & quia auctoritates prædictæ paucæ alicui videri poterunt, multos se ait prætermittere Canones, ex quibus Doctores Propositionem dictam concludunt, & quos Caussa 7. 9. 11. & 23. legere quis poterit.

135

*Arguit deinde ex ratione naturali, iuxta

Deinde ex iure naturali ad propriam defensionem, auctoritate Scriptorum, Scripturæ, & InrisIuris roborato.

quam potest subditus se tueri contra suum Prælatum, & iuris iniustam inuasionem, vt docent Theologi: ergo quotiescumque ab illo opprimitur, & non est alia via, qua se possit tueri, potest Principem sæcularem tamquàm de abusu adire, vt se tueatur. Quòd si alia via sit, quia scilicet ad supremum Prælatum appellari potest, nec sit periculum damni inferendi in mora, teneri hunc ordinem sequi affirmat. Pro quo adducit Salgadum, Castillum, Simancas, Couarrubiam, Caietanum, Gersonem, & P. Suarium Lib. 4. contra Regem Angliæ Cap. 34. Addit auctoritates alias, & in primis illud Ierem. 22. v. 2. & 3. Audi

Ierem. 22. v. 2. & 3.

verbum Domini rex Iuda, qui sedes super solium Dauid, tu & serui tui &c. Hæc dicit Dominus: Facite iudicium & iustitiam, & liberate vi oppressum de manu calumniatoris &c. Circa quod est Commentarius opportunus D. Hieronymi dicentis

D. Hieron.

Regum officium id esse proprium, quod à Deo verbis præfatis iniungitur, & habetur 23. q. Cap. 23. Deinde Sacrorum Canonum, qui habentur inserti 96. distinct. in qua resoluitur quòd Principis munus sit Ecclesias contritas restaurare, & nouas ædificare: ex eo quòd boni Principis est Sacerdotes honorare & tueri: quod clarius habetur 23. q. 5. ibi: Cognoscant sæculi Principes se

Cap. Cognoscant.

esse rationem reddituros propter Ecclesiam, quam tuendam suscipiunt & adhuc apertiùs in Cap. Christianis 2. q. 1. in quo Gelasius Papa Zeiæ Comiti

Cap. Christianis.

sic affatur: Clericos tibi committo, vt tuæ sublimitatis tuitione vallentur: ne quid illis aut subreptio, aut inimica legibus violentia neceßitatis imponat. Sic ille. Pergit deinde, & quod pro regno Galliæ hoc habeat speciale fundamentum conatur ostendere, Bullis, Auctoribus, & vsu inueterato congestis: sed quidquid de Regno tale sit, generaliter loquendo.

136

*Dico Primò. Nullum est solidum fun

Assertio 1. Appellationem neutiquam admittendam, quia pro eo nullum solidum fundamentum.

damentum ad asserendum appellationem modo dicto ad sæculares fieri posse potestates. Probatur discurrendo circa nuper adducta. Nam in primis quod ex scriptura, Concilijs, & Patribus conuehitur, tantùm probat Regibus Christianis Ecclesiæ protectionem incumbere, quod est innegabile: Atqui protectio sine iudiciali esse forma potest, vt patet in Patronis, quibus protectio etiāetiam competit. Cap. Filijs 16. q. 7. & tamen nihil iuris in illis sibi vendicare possunt, vt decernitur in Cap. Nullus laicus 17. de iure patronatus. Aut

Cap. Nullus laicus. & Textus alij nihil iuuant.

quidquid Ecclesiastici iuris est, quæ sunt verba Alexandri Tertij. Deinde, si verba vt sonant accipienda sint, & non cum ea, qua par est, moderatione, iuxta Sacrorum Interpretum intellectum, non solùm via appellationis, sed absolutè loquendo, possunt Principes se intromittere, quia eorum dicitur esse officium circa caussas omnium vigilare, & ius dicere omni Regiæ indigenti protectionis. Et ita in prima instantia, quod erit in Schisma Anglicanum manifestè prolabi. Nullo certè in loco protectio sic inuenietur asserta, vt Clerici ad laica possint tribunalia trahi propriorum iudicum cognitione reiecta: dum ergo hoc non affertur, quia afferri nequit, & nullibi extat, nihil, quod intento fauere possit, habetur.

137

*Ratio deinde ex iure naturali petita in

Ratio ex iure defensionis est debilis, & nullius momenti ostenditur.

ducitur, quia contra iniustum inuasorem se quisque tueri potest, auxilium inde implorans, vnde melius queat impendi; à nullo autem meliùs, quàm à suprema laica potestate. Sed hæc ratio nimiùm probat, ex ea enim fit caussas Clerico|

rum apud laica tribunalia simpliciter agi posse. Si enim Clericus in aliquem delinquat, & inuasor censeatur, ad illa poterit statim recurri, quia nullum tale præsidium ad inuasionis damna depellenda esse potest: quod quidem sana fide nequit sustineri. Deinde generaliter loquendo sententia iudicis competentis, qui cum caussæ cognitione procedit, non est inuasio; & vt contingat aliquando iniustam esse, datur iudex competens, ad quem possit appellari. Et hoc ratio naturalis dictat; vt scilicet qui grauatum se iudiciali sententia agnoscit, ad competentem, & iuridicè designatum conuolet defensorem. Atqui hoc accidit quando Ecclesiasticus est à suo iudice condemnatus: ergo ad competentem debet defensorem confugere, & talis est Ecclesiasticus appellationum iudex iuridice designatus, ipsis etiam Christianis Principibus annuentibus, & immunitatem Ecclesiasticam vt veris Ecclesiæ filijs amplexis. Vnde habetur Christianos Principes non ægrè ferre, si Ecclesiastici, cùm se grauatos modo dicto sentiunt, ad iudices prædictos appellent, se non aditis, quia scilicet eos vt legitimos habent. Et quemadmodùm si plura tribunalia laica sint, ad quæ appellatio deferri debeat pro vassallis statuum diuersorum, ratio naturalis non dictat quemlibet grauatum sententia ad quodlibet illorum posse recursum appellationis habere, sed ad illud, quod pro suo est statu designatum: ita in negotio præsenti philosophandum est, & dicendum ius naturale solùm fauere Ecclesiasticis, vt ipsi proprium iudicem possint per appellationem adire, Ecclesiasticum scilicet, sicut rusticani pro rusticanis, & nobiles pro nobilibus designatum. Qui modus explicandi videtur rem istam apertissimè demonstrare.

138

*Quod vrgeri potest: Num Pontifices

Roboratur ex damnato recursis in Bulla Cœnæ. Vbi notanda quædam.

recursum per viam violentiæ, anathemate interminato, in Bulla Cœnæ condemnant §. 14. quod quidem facere non possent, si recursus dictus esset de iure naturali, vt est manifestum. Qualis autem recursus sit, quem illi prohibent, ex eorumdem facto constat, dum eos, qui illum ad Regia tribunalia habuerunt, & ad Sedem Apostolicam post sententiam Ordinariorum appellant, non priùs audiendos decernunt, quàm absolutionem ob incursam excommunicationem Bulla fulminatam obtineant, vt ego in Thesauro adnotaui, & video etiam à P. Dicastillo adnotatum Tractatu de Cen

P. Dicastil.

suris Disput. 3. n. 940. Nec dici potest id accidere eo quòd caussæ, de quibus agebatur, sine tali recursu peragi poterant, cùm non esset periculum in mora. Talis enim consideratio omnino vana est, cùm dispositio talis non attendat casus particulares, sed generalis sit: & vt de limitatione illa dicamus, quia, vt vidimus n. 135. citatus Auctor solùm dicit esse licitam appellationem, cùm alia via vitari grauamen nequit, quia est periculum in mora adeundi supremum Prælatum Ecclesiasticum: contra illud arguo: Quia quando constitutus est appellationis iudex, & videtur periculum in mora ipsum adeundi, non est constituendus alius iudex, neque talis vsus inualuit apud benè moratas Respublicas. Et quidem nulla melior, quàm Ecclesiastica, in qua nihil tale extat prouisum: quod tamen eius & æquitatem & pietatẽpietatem maximè condeceret. Et verò in ipso adeundo Rege mora esse periculosa potest, si magnis sit, vt frequenter accidit, occupationibus distentus, sicut & in eius tribunalibus, & ita videmus passim negotia multa differri, & ijsdem implicatos molestias impatibiles sustinere. Quid enim Curiæ

Curiæ hospitalia miserorum.

sunt Principum nisi hospitalia miserorum, immò & illis peiora, in quibus curantur morbi, & suppetunt alimenta: cùm tamen in istis, & contrahantur morbi difficilioris curationis, & subsidia illa deficiant. Rectè ergo remedium illud pro particulari casu prætermissum est, quia & illa sæpe nocerent. Id quod non potest humana prouidentia vitari, sicut alia, quæ ex qualibet dispositione oriri quandôque possunt: multôque nocentius posset esse remedium, vt in casu nostro Ecclesiasticos laicis tribunalibus sisti, cum status adeò sublimis dedecore, exitu tumultuario à Religiosis claustris, & Ecclesiasticorum iudicum offensione. Quin etiam sæpè cum eorum iniuria, dum ipsorum sententiæ vt iniustæ traducuntur, quia semper reis tales, quæ in eos feruntur, apparent. Constat ergo ex naturali iure nihil pro adducta positione, si res sincerè, & coràm Deo transigatur, suffragari.

139

*Quod verò ex Doctorum auctoritate

Ex doctorum auctoritate præsidium nullum.

producitur, nullius momenti est: quidam enim illorum non benè apud Sedem Apostolicam audiunt. Alij admittentes recursum, appellationem secundùm propriam eius rationem negant, & Couarrubias quidem, cuius auctoritas summa est inter omnes Hispaniæ Iuris vtriusque consultos, id solùm admittit, quod habet §. Ceterùm in hac Regia. Cap. 35. Practicarum Quæstionum, dum adductis legibus, quæ id pro Regnis Castellæ decernunt, ita scribit: Nam vbi lis agitur apud iudi

Couarrub.

cem Ecclesiasticum, etiam inter Ecclesiasticos, qui per sententiam condemnatus appellat, iudexque non

Forma circa recursum in Hispania seruata.

vult deferre appellationi, & ideò pro executione multis afficitur censuris & grauaminibus, conqueritur simplici querela coràm Regijs Auditoribus eo quòd non deferatur appellationi, quam ad Sedem Apostolicam proposuit: tunc statim ex sola simplici querela dantur litteræ Regiæ, quibus præcipitur tabellioni subiecta pœna, quòd intra breue tempus mittat ad Curiam acta caussæ, & processum &c. Et denique si compertum sit appellationem esse friuolam, caussa ad eumdem remittitur: sin autem iusta visa fuerit appellatio, tollitur illa vis & iniuria, quæ aduersus Sacros Canones, & auctoritatem Sedis Apostolicæ fit appellanti ad eamdem, & præcipitur illi iudici quod absolutioni deferat, & absoluat excommunicatum, omniaque acta post appellationem retractet, ac reducat in eum statum, in quo erant tempore appellationis & sententiæ. Hæc ille. In quibus illud in primis videre iuuat, quod nuper dicebamus, scilicet reis per sententiam condemnatis semper illam videri iniustam; cùm tamen ex citato Auctore constet sæpiùs etiam esse friuolam appellationem, & consequenter sententiam fuisse iustissimam. Illud insuper, longissimè abesse illum, & citatos alios eum secutos ab illo asserto, quod eisdem imponitur, scilicet appellari posse propria & formali appella

In quo de appellatione nihil.

tione, cùm tantùm simplicem querelam admittant. Circa quod etiam genus recursus, cum aliquam caussæ cognitionem importet, vt constat ex pœnali mandato circa actorum missionem in Curiam, quibus & addendum præceptum aliud, |

quod iudici circa absolutionem, & alia prædicta iam vidimus etiam imponi, quantam ex se inuoluat difficultatem eruditè ostendit P. Suarez citato

P. Suarez. immeritò adductus.

Cap. 34. præsertim n. 34. quem quidem Eximium Doctorem pro sententia dicta adducere, ire profectò est contra manifestissimam veritatem, qui quidem id quod dicitur de vi repellenda per vim, & ex naturali iure descendere asseritur, ac pro fundamento assertionis assumitur, egregiè conuellit, & ad actiones illas ex Couarrubia propositas à Censuris eximendus priuilegium necessarium esse concludit n. 43. & illius sufficientem satisque probabilem notitiam esse in Principibus & Magistratibus requisitam: quod an ita eueniat, neque approbare se posse ait, nec etiam reprobare.

140

*Dico Secundò. Quid circa negotium

Assertio 2. Iuxta dicta in Thesauro.

præsens absolutè dicendum sit constat ex dictis in Thesauro. Addo nunc, iuxta citatum scriptorem in Gallia Concilium Tridentinum quo ad plurima gubernationem aut reformationem concernentia Decreta, neque Bullam Cœnæ, esse recepta, vnde in ordine ad immunitatem Ecclesiasticam allegari nequeunt, si aliter vsus ferat, & ita in casu, de quo agimus, contingit. Videtur autem & in Hispania, & consequenter in Indijs

Bulla Cœnæ quoad recursum non videri in Hispania receptam.

dici posse Bullam Cœnæ quod ad recursum attinet, non esse receptam, qui videtur modus facilis nodum istum dissoluendi. Vnde Auditores Regij publicationi illius non assistunt, & audituri Concionem, ingressum differunt, donec lectio finietur. Quod autem de Bulla dici potest, ad alios etiam Canones extendendum, in quibus idem videtur à Pontificia Sede disponi, vt quod ad articulum præfatum iam pridem admissi non sint. Quia verò Pontificia Sedes immunitatis

Quid circa id Pontifices sentiant.

tuendæ curam habet semper ardentem, prohibitionis suæ conscia, & quid circa admissionem in regnis fiat Christianis non attendens, legis huiusmodi transgressores vti excommunicationi obnoxios, cum ad litem prosequendam ad tribunal suum adueniunt, iubet in primis absolui. Et quidem si circa Gallos id fiat nescio: & si ita fieri contingat, benè ex eo sequitur quod diximus, Pontificiam scilicet Sedem quid circa admissionem sic non attendere: si autem non fiat, quia defectus admissionis eum effectum habere posse dignoscitur, cur non & circa Hispaniam idem

Hispania in eo non posthabenda Galliæ.

præstandum? Deterioris certè esse conditionis nequit adeò de Ecclesia bene merita quod ad rei substantiam spectat, licet absolutionem præmittendam esse decernatur: quod quidem zelum dictum immunitatis ostendit; cùm aliàs constet litigantes excommunicationem non incurrisse, quæ sine mortali peccato nequit incurri, à quo litigantes alieni, quia bona fide, & iuxta consuetudinem Regni Catholicissimi à doctissimis & valde timoratæ conscientiæ viris approbatam processerunt.

141

*Et illum quidem velle conuellere, scru

Retinendum in ea stylum; quia ex opposito grauia incommoda.

pulosque inijcere, dum id quod est statutum legibus non exceditur, nullum potest effectum pro Dei ac Regis seruitio commodum obtinere. Pro cuius confirmatione id deseruire potest, quod Illustrissimus Barbosa habet Tract. 1. votorum decisi

Illustrissi. Barbosa.

uorum & consultiuorum Lib. 2. voto 48. omninò legendum. Cùm enim ex mandato Catholici nostri Regis Philippi Quarti res hæc ab eodem acta

Grauis circa illud habita deliberatio.

cum doctis Regij supremi Consilij Auditoribus seriò, & omni humano semoto respectu fuisset, conclusum est recursus ad iudices sæculares in caussis Ecclesiasticis factos esse prohibitos & semper fuisse in illis Prouincijs, vbi sola iuris communis dispositione eos praxis & obseruantia admisit: quia licet iudex Ecclesiasticus malè procedat, non potest sæcularis, cuius est minor potestas supplere negligentiam Ecclesiastici, qui ipso potestate & auctoritate est maior, vt considerauit Rota apud Farinacium Tomo 4. post Consilium 68. n. 10. Tum ex eo quia hoc prætextu nihil adeò fieri prætenditur, nisi quòd iudices volunt de caussa Ecclesiastica cognoscere, quod fieri non potest, cùm iudex laicus sit incapax iurisdictionis in personas Ecclesiasticas, & earum caussas, vt similiter ponderabat eadem Rota vbi suprà n. 11.

142

*His adiectum grauissimos & sapientissi

Qui faueant ex Societate Scriptores.

mos Societatis Iesv scriptores benè timoratos & moratos viros, & ab omni ambitione liberos, Patres scilicet Vasquez, Marianam, Azorium & Suarium sicut & Magistrum Arauxum, ita cenfuisse, nisi quando recursus coarctaretur intra limites naturalis & necessariæ defensionis cuilibet permissæ, propriæ scilicet personæ, possessionum, & bonorum, cum moderamine inculpatæ tutelæ, Secluso quoque Apostolico priuilegio, etiam stando in puris terminis iuris communis. Tum enim sicut quis ex propria auctoritate potest impunè iudici resistere, poterit etiam, (immò vrbaniùs aget) ad Principem vti potentiorem recurrere, vt se vassallum suum defendat, iudicique inhibeat ne talia agat, & concludit sic: Vnde ex

Barbosæ contrarius sensus.

istimo hodie sustineri non posse praxim declarandi iudicem aliquem Ecclesiasticum in cognoscendo & procedendo vim facere, quando cognoscit inter Clericos & personas Ecclesiasticas: cùm tunc, si dubitatur de illius competentia, id ad Superiorem Ecclesiasticum spectat declarare: nequaquam enim ratione caussæ, & multò minùs personæ, iudex sæcularis in negotio se intromittere potest. Hæc ille: quibus non obstantibus addit statim in Regio Consilio aliter, se Aduocato, practicatum, vnde & claudit: Quod

Sed praxis alia in Regijs Consilijs: eodem Aduocato.

certè non sine mysterio factum credidi, vt in propria caussa intelligerem, & expertus essem quid hac de re praxis, facto saltem, si non iure, obtineat: & ita censeo nunc vtilius mihi fore silere, quàm tanto cum periculo hac de re alloqui. Sic ille. Cui zelus dictus non benè quibusdam acceptus obstare non potuit, quominus à Rege nostro Episcopali culmine donaretur, sicut neque Magistro Arauxo alijs ardentiùs locuto, vnde & ab eius scriptis aliqua sunt à sæculari potestate subtracta, vt in citato Voto videri potest. n. 5. & ipse quidem Barbosa Eccle

Qui & tali remedio alias se tutatus.

siasticæ immunitatis adeò eximius patronus & zelator, in caussa propria se dicti recursus non dubitauit tueri remedio, vt videri potest in Praxi exigendi pensiones Tomis de votis præposita Parte 2. Quæst. 11. cuius n. 17. ita scribit: Nonò quia ius recurrendi ad iudices laicos per viam violentiæ priuilegio Apostolico vero vel præsumpto, Principi concessum, necessè est vt dicamus, quia aliàs nullitati subijceretur: & quoad nostros Lucitanos circa primas instantias, & ne caussæ extra regni fines extrahantur videtur cōcessumconcessum priuilegio Iulij Tertij, de quo |

suprà q. 6. n. 31. Sic ille, qui citato loco priuile

Priuilegium Iulij Tertij nihil ad rem.

gium pleno tenore proponit, sed quod minimè ad rem facit, vt cuicumque adeunti & legenti constabit, quia in eo de recursu ad Regia Tribunalia mentio nulla, & solùm contra Ecclesiasticos procedit, qui vt in suis grauibus delictis fauorabiles iudices obtinerent, eos extra regnum arte dolôque conquisitos adsciscebant; cui præiudiciali abusui Ioannes Tertius opportunum remedium à Sede Apostolica postulauit, quod & fuit à citato Pontifice concessum. De cuius Breuis exacta intelligentia citatus Scriptor latè & eruditè discurrit. Videndus P. Dicastillus suprà n. 953. & seqq.

P. Dicastil.

vbi Couarrubiæ sententiam vti probabilem defendit cum moderatione ab eodem adiecta, qui & Tomo 1. de Iustitia Lib. 2. Tractat. 1. Disput. 4. 165. vsum satis frequentem in Hispania circa recursum, non facile esse damnandum affirmârat.

ADDITIO.

ADDITIO.

Circa Regulares pro recursu ad laica tribunalia.

143

*APpellatio illis prohibita est multis iuris

Prohibita illis appellatio à Iure Canonico.

Pontificij Canonibus, scilicet Cap. Ad nostram. Cap. Reprehensibilis. Cap. de Priore. Cap. Quia nos. Cap. Cùm speciali, de Appellationibus & Cap. Licet. & Cap. Irrefragabili. de officio Ordinarij, ex quibus Cap. Ad nostram sic habet: Quia verò remedium appellationis non ideò est in

Cap. Ad nostram.

uentum, vt alicui à Religionis & Ordinis obseruantia exorbitanti debeat in sua nequitia patrocinium exhibere: Mandamus, quatenus si quando quilibet subditorum tuorum ad remedium appellationis conuolauerit, non minùs eum iuxta tenorem mandati, quod in prædicta Regula continetur, & institutionem Ordinis corrigas & castiges. Sic Alexander Tertius Abbati S. Petri. In Cap. autem Reprehensibilis 26. sic habetur: Præcipuè verò hoc in Religiosis volumus obseruari, ne Religiosi, cum pro aliquo excessu

Cap. Reprehensibilis.

fuerint corrigendi, contra regularem Prælati sui & Capituli disciplinam appellare præsumant: sed humiliter ac deuotè suscipiant, quod pro salute sua fuerit eisdem iniunctum. Sic ibi, vt alia omittam. Quod quidem & specialibus Religionum decretis ferè constans habetur: quando scilicet de correctione agitur, & id, quod vidimus à Pontifice significatum, occurrit, videlicet iuxta Regulam procedi. Si enim manifestus committatur excessus, aut processus iuridica ratione formetur, notissimum est quid in dictis casibus fieri debeat, & apud Auctores obuium. Illud speciale quod tradit P. Bruno Chassaing Tract. 3. Cap. 2. Proposit.

Bruno Chassaing eam illis concedit, in excessibus Prælatorum.

5. §. verumtamen: dicens Prælatos ob ooncessionesconcessiones sibi factas in caussa appellationis non debere sibi blandiri & proptereà suos subditos quasi tyrannos opprimere: nam in hoc casu habent recursum licitum ad sæcularia tribunalia, appellando ad illa: habetque tunc appellatio effectum suspensiuum, quemadmodùm appellatio ad Papam, vt tenet Paulus Castrensis Concilio 125. nu. 1. vers. Pro quo etiāetiam Lib. 1. Lancellotus de Attentatis 20. in præfatione, n. 46. Philippus Probus in Tractatu Regiæ regaliæ quæst. 36. n. 9. circa finem, vbi refert id quod est circa hoc in Senatu Parisiensi pronuntiatum die 17. Septemb. 1415. Quod etiam tenet Augustinus de Belis in Tractatu, cuius titulus est Allegacion en derecho.

144

*Quod quidem nullatenus admittendum,

Quod nullatenus admittendum.

nisi recursus talis esset in manifesto & exorbitanti grauamine, vt cuiuscumque auxiliaris potentis posset auxilium implorari, quod, vt ex Barbosa vidimus, erga Principem vrbaniùs fiet, vtpotè potentiorem: quod & sub censura Sedis Apostolicæ tenet Lezana Verb. Exemptio Regularium nu.

Lezana. P. Suarez. P. Azor. P. Layman.

16. adductis pro eo PP. Suario, Azor, & Layman. Quo euentu appellatio non est, sed merus recursus cum extraiudiciali caussæ cognitione. Vnde Prælatus eo non obstante poterit de iure in caussa procedere ad executionem sententiæ, & censuras aggrauare, quæ nequeunt dici Attentata, vt ea quæ fiunt interposita appellatione, cuius oppositum non ritè in Senatu dicto iudicatum. An autem id expediat, in casus contingentia videndum, ne fortè ex eo aliqua Principis subeatur offensio, & damna maiora subsequantur, aut ex malè affecto Senatu: quamquàm timores isti apud Christianos & pijssimos Principes, eorumq́ue Senatus agentibus, debeant communiter posthaberi. Videatur Lezana citato verb. Exemptio, & verb.

Lezana.

Appellatio, præsertim nu. 5. vbi multa congerit satis caussæ præsenti opportuna ex quibus præfatum illud Scriptoris assertum potest vndequaque conuelli.

245

*Illud adde sacros Canones, dum appella

Maximè statui Religioso contraria, & ideò maximè prohibita.

tionem Religiosis prohibent, id prohibere, quod est maximè eo in genere ipsorum statui & professioni contrarium, vt est euidens, & ex eorum tenore deducitur. Atqui recurrens per appellationem ad sacra tribunalia, est maximè dicto statui ac professioni contrarius: ergo præ alijs debet prohibitus reputari. Discursus est clarus, & planè conuincens, nam Maior, vt vidimus, est euidens; Minor autem irrefragabilis, quia talis recursus plenus est scandalis, & humilitati, qua correctio sustinenda est, vt ex Alexandro Tertio est positum, prorsus aduersatur, & eò magis statui à sæculo ex vi suæ institutionis remoto, quo plus habet de sæcularitate, dum sæculi ministris sic recurrens sæculari humiliatione substernitur, & dum grauis, docti, & Religiosi Prælati subiectionem declinat, laicis indoctis, & ex raptu sæpè viuentibus, vt suæ libertati malè consulat, inclinatur. In Cap. De Priore, de Appellat. sic loqui

Cap. de Priore.

tur Alexander Tertius: Quoniam sancta Romana Ecclesia, & huiusmodi appellationem nōnon censuerit admittere, ne Monachis vel Canonicis Regularibus præberetur audacia delinquendi. Hæc ille, ex quibus liquidò infertur nolle penitus Pontificiam Sedem Religiosos ad laica tribunalia recurrere, quando ad se recursum talem, vbi de correctione agitur, censet repellendum. Et prędictumprædictum quidem

Quomodo in eo truncata decisio.

TextũTextum adducit citatus P. Bruno; qui tamen quoad eam partem, non extat in Cap. De Priore: sed quod ad appellationem admittendam spectat, quando in correctione fuerit manifestus excessus. Nequit autem de illo dubitari quo ad illam etiam partem, quia casum integrũintegrum adducit Glossa, & ita de Pontificis voluntate abundè constitit, quidquid illud fuerit, quod Sedem Apostolicam permouit ad truncandam decisionem. Contra Auctorem prædictum id profectò vrget, & afferentem il|

lam, & ex eâdem arguentem. Neque enim videtur dici posse sublata verba illa eo quòd Sedes Apostolica soleat iam Regularium appellationes admittere; talis enim consuetudo non est nisi in casibus ei similibus, de quo agit Pontifex, quando scilicet Prælati enormiter excedunt, vt verba illa exprimunt: Si præfatus Canonicus (Regularis) Priorem propter suas enormitates manifestas, quæ ipsum notabilem reddunt, ad Sedem Apostolicam appellauit. Sic ibi. Si autem excessus non interueniat, locum talis non habet appellatio, vt ibidem statuit Glossa verbis illis: Compellat ipsum ad

Glossa.

Apostolicam Sedem cum litteris veritatem continentibus venire satisfacturum de tanto excessu. Nota quòd Prælatus non debet excedere modum in corrigendo: aliôqui tenet appellatio, quæ aliàs non teneret. Sic Glossa: iuxta quam tenet appellatio quando excessus interuenit, secus si absit: appellatio inquam ad Sedem Apostolicam, de qua erat sermo, & etiam quæcumque alia, potiori ratione.

146

*Est autem valde notabile id, quod præ

Bruno Chassaing. appellationem admittendam asserit peccantis in eo mortaliter.

dictus Auctor affirmat citata Proposit. §. Dominus. 1. scilicet appellationem eorum esse admittendam, qui nequeunt appellare, & mortaliter peccant appellando, eo quòd sententiæ in eos latæ fuerint, dum de correctione & reformatione ad aliorum exemplum ageretur, sed crimina grauia fuerunt, in quibus vult Pontifex appellationem admitti: id quod ex citata Decretali probat, & ita tenere ait Ioannem Andream, Butrium, & Abbatem. Sed est illud Decretali ipsi, & rationi penitus dissonans. Nam ex Decretali habetur

Quod refellitur.

Prælatum illum in sua correctione enormiter excessisse, vt verba ipsius iam data conuincunt: ergo potuit sic castigatus sine peccato mortali ad Sedem Apostolicam prouocare: quæ est euidens consequentia. Deinde, contra omnem rationem apparet vt peccātipeccanti mortaliter appellationis remedium conferatur: vt enim iam vidimus ex eôdem Alexandro in Cap. Ad nostram, ad quid sit illud inuentum constat, & minimè pro exorbitantijs à Religiosa obseruantia debet vsurpari: ergo neque pro peccante mortaliter in eius vsurpatione. Pro quo & est Cap. Quia nos. citatum, vbi manifestè delinquentis Abbatis appellatio repellitur,

Cap. Quia nos.

cuius summatim est: Contra Constitutiones Regulares appellatio, Religiosum non defendit. Et sæpè quidem contingit Constitutiones Regulares ad peccatum non obligare, & ita in earum transgressione grauiter non delinqui: quantò ergo potiùs existimandum & affirmandum est appellationem non suffragari ei, qui contra diuinam legem peccat mortaliter, quæ est constitutionum omnium regularium fundamentum, cùm Religio status perfectionis sit, & iuxta Christi consilia, ea, quam cernimus, & Ecclesiam exornante, dispositus varietate. Vnde à præfato Scriptore

Assertum temperat Citatus Bruno.

eius Assertio temperatur sic dicente: Quod ego etiam existimarem, nisi tanta esset euidentia delictorum, & sententia sic iusta, vt nulla esset ratio dubitandi: quia tunc esset appellatio manifestè iniusta, cui proinde deferre Prælatus non teneretur. Sic ille. Atqui hoc non videtur in casu Decretalis seruatum: ergo illa pro Assertione, quam ex eodem posuimus, perperàm allegatur. Prætereà etiam si sententia non sit euidenter iusta, sed de eius iustitia dubitatio aliqua esse possit, in Religiosis, cùm de correctione agitur, non esse locum appellationi communis est Doctorum sententia, quam citatis P. Suario, Dianaque alios referente, amplectitur Lezana verbo. Exemptio. n. 17

147

*Est insuper contra prædictim citati Au

Contra illũillum ex eiusdem doctrina validum argumentum.

ctoris assertum de recursu per appellationem ad laica tribunalia id, quod ipse tradit Propositione illa 5. §. Obijcies contra. Cùm enim sibi obijciat quod stante sententia de appellatione & recursu ad tribunalia Ecclesiastica, priuilegia in contrarium concessa nullum effectum operantur, cùm nullum extra ius producant, quod est contra Cap. Abbate de verbor. significatio. Respondet priuilegia aliquando nihil nouum continere, sed maioris expressionis gratia concedi: vt probat P. Thomas Sancius de Matrim. Lib. 2. Disputat. 37. n. vlt. qui in summa Tomo 2. Lib. 6. Cap. 8. n. 20. dicit illa priuilegia hoc amplius continere, vt subditus non possit appellare, nisi excessus Prælatorum manifestus sit, quia pax, simplicitas, & obedientia Religiosorum hoc postulat, & sic concludit: Quod etiam ego existimo. Quod cùm ita fuerit pro

Recursum solùm in manifesto admittit excessu.

testatus, statim pergit suum illum recursum per appellationem ad laica tribunalia, probaturus. Atqui pax, simplicitas, & obedientia Religiosorum multò magis postulat vt à tali abstineatur recursu, vt est manifestum, ergo multò magis ab illo debent abstinere. Si dicat tunc tantùm licere recursum, cùm Prælati vt tyrannos se gerunt, & ita eorum est manifestus excessus. Contra hoc est id, quod superiùs dicebamus, semper reis huiusmodi indolis videri Prælatos in suis sententijs excedere, & ita cum dubia etiam est illarum iustitia, magna ad recursum data porta, proculdubio ruent, & terras turbine, scandalis armato perflabunt. Qui ergo appellationem in aliquo casu concedit ob rationem dictam ad omnes virtualiter videtur concedere, quia moraliter loquendo non est possibile limitationem obseruari. Vnde si Prælati appellationi, qualiscumque illa sit, non detulerint, non leues sunt molestias perpessuri, quod iuxta dicta. n. 144. accipiendum. Nec de hoc plura.

Loading...

back | | continue